اندازه گیری بهره وری در سازمان ها

صفحه 1:
اندازه گیری بهره وری در سازمانها استاد راهنما : دکتر سید اصفهانی تهیه کنندگان : حسن صدیقی, خبات مرادی 

صفحه 2:
‎HK‏ بهره وری در سطح ملبی: افزایش بهره وری تنها اه توسعه اقتصادی کشورها میباشد که موجب ارتقاء سطح رفاه زندكى يك ملت مى كرد ‎ ‎3K‏ پهره وری در سازمان : استغاده يهينه و مؤثرو كارآمد ازمنابع. تقليل ضايعات . كاهش قيمت تمام شده: بهبدکیفیت. ‏محيط كار و افزايش اكيزه و علاقه كاركنان به كار ‎ ‏مشتريان , اليذيرى از ‎ ‎HK‏ بهره ورى در خافه: ارتقاء يهره ورى در خانه موجببايين آمدن ضايعات. از بين رفتن اسراف و كيفيت زندكى بهتر مى شود ‏# بهره ورى فردى: استفاده بهينه از مجموعه استعدادها و توانائيهاى فرد در مسير بيشرفت زندكى ‎ 

صفحه 3:
هر شرکتی برای بهبود بهره وری بلید از سنجش و اندازه گیری عملکرد سازمان شروع کند. بدون سنجش و اندازه گیری عملکرد سازمان و بدون روشی متمرکز. سیستماتیک و تحلیلی نمی توان بهبود بهره وری را شروع کرد. 

صفحه 4:
اول و دوم سطح اول: شرکت بهره وری فراگیر DEO ۰ # دمج اسطمب )01 مدل امن #مدل سا #مدل و #مدل 0۳00 بهره ورى فراكير عوامل توليد مدل عومد سمب )0 8مدل طبه لو بهره وری جزئی 6 مدل وراه ys Khe ‏معتارهاف‎ © معیارهای عملکرد: -ماتریس هدقف 

صفحه 5:
طبقه بندی روشهای اندازه گیری و بهره وری در سطح سوم. چهارم و پنجم سطح سوم:کارگاه TPO 0۳00 ‏8مدل‎ ‏معیارهای عملکرد:‎ 000 ‏روش‎ - ‏-ماتریس هدف‎ 0608 oor: ‏همهم‎ ‎0/۳008 ‎ore 8مدل 026600 معیارهای عملکرد: - روش 90 -ماتریس هدف 058 OO? :- ‏عمجم‎ ‎0/۳009 سطح ينجم: مركز كار TPO @ #معيارهاى عملكرد: - روش 2000 -ماتريس هدف -: مه موه 0/0098 

صفحه 6:
-کارسنجی - ساعت کرنومتر -مطالعه زمان -نمونه گیری از کار 8 معیارهای عملکرد: طبقه بندی روشهای_اندازه گیری و بهره وری در سطح ششم و هفتم سطح هفتم: کار ‎TPO @‏ معیارهای عملکرد: #تحلیل رگرسیون چند متغیره #کارسنجی -ساعت کرونومتر -مطالعه زمان -نمونه گیری از کار 00 

صفحه 7:
مدل بهردوري فراكب مدل بهره ورى فراكير براى نخستين بار در سال 1979 بوسيله دكتر سومانث مطرح کرد . . = این مدل شاخصی را برای سنجش بهره وری در کل سازمان ارائه .می کند که کلیه ستاده ها و نهاده ها را در بر می گیرد مجموعه ستاده قاى قابل لعن ‎COD et Oe Da‏ = مجموعه نهاده های قابل لمس ‎W+O+PO+OO+E4+X‏ 3 1 

صفحه 8:
کت سس عناصر نهاده هايي که در مدیربت بهره وری فراگیر در نظر UL ‏#حق عضويت‎ ‏##بردازش اطلاعات‎ #ملزومات ادارى #تحقيق و توسعه 

صفحه 9:
مدل بهرهوري فراكير جامع دکتر سومان يس از تقريباً هشت سال تحقیق. مدیریت بهره وری فراكير به مدل بهره وری فراگیر جامع در سال 1987 شاخص عوامل غير قابل لمّستورشص بإفتوزى كل - (00101) شاخص بهره وری فراكير جامع 

صفحه 10:
ارزیابی بهره وری نتایج سنجش شاخص های بهره وری برای برنامه ریزی استفاده می شود. در مرحله سنجش . بهره وری از ابعاد مختلف در سطح کلی و جزئی در طی زمان مورد ارزیابی و اندازه گیری قرار می گیرد. دو روش اساسی برای سنجش بهره وری وجود دارد: روش اول: مقایسه بهره وری بين دو دوره زمانی روش دوم: مقلیسه بهره وری در یک دوره زمانی 

صفحه 11:
ارزیابی بهره وری < روش ‎Ja!‏ در ارزیلبی بهره وری از لین نوع. مقدار واقعی بهره وری كل بين دو دوره زمان مقایسه می شود. + مثلاً اگر بهره وری کلی (۲۴) در ماه فروردین 250/1 و در ماه اردیبهشت 1 باشد. در آنصورت درصد تغییرات در بهره وری کلی بین این دو ماه به صورت زیر محاسبه می شود: 0 - 00096 000096 - 00رد 

صفحه 12:
ارزیابی بهره وری "روش دوم روش دوم برای سنجش بهره وری. مقابسه بهره وریبه طور کلی و بهره وری کل بطور خاص در یک دوره زمانی می باشد. فرض کنید شرکت پیش بینی کرده است که مقدار بهره وری کلی (۲۴) 410/1 برای ماه اردیبهشت باشد. چون مقدار واقعی (۲۴) برای اردیبهشت 375/1 بوده است. درصد تغییرات ۲۴ برای اردیبهشت چنین خواهد شد: no ۵) :6/0( < ٩۵۵36 (0096 2 9/96 - لين عدد نشان می دهد علیرغم انکه بهرهوری کل در مه آدیبهشت نسبت‌به مه فروردی 6 پیشتر بوده است. هنوز 5/2 درصد کمتر از مقدار برنامه ریزی شده و هدف بوده است . 0 4 سنجش بهره وری به روش دوم موجب می شود هدفهای زیر تحقق یابند 1- تعیین تقاوت بین بهره وری واقعی و مورد اتتظار 2. کمک به ‎ee or a ae‏ از طريق برآورد واقع اه نز از سملیح بهره وری در نو 3 دبریت را قادر می سازد در باره دلایل تحقق یا عدم تحقق 18 مطا قبلاً پیش بینی شده است, 6ه 

صفحه 13:
انواع شاخصهای بهره وری(1) بهره وری حاصل تقسیم ارزش تولید و يا ارزش افزوده یک فعالیت اقتصادی بر هزینه های بکار رفته برای تحقق یافتن لن مقدار تولید يا ارزش افزوده. در یک دوره زمانی می باشد. 

صفحه 14:
انواع شاخصهای بهره وری(2) رای ول و هه اه رسد قاف كيس خؤند. م تود حاط على ی ون ای از یی هب ود رد ره نهر یا شک رین مین د لك Seb Sane 

صفحه 15:
zal <- شاخص بهره وری سرمایه = شاخص بهره وری نیروی کار < شاخص بهره وری مواد - شاخص بهره وری انرژی 

صفحه 16:
بهر‌وري چند عامل عبارت است از حاصل کسر ارزش محصول كل با ارزش افزوده بر تعدادی از نهاده ها. بهره وری چند ‎fale‏ تنها میزان بهره وری را در ارتباط با زییر مجموعه اي از کل نهاده ها اندازه گیری می کند. مثلاً تعدادی از اين عوامل می ‎a‏ د كار أو مواد باشنت . چهره‌وري چند عامل ارزش چند عامل تولید 

صفحه 17:
بهره‌وري کل از تقسیم ارزش کل محصولات تولیدی به مجموع ارزش کلیه نهاده های مصرفی بدست می آید. ارزش محصول تولید کلی سح بيره‌وري مجموع ارزش كليّة اده هاى مصرفى = 

صفحه 18:
بهره‌وري جامع کل عبارت است از حاصلضرب شاخص بهره وری كل در شاخص عوامل غیر قابل لمس شاخص عوامل غیر قابل لمس > شاخص بهره وری کل - شاخص بهره وری جامع کل 

صفحه 19:
برخی نکات در باره استفاده از شاخص های بهره وری (1) #به منظور همگون سازی نهاده های متفاوت در بهره وری کل» چند عامل را باید به واحدی مشترک یعنی ‎JL,‏ تبدیل کرد. #در صورتیکه در این محاسبه ارزش پولی را در نظر بگیریم. دشواریهایی از قبیل افزايش قیمتها و تورم وجود دارد که ‎wo‏ تواند ارزش ستاده های تولیدی و يا ارزش نهاده های مصرفی را به صورت كاذب كم و زياد نشان دهد. لذا لازم است با استفاده از شاخص های قیمت ( لاسپیرز » پاش؛ ‎are Sie ly ceed st ngs lll wae‏ 

صفحه 20:
هه = ‎(S29 Oe‏ سور برخی نکات در باره استفاده از شاخص های بهره وری (2) #نکته دیگر تفاوت در کیفیت محصول در طی زمان است. برای رفع این مشکل تنها شاخص بهره وری کل جامع می تواند تغییرات کیفیت محصول را در نظر بگیرد. 

صفحه 21:
— بیری بهره وری - برخی نکات در باره استفاده از شاخص های بهره 699 )3( #اتکاء بر شاخصیهای جزئی بهره وری قضاو تهای نادرست را ممکن است ایجاد کند. چون تاکید بیش از حد بر یک عامل از داه‌ها و چشم‌پوشی از ديك عوامل داده‌هاست. مثال اسلاید بعدی : 

صفحه 22:
برخی نکات در باره استفاده از شاخص های بهره وری(3) ع#مثال: به عدوازمثال »تصور كنيد كه ش_كتى داراى ماشينى است كه در هس ساعت با يك ايرراتور ‎1٠٠١‏ واحد محصول را تولیدمی کندهبنابراین »بهسموری کا رگ ‎٠٠٠٠١‏ واحد محصول در هر ساعت -فرد است «حال »این ماشین ‎Sab‏ ‏ماشین‌گرران قیمت تر تعویض می‌شودهبه نحوی که اپرراتور قادر می‌شود با این ماشین گران قیمت تر ,۱۲۰۰واحد در هی‌ساعت تولید کند که افنرایش ۲۰ درصدی را درمتایسه با ماشین قدیمی باعث می‌شود.حال تصور کنید که‌هزینه‌های عملیاتی ماشین قدیم وجدید عبارتنداز 4۰ ریال در هر ساعت و ۷۳*۰ ریال در هررساعت وذرخدستمزد در هر ساعت ۵۰۰ ریال است .لذامحاسبات بهمموری کا رگ و بهرموری ماشین و بهرهوری تمکیبی‌عبارتند از؛ 

صفحه 23:
برخی نکات در باره استفاده از شاخص های بهره وری(4) نوع بهره وری بهره وری کارگر بهره وری ماشین بهره وری ترکیبی 10000 “500-7 10000_ 4000 ووو فلي 5000 كند و باعث كاهش بهره ورى تركيبى از 22/2 به 85/1 شده است. هه ماشین جدید 12000 500 24 12000 6000 12000 _ 500-6000 8° تعویض ماشین. گرچه بهره وری کارگر افزايش يافته است. اما بدليل قدیم است. این امر افزایش ستاده را خنثی می 

صفحه 24:
Ee مزایای شاخصهای بهره وری جزئی 1-بسادگی قلبل فهم و در ک می باشد. 2 اطلاعات آنن بسولت قابل دسترسی است. 3- شاخصهابسادگی قلبل محاسبه می باشند. 4- ابزارهای خوبی برای تشخیص نقاط ضعف در حوزه های مورد نظر برای بهبود بهره وری است اگر همراه‌با شاخص ‎GE‏ بهره وری کل استفاده شوند. 

صفحه 25:
محدودیتهای شاخصهای بهره وری oot ‏۱-اگر به تنهایی استفاده شوند ۲- کنترل سود از طریق شاخص های‎ ‏می توانند بسیار گمراه کننده باشند و | بهره وری جزتی می تولند روشی گمراه‎ ‏منجر به اشتباهات پر هزینه گردند کننده باشد,‎ 

صفحه 26:
مزایای شاخصهای بهره وری کل عوامل تولید 1-دسترسی به اطلاعات مربوط به |2- معمولاً به سازمان از دیدگاه محاسبه این قبیل شاخصها در |اقتصاددانان نگاه می کند. سازمانها نسبتاً ساده است. 

صفحه 27:
محدودیتهای شاخصهای بهره وری کل عوامل 1- مستقیماً نمی تولند تأثیر مواد اولیه و نهاده انرژی را اندازه گیری کند. 2- روش ارزش افزوده از جایگاه یک شرکت زیاد مناسب نیست. 3- وقتی هزینه مواد. قسمت اعظمی از هزینه های کل تولید را تشکیل می دهد این شاخص ها مناسب نیستند. تولید 4- فقط نهاده های سرمایه و نیروی کار را در محاسبه شاخصها در نظر مى كيرد . 5- بدست آوردن داده هاى لازم براى هدفهاى مقايسه اى نسبتاً دشوار است. 

صفحه 28:
اا _ مزایای شاخصهای بهره وری کلی 1- همه محصولات و نهاده هلیی را که قابل کمی شدن می باشند. در نظر می گیرد. بنابرلین تصویر واقعیتر از اقتصاد شرکت را ‎gli‏ می دهد. ‎ ‎ ‏2- اگر همراه با شاخصهای جزئی استفاده شوند می توانند توجه و نكرش مديريت را به روش مؤثرى هدايت كنند. ‏3- تجزيه و تحليل حساسيت ساده تر انجام می شود. ‎ ‎ ‎ 

صفحه 29:
محدودیتهای شاخصهای بهره وری کلی 1- بدست آوردن داده ای لازم برای محاسبه آنها نسبتاً دشوار است. 2سبه مانند شاخص های بهره وری جزئی و بهره وری کل عوامل تولید. عوامل غیر قلبل لمس محصول و نهاده ها را بطور مستقیم در نظر نمی گیرد. 

صفحه 30:
مزایای شاخص بهره وری جامع کل 1- همه عولمل قلبل لمس و غیر قلبل لمس را در نظر می گیرد. 2- کلیه عوامل‌به وییه آنهلیی که غیر قابل لمس می باشند رابا توجه‌به قلبل استفاده بودن آنها را در نظر می گیرد. 3- لین شاخص روش کمی بوجود می آورد تا بتوان همه چیز از تولید تا زمانبندی فرایند قا رضلیت مشتری و دهها شاخص مهم عملکرد را بهم مرتبط سازد. 4- در ولقع لین شاخص. جلمع ترین شاخص بهره وری می باشد. 5- تصمیم گیرندگان به سادگی می توانند تأثیر تکنولوئی را بر بهره وری کل مطالعه 

صفحه 31:
محدودیتهای شاخصهای بهره وری جامع - کل - استفاده از لن نیازبه شاخص ۱ 2- استفاده از لین شاخص نیاز های بیشتری برای استفاده در ببه تولفق میان اکثربت سطوح مدل اندازه گیری دارد. مدیران در محاسبه «وزن ها» و « اولویت ها» در مدل دارد . 

صفحه 32:
ل یکی از مشکلات در بهبود بهره وری در سازمانهای خدماتی این است که اندازه گیری بهره وری در سازمانهای خدماتی به نسبت کارخانه ها مشکل تر می باشد. در کارخانه ها نهاده ها و ستاده ها فیزیکی بوده و به سادگی قابل تشخیص هستند و ارزش ستاده ها به راحتی قابل اندازه گیری ‎wail‏ اما در بخش خدمات اززش ستاده ها غالبا ملموس نیست. - مثلا بازگشت امتی به یک مریض چقدر ارزش دارد؟ 

صفحه 33:
بهره وری در سازمانهای خدماتی (3) #شاخص های بهره وری در سازمانهای خدماتی معمولاً ‎CA CAD‏ . ‏/منفعت سنجیده می شود‎ ee ‎Mic‏ در یک سازمان حمل و نقل,بهره وری را می توان به صورت زیر اندازه گیری کرد: ‏هزینه اجرای برنامه سالانه شده هزینه اجرای برنامه سالانه 

صفحه 34:
ل ده برآورد نیزهای باار و رضایت پهره وری د کارخانه ها حي ارزش بازده محصول ارزش داده ها (ارزش مواد) منابع انسانی | سرمایه ای | انرژی #در اصطلاح اقتصادی, بهره وری به عنوان نسبت ستانده به داده تعریف شده است. بهره وری از این واقعیت سرچشمه مى كيرد كه هر بنگاهی ارزشهايي را از طریق فعالیتهای خود ایجاد می کند . در جریان ایجاد و افزايش ارزش, تکنولوژی و مديريت دو عامل اساسى به oe 

صفحه 35:
اژه گیری بهره ور برقراری سیستم اندازه گیری بهره وری(1) زملنی که ملاکها. معیارها و شاخص های گوناگون بهره وری انتخاب شدند پرسش مهم لین است که چگونه اطلاعات را جمع آوری و اندازه گیری کنند. برای لین کار استقراریک سیستم سنجش لازم است. در طراحی و پیاده سازی این سیستم عوامل مهمی بشرح زیر بايد معلوم شوند: (الف)- مسئوليت كل سيستم و سيستمهاى فرعى مرتبط با آن (ب) هزينه جمع اورى اطلاعات در برابر جامع بودن اطلاعات (پ) زمانبندی جمع آوری اطلاعات ee 

صفحه 36:
5 تي ی برقراری سیستم اندازه گیری بهره وری(2) زملنی که سیستم اندازه گیری و سنجش بهره وری طراحی شد باید معلوم شود اطلاعات توسط چه واحدهلیی. چه کسانی و در چه مقاطعی از زمان و در چه فرصتی جمع آوری شوند. تجزیه و تحلیل درست اطلاعات. فعالیتی بسیار مهم در فرایند تصمیم گیری و برنلمه ریزی عی باشد. شاخصیهای بدست آمده باید با استانداردهای موجود مقایسه شهند و از لین جهت مورد تحلیل قرار گیرند. مه 

صفحه 37:
منبع: کتاب "بهره وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمانها " مولف: شهنام طاهری؛ انتشارات هستان 

صفحه 38: