اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری

صفحه 1:
Health Action in Emergencies 7 ۳ 0 Eee ne oe تهیه و تنظیم مهندس حسين فررخ زاده 

صفحه 2:
اقدامات بهداشتی در شرلیط اضطراری ‎Sal wiley at GI»‏ و للْموْمنِ امتحانْ و ‎liu‏ ‎slg 5 3 4558‏ كَرَامَةَ « (بحار الانوار. ج ۶۴ ص ۲۳۵): بلا و گرفتاری برای ستمگران موجب ادب آنها می‌شود. و برای موّمن آزمایش حساب می گردد. و برای پیامبران موجب درجات است و برای اولیاء کرامت به حساب می‌آید. عدركه ذراين بزم عقرب تر است كام ب3اء هرکه بود تشنه دیدار دوست آب لب ن 

صفحه 3:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری 3 نکم بشیَء نالف و الجوع و تفص من الوا و لاش و ارات تشر سین لين إن سيم یه ‎‘is‏ ابو نا له زاجفون» یعنی قطعاً همه شما را با چیزی از ترس. گرسنگی, و کاهش در مالها و جانها و میوه هاء آزمایش می کنیم و بشارت ده به استقامت کنندگان! آنها که هرگاه مصیبتی به ایشان می رسد. می گویند: ما از آن خدائیم و به سوی او باز می گردیم. اين آيه. مصیبت را به صابرین نسبت داده که پس از مواجهه با آن. همه چیز را از خدا و به خدا دانسته اند و این عین توحید است. 

صفحه 4:
Glassary of Terms Community=is the smallest social grouping in country with an effective social structure and potential administrative capacity Complex Emergencies= are situation of disrupted livelihood and threats to life produced by warfare, civil disturbance and large-scale movement of people, in which any emergency response has to be conducted in difficult p ical and security environment Disasters= are event that occur when pignificant of people are exposed to hazards to which they are vulnerable, with injury and loss of life, often combined .with damage to property and livelihoods Emergencies=are situation that arise out of disasters, in which the affected community,s ability to cope has been overwhelmed, and where rapid and effective action is .required to prevent further loss of life and livelihood Emergency planning= is a process that consist of: determining the response and recovery strategies to be implemented during and after emergencies(based on assessment of vulnerability): responsi for the etrataniac: tha mananaman?t ctriictiira ra: rad far an 

صفحه 5:
Glassary of Terms Emergency preparedness= is a programe of long-term development activities whose goals are to strengthen the overall capacity and capability of a country to manage relief through recovery and back to sustained development. Emergency prevention= is based on vulnerability assessment and concerns the technical and organizational means of reducing the probability or consequences of disasters and the community, vulnerability. Environmental health management= is the intentional modification of the natural and built environment in order to reduce risks to human health or to provide opportunities to improve health. Extreme events= are known natural or manmade events that occur outside their normal range of intensity, energy or size , Which often produce life-threatening hazards. 

صفحه 6:
Glassary of Terms Hazards= are phenomena or substances that have the potential to cause disruption or damage to humans and their environment. The words threat and hazard are often used in .the same way ion and prevention= are actions aimed at redu eliminating the impact of future hazard events.by avoiding the -hazard or strengthening resistance to it =comprises measures taken in advance of a disaster aimed at decreasing or eliminating its impact on society and .the environment Preparedness= comprises activities designed to minimize loss of life and damage ,to organize the temporary removal of people and property from a threatened location, and facilitate timely .and effective rescue, relief and rehabilitation Prevention= involves activities designed to provide permanent -protection from disasters 

صفحه 7:
Glassary of Terms Resilience= is a community,s ability to withstand the damage caused by emergencies and disasters. It is a function of the various factors that allow a community to recover from S. ity= concerns the factors operating in a community that allow a hazard to cause an emergency ( disaster) , e.g., proximity to hazard , or level of development. is the degree to which a population or an idual is unable to anticipate, cope with, resist and r ver ity assessment= makes it possible to anticipate problems that specific groups will face in the event of a disaster and during the period of recovery. This is also known as hazard assessment , risk assessment or threat assessment. Vulnerability reduction= comprises the steps taken to reduce people,s exposure to hazards and increase their capacity to survive and to recover from disasters. 

صفحه 8:


صفحه 9:


صفحه 10:


صفحه 11:


صفحه 12:


صفحه 13:


صفحه 14:


صفحه 15:


صفحه 16:


صفحه 17:


صفحه 18:


صفحه 19:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تاریخچه مرور وقایع گذشته و آمارهای بهداشتی در طول (00 سال گذشته نشان می دهند که بلایای طبيعى باعث مرگ بیش از سه های ناشی از بلایای عظیم به بيش از جهارصد ميليارد دلار رسيده است و اين در حالی است که در دهه قبل میزان خسارت ها 1052 میلیارد و دو دهه قبل یکصد میلیارد دلار بوده است,در سه دهه گذشته میزان وقوع بلایا 0 برابر و زیان های مالی ناشی از آن ها 9 برابر شده است. ایران جزء ‎WD‏ کشور بلا خیز جهان است و 760900 جمعیت کشور در معرض خطرأت ناشی از سیل و زلزله قرار دارند . بیش از 60672 میلیارد ریال خسارت به کشور وارد تموده است و کشور ما از نظر آمار وقوع حوادث طبیعی در مقام ششم جهانی قرار دارد و در 00 سال اخیر بیش از 400 هزار نفر از مردم ایران بر اثر وقوع بلایای طبیعی کشته شده اند که از این تعداد ۲9 درصد بر اثر زازله و ©1)ذرصد بر ار سيل و 00 درصد بر اثر سایر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده اند. در سطح جهان بیش از چهل مجموعه بلایای طبیعی با زیر مجموعه های متعددد شناسابی شده اند که از اين تعداد حدود سی مجموعه بلایای طبیعی »ایران را تهدید می کند. نا بر ظهار نظر کارشناسان + ایران یکی از مستعد ترین کشورهای روی خط زازله دیا است. بر پایهآمارهای رسمی در 000 سال گذشته بیش از 000 درصد تفات جانی کشور ناشی از زلزلهبوده است و از 0/00 شهر کشور فقط 0 درصد آن از نظر وقوع زازله کم خطر طبقه بندی شده اند. بررسی ها نشان می دهد که تقرییا" در هر هفته 9 زلزله با شدتی کمتر از چهار ریشتر » در هر ماء یک زلزله با قدرت 6 و در هر دو سال زلزله با شدت 60 و در هر ده سال یک زلزله بالای 0 درجه در مقیاس ریشتر در کشور رخ داده است. یکی از مهیب ترین بلایای طبیعی طبیعی قرن بیستم که در کشور ما رخ داده است زلزله 00 خرداد ‎Ie CO TS OE eee‏ اج 1 أن با جای گذاشت 

صفحه 20:
اقدامات بهداشتی در شرابط اضطراری هن مان 0 هر هدیس وم وش داقت. ‎copied iat ge‏ دی بيستم بودداست لا اين أبران يليان يافت. ا ل 1 اج .مردم و نظاميان ايران استفاده كرد. ‎wo ۱ whe‏ لاي دمر ‏۵۵ نفر کشته نظامى و غير نظامى. ‎coe a‏ نظامی و غیر نظامی ۱۸ اسیر ‏ا “بيش ان م ل 55 7 ‎aed‏ ل 0 و ري ‎als at Jy‏ حدود ‎aioe‏ مصدوميت شدماند. تلفات جادهاى در ايران ى يك دوره ۰ ساله با میزان تلفات انسانی عراق برابری می‌کند. بر اساس ‎Oh‏ «برآورد جلده‌ای ‎Serene ana‏ بر ۱۸ هزارو ۵۰۰ ها( سل و ماس یف مق ‎eyed‏ را ‎ot‏ ‏کر ار تراسا ‎sd‏ ال مسا عقلة به لزان ‎٠٠‏ رار ا سيت كر عت ان ‏به خرد اختصاص داده 

صفحه 21:
اقدامات بهداشتی در شرابط اضطراری در اين گزارش عنوان شده است که هزینه ۱۸ میلیارد دلاری تصادفات در سال ‎AP‏ به تنهایی ۳۳ سال بودجه فعلی راهداری کشورء ۲۲۰ سال بودجه فعلی ایمنی‌سازی نقاط حادثه‌خیز کشور» هزینه ایجاد دو میلیون شغل برای جوانان » ساخت ۱۲ برج به اندازه بزرگ‌ترین برج ساخته شده در دوبی یا خرید ۶۰ فروند هواپیمای ایرباس را پوشش می‌دهد. ملاحظه ای بر آمار خسارات جنگ جهانی دوم تلفات انسائی : اين جنك که شاید خونین ترین جنگ در تاریخ بشر بود؛ حدود چهل تا نجاه میلیون انسان قربانی گرفت. کشته های در میدان جنگ و مراکز شهرهاء حدود چهار برابر تلفات انسانی جنگ جهانی اول بود. وسعت میدانهای نبرد - تقریباتمام کرة زمین -۰ بی رحمی در قتل عام و اختراع وسایل جدید کشتار دسته جمعی» موجب اين تلفات عظیم توده های انسانی شد. اروپاء به تنهایی؛ حدود سی میلیون نفر کشته داد. به طور مثال» در روز سیزدهم فوریه. ۰10000 نبروی هوابی متفقین» چهارده ساعت تمام شهر «درسد» آلمان را بمباران و آن را ویران کرد. در این عملیات 10000000 نفر کشته؛ نصیب آلمانی ها شد. ژاپن نیز سه ميليون نفر از مردمش را در اين جنك از دست داد ۱ 

صفحه 22:
ود که کانون آن در ۱۵ زه که کشور هانتی را رزند 

صفحه 23:
سیل پاکستان در سال ۰۲۰۱۰ سیل عظیمی بود که در پی باران‌های موسمی شدید و بالا آمدن سطح آب رود سند. ۳ نفر در این حادثه جان خود را ‎eae eo‏ عشور باكسكان ز1 تا . بیش از أذ دست دادندالاه سث. ا: نک مسلب ‎ ‎ 

صفحه 24:
روز جمعه ساعت ۲:۴۶ بعد از ظهر زلزله‌ای به بزرگی ‎٩‏ ریشتر سندای ژاپن را لرزاند.این زلزله باعث ایجاد سونامی به ارتفاع ۱۰ متر شد كه تا ۱۰ کیلومتر بر روی خشکی پیشروی کرد همچنین این سونامی باعث از کارافتادن دستگاه خنک کننده رآکتورهای نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما شد.آمار اعلام شده تا کنون از مرگ ۵۶۹۲ نفر مفقود شدن ۹۵۰۶ نفر و بی خانمان شدن ‎ie A J io‏ مرف ‎ ‎ ‎ 

صفحه 25:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بر طبق تعریف سازمان بهداشت جهاني حوادث غیرمترقبه (015358675) پديه‌هاي زیست محيطي ناگهاني هستند که از چنان شدتي برخوردارند که کمك رساتي خارجي را طلب مي‌کنند و براساس تعريفي دیگر هر حادثه اي که با آسیب و تخریب خود باعث ايجاد نياز مازاد بر ظرفيت ياسخ يك جامعه كردد حادثه غيرمترقبه خوانده ميشود. تعريف دوم از اين جهت كه حوادث غيرمترقبه ساخته بشر را نيز بوشش مى دهدء تعريف كامل تري است. MCI= (Mass or Multiple Casaulty Incidents) ais ci ly Cole ‏در کنار حوادث غیرمترقبه؛‎ Is any incident in which emergency medical services resources, such as personnel) and equipment, are overwhelmed by the number and severity of casualties) قرار دارند که موجب ايجاد مرك و مير يا جراحات ‎(Infrastructure )glacsitay5 4S gla 3 ais Sipe glad suede‏ جامعه براي پاسخ به اين حوادث به طور نسبي دست نخورده باقي ميمانند در اين حالت نياز ايجاد شده فراتر از منابع موجود و فرآيندهاي روزمره عملکرد سیستم مي‌باشد مانند تصادف قطار ؛ الويوص و... حوادث خیرمترقبه در يك تقسیم بندي كلي دیگر به در دسته تقسیم مى شود: 1-حوادث طبيعي (113018531) مانند زلزله» سیل» طوفان و... صحوادث تکنولوژيك یا بشر ساخت ( 616 1۷511-193 ) مانند حملات نظامي حملات بيوتروريستي» نشت مواد رادیواکتیو و... 

صفحه 26:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری اين تقسيم بندي و ساير تقسيم بنديها در عمل كمك زيادي به ما نميكند و تفكيك حوادث غيرمترقبه به اين شكل هميشه ممكن نيست. براي مثال زلزله به عنوان يك بلاي طبيعي در كنار عدم استحكام بناي ساختمانها در مقابل زمين الرزه به عنوان يك عامل انسان ساخت ميتوانند حادثه بيافريند. در يك تقسيم بندي كاربردي حوادث غيرمترقبه براساس نياز به ياسخ متناسب با آنها به سه سطح تقسيم ميشوند: * سطح اول: حوادث غیرمترقبه اي هستند که منابع و سازمان‌هاي محلي ‎(LOCAL)‏ قادر به پاسخ دهي مناسب به آنها و تبعات ناشي از آنها هستند. ۰ سطح دوم: حوادث غیرمترقبه اي هستند که براي کنترل آنها نیاز به کمك‌هاي مشترك منطقه اي (اقدصمأوع8) وجود دارد. * سح سوم: حوادث غیرمترتبه اي هستند که از توان پاسخ نيروهاي محلي و منطقه اي خارج است و ‎lel JoaS gL (International) glldl ox ye 4 (statewide) ja gads‏ مورد نیاز است. تعيين اهميت هر بلا 1 تلفات و صدمات جانی انسانی و حیوانات اهلی 2- قطع خدمات عمومی: برق؛ گاز و دیگر سوخت هاء ارتباطات؛ آب آشامیدنی؛ شبکه فاضلاب؛ مواد غذایی» بهداشت و .. ©- از بين رفتن يا آسيب دیدن اموال عمومی و شخصی © انتشار بيماريهاى واكير صاختلال در فملیتهای عادی 

صفحه 27:
مه * : اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری ۰ مدیریت بلایای طبیعی + طبق یک تعریف علمی » حوادث غیر مترقبه » زاییده پدیده های طبیعی هستند که بر اثر تغییرات در پوسته کره زمین رخ می دهند و همه ساله علاوه بر خسارات فراوان در جهان » هزاران قربانی به جای می گذارند. بر این اساس ۰ حوادث شدید باعث از هم پاشیدگی خانواده ها » بی خانمانی افراد ,مشکلات بهداشتی » سوء تغذيه » رکود یا تعطیلی مراکز آموزشی و خدماتی » بیکاری » مهاجرت اجباری می شوند. همچنین اهمیت حوادث طبیعی تا آنجا است که سازمانهای بشر دوست بین للمللی موظف شده اند تا برنامه های خود را موازی با حقوق بشر برنامه ریزی کرده و خود را در مقابل گروه هدف ازجمله در بخش حوادث طبیعی مسوول و پاسخگو بدلنند. براین اساس » توزیع نظام مند دانش و اطلاعات بین اقراد +خصوصا افرادی که در پاسخگویی شرکت دارند ءاصل بنیادین دستیابی به درک مشترک از مشکلات و انجام هماهنگی های لازم بین سازمانی در بخش حوادث طبیعی تعریف جهانی شده است . ‎٠‏ طبیعت در طول تاریخ ۰ چهره خشن خود را با پدیده های ویرانگری نظیر زمین لرزه » فوران آتشفشان ۰ خشکسالی » جاری شدن سیل » شوک های حرارتی ۰ گردباد ۰ توفان های گرمسیری و دریایی به انسان نشان داده و شالوده زندگی بشر را از بدو پیدایش آن با خطر مواجه کرده 

صفحه 28:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری انسان همواره به توسعه که لازمه آن منابع طبیعی است نیازمند بوده و بر این اساس سیمای طبیعت بویژه زمین را با ايجاد سكونت كاههاء توسعه حمل و نقل ‎٠‏ نابودى جنكل ها و مراتع » فعالیت های کشاورزی و صنعتی »بهره برداری از معادن »ایجاد سدها و تغییر مسر رودخانه ها تغییر داده است . از طرفی افزایش جمعیت » پیشرفت فن آوری و در نتیجه گسترش فرهنگ مصرف و به دنبال آن نیاز بشر به منابع طبیعی و انرژی »موجب تغییرات شدیدتر و گسترده تر از گذشته در محیط زیست شده است گرم شدن كره زمين »کاهش لایه ازن » ریزش نزولات اسیدی» آلودگی هوا » آلودگی شیمیایی آب و مواد غذایی » نابودی و کاهش تنوع زیستی و بالاخره تغییرات آب و هوا ءنمونه هایی از اي قبیل بلایا هستند. به دليل عدم آكاهى و زیاده خواهی بشر ابعاد حوادث گسترده شده که علی رغم دسترسی به فن آوری پیشرفته و حجم اطلاعات مورد نظر »عملا مقابله با آنها بسیار مشکل شده است . آمار و تحقیقات نشان می دهد که حدود 000 درصد از بلایای طبیعی که در جهان رخ می دهند در ارتباط با عوامل اقلیمی است که در برخی از مناطق جهان این موضوع به 00000 در صد می رسد . یک تغییر کوچک در اقلیم با تغییر پذیری اقلیمی در بسیاری موارد می تواند منشاء تغییرات بزرگ در شدت و میزان وقوع رخدادهای شدید اقلیمی و بلایای طبیعی باشد . هرساله بلایای طبیعی گوناگون از جمله زمین لرزه سیل » توفان «خشکسالی » لغزش زمین »آتشفشانی مناطق مختلف جهان را دچار مصیبت و انسان ها را گرفتار می سازد. براساس آمارهای منتشره از سوى سازمان ملل متحد از بين انواع بلایای طبیعی که هر ساله تلفات جانی و خسارت اقتصادی فرارانی در سطح جهان به جوامع انسانی وارد می سازد ؛ 

صفحه 29:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بلایای زیر به عنوان حوادث طبیعی عمده از نظر میزان مرگ و میردر سطح جهان مطرح می باشند ‎eee‏ 9 2-زلزله %30 رقا 15 4- سایر بلایا %6 

صفحه 30:
Global Deaths by Disaster Type, 1985-99 Others Flood 49% Windstorm 15% Total deaths: 

صفحه 31:
Global Deaths from Disasters, by Region, 1985-99 South America 10% Africa 4% Caribbean 2% Central America 4% North America 1% Oceania 6 77 Europe 1.5% ~ Total deaths: 560,776 

صفحه 32:
Proportion of epidemics by continent: 1974 - 2003 Africa ml Asia Europe Latin America North America m Oceania 

صفحه 33:
Cost Breakdown of Disasters EARTHQUAKE FIRE COASTAL STORM TSUNAMI AND TYPHOON omen DROUGHT SEVERE WINTER STORM HURRICANE TORNADO AND FLOOD SEVERE STORM 

صفحه 34:
اقدامات بوداشتی در شرایم اضطا رای سلامتی < حالت آسایش کامل جسمی. رواتی و اجتماعی و نه فقدان بیماری یا نقص عضو بهداشت ‏ علم و هنر پیشگیری از بیماری‌ها؛ طولانی کردن عمر و ارتقا سلامتی به‌وسیله شش‌های متشکل لجتماعی است. بهداشت > راه رسیدن به سلامتی بهداشت محیط < کنترل عوامل محیطی که به نحوی بر روی سلامتی اثر می گذارند. ‎(Disasters) Lob‏ = وقوع ناگهانی یک فاجعه که ساختار بنیادی و عملکرد عادی جامعه یا مردم را مختل می کند. رویداد یا مجموعه رویدادهایی که میزان تلفات جانی و یا خسارات مالی وارده به اموال» ساختمانهای زیر بنایی» خدمات بنیادی و یا وسایل امرار معاش بیش از ظرفیت عادی جامعه ای که در معرض آن بلا قرار گرفته» باشد و بدون کمک نتوان با آن مقابله کرد. ‏مهمترین آثار بلایا بر محیط : ‏-آلودگی منابع آب آشامیدنی و اپیدمی ( بیماریهای لنگلی؛ اسهالی؛ اسهال خونی؛ ژیاردیازیس و بیماریهای عفونی) ‏©- از بين رفتن منازل و لزوم سریناه موقت برای بازماندگان و در نهایت جابجایی جمعیت ‏0-عدم توزیع مناسب جمعیت در استانها و شهرهای کشور و تراکم جمعیتی و ساختمانی ‏<- ایجاد وقفه و اختلال در سیستم دفع زباله و فاضلاب و انباشته شدن آنها در محیط زندگی ‏2 آلودگی مواد غذایی و کمبود مواد غذایی و مشکلات تغذیه در منطقه ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 35:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری © افزايش ناقلين ‎-P‏ تعفن ناشی از اجساد انسانی و لاشه حیوانات در منطقه 0-عدم توجه به اهمیت و نقش مردم در تامین امنیت بهداشت و امداد در بروز ب مشکلات بهداشت روانی و واکنش های اجتماعی 0 نداشتن بانک اطلاعاتی 0)-فزایش بی رویه جمعیت و رشد و توسعه شهر نشینی انواع بلاها (Natural disasters) 22+ God (Artificial or human-made Disasters) 4 ‏بیای ساخت‎ (Technological Disasters) .# ۳ (Natural disasters) 2 sou -d بلای طبیعی اصولا" تغییری در شرایط محیطی است که سبب گسسته شدن روند زندگی طبیعی مردم و قرار گرفتن آن ها در معرض عناصر مضر و خطرناک محیط می شود به عبارت 

صفحه 36:
,& مه 8 : اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری 0 بر ات و خسارت گسترده انسانی :مادی و شده و قدرت آن بيشتر ازتوان بث بك ‎Se om ree Rylan pub cosh‏ آورنده شان که می تواند طبیعی یا ناشی از دخالت بشر باشند طبقه بندی می شوند (ناگهانی و تدریجی). »- بلایای طبیعی ناگهانی »این بلایا به دو گروه تقسیم می شوند. الف- بلایایی که منشا زمینی دارند نظیر زمین لرزه »زمین لغزش ۰ وقوع بهمن .آتشفشان و تسونامی ایی که منشا ء آب و هوایی دارند مانند توفان» گردباده سیل» سرما و گرمای شدید که مستقیم عوامل آب و هوایی قرار دلرند و همچنین تهاجم آفات .آتش سوزی »رها شدن مواد سمی و خطر آفرین در محیط زیست که تحت تأثیر غير مستقيم عوامل آب و هوایی می باشند. © بلایایی طبیعی تدریجی مانند خشکسالی » قحطی و بیماریهای واگیر که به تدریج جامعه را تحت تأثیر قرار می دهند. گرچه مفهوم بلایای طبیعی به طور معمول زمین لرزه »سیل ۰ زمین لغزش .آتشفشان و برخی دیگر ازاین گونه پدیده ها را در اذهان تداعی می نماید اما امروزه به علت مداخله بی رویه انسان در محیط زیست ابعاد اين قبیل بلایا گسترده تر شده و از چارچوب مفاهیم رایج آن فراتر رفته است . 

صفحه 37:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بلاهای طبیعی عملی از طبیعت است با چنان شدتی که وضعی فاجعه انگیز لیجاد کند و در اين وضع شیرازه زندگی روزمره ناگهان گسيخته شود و مردم دچار رنج و درماندگی شوند و در نتیجه به غذا » يوشاكه سريناه » مرلقبت های پزشکی و پرستاری و سایر ضروریات زندگی و به محاظت در مقابل عوامل و شرایط نامساعد محتاج گردند. بلایای طبیعی را می توان از گسترده ترین نگرانی های بشر تلقی کرد.,طبق آمار ۷۷۲۱0 در طی ‎OO.‏ سال گذشته بیش از 0 میلیون نفر در اثر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده اند و زندگی بیش از یک میلیارد نفر شدیدا" تحت تاثیر قرار گرفته است. انواع بلایای طبیعی : بلاهایی که در اثر عوامل جوی ایجاد می شوند مانند طوفان ها( تندباد» گردباد‌گردبادهای دریایی و کولاک برف)» موج سرمای سخت. موج گرمای سخت و... 6 بلاهایی که ناشی از تغییرات سطح زمین هستند مانند سيل» بهمن؛ ریزش کوه و. 0- بلاهایی ناشی از تکان یا جابجایی قسمت های مختلف قشر زمین مانند زمین لرزه.آتشفشان و.. <سوانحی مانند ریزش بناها(سد» تونل» ساختمان» معدن و..) انفجار» آتش سوزی تصادفات وسایل نقلیه» غرق کشتی؛ تصادف قطار؛ ورود سموم به شبکه آبرسانی و.. ()-بلایای پیچیده» مانند جنگ خشکسالی؛ گرم شدن کره زمین» کاهش لایه ازون؛ بارانهای اسیدی وغیره که باعث جابجایی جمعیت و پناهندگی از یک کشور به کشور دیگر می شود. 

صفحه 38:
اقدامات بهدلشتی در شرایط اضطراری بلایای ساخت بشر(۱1585]6۳5 ۱۲۵۵۱-۴۱۵06 ۵۳ اهآع)تاه) بلایا و یا وضعیت هاى اضطرارى كه دليل اصلى و مستقيم وقوج آنها اعمال شناخته شده بشر خواه عمدی و خواه سهوی باشد.اين قبیل بلایا؛ غير از بلاياى فنى » شامل وضعيتى است كه جمعيت غير نظامى متحمل جاتر و خسارات مالى به خدمات زير بنايى و وسايل امرار معاش » به دلیل وقوع جنگ و یا مبارزات داخلی و یا سایر مناقشات(]2010][16) ) می شود. در بسیاری از موارد مردم مجبور می شوند خانه و زندگی خود را ترک کرده و تعداد گروه های اجتماعی پناهندگان و آوارگان افزایش يابد. © بلایای فنی (۱525]67۳5 افز۲66۳00۱09) وضعیتی که بر اثر آن تعداد زیادی از مردم » اموال و تاسیسات زیر بنایی و یا فعالیت های اقتصادی مستقیما" و به وضع نا مطلوبی تحت تاثیر حوادث عمده صنعتی از قبیل رویدادهای آلوده کننده شدید» تصادفات هسته ای» سقوط هواپیما(در نواحی پر جمعیت) آتش سوزی گسترده و یا انفجار قرار می گيرند. 

صفحه 39:
۱۵ ‏تن‎ ‎Severe Wind Storm Severe Winter Storm Hail Storm¢S $4) ۱9 ‏ا‎ ‎Extreme heat Eisler eres) زكر )۳۷۱۲۱606 یاه موه ۱23-1 ریت رات ‎Avalanche)‏ ‎Volcanié Eruption‏ (ریزش‌کوم)ع0 زا1۵15 ۳۳5 

صفحه 40:
Tornadoes * Rotating, funnel-shaped clouds frompowerful thunderstorms * Windsup to 300 MPH capable of producing major damage * Moreoccurin the UnitedStatesthan anywhere elsein the world! they occurin every statein America. 

صفحه 41:
Effects of Tornadoesin Alabama 

صفحه 42:
Hurricane 5 * Massive severestorms occurring in the tropics * Winds greater than 75 MPH * Clouds & winds spin around the eye * Produceheavy rains, highwinds,Carge waves 

صفحه 43:
Effects of Alabama Hurricanes 

صفحه 44:
Tsunamis ° Formasa result of earthquakes, volcanoes, or Candslidesunder the ocean * Waves grow taller as they reachthe coast * Four out of Five occur in the Ring of Fire * Over 200,000 people kilCedin the 12/26/05 Indian Ocean tsunami 

صفحه 45:


صفحه 46:
ofcanoes * More than 500activevolcanoesin the world! over halfin the Ring of Fire * Pressure builds below theearth's surface producing eruptions of Cava,rock,andvolcanic gases 

صفحه 47:
فبرست خطرات انسان ساز یا تکنولوژیکی Dam Failure ‏یا ییا یی‎ Le ‏لاأمرمن5‎ توا ول لیات ری ‎ale‏ 2 1 5۷ ‎Hazardous Material‏ ا وباه[۱۳۱۲6 ‏خمع ل أعصا ‎Transportation‏ ‎Accidents Radiological Incident ‎Terrorist Biological Terrorism ‎Conventional Bomb Nuclear Detonation( jai! ‏الت‎ ‎Chemical Terrorism — 

صفحه 48:
Speed of onset (sudden or > slow) Scale (minor, moderate or > major) Cause (natural or man- > made) 

صفحه 49:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی تشکیلات مسئول ملی مریاست جمهوری وزارت کشور 0.- وزارتخانه های ذیربط در امر بلایا *6- استانداریها و فرمانداریها 6- دانشگاهای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی 47 شبکه های بهداشت قانون تشکیل کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی در نهم مرداد 19120 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد ,در سال 107۳0 آنین نامه اجرایی قانون مذکور تصویب شد. براساس این آئین نامه 0 کمیته فرعی مشخص گردید که مسئول و اعضائ هر کمیته در آن مشخص شده است که در اين جا به دو مورد اشاره می شود. ماده 0اعضای کمیته فرعی امداد و نجات عبارتند از: هلال احمر» وزارت بهداشت و درمان» وزارت کشور,وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح؛ فرماندهان نیروهای نظامی و انتظامی» وزارت راه و ترابری» وزارت جهاد كشاورزى» وزارت آموزش و پرورش, سازمان صدا و سیما » سازمان حفاظت از محیط زیست» موسسه بین المللی زازله شناسی و مهندسی ززله سازمان بهزیستی کشورء وزارت پست و تلگراف و تلفن و شهرداری تهران و مسئول کمیته جمعیت هلال احمرمی باشد. ماده 000- اعضای کمیته فرعی بهداشت و درمان وزارت بهداشت و درمان؛ جمعيت هلال احمرء دانشگاه علوم پزشکی تهران» سازمان صدا و سیما وزارت جهاد سازندگی» وزارت نیرو» وزارت کشور» سازمان بهزیستی مسئول کمیته وزارت بهداشت و درمان ماده 00 -کمیته هماهنگی متشکل از مسئولان کمیته های نه گانه می باشد. صفحه 00 الی 190 کتاب اقدامات مهندس احمد اصل هاشمی 

صفحه 50:
اقدامات بهداشتى در شرايط اضطرارى سازمانهاى مسئول مملكتى وبين المللى دبیرخانه کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طییمی کمیته فرحی مقابله با خطرات ناشی از طرفان ۱ ۱ سح کمیته دفع آفات و امراض نباتی و سرمازدگی کمیته فرعی جبران خسارد كميته فرعى احيلى مراتع و مقابله با خشكسالى كميته فرعى بهداشت و درمان 5 00 es tc te nnd ‏تكد‎ 

صفحه 51:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی وزارت بهداشت؛ درمان و آموزش پزشکی این وزارتخانه با بسیج همگانی کادر کمکی نیمه تخصصی و تخصصی حوزه بهداشتی در رفع مشکلات ایجاد شده» اقدامات لازم را خصوصا" در زمینه مدیریت بهداشت محیط و مدیریت مبارزه با بیماریهای واگیر در محل حوادث؛ انجام مي دهد.اقدامات بهداشت محیطی ‎dy‏ منظور تامین آب آشامیدنی سالم؛ بهداشت مواد غذایی» تاسیسات دفع فضولات کنترل جاتوران موذی» ضد عفونی اجساد اعم از انسان و حیوان و نظارت بر سلامت کار کارگران و داوطلبان؛ انجام می پذیرد و کارکنان بهداشتی در زمینه واکسیناسیون و کنترل بیماریهای واگیر و همه گیریها فعالیت می کنند. دیگر سازمانهای مملکتی عبارتند از: سازمان هلال احمر سازمان بهزیستی صوزارت جهلد کشاورزی <بهداری نیروهای مسلح اعم از ارتش و سپاد ©- گروههای داوطلب مردمی ©- سازمان انتقال خون > سازمان دفاع غير نظامی سازمانها و كروههاى ذكر شده هر كدام در شرایط اضطراری در زمینه کارها و خدمات بهداشتی و درمانی » کمکهای اولیه و حفظ و نگهداری کودکان و گروههای آسیب پذیر» با هلال احمر همکاری و تشریک مساعی دارن.در برنامه آمادگی در شرايط اضطرارى بايد از تكنيكهاى استاندارد مديريت استفاده شود. 

صفحه 52:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی برطبق مده <6© قانون برنامه سوم ترسعه» مصوبب 00۳6 اعلام میداد که به منظور بيشكيرى و كاهش لثرات بلاياى .. طبيعى و ايجاد آمادكى لازم در مردم و تعيين دقيق نقش و وظايف دستكاههاى اجرايى براى مقابله با حوادث طبیعی ۰ جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ابران موظف است با هماهنگی وزارت کشور تيروى مقامت بسيج در سال اول "طرح جامع امداد و نجات " را با همکاری دستگاههای ذیربط تهیه و به تصویب هیئت وزیران برساند که پس از تلاشهای فراوان هیئت وزیران در سال ©©©0طرح امداد و نجات كشور را تصويب نمود. ماده) - شامل تعاریف و مفاهیم است ماده ©- موضوع فعاليت ها و مجموعه اقدامات مشمول این طرح شامل پیشگیری »آمادگی » مقابله و بازسازی می باشد. ماده 0 -هدف از تصویب طرح جامع امداد و نجات ماده 0- به منظور سیاستگزاری کلی » برنامه ریزی ملی و نظارت عالیه بر امر مدیریت بحران کشور ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه كشور كه در اين طرح ستاد امیدهمی شود تشکیل می گردد. ماده © -اعضاى ستاد عبارتئد از » وزير كشور ‎See‏ تو درمان ؛ وزير بست و تلكراف و تلقن » ور أموزئن جهاد کشاورز: التصاد مس درم مر در ماده ©- ستاد سالی چهار جلسه عادى خواهد داشت ماده 00- وظایف دبیرخانه ستاد ماده ©0- اعضاى ستاد استان . ماده 06- وظایف و اختیارات ستاد استانی ‏ ماده 70- اعضای ستاد شهرستان 

صفحه 53:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی )صلیب سرخ 6۲۳۲۵55 260 که در 6 می 006 پایه گذاری شد در اثر فعالیتهای یک تاجر سونیسی به نام هانری دونان (1960) شروع شد.(روز هشتم مه روز تولد وی روز جهانی صلح نامیده شده) ‎Cresent ja! Da Cae‏ 126 که مخصوص تشکیلات داوطلبانه کشورهای اسلامی است به سال 60 بر مى گردد.در این سال ترکیه علامت هلال قرمز رنگ روی زمینه سفید که معکوس پرچم عشمانیها بود را به عنوان آرم خود برگزیدند و در پی اين اقدام کشورهای اسلامی آنرا پذیرفتند. ‎Cc +c ‎eae‏ 6( 1966) که در سال 19060 یعنی 00 سال قبل مورد تائید قرار ‏فدراسیون ‎International Federation of Redcross and)) yao! Ja 5 ¢ p+ Gulee ollall oun‏ 78526 0( که علامت مشخصه آن هلال و صلیب سرخ در یک مستطیل قرمز در زمینه سفید است.اين سازمان یک سازمان بين المللى ؛ مستقل » غیر دولتی» غیر سیاسی» غیر نژادی و بی طرف است كه به دليل ماهیت بشر دوستانه خود از همکاری و کمک افراد و سازمانهای بين المللی دیگر برخوردار می باشد که از جمله مهمترین این سازمانها باید از سازمان ملل متحد و جامعه اقتصادی اروپا نام برد و مقر دائمی آن در ژنو می باشد. ‎ ‎ ‎Or ‎ ‎ ‎ 

صفحه 54:
این سازمان بر طبق اساس نامه و مقررات بايد از مداخله در امور سیاسی و تظامی و تبعیض های قومی و فرقه ای بدور باشد. این جمعیت می بایست بر اساس اصول هفتگانه صلیب سرخ و هلال احمر که در کنفرانس جهانی در سال ©0666 به تصويب رسيد عمل نمايد اين اصول عبارتند از: 1 خدمات بشر دوستانه ۱۱۳۵۱۱۱۲۷ Voluntary Service ‏خنبات ذاوطلباته‎ © مستلال ۱96۵68۵666 بى غرضی ‎Impartiality‏ 6 بی‌طرفي ۱۱۵5۲۳۵۱16۷ © رحت ونم حب جهان شمولی ۱۱۵:۷۵۲۵۵۱۱۷ وظایف هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در سطح ملی و بین المللی ارائه خدمات امدادی در هنگام بروز حوادث و سوانج طبیعی مثل سیل و زلزله و ... در داخل و خارج کشور ©- برنامه ريزى و اقدام در جهت آمادگی , مقابله با حوادث و سوانج و آموزش عمومی در اين زمينه بوسيله تربيت كادر امدادی و نیروهای انسانی ورزیده و متخصص در زمینه خدمات امدادی . ارسال کمک و اعزام عوامل امدادی و درمانی به سایر کشورها در صورت لزوم <6- کمک به امر توانبخشی و ارایه خدمات اجتماعی در جهت تسکین آلام آوارگان و پناهندگان و معلولین و ایجاد حس تعاون. و تفاهم و دوستی و نیکوکاری بین مردم 0 تلاش در جهت دفاع از ارزشهای انسانی و رشد فرهنگی افراد جامعه و کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل بین جوانان جامعه با اجرای مسابقات فرهنگی ورزشی و تشکیل اردوهایی در این زمینه برای اعضای هلال احمر در سراسر کشور را ا لايك ع ‎a‏ ی بو خدمات داوطلبانه و افتخارى در انجام وظايف جمعيت هلال احمرء اعم از امور امدادى» خيريه درماني؛اجتماعى و . در مواقع عادى يا در زمان وقوع حوادث و سوانح كه مجموع امور مذكور از وظايف سازمان داوطلبان مى باشد 

صفحه 55:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی م توجه به امور جوانان در سراسر کشور و توسعه مشارکت جوانان در فعالیتهای تربیتیء فرهنگی» هنری و ورزشیء همچون آموزش آنها در انجام خدمات امدادی و عامالمنفعه که در سازمان جوانان هلال احمر انجام می پذیرد. 0 کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز مراکز بهداشتی درمانی و آموزشی کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکاری هلال احمر و صلیب سرخ جهانی اهداف جمعیت در ماده 0 اساس نامه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تلاش برای تسکین آلام بشری » تامین احترام انسانها و کرشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها و همچنین حمایت از زندگی و سلامت انسانها بدون در نظر گرفتن هیچ گونه تبعیض بین آنها سازمان ملل متحد ‎United Nation(UN)‏ سازمانی بین‌المللی است که در ۱۹۴۵ میلادی تأسیس و جایگزین جامعه مال شد. اين سازمان توسط ١ه‏ كشور تأسيس و در سال ۲۰۰۶ میلادی» ‎۱٩۲‏ کشور عضر داشته‌است. اعضای آن تقریباً شامل همه کشرر های مستقلی می‌شود که از نظر بین‌المللی به رسمیت شناخته شده‌اند. فقط ‏ اتبکان» که عضویت در سازمان را نپذیرفته‌است و چین ملی (تایوان) که عضویتش بعد از عضویت جمیرری خلق جين لغو شدء در سازمان مال متحد عضو نیستند. مقر سازمان مثل متحد در ندو بورک است و کشورهای عضو و موسسات وابسته در طول هر سال با تشکیل جلسات منظم در مورد امور بین‌المللی و آمور اجرایی مربوط به آنها تصم‌گیری می‌کنند. سازمان ملل در بايان جنگ جیانی دوم و از سوی کشورهای پیروز در آن جنگ شکل گرفت و سازمان و روال حاکم بر فعالیت آن نشان از شرایط جهانی بعد از جنگ دوم دارد. شورای امنیت قوی‌ترین نهاد سازمان ملل پنج عضو دائمی دارد که در تصمیمات این شورا حق وتو دارند. 

صفحه 56:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی در سال 906 مجمع عمومی اهمیت برنامه ریزی قبل از وقوع بلا را به عنوان اقدامی جهت تخفیف اثرات بلا های طبیمی مورد تاکیدقرار داد و درسال 40060 مجمع عمرمی قطعنامه ای تصویب کرد و اعتباری جهت کمک تخصیص داد. برنامه توسعه سازمان ملل متحد ‎United Nation Development‏ ‎Programme(UNDP)‏ يو سارمان از طراية بردامة كك قر خوة لس ‎DR LG i‏ را بيش بينى و خنثى نمايد و اين أمر از طريق بروزه هاى مهندسى زلزله؛ ساختن بنا و بازسازيع دقع ريصيو وه مات هواشناسی و آب شناسی ۰ پیش بينى سيل و طوفان و سيستم هاى اعلام خ .. صورت می ‎Lp‏ عل رمك ‎Ue‏ بای شكال ‏این سازمان اعباراتی برای اقدامات امداد مربوط به پناهندگان در شرايط اضطرارى در اختيار دارد. اين بودجه برای مصرف در شرایط اضطراری ناشی از هجوم بناهندگان » اختصاص یافته است و نه برای مواقع بلایای طبیعی » با اين وجود ممکن است برای پنا که قربانی بلاهای طبیعی شده اند نیز ‏مصرف شود. سازمان بهداشت جهانی ‎World Health Organization(WHO)‏ یکی از آژانس های تخصصی ساز ا 0 جامعة جهانى ايفا مىكند. أبن لان در © أوريل سال 0969 در ند (واقع شر ييس) تاسيس شد ‎ee yan‏ بهداشت سابق, که خود آژانسی در امعه ملل بود بركرفت. ‎Bes ey ies tone casey‏ * متفه سل نیرسن مب با ای ها و ری های ی و رم و رای تاک عمومی مردم جهان است. 

صفحه 57:
اقدامات بهداشتی در شرایظ اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی سازمان بهدا بهداشت جهاتي يكي از نخستين آزانس های مان مل متحد است ز منم آن رس بر یی روز بهداش اشت جهانی (۳" آوریل سال 060 زماتی که توسط 06 کشور از اعضای سازمانملل تصویب 1 و ار این سازمان مشتمل بر ارایه مشاوره و کمک فنی در زمینه ها بیماریهای واگیر» بهسازی محیط و سایر زمینه های بهداشتی که به آمر ادارهآموز بهداشت و مقابله با شرایط اضطراری» مربوط می شود. صندوق بین المللی سازمان ملل متحد برای کودکان ۱0۲۵۲۱۵۱۵۳۵۱ ۱۵1۲0 0ع]نصنا ‎Childrens Emergency Fund (Unicef)‏ تا ای بر ار اه سس لت یسب اسر نت ملل متحد ايجاد شد. در اكتبر ‎١107‏ مجمع عمومى ملل متحد اين سازمان را به عنوان یکی از ارکان دائمی سازمان ملل شناخت و جر موه مب فیس ود فعالیت‌های در جهت آرانه کمک‌های لازم و حمایت از کودکان کشورهای در حال توسعه است. ستاد يا مقر يونيسف در نيويورك بود ر وظيفه آن كمك رسانى به كودكان و مادران ابعاد انساتی و توسعه در كشورهاى در حال توسعه بودءاست. يك ‎ull‏ كه با بودجه داوطلبانه اداره مىشود با عنوان يونيسف بر مشارکت مالی دولت‌ها و بخش خصوصی و آحاد مردم تکیه دارد. برنامه‌های اين نهاد در راستای کمک به جرامع در حال توسعه برای پیشرفت سلامت و رفاه کودکان بوده‌است.اين سازمان در درجه أول به برنامه هاى دراز مدت به منظور كم به مادران ر كودكان در عشور ها های در حال توسعه مى بردازد. با اين وجود اين صندوق كمكهاى خود را در شرايط اضطرارى بلافاصله بعد از وقوع در اختیار کشور مورد نظر قرار می دهد. این کمکها شامل اقلام دارویی و بهداشتی ‎Saki‏ ‏كيسول وتان و ‎Sa Lal‏ 

صفحه 58:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی سازمان خواربار و کشاورزی(۴۸0) 0۴92012۵100 اهبانت وم ‎Food and‏ فاتو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد. سازمان فاتو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد. هدف این سازمان» بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان؛ توزیع مناسب مواد غذایی در مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. مبارزه با سوء‌تغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف؛ از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده است. مقر اين سازمان واقع در شهر رم در کشور ایتالیا است. این سازمان در مناطقی که دچار فاجعه های ناگهانی از قبیل زمین لرزه» سيل ويا هجوم ملخ شده اند کمک های اضطراری برای رفع کمبود مواد غذایی و کمک به بازسازی کشاورزی می نماید.دکمک های غذایی تحت برنامه جهانی غذا در شرایط اضطراری ارایه می شود. سازمان آموزشی ؛ علمی و فرهنگی ملل متحد 5616۳1۶6 اهصهاای 60۰ مناد ‎United‏ ‎and cultural organization (UNESCO)‏ که به‌طور خلاصه یونسکو نامیده می‌شود» یکی از سازمان‌های تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است كه در ۱۹۴۵ تشکیل شد. هدف این سازمان کمک به صلح و امنیت در جهان از راه همکاری بین‌المللی در زمینه‌های آموزشی و علمی و فرهنگی به منظور افزایش احترام به عدالت و قانون‌مداری و حقوق بشر» بر پایه منشور سازمان ملل متحد است. ۱ کشور عضو بونسکو هستند. مقر آن در پاریس پایتخت فرانسه است و دفترهایی در کشورهای مختلف دارد. 

صفحه 59:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی مهمترین فعالیت این سازمان در کمکهای فوری در هنگام وقوع بلایا؛ به مطالعات علمى در زمينه زمين لرزه و آتش فشانها مربوط می شود. سایر سازمانها ‎DSelgag ju International Labour Orgai ‘ion (ILO)‏ eligi jx ,tla World Meteorological Organi: in (WMO) JspgellLly43 tie International Monetary Fund(IMF) day allyl ju International Aviation organization(ICAO) ‏جهانی‎ اتحاديه بين المللى ارتباط راه دور ‎International Telecommunication‏ ‎Union(ITU)‏ سایر سازماتهای بین دول. (اکو ء سازمان کشورهای آفریقایی و....) سازمانهای غیر دولتی ۱160 واحدهای دولتی امداد مثل نروژ » اتریش» چکسلواکی ۰ فنلاند» فرانسه و 

صفحه 60:
اقدامات بهداشتی در شرلیط اضطراری مديريت بلايا اصطلاحى است كه به صورت جمع بكار مى رود و تمام جنبه هاى برنامه ريزى و مقابله با بلاياء از جمله اقدامات قبل و بعد از بلايا را در بر مى كيرد.مديريت بلايا هم به مديريت خطرات احتمالى و هم به مديريت بيامدها اشاره مى كند. مديريت بلاياى طبيعى در خصوص مقابله با بلایای طبیعی دو روش کاملا" متفاوت تا كنون مطرح بوده اند. 0 مقابله با بلایای طبیعی بعد از وقوع آنها است بدین شکل که هیچ گونه برنامه و مدیریت مشخصی قبل از وقوع بلایا در نظر گرفته نشده ولی پس از وقوع» کلیه امکانات و نیروها برای مقابله با آثار بلایا بسیج می شود. 2 شامل مدیریت مشخصی است که در بر گيرنده کلیه مراحل مربوط به بلایای طبیعی شامل مرحله قبل از وقوع » مرحله آمداد و بالاخره مرحله بازسازی و نوسازی لست. 

صفحه 61:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری مدیریت بحران در شرایط اضطراری توسعه پایدار مفهوم توسعه پایدار که در سال 6 در كنفرائس سإزمان ملل در ریودوژلنیرو مطرح شد بر کاهش و يا کنترل عواملی است که سرمایه گذاریهای توسعه لی در یک جامعه را ‎ne‏ لام ‎fe Le‏ اهداف توسعه اختلال ایجاد می نماید.وجود سوانح و بلایای طبیعی که اغلب موجب انهدام گذاریهای توسعه ای در یک جامعه می شود از مهمترین عوأمل اختلال در ری توسعه است. چارچوب مدیریت بحران 0 وراك جهت حفظ ح اما ‎ass et‏ می پذیرد. مدیریت بحران فراكير ترش و اجراي استراتژء ها در جنبه هاى مختلق مديريت بحران است» برای مثال پیش ی كاهش» أ. 2 و عادى سازى در اركان توسعه پایدار» این ابعاد به صورت مراحل جدا از هم و مستقل نيستند نيستند بلکه یکدیگر را از نظر زمانی و منطقه ای پوشش می دهند. عناصر اصلی چرخه مدیریت بلایای طبیعی مدیریت 1- پیشگیری ©- تخفيف و يا كاهش 0.- آمادگی 4۴ امداد 6 بازسازی 2 نوسازی و توسعه مدیریت بحران فرآیندی است که بایستی در قسمتی از برنامه عادی توسعه کشور قرار گیرد. سولنح و بلایا نبایستی صرفا" در مواقع نیاز پا خ داده شوند. علل أنها بايد تجزيه و تحليل كردد و ‎ey‏ های پیشگیری و استراتژی های پا عادی سازی بایستی توسعه داده شود و لجرا 

صفحه 62:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری مدیریت بحران در شرایط اضطراری برنامه های پیشگیری از پیامدهای خطرات» از طریق تغییر جوامع یا محیطی که خطر در آن وجود دارد به کاهش احتمال پیامدهای سوانح کمک می کند. چنین برنامه های می توانند به استراتژی های ساختاری مانند ساختن سدها و مقاوم ساختن ساختمانها و یا زمین هایی که برای کاشت یا موارد متتوع اقتصادی به كار مى روندء بپردازد. آمادكى : برنامه هاى آمادكى در برابر وضعيت اضطرارى ‎٠‏ سازماتها و جوامع را قادر مى سازد تابا وضعيت اضطرارى به شكل موثر و مناسب برخورد نمايند.اين فرايند شامل اقداماتى به شرح زير است: 1 توسعه سياسى ©- برنامه ريزى براى شرايط اضطرارى ©- تعليم و آموزش *- بايش و ارزشيابى سياست را مى توان به اين صورت تعريف كرد: بيانيه رسمى يك مجموعه؛ از اعمال موافقت شده. ويزكيهاى سياست عبارتند از )سیاست ماهیتا" استراتژیک است ©- اهداف کلان و بلند مدت را در تظر دارد 0 مسئولیتها را تقسیم می کند <- ممکن است شاخصهایی را برای تصمیم گیری تعبین کند 

صفحه 63:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری مدیریت بحران در شرایط اضطراری سیاست گذاری برای تعیین موارد زیر مورد نیاز است. »- اختیارات و حدود وظایف هر سطح از سازمانهای دولتی و غیر دولتی ©- ارتباط يا ساير سازمانهاى بين المللى و ديكر ملل © ارتباطات بين جوامع 6- ارتباط بین توسعه و پیشگیریآمادگی و پاسخگویی در وضهیت اضطراری واختصاص منابع به این امور ©- ابزار مورد نياز براى تعلیم و آموزش و پایش و ارزشیابی» شامل مانورهای آمادگی در شرایط اضطراری برنامه ریزی» تفسیم کار» هماهنگی و مستولیت و اتخاذ تصميم؛ با توجه به تیازهای انسانی اعم از جسمی» روحی و اجتماعی » باید به نحوی باشد که با سرعت هر چه تمام و با مهارتهاى كسب ش بی علمی انجام پذیرد زیرا هر لحظه تعلل باعث افزایش مرگ و میر و جراحات انسانی خواهد شد. برنامه مقابله با بلایای طبیعی ا © هماهنكى ©- برنامه ريزى 4- سازماندهى ©- کاربری منابع 0 مهارت های ویژه ‎WP‏ ‏آموزش ‏موارد زیر در ایجاد تشکیلات در شرایط اضطراری ضروری به تظر می رسد. تقسیم کار © اختيار و مسئوليت ‎OC‏ هماهنگی 

صفحه 64:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری مدیریت بحران در شرایط اضطراری هرگونه مسئولیت باید متناسب با حوزه اختیارات در نظر گرفته شود و چنانکه مسئولیتی به فردی واگذار گردد » اما اختیارات به وى تفویض نشود؛ برقراری نظم و انضباط امکان پذیر نخواهد شد. تتسیم کار و اختیار به تنهایی نمی تواند برای رسیدن به هدف یا اهداف مشترک کافی باشد» لذا لازم است بين راحدهای مختلف هماهنگی وجود داشته باشد و ارتباط مناسبی بين آنها برقرار شود. تشکیلات: 1 تشکیلات ملی ©-تشكيلات بين المللى هماهتگی : مسئولیتها و ارتباطات کاملا" تعریف شود برنامه ریزی: تهیه دستورالعمل اقدامات در هنگام وقوع بلایا سازماندهی: هدف تطبیق فعالیتهای دولت و واحدهای رفاهی و منابع آنها برای مقابله با نیازهای مربوط به این فعالیت است.دارای دو جنبه مهم است 1- دامنه کنترل(تقسیم بندی به گروه های کوچک) 0- محل فعالیت کاربری منایع: به کارگیری تمامی نیروها و امکانات در اسرع وقت مهارتهای ویژه: آموزش نیروهای امداد ونجات در کلیه سطوح و استفاده از فنآوریهای جدید آموزش: آموزش تمامی افراد جامعه در خصوص بلایا و اقدامات بهداشتی و امداد ونجات 

صفحه 65:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری عديريت وش ری اک و اقدامات و رفتارها »- اقدامات ضروری قبل از وقوع بلایا ©- اقدامات و رفتار مناسب هنكام وقوع بلايا © اقدامات و رفتارهاى مناسب بعد از وقوع بلايا اقدامات ضرورى قبل از وقوع بلايا بستگی به قابلیت پیش بينى و تكرار اين بلايا دارد و شامل بيش بينى و برنامه ريزيى منسجم و دقيق در همه جوانب است و شامل موارد زير مى شود »- ارزیابی متابع شامل تعداد کارکنان ۰ مواد و ارائه خدمات ایجاد سیستم اعلام خطر 0.- تعیین وظایف برای مردم و سازمانهای دولتی و غیر دولتی ‎gs‏ نقشه های آسیب پذبری و مقاوم سازی آنها ‏0 تدوین برنامه ریزی دقیق قبلی و پیش بینی بهترین شیوه ارائه خدمات ‏©- ذخيره سازى منابع ‏7 افزايش آكاهى علمى و عملى مردم از طريق آموزشهاى علمى و عملی مثل مانورها ‏©- تدوين برنامه هاى تخليه مردم و امكانات 

صفحه 66:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری مدیریت بحران در شرایط اضطراری 0 آموزشهای ویژه به مستولین و گروه های درمعرض خطر 0 ایجاد رویه ها و استانداردها 0 تدوین برنامه های عملیاتی ‎Gal‏ كردن منايع ©0- آموزش كروه هاى مداخله <6- پشتیبانی اقدامات از طرق قانونی پیش بینی تلفات جانی و مقدار خسارات احتمالی و اختصاص بودجه های ضروری 6- کاهش خطرات احتمالی در دراز مدت (صفحه 6*72 الی 2۵ کتاب اقدامات بهداشتی مهندس احمد اصل هاشمی) اقدامات و رفتار مناسب هنگام وقوع بلایا دوره فعال ممكن است از جند ثانيه تا جند روز باشد و لذا اقداماتى به شرح زير بايد انجام پذیرد ا-تخليه ©- نجات افراد مجروح و بى بناه ©- مراقبت از مجروحان (كمك هاى اوليه و يزشكى) *6- يافتن و دفن جنازه هاى افراد و لاشه حيوانات تلف شده ©- مبارزه يا حريق ©- اسكان موقت 2 تامين نيازها ی غذایی و دارویی و پوشاک 

صفحه 67:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری مدیریت بحران در شرایط اضطراری قدامات و رفتارهای مناسب بعد از وقوع بلایا 0 ادامه عملیات امداد و نجات ©- شناسايى افراد باقى مانده به خصوص شيرخواران براى ادامه تغذيه ©-هماهنكى بين بخشى و برقرارى مجدد ارتباطات» سيستم هشدار دهنده و بيام رسانى ©- اقامات بهداشت محيطى و نظارت و كتترل ( تهيه آب سالم؛ سريناهه غذاى سالم؛ خدمات بهداشتى اوليهه كنترل محيط و ارائه خدمات رفاهی و ..) ©-بررسى كزارش و ارزيابى ميزان خسارات و تلفات و ارائه به سطوح بالاتر ©- تامين منابع و تجهيزات لازم جهت تعميرات فورى سمباشى و كندزدايى منطقه ©- تامين وضعيت روحى مناسب آسيب ديدكان براى قبول اجراى عمليات اضطرارى ©- تامين حرارت و برودت سريناه ها به منظور حفظ سلامت و بهداشت آسيب ديدكان 00- تامين و توزيع داروء مواد ضدعفونى و باك كننده ها به مقدار كافى 0- ارزيابى سريع از وضعيت بهداشتى درمانى ©0- فيلم بردارى و مطالعه و تحقيق در خصوص بلایا 

صفحه 68:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری نجات و تخلیه مصدومان ‎ee ere te ace ee es‏ ذ| كردن و نجل اششخاص مجروح؟ 3 عليل و كسائى أست كد به دلايلى قادر به فرار أذ ‎etn‏ ناک نیستند وظایفی نظیر مهار » تخلیه آشفال از مسیر عبور» بیرون آوردن جنازه هاء عملیات جستجو و نجات و.. اصولا" سه گروه در جستجو و نجات فعالیت دارند 1 بازماندگان ۵ کارکنان آموزش ندیده 0 کارکتان آموزش دیده جهار موضوع مهم بس ان دق بلا 0- جابجایی جمعیت 2 تخلیه( انتقال اهالی از خانه هایشان به مناطق امن ‎ee‏ منطقه بلا زده ‎Pe ees ee eae‏ سازمان همم جع ی اد بر ل لذ بل باستى سلبان حمل و نقل (وه ید ری ‎ae‏ جر مایم و .) #»اسكان ‎Recs ect sh‏ وسايل انتقال »آب (حداقل سه ليتر آب براى هر نفر از طريق ايستكاههاى در مسيرء جوشاندن» قرص کلریا ید)» غذا » لباس » جمع أورى زباله و دقع فضولات از موضوعات قابل توجه است خدمات كفن و دفن اجساد دفن اجساد ماهيتا“ از مقوله هاى يهداشت عمومى نيست اما در خصوص نكهدارى و دفن اجسادء ‎GAAS JS‏ 3 ل ی هش بند 4 چکمه و كلاه مخصوص ©- صابون و مواد شوينده 75> ماسك ©- پارچه و ملحفه 0- لوازم مورد نیاژ براى غسل و كفن . انتقال سريع اجسا د در سرما و كرما با وسايل مناسب و جلگیری از تن ولد »تفت سنو کار دايى غسالخانه ها در بايان كار ‎ ‎ 

صفحه 69:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تیجات و تخایه مسدومان ‎Shut‏ در بحران و حوادث غير مترقبه ‎ate‏ 0 از نظر تاریخچه مفهوم تریاژ به که در آن زمان توسط جراح فرانسوي "جين لاری" سربازان ‎anon‏ مداواو و ميشدند. 0 ‏شکل گرفت. در ‎ee eee‏ يهترين امور درماني براي تعداد زيادي أن مجری مصدومان عمل این واژه به معناي دسته بندي و طبقه بندی بیماران و مصدومین و تعبین اولویت آنها بر لسن قري ور بد رسن ور و ‎ ‏انواع تریاژ : ‏4 . تریاژ روزانه در بخش اورژانس بیمارستان ‏9 تریاژ در فیلد و صحنه بحرانها و حوادث غير مترقبه ‏8 تریاژ در دپارتمان اورژانس در بحرانها و حوادث غیر مترقبه ‏. تریاژ نظامی و جنگی ‏تریاژ در حوادث غير مترقبه: ‏برخلاف تریا روزانه در بخش اورژانس بیمارستان در شرایط مععولي که هلف از تریژ. ۱ ‎Pe dod a ea‏ 0 ا حوادث غیرمترقبه » انجام بهترین کار پر تین قح از جسیت ۷ به عبارد آدث غير مترقبه يعني نظاره وكثر ‎FS‏ ‏ري مصدودين كه جأن ‎Si‏ ور سكل اربق اد انها رخات عر رف 1 > احیاء قلبي و ريوي انجلم ‏لما مسترمين و لب «يدكن بذ بر اسل الكوريتم ‎Hes eal‏ ريا لسلن و درمان سريع) در منت زمان 949 اثانيه بررسى و ارزيابى شوقد. ‎ 

صفحه 70:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری نجات و تخلیه مصدومان بو 

صفحه 71:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری جات و تخلیه مصدومان .. گروه متوفیان و افراد در حال مرگ (سیاء و آبی) اين گروه شامل افراد فوت شده و همچنین افراد در حال مرگ مر باشند؛ یعنی افرادی که در کمتر از يك ساعت خواهند مرد و پیش بینی میشود حتی در صورت رسیدن به بیمارستان نیز اقدامات درمانی برای زنده ماندن آنها موثر نخواهد بود. در برخی مراجع افراد در حال مرگ را با رنگ آبی تقسیم بندی و مشخص میکنند.۰ کبودی نعشی و يا جمود نعشی- گشادی دوطرفه مردمکها ایست قلبی ۰ هیپر/هیپوترمی شدید. گروه فوری(قرمز)بیماران اورژانسی که ضایعات مخاطره آمیزداشته و بدون اقدام درمانی سریع درکمتراز نا 0 ساعت آیده جان خودرا ازدست داده یا دچار مشکلات و عوارض شدید می شوند.» خونریزی خارجی شدید و قابل کنترل مشکلات تنفسى قابل اصلاح؛ جراحات شدید ناشی از آوار»قطع شدگی عضو بطور ناقص؛ پارگیهای شدید همراه شکستگی باز» سوختگی شدید صورت و راههای هواییسوختگی های درجه 0 وو با وسعت 60 درصد» عدم هوشیاری بدون علت مشخص, نشانههای انفارکتوس میوکارد» تشنج پایدار» علایم دال بر زایمان قریب الوقوع یا زودرس» مسمومیت شدید ۳« ری زرد بیمارانی که جراحات شدی داشته ونیاز به مداخله درمانی و بستری دارند اما بدون درمان هم بیش از یک ساعت دوام خراهند آورد. به عبارت دیگر بین 0 تا 00 ساعت آینده باید خدمات درمانی مناسب به این بیماران ارائه شود.» شکستگیهای ساده استخوان های بزرگ» پارگیهای متوسط بدون خونریزی» صدمات چشمی» آسیب ‎a eats ae‏ اختلال هوشیاری» دیسترس تنفسی غبرحاد» مشكل طبى غيره ‎eats‏ خلت شیر ‎sae‏ بش ایک ند مودک ند لمم ا ل ا ی ای خفیف غیر از راه هوایی»اختلالات عصبی- روانی» اختلالات زنان و زایمان» شکایتهای طبی معمول» آسیب دیگانی که یز هام خاصی تدارقد. 

صفحه 72:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سرپناه و مکانهای اسکان موقت پس از وقوع بلایا؛ تامین سرپناه موقت برای مردم ضروری است. در مناطق روستایی مسئله حمل چهار پایان مزيد بر علت خواهد بود. لذ بيش بينى اردوكاه هاى اسكان بنا به شرايط از اهميت خاصى برخوردار اردوگاه : محیط و محدوده ای است كه براى اقامت موقت كروهى از مردم به صورت دسته جمعى در نظر كرفته مى شود مانند اردوكاه هاى پیشآهنگی» دانشجویی» توریستی» جهاد کشاورزی» سپاه پاسداران؛ بسيج مستضعفان؛ هلال احمر.معمولا" به دو دسته تقسيم مى شود 1- موقت(کمتر از 10)روز) و ©دايم (بلند مدت) در حوادث و بلاياى طبيعى و غير طبيعى از دست دادن سريناه باعث شکست روحیه و پراکندگی انسانها می كردد. به همين دليل يس از اين حوادثء اولين جيزى كه اعتماد و روحيه را به افراد آسيب ديده بر می گرداند سرپناه مناسب و جمع شدن خاتواده است. شرايط بهداشتى بربايى مكانهاى اسكان موقت و اردوكاه هاى جادرى 1-زمين محل اردوكاه بايد از مراكز توليد و تكثير يشه وتوده هاى زباله فاصله داشته باشد و جاده دسترسی ©-بايد وضع زمين براى زهكشى آب مناسب باشد و وضعیت پوشش زمین ©در صورت امكان » محل اردوكاه به طور طبيعى از شرايط نامناسب اقليمى محفوظ باشد براى مثال دره های باریک » رودخانه های خشک برای اینکار مناسب نيستند. ‎Jes), Cadel Kl gus ee‏ عد ‎egg ame sae aa‏ ودک ترفقیی و حل وا نقل قرار دارند » پرهیز گردد 

صفحه 73:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سرپناه و مکانهای اسکان موقت 0- باید فضای کافی برای پنه دادن اشخاص و ایجاد کلیه تسهیلات عمومی در نظر گرفته شود تا 6 ‎ely‏ هر 0000000 نفر(0 تا 6۴ متر مربع برای هر نفر) محل اردرگاه باید در فاصله معقولی از منبع آب قرار داشته باشد. 7 جادرها بايد به صورت رديفهايى در دو سوى جاده أى به عرض حداقل 000 متر نصب شوند . بين كنار جاده و ميخ جادرها بايد حدقل © متر فاصله باشد. ©- در داخل جادرها بايد حداقل © متر مربع زمين براى هر نفر وجود داشته باشد. ©- بين جادرها بايد حداقل © متر فاصله باشد تا افراد بتوانند بدون برخورد با طناب و ميخهاى جادرء آزادانه حركت كنند., ضمنا“ رعايت اين فاصله؛ اقدام مطمئنى عليه كسترش آتش است. 00- بهتر است از جادرهاى كوجك استفاده شود تا افراد كمترى در هر جادر جايكزين شوند. 0برای مقابله با هوای سرد » از وسایل گرم کننده با آموزش لازم استفاده شود. رای روشنایی چادرها از فانوس استفاده كرد. تهويه طبيعى جادرها بايد كافى باشد. در جایی که لوله کشی آب موجود نیست بايد از مخازن آب در دو طرف جاده استفاده كرد.مخازن حداقل 0 ليترى و حداكثر فاصله 0000 متر ِ 0 چادر(06 تا 00 تفر) باید یک سطل زباله در دار محکم به ظرفیت 90 تا 00 ليتر ©0توالتها يا سایر محلهای مشابه به صورت بلوکایی با فاصله مناسب در پشت چادرها تعبیه گردند(مسیر وزش باد در نظر گرفته شرد) 

صفحه 74:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سریناه و مکانهای اسکان موقت 0 برای 00 نفر باید یک سکوی دو طرفه شیردار (به طول ‏ متر) برای شتشو تهیه شود. در اطراف چادرها و در امتداد کنار جاده هاءباید جوی زهکشی حفر شود.محلهای برداشت آب نيز بايد خوب زهکشی شوند تا از ایجاد گل و لای و لجن جلوگیری شود. 6برای جلوگیری از بلند شدن گرد و خاک در مواقعی که اردوگاه برای مدت طولانی استفاده می شود بايد سطح جاده نفت پاشی شود. ©0- اردوكاه بايد به دو بخش مجزای <<منطقه مسکونی>> و << بخش خدمات جمعی (محل غذاخوری جمعی» بیمارستان صحرایی» تفریحات و غيره) تقسيم شود. 0 رای سهولت اعمال مدیریت و جلوگیری از بیماریهای مسری» باید از ایجاد اردوگاههای بزرگ اجتتاب کرد یا آنها را در واحدهای مستقل کوچکتر که در هر یک بیش از 100000 نفر ساکن نباشنده تقسیم بندی نمود. 0 - برای پاکسازی روزانه اردوگاه» می توان از کمک افراد بومی به سرپرستی یک نفر بهداشتیار بهره گرفت. برای اردوگاههای موقت تا مدت سه روزء حداقل تسهیلات بهداشتی عبارتند از : توالت با گودالایی کم عمق به منظور دفع فضولات انسانی: ان گودالها برای هر 1000 نفر به طول 6/0 متر» به عمق 0/0 متر و به پهنای 0/0 متر ایجاد می شود. برای پوشش از خاک حفاری استفاده شود.ضمنا* بهتر است از مقداری شیر آهک نیز برای کنترل آلودگی استفاده کرد. 

صفحه 75:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سریتاه و مکانهای اسکان موقت ساختمانها (اردوگاه های ساختمانی) اگر سرپناه های اضطراری در ساختمانهای موجود در نظر گرفته شود توجه بيشتر به بر طرف كردن بو و تهویه آنها ضروری است. مقدار هوای مورد نیاز برای هر نفر در هر ساعت برابر 00 متر مکعب است. دما 90 درجه ‎oly‏ اشخاصی که روی تخت یا تشک(روی کف اطاق) می خوابند حداقل 0/0 متر مربع یا 00 متر مکعب قضا ‎-~O‏ بین تخت خوابها یا تشکها حداقل 0/۵ متر فاصله باشد. ‏©- تامین خروجیهای اضطراری و پله فرار ضروری است.دودکش بخاریها باید از ساختمان بیرون رود.مواد سوختی در خارج ساختمان قرار گیرد و وسابل اطفاء حريق در نظر گرفته شود. ‏“4 بايد براى هر 00 نفر یک لگن دستشویی و یا برای هر 0000 نفر یک سکوی شستشوی © تا © مترى شیر دار تهیه گردد. سکوی مردان و زنان جدا باشد و کنار هر یک یک سطل اشغال .در مناطق معتدل به ازای هر 60 نفر یک دوش حمام و در مناطق گرمسیر به ازای هر 00 نفر و کف اتاقها هر روز باید گندزدایی شود. ‏©- برای دفع مدفوع در صورت امکان باید از مستراحهای سیفون دار تهیه گردد و آنهاباید در فاصله 60 متری ساختمان احداث شوند. ‏6 برای هر 06 تا 46 نفر باید سطل زباله ای با گنجایش 50 تا 400 لیتر با درب محکم تهیه شود. ‎ 

صفحه 76:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در شرایط اضطراری و آب آشاسسدنی: آب گواراپی است که عوامل فیزیکی -شیمیایی و بیولوژیکی آن در حد استانداردهای مصوب باشد مصرف آن عارضه سوئی در کوتاه مدت یا دراز مدت در انسان ایجاد نکند. ب-آلودگی آب آشاسدنی : عبارتست از تغییر خواص فیزیکی.شیمیایی وبیولوژیکی آب به گونه ای که مصرف آنرا برای انسان زیان آور سازد. در روزهای اولیه وقوع بلایا؛ مهمترین اصل زنده ماندن مردم است.بنابراین. باید حداقل آب مورد نیاز برای اين منظور امین شود.در شرایط اضطراری, ذخاثر آب طبیعی ممکن است تخریب یا آلوده شوند. لذا ذخیره آب سالم بایستی تهیه شود تا هدید بهداشت عمومی به حداقل برسد. حداقل آب مورد نیاز بستگی به موقعیت و شرایط آب و هوایی دارد اما جدول زیر می تواند راهنمای خوبی باشد مصرف شخصی ۱۵ تا ۲۰ لیتر برای هر نفر در روز حداقل آب مورد نیاز برای ادامه حیات ۳: تا ۵ لیتر برای هر نفر ( فقط آشامیدن) تسهیلات پزشکی و بیمارستانها :۴۰ تا ۶۰ لیتر برای هر نفر مراکز خدمات عمومی: ۱۰ تا ۱۲ لیتر برای هر نفر بدیهی است مقادیر فوق برای مصرف آب در مدت دو هفته بعد از بلايا هستند و هر جه از از زمان وقوع بلا انايى سازمانهاى مسئول تامين آب افزايش مى بابد و امكان تامين آب بيشتر فراهم مى شود. 

صفحه 77:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت نیاز‌ندیهای آب (حداقل میزان آب مورد نیاز) 1بیمارستانهای صحرایی و ایستگاههای کمکهای اولیه: ۳6 تا 90 ليتر براى هر نفر در روز 2 محهای غذاخرری جمعی : 000 تا 00 لیتر برای هر نفر در روز ( صتا 0 گالن آمریکایی) هسرپناه موقت و اردوها : 09 تا 000 لیتر برای هر نفر در روز (0- گالن آمریکایی) © محلهای شستشو : 060 لیتر برای هر نفر در روز( 40 گالن آمریکایی) ابه غير از مواقعى كه دن تهيه آب سالم محدويتهاى شديد رجود دارد هيع محدوديتى براى مصرف آب نبايد در نظر كرفت. , با حذف محدوديت ممكن است مصرف آب روزانه برأى هر نفر تا 0000 ليتر برسد. انتخاب منابع آب در شرايط اضطرارى 01 شبكه آبرساني شهرى( فشار وغلظت. بايد افزايش يابد. يس از تعمير با محلول كلر 600 ميلى كرم بر ليتر به مدت :© ساعت و يآ غلظت 0000 ميلى كرم بر ليتر در مدث 0 ساعت) (ch Se ont ln iB AS of ea ‏شبکه آبرسانی خصوصی (مربوط به صنایع و تاسیسات‎ -2 ‎a‏ ع ی ا آلودكى فاصله داشته باشد و قسمت ‏و فوقانى جأه يه ميزان 9 متر أزجنس غيرقايل نفوذ و خارج أن حداكل, تر بالاتر از سطح زمين ‎Crate 2‏ جاه را بايستى با محلول كلر به غلظت (0© تا 00000 ميلى كرم بر ليثر ب ‏ليى ثمود. سبس آب را تلمبه و بعد از ايذكه غلظلت به 1 109/116 رسيد استقاده شود.إجاههاى ‎es oe‏ یقرت ‎Suis 8 OA sel tale rec tad at ‏مق‎ cos ‏آبهاى سطحى در مواقع لاجارى نار يهاي‎ ۶ ‏استفاده از مواد منعقد کننده مانند آهن » سولفات آهن و...و سيس كلرزة ‏ی ‏. آب باران( آب انبار) ‏> استفاده از تانكر آبرسان ‎ 

صفحه 78:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در سرپناه ها و مکانهای اسان موقت کیفیت آب : ۳۵5 < <1500 ۳09/۱1۶ » کلرورها کمتر از 600 ۰09/116 باکتریهای کلیفرم 4 تا 40 ‎MPN‏ نظارت بر کیثیت آب اردوگاهها: نمونه برداری از آب آشامیدنی > با فواصل زمانی مناسب انجام شود 2- نقاط نمونه برداری نشاندهنده شرایط کلی سیستم باشد 2- برای نمونه برداری از مسی سی استریل ۳ به ازاء هر 00000 سى سى © تا © قطره تيو سولفات 0 قبل از استريليزاسيون جهت خنثى نمودن كلر موجود در آب ©- رعايت شرايط نمونه بردارى و انتقال به آزمایشگاه(ک‌تر از 00 درجه سانتيكراد و در عرض © ساعت) ©- نوشتن مشخصات نمونه حداقل نمونه بستكى به جمعيت دارد به عنوان مثال برای جمعیت ۰000 1000000 0000000000 نفر حداقل تعداد نمونه ۰6 ©0و 000 در ماه است. كندزدايى آب :)- يد زنى( أثر يد بر باكتريها-كيست و ويروسها به ثبوت رسيده است. براى كندزدايى آب استخر غلظت 5 000117 اثر نامطلوبى بر شناكران نكذاشته است.براى يد زنى دو قطره تنتوريد دو درصد را براى كندزدايى به يك لیتر آب اضافه مى کنن.برای آلودگی بیشتر فظت بالاتر» مدت زمان لازم برایتاثیر نیم ساعت» براى خنثى كردن زیادی ید از تیو سولفات سدیم استفاده می شود. ‎IO‏ 6 پرمنگنات ‏<- کلرزنی( آب ژاول(۱!301) ۰ هپوکلریت کلسیم(62)610(2) (یر کلرین) 96۳0 » گاز کلر(دا)» کلرور درشو 6۵012(660 ) ‏کلرزنی به مخازن پرکلرین 0 تا 6 گرم به ازای هر متر مکعب کلر باقیمانده 0,0 تا 0.6 00۴8 ‏©- كلرزنى به جاه : كوزه اری (000< گرم پرکرین با سه كيلو ماسه در يك كوزه ©0 تا 49 ليترى همراء بر سوراخ کوچک در جداره و پوشاندن درب آن با ورقه پلاستیکی در چاهی که روزانه حدود 100000 لیتر آب برداشت شود برای یک هفته کافی است). ‎ ‎ 

صفحه 79:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری امین آب در سرپتاه ها و مکانهای اسکان موقت ‎IMAM HE ES‏ جک میظرین ‎SAH)‏ رنک» 5ج فلز یفن ( ‏قرص کر (هالازرن ۰۲۱۱۵۲۵۱۵0۵2۵6 ‎chlor-dechlor‏ « ۱۵۱320806 ) یک قرص نیم گرمی در 00 لیتر آب(در ترکیباتی که غلظت ماده مرثره آنها مشخص نمی باشد بایستی بر اساس بروشور استفده شوند) تمامى اين اقدامات نياز به كنترل از طريق کلرسنجی دارد ( اورتوتولیدین , 0۳۵ » الکترود) و حد مجاز 0-6/0/© (ميلى كرم در ليتر) م نكته: در كاربرد تركيبات كلر ضمن رعايت ايمنى زمان ماند حداقل (0)©دقيقه رعايت شود ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 80:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری امین آب در سویتله» ها و فکانهای آنکان موقت تهیه محلولهای ماع از مواد جامد غلظت مورد نظر(90) حجم مورد نظر «تبدیل وزن . (تبدیل وزن-0000 برای گرم در a ‏براى يوند و كالن آمريكايى)‎ ©©/©( 0٠ ‏ل لل‎ a ly ‏ماده ضدعفونى كننده فعال در ماده خشک ( ©0 براى بوند وكالن انكليسي)‎ 6 ‏مثال: يك ليتر از محلول کلر 966 را باید از هپوکلریت کلسیم 7۳00 درصد تهيه شود.‎ 0000 »01<© ‏وزنء سس سس 2 6/88 گرم‎ 70 ‏رقیق کردن محلولهای غلیظ‎ (06) ‏غلظت محلول غلیظ‎ 0- ‏قسمتی از آب که بايد به يك قسمت ماده ضدعفونی غلیظ اضافه شود 2 ست‎ )96( ‏غلظت نهایی محلول‎ 96 06/5 ‏مثال: تهیه یک محلول 6۳/00 9 کلر از سفید کننده های خانگی دارای غلظت کلر‎ 1966 ‏قسمت های آب < -0) 2 19 يعنى 0 ليتر سفيد كننده را به ©0 ليتر آب اضافه شود(00لیتر)‎ 0/0 

صفحه 81:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری آب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت 

صفحه 82:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت كل جه عقف ياست وس شب سوق ملية 

صفحه 83:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت Ueto bf Ne ‏نوخب مق نس‎ 

صفحه 84:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت قلوارت ۷ - تصمیم‌گیری جهت قامین آنب یس ‎cone‏ 

صفحه 85:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع زباله در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت دفع زباله جمع آورى و دفع غير بهداشتى زباله خطرهاى زيادى را از نظر انتشار بيماريهاى واكيردار و توليد مكس بشه؛ ‎Sage‏ ‏موش و ساير ناقلان بيماريزاء به همراه دارد. به علاوه خطر آلوده شدن أب؛ هوا و خاك توسط زباله وجود دارد. زا ای زب لیلد هت اه یی سي يسمانده به قسمت فساديذير زباله كفته مى شودكه از پخت پز و مصرف مواد غذایی حاصل می شود و در فصول مختلف سال مقدار آن متغیر است. از طرف ديكر ‎٠‏ از مش بدا مدق رید دزی( ‎ash ON eb‏ نگ مرو ‎okt So‏ ایجاد بوی نامطبوع. اهمیت زیادی دارند. آشفال به تمام مواد فساد ناپذیر زباله بجز خاکستر اطلاق می شود که خود. شامل مواد سوختنى و نسوختنى ماند كاغذ مقواء جوب ‎٠‏ بارجه » بلاستيكء قوطى كنسروه شيشه و نكه هلى فلزات در شرايط اضطرارى كه محل مناسب براى دفع زباله در دسترس نيست»؛ بهترين روش براى دفع زباله» دفن آن در زير خاك به صورت بهداشتى(!1.3130611)؛ بر كردن اراضى يست و يا ‎stud oF (Incineration) jy‏ تحقيقات نشان داده كه باكتريهاى موجود در هر كرم خاكروبه خيابانهاء © الى 6۳ میلیون عدد و در هر گرم خاک بطور عموم 6000000 الى 000 ميليون عدد هستند. اين تعداد باكترى مى تواند به أسانى سبب بروز بيماريهاى مختلف روده ای و واگیردار شود. مواد زایدی که بعد از هر حادثه طبیعی بايد دفع شوندء در وحله اول مواد زائدى هستند كه در اثر وقوع حادثه ایجاد مي گرد( مان ماد ناشی از تخریب ساختاها: درخقان» خودروهاء لاشه حيوانات: احشام و غيره كه بايد بعد از وقوع. سانحه توسط ماشین آلات سنگین به خارج از منطقه حمل و در صورت نياز به صورت بهداشتی دفن شوند) . در وحله دوم مواد زائدى هستند كه بر اثر فعاليتهاى انسائي در بناهكاههاى دائم و غير دائم حاصل مى شوند و بايد به طور ‎ANA ch othe dishes) es (lak‏ بطور میانگین هر هزار نفر بين © تا 8 متر مکعب مواد زائد در روز تولید می کنند. 

صفحه 86:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع زباله در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت Sag SSN ‏سو رول‎ ‎ie‏ ل سطع مرب عل كاب يدت ی زارت ما ‎SNM‏ ‏ينو لسو سوا قل مرق مدا ‏تشرط شلک معط ‏قلف بين مدا د وير عام معد بكي بكضارى زب گر را رن سراخی ای ره یط ‏سي درل در منود ‎ 

صفحه 87:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع زباله در سرینه ها و مکانهای اسکان موقت a مقطع که مخزن آب گرم و دیوار مانع را نشان می‌دهد. توجه كنيد كد مخزن آب ‎Lie‏ :م ىتوان .تعذاف کرد. در برای بر کردن ورودی آب سرد ادیوار ما سطع آب شمای کلیٍ لوله تحویل آب گرم سم در براى ياك كردن | ورودی هو ورودی هوشر 

صفحه 88:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فاضلاب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت فاشلاب عبارت است از هر آبی است که برای مصرف خاصی تهیه شده باشد و به هر دلیلی کیفیت خود را برای آن مصرف از دست بدهد. ( 0 متر مکعب فاضلاب می تواند 06۶ تا 00 مترمکعب آب را آلوده کند) دقع غیر صحیح فاضلاب می تواند باعث [رشد و تکثیر جانوران و حشرات موذی - آلودگی منابع آب 0- آلودگی مواد غذایی ۳)- شیوع بیماریهای روده ای و انگلی 0 ایجاد منظره بد و تولید بوهای نا مطبوع فاضلاب خانگی بطرر معمول دارای 60/00 درصد آب و 0/01 درصد ناخالصی است بطور کلی اهداف تصفیه فاضلاب عبارتند از : جداسازى مواد معلق و شناور .- حذف موادآلی قابل تجزیه بیولرژیکی و حذف ارگانیسم های بیماریزا دفع فاضلاب در بلايا: 0 راه اندازی مجدد سیستم های جمع آوری و تصفیه فاضلاب از طریق 1 تعمیر سریع مجاری فاضلاب با لوله های قرعی» قسمت های صدمه دیده 0تمیز کردن و شستشوی مجاری مسدود شده فاضلاب 0- خارج کردن آب از تلمبه خانه و تاسیسات تصفیه 4۴- ‎PASS‏ 32] کردن تاسیسات تصفیه خانه فلضلاب ©- كشيدن لجن به محلى براى دفن و یا به تاسیسات تصفیه مجاور 0 دفع در چاههای جاذب با توجه به نوع و ماهیت فاضلاب ( برای جلوگیری از کور شدن چاهها ایجاد تله هاى جربى كير استفاده شود). 0 استفاده از سیستم های پیش ساخته نظیر سپتیک تانک 6- در مناطقى كه خاك غير قابل نفوذ و هوا خیلی گرم و تسبتا" خشک است می توان فاضلاب را از طریق تبخیر دفع کرد و براى اين كار از كودالهاى كم عمق بايستى استفاده كرد. 

صفحه 89:
0 اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری حقو فاقلا هر سویداه ها وعکانهای اسکان بوقت ل و اداه گوشه‌های داخلی را باید گزه کرد ‎oa‏ 

صفحه 90:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فضولات در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت نادرست مدفوعات انسانی بلافاصله پس از وقوع بلایای طبیعی» امری عادی است و اگر اقدامات فوری به عمل نيايد مشکلات زیر ممکن است بوجود آيد. 0 حشرات موذى رشد و تكثير مى يابند ©-الودكى به منايع آب و خاك آسيب وارد مى سازد ©-بوء تعفن و منظره نا ‎TSR Sie NE CEE Ge ree‏ شهرهای بزرگ و یا کوچکی که شبکه فاضلاب دارند صدفع فضولات در اردوگاهها شرایطآبریزگاههای عمومی در شرایط اضطراری از نظر فرهنگی مردم» قابل قبول باشد 0 دارای تجهیزات جداگانه برای مردان و زنان بوده و برای کودکان قابل استفاده باشد . 0 تا حد امکان از دید عموم محفوظ باشند © سسترسی آسان(90 تا 90 متری) یز و عاری از بو ©- وسايل روشنايى تامين آب 

صفحه 91:
اقدامات بهداشتی در شرایط اذ شتی در شرایط اضطرا فع فضولات ۳ پناه ها از ر سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت 

صفحه 92:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فاضلاب( توالتها) در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت عدم وجود شبکه جمع آوری فاضلاب(انواع توالت و معمولترین روش دفع فضولات) مستراح ترانشه اى ©- مستراح معمولى ©-مستراح آبكير( مستراح قابل شستشو) © مستراح آبی 40 مستراح متحرک )- مستراح ترانشه اى> الفد مستراح با شيار كم عمق (شيار 00© سانتى متر عرض و 60 تا (0©0 سانتى متر عمق و طول آن بستگی به تعداد استفاده كتنده دارد و براى هر 0000 نفر © تا 0/0 متر در نظر ‎BS‏ می شود) ب‌ستراح با شیار عمیق ( برای اردوهای طولانی مدت و شیار 4.0 تا 0.0 متر عمق و ۳6 تا 00 سانتی متر عرض دارد و بالای گودال بوسیله یک کف محافظ جهت جلوگیری از نفوذ مگس پوشانده می شود و با توجه به عادات محلی » نشیمن گاه و یا سوراخی در روی کف تعبیه می کنند و برای محافظت و پنهان نگاه داشتن مستراح بنای مناسبی در روی زمین ساخته مى شود. فا سلی اند ۱۹۳ بات محبط جر لا تال سس ره سد مس يد عرس 1088 حشر حور جا قور خيار ار همه اه هوض عند مكب الا جريه معصل هب بد صرت كام د تمه ری پا سک 

صفحه 93:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فاضلاب( توالتها) در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت ©- توالت معمولی: شامل قسمتهای مختلف شامل : چاهک (دهانه 000-100 سانتی متر و عمق 0 الی 0 متر برای یک خانواده ۵ نفری کف چاه به فاصله ۱70.0 0 متر از آبهای زیر زمینی و فاصله حداقل 000 متر تا چاه های آب)» کناره سازی برای جلوگیری از ورود آبهای سطحی با خاکریزی و خاککوبی به پهنای 20 سانتی متر» اتانک : طول و عرض تقریبا" هم اندازه نشیمن گاه (کودکان) » ارتفاع حداقل 0 متر » سقف جهت تابش مستقيم نور به سنگ و جلب حشرات» نصب پنجره مجهز به توری در فاصله 00 تا 16 سانتی متری سقف جهت تهویه دائمی ۰ شيب كف به سمت سره شکل ۲۱ - توالت معمولی 

صفحه 94:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری. دفع فاضلاب( توالتها) در سرپناه ها و مکانهای اسکان موق 0 ترلت قابل شستشو از نظر طراحی ساده يوده ولى بايد در مناطقی درست شوند كه آب فراوانى جهت شستشو وجود داشته باشد. در اين توالتها از يك سره و يك شتر كلو(تله آبى) به منظور جلوكيرى از خروج بو و رسيدن مكس ها به مدفوع استفاده مى شود. 

صفحه 95:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فاضلاب( توالتها) در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت مستراح آبی : متشکل از یک مخزن بتونی محتوی آب » یک نشمین گاه و يك لوله آويز که از نتهای سوراخ نشیمن كاه در آب مخزن فرو رفته است. مدفوع از درون لوله مزبور به داخل آب هدایت می شود. لجن حاصله که در اثر فعل و الفعال ميكروب ها به يك جهارم حجم اوليه تقليل ياقته است در ته مخزن انباشته مى شود و بیستی هر چند يك بار تخلیه گردد. . كنجايش مخزن براى يك خانواده معمولا” ) مثر مكعب بوده و ارتفاع آب در أن بليستى حدود ومه متر باشد. (0109 pe) (annie) | ميعصويف يسم سسا ©- توالتهاى متحرك : توالت هاى متحرك عبارتتد از مخزن هابى كه روى يك كاميون يا واكن نصب شده ادو از أنها معمولا” در شرايط بحران استفاده مردم و يا حتى در زمان عادى در محل هاى مجاور مراكز شهرى كه داراى شبكه فاضلاب نيستند به كار برده مى شود. 

صفحه 96:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری اقدامات بهداشتی در شرایط جنگی : اگر جنگ از قبل پیش بینی ده باشد و از قبل تدبیر لازم اتخاذ شدهباشد تا حدی آسانتر است» اما در جنگهای تحمیلی» ضایعات و مشکلات فراوان تر و حل آنها مستلزم صرف وقت و هزینه بیشتر و برنامه ریزی سریع و منطقی تر است., بطور کلی مشکلات ناشی از جنگ را می توان به شرح زیر خلاصه کرد: - مشکلات بهداشتی و درمانی در مناطق مقدم جبهه ©- مشكلات بهداشتى و درمانى در يشت جبهه و سطح معلکت ©- مشكلات بهداشتى و درمانى آواركان و يناهندكان مشكلات بهداشتى و درمانى در مناطق مقدم جبهه: عوارض ناشى از حمله دشمن شامل زخمهاى سطحى و عميق؛ شكستكيهاء قطع اعضای بدن » سوختكيهاء مسموميت با كازهاء برخورد با مواد راديو اكتيو و اختلالات روانى بوده و به علت وضعيت خاص مناطق جنكى روال زندكى در آنها تغيير بيدا مى كند و به همين دليل مشكلات مختلفى بوجود مى ايد كه اهم آنها عبارتند از: )- تامين آب سالم ©-دفع صحیح مدفوع و زباله 0 بهداشت مواد غذایی 4۳- نظافت فردی 0 تهیه پوشاک تهیه مسکن 0 فشار روحی و غیره مشکلات بهداشتی و درمائی در پشت جبهه و سطح معلکت به علت هجوم جمعيت به شهرهای دور از جنگ و بروز نابسامانی ها ناشی از جنگ(اقتصادی» بهداشتی درمانی و غیرم)؛ تعادل اجتماعی و اقتصادی که در شهرها بوده است» مختل می شود و مشکلات متعددی را بوجود می آورد. ارجاع زخمیها و مصدرمان جنگ به بیمارستانها و اشفال تختهاء مشکلات درمانی را افزایش می دهد و مشکلات مسكن »درمانهاى طولانى مدت و مشكل بستری» معلولان جنگی » شيوع بياريهاى واكيرء مشكلات تغذيه اى و. 037 

صفحه 97:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری اقدامات بهداشتی در شرایط جنگی . مشکلات بهداشتی و درمانی آوارگان و پناهندگان بمبارانهای دشمن و شرایط خاص شهر های نزدیک مناطق جنگی » سبب آوارگی و ترک کردن خانه و کاشانه توسط مردم می شوند و مشکلات زیادی را بوجود می آورند که اهم آنها عبارتند از: مشکلات سکونتی» تغذیه ای» بهداشتی » اقتصادی و روائی و مساله بازماندگانی که عزیزان خود را از دست داده اند. مشکلات مسکن و تهیه اردوگاه مناسب با توجه به مسایل جوی (توفان؛ باد. سیل» بهمن)دسترسی به جاده ها و وسایل ارتباطی» محل اردوگاه می تواند کارخانه هاء چادرهاء مساجد» مدارس؛ هتلها و غیره باشد. تهیه و توزیع عادلانه مواد غذایی(از نظر کمیت) و توجه به مسمومیتهای غذایی(بخصوص غذاهایی که به صورت اهداء و کمک ارسال می شوند) ضرورت دارد.در چنین شرایطی که تهيه تمام امکانات رفاهی؛ بهداشتی؛ اقتصادی و غیره میسر نیست؛ مقداری نابسامانی به وجود خواهد آمد که بید مردم را از طریق آموزش با اين مشکلات آشنا کرد و همکاری آنان را جلب نمود.از طرف دیگر تدارک تسهیلات بهداشتی» شامل واکسیناسیون؛ آب سالم؛ مواد غذايى؛ تهيه حمام؛ فاضلاب» دفع صحيح زباله ها و مبارزه با حشرات و آفتها؛ مسایل ايمنى» كمكهاى اوليه؛ تهيه امكانات رفاهى؛ ايجاد محيط آرام و سركرميهاى سالم. مختصری از اقدامات بهداشتی عملی در شرایط جنگی تهیه آب آشامیدنی از طریق جوشاندن آب و کلر مادر و یا ضد عفونی آب چاه (یک قاشق مربا خوری پودر پرکلرین به ازاین هر متر ارتفاع آب چاه)» بهداشت مواد غذایی از طریق بازرسی آشپزخانه ها و مواد غذایی کنسرو شده ۰ دفع صحيح مدفوع از طریق مستراحهای بهداشتی» از بین بردن موشهاء سگهای ولگرد و حشرات. باید بدرستی انجام شود. برای مبارزه با شيش استفاده مرتب از حمام؛ تعویض لباس» جلوگیری از تراکم جمعیت در یک مکان کوچک» استفاده از حرارت و جوشاندن؛ توصیه می شود. 

صفحه 98:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان شرايطى كه بلافاصله بعد از بلايا ايجاد مى شود باعث تکثیر حشرات و جوندگان موذی می گرد لذا امدادگران بایستی در امر مبارزه با حشرات آموزشهای لازم را دیده باشند. از جمله حشرات می توان به حشراتی مانند زیر اشاره نمود:ٍ )گس خانگی: مهمترین مگس ها تحت عنوان مگس خانگی یا 18۰016۲0058163 می باشد.سیر تکاملی این حشره 9 تا 000 روز است .مگس با نشستن بر روی زباله و مدفوع تعداد زیادی از میکروبهای بیماریزا را می تواند با خود حمل نموده و با نشستن برروی ظروف و مواد غذایی و بدن انسان آن ها را آلوده سازد. اين حشره مى تواند بيماريهايى مثل تراخم؛ اسهال و اسهال خونی» وبا و ..را منتقل نمايد. اين حشره بر روى بدنش قادر به حمل يك ميليون و دويست و بنجاه هزار باكترى مى باشد. موثرترين روش مبارزه با اين حشره عبارت است از: الف بهسازى محیط شامل نگهداری» جمع آوری و دفع صحيح زياله و فاضلاب و فضولات؛ نصب توری ب- مبارزه شیمیابی با استفاده از حشره کشهای ابقایی مانند نگون و فایکام ؛ نصب طناب ها و نوارهای حشره کش: ۱۳۵6۵۲0۵۵6 « ‎Dioxacarb « Malation « Diazinon‏ « .....از طریق مه پاشی ( ۱1.1۰۷ (مه سرد)و ترمال فاگ(مه گرم)بیورسمترین و پیپرونیل بوتوکساید و اریز مه ‎tay Spe‏ تن رن مرکا » سم پاشی ابقایی( فایکام +آب شیرین شده با شکر و یا دیکلروفوس ‎ile‏ سى برمترين » دلتا مترين و ... 

صفحه 99:
*اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان 0 سرسک : ازمیان هزاران گونه از سوسک که اغلب آنها اگزوفبلیک هستند فقط تعداد محدودی مورد نگرانیانسان هستند(آمریکایی 300۳162۵ ه6۲هامز۳۳ 44 . ‎‘aid! tal Blatta germanica‏ شرقی 0۳16۱62115 213102) .حشره ای است که اغلب شبها فعالیت دارند و برای ادامه زندگی به مقدار کافی ‎ee‏ ی هه ملد املع تج مهم ریب چا خوارند و لذا در انتقال بسیاری از بیماریها نقش دا: " مبارزه با سوسک: این حشرات در درز و شکاف دیوار و کف و ستف اماکن تخم گذاری کرده وبا حرکت در مجاری فاضلاب و عبور از روی ظروف و مواد غذایی» میکروب ها و تخم انگها را منتقل می نماید.از نظر اقتصادی زیانهای قابل ملاحضه ای با از بين بردن مواد غذایی» کتاب؛ پارچه و اثأثیه چرمی ببار می اورد. تخم سوسکها درون کپسولهایی که شبیه لوبیای قرمز است حمل می شود و از درون هر کیسول حدود 10-06 سوسک بیرون می آید. از طریق بهسازی محیط و مبارزه شیمیایی ( سم پاشی و طعمه گذاری) با آن ها مبارزه می شود.برای مبارزه شیمیایی می توان از (00 گرم کوپکس+0 بسته نگون + ‎(ol MID‏ « (00 گرم آمبوش + 00یتر آب + 000گرم فایکام ) و یا از ‎I HID)‏ + 00 گرم کوپکس) استفاده نمود. 

صفحه 100:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان ©- شيش : حشره كوجكى است كه انسان را نيش زده و خونخوارى مى كند. تخم شيش يا رشك بیضی شکل و سفید رنگ است. سه نوع شبش در بدن انسان ممكن است ديده شود [-شيش سر©-شيش بدن9©- شيش عانه. اصولا” شيش در افرادی دیده می شود كه رعايت نظافت و حمام را نكرده و لباس هاى خود را به موقع عوض نمى كنند و در فصول سرد جندين لباس روى هم مى يوشند. شيش علاوه بر اينكه خونخوارى مى كند در ننيجه كزش ايجاد خارش و ضايعات يوستى را مى نمايد و به عنوان ناقل انواع بيماريهاى واكيردار و خطرناک از جمله تیفوس ۰ تب راجعه و باعث کم خونى بعلت خونخوارى از بدن ميزبان مى شود. مبارزه از طریق رعایت بهداشت( استحمام » قرار دادن لباسها در هوای سرد و یا در معرض آفتاب» جوشائدن لباسها و وسایل خواب + تراشیدن مو ) و مبارزه شیمیایی گرد کوپکس 1 درصد و لوسیون گاما بنزن هگزا کلرایده روش تدخینی( ترص فسفیدآلومنیوم ۰ اکتلیک دود شونده» 0060 سی سی فرمالین + مقدار کمی پر منگنات روی چراغ کم شعله و تهویه پس از 06 ساعت 

صفحه 101:
رس تیفوس(به انگلیسی: 019125 /ا1) يك بيمارى حاد تبدار ناشی از یک باكترى (ريكتزيا) منتقله از حشرات آلوده است. اين بيمارى داراى سرايت فرد به فرد نيست. اين عفونت ممكن است يوست» دستكاه عصبی مرکزی» لوله گوارش و عضلات را درگیر سازد. به طور کلی سه نوع تیفوس داریم . تیفوس اپیدمیک یا شپشی که عامل آن ریکتزیا پرووازکی می‌باشد و شایعترین نوع تیفوس است . تیفوس آندمیک یا تیفوس ککی یا تیفوس موشی که عامل آن ریکتزیا تیفی است . نوع سوم تیفوس کنه ای ) ‎tick typhus‏ ( كه عامل بيماريزا ( ‎Sud (R.australis‏ . وقتی صحبت از همه گیری تیفوس در گذشته می‌شود اغلب منظور تیفوس شپشی است . ریکتزیاها باکتریهای کوچکی هستند که انگل اجباری درون سلولی میباشند. شکل ظاهری آنها بصورت میله‌ای یا کروی است و گرم منفی می باشند. دوره کمون :این دوره در تیفوس بین ۱ تا ۲ هفته و معمولاً ۱۲ روز است ومرگ ومیر بین 19 تا 720 درصد است. مخزن بیماری مخزن ریکتزیاها در تیفوس شپشی (همه گیر) انسان و در تیفوس نوع موشی جوندگان می باشند.حشره ناقل در تیفوس شپشی» شپش در تیفوس موشی» کک و در تیفوس کنه‌ای کنه می باشد. علایم و درمان علائم معمولاً تب» لرز» درد عضلانی» سردرد» لاغری شدید » بثورات پوستی (با یا بدون اسکار ) است. درمان با آنتی بیوتیک هایی نظیر تتراسیکلین» داکسی سیکلین یا کارامفنیکل می‌باشد . رعایت بهداشت فردی در کنترل همه گیری ها بسیار ضروری است 

صفحه 102:
تیفوس تیفوس اپیدمیک یا شپشی در سیر این بیماری» باکتری ریکتزیا توسط شپش خورده شده و وارد سلول‌های اپی‌تلیال شپش می‌شود. در آنجا به سرعت رشدوتکثیر نموده و باعث پاره شدن سلول‌های جدار معده شپش می‌شود. سپس ریکتزیا وارد حفره معده می‌شود و سرانجام به خاطر پاره شده سلول‌های آن» خون به داخل هموسل (حفره عمومی بدن)می شود. ریکتزیا همراه مدفوع شپش دفع می‌شود که ملیدن یا خاراندن اين مدفوع روی زخم یا غشای مخاطی ضعیف (مائند ملتحمه جشم) و يا حتى استنشاق كرد مدفوع خشک شده باعث ابتلای انسان می‌شود. بنابراين انسان از طریق مدفوع یا شپش له شده به بیماری مبتلا می‌شود. نه از طريق كزش شيش و انسان به عنوان مخزن بيمارى تلقى مىشود. شبش آلوده بس از 000 تا *6) روز به علت آلودكى مى ميردء ولى ممكن است قدرت حيات ريكتزيا در شيش مرده تا هفتهها حفظ شود. 

صفحه 103:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با ‎ai‏ 3 چوندگان مبارزه := ‎lyn ag‏ شامل ‎We Gata‏ پر کردن ‎i da al‏ پم ‎wa‏ ‏وجرد ارد ‎fied‏ ز توری » حفاظت قردى با إستفاده أن دور كلئده ا غروب كه موقع پرواز نها آهاست؛ آهمیت بسزا ‎ce aa‏ مرو رواد اسر ای و ای ملق روز سود باق ملد زپ مه موش و ‎das pat‏ زمینها را اف آردوگاهها بسیار موثر است. 

صفحه 104:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان کک : نوع نر و ماده اين حشره از خون انسان و حیوانات و پرندگان تغذیه کرده و در طول عمر خود که حدود 0-9 ماه است حدود (0000-600© تخم می گذارد.‌هر کک دارای میزبان اختصاصی است و در مواقع اجباری میزبان خود را عوض می کند و با گزش و ایحاد بیماریهابی مانند کم خونی و طاعون و تیفوس» سلامت افراد منطقه مصیبت زده را تهدید می کند. مبارزه: 0- بهسازی محیط شامل نظافت » مبارزه با موش » جدا کردن محل نگهداری حیرانات 2- مبارزه شیمیایی با سمومی نظیر کوپکس پرمترین ۰ فایکام» بندیوکارب» دلتا مترین مالاتیون + 

صفحه 105:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان مایتها : گال یا جرب مشابه بیماریهای منتقله از شيش بیشتر در زمان جنگ» زازله و مشابه به آنها که مردم ناچارند در اردوگاه ها و پناهگاهها و مجاور هم زندگی کنند دیده می شود. مایت ها بیماری گال را بوجود می اورند و نوع مورد بحث ما سارکوپتز اسکارپی(563۳0161 53۲60۳*65) است که علاوه بر انسان حیوانات اهلی » سگ و خوک را مورد حمله قرار می دهد. مایت ها بیشتر شبیه کنه ها هستند.مایت های ماده پس از ورود به زیر پوست در مدت. ‎OP‏ ساعت کانالی حدود 0 الی 0 مبلی متر درست می کند. در فصل گرما و شبها فعالیت بیشتری دارند و پوستهای نرم مانندبین انگشتان ؛ روى مج دست ‎٠‏ روی آرنج و...و در بچه ها » همه بدن را موردحمله قرار می دهند. مبارزه: از طریق تماس مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و در نتیجه خارش شدید شبانه ؛ تب و در مراحل آخر حتی ناراحتیهای عصبی و جنون به شخص دست می دهد. پوشاندن قسمتهای مورد علاقه این حشره آخشته کردن البسه به كوكردء پیرترم و بنزیل بنزوات» استفاده از دوش آب داغ و صابون» مالیدن ب رات و متی گال به بدن از روشهای مبارزه با این حشره است. 

صفحه 106:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان ساسس : حشره بسیار مزاحمی بوده و وجودش در اتاق خواب نشانه آلودگی محيط و وضعيت غير بهداشتى محل سكونت ‎cud‏ دو گونه ساس تخت خواب (5 1۵۴1:۵۲۵۲ ‎vity C.hemipterus 5 (Cimex‏ 5 )985 )4 انسان می باشد.در دوران رشد از نمف تا بلوخ گونه نر و ماده آن به فواصل 0-۳ روز خونخواری می کنند. تا یکسال گرسنگی را تحمل می کند.در شکاف و درزها و مکانهای تاریک زندگی و تخم گذاری می کند و در شبها فعال است. مبارزهانتشار ساس در اردوگاه ها از طریق تخت خوابهاى جوبى ‎٠‏ تشكهاء لوازم و اثاثيه و..که جزء وسایل شخصی مصیبت زدگان است منتقل می شود. پودر نگون» دیازینون؛ پرپکسور» بندیوکارب 

صفحه 107:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان کنه: از رده عنکبوتیان هستند و دو نوع کنه های بیماریزا کنه های نرم پوست (آرگازیده) و سخت پوست ( ایکسودیده) هستند. از كونه نرم بوست كنه تلوزائى است كه در ایران تب راجعه کنه اى را متتقل مى كند. نوع تر و ماده خونخوار هستند . نوع سخت که عامل انتقال بیماری تیفوس کنه ای و تب کیو و تب هموراژیک کریمه ای كنكواست. شكل ‎۴٩‏ - يكنوع كنه از خانواده سخت پوستا مبارزه : اين حشره در مناطق كرمسير و نيمه كرمسير و تعداد محدودى در مناطق سردسير زندكى مى كنند و اكثرا“ نقاط را برای زندگی ترجیح مى دهند و در شكاف ديوارها و كف اتاق ها تخم كذاشته و بعد از يك بار خونخوارى مى توانند © تا 7 سال زنده بمانند. بهترين راه ممانعت از تماس با اين حشره و كزش آن مى باشد. روش ديكر مبارزه شيميايى است كه از سمومى مانند ليندين » بنديوكارب» ديازينون و .. استفاده مى شود. 

صفحه 108:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان خطرناکترین چونده از نظر بهداشتی موش است. بصورت کلنی زندگی می کنند و اگر در روز موش زنده ای دیده شود یعنی تا 00 مرش در آن حوالی وجود دارند. اگر موش مرده پیدا کردیم یعنی علامت زودرس طاعون است و مسئله به سرعت باید پیگیری شود. مهمترین بیماریهای منتقله از طریق جوندگان عبارتند از: +یماریهای میکروبی» طاعون» تولارمی» سالمونلوز(مسمومیت غذایی) 2 بیماربهای ویروسی مانند تب لاساء تب خونریزی دهنده ۰ آنسفالیت ©- بيماريهاى ريكتزيايى مانند تيفوس موشى ‎AMT ٠‏ ریکتزیایی <- بیماریهای انگلی مانند هیمنولیپیس ناناء لیشمانیوز» آمیبیاز» بیماری شاكاس سایر بیماریهاماند قب گزش موش» لبپتوسپیروز» هیستو پلاسموز مبارزه : 0- از بين بردن يناهكاه هاإتميز كردن آشغالها+استفاده از بالت به ارتفاع 00© سانتى متر) ©- جلوكيرى از رسيدن به ساختمانها ©- استفاده از قرص مولد كاز فسفين مثل فسفيد آلومينيم(نه تنها موش بلكه حشرات را از بين مى برد) 4- استفاده از كاز مونواكسيد كربن ©- استفاده از كرد فسفر دو زنك(1) كيلو سم+! كيلو وغن+ (0©كيلو كندم) ©- استفاده از سموم ضد انعقادى( دو قاشق كلرات بريل در يك جعبه که برای 1000 متر مربع كافى است) و در مجارى فاضلاب استفاده از طعمه هاى يوشيده شده با يارافين ( واكس يليت)©- كوبيدن و شخم زمين مبارزه با عقرب و مار: استفاده از سموم ابقايى مانند ليندين ©©95 در اطراف جادرها وريا فايكام و تكاندن البسه و وسايل قبل از استفاده از راه هاى بيشكيرى از نيش اين حشره مى باشد. براى بيشكيرى از كزش مار افراد بايد در محلهايى كه ديد كامل ندارند ترد نكنندء در نزديكى انبار هيزم ‎٠‏ زباله؛ راه ورودى غارها و..نخوابند؛ وقتى مارى را ديدند اصرار بر كشتن آن نكنند به مار تازه كشته شده دست نزنند» وقتى مار مى بينند با حالت زيكزاك از مار دور شوند. 

صفحه 109:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت مواد غذایی در شرایط اضطراری کمبود موادغذایی بلافاصله پس از وقوع حوادث به دو علت افزايش مى يابد: نابود شدن ذخاتر و انبارهای مواد غذایی در نواحی آسیب دیده که موجب کاهش مواد غذایی در دسترس می شود. © كميخته شدن ميتم توزيع كه ممكن ست ترس به مواد خابى را حتى در مواردى که مود قطمی رجرد فد را ‎se‏ در جریان وقوع بلا انبارهای مواد غذایی» فروشگاه های عمده و خرده فروشی مواد غذایی » رستورانها و . ... اغلب خرابٍ مى شوند ويا آسيب مى بينند و اين امر باعث تخريب و فاسد شدن مواد غذايى مى ث 8 ای» كارخانه هاى يخ سازى و كاركاههاى تهيه مواد غذايى صدمه مى زند و به اين شود. در شرایط اضطراری کنترل کیفیت نيز با مشكل مواجه مى شود زيرا واحدهاى كنترل كيفى از كار مى افتند و بازرسى مواد غذايى مختل مى شود. در اين شرايط مواد غذايى كه از خارج از مناطق بلا ديده توسط مقامات رسمى و ‎nn‏ إمداذى دارط فرستلاه شده ابید از متايه ‎Cn‏ هيه رال شده ياد و ويد ورد بالزردى قرار. گرفته و بهتر است جیره های روزهای اول در بسته بندیهای غیر قابل نفوذ و مطمئن باشد. بعلت نبود شرايط يخت و بز در ساعات اوليه بعد از وقوع بلايا بايستى در اولين فرصت غذاهاى يخته در بسته های فردی و توسط واحدهاى سيار تغذيه توزيع شود. برنامه هاى تغذيه بايد در دو جهت تنظيم كردد: 0- تامين مواد غذايى جهت افرادى كه تسهيلات بيخت و بز را در اختيار دارند. ©- فراهم نمودن امكانات تغذيه جمعى توسط سازمانهاى امدادى براى كسانى كه جنين تسهيلاتى در اختيار ندارند. تامین بهداشت مواد غذایی در زمان بحران تامین مواد غذایی برای روزهای اولیه ایجاد بحران: در روزهای اول به علت شرایط ویژه برای. حا ‎oe kod Shall Sates oh ere Oil‏ بايا يقد صورت کنسرو توزیع گردد که رعایت شکل ظاهری و جوشاندن کنسروها به مدت 46 دقیقه بایستی رعایت شود 

صفحه 110:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت مواد غذایی در شرایط اضطراری تامين مواد غذايى پس از استقرار بلازدگان در اردوگاه ها با ترجه به وسعت حادثه» بازسازی مناطق آسیب دیده ممکن است از چند ماء تا چند سال بطول انجامدلذاتغذیهحادثهدیدگان از غذاهای متداول با در نظر گرفتن عادات غذایی به شرح زیر امکان پذیر است 0- مواد غذايى خشك و غير فساد بذيريا ( آرد و شکر ۰ روخن و .. ) تحویل بصورت هفتگی ©- فرآورده های لبنی و پروتئینی : تحویل بصورت روزانه ©- ميوه و آبميوه: روزانه تحويل شود فرآورده های کنسرو شده و شیر استریلیزه بصورت هفتگی و ماهیانه وظایف بخش بهداشت مهمترين وظيفه » ارزيابى وضعيت تغذيه جسعيت حلائه ديده و شنامايى كروه هاى سيب بثير » نظارت بر كميت و کیت مواد غذايى توزيع شده بين بازماندكان است. اقنامتى براى تامين صحيح بهداشت مواد ‎“ali‏ 0- بازرسى كيفيت مواد غذايى وارد شده به منطقه براى كشف فساد و آلودگی ©- بازرسى كيفيت آب مركز تهيه غذا ©- مبارزه با حشرات و جوندكان در انبارهاء أشبزخانه ها و مراكز تغذيه 4 تدارك براى انبار كردن صحيح فضولات مايع و جامد © تدارك براى شستشو و كندزدايى ظروف © نظارت بر تهيه غذا ©- نظارت بر توزيع غذا 

صفحه 111:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری يبودا عواد قذلى سر شرايط ‎el dl‏ ©- نظارت بر نظافت ساختمانهايى كه در آنها غذا تهيه و توزيع مى شود. 00- مديريت كاركنان مواد غذايى مشتمل بر معاينات بهداشتى » آموزش ‎٠‏ تامين كاركنان به تعداد كافى و تهيه تسهيلات بهداشتى كافى 

صفحه 112:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت مواد غذایی در شرایط اضطراری 

صفحه 113:
اقنامات بهذاشتی در قرایط اضطزاری بهدامت واه غذایی جر جرایط تتطرازق #عداسات ‎ett‏ دن هبرو يمد مريت nee 1 ‏رم با عبت پیض از‎ Te ‏خر با وشویت.‎ 

صفحه 114:
اقدامات بهداشتى در شرايط اضطرارى خدمات کفن و دفن در شرایط اضطراری خدمات کفن و دفن: خدمات و مراحل کفن و دفن مردگان دارای آئین و شرایط خاص عرفی؛ دینی؛ قانونی است که بسته به شرایط مکانی و زمانی تا حد ممکن بایدانجام گیرد.در هنگام بروز بلایالازم است که مامورین بهسازی در محل حضور يافته و نظارتهای لازم را اعمال نمايند.كارهايى كه بايد انجام شود مشتمل بر موارد زیر است. ‎-C)‏ جابجا کردن : جابجا كردن جنازه مردكان از صحنه بلا ‏2 سردخانه: بیددارای چهار بخش باشد بخش پذیرش, اتاقک رویت جناه هاء محل نگهداری جنازه هایی که برای معاینه مناسب نیستند و آتاقی برای نگهدازی پرونده ها و حفظ لوازم شخصی ‏0 تائید تنونی مرگ: معاینه پزشک و صدور گواهی فوت ‎&P‏ تعیین هویت مرده ‏© تهیه گزارش رسمی مرگ ‏©- دفن نهايى جنازه ها ‏بايد از دفن دسته جمعى در قبرهاى عمومى اجتناب كرد و در مورد بيماران مشكوك فوت شده بايد جسد را مدت 000 دقيقه در محلول غليظ پرکلرین( 1000 گرم پرکلرین 96000 در یک متر مکعب آب) نكهدارى و بس از غسل با كفن آغشته به محلول بركلرين ويا محلول © درصد فنول يا كروزول بيجيده و با أمبولانس مخصوص به محل دقن حمل نمود. ‎ 

صفحه 115:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت روانی در شرایط اضطراری بروز هیجان؛ پریشانی و افسردگی پس از وقوع حوادث ناگهانی به شکلی برجسته و فوق العاده ظاهر نگردیده بلکه آنچه در این گونه موارد ملاحضه می گردد؛ وجود مشکلات حاد بهداشت روانی است که اکثر آنها دچار انواعی از اختلالات روانی می شوند که برخی از آنها تا آذر عمر باقی می ماند که حتی المقدور با بازتوانی و دلجویی خانواده ها و ن به صورت موقت كاهش مى يابد. انسان در رويارويى با بلا ا و حوادت» واکتش های از خود بروز می دهد که می توان آنها را به پتج دسته تقسیم کرد: مرحله تماس یا ضربه: كه اين مرحله در جند دقيقه اول يس از حوادث بروز مى كند و افراد دجار ترس و وحشت مى. اشوند و برخى از افراد وحشت زده شده و برخى كيج و درمانده هستند و قدرث انجام هيج كارى را ندارند و اين حالت معمولا" كذرا و كوتاه است. ©- مرحله يرخورد شجاعانه يا قهرمان كرايى : كه اين مرحله در ساعات اوليه وقوع حادثه بروز مى كند و بين مردم أيجاد شده و افراد احساس مى كنند بايد كارى انجام دهند.مردم شروع به بيرون أوردن اجساد عزيزان خود مى كنند و تا رسیدن نیروهای کمکی بسیاری از کارها را خودشان انجام می دهند و افراد كستاخانه عمل كرده و به موانع اداری کاری ندارند و ممکن است عصبانی و تحریک پذیر باشند و مردم با گذشت و ایثار زياد عمل مى کنند. ©- مرحله شادمانی یا فرامرش کردن غم : اين مرحله یک هفقه تا چند ماه بعد از حادثه بروز می کند و همزمان با رسیدن نیروهای کمکی و توزیع کمک ها افراد امیدوار می شوند و ممکن است حالت آرامش و نشاط بيدا کنند و یک حالت سرخرش و شادمان دارند. ‎AP‏ مرحله مواجه با راقعت : اين مرحله 0-0 ماه بعد از وقوع حادثه بروز می کند و افراد متوجه وسعت خسارات می شوند و در اين حال افراد مجددا" روحیه خود را از دست مى دهند. ناآرام » خسته و درمانده می شوند, ممکن است به اين نتيجه برسند كه كمكهاى رسيده به نان کفایت نمی کند و شروع به مقایسه دریافتی های خود با دیگران می کنند و افراد در این مرحله افسرده و مضطرب و حساس می باشند و احساس تنهایی شدید می کنند. 

صفحه 116:
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت روانی در شرایط اضطراری ©- مرحله تجديد سازمان يا ترميم: اين مرحله © ماه تا يكسال بعد از وقوع حادثه اتفاق می افتد و افراد شروع به بازسازی زندگی خود کرده و به تدریج درک می کنند که باید متکی به خود باشند و عدم رسیدگی کافی در اين مرحله منجر به باقی ماندن احساس تاراحتی؛ پر خاش و دشمن درونی می گردد. در صورت امکان باید کوشش به عمل آید تا در هنگام وقوع حوادث ناگهانی بنیان های اجتماعی جامعه حفظ گردد؛ مصرف مکرر و ادامه آن بدون تشخیص در شرايط اضطرارى بايد به شدت ممانعت كردد. طبق گزارش های دریاقتی از ممالک پیشرفته در طی دوره های طولانی توانبخشی و نوسازی بروز بیماریهای روانی افزایش يافته و لازم است در اين دوران به اين كونه مشکلات توجه خاصی مبذول گردد.