صفحه 1:
صفحه 2:
بازار وکیل شیراز
صفحه 3:
بازاروکیل
تاریخچه بازار وکیل شیراز
پیشینه بازار وکیل
معماری بازار وکیل
حجرههای بازار وکیل
کاروانسراهای قدیمی بازار وك
سرای مشیر بازار وکیل
سرای فیل بازار وکیل
مصالح سا
صفحه 4:
:بازاروکیل
بازاروکیل شیرازقیصریه لاربرگرفته شده که در زمان صفویان
.ساخته شده وکوچیکترازبازار وکیل است
ساخت بازار درسال 1187آغاز شده, دوراسته,یکی شمالی -
جنوبی ودیگری شرقی -غربی که در برخوردگاه اين دو
راسته ,چهارسو جای دارد. بخش شرق بازار» راسته علاقه _
مندان وبخش غربی, راسته ترکش دوزهاست.» همراستای آن
در بخش دیگر چهارسو, بازار دیگری است بنام شمشیر گرهاکه
درایگاه آن جلوی سردرمسجد وکیل است_بازار وکیل ,
صفحه 5:
تاریخچه بازار وکیل شیراز
بازار وکیل که بازمانده دوران زندیه است آینه تمام قد از شکوه و جلال
حکومت این سلسله میباشد. ساخت بازار وکیل به زمانی باز میگر:
که کریم خان زند در سفرش به شهر لار و بازدید از بازار آن دستور
ساخت بازاری را داد که از نظر معماری شبیه به بازار لار باشد. هدف
کریم خان از ساخت بازار وکیل, ایجاد کردن مکانی برای
دادوستد ,خرید و فروش و حتی امانتداری بوده است به گونهاي که
مردم وسایل خود را به امانتداران میسپردن و در مواقع لزوم آن را
پس میگرفتند. جالب است بدانید ساخت این بنای باشکوه ۲۱ سال به
طول انجامید. بازار وکیل نیز همانند تمام بازارهای قدیمی ایران
دارای سراها و راستههای مود 1
دستهمغازههایی که در آن
راستای بزازان, بازار مسگر
شمشیرگرها است. از طریزا
.شوید
صفحه 6:
: پیشینه بازار وکیل
این بازار از بهترین آثار بر جای مانده از کریم خان زند است که
هنوز مورد بهرهبرداری قرار دارد. گمان میرود شاه زند پس از
) طرح آنشاه عباس کنبر (از آثار دوران بازار قدیمی لاردیدن
را در شیراز ریختهاست تمام کارهای بازرگانی» خرید و فروش
کالاهای داخلی و خارجی و مبادلات پایاپای صدور يا دريافت
همگی در حجرههای این بازار انجامصرافیهاحوالجات 2
Ligsls jo ata S xe ما
صفحه 7:
دربارة جایگاه و موقعیت اینآثار عجمدر شبرازی فرصتالدوله
:بازار چنین مینویسد
تا مدخل بازارهای قدیمدروازه اصفهاناین بازار از نزدیکی
امتداد دارد و مشتمل بر حجرههائى با سكوى يهن در طرفين و
عالا دهانه طاقهاى بلند و خوش تناسب بودهاست وجهار سوق
صفحه 8:
:معماری بازار وکیل
طرح اصلی بازار وکیل از بازار قدیم شهر لار و بازارچه اصفهان اقتباس
شده است؛ به همین دلیل ویژگیهای معماری صفویه را میتوان در آن
.دید. این بازار در ارتفاع پایینتری از خیابان زند قرار دارد
بازار وکیل چنان مستحکم ساخته شده است که با وجود زلزلههای
مختلفی که در طی این سالها رخ داده, کوچکترین خرابی در آن پدید
نیامده است. سقف راستهها با ردیفی از طاقهای گنبدی آجری ساخته
شده است. بلندی بیشتر راستهها از کف به سقف بیش از ده متر است
که چنین ارتفاعی کمتر در این بازار نور از روزنههای موجود در طاقها
عبور میکند. روزنهها از تابش شعاع مستقیم آفتاب و ریزش باران در
داخل بازار جلوگیری میکند. پتخرههای جاسازی فده بر بای
سقف و بر فراز حجرهها گذشته از نقش تهویه, روشنایی داخل بازار
را فراهم میکند. ترکیب نور و حجم و دمای مناسب هوا در فضای
داخلی بازار» آرامش و امنیت خاطر را برای بازدیدکنندگان در اين بازار
فراهم میآورد. با وجود اینکه تابستان در شیراز بسیار گرم است و
در اين بازار د ه تهویه مصنوعی نمیبینید, اما هنگامیکه در هرم
كرما وارد آن مىشويدء انكار كه يا به بهشت كذاشتدايد. در بازارهاىق
.قدیمی دیگر دیده میشود
صفحه 9:
پهنای بازار وکیل بیش از سایر بازارهاست. همچنین 74 دهانه تاق ضربی
بازار با بلندای بیش از 11 متر بلندتر از تاق سایر بازارهاست که البته
هم اینک به علت خاکریزی کف بازار, ارتفاع طاق ها به ده متر تقلیل
یافته است
صفحه 10:
این بازار که از نظر معماری دارای سه فضای جداگانه است,
رگاه (برای گذر مشتریان), حریم مغازه (به بلندای نزدیک به
۲ پله بالاتر از سطح زمین). فضای مغازه (جایگاه فروش)
است. بازار دارای پنج در بزرگ است که در چهار سوی آن جای
گرفتهاست. هم چنین شامل دو راهروی شمالی - جنوبی و
شرقی - غربی است که چون صلیبی یکدیگر را قطع کردهاند.
در تقاطع این دو رشته چهار سوق قرار گرفتهاست که بر روی
یک هشتی قرار دارد. اين چهار سوق دارای طاق بزرگ ضربی
نیز چند ترنج آج ,رب
در هشتى نيز مغ
دارد.ضلع شمالى
. ادامه مىيابدت
صفحه 11:
در شمال شرقی این بازار چند کاروانسرای قدیمی به نام های
روغنی, گمرک و احمدی ساخته شده است که بازار ترمه
فروش هاست هر یک از اين کاروانسرها دارای چندین حجره
هستند. راسته شمالی - جنوبی را بازار بزازان نیز نامیده اند -
سرای مشیر مجرای چارسوها سرای مشیر یا سرای گلشن از
آثار دوره قاجاریه در شیراز است که در انتهای جنوبی بازار
وکیل در گوشه شرقی آن قرار گرفته است این سرا که دارای
طرح و نقشه ای دایره ای (هشت گوش) است توسط میرزا
ابوالحسن خان مشیر الملک احداث شده است.
حجره های طبقه یا اشکوب اول تودرتو می باشد و به وسیله
راهرويى به حياط متصل مى شوند. اين حجره ها دارای درهای
«چوبی منبت و مشبکی هستند که از چوب ساج ساخته شده اند
صفحه 12:
سر در ورودی سرای مشیر دارای دو طبقه کاشی کاری شده
است که در زیر آن کتیبه ای کاشی کاری شده با زمینه لا
جوردی و خط نستعلیق عبارت سرای گلشن بنای مرحمت پناه
صفحه 13:
:حجرههای بازار وکیل
بعضی از حجرههای بازار وکیل دوطبقه هستند و طاق ضربهای
بر فراز آنها با نقشهای زیبا تزیین شده است. از ویژگیهای
شاخص حجرهها در بازار وکیل, ارتفاع آنها از سطح زمین
است. سکوهای بلندی بازار را به حجرهها ارتباط میدهد.
درواقع این سکوها نقش پیشخوان مغازههای مدرن را دارند و
فاصله مناسبی را میان خریدار و فروشنده برای تعامل و
صفحه 14:
:کاروانسراهای قدیمی بازار وکیل
در زمان زندیه, کاروانسراهای مختلفی در کنار بازار وکیل ساخته
شده است که اکنون چهار تا از آنها باقیمانده است. در نیمه
شمال شرقی کاروانسرای گمرک وجود دارد. کاروانسرایی که
در قدیم محل گرفتن مالیات از کاروانهای تجاری بوده است.
کاروانسرای روغنی در راسته شمالی قرار دارد و اکنون انبار
اجناس بازاریان است. کاروانسرای احمدی که اکنون انبار
پارچه و پوشاک بازاریان است» یکی از زیباترین کاروانسراهای
بازار وکیل به شمار اه است. این کاروانسرا حجرههایی
زیبا با کاشیکاری
روبروی کاروانسرا
ضرب سکههای قد
امروزه رونق قدیم
.طول زمان تخريب
صفحه 15:
:سرای مشیر بازار وکیل
راسته جنوبی بازار وکیل به راسته پارچه فروشها یا بزازها
مشهور است که از چهارسوق شروع میشود و به سرای مشیر
بازار وکیل میرسد. سرای مشیر و حجرههایش بسیار زیبا و
دیدنی هستند. در سرای مشیر میتوانید از انواع عتیقهجات؛
خاتمکاریها, بدلیجات و صنایعدستی گوناگون دیدن کنید. در
سراى مشيرء بسیاری از حجرههاء هرکدام بهتنهایی نمایشگاهی
بیبدیل و بینظیر از صنایعدستی ایران به شمار میرود. از
صفحه 16:
:سراى فيل بازار وكيل
در میانه بازار وکیل قسمتی به نام سرای فیل وجود دارد که
تبدیل به کافهای زیبا شده است. حوض بزرگی در این قسمت
دیده میشود که اطراف آن با گلدانهای شمعدانی تزیین شده
است. ميز و صندلىهاى اين كافه با سايهبانهايى زيبا در
اطراف حوض جيده شدهاند. در اينجا شما مىتوانيد انواع
صفحه 17:
:اطراف بازار وکیل
قسمتی از فضای بیرونی بازار وکیل, کنار یکی از ورودیهای
بازار که در کنار درب مسجد وکیل قرار دارد, با نام سرای
تیمچه گل شناخته میشود. oe قسمت فضای بسیار زیبایی در
هنگام غروب و شب دارد. در این مکان علاوه بر مغازههای
5 كا تور آنها
صفحه 18:
:مصالح ساختمانی
بوده که رویآهک وآحر و گجاین بازارها ساختمانی مصالح
پایههائی از تخته سنگهای تراشیده قرار گرفتهاست. سقف
چهار سوق که از چهار طرف آن چهار بازار منشعب میشود
بسبار بلند و با سبک ساختمانی دلپسندی بنا شدهاست.
بخشهای گوناگون این بازارهاء بر پایه صنایعی که در آن انجام
میگرفته بنامهای ویژه خود خوانده میشوند مانند: بازار بزرگ
که انواع کالاها در آن یافت میشد. بازار بزازان» بازار بلور
فروشان, بازار خیاطهاء بازار کلاهدوزها, بازار سراجها و بازار
۰شمشیر