امنیت و معماری

امنیت و معماری

اسلاید 1: امنیت و معماریدر بین مسائل مختلف، امنیت جایگاه ویژه اي در آرامش و افزایش کیفیت زندگی شهري خواهد داشت. امنیت از نظر لغو ي به معن اي راحت و آسوده و بی بیم گردانیدن می باشد

اسلاید 2: مساله امنیت در مجموعه هاي مسکونی از جمله عوامل انسانی و محیطی می باشد که با تاثیر مستقیم بر برنامه ریزي و طراحی این مجموعه ها، کیفیت زندگی انسان ها را ارتقاء میبخشد. سازگاري و هماهنگی هر چه بیشتر عوامل انسانی و محیطی می تواند طراحی محیط هاي مسکونی را در پی داشته باشد که آداب زندگی اجتماعی و فرهنگ سکونت ساکنین را ارتقاء دهد. (Rapoport:, 1982)

اسلاید 3: وقتي ابزار و امکانات معمول ،Differential Association بنابر نظر کلوآرد بر پاية تئوري و مورد نياز يکسان توزيع نشود، و برخي در شرايط بهتر قرار گيرند و برخي با عدم امکان دستيابي به وسائل و امکانات مواجه باشند، احتمال ارتکاب جرم افزايش مي بايد )رفيع پور، 1378) و اين امر به ناامني منجر خواهد شد، همچنين به استناد تئوري آنومي دورکيم، محل زندگي يا محل سکونت در بروز شرايط جرم زدا يا همان امنيت دخيل است. بنابراين، منطقة سکونت، بر روي امنيت اجتماعي خانواده تاثير مي گذارد.

اسلاید 4: براساس نظرية فشار اجتماعي که رفتارهاي انحرافي را نتيجة فشارهائي مي داند که بعضي از مردم را وادار به کج روي و بروز ناامني مي کند، تأثير شرايط محيطي بر روي ابعاد امنيت اجتماعي يعني امنيت جاني، امنيت مالي و غيره يکسان و يک جهت نيست. در اين زمينه، مرتون استدلال مي کند که ساکنان مناطق محروم اغلب به دليل نوع تربيت، يادگيري و تجربة زياد ناکامي، رفتارهاي خشونت آميز بيشتري از خود نشان مي دهند(بدار ودیگران، 1380) و به همین دلیل دليل در معرض زد و خورد، درگيري و دعواي بيشتري بوده و با خطرات و آسيب هاي جاني بيشتري مواجه هستند (ستوده، ۱۳۸۱)

اسلاید 5: ميزان رفتارهاي ناهنجار آشکار که مخل امنيت جاني افراد منطقه گردد، مانند مزاحمت، ترساندن و غيره بيشتر ديده مي شود(نیومن، 1972) احساس امنیت: : احساس امنیت حالتی است که در آن ارضاي احتیاجات و خواسته هاي فردي و اجتماعی افراد انجام و شخص در آن احساس ارزش، اطمینان خاطر و اعتماد به نفس نماید(شعاري نژاد، 1364) بنابراین احساس امنیت در یک جامعه به احساس روانی شهروندان از میزان وجود یا عدم وجود جرم و شرایط جرم خیز در آن جامعه باز می گردد و هر مقدار فراوانی جرم و شرایط جرم خیز بالاتر باشد احساس امنیت شهروندان پایین تر است(بیات، 1387)ميزان رفتارهاي ناهنجار آشکار که مخل امنيت جاني افراد منطقه گردد، مانند مزاحمت، ترساندن و غيره بيشتر ديده مي شود(نیومن، 1972) احساس امنیت: : احساس امنیت حالتی است که در آن ارضاي احتیاجات و خواسته هاي فردي و اجتماعی افراد انجام و شخص در آن احساس ارزش، اطمینان خاطر و اعتماد به نفس نماید(شعاري نژاد، 1364) بنابراین احساس امنیت در یک جامعه به احساس روانی شهروندان از میزان وجود یا عدم وجود جرم و شرایط جرم خیز در آن جامعه باز می گردد و هر مقدار فراوانی جرم و شرایط جرم خیز بالاتر باشد احساس امنیت شهروندان پایین تر است(بیات، 1387)ميزان رفتارهاي ناهنجار آشکار که مخل امنيت جاني افراد منطقه گردد، مانند مزاحمت، ترساندن و غيره بيشتر ديده مي شود(نیومن، 1972) احساس امنیت: : احساس امنیت حالتی است که در آن ارضاي احتیاجات و خواسته هاي فردي و اجتماعی افراد انجام و شخص در آن احساس ارزش، اطمینان خاطر و اعتماد به نفس نماید(شعاري نژاد، 1364) بنابراین احساس امنیت در یک جامعه به احساس روانی شهروندان از میزان وجود یا عدم وجود جرم و شرایط جرم خیز در آن جامعه باز می گردد و هر مقدار فراوانی جرم و شرایط جرم خیز بالاتر باشد احساس امنیت شهروندان پایین تر است(بیات، 1387)

اسلاید 6: طراحی برای امنیت:یعنی محافظت از ساختمان و ساکنان آن در مقابل افراد متجاوزي که به صورت غیر مجاز و براي انجام دادن اعمال خلاف قصد ورود به ساختمان را دارند. جهت ایجاد امنیت، روش هایی براي تحقق بخشیدن به آن توصیه شده اند که البته بر حسب نوع عملکرد ساختمان و ابعاد آن متفاوت اند. طراحی براي سازماندهی یک برنامه کامل امنیتی، باید شامل مجموع کنترل هاي فیزیکی و سایر تکنیک ها و شکل هاي کنترل باشد. 

اسلاید 7: نیومن معتقد است امنیت سایت را از طریق ایجاد سلسله مراتب در فضا میتوان ایجاد نمود، به گونهاي که فضاهاي عمومی، نیمه عموم ی، نیمه خصوصی و خصوصی مشخص شده و معین گردد چه کسی مجاز است در کدام فضا باشد. تقسیمات فرعی در صورتی که فضاها ي تعریف شده مناسبی در خصوص راه هاي دسترسی و خدمات جانبی و ورودي ها ایجاد کند، بازدارنده طبیعی خوبی در مقابل اعمال خلاف می گردند. عملکرد مناسب این مکانیسم، موجب افزایش احساس مسئولیت و مراقبت ساکنین از محیط زندگیشان می شود. نظارت زمان ی می تواند به شکل مطلوب انجام پذیرد که محل تحت نظارت در حیطه فعالیت و مسئولیت افراد شناخته شود. در بهترین حالت یعنی زمان ی که ساکنان منطقه تحت نظارت را در مالکیت خویش احساس کنند، محافظت به طور کامل صورت می پذیرد. در شرایطی که محیط فاقد فضاي تقسیم شده باشد، باید تعداد راه هاي دسترسی محدود باشد تا به لحاظ امنیتی، جمعیت بسیاري از آنها عبور کند و امکان نظارت کافی وجود داشته باشد. این راه ها باید به نحوي طراحی گردند که قبل از عبور قابل رویت باشند.(طالبی، 1376)

اسلاید 8: امنیت در مجتمع مسکونیافزایش وقوع جرایم و پراکندگی آن ها در محیط هاي شهري، شهر نشینان را به طور فزاینده اي در رابطه با امنیت زندگی شان نگران کرده است. افزایش در تراکم می تواند بر امنیت ساکنان اثرات مثبت و منفی داشته باشد. تمرکز و اجتماع مراجعه کنندگان از یک سو باعث : مزاحمت هاي بالقوه شده و از سوي دیگر امکان مراقبت و کنترل ساکنین بر رفتارهاي ناهنجار اجتماعی بالا می برد.(عینی فر،1379)

اسلاید 9: وضعیت مناطق شهري و محلات و حتی تعداد طبقات ساختمان هاي مسکونی، کیفیت و وضعیت ظاهري آپارتمان ها، کیفیت ابنیه از لحاظ مرغوبیت، سرسبز بودن و نور کافی داشتن و... عواملی هستند که تاثیر بسزایی در نوع جرایم ارتکابی در مناطق شهر ي و محلات بر جا ي می گذارند(صفوي مقدم، 1389)در تقسیمات سطوح طرح هاي خانه سازي، اگر تاسیسات رفاهی مورد استفاده اهالی، درون فضاهاي تعریف شده قرار گیرد، این فضاها به عنوان فضاي قابل دفاع عملکرد بهتري خواهند داشت.

اسلاید 10: تجربه نشان داده است که خردسالان 2 تا 5 سال هنگام بازي در خارج از خانه، معمولا نزدیک در منزل بازي می کنند. اگر این فضا، با وسایل بازي تقویت و با نیمکت هایی محصور گردد، فضاي مناسبی براي ساکنان فراهم خواهد شد. همچنین محدود کردن فضاي بازي بچه ها با استفاده از موانع نمادین، نتیجه مطلوبی دربرخواهد داشت. (طالبی، 1383)مقولهی امنیت در مجتمع های مسکونی به دلیل تعداد زیاد ساکنین آن از اهمیت زیادی برخوردار است و در نهایت به امنیت شهر منجر میشود. از طرف دیگر مقولهی امنیت، پیش نیاز اساسی هرگونه پیشرفت علمی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جامعه است. بر طبق نظر آبراهام مازلو، نیازهای ایمنی بعد از نیازهای زیستی مهم ترین نیازهای انسانی به شمار می رود که از لحاظ روانشناختی بیانگر نیاز انسان به آرامش درونی و آسایش روانی و پرهیز از آشفتگی و بی نظمی ساختاری در جامعه است.(بمانیان، 1388)

اسلاید 11: همچنین بدنه های ساختمانی که نقش مهمی در خوانایی فضا دارند اغلب بدون ارتباط با این فضاها قرار میگیرد چرا که تأمین امنیت فضای باز مجموعه های مسکونی توسط بدنه ها از طریق ایجاد حریم، سلسله مراتب و حفاظت از شرایط آبوهوایی که یکی از اصلیترین وظایف بدنهها به حساب میآید، نادیده گرفته میشده.( پوردهیمی، 1389)

اسلاید 12: از نظر ماهوی امنیت به معنای رهایی از خطر، تهدید،آسیب، اضطراب،هراس، نگرانی یا وجود آرامش، اطمینان،آسایش، اعتماد، تامین، ضامن است. امنیت در سطوح (منفعل فعال فرافعال) به حفظ تداوم هویت اجتماعی و فرهنگی می پردازد. امنیت اجتماعی به عنوان پدیده ای در مسیر - - تحولات اجتماعی برسر راه توسعه یعنی وضعیت موجود و وضعیت مطلوب مورد توجه مردم و گروه های اجتماعی قرار می گیرد. اهتمام به مسئله امنیت اجتماعی در جامعه ناشی از افزایش سرمایه اجتماعی خواهد بود.در سطح جامعه هر چه شرایط محیطی و میزان تراکم و چگالی تعاملات اجتماعی موجود در محیط های اجتماعی با لاتر رود، در نتیجه انسجام، اعتماد و تعامل اجتماعی بیشتر خواهد شد. (شربتیان، 1392)

اسلاید 13: به لحاظ وجود ابعاد گوناگون شخصیت انسانی، امنیت دارای ابعاد متفاوتی است که شامل امنیت اجتماعی، اقتصادی، محیطی، سیاسی و... می باشد که تمرکز این مقاله بر امنیت اجتماعی است چرا که امنیت اجتماعی به عنوان یکی از شاخص های عمده پدیده امنیت و جزء نیازهای اساسی انسان و فصل مشترک همه ی مشکلات انسان از بیماری روانی گرفته تا خودکشی، اعتیاد و بزهکاری است. بحث امنیت اجتماعی به خصوص در تأمین بهداشت اجتماعی و روانی و در کاهش آسیب های اجتماعی و روانی، همچنین در گسترش سلامت اجتماعی و روانی اهمیت بسیاری دارد. بنابراین آرامش، رفاه، رشد، شکوفایی انسان، بروز استعدادها و خلاقیتها و نیل به تمام کمالات انسان در سایه امنیت از جمله امنیت اجتماعی حاصل خواهد شد(شربتیان، 1392)

اسلاید 14: ايجاد امنيت ازطريق طراحي محيطي طراحي صحيح وتاثير محيط ساخته شده مي تواند منجر به كاهش ترس شده وبا ايجاد امنيت باعث بهبود كيفيت زندگي ميشود.

اسلاید 15: فضاهاي قابل دفاع مفهوم فضاي قابل دفاع يك هدف عمومي دارد :تهيه يك طرح بندي از جوامع براي كنترل مناطق اطراف خانه ها .اين موضوع شامل خيابان ها وزمين هاي اطراف ساختمان ها ، سرسراها وكريدورهاست.نظارت طبيعي يعني راه كارهايي در طراحي كه افراد غريبه به سهولت ديده شونداين مورد وقتي تامين ميشود كه مردم محوطه هاي عمومي و نيمه عمومي محيط مسكوني را مكان فعاليت هاي روزمره خود بدانند(jacobs 1961,angel 1968 ,newmen 1972) اين نگرش امكان وقوع رفتارهاي ضداجتماعي پنهان را نيز تقليل مي دهد.

اسلاید 16:  درجلويي بايد از خيابان ،حداقل تا بخشي از خيابان قابل ديد باشد پنجره در تمام جهات خانه ، قابليت ديد كامل بر ملك را ايجاد كند پياده روها وتمام فضاهاي حياط بايد به خوبي روشن شود محوطه سازي نبايد ايجاد نقاط كور يا نقاط مخفي كند محله ها و كوچه ها بايد داراي روشنايي كافي باشند حریم فیزیکی میتواند یک قلمرو را ایجاد کرده یاگسترش دهد استفاده کننده هایی که احساس کنترل قلمرو را تقویت میکنند متخلفین بالقوه را با مواجه کردن با این کنترل ، منفعل مینماید این مسئله با تمهیداتی که مرزهای مشخصی را تعیین میکندو مشخص کننده ی فضاهای خصوصی ازفضاهای عمومی هستند اعمال میشود

اسلاید 17: سکونت یک فضای خصوصی نسبی را به وجود می آورد در دنیای توسعه یافته ،دیوارها ودرهای خانه های ما شاید رایجترین مکانیسم هایی هستند که برای اداره حریم خصوصی استفاده میشوند ، اگرچه برخی بررسی ها نشان میدهد که بسیاری از افراد حریم خصوصی محل سکونت خود را با عوامل بیرونی نظیراندازه ی محوطه جلوی خانه و فاصله همسایگان همراه می کنند عرصه های نیمه عمومی درطراحی کم تراکم بیشتر ازعرصه نیمه عمومی در طراحی پرتراکم حریم خصوصی ایجاد میکند

اسلاید 18: نظریه اسکارنیومن(1972) درمورد فضاهای قابل دفاعفضای قابل دفاع(defensible space) واژه ای است برای سلسله ای از نظامهای فضایی شامل،موانع واقعی ونمادین ،حوزه های نفوذ تعریف شده وامکان مراقبت بیشتر ،که به همراه هم یک محیط را به کنترل ساکنین در می آورد فضای قابل دفاع دریک محیط مسکونی به گونه ای سامان داده میشود که امنیت خانواده ها ،همسایگان و دوستان را تامین می کند

اسلاید 19: وقتی فضاهای عمومی درساختمان های بلند وجود دارد،ازقبیل فضاهای اجتماعات وزمین های بیرونی،به دلیل عدم وجود مالک مشخص یا باز بودن آن درمقابل استفاده کنندگان زیاد، ساکنان نمی توانند ادعای مسئولیت امنیت ونگهداری آنها را داشته باشند واین فضاها درمقابل خرابکاری آسیب پذیر خواهند بود

اسلاید 20: چهار ویژگی طراحی فضاهای قابل دفاع ازنظر نیومنتعریف روشنی ازسلسله مراتب قلمرو،ازعمومی تا نیمه عمومی ، نیمه خصوصی تا خصوصیقرار دادن درها وپنجره ها برای ایجاد امکان مراقبت طبیعی ازورودی ها و محوطه های بازاستفاده ازفرم ها ومصالح ساختمانی که برای جمعیت های آسیب پذیر غیرعادی نیستند مکان یابی مجموعه های مسکونی درمناطقی سازگاربا محیط اطراف که در آن ساکنین احساس تهدید نکنندآشپزخانه

اسلاید 21: منابعشربتیان، محمدحسن.1392. تاملی نظری بر جامعه شناسی امنیت اجتماعی، سایت انسان شناسی و فرهنگ.طالبی، ژاله،1376.، راهنماي طراحی معماري ساختمانهاي بلند مسکونی، تهران، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، عینی فر، علیرضا، عوامل انسانی-محیطی موثر در طراحی مجموعه هاي مسکونی، نشریه هنرهاي زیبا، شماره8بیات، بهرام، جعفر شرافتی پور و نرگس عبدي.1387. پیشگیري از جرم با تکیه بر رویکرد اجتماع محور، طراح ی و چاپ ادارة تبلیغات، معاونت اجتماعی نیروي انتظامی- ادارة کل مطالعات اجتماعی.بدار، لوک و ديگران. ۱۳۸۰ .، روان شناسي اجتماعي (ترجمة حمزه گنجي)، تهران، نشر ساوالان.ستوده، هدايت الله. ۱۳۸۱ .، آسيب شناسي اجتماعي، جامعه شناسي انحرافات، تهران، آواي نور.رفيع پور، فرامرز. ۱۳۷۸ .، آنومي يا آشفتگي اجتماعي، پژوهشي در زمينه پتانسيل آنومي در شهر تهران، تهران: انتشارات صدا وسيما، سروش.

اسلاید 22: بمانیان، محمدرضا، محمودی نژاد، هادی،.1388. امنیت و طراحی شهری، تهران، طحانپوردهیمی، شهرام.1389. فضاهای باز مجموعه های مسکونی، صفه، شماره36.آفرینش نظریه معماری(جان لنگ)فصلنامه فرهنگ ومعماری (سال اول ش 2و3-رابرت گیفورد) مجله شمس (سال چهارم ش 23و24-دکتر سیمین حناچی-پروانه مژگانی)مجله آبادی(نسیم ایرانمنش)