صفحه 1:
کرت
(LC®) 6 eAcArcd 2 ۳ ۱2
رم رک کر کر هر ON AC
۳
صفحه 2:
اور سح
VON ye ey er) ۱
CN ee ete de ead
مس/-مدلهای موجوددر ارزیابی اثرات محیط زیستی چرخه حیات
CEU eyes ۱
سراحل مدل شارى 20 راك جرخه حَىات ىه لىران
۰ 0
-بحث كو 8
3 -مقایتنه یآفته 9
اس ارات
صفحه 3:
صفحه 4:
راردا از بو
هه سس
(1GO 41
0 sy
(GOdP OPS)
صفحه 5:
کاربردهاي مستقیم:
بهبودوتوسعه
محصول
9
4
تجاري
535
تكاج ببيشتهادات ركزار:
صفحه 6:
صفحه 7:
فازاول
کنترل ومقابله با
آلودگی
1253101111
أكيفيت جامع
پیشگیری ازآلودگی]
5 مت
8 2
۳ فازسوم فإزجهارم
چرخه حیات
00
فروش خدملت
ee اس
كك تسه
طراحی فرآیند |زندگی جامع
تکنولوژی پاک اعلم صنعت توام
بالجامعه؛اقتصلد
ومحلط زیست
صفحه 8:
LOGO i
1
۱ (marie edasiiezie |
LCE® (like Oprle Eaeray Ox) 3 =
سر
صفحه 9:
رل به ارزیابی اثرات نا صنعت
وت مت جه کرد و به ارزی آثرات ناشی از ee
3 اشى از اين مت
صفحه 10:
۱
به برنامهریزی پژوهشمّای مربوطه میپردازد. 22325325952521
(Le) به دنبال استاندارد کردن روشها و کسب توافق عمومی بر اصول 269
میباشد.
۱۹/۹0 ane et One rep) =
el OLON (Nemec ا A Geek هر
Orveloprent)
0
صفحه 11:
صفحه 12:
صفحه 13:
وابسته به محصول
ار
bea ۱
ل ل ل تا
وابسته به توليد
EN PS oP Se ee eS ا ا ۱
مرتبط با مقهتوم تست
رز ۱ 019/۷۱ سر
موی
ene B SL cant SS DES ae |
صفحه 14:
صفحه 15:
سییر یود بط تخاب رید
بای یانش نویه ۱
ای ات مد ۱
ا
یه کاس اد
تسین تا رز
sen Ba shee ae
J لایخ
كايو الاب
pad یی کشا .کشا
0
Side
فاد زود از یو وس تعاب مواد
9 ,ما9 له سل
صفحه 16:
تس
تتاحس سنوت
1 چربان مور
Bde ae
Bi reise eee. Sas aaa
شکل TY ای از سیستم محصول بای تحلیل میاه چرخه حیات 5014001191
جر رین بر جسس[_وزیر سس ریبد
رود ای فصو
جرد
ieee ]| دید یمد
050140007 ازيجموي واحد فر ًيندفاى سيستم محصرل tet
صفحه 17:
ee
روش آجرايي تتحزیه تحلیل سیاضه برداري
2 weieas
aby
دمو تيصو
هی مد ی ری
اي و دی
قوس با راد سرد
Deane
صفحه 18:
707١101١):
حک ات وه داد و
چک لیست مجموعه داده LEA
صفحه 19:
ee eer eae Eger me
و غیره) ترجمه میکند .
اثرات 9000 تن دیاکسبدکرین و با 2000 نن منان بر اتمسفر چیست؟
قح ار در LOR
ةادا" أثر "تسرب
پا گرمایش جهانی
صفحه 20:
اثرات منطقهای
اسیدیشدن
خورآکوری آب
مهدود فتوشیمیایی
صفحه 21:
1 (خصوصیا ee ورس
neem nue ۱ ۱177 امك سس
ل 6
eee pce nonce
Sr IN ep Ie ee Orc cee Ci)
pe ear en rex 7 “8 = 0
Cae 2
DE eM Ee bor ye AO ۳
Cae Nee apy) (Chee Crater)
را ۲
صفحه 22:
صفحه 23:
5100
1100 Nees (CGN Ane Lune GUN COA Near waa)) —
OP(I)HOEF (i). CP (Yper/EROP
i AeA cm nA (Yemen (aU cde)
صفحه 24:
صفحه 25:
RE
ae
صفحه 26:
صفحه 27:
نرمالسازی شامل تقسیم پتانسیل اثر یا مصرف منابع بوسیله منابع نرمالسازی است.
ا ا SF
eG (EG) = ee
)( اگر واحد عملکردي. زمان خدمات زا با 0 سال تعریف کند آنگاه منبع نرمالسازی با
۱ ل ee
مى بأشند.
صفحه 28:
پده وت طبقات اثرات : 4 ie 0-0
SS NASB ii ar IS al apg
07 زرا
۱
ل سرت نكا
CONG) kOe ee مسد =
(NC ECON Gtr here nad ate Acetate
منبع نرمللسازی: 60
۹
صفحه 29:
Darspicicy لدعا
وبزكيسرى | سين ويم مقر | سف عسي | ستقيومتم | متدزموم نات | تختور ]گنای ۱
Gand | درسلهيف. | فدجرصن) | ولاك يسارم ير. | ساد مرجع wate] | جيف :
wen | weer بای سا مرو aan ۱
يمي | ۳۱۵۲۴۶ هد | ۳۳ | لعي ca]
عي | عست إ تس | فعيي ويه ۱ ony واه
ا تم | عبعمعام era ۲۰ | مره
جدول 5-١ مدلسازى طبقه اثركرمايش جهانى
‘Normalization Fuctor = S22 "7° Gag 2
چیمیت ایزان دو سال مرجم
جع
لطبا تاق ere
شونا وم مع وميم وسو
امقدار متائل 606 مر سال ميق
جعت
۷۱
۱۸۳
صفحه 30:
۱
۳
۳
rare
مقدار در سال
مدف ۳۰۰۲
سل واایت)
۹۳/۸
۵۹
۲
eal Saat
(هدرصد)
7
ars
532
(Calg date
ویژگیسازی بر
بای سل مرجع.
rer
swine
wives
Twine
(CT) ap sate
سال مرجم
own
۳۹/۴
۳۳۲
۵۵
مدلسازی طبقه اثر مه - دود
مقدار معادل وین در سال مرجع
جمميت ابران دز سال مرجع
0 ۱۱۷۱/۹۵
Fee
مقدار معادل ,يوون در سال مرجع
مقدار معادل 2114©
وم - 1۱۱/۹۵ -
1۶۹
سال هدف
فاكتور
ویژگیسازی
2
wy
stew
ett
NMVOC
باه
Normalization Factor
Wieghting F
صفحه 31:
نی ادن | یبود )| نت | کف
تمد | Gna fant erode | ede | tonal | Boda
a a
3 wie 0 | 16
أجدول ا مد لاز ىطبق امركاهش لاب او
رال ری زا
00 0
hl hs
cq اس
Wig Fact
Sade nF lee
صفحه 32:
۱... idee ىنزر اكتور
Ade kg Cop eqiperson year NM گرمابش جهالی
1/۸ زر چا hy لابدازن
NY سره پللی) با ۱/۵۳ مدودفتوشیمبایی
صفحه 33:
DODO IS) oa eae
epipK:")
Impact Category Normaization ‘Weighting
‘Global Warming CWP 100) 1s —7 13
‘Ozone depletion 9958-3 2
Acidification 068-6 2
33 6 1
Snr = 5 12
2138-6 23
20 5 23
335-5 23
۳13 28
13
Human Tensity Soi 9 25
Bulk Waste 21035 3
Waste 2 00 مدهل سيدا
Fao Active Waste 1
صفحه 34:
SS a
ae Tete tte a اير MEI AN one ape
میشود.
گفتنی است که هنوز مقادیر وزنی هر یک از مواد تشکیل دهنده خودروی سمند
بسرپررسی نگردیده است و درواقع درصد دقیق پلاستیک. فلز و غیره. چه به صورت
زر رت سرت در سس سس اس
ون ينا
صفحه 35:
بر ساا: نت یت
تلحرو كوو TPS 00م
صفحه 36:
را دار از 5 [زحرخه حبات خودروی
مختلف محيط زيستى << (0()راکمی میگردد.
خروجى هاى محيط زيستى به ازاى كرم در كيلومتر (خودروى سس
ny
1۹
۸۹
Sie
5/911
صفحه 37:
ااا م مر سس ابص هگ
er
کر ار رک هرک له |
2260
| ار ررك تونيد يع نيتربتز ين درکشور Ce
CPP 65171-90970095 كلك
. 99 | 5 52.2 ركاه الت
= pt * ee
GOO! Ca ۱ حاه ۱ هه ۳ هه
صفحه 38:
eae
9200
صفحه 39:
ازژ دی اثراك ندمت زیسشن سياس بر سك خرف مر دورن
از ار ص یرم رح
ارزيابى يتانسيل اثر مقدار فاکتورویزگی طاده
COS 0
© 90 0 0) =
MSO| 900 ۰ 0 FOOSOOO
77 0
a OMG) -
2000 ل
(OF Ge هم
صفحه 40:
ارزیان را
رذدیر ب
نيل اثر
01۳۳۵۵0 COD
۵0000 0 ۱ -
و۱۳
0ك
= (ein ne neu
صفحه 41:
Vet
ارزياين با
120040
صفحه 42:
com moxie 1 مد 9 ODx
(O%SiS) 0.06 1 99 هوق oe
الإيندهها ى ناشى از توليد يك كيلو وات ساعت
GeO 0۷ 20| GOO COE GOO OOx:
00.009 | 0.0419 0.0100 0 199/19 9.09 0.099
مقذاركازطبيعى وبرق مصرف به ازاى هر واحدخودرومعادل 109مترمكقب و735 كيلووات ساعت است.
صفحه 43:
<0(.)(5 )۳)۱
5۳
UG Cs Cp Cae
se} ee eeu
—
ال ا كا
redo Mel ل
10,00
ed
7 لد بر ار زر در ار
OS
۹۹۳۹
صفحه 44:
صفحه 45:
a Gd) ee ترا زار ریب
2/0
گرمیش جهاني 9
مه دود
ORD = GED ANE
صفحه 46:
Sarees ee ee Valo
را ها رس سح oP ee Cre a
بدان معنى است كه مصرف مخرب ازن در ايران رو به كاهش و
nen) eer Mei) ل Pe
Rowen ican ree)
1۷ Ieee 1)
ا ۱۱ Lares) خواهند کرد
فاکتور وزئی بزرگتر از یک نان میدهد
ما ار
صفحه 47:
سای مرا حل مزل ز سرت )6
صفحه 48:
cesses را
yells و کاهش لابه ازن > ib at اعداد حاصل شده وچ رب
0۳ دانمارک. کوچکتر است میتوان نتیجه گرفت که
دانمارک. کشوری با سطح بالای تکنولوژی است یک شخص
ال رن
ا Mcp 1
(S's) سسی ارس نا زر مر ار eo) J)
Ns DE
high melon این رقم eae
صفحه 49:
اثرات محیط زبستی ناشی از مراحل تولید و تصرف خودروی سمن .
1 در طول زنجيره كامل انرژی و براساس منابع ترمال سازی
OP edeae]) eee ae ST) ل ا ل م
بر روی طبقات مختلف محیط زیستی به تصویر کشیده شده اس
بر ابن ای سل مزر رل ره در مرحله
مصر ف خود روی سمند"طلقه محیط زریستی مه دود فتوشمیایی.
7
> بالاترین ان زاب رد ار دا ات بدین رت ار
ص الفسة 0
ا لل خودروی چین رسیده آست
صفحه 50:
جهت تعمیل مدل ویژه آرزبابی اثرات محیط زیستی چرخه حبات ابران .
توصیه میگردد که به منظور دستیابی به عظمت طبقات محیط زیستی ۳"
1s elt se Sepa peat eer ۱
استفاده آنها به عنوان منبع نرمال سازى در مدل 0200105 ويه
RN Hyco ray
RE Or ot Ree irel pear re) are) erga) Bes gee
رت ترا رت رن
زیست ایران بر شمر
صفحه 51:
چک لیست هایی ارائه شده را میتوان جهت تکمیل مطالعات ح<-
ye ee Pee oc Cee LeU)
گرفته در خودروی سمند در واحدهای مربوط اعم از صنایع و
- معادن. کارخانحات فولاد و دیگر کارخانجات تولیدی که مواد
مختلف خودرو,زا,تولید میکنند مورد استفاده قرار داد.
صفحه 52:
صفحه 53:
ایران حزدرر
صفحه 54:
4 یگ مطالععه دقیق از واحد - فرآیندهای متنوعی که در ایران خودرو جچت تولید خودرو
موجود میباشد. Soph wet و اندازهثیریهای انرژی» مواد ورودی ز خروجیجا صزرت
گیرد تا در نوایت به اعداد با تیثیت بالاتری جوت. ارزیابی he yy دست. pel
—— =. 1 3
صفحه 55:
1-يك مظالعه ارزيابى هزينههاى جرخه حيات ( رک از
خودروی سمند صورت گیرد.
تس
تس حراصر
صفحه 56:
صفحه 57:
دول دا یدای حرااشی از تلد خدروی ات 0 ند 0
Jas رات میطزیستی در مرح وید خودروی 1 مد
سد مه الس م
لممودار 1-1 اشرات محبظزیستی در مراحل تولید و مصرف خودروی
فان نن که کمک من ترایز غورف زنی وبزه کنر چین ای
pio صوز
جدول ماع مالسا ورچین
تالور وز واحدمتع ومالسازق مالع تزمالسازق
Ne کر
re يصعي ont om
ا« ی و eae
3 سير و ante
ها مه وه موی
eet
Si سوس سيد ار it
عنوان پايان نامه
ارزيابي اثرات محيط زيستي محصول خودرو
مطالعه موردي :خودري سمند (محصول شركت ايران خودرو)
Life Cycle Assessment (LCA) of Automobile
)Case Study: SAMAND(National Automobile
اساتيد راهنما :دكتر مجيد مخدوم
استاد مشاور :مهندس فردين اسكافي
:رضا كبيري
دانشجو
دكتر كامران رضايي
تابستان 1383
فهرست
-1ارزیابی چرخه حیات،سطوح،جایگاه وارتباط باISO14000
-2پیشینه ،اهمیت وضرورتLCA
وGتوسGعه پGGGایدارLCA 3-
LCA-4وخودرو
-5سیاهه برداری(موجودی برداری) LCA
-6ارزیابی اثرات محیط زیستی چرخه حیات()LCIA
-7مدلهای موجوددر ارزیابی اثرات محیط زیستی چرخه حیات
-8روش مورد مطالعه
-9مراحل مدل سازی ارزیابی اثرات چرخه حیات ویژه ایران
-10مطالعه موردی خودروی سمند
-11محاسبات ویژه عملیاتی
-12بحث ونتیجه گیری
-13مقایسه یافته هاباکارهای دیگران
-14پیشنهادات
ارزیابی چرخه حیات
LCA
يك رويكرد ) از گهواره تا گور) براي ارزيابي سيستمهاي صنعتي است كه باتهيه
مواداوليه شروع ودرنقطه اي به پايان مي رسدكه تمام مواد دفع گردند.
سری استانداردهای 14000وLCA
ارزيابي جنبههاي محيطزيستي و اثرات مرتبط به محصول ،فرآيند
يا خدمات بوسيلة:
-1گردآوري سياهه انرژي و وروديهاي مواد و خروجيهاي محيطزيست
ي
()ISO 14041
ت محيطزيستي مرتبط با وروديهاي مشخص شد ه
-2ارزيابي اثرا
وخروجيها
()ISO14042
ت كمك به فرآيند تصميمگيري مناسبتر
ج در جه
-3تفسيرنتاي
()ISO14043
چارچوب ارزيابي چرخه حيات
مرحله تفسير
كاربردهاي مستقيم:
بهبودوتوسعه
محصوGل
برنامه ريزي استرات
ژيك
تجاري
ساير
تعيين هدف ودامنهكاربرد
ارزيابي توسط :
بررسي كامل
بودن
بررسي حساسيت
بررسي ثبات
شناسايي موارد بارز
ISO14041
تجزيه وتحليل سياهه
نتايج ،پيشنهادات وگزارش
ISO14043
ISO14041
ارزيلبي اثر
ISO140
42
Ref.ISO14043,2000
ف چرخه حيات
سطوح مختل
Life Cycle Thinkingتفكر چرخ ه حيات
Life Cycle Approach ت
رويكرد چرخ ه حيا
Life Cycle Assessmentارزیابی چرخه حیات
Frankl and Rubik, 2000
جايگاه LCA
فازششم
فا زپنجم
فازچهارم
فازسوم
فازدوم
فازاول
مديريت كيفيت
مديريت
مديريت
كنترل ومقابله با پذيرش بدون نوآوري مديريت
طراحي فرآيند زندگي جامع
چرخه حيات
كيفيت جامع
آلودگي
پيشگيري ازآلودگي نظارت خارجي و تكنولوژي پاك علGم صنعت توام
باجامعه،اقتصاGد
وافزايش بهره وري فروش خدماGت
ومحيط زيست
منابع
پايدار
پيشينهLCA
ش ارزيابي ،مصرف انرژي چرخه حياتLCEU ،
ن نفت ،رو
در زمان بحرا
ن
ش وز
ت صرفهجويي انرژي بواسطه كاه
ت محاسبه اثرا
ت كه جه
نا م داش
ت
ت ميگرف
خودروها مطالعه صور
( REPA (Resourse and Environmental Profile Analysis
)LCEU (Life Cycle Energy Use
Eco-Balance
ت درايران ،هيچگونه مطالعه ايي موجود نمي باشد
در موردارزيابي چرخه حيا
اهميت وضرورت تحقيق
ل انتشار حدود 10درصد دياكسيدكربن منتشره به جو هستند.
خودروها عام
ت
م و همينطور ساخ
ن اضافه كني
م ب ه آ
ي و تصفيه بنزين را ه
اگر فنآور
م خودروها به 20ـ 15درصد انتشار كربن
ل بدانيم ،سه
م دخي
خودرو را ه
ي ميرسد.
جهان
ت و اثرات مربوط ه محصوالت توليد
ط زيس
ت محي
ت حفاظ
افزايش آگاهي از اهمي
ي كاهش اين
ي را برا
ي جديدتر و دقيقتر
ف آنها انگيزه روشها
شده و مصر
ل توسع ه و گسترش ميباشد
اثرات ارائ ه ميدهد يكي از اين تكنيكها ك ه در حا
ارزيابي چرخ ه حيات ( ) LCAميباشد.
ي كشور است طبعًا
ت خودروساز
ت ايران خودرو بزرگترين صنع
از آنجا ك ه شرك
ي فعاليتها و
ي محيط زيست
ي توليد ميكند ،بنابراين پيامدها
ي زياد
آاليندهها
ي كشور و
ت خودروساز
محصوالت بسيار مورد توج ه بوده ،با رشد توليد صنع
ي از
ي بيشتر با پيامدها و اثرات ناش
ت و نياز مردم به خودرو
افزايش جمعي
ل ب ه حساب ميآيد)
ك محصو
ني
ن (كه به عنوا
فآ
توليد خودرو و نيز مصر
ت
ي از اين صنع
ي توج ه كرد و ب ه ارزيابي اثرات ناش
ي جديدتر
بايد با نگاه علم
پرداخت .
LCA عامالن سرشناس در توسعه
. بر موضوعات پژوهشي تأكيد ميكندSETAC
ب مشترك تحقيقي
طرحهايي را توسط تعريف و مشخص كردن چارچوLCANET
.به برنامهريزي پژوهشهاي مربوطه ميپردازد
LCA ق عمومي بر اصول
ب ه دنبال استاندارد كردن روشها و كسب توافISO
.ميباشد
SETAC (Society Environmental Toxicology and Chemistry)
LCANET(The European Network for Strategic LCA Research
Development)
ISO(International Standard Organization)
LCANET, 1996 in jorgensen, 2000. Ref .
ارزيابي چرخه حيات و توسعGه پايدار
پايداري شامل سه مولفه ميباشد
اكولوژيكي
ي
اقتصاد
اجتماعي
LCC
life Cycle Costing
LCA
LifeCycle Assessment
SLC
A Cycle Assessment
Social Life
LCAوGخودرو
توليد مواد
ن قطعات
توليد و سوار كرد
و مونتاژ
استفاده خودرو
مديريت انتهاي حيات
ط صنعت خودروسازي و LCA
ارتبا
وابسته به محصو
ل
ـ اجزاي بدنه خودرو مانند سپرها ،گلگيرها ،باك سوخت ،قسمتهاي ساختاري و غيره.
ـ اجزاي مربوط به موتور و نيروي محركه مانند سيستم فيلتر ،اجزاي گيربكس و غيره.
ـ مفاهيم خودرو مانند طراحي وزن سبك
وابسته به توليد
ـ اتاِهاي رنگ مانند استفاده از رنگهاي با پايه آب و مواد منعقدكنندة رنگ و غيره.
ـ فرآيندهاي توليد مانند كارگاه پرس ،بدنهسازي ،مونتاژ و غيره.
مرتبط با مفهوم
ـ سوختهاي جايگزين براي موتورهاي احتراِ ق داخلي مانند ديزل در مقابل سوختهاي الكلي و
غيره.
ـ خودروهاي جايگزين بعنوان مثال خودروهاي برقي در مقابل خودروهاي احتراِ ق داخلي.
فرصتهاي بهبود براي كاهش اثرات محيط زيستي درچرخه حيات
خودرو
Kuhndt and Bilitwski,1999
سياهه برداري چرخه حيات
LCI
ن انرژي ،موادخام يا
سياههبرداري چرخه حيات ،فرآيند كمي نمود
ب و نيز ضايعات جامد و ديگر مواد
ي هوا ،آ
اوليه ،خروجيها
ت است.
ت محصول ،فرآيند يا فعالي
منتشره در طول كل چرخه حيا
روش اجرايي تجزيه تحليل سياهه برداري
Iso14041,1997
چك ليست مجموعه داده
Life
ارزيابي اثرا
ت چرخه حياتLife Cycle Impact Assessment
نتايج سياهه چرخ ه حيات را ب ه واحدهاي فيزيكي (از قبيل كيلوگرم ،ليتر ،مترمكعب
و غيره) ترجم Gه ميكند .
اثرات 9000تن دياكسيدكربن و يا 5000تن متان بر اتمسفر چيست؟
كداميك از اين دو اثر مخربتري دارند؟
اثرات بالقو ه آنها بر پديدة اسماگ يا گرمايش جهاني چيست؟
ت چرخه حيات
فاكتورهاي ارزيابي اثرا
Udo de Haes,1996
ت محيطزيستي در LCA
انواع روشهاي ارزيابي اثرا
1ـ ( Fh-Iuctخصوصيات كليدي محيطزيستي)
2ـ ( EPS 2000رويكرد خسارت)
3ـ ( Eco-Indicator99رويكرد خسارت)
4ـ ( Eco Pointsجريانهاي حياتي)
5ـ ( USES-LCAمحيطهاي مختلف از قبيل آب ،خاك و هوا)
6ـ ( Caltoxمحيطهاي مختلف از قبيل آب ،خاك و هوا)
7ـ ( Globoxتقسيمبندي فضايي)
ي محيطزيستي)
ت كليد
8ـ ( EDIPخصوصيا
9ـ ( Eco Senseتجزيه تحليل مسير اثر)
10ـ ( Impact 2002محيطهاي مختلف از قبيل آب ،خاك و هوا)
روش مورد مطالعه
ISO14040,41,42,43
در مرحله ارزيابي اثرات محيط زيستي ازمدل EDIPاستفاده شده كه با دادههاي
موجوددرايران منطبق شده است.
ن پتانسيل كل اثرات محيطزيستي با توجه به سال
منبع نرمالسازي اثرات محيطزيستي به عنوا
،1373تقسيم بر جمعيت موجود در كشور در سال ،1373در نظر گرفته ميشود
ER(j)94 = EP(j)94/POP94
بنابراين واحد پتانسيل اثر نرمال شده ،معادل فرد WIR,94 PE ،ميباشد ( World:Wو
IRAN:IRدر سال .)1994
فاكتور وزني ( ، WF(jتقسيم شده بوسيله منبع نرمالسازي (مشاركت هر فرد در جامعه) در سا
ل
ص ميگردد:
ن محيطزيستي ER(j)T2004مشخ
2004براساس اهداف كال
WF(j) = EP(j)94/EP(j)T2004
بنابراين پتانسيل اثر محيطزيستي وزندهي شده محصول با درصدي از معادل ـ فرد كه در سال
2004ميالدي ( 1383ه .ش) در طبقه اثر محيطزيستي موردنظر مشاركت ميكند بيان خواهد
گرديد
ER(j)94=EP(j)94/POP94
يGازGGلسGرماGGن
EP(J)94=EP(j)I,94=(Q(j)94.EF(j)i)
هيGد
WF(j)=ER(j)94/ER(j)T2004
ER(j)T2004=EP(j)T2004/POP94
EP(j)T2004=(EP(j)I,94.1-PRTi10/TYi-RYI)
WP(j)=WF(j).EP(j)حصولGم
حصولGم/ER(j)94
=(ER(j)94/ER(j)T2004).(ER(j)حصولGم
حصولGم/ER(j)94)
=EP(j)/ER(j)T2004
ER(j)94=EP(j)94/POP94
ER(j)2004=EP(j)2004/pop94
WF(j)=EP(j)94/EP(j)2004
يGازGGيسGيژگGو
نGوز
مراحل مدل سازي ارزيابي اثرات محيط زيستي
درمدل EDIP
ويژگي سازي
نرمال سازي
وزن دهي
ويژگيسازي
شاخص اثر = فاكتور ويژگيسازي * داد ه سياهه چرخه حيات
ن بيا
ن
ب معادل دياكسيدكرب
بهطور مثال :تما م گازهاي گلخانهاي برحس
ت با فاكتور
ب كردن نتايج چرخه حيا
ميگردند ،توسط ضر
س جمعبندي نتايج شاخصهاي
ن و سپ
يژگيسازي دياكسيدكرب
ل گرمايش جهاني
ك شاخص كلي از پتانسي
ت فراهم كردن ي
.اثرجه
فاكتورويژگي جهت
محاسبه پتانسيل
اثرمحيط زيستي
درمدل EDIP
Hauschild and Wenzel,1997
نرمالساز
ي
نرمالسازي يك ابزار ارزيابي اثرات چرخه حيات است كه شاخصهاي اثر بدست آمده از
ج شاخصها را
مرحله قبل را ميان طبقات مختلف اثر قابل مقايسه ميكند .اين روش نتاي
توسط تقسيم توسط يك عدد مرجع ،نرمال ميكند.
نرمالسازي شامل تقسيم پتانسيل اثر يا مصرف منابع بوسيله منابع نرمالسازي است پتانسيل
ي نرمال شده ، NEP ،از طريق معادله زير محاسبه ميگردد:
اثرات محيطزيست
T.ER /EP(j) = (j) NEP
اگر واحد عملكردي ،زمان خدمات را با Tسال تعريف كند آنگاه منبع نرمالسازي با ()j
T.ERبيان ميگردد كه ( ER )jمنبع نرمالسازي در طول يكسال براي طبقه اثر مذبور
ميباشند.
وزندهي براساس خطمشي و اهداف كالن محيطزيستي
ل موادي كه در
ن طبقه اثر ايجاد ميشود نه براي ك
ي خطمشي كاهش اثرات براي مهمترين ماGده اثرگذار در آ
بهطوركل
ش گازهاي دياكسيدكربن
ن طبقه اثر در سطح جامعه سهيم هستند بهطور مثال بسياري از كشورها خطمشي كاه
آ
ت پذيرفتهاند ،در حاليكه گازهاي ديگري نيز در تشكيل گاGزهاي گلخانهاي موثر
را كه مهمترين گاز گلخانهاي اس
ي كاهش مقدار گاز Co 2به گازهاي ديگر سهيم در اين طبقه تعميم داده ميشوند
هستند بنابراين خطمش
ي با مجموعه فاكتورهاي وزني بيان ميشود كه توسط ضرب كردن فاكتور
ت طبقات اثرات محيطزيست
بدينصورت ،اهمي
وزني هر طبقه اثر يا مصرف منابع با پتانسيل اثر نرمال شده يا مصرف منبع ،اهميت آن مشخص ميگردد.
)WP(j)=WF(J).NP(j
WP(j):Weighting Potential
WF(j): Weighting Factor
NP(j):Normalized Potential
WF(j)=ER(j)Reference yr./ER(j)Target yr.
مGنبع نGGرماGلسGGازGيER:
)WEP(j)=WF(j).NEP(j
WEP:Weighting Environmental Potential
WEP(j)=ER(j)Reference yr/ER(J) Target yr . EP(j)/ER(j)Reference yr.T
NEP(j): Normalized Environmental Potential
WEP= EP(j)/ER(J) target yr. T
Wenzel, 1997
Global Warming
Smog
Ozon Depletion
جدول منابع نرمال سازي وفاكتوروزني LCA
Hauschild and Wenzel,1997
خودروي سمند
خودروي سمند توسط طراحان داخلي كشور بعنوان خودروي ملي و حدودًا براساس
مقادير مواد مصرفي مورد نياز در خودروهاي توليد اروپا بر پاية سال 1998توليد
ميشود.
گفتني است كه هنوز مقادير وزني هر يك از مواد تشكيل دهنده خودروي سمند
ع درصد دقيق پالستيك ،فلز و غيره ،چ ه ب ه صورت
بررسي نگرديده است و درواق
.وزني و چ ه ب ه صورت درصد مشخص نمي باشد
با توجه ب ه اينكه سمند ،خودروي ملي در نظر گرفت ه شده و طراحي اين خودرو زير
نظر كارشناسان ايراني ميباد بنابراين نيازGي به مجوز متخصصان و توليد كنندگان
خارجي جهت دخالت در طراحي و فرآيندهاي آن نمي باشد همچنين ب ه دليل
ارزش واالي ملي بودن اين خودرو كه ميتواند نشان دهنده رشد و توسع ه صنعت
خودروسازي كشور و درك باالي متخصصان داخلي و نيز ارائ ه دهنده فرهنگ
جامع ه و رشد آن باشد ميتوان از موارد مهم انتخاب اين خودرو جهت مطالع ه بر
شمرد.
مرحله توليدچرخه حيات خودرو
رنگ
ريخته گري
ماشين شاپ
بدنه سازي
مونتاژ
برش وپرس
محصول نهايي (خودرو)
سياهه برداري مرحله مصرف ازچرخه حيات خودروي
سمند
واحدعملكردي 160000كيلومتر( مدت 10سال)
اثرات خروجي هاي مصرف وتوليد سوخت (زنجيره كامل انرژي) برطبقات
مختلف محيط زيستي موجوددر LCAكمي ميگردد.
خروجي هاي محيط زيستي به ازاي گرم در كيلومتر (خودروي سمند)
0/071
0/005
0/320
0/067
203/37
THC
CH4
CO
NOX
CO2
آالينده هاي ناشي از مصرف 10880
ليتربنزين(160000كيلومتر) توسط خودروي
سمند
CO2
NOx
CO
CH4
THC
32539200 10720 51200 800
11360
مقاديرآالينده ها به ازاي توليد يك ليتربنزين دركشور
SPM
CH CO CO2 SO2 NOx
1.3
63 350 2323 1.5
13.5
خروجي هاي ناشي از توليد 10880ليتربنزين دركشور
SPM CH
CO CO2 SO2
NOx
14.44
146880 16320 25274240 3808000 685440
آالينده هاي ناشي از توليد ومصرف 10880ليتربنزين
CO
CO2
SO2
NOx
157600 16320 57813440 3859200
ارزيابي اثرات محيط زيستي سياهه مرحله مصرف خودروي
سمند:
ارزيابي اثرگرمايش جهاني
طبقه گرمايش جهاني
مقدار فاكتورويژگي ماده
ارزيابي پتانسيل اثر
CO2
1
57813440 57813440
CH4
21 800
16800
N2O 310 157600
4885600
106686240
كل
)NEP(J)=EP(J)/T.ER(J
=10668240/10*6950*1000
=Kg Co2 eq/person/year 1.5
ارزيابي اثر مه –دود فتو شيميايي
ماده
مقدار فاكتورويژگي
ارزيابي پتانسيل اثر
CO
0.3
3859200 1157760
CH4
0.007
800
5.6
NMVOC 0.5
1157765.6
كل
)NEP(j)=EP(J)/T.ER(J
=1157765.6/10*1953*1000
=5.9 Kg C2H4 eq/person/year
ارزيابي اثر اسيدي شدن
ماده
مقدار فاكتورويژگي
ارزيابي پتانسيل اثر
SO2
1
16320
16320
NOx
0.7
157600
110320
NH3
1.88
126640
كل
آالينده هاي ناشي از توليد خودروي سمند
تابه حال مقاديرآالينده هايي ازقبيل CO2,CO.NOxو...به ازاي توليد هرواحدسمند بررسي نگرديده
است.بنابراين در مرحله LCIتوليد خودرو معادل آالينده هاي چرخه كامل انرژي برق وگاز مصرفي
محاسبه گرديده است.
آالينده هاي ناشي از توليد يك مترمكعب گاز طبيعي
CH
SPM
NOx
0.05
0.28
CH
CO SO3
CO2 SO2
NOx
0.033 0.001 0.0358
158.03 2.32 0.893
SPM
0.103
3.4
االيندهها ي ناشي از توليد يك كيلو وات ساعت
SO2
CO CO2
0,13 2133 0.006
درنهايت سياهه مرحله توليدخودروي سمند حاصل گرديد:
SPM
CH
CO
CO2
SO2
NOx
106.22 29.65 14.9
348649 85010705 1026.95
مقدارگازطبيعي وبرق مصرف به ازاي هر واحدخودرومعادل 109مترمكعب و 735كيلووات ساعت است.
ارزيابي اثرمحيط زيستي در مرحله توليد
گرمايش جهاني
EP:348.6 KgCO2
مه دود فتوشيميايي
)NEP(J)=EP(j)/ER(j
=348.6/6950
=0.05 PEwIR 94
)14.9*0.3=4.47(gr
=0.004 PEwIR 94
بنابراين در مرحله توليد مساله گرمليش جهاني مهمتر از مه دGود جلوه مي نمايد.
ارزيابي پتانسل اثر مقدار فاكتورويژگي ماده
ارزيابي پتانسيل اثر اسيدي شدن
SO2 1
10705.85 10705.85
NOx 0.7
1026.95 718.86
كل
11.42
مجموع كل اثرات محيط زيستي توليد ومصرف خودروي
سمند(اثرات تجمعي)
گرمايش جهاني
1.5+0.05=1.55 Kg eq/person/year
مه-دود
5.9+0.002=5.9 Kg eq/person/year
نمودارارزيابي اثرات محيط زيستي توليد ومصرف خودروي
سمند
گرGمGايش GجهGانيG
مGه دGوGدG
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
بحث و نتيجهگير
ي
ن
ت ويژ ه ايرا
-1تحليل مدل ارزيابي اثرا
ل يافتههاي مراحل توليد و مصرف LCA
-2تحلي
در ايران دو طبقه گرمايش جهاني و مه دود فتوشيميايي كمتر
از يك Gو طبقه كاهش اليه ازن بيشتر از يك Gميباشد.
بدان معني است كه مصرف مخرب ازن در ايران رو به كاهش و
موادي كه باعث گرمايش جهاني ومه دود در كشور مي
شوندرو به افزايش است.
فاكتورهاي وزني كمتر از يك Gنشان ميدهد كه چقدر اثرات
محيطزيستي بين سالهاي 1994و 2004رشد خواهند كرد و
فاكتور وزني بزرگتر از يك نشان ميدهد كه اثرات
محيطزيستي بين 1994و 2004كاهش چقدر يافت.
تحليل يافتههاي مراحل توليد و مصرف LCA
:خودروي سمند
Global Warming: 1500 m PEir,94
5900mPEir,94
Smog:
ط يك فرد در
خودروي سمند داراي عددي معادل 5/1برابر سهم متوس
ت ايجاد پديد ه گرمايش جهاني
جامعه(ايران) در طول يكسال جه
ط يك فرد
يعني برابر با 10425كيلوگر م و نيز 9/5برابر سهم متوس
ت ايجاد پديدة اسماگ يعني برابر با
در ايران در طول يكسال جه
2/115كيلوگر م ميباشد.
.
ي تحقيق با كارهاي ديگران
مقايسه يافتهها
مقايسه مدل ويژه ايران با مدل دانمارك:
ع نرمالسازي ايران در طبقات محيطزيستي گرمايش
اعداد مناب
ل
ل شده در مد
جهاني و كاهش اليه ازن در مقايسه با اعداد حاص
EDIPدانمارك ،كوچكتر است ميتوان نتيجه گرفت كه
ي تكنولوژي است يك شخص
ي با سطح باال
دانمارك ،كشور
ايراني بطور متوسط خيلي كمتر از يك فرد دانماركي ،بواسطه
درجه كمتري از صنعتي شدن ايران ،آلودگي ايجاد ميكند.
ولي در طبقه محيطزيستي مه دود فتوشيميايي (اسماگ) بطور
متوسط هر شخص در ايران حدود 53/19كيلوگرم در سال
سهيم است كه متاسفانه اين رقم بسيار چشمگير ميباشد.
ت محيط زيستي مراحل توليد و مصرف خودروي سمند با
مقايسه اثرا
ن
خودروي Xialiدر چي
ط زيستي ناشي از مراحل توليد و مصرف خودروي سمند
ت محي
اثرا
س منابع نرمال سازي
Xialiدر طول زنجير ه كامل انرژي و براسا
ت آمد ه است).
ش EDIPبدس
ن (اين منابع با رو
ويژ ه كشور چي
ف محيط زيستي به تصوير كشيد ه شد ه است.
ت مختل
بر روي طبقا
ت توليد خودروي سمند در كشور ايران ،در مرحله
ن اساس ،جه
بر اي
ط زيستي مه دود فتوشميايي،
مصرف خودروي سمند ،طبقه محي
ت يافتههاي
ن صور
ص داد ه است .بدي
ن اثر را به خود اختصا
باالتري
مراحل توليد و مصرف خودروي مطالعه شد ه در ايران به نتايج تقريبًا
ن رسيد ه است
.مشابهاي در نمونه مطالعاتي خودروي چي
ن حفاظت محيط زيس
ت
پيشنهاد مربوط به سازما
ن
ت ايرا
ط زيستي چرخه حيا
ت محي
ل مدل ويژ ه ارزيابي اثرا
ت تكمي
جه
ت محيط زيستي
ت طبقا
توصيه ميگردد كه به منظور دستيابي به عظم
ت جامد كل كشور و سپس
اسيدي شدن ،خورآكوري آب ،ضايعا
استفاده آنها به عنوان منبع نرمال سازي در مدل EDIPويژه
ت پذيرد،
ايران ،مطالعه دقيقي صور
ن يك طرح ملي همانند طرح
ن مطالعه را مي توان به عنوا
ن لحاظ اي
بدي
ش جهاني در ايران توسط سازمان محيط
گ اندازهگيري گرماي
بزر
ن بر شمرد.
ت ايرا
زيس
پيشنهاد مربوط به صنايع
ت
ل مطالعا
ت تكمي
ن جه
ت هايي ارائه شد ه را ميتوا
ك ليس
چ
ي تهيه مواد موجود بكار
LCAدر مرحله تهيه مواد اوليه بررس
م از صنايع و
گرفته در خودروي سمند در واحدهاي مربوط اع
ت توليدي كه مواد
ت فوالد و ديگر كارخانجا
معادن ،كارخانجا
ف خودرو را توليد ميكنند مورد استفاده قرار داد.
مختل
ي سمند
ط به خودروي مطالعات
پيشنهادهاي مربو
-1مطالعه دقيقي بر روي اجزاء مختلف وزني خودروي سمند به منظور شناخت دقيق اجزاء تشكي
ل
دهنده اين خودرو و درصد نسبي مواد بكار رفته شده در آن انجام گردد .اين مطالعه ميتواند
توسط شركت سابكو و در مدت سه ماه صورت پذيرد.
-2يك مطالعه به منظور كاهش وزن خودروي سمند جهت كاهش بارگذاري محيط زيستي صور
ت
ي 12ماهه صورت
گيرد .اين مطالعه نيز ميتواند توسط ساپكو و در طي دوره زماني شش ال
پذيرد.
-3يك مطالعه دقيق جهت بررسي خورآكوري آب به ازاي توليد هر خودروي سمند صورت پذيرد.
اين مطالعه توسط دفتر محيط زيست شركت ايران خودرو و در مدت سه ماه انجام گردد(.به
دليل وجود مديريت ومطالعه هر روز بر روي تصفيه خانه شركت به نظر ميرسد كه زمان بر
نباشد) .
پيشنهادهاي مربوط به شركت ايران خودرو
-1يك دفتر مطالعاتي ارزيابي چرخه حيات در شركت ايران خودرو ايجاد
گردد .اين دفتر ميتواند زير نظر دفتر محيط زيست شركت و حداقل با
س ه كارشناس ويژ ه و مجرب محيط زيست باشد.
ظ قرار دادن موارد محيط زيستي مربوط به توليد خودرو ،ارتباط
-2جهت لحا
دفتر مطالعاتي LCAبا طراحان خودرو نزديكتر گردد در واقع ارتباط
LCAبا LCDملموستر ميگردد .توصيه ميشود اين ارتباط توسط
مسؤلين ذي ربط جهت ارتقاي علمي و مطالعاتي هر چه زودتر انجام گردد.
به گونه ايك ه حداقل يك نفر رابط اين دو دفتر باشد
.
-3مطالع ه دقيقي از توليد ضايعات جامد ( ) Solidwasteب ه ازاي توليد يك
ل با
خودروي سمند صورت گيرد اين مطالعه با كمك يك تيم بزرگ و حداق
ت گيرد.
ش ماه صور
زمان ش
-4يك مطالعه دقيق از واحد -فرآيندهاي متنوعي كه در ايران خودرو جهت توليد خودرو
ن و اندازهگيريهاي انرژي ،مواد ورودي و خروجيها صورت
موجود ميباشد براي كمي نمود
ت دست يابيم.
گيرد تا در نهايت به اعداد با كيفيت باالتري جهت ارزيابي چرخه حيا
ن فرآيند مشكل و زمان بر است ولي به دليل
اين مطالعه به دليل گسترده و پيچيده بود
دريافت ISO 14001اين مطالعه بسيار مشكل به نظر نمي رسد با اين وجود جهت
انجام آن چند تيم و زمان حدود دو الي سه سال پيش بيني ميگردد.
ي خورآكوري آب به ازاي توليد هر خودروي سمند صور
ت
-5يك مطالعه دقيق جهت بررس
پذيرد.
ن خودرو ،پيشنهاد ميگردد كه
-6بعد از ارزيابي كامل و اجراي پروژه LCAدر شركت ايرا
ي اين شركت تغييراتي اعم از كمي نمودن استراتژي و
در اصول و استراتژي محيط زيست
تغييرات طراحي خودروي سمند بعنوان يك خودروي ملي نظير كاهش وزن و مصرف
ن
سوخت آن جهت باالتر نمودن استانداردهاي آن صورت پذيرد .اين پيشنهاد مستلزم آ
است كه مسؤلين مربوط در طي چند جلسه بعد از انجام پروژهها و مطالعات ياد شده در
جهت ارتقاي كيفيت و دانش محيط زيست در شركت و نهايتًا رشد اقتصادي و اكولوژيكي،
هماهنگيهاي الزم را صورت دهند.
:به منظور ادامه اين مطالعه پيشنهاد ميگردد كه
-1يك مطالعه ارزيابي هزينههاي چرخه حيات ( ) LCCاز
خودروي سمند صورت گيرد.
ي
-2يك Gمطالعه طراحي چرخه حيات ( ) LCDاز خودرو
سمند با نگاه محيط زيستي و اثرات آن بر طراحي خودروي
سمند صورت گيرد.
با تشکر فراوان از حضور صمیمی شما
