صفحه 1:
انديكاتريكس
۱۱۹
صفحه 2:
Sy Sua
يكاتريكس
ات ا ee 0( رداك
در هر نقطه 200000
بیضی هست که در آن اندازه بردارها از مرکز بیضی تا سطح آّن حبین بزرگی و
جهت ارنعاش نور عبورى در آن نقطه خاص مى باشد.
صفحه 3:
صفحه 4:
‘CROSSED
NICOLS (XN)
an) ©
no light can get
through analyser
amas) [ft]
Polarizer (E-W)
صفحه 5:
صفحه 6:
اند يكاترد های یک
#اكر ضريب شكست نور غیر عادي بزرگتر از ضریب شکست نور عادي باشد.
ضریب شکست نور غیر عادي منطبق بر محور نوري است و بر بزرگترین
ضریب شکست ایندکاتریکس منطبق می باشد.
در نتيجه در جهت محورء قرار مي گیرد در چنین حالتي بلور یک محوري
مثبت و شکل حاصل بيضوي دوار کشیده مي باشد.
صفحه 7:
Circular Section
Radius
Principle Sections,
Redii=n.andn,
Unlaxlal Positive Indleatrix
Elongated along the optic قا
c-axis = optic axis
cakls = ZIndlcatrx axis
Z= optic axis = c-axis
صفحه 8:
در جهت محور قرار مي كيرد در اين حللت بلور يك محوري منفي است و به
شکل بيضوي دوار تخت خواهد بود.
صفحه 9:
صفحه 10:
()erystal: __ (+) crystal:
هدع < ه
ماقاطه ب > prolate
صفحه 11:
صفحه 12:
دا .0 کوچکترین ضریب شکست در امتداد محور اصلي * داراي بیشترین
سرعت نور است.
لت ۷ بزرگترین ضریب شکست در طول 2 داراي کمترین سرعت سیر نور
است.
كا 8 ضریب شکست متوسط منطبق بر ۷ است که داراي سرعت سيو
متوسط می باشد.
صفحه 13:
:سوير 5
١
۴ ذريك باور يا تغيير تركيب جسم و معجنين ضير كرارك 0
یت
صفحه 14:
SoS SES RCL Tire Teal
صفحه 15:
صفحه 16:
ی
cnc ney eC SS ل
OS Cr eee
ro) 5 باشد.
صفحه 17:
صفحه 18:
Sees
ee ECS es ل ل
نزديكتر مي باشد وكوجكترين محور
اصلي اق
بین محورهاي نوري است. در اين
ade است.
صفحه 19:
صفحه 20:
ا ا {eee
صفحه 21:
.اسآ وخ.جداشدگی و شکستگی
ماه دنر roan
3S
Per erage Tue | 5) Guu من ری (hes yey, Mb اب
معین را . . گویند.
صفحه 22:
** رخ در زیر میکروسکوپ به صورت خطوط باریک موازي با ضخامت
يكسان با رنك خاكستري دیده مي شود.
صفحه 23:
انواع سيستم رخ در كانيها:
Saran ا ل ا لل ا
کانیهای اپیدوت. ت
سیستم رخ دوجهتی: سیستم دو جهتی عمود برهم در کانیهای گروه پیروکسن و
eee asr ee ۱
[۱ IPO cats og Tes Ca Nar tere Oy areas
باریت. سلستین و کیانیت
٠ سیستم رخ چهار جهتی: در کانیهای فلوئووبت و آکسینیت
orn eee Cpe eee ay eae و سوداليت
صفحه 24:
صفحه 25:
ل len oor aL ل ا ان
لازم است.
صفحه 26:
حداشد
pee eFC p Cire tecm ker Cae en |p eae ep eed nt 00
همانند تیغه های چداشدگی در پیروکسن ها
ا اه
Exolution lamellae
صفحه 27:
58 2
به شکلی از سطوح بلور اطلاق می شود که بوسیله شکسته شدن بلور در هر جهتی به غیر از
و
و ی یس نا
صفحه 28:
کانیهای گروه سوروسیلیکات
eae ات
ماه مرو
Clay group د
صفحه 29:
|
<کانیهای گروه ae
00
رنگی قهوه ای کم رنک تا زرد
صفحه 30:
2
صفحه 31:
صفحه 32:
گفتار هفتم
شکلی هندسي هستند که مبين بزرگی ضريب شکست و جهت ارتعاش نور عبوری
در هر نقطه در داخل بلور می باشد.
بيضی هست که در آن اندازه بردارها از مرکز بيضی تا سطح آن مبين بزرگی و
جهت ارتعاش نور عبوری در آن نقطه خاص می باشد.
انديکاتريکس بلورهای ايزوتروپ
n
n
n
n
برش دايره ای
است
جهات اب ت .
ث
nدر ت مام
سه بعدی
انديکاتريکس بلورهای ايزوتروپ در ميکروسکوپ
يک جسم بيضوي دوار است که محور نوري ،محور چرخشي آن است.
دو ضريب شکست اصلي ωو εبر دو محور اصلي xو zمنطبق است که به
ترتيب پرتوهای نور عادی و غيرعادی بلورند.
انديکاتريکس بلورهاي يک محوري مثبت
اگر ضريب شکست نور غير عادي بزرگتر از ضريب شکست نور عادي باشد،
ضري ب شکس ت نور غي ر عادي منطب ق بر محور نوري اس ت و بر بزرگترين
ضريب شکست ايندکاتريکس منطبق می باشد.
در نتيجه در جهت محور zقرار مي گيرد در چنين حالتي بلور يک محوري
مثبت و شکل حاصل بيضوي دوار کشيده مي باشد.
اگر ضريب شکست نور عادي کوچکتر از نور غير عادي باشد ،ضريب شکست نور
غي ر عادي ضم ن انطباق بر محور نوري بر کوچکتري ن ضري ب شکست
انديکاتريکس ( )αمنطبق بوده و...
در جهت محور xقرار مي گيرد در اين حالت بلور يک محوري منفي است و به
شکل بيضوي دوار تخت خواهد بود.
(-) crystal:
>
oblate
(+) crystal:
>
prolate
بلورهايي که در سيستم ارتورومبيک ،منوکلينيک و تري کلينيک متبلور
م ي شون د ،دارای س ه ضري ب شکس ت اص لی هس تند ،ب ه اي ن بلورها دو
محوري مي گويند.
در بلورهاي دو محوري ،شک ل انديکاتريک س ي ک جس م بيضوي سه محوري
(بيضوي غير دوار) است که سه محور اصلي آن x ، yو zاست.
α کوچکترين ضريب شکست در امتداد محور اصلي xداراي بيشترين
سرعت نور است.
γ بزرگترين ضريب شکست در طول zداراي کمترين سرعت سير نور
است.
β ضري ب شکس ت متوس ط منطب ق بر yاس ت ک ه داراي س رعت سير
متوسط مي باشد.
محورهاي نوري با يکديگر از يکطرف زاويه حاده و از طرف ديگر زاويه مکمل
آن را مي سازند.
زاوي ه حاده اي ک ه اي ن دو محور نوري م ي س ازند را زاوي ه نوري ي ا زاويه
محورهاي نوري ناميده و با عالمت v 2نشان داده مي دهند.
اندازه زاويه v 2در يک بلور با تغيير ترکيب جسم و همچنين تغيير حرارت و
فشار تغيير مي کند.
موقعيت زاويه v 2در برش انديکاتريکس:
OA
Z
OA
2Vz
n
n
n
Y
n
X
n
n
n
n
n
در ص ورتي ک ه βب ه αنزدي ک باشد،
بزرگتري ن محور اص لي انديکاتريکس( )z
نيمس از زاوي ه حاده بين محورهاي نوري
بوده و بلور دو محوري مثبت مي باشد.
OA
OA
B(+) Z () = Bxa
=
=
Thus closer to than to
در بلورهاي دو محوري منف ي βبه γ
نزديکت ر م ي باش د وکوچکترين محور
اص لي انديکاتريک س ( )xنيمس از زاويه
حاده بين محورهاي نوري است .در اين
حالت بلور دو محوری منفی است.
=
B(-) X () = Bxa
OA
OA
=
Thus closer to than to
اهميت شناخت عالمت نوری کانييها
OA
Z
OA
hi
2Vz
n
n
X
n
Y
OA
Z
OA
lo
2Vz
n
n
Y
n
X
خصوصيات کانيها :رخ ،جداشدگی و شکستگی
مطالعه در نور پالريزه صفحه ای
استعداد يک کاني در جدا شدن و شکسته شدن در امتداد سطح يا سطوح
معين را رخ گويند.
رخ در زير ميکروسکوپ به صورت خطوط باريک ،موازي با ضخامت
يکسان با رنگ خاکستري ديده مي شود.
انواع سيستم رخ در کانيها:
سيستم رخ يک جهتی :شامل کانيهای گروه ميکا نظير بيوتيت ،مسکويت ،کلريت،
کانيهای اپيدوت ،توپاز
سيستم رخ دوجهتی :سيستم دو جهتی عمود برهم در کانيهای گروه پيروکسن و
آندالوزيت؛ سيستم دو جهتی غير قائم در کانيهای گروه آمفيبول
سيستم رخ سه جهتی :کانيهای گروه کربنات ها مانند کلسيت و آراگونيت ،انيدريت،
باريت ،سلستين و کيانيت
سيستم رخ چهار جهتی :در کانيهای فلوئوريت و آکسينيت
سيستم رخ شش جهتی :در کانيهای اسفالريت و سوداليت
امتداد يک سيستم رخ را در جهت تار رتيکول قرار داده و درجۀ صفحۀ پالتين را
مي خوانند .سپس صفحه پالتين را چرخانده تا سيستم ديگر رخ موازي همان تار
قرار گيرد سپس درجۀ صفحۀ پالتين را قرائت کرده ،حاصل تفريق اين دو مقدار،
زاويه بين دو سيستم رخ مي باشد.
تعيين زاويۀ بين رخ ها جهت شناسايي کانيهايي مانند آمفيبول و پيروکسن،
الزم است.
آمفيبول
جداشدگی
جداشدگی به صفحاتی اطالق می شود که جدا کننده دو فاز مختلف در بلور هستند.
همانند تيغه های جداشدگی در پيروکسن ها
جداشدگی ارتوپيروکسن از کلينوپيروکسن
Exolution lamellae
pyroxene
شکستگی
به شکلی از سطوح بلور اطالق می شود که بوسيله شکسته شدن بلور در هر جهتی به غير از
جهت رخ ايجاد می شود.
همانند شکستگی اليوين ها
اليوين
کانيهای سيليکاته
کانيهای گروه سوروسيليکات
کانيهای گروه فيلوسيليکات
کانيهای گروه سوروسيليکات
کانيهای گروه اپيدوت
-1رنگ زرد تا زرد مايل به سبز
-2چند رنگی قهوه ای کم رنگ تا زرد
-3برجستگی باال
-4تجمع بلوری
amphibole
کانيهای گروه فيلوسيليکات
کاني بيوتيت
biotite
-1رنگ قهوه ای تا سبز کم رنگ
plagioclase
-2چند رنگی قهوه ای تيره تا روشن
-3برجستگی متوسط
-4سيستم رخ يک جهتی خوب
amphibole
biotite
plagioclase
کاني مسکويت
-1رنگ نارنجی تا زرد
-2فاقد چند رنگی
-3برجستگی ضعيف
-4جهت يافتگی بلوری
کاني کلريت
-1رنگ سبز تيره تا خاکستری
-2چند رنگی سبز تيره تا روشن
-3برجستگی ضعيف
-4سيستم رخ يک جهتی