صفحه 1:
صفحه 2:
دیده ی بازار در ایران مانند هر موجود زنده ای تداوم خود را در طی تاریخ از ابتدای پیدایش جوامع انسانی در
«چندهزاره ی پیش از میلاد حفظ کُرده است
در ابتدا بازارها در بیرون دروازه های شارستان در محدوده ی ربض به صورت کاملاً ابتدایی تشکیل شده بود ولی
در گسترش های بعد در دوره ی ساسانی عنصر بازار به عنوان ستون فقرات شهر از دل شارستان شروع مي
.شد و دآمنه ی خود را به حاشیه های ربض می گسترانید و قلب شهر می
ز اين زمان به بعد بازار كه یکی از دروازه های اصلی شهر به حساب می آمد. بس از اتصال به قلب نمادین شهر
یعنی مسجد جامع و در ادامه به کاخ, تا دروازه ی مقابل کشیده می شد. با رشد بازار, شهر صاحب ستون فقرات
ومحور اصلی می شد و از طریق کوچه های فرعن به خانه ها متصل cao شد. میان این ساختار و در همجوازی
مخوز اضلی, فضاهای دیگر شهز هیچون حمام هاء مدرسة هاء کارواتسراهاء فسجد هاء تکیه هاء سفاخانه ها
ورخانه هاء قهوه خانه ها و sin Gyno بازرگانان و شکل می گرفت. این صورت ساختمانی only 3
axle lise مذهی. سیاسی. مالی و اجتماغی شهر cat آیران بوده است. اما این روند با حمله ی مخول تظفیق,
شد, ولی با استقرار دولت صفوی به عنوان متمرگز ترين دولت ایرانی دوره ی اسلامی دوباره به اوج خود رسید:
bane: در دوزه ی قاجار با وزود فتاوزی مدرن زو به افول نهاد
صفحه 3:
انواع بازارها
بازارهای روستایی ۱-۰
بازارهای عشایری سلا
بازارهای شهری ۳۰
:بازارهای روستایی
بیشتر به صورت ادواری و در ارتباط با تعدادی از روستاهای مجاور هم و متناسب با میزان تولید آن ها به صورت
.سالانه, ماهانه, و ... شكل مى كيرد
:بازارهای عشایری
اغلب یه صورت فصلی و برای مبادله ی محصولات دامی و دستی عشایر که در فصول خاصی تولید می شود, به
.وجود آمده است
:بازارهای شهری
اغلب شهرها دارای یک پازار اصلی است که در گذشته بسته به خوزه ی نفوذ و قدرت خود, علاوه بر کارکرد
.اقتصادی, نقش های دیگری چون فعالیت های سیاسی, اجتماعی, مذهبی و ارتباطی هم داشتند
صفحه 4:
عناصر اصلی ساختاری بازار
الف- راسته: یا گذرگاه اصلی و فرعی بازار, مسیری نسبتاً طولانی است که در دو طرف آن دکان ها و فروشگاه
ها به هم پیوسته و قرار دارند. از خصوصیات مهم راسته ها قرار نگرفتن واحد های مسکونی در میان آن هاست.
.راسته ی اصلی, به راسته های فقرعی و سپس به گوچه هایی که واحد مسکونی در آن قرار داشت می رسید
ب- سرا: شامل یک حیاط میانی است که حجره های به هم پیوسته دور آن را فرا گرفته اند. تفاوت سراها بیشتر
.در شکل زمین, تعداد طبقات, نوع ایوان, واق و راهروهاست. معمول ترین نوع سراها دو طبقه هستند
چ- نیمچه: فضاهای سر پوشیده ای هستند که به عرضه ی یک نوع کالای خاص می پردازند. به ندرت تیمچه ها
كنار مسد كد تبان تلور وکوچکند جون اک ul ها مسق مس کار که ی تس عدم ده gp gail
شه ها مقرنسن کار شده است. از تینچه هاق معروف ایران تیمچه ق امین الدوله در کاسان است که بر دوز
.ی قاجار کار شده است و شاهکار مقرنس ایرانی است
و- جارسوق: محل تقاطع دو راسته ی اصلی, چهار سو یا چارسوق نامیده می شود. معماری آن از دیگر قسمت
های راسته متمایز و دارای ظرقیت و تزیینات داخلی بیشتری است. این فضا در بعضی شهرها به صورت هسته ی
.مرکزی اقتصاد شهر در آمده
صفحه 5:
صفحه 6:
بازار کاشان
یکی از اهمآثر نریخی و دیدنی کاشان. مجموه تخر
بازار است که از تقاطع خبابان باباافضل و میدان کمال آلملك
نا حدود:دروازه:دولت آدامه دارد قدمث بازار ز! مزتوط به
دوران سلجوقي مبدائند لكن ی رو
loss oes شاه عباس اول أست
Paleo Uae joes لكر ec ee ote
قاجازه به ایران آمده و از کاشان هم دیدار کرده اند cecil
وشکوه و روا ار را ستایش کرده آند. در
اريخي با eae بر راسته بازارهاي اصلي نظیر:
سکره زره کی بزازها و با و بازارجج atte se
اما و tee سابد لع ارو بيه
بل از آنها در دوره خاص ساخته ده Seal
sae از طرف میدن تارج فيض و از جلو خان مسحد بيبا
و تاريخي فیرعفاد وارد بازار شویم در شمت شرفی: بازار
مسكرها . بد كارواستراي تكالي ها )888 (See 9
تسر مسكد و حسيي
ms ss Gy 0 ال ل
مسگرها. صداي آهنگین پتك هاي شهاً را نوا
را نوازش
0 ظروف
ویب رولق Soh oul ons Geass yal
چهره اي متفاوت یافته است
صفحه 7:
سایت بازار کاشان
از سمت غرت كه با زازوؤا زه شوم |
ابتداي بازار نا انتهاي آن که بازارچه Bal
ناميده ميشود. بناهاي زيبا و تاريخي زیر را
در مجموعه بازار دیدن خواهیم نمود:
alaalgis شرا کاروانتهدای و رای
نراقي قا سراف bil Tc sausage
بالابازار, مسجد بالابآزار. حمام خان. سراي
زرکش ها سراي قمي هاء فيضريه. سراى”
أب انبار. سراي چهارگوش, تیمچه حاج
«hg seo pas (Gales sade آمین آلدولم.
مدرسه و مسجد میانچال (آیت ]... العظمي
مدني (ره), مسجد تبریزیها, سراي whe
تيمجه سيداقا (برقي)ء مسجد کفش دوزها,
Doe) Ge elo peas Suk
مدرسه و مسجد Suse pL 2 ۳
(سلطاني سابق)؛ زيارت شاه سلماندآب:
gui pls wal ines Gl bl
asus بالكل و بعغه أمامزاده قاسم
ضمنا مراكز مختلف فرش فروشي و صنايع
دستي و سوغات كاشان نيز در بازار وجود
a
نقشه موقعیت بناهای تاریخی کاشان
صفحه 8:
پلان بازار کاشان
پلان بازار کاشان
۱- سرای نو
۲- راسته بازار
۴- ضرابخانه
۵- تیمچه صباغ
(pally
ا- كاروانسرا
)ا لا [] لا 11 1 [] []
۸- کاروانسرا
صفحه 9:
صفحه 10:
اجزا بازار کاشان
هر صنف و دسته اي بازار خاصی را برای عرضه کالاهای مشابه خود برگزیده اند و برای خود راسته بازاری را
به وجود آورده اند که به مهمترین اين راسته ها یا بازارچه ها اشاره می شود:
بازارچه مسگرها: بنيان اوليه آن لز دوره زندیه است و کاروانسراهای گبرها و میرینج در همین استه قرا
زار ول وره زندیه است و کار Ly ار
Oru) Gals lel a شناس الكليسي) در وضصف اين بازارجة : یازا مس رهات کاشان با
Ter sce ka eT a ee دوکر ce eee eo abe
تماشاین زمین است:*
۰ بازار چه قیصریه: قدمت این بازارچه به دوره زندیه می رسد بنای مسجد و آب انبار woe par LIL:
سرای حاج محمد صادق, کاروانسرای نو و فیض در این بازارچه آند.
٠ بازارچه رنكرزها: از آثار دوره صفويه است و آن انبار صباغ در آب واقع است. بازارجه ملك: به دوره زنديه و
قاجازبه:علی داردو,جد جبریزی ها در انتهای این:بازازچه چای گرفته ایست:
۰ بازارچه ارسی دوزها: در دوره زندیه ساخته شده است و به بازارچه قیصریه متصل است. سرای بخشی
هم در جتبت این بازارچة فرار دارد:
٠ چهار سوق میانچال: از دو طرف به مسجد میانچال و تیمچه امین الدوله محدود است. بنیان اولیه آن
متعلق به فرن هشتم هجرق است.
- بازارچه خیاط tla در ضلع شمالی تیمچه امین الدوله واقع شده و از جمله بناهای دوره قاجاریه است.
صفحه 11:
اجزا بازار کاشان
بازارچه بزازها: در انتهای بازار درب زنجیر قرار گرفته و در فضای مریع شکلی ساخته شده که از اضلاع آن
جهار بأزارجه جذا شده أست. این با از آتار توره زندیه است.
بارازچه:دزب تننجین: آضل با یی چه دور اتلحاين انيت وودوره وس مرت سده اسك
پارارچه رزگرهاه آ زار دورن ربدیه آببت كم نيصر سللانیبجم-در آن واقع out اعت
بازازچه گترنوة حدقاصل_خیاپان.هاییابا افستل: و باژازچه رزگزهاواقع نلنده وزبنای حمام::مسچدو آب
آنبار گذر نو و مقبره شاه لان در این بازارچه واقعند
تیمچه ملگ التجار: در JUS تیمچه امین الدوله قرار دارد و از آثار حاج محمد حسین ملک التجار در نیمه
دوم قرن سیزدهم هجری قمری است.
تیمچه امین الدوله : این بنا در یکن از تقاط مرکزی بازار و مععلی بم دوزه قاجازیه است که دز اواخر قرن
sya Ae در ۲ طلقة متتکم و با طول و عرض زیاد بناشده و ارتفاع کنید آب پیز در خير توجه است:
صفحه 12:
نمودار نحوه فعالیت و موقعیت بازار کاشان در بافت قدیمی کاشان
صفحه 13:
بازار کاشان از نظر گردشگری
اين بازار در طول تاريخ مورد بازدید تعداد زيادي از سیاحان و گردشگران داخلي و خارجي قرار گرفته و آنها در سفرنامه ها خود
گزارشات متعددي از اين مکان بت و ضبط نموده FO al 0
به عنوان مثال در کتاب زینت المجالس آمده :"مثل راسته بازار کاشان در تمام جهان نیست و طول آن حدود دو هزار قدم مي
ييا ادوارد ب-راونمستشرق ويسد: ٠ بازار مسكرهاوكاشازيا sas هاييكه
Beno eR نقاط تماشايرمشرا ۳ اليس Seyler
Lit. واج ou Le oats انقرمز
1 ol ees که تسموته آر شکارم
نمونه
د آثار تا در بازارهاي قديمي نشان دهنده در روزكاران قديم بوده كه اين امر بكي از تفاوت
وجود اثار تاريخي متنوع در بازارهاي قديمي ان Sus .ر روزثاران قديم بو: اين از تاو
Sesh soars LLU Si وزي مي باشد. ري رای ى يجارت و اقتضاد ده و جوت حمام و
ب ابر و مدرسه علمت و آماکن مقدیه نقش بسیار مهمتري of aly D در زندگی روزمرت آبجاد مي نموده الست .به
" چز LL aul کاشان همواره مکای برای پرگراري مراسم قوعبی و عراداري کی وج مس توا اشد
از ديرياز بازار كاشان به جهت ساماندهى منظم و معمارى بى نظير وبا شكوه مجموعه فضاهايش مورد توجه و تحسین بوده
coe را ا ا ا ا ی و
فرانسوی در سفرنامه خود می نویسد: بازار های کاشان خیلی زیباست و با تاق های خوب پوشیده شدهء كاروانسرا ها هم بزركق
و راحت اس
ازا كاشان با وجود رونق و زيابى بسبار در دوران سلجوقى و صفوى , به سیب زلزله شدید در سال ۱۱۹۲ ه.ق دچار ویرانی و
ثه علاوه بر تخریب ابنيه تاريخى شهرء بافت بازار نبز منهدم گشت. می توان فضاهای معماری
أفول شد كم در بى وقوع
آمروز بازار کاشان را es ۲ پارسازی های دوران فاجاربه و تخصوص دورم ترا اشاه دانست.
صفحه 14:
عناصر و فخاهای فرهنگی, تاریخی بازارکاشان
فضاها ارتباطی:
رق و را اصلی, راسته های فرعی, دالان, جهاريه
عناصری چون
سوق)ر میدن و جلو تن را می وان af اهای شهری و ا
بازار دانسست. در بازار کاشان راسته | و
1 ن کون اصلی با eerie St 2 شكل
epee od las lke شتامل عناص مختلفي جوت تیمچه رار
.آب انبار و مسجد مدرسه است
عماد (میدان سنگ) تا مجموعه میانچال را راسته بازا
بزرگ Cet زر می تمد که یکی از برجنب و جوش رين راسته |
و آن است.کارکرد این راسته, صباغی یا رنگرزی بوده و
BS ne و dh ca رد نباری به
همین نام دز بازار استی:.در آدامةه مجیوعه
es ام در بازا هاگ Sets ا
۳ :
ره زره کذن و تفای بازار چا
خانده و آکنون این قذشی تزین ۳ بذون هیچ
عملكردى در أنتهابى رین بخش بازر از چرچه افتصاری شه رخارج
شده است. پس از بازار پانخل, محله درب باغ و نهایتاً دروازه غریی
ورودی بازار کاشان
.قدیمی شهر قرار دارد
صفحه 15:
عناصر و کضاهای فرهنگی. تاریخی بازارکاشان
یکی از دهها آب انبار قدیمی و متروکه
me
که ورود مملوع و تاریک می باشد.
مسجد قدیمی میرعماد در ابتدای
بازار
صفحه 16:
عناصر و کضاهای فرهنگی. تاریخی بازارکاشان
گذر (یرطاقی قدیمی یکی از غرعی ها
نمالی از یک راه فرعی بلزار
صفحه 17:
عناصر و کضاهای فرهنگی. تاریخی بازارکاشان
فضای دافلی با کاشان يله هاى مدفل پشت بام ه Sy
صفحه 18:
عناصر و فضاهای گرهنگی. تاریخی بازارکاشان
صفحه 19:
عناصر و فضاهای گرهنگی. تاریخی بازارکاشان
کاروانسرای کمری
ورودی کاروانسرای کمرک از میدان فیض
صفحه 20:
عناصر و فضاهای گرهنگی. تاریخی بازارکاشان
يله ها مدفل يشت يام هر
Heol,
صفحه 21:
عناصر و فضاهای گرهنگی. تاریخی بازارکاشان
قسمت مرکزی جبهه جنوبی سرای
كمرك
صفحه 22:
عناصر و فْضاهای فرهنگی,. تاریخی بازارکاشان
هشتی و ارتباط آن با
فضاى ميانى
صفحه 23:
عناصر و کضاهای فرهنگی. تاریخی بازارکاشان
صفحه 24:
عناصر و فضاهای فرهنگی تارینی بازارکاشان
تیمچه امین الدوله کاشان
الدوله يكمي از جالب ترين يناهاي
داخلی تاه این توسط فرح خان غفاری
ا Nc HONG lee
0 الى 1285 توسط استاد على مريم
صورت گرفت. فان "تیم" به معنی کاروانسرا
کازوانشترای کوک ووده الست اما
وانسرا بوده است. اما در دوه
معاصر به کاروانسرآها با سراهای کوک و
سرپوشیده, تیمچه می گویند مانند تیمچه آمین
الدوله در کاشان. این خصوصیت کالبدی
تیمچهها, يعنى سربوشيده بودن آنهاء فضای
مناسبی برای عرضه کالاهای گرانبها مانند فرش,
دور از اسب باد و a oe lg LL
تسیب Vlas عبت بدا
گازوانس راها از لحاظ اقتصادی گزان تر بوده و
برای عرضه اجناس ارزان قیمت استفاده نمی"
“للنده :أت
سرا و حجم بيرونى تيمهه بفشى
صفحه 25:
عناصر و فضاهای فرهنگی, تاریخی بازارکاشان
1 poe th
تیمچه امین الدوله
صفحه 26:
عناصر و کضاهای فرهنگی. تاریخی بازارکاشان
صفحه 27:
عناصر و کضاهای فرهنگی. تاریخی بازارکاشان
صفحه 28:
عناهر و فضاهای فرهنگی تاریخی بازارکاشان
بام تيمهه امين الدوله يوشش كاهكلى سقف تيمهه امين الدوله در بازار كاشان
صفحه 29:
عناصر و فضاهای گرهنگی. تاریخی بازارکاشان
صفحه 30:
عناصر و فضاهای گرهنگی. تاریخی بازارکاشان
حجره های طبقه خوقانی تیمچه صباغ