صفحه 1:
صفحه 2:
صفحه 3:
ایمنی وامنیت غذایی
بنابر تعریف سازمان ملل در سال ۱۹۸۶:
* امنیت غذایی عبارت است از دسترسی همه مردم به غذای کافی
در تمام اوقات برای داشتن #ک سس سم
- طبق اين تعریف موجود بودن"غذا دسترسی به غذا و پایداری د:
دریافت خذا 2 عنصر ای مر کید
- :10]/الاامنيت غذایی به دسترسی همه افراد یک جامعه در تمام ادوا
عمر به غذای کافی و سالم برای داشتن زندگی سالم و فعال گفته میشود.
* ایمنی غذایی یعنی اطمینان از اینکه غذایی که مردم جامعه استفاده
میکنند بطور کامل سالم و فاقد هرگونه آلودگی باشد؛ اين آلودگی
07 0 و کر ری آنگلی و يا شیمیایی باشد.
۱
صفحه 4:
مقدمه
علیرغم تعهدات جهاني مبني بر تامین امنیت غذايي
بیش از 0000 میلیون انسان درجهان از
گرسنگي مزمن رنج میبرند
0 درصداین افراد متعلق به كشورهاي در حال
توسعه هستند که دو سوم آنان فقط درم»کشور
جهان زندگی میکنند (بیش از 9۵60 درچین و
هند).
عدم امنيت غذایی بهداشت عمومي و زندگي
مردم را تهدید کرده و به کمبود غذا و در نهایت
منجر به خطر افتادن وضعیت تغذیه اي مردم و در
نتيجه افزایش بيماري ومرگ و میر می شود.
بديهي است که راهبردهاي مناسب جهت مقابله با
این شرایط بحراني و تامین امنیت غذا و تغذیه در
سطح خانوارها در این شرایط ضرورت دارد.
۱
صفحه 5:
علل ناامنی غذایی
قحطي
بي ثباتي در عرضه غذا
a
بيكاري
تورم اقتصادي
بيسوادي ؛ ناآگاهي هاي تغذیه اي
تغییرات آب و هوايي منطقه ( خشكسالي و ...)
مخاطرات طبيعي مثل زلزله. آتشفشان» سونامي: سیل. خشكسالي. طوفان؛ آفت
ها و بیماریها » آتش سوزي بخچالها. بهمن ۰ رانش زمین و ... نیز هر ساله باعث
مرگ هزاران نفر در دنیا میشوند به طوري که 060 96 اين افراد از کمبودهاي
مرمن مواد مغذي رنج مي برند و نزديك به *6 9۵ آنان دچار کمبود موقت انرژي و
مواد مغذي مي شوند.
۱
صفحه 6:
پيامدهاي سوء تغذيه اي و سلامتي مخاطرات طبيعي و انسان ساخت
» سيل: تخريب ناگهاني محصولات كشاورزي»ازبین رفتن منابع امرارمعاش مردم )دام محصولات كشاورزي
و)قطع دسترسي مردم به فروشگاههاي مواد غذايي و آسیب مراکز خدمات بهداشتي و افزایش پيامدهاي
ناشي از آن
+ زلزله: افزایش میزان مرگ درجمعیت لسیب دیده؛ تخریب محصولات كشاورزي» انبار مواد غذايي و جاده
ها و تخریب تسهیلات بهداشتي. سیستم آب و فاضلاب و در نهایت ناامني غذايي
۰ خشكسالي: کاهش تولیدات كشاورزي و دام افزایش قیمت مواد غذايي»کاهش دسترسي به مواد غذا
دسترسي به آب
۰ آلودگي هوا: آلودگي هوا آثارمخربي را بردستگاه تنفس»سیستم گوارشي»اعصاب وروان افراد برجاي گذاشته
و اختلالاتي را درعملکرد آنها ایجاد مي کند.در حالت عاديبببیستم دفاعي بدن رادیکال هاي آزاد را خنثي
و بي ضرر مي کند. اما عوامل مخرب محيطي مثل اشعه ماوراء بنفش الکل و آلودگيهاي محیط باعث مي
شوند بدن تتواند با لین رادیکال هاي آزاد مبارزه کند در نتیجه ساختمان و عمل سلول هاي بدتي توسط
رادیکال هاي آزاد تخریب مي گردد منجر به بيماري هاي التهابي قلبي عروقي, آسم آلرژيك و ... مي
شود.
© جنگ وبحران هاي سياسي: ازيك سو تولید ویا ورود مواد غذايي محدود شده و از سوي دیگرتوان اقتصادي
جمعیت مي تواندکاهش یابده دسترسي جمعیت به مواد غذايي مورد نیاز محدود می شود .
۱
صفحه 7:
تاثیر بحران های طبیعی بر وضع تغذیه
صفحه 8:
۳/
+ آسیب پذيري فيزيولوژيكي
- نوزادان وکودکان: به خاطر رشد سریع و نیاز تغذیه اي نسبتا بالاء استعداد ویژه به سوء تغذیه.
- نوجوانان: به ویژه دختران به دلیل جهش رشد دوران بلوغ
- زنان باردار و شیرده: به دلیل رشد منزیم جنین» شیردادن و افزایش نيازهاي تغذیه اي در این دوران
— سالمدان و معلولین: به دلل تمیننشدن نيازهاي تغذيه اي آنان توسط جيره غذاييءكاهش اشتهاء مشکلات بلع
wis هاي آسیب پذیر
آسیب پذيري جغرافيايي /
مناطق در معرض خشكسالي» مستعد سيل يا جنك
۰ افراد با بيماري هاي مزمن (دیابت» فشارخون و...)
افرادي که در موسسات و سازمان هاي خیریه و بهزيستي زندگي مي کنند (محل نگهداري از افرلد
صفحه 9:
برنامه های کشوری مدیریت تغذیه دربلایا
۱
صفحه 10:
۰
بيانيه هدف
سازمانهاي متولي تهيه و توزيع غذا در شرايط بحران درايران موظفند با توجه به بلاياي طبيعي و انسان
ساخت نيازهاي تغذيه أي كل جَمَعيت و به ويزه آسيب بذيران تغذيه اي )كودكان زير © سال مادزان
باردار و شیرده» سالمندان و معلولین(را تامین AES
دفتر بهبود تغذیه جامعه در راستاي راهبرد جلب حمایت و مشارکت بخش هاي مرتبط با تغذیه در بلایا و
هماهنگي هاي درون و برون بخشي با سازمانهاي ذیربط با هدف زیر فعالیت مي نماید:
ie تقاي کبفیت مدیریت تغذیه در بلايا و فوريت GI مَرَاحل چهارگانه بحران )پيشگيري و کاهش آشیب؛
آمادگي پاسخ و بازیابی("
بسیارمحتمل است که در صورت عدم تامين به موقع نيازهاو سوء اشي از کمبود دریافت انرژي»
پروتئین و ريزمغذي ها )ویتامین ها واملاح(بروز نماید.لا لام است جهت جلوگیری از موارد دیل
برنامه ریزی شود:
> توزیع نامناسب مواد JS
بدون در نظر گرفتن سبد غذايي مطلوب
شرایط نامناسب انبارداري و نگهداري بهداشتي مواد غذايي
* توزیع ناعادلانه مواد غذايي به کل جامعه هدف
* کاهش دریافت انرژي و پروتلین مورد نیاز برحسب گروههاي آسیب پذیر
* افزایش بيماري هاي ناشي از کمبود دریافت مواد غذايي
** افزايش مرك و مير كودكان زير بنج سال
* کاهش کمیت و کیفیت ارانه خدمات بهداشتي به گروه هاي هدف
۱
صفحه 11:
سابقه برنامه
*طرح موضوع : مدیریت تیه در بحران و نقش و جایگاهتغذیه در بلایا دردهه 197000 در معاونت
بهداشتي با مدیریت بهداشت محیط و عضویت کارشناس تغذیه در کمیته "مدیریت بحران " وتدوین وچاپ
شرح وظایف کارشناسان تغذیه در سطوح ستاديءاستاني و شهرستان
*بعد از حادثه زلزله بم در سال 000 پیرو تستور كتبي معاونت سلامت دفتر بهبود تغذیه جامعه
موظف گردید سبد مطلوب غذايي در بحران را تلوین نماید.
*اولین تجربه اين دفتر در خصوص طراحي مداخلات تغذیه اي با دفتر یونیسف تهران پس از حادثه بم در
سال 4000 شامل موارد ذیل بود:
* فعاليتهاي آموزشي
*تجهیز و راه اندازي مراکز مشاوره تغذیه
*برگزاری کارگاه آموزشي ویژه کارشناسان تغذیه استانهاي آسیب پذیر
* طراحي چك لیست ارزيابي سریع تغذیه اي خانوار درزلزله لرستان در سال 4965
*تدوین دستورالعمل مدیریت تغذیه دربحران به عنوان درس آموخته هاي بلاياي فوق و در سال
*ابلاغ سبد مطلوب غذايي در بحران ها به سازمان هلال احمر درسال 0
*اجرا ی طرح "سبدهاي غذايي و نياز هاي تغذیه اي در بحران ها و جایگاه تولیدات كشاورزي
" با همكاري پژوهشکده مهندسي وزارت جهاد کشاورزي در سال 969
۱
صفحه 12:
Uf fi
alia sh totais در مرحله آمادعی:
۱- تهیه بانک اطلاعاتی س های بهداشتی -تغذیه ای(محل نگهداری-06] هدف : دسترسی به موقع |
he
صفحه 13:
mo © ه
°
:اقدامات واحد تغذیه در مرحله پاسخ
حضور درجلسات و احَفاطلاعات مربوط به جمعیت آسیب دیده » امکانات تغذیه مفطقة
5
شناسايى سازمان / سازمانهاى مسكول-تهية و توزيع غذا) سازمان هلال احمرو...)
برآورد و تخمین نیازهای اولیه غذایی خانوارها (ترکیب سنی و جنسی - شرایط آب و هوایی و.)
نظارت کامل بر توزیع غذا (پایش کمی و کیْفی سبد غذایی ) با همکاری بهداشت محیط
تطبیق سبد غذایی با فرهنگ منطقه حادثه دیدهٌ
توجه به بیماری های شایع ( منتقله از آب و غذا ) منطقه براساس گزارش ارسالی از واحد
بیماریها به 2000 و هماهنگی جهت تغییر در سبدغذایی
شناسایی گروههای آسیب پذیر تغذیه ای
۱
صفحه 14:
ارزیابی سریع گروههای آسیب پذبر پروتکل
گروه سنی آسیب پذیر
04 سال
9-سال
10-4سال
15-9 سال
بالاتر از60سال
زنان باردار
زنان شيرده
OWO
درصد از JS جمعیت تعداد
%12
%12
%11
%10
%T
5/2
۷5/2
۱
صفحه 15:
صفحه 16:
سازمانها و افراد
* معاون بهداشت در سطح وزارت: دانشگاهها و شهرستانها
* دفتربهبود تغذیه جامعه در سطح وزارت. دانشگاهها و شهرستانها
* واحد مدیریت و کاهش خطر بلایا )اکمیته بهداشت کارگروه سلامت در حوادت غیرمترقبه(دروزارتدانشگاهها و شهرستانها
4 ه#مرکز هدایت عملیات بحران)
* سازمان مدیریت بحران کشور(مدیرکل مدیریت بحران در استان ها و شهرستانه)
* سازمان پدافند غير عامل كشور
* مرکز مدیریت بیماریهای واگیر در سطلح وزارت. دانشگاهها و آهرستانها
* واحد مدیریت بیماربهای غیرواگیر در سطح وزارت. دانشگاهها و شهرستانها
* دفتر سلامت جمعیت. خانوده و مدارس در سطح وزارت. دانشگاهها و هرستانها
* اداره نظارت بر مواد غذایی در سطح وزارت. دانشگاهها و شهرستانها
آزمایشگاه مواد غذایی در سطح وزارت. دانشگاهها و شهرستانها
* مرکز سلامت محیط و کار در سطح وزارت. دانشگاهها و شهرستانها
* دختر آموزش و ارتقای سلامت در سطح وزارت. دانشگاهها و شهرستانها
* دفتر سلامت روانى اجتماعى و اعتياد در سطح وزارت. دانشگاهها و شهرستانها
* جمعیت هلال احمر در استا نها و شهرستانها
* کمیته امداد حضرت امام (ره(در استان ها و شهرستانها
* سازمان بهزیستی کشور در استا نها و شهرستانها ® وزارت جهاد کشاورزی * وزارت بازرگانی
* سازمائهاى خيريه و مردم نهاد ۰ * دفتر سازمان جهانی بهداشت و دفتر یونیسف در جمهوری اسلامی ایران
۱
صفحه 17:
شرح وظايف
* ارزيابي وضع تغذيه در مناطق تحت پرشش دانشگاه هاي علوم بزشكي قبل از وقوع حادثه و ارانه گزارش وضع
موجود به كميته بهداشت كاركروه سلامت در حوادث غيرمترقبه و دفتر بهبود تغذيه جامعه
۰ شناسايي گروه هاي آسیبب پذیر درمنطقه حادثه دیده
* محاسبه احتیاجات غذايي جامعه حادثه دیده
* تدوین سبد غذايي مطلوب جهت ارائه به سازمان هاي مسئول توزيع غذا
۰ کسب اطمینان از توزیع مناسب غذا براي مردم حادثه دیده
٠ بيشكيري از وقوع كمبودهاي تغذيه اي
« شناسايي و ارجاع افرادمبتلابه سوم تغذیه شدید به مراکز درماني
* پيشگيري وکنترل بيماري هاي ناشي از کمبود غذا
» پایش و ارزشيابي فعالیت هاي مرتبط با امور تغذیه در مراکز بهداشتي - درماني
۱
صفحه 18:
مسئوليتهاي مراكز و AP رین بخشي مرتبط با تغفیه در وزارت بهداشت و درمان
مركز سلامت و محيط كار
مرکز مدیریت توسعه شبکه
دفتر سلامت جمعیت. خانواده و مدارس
مرکز مدیریت بیماریهای واگیر
واحد مدیریت بیماریهای غیرواگیر
اداره نظارت بر مواد غذایی
آزمایشگاه مواد غذابی
دفتر آموزش و ارتقاء سلامت
دفتر سلامت روان
واحد مدیریت وکاهش خطر بلایکمیته بهداشت
کارگروه سلامت درحوادث غیر مترقیه(
ne ea سس
نظارت بر نحوه توزیع مواد غذایی
تظارت بر بهداشت محیط
پشتینی )تجهیزات فنی و.... (
شتاسایی شیرخواران سوءتنذیه لى »كود كان كم وز
مبتلا به كم خوتى و كميود ساير ريز مغذى ها
برآورد شير مصنوعى و غذاى كمكى براى كودكان زير دو سال؛ برآوردمكمل هاى
دارویی برای زنان باردره شیرده و کودکان زیر دوسال
کتترل بیماریهای واگیر از طریق آب و غذا »شناساثیمادران اد شیرده و کودکان
مبتلا به ویروس HIV
شناسائى گروه های در معرض خطر بیمری های مزمن تفذیه ای
تامین شیر مصنوعی » مکمل دارولی و غذای کمکی برای کودکان زیردو سل و
زنانباردار و شیرده
کنترل کیفیت اقلام غذايى توزيع شده
آموزش جامعه بر اساس بسته آموزشى دفتر يهبود تغذيه جامعه
بيماركودكان
آموزش گروه های آسیب پذیرتغیه ای بهمنظورحفظ سلامت روان
انجام هماهنگیهای درون و برون بخشی
صفحه 19:
کر و
شرح دظيف ف Pies من هاي برون بخشي مرتبط با تیه در Be
جمعیت هلال احمر
كميته امداد امام خمينى )ره(
سازمان بهزيستى
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
ح
سازمان مديريت بحران كشور
وزارت جهاد كشاورزى
ت بازركانى
امدادهاى تغذيه اى:
الف( برنامه هاى تغذيه همگانی
General Food Distribution
ب ( برنامه های تغذیه انتخایی
Selective Feeding Programs
تامین و توزیع غذا
تامين و توزيع غذا
سیاست گزاری و ارائه خدمات بهداشتی - تغذیه ای . نظارت و ارزیابی
نظارت و هماهنگی و تامین برخی از منایع
سیاستگذاری و برنامه ریزی جهت تامین اقلام غذایی پیشنهاد شده در سبد
غذایی مطلوب در بلایا
تامین برخی از اقلام غذایی پیشنهاد شده در سید غذایی مطلوب در بحران
صفحه 20:
برانامه تغذیه همگانی
بر اساس گزارشّمشترک 01,0 /۳00) در کمیته کارشناسان مشورتی سال 966 :
00 كيلو كالرى
.مختصات توزیع سنی/ جنسی کشورهای در حال توسعه
9میانگین قد مردان وزنان بالغ( 196۰199 سانتی متر)
ووزن بزرگسالان ( 60041 ) بین ۵0 تا 606
Cul فیزیکی متعادل
4
60
v 1:
6 تغليه باثير مدر FS +
صفحه 21:
میانگین مورد نیاز :
۵60 گرم يا 960-46 ازکل انرژی
©غلات - 6 درصد
پروتئین حبوبات بیش از 0 برابر غلات
© يروتئين هاى منشأ حيوانى
©( شير- تخم مرغ - كوشت- ينير- ماهى و.....)
©تركيب غذاهاى كياهى براى مثال غلات با حبوبات
یا افزودن مقداری پروتنین حیوانی به منابع گیاهی
۱
صفحه 22:
| ve
کارکردهای تخملیلی/ خدمات تغذيه در باسخ أنه بلايا .
پیوست عنوان كاركرد
57-1
ارزیابی سریع تغذیه ای
57-2
يايش كمى و كيفى سبد غذايى
57-3
طراحی و اجرای مداخلات بهداشتی تغذید ای
صفحه 23:
کار کرد ۲؛ارزبابی سرب تغذیه اي
واحدهای همکار: تیم ارزیابی سریع
زمان : بلافاصله بعد از رخداد بلا و پایدارشدن وضعیت جمعیت
آسیب ذیده
* شرح کارکرد:
۱. تعیین کمبودهای تغذیه ای (درشت,مغذی و ریز مغذی)
۲ تار فاى مسشفله اززآب و 5
١ ایآ پذیر تغذیه ای
F بررسی تجهیزات مورد نیاز (مصرفی و غیر مصرفی)
۱
صفحه 24:
ابزارارزیابی سریع تغذیه ای
* چک لیست راهنمای اجرایی ارزیابی وضعیت تغذیه کودکان زیر ۵
سال در بلايا
* استفاده از نرم افزار مه رسمه مه 8028
* چک لیست راهنمای اجرایی ارزیابی سریع تغذیه ای خانوار
(بررسی خانوارها در منطقه آسیب دیده از نظر دریافت مواد مغذی
(انرژی. يروتئين» ویتامین های OO. BO ()آهن و ید) درطی د
وره های معین و در صورت امکان هر سه ماه یکبار
۱
صفحه 25:
ناه عم مان وین oie Gey we
eed pote
can | ee!
ضام و شام خاشو اتکی برسشكر
تاريخ بور سج
صفحه 26:
فرم ا[زيابي سریع تغذیه اي خانوار
تاریخ قرع بحران تاريخارزيابي ثمارهجادر 2 آشماره خلنیار . جمعیت خانوار نام سرپرست خانوار . أستان ١ شهرستان
(0 آيا از سوي سازمان هاي امدادي منبد غذايي به خانوار اهدا شده است؟ بلي خير
(© در صورت ياسخ بلي جه سازماني سبد را اهداء كرده است؟
(© اولين سبد غذابي در جه زماني اهدا شده است؟
(© اين سبد شامل جه اقلامي بوده است؟
(© آخرين سبد غذايي دريافت شده در جه زماني بوده است؟
(© اين سبد شامل جه اقلامي بوده است؟
) (بطري ha gat منبع آب اشاميدني خانوار كداميك از موارد زير است؟ لوله كش ينب چاه P)
(0 تعداد گروههاي آسیب پذیردرخانیاررامشخص کنید :کودکان کمتر از 6 سال زن باردار مادر شيرده زنان بي سريرست سالمند
افرادمعطول
(© آيا خانوار داراي كودك شيرخوار مي باشد؟ بلي Bs
(00 در صورت پاسخ بلي نحوه تغذیه او در قبل و پس از حا دثه به چه صورت بوده است؟
قبل از حادثه: شیر مادر شیرخشف شیرگاو. مفره خانوار پس از حادثه : شیر مادر A شیرگاو. . سفره خانوار
(00 آیامکمل آهن براي زنان باردار توزیع شده است؟ ae gh
(09 آيا اسيد فيليك براي نان باردار توزيع شده است؟ 50
(06 آیا قطرء0 +۸ براي کودکان زیر 6 سال داده شده است ؟ لب خر
(09 ليا مكمل آهن براي كودكان زير © سال داده شده است؟ بلي | خير
(09 آيا واکسیناسیون براي مادر باردار انجلم شده است ؟ a gt
(06 آيا واكسيناسيون سرخك براي كيدكان 6 زیر سال انجام است شده ۰ ۶ Gh خير
( در صورت پاسخ خیر چه نوع واکسني تزریق شده است)
۱
صفحه 27:
گروه/هدف در ارزیابی سریع
کودکان زیر JEG
(Wo MD 7 OS Lal 0
دلایل:حساس در زمینه فشارها م عدم تعادل تغذیه ای
شاخص ها:
) آنتروپومتریک (وزن, قد و دور بازو ٠
* مشاهدات بالینی
۱
صفحه 28:
۰ اندازه گیری دور بازو آنداژه مناسب براي غربالگري سریم و تعیین
نیاز براي ارزيابي جامع بعدي است.
+ اما در بررسيهاي تعیین شیوع سوء نغذیه نمایه وزن براي قد
کاربرد دارد.
۱
صفحه 29:
pases انداز ه دور بازو
٠ کودکان 0-00 ماهه
کمتر از 496 میليمتر: در عرص خطر
+ کمتر از 06 میليمتر: سوء تغذیه
۰ بین 0000-1608 میليمتر: سوءتغذیه متوسط
٠ کمتر از 000 میليمتر: سوء تغذیه شدید
۱
صفحه 30:
لا-خر و زنب لعقد) (۵00671۳100))
پدیده اي حاد و حاصل بيماري یا بحراني در گذشته نزديك
بیانگر وضع تغذیه کودك در زمان حال
لاغري مهمترین شاخص تعیین کننده وضع تغذیه در بحرانها
دلایل :
در کودکان زیر 9 سال نسبت وزن بُرّلي قد تقریبا ثابت است
( بدون تاثیر جنس نژاد و با یک ضريب ثابت با افزايش سن
افزايش مى يابد)
وزن در مقابل دريافت مواد غذايى حساس و تغيير يذير
وزن به قد تقريبآ مستقل از سن كودك عمل مى كند
۱
صفحه 31:
دسترسي خانو ار نسبت به مر پك از اقلام زبر جگرنه
Sou!
ماده عذايي ذخاير عانوار | أآيا دسترس رايقان | آیا در سنج [ GE jy oO
شامل اقلام روزانه با هفتكي | منشقه قابل | مصرف شده است؟
اهد ائي و موجودي Coyle Sarg خرید است؟ ‘ao
بلي لا بلي و خير بل ۷ غير -
ماكاروني
صفحه 32:
کارگود ۲:بایش کمی و کیفی سبد غذایی
واحدهای همکار:
دفتر سلامت محیط کار مرکز مدیریت بیماری ها واگیرو سازمان غذا
و دارو, دفتر سلامت جمعیتِ .خانواده و مدارس
هدف:
رس تسد عدابی جمعیت آسیب دیده برای اطمینان؛از تامین
حداقل نیازهای تغذیه ای آن جمعیت از لحاظ کمی و کیفی
۱
صفحه 33:
میزان انرژي اقلام غذايي مضزفي روزانه خانوار چند کیلو كالري بوده است؟
** کمتر از 6000 کيلوكالري
_ مساوي و بیشتر از 06000کيلوكالري
** _ میزان شیوع سوءتغذیه(لاغري) درکودکان زیر 6 سال چند درصد بوده است؟
+ کمتر از 40096 و بدون سایر عوامل تشدید کننده
+ کمتر از 96 40 يا 6-96 همژّاه با عوامل تشدید کننده
* _ بیشتر از 4696 یا ٩6 40 -<00 همراهب عوامل تشدید کننده
0 براساس نتایج بندهاي فوق مناسب ترین تضمیم براي برنامه غذايي جامعه حادثه
ديده كدام است ؟
۶ افزایش جیره عمومي غذايي
* تغذيه تكميلي براي كروه هاي أسيب ب ذير
** تغذيه درماني
* ادامه جيرهغذايي بدون افزايش مقدار أن
۶ سایر مداخلات(نام ببريد)....
۱
صفحه 34:
نتیج هگا راکراد پایش کمی و کیفی سبد غذایی
پایش امنیت غذابی خانوارهای ان
پایش تامین ریز مغذی ها بای گروههای آسیب پذیر
پایش تامین نیازهای تغذیهای شیر خواران
تصمیم گیری بر ادامه توزیع سبد غذایی اهدا شده یا تغییر
در نوع سبد غذایی
۱
صفحه 35:
کار کرة ۳:طراحی و اجرای مداخلات بهداشتی- تغذية ای
۰ واحدهایهمکار:
مرکزتوسعه شبکه. دفتر سلامکرجمعیت. خانواده و مدارس» سلامت
محیط کار و مدیریت بیماریهای واگیرو غیرواگیر
۰ نتیجه کار کرد:
(ese 0ن تنه الى براساس نتایج حاصل
از ارزیابی سریع تغذیه ای و سایر اطلاعات
۱
صفحه 36:
شرح وظايف
آموزش تغذیه در"بحران به کارکنان و جامعه آسیب دیده
ارجاع به واحد مشاوره افراد مبتلا به سوء تغذیه
ارائته خدمات مشاوره تغذیه ای,به گروههای آسیب پذیر تغذیه ای از
طریق راه اندازی یا تقویت واحد مشاوره
ارجاع به مراکز درمانی افراد مبتلا به سَوّء-تغذیه شدید
تصمیم گیری بر ادامه للا إووا 51:۵ثییر در نوع
سبد غذایی بر اساس نتایج پایش و ارزشیابی نظارت بر کنترل کمی
و کیفی توزیع سبد غذایی
۱
صفحه 37:
برنامه های کشوری مدیریت تغذیه
دربالیا
سیما فیض اله زاده
دانشجوی دکتری سالمت دربالیا
ایمنی وامنیت غذایی
ایمنی وامنیت غذایی
بنابر تعریف سازمان ملل در سال :۱۹۸۶
• امنیت غذایی عبارت است از دسترسی همه مردم به غذای کافی
در تمام اوقات برای داشتن یک جسم سالم .
– طبق این تعریف م,وجود بودن غذا دسترسی به غذا و پایداری در
دریافت ,غذا سه عنصر اصلی میباشند.
– WHO:ام,نیت غذایی به دسترسی همه افراد یک جامعه در تمام ادوار
عمر به غذای کافی و سالم برای داشتن زندگی سالم و فع,ال گفته میشود.
• ایمنی غذایی یعنی اطمینان از اینکه غذایی که مردم جامعه استفاده
یک,نند بطور کامل سالم و فاقد هرگونه آلودگی باشد؛ این آلودگی
م
میتواند شامل آلودگی میکروبی انگلی و یا شیمیایی باشد.
مقدمه
عليرغم تعهدات جهاني مبني بر تامين امنيت غذايي
بيش از 1000ميليون انسان درجهان از
گرسنگي مزمن رنج ميبرند
98درصداین افراد متعلق به كشورهاي در حال
توسعه هستند که دو سوم آنان فقط در7کشور
جهان زندگی میکنند (بيش از %40درچين و
هند).
عدم امنیت غذایی بهداشت عمومي و زندگي
مردم را تهديد كرده و به كمبود غذا و در نهايت
منجر به خطر افتادن وضعيت تغذيه اي مردم و در
نتيجه افزايش بيماري ومرگ و مير می شود.
بديهي است كه راهبردهاي مناسب جهت مقابله با
اين شرايط بحراني و تامين امنيت غذا و تغذيه در
سطح خانوارها در اين شرايط ضرورت دارد.
علل ناامني غذايي
•
•
•
•
•
•
•
•
قحطي
بي ثباتي در عرضه غذا
فقر
بيكاري
تورم اقتصادي
بيسوادي ،ناآگاهي هاي تغذيه اي
تغييرات آب و هوايي منطقه ( خشكسالي و )...
مخاطرات طبيعي مثل زلزله ،آتشفشان ،سونامي ،سيل ،خشكسالي ،طوفان ،آفت
ها و بيماريها ،آتش سوزي ،يخچالها ،بهمن ،رانش زمين و ...نیز هر ساله باعث
مرگ هزاران نفر در دنيا ميشوند به طوري كه % 96اين افراد از كمبودهاي
مزمن مواد مغذي رنج مي برند و نزديك به % 4آنان دچار كمبود موقت انرژي و
مواد مغذي مي شوند.
پيامدهاي سوء تغذيه اي و سالمتي مخاطرات طبيعي و انسان ساخت
• سيل :تخريب ناگهاني محصوالت كشاورزي،ا,زبين رفتن منابع امرارمعاش مردم )دام ،محصوالت كشاورزي
و)قطع دسترسي مردم به فروشگاههاي مواد غذايي وآسيب مراكز خدمات بهدا,شتي و افزايش پيامدهاي
ناشي از آن
• زلزله :افزايش ميزان مرگ درجمعيت آ,سيب ديده ،تخريب محصوالت كشاورزي ،انبار مواد غذايي و جاده
ها و تخريب تسهيالت بهداشتي ،سيستم آب و فاضالب و در نهايت ناامني غذايي
• خشكسالي :كاهش توليدات كشاورزي و دام ،افزايش قيمت مواد غذايي،كاهش دسترسي به مواد غذايي،كاهش
دسترسي به آب
• آلودگي هوا :آلودگي هوا آثارمخربي را بردستگاه تنفس،سيستم گوارشي،اعصاب وروان افراد برجاي گذاشته
و اختالالتي را درعملكرد آنها ايجاد مي كند.در حالت عادي ،سيستم دفاعي بدن راديكال هاي آزاد را ,خنثي
و بي ضرر مي كند .اما عوامل مخرب محيطي مثل اشعه ماوراء بنفش ،الكل و آلودگيهاي محيط باعث مي
شوند بدن نتواند با ا,ين راديكال هاي آزاد مبارزه كند در نتيجه ساختمان و عمل سلول هاي بدني توسط
راديكال هاي آزاد تخريب مي گردد منجر به بيماري هاي التهابي ،قلبي عروقي ،آسم آلرژيك و ...مي
شود.
• جنگ وبحران هاي سياسي :ازيك سو توليد ويا ورود مواد غذايي محدود شده و از سوي ديگرتوان اقتصادي
جمعيت مي تواندكاهش يابد ،دسترسي جمعيت به مواد غذايي مورد نياز محدود می شود .
تاثیر بحران های طبیعی بر وضع تغذیه
با توجه به:
نوع بحران (اثر سیل و طوفان بروضعیت تغذیه بدتر است)
مدت زمان اثر بحران
وسعت منطقه تحت تاثیربحران
وضعیت تغذیه منطقه قبل از بحران
شامل :
تخريب منابع غذايي
تخریب مراکز تهیه و فروش مواد غذائی ،انبارهای نگهداری ،مراکز طبخ(نبود امکان خرید)
قطع برق واختالل درجفظ زنجیره سرما
اختالل در تولید(مزارع ،کارخانه ها و....
اختالل در توزیع
آلودگی وسیع مواد غذائی
نياز به تأمين مواد غذايي از خارج از منطقه آسيب ديده
بروز اشكال در نگهداري و توزيع مواد غذايي اهدايي
امکانات پخت و پز غیر ممکن می گردد
مسمومیتهای غذائی در نتیجه مصرف غذاهای آلوده ایجاد میشود
از بین رفتن دام ها
گروه هاي آسيب پذير
• آسيب پذيري فيزيولوژيكي
–
–
–
–
نوزادان وكودكان :به خاطر رشد سريع و نياز تغذيه اي نسبتا باال ،استعداد ويژه به سوء تغذيه
نوجوانان :به ويژه دختران به دليل جهش رشد دوران بلوغ
زنان باردار و شيرده :به دليل رشد سريع جنين ،شيردادن و افزايش نيازهاي تغذيه اي در اين دوران
سالمندان و معلولين :به دليل تامين نشدن نيازهاي تغذيه اي آنان توسط جيره غذايي،كاهش اشتها ،مشكالت بلع
آسيب پذيري جغرافيايي
مناطق در معرض خشكسال,ي ،مستعد سيل يا جنگ
• افراد با بيماري هاي مزمن (ديابت ،فشارخون و)...
• افرادي كه در موسسات و سازمان هاي خيريه و بهزيستي زندگي مي كنند (محل نگهداري از افرا,د
يتيم و)...
• آوارگان و پناهندگان (به دليل فقر ،ناامني اقتصادي ،ناامني غذا,يي و) ...
برنامه های کشوری مدیریت تغذیه دربالیا
بيانيه هدف
سازمانهاي متول,ي تهيه و توزيع غذا در شرايط بحران درايران موظفند با توجه به بالياي طبيعي و انسان
ساخت نيازهاي تغذيه اي كل جمعيت و به ويژه آسيب پذيران تغذيه اي )كودكان زير 6سال ،مادران
باردار و شيرده ،سال,مندان و معلولين(را تامين كنند.
دفتر بهبود تغذيه جامعه در راستاي راهبرد جلب حمايت و مشاركت بخش هاي مرتبط با تغذيه در باليا و
هماهنگي هاي درون و برون بخشي با سازمانهاي ذيربط با هدف زير فعاليت مي نمايد:
"ارتقاي كيفيت مديريت تغذيه در باليا و فوريت ها در مراحل چهارگانه بحران )پيشگيري و كاهش آسيب،
آمادگي ،پاسخ و بازيابي(”
بسيارمحتمل است كه در صورت عدم تامين به موقع نيازها ،سوء تغذيه ناشي از كمبود دريافت انرژي،
پروتئين و ريزمغذي ها )ويتامين ها وامالح(بروز نمايد.لذا الزم است جهت جلوگیری از موارد ذیل
برنامه ریزی شود:
توزيع نامناسب مواد غذايي بدون در نظر گرفتن سبد غذايي مطلوب
شرايط نامناسب انبارداري و نگهداري بهداشتي مواد غذايي
توزيع ناعادالنه مواد غذايي به كل جامعه هدف
كاهش دريافت انرژي و پروتئين مورد نياز برحسب گروههاي آسيب پذير
افزايش بيماري هاي ناشي از كمبود دريافت مواد غذايي
افزايش مرگ و مير كودكان زير پنج سال
كاهش كميت و كيفيت ارائه خدمات بهداشتي به گروه هاي هدف
سابقه برنامه
•طرح موضوع :مديريت تغذيه در بحران و نقش و جايگاه تغذيه در باليا دردهه 1370در معاونت
بهداشتي با مديريت بهداشت محيط وعضويت كارشناس تغذيه در كميته "مديريت بحران “ وتدوين وچاپ
شرح وظايف كارشناسان تغذيه در سطوح ستادي،استاني و شهرستان
•بعد از حادثه زلزله بم در سال 1382پيرو دستور كتبي معاونت سالمت ،دفتر بهبود تغذيه جامعه
موظف گرديد ،سبد مطلوب غذايي در بحران را تدوين نمايد.
•اولين تجربه اين دفتر در خصوص طراحي مداخالت تغذيه اي با دفتر يونيسف تهران پس از حادثه بم در
سال 1383شامل موارد ذيل بود:
•فعاليتهاي آموزشي
•تجهيز و راه اندازي مراكز مشاوره تغذيه
•برگزاری كارگاه آموزشي ویژه كارشناسان تغذيه استانهاي آسيب پذير
•طراحي چك ليست ارزيابي سريع تغذيه اي خانوار درزلزله لرستان در سال 1386
•تدوين دستورالعمل مديريت تغذيه دربحران به عنوان درس آموخته هاي بالياي فوق و در سال
•ابالغ سبد مطلوب غذايي در بحران ها به سازمان هالل احمر درسال 1386
•اجرا ی طرح "سبدهاي غذايي و نيازهاي تغذيه اي در بحران ها و جايگاه توليدات كشاورزي
" با همكاري پژوهشكده مهندسي وزارت جهاد كشاورزي در سال 1389
اقدامات واحد تغذیه در مرحله آمادگی:
-1تهیه بانک اطالعاتی شاخص های بهداشتی –تغذیه
o
o
o
o
o
o
ای(محل نگهداریٍ EOCهدف :دسترسی به موقع اطالعات )
شاخص های جمعیتی
شاخص های تن سنجی کودکان به تفکیک استان و شهرستان
تعیین پوشش واکسیناسیون
کودکان /زنان باردار تحت پوشش برنامه های حمایت تغذیه ای
الگوی شیوع بیماریهای شایع در منطقه
میزان مرگ و میر کودکان زیر 5سال
-2تبادل توافقنامه ها ی هم.کاری
oدرون بخشی (مبارزه با بيماري ها ،سالمت و محیط کار ،دفتر سالمت خانواده و جمعيت ) ،اداره نظارت بر مواد غذايي(
oبین بخشی ( سازمان هالل احمر،کمیته امداد،بهزیستی ،سازمانهای خیریه و).....NGO
oبین المللی به منظور استاندارد نمودن کمکهای غذا.یی ( UNICEF _ WHO_ WFPو)........
-3تدوين سبد غذايي مطلوب جهت ارائه به ارگانهای ذیربط توزیع غذا ونظارت بر سبدهای غذایی ذخ.یره شده
-4آموزش
محتوای سبدهای غذایی توزیع شده در منطقه ( 2200-2300کیلوکالری 50-60گرم بروتئین)
توزیع 5قرص مولتی ویتامین به ازای هر فرد در هفته
توزیع 2.5-3.5لیتر آب آشامیدنی
توزیع 1بسته غذای کمکی هر 2روز یکبار کودکان زیر 5سال
500 تا 700كالري اضافه (كودكان زير 5سال ،مادران باردار 4ماه به باال،مادران شير ده)
o
o
o
o
o
o
o
:اقدامات واحد تغذیه در مرحله پاسخ
حضور درجلسات و اخذ اطالعات مربوط به جمعیت آسیب دیده ،امکانات تغذیه منطقه
و....
شناسایی سازمان /سازمانهای مسئول تهیه و توزیع غذا) سازمان هالل احمرو).....
برآورد و تخمين نيازهاي اوليه غذايي خانوارها (ترکیب سنی و جنسی -شرایط آب و هوایی و)...
نظارت کامل بر توزیع غذا (پایش کمی و کیفی سبد غذایی ) با همکاری بهداشت محیط
تطبيق سبد غذايي با فرهنگ منطقه حادثه ديده
توجه به بيماري هاي شايع ( منتقله از آب و غذا ) منطقه براساس گزارش ارسالی از واحد
بیماریها به EOCو هماهنگي جهت تغيير در سبدغذایی
شناسایی گروههای آسیب پذیر تغذیه ای
ارزیابی سریع گروههای آسیب پذیر پروتکل
WHO
سازمانها و افراد
• معاون بهداشت در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• دفتر بهبود تغذيه جامعه در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• واحد مديريت و كاهش خطر باليا )كميته بهداشت كارگروه سالمت در حوادث غيرمترقبه(دروزارت،دانشگاهها و شهرستانها
)• EOCمركز هدايت عمليات بحران)
• سازمان مديريت بحران كشور(مديركل مديريت بحران در استان ها و شهرستانها)
• سازمان پدافند غير عامل كشور
• مركز مديريت بيماريهاي واگير در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• واحد مديريت بيماريهاي غيرواگير در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• دفتر سالمت جمعيت ،خانواده و مدارس در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• اداره نظارت بر مواد غذايي در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• آزمايشگاه مواد غذايي در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• مركز سالمت محيط و كار در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• دفتر آموزش و ارتقاي سالمت در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• دفتر سالمت رواني اجتماعي و اعتياد در سطح وزارت ،دانشگاهها و شهرستانها
• جمعيت هالل احمر در استا نها و شهرستانها
• كميته امداد حضرت امام (ره(در استان ها و شهرستانها
• سازمان بهزيستي كشور در استا نها و شهرستانها • وزارت جهاد كشاورزي • وزارت بازرگاني
• سازمانهاي خيريه و مردم نهاد • دفتر سازمان جهاني بهداشت و دفتر يونيسف در جمهوري اسالمي ايران
شرح وظايف
• ارزيابي وضع تغذيه در مناطق تحت پوشش دانشگاه هاي علوم پزشكي قبل از وقوع حادثه و ارائه گزارش وضع
موجود به كميته بهداشت كارگروه سالمت در حوادث غيرمترقبه و دفتر بهبود تغذيه جامعه
• شناسايي گروه هاي آسيبب پذير درمنطقه حادثه ديده
• محاسبه احتياجات غذايي جامعه حادثه ديده
• تدوين سبد غذايي مطلوب جهت ارائه به سازمان هاي مسئول توزيع غذا
• كسب اطمينان از توزيع مناسب غذا براي مردم حادثه ديده
• پيشگيري از وقوع كمبودهاي تغذيه اي
• شناسايي و ارجاع افراد مبتال به سوء تغذيه شديد به مراكز درماني
• پيشگيري وكنترل بيماري هاي ناشي از كمبود غذا
• پايش و ارزشيابي فعاليت هاي مرتبط با امور تغذيه در مراكز بهداشتي – درماني
مسئوليتهاي مراكز و واحد هاي درون بخشي مرتبط با تغذيه در وزارت بهداشت و درمان
مركز/واحد/دفتر
مركز سالمت و محيط كار
مركز مديريت توسعه شبكه
مسئوليت
نظارت بر نحوه توزيع مواد غذايي
نظارت بر بهداشت محيط
پشتيباني )تجهيزات ،فني و( ......
دفتر سالمت جمعيت ،خانواده و مدارس
شناسايي شيرخواران سوء تغذيه اي ،كودكان كم وزن بيمار،كودكان
مبتال به كم خوني و كمبود ساير ريز مغذي ها
برآورد شير مصنوعي و غذاي كمكي براي كودكان زير دو سال ،برآوردمكمل هاي
دارويي براي زنان باردار ،شيرده و كودكان زير دوسال
مركز مديريت بيماريهاي واگير
كنترل بيماريهاي واگير از طريق آب و غذا ،شناسائي مادران باردار،شيرده و كودكان
مبتال به ويروس HIV
شناسائي گروه هاي در معرض خطر بيماري هاي مزمن تغذيه اي
واحد مديريت بيماريهاي غيرواگير
آزمايشگاه مواد غذايي
دفتر آموزش و ارتقاء سالمت
تامين شير مصنوعي ،مكمل داروئي و غذاي كمكي براي كودكان زيردو سال و
زنان باردار و شيرده
كنترل كيفيت اقالم غذايي توزيع شده
آموزش جامعه بر اساس بسته آموزشي دفتر بهبود تغذيه جامعه
اداره نظارت بر مواد غذايي
دفتر سالمت روان
آموزش گروه هاي آسيب پذير تغذيه اي به منظورحفظ سالمت روان
واحد مديريت وكاهش خطر باليا)كميته بهداشت
كارگروه سالمت درحوادث غير مترقبه(
انجام هماهنگيهاي درون و برون بخشي
شرح وظايف پيشنهادي سازمان هاي برون بخشي مرتبط با تغذيه در باليا
سازمان /اداره
مسئوليت
جمعيت هالل احمر
امدادهاي تغذيه اي:
الف( برنامه هاي تغذيه همگاني
يا General Food Distribution
ب( برنامه هاي تغذيه انتخابي يا
Selective Feeding Programs
كميته امداد امام خميني )ره(
تامين و توزيع غذا
سازمان بهزيستي
تامين و توزيع غذا
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي
سياست گزاري و ارائه خدمات بهداشتي – تغذيه اي ،نظارت و ارزيابي
سازمان مديريت بحران كشور
نظارت و هماهنگي و تامين برخي از منابع
وزارت جهاد كشاورزي
سياستگذاري و برنامه ريزي جهت تامين اقالم غذايي پيشنهاد شده در سبد
غذايي مطلوب در باليا
وزارت بازرگاني
تامين برخي از اقالم غذايي پيشنهاد شده در سبد غذايي مطلوب در بحران
برنامه تغذیه همگانی
بر اساس گزارش مشترک FAO/ WHOدر کمیته کارشناسان مشورتی سال : 1985
میانگین انرژی مورد نیاز در بحرانها 2100 :کیلو کالری
.1مختصات توزیع سنی /جنسی کشورهای در حال توسعه
.2میانگین قد مردان وزنان بالغ ( 155،169سانتی متر)
.3وزن بزرگساالن ( ) BMIبین 20تا 22
.4فعالیت فیزیکی متعادل
.5تغذیه با شیر مادر
پروتئین
میانگین مورد نیاز :
46-50گرم یا % 10-12ازکل انرژی
غالت 8 -12درصد
پروتئین حبوبات بیش از 2برابر غالت
پروتئین های منشأ حیوانی
( شیر -تخم مرغ – گوشت -پنیر -ماهی و).....
ترکیب غذاهای گیاهی برای مثال غالت با حبوبات
یا افزودن مقداری پروتئین حیوانی به منابع گیاهی
کارکردهای تخصصی خدمات تغذیه در پاسخ به بالیا
پیوست
عنوان کارکرد
S7-1
ارزيابي سريع تغذيه اي
S7-2
پایش کمی و کیفی سبد غذایی
S7-3
طراحي و اجرای مداخالت بهداشتي -تغذيه اي
کارکرد :1ارزيابي سريع تغذيه اي
• واحدهای همکار :تیم ارزیابی سریع
• زمان :بالفاصله بعد از رخداد بال و پايدارشدن وضعيت جمعیت
آسیب دیده
• شرح کارکرد:
.1تعیین کمبودهای تغذیه ای (درشت مغذی و ریز مغذی)،
.2شناسایی بیماری های منتقله از آب و غذا،
.3شناسایی گروه های آسیب پذیر تغذیه ای
.4بررسی تجهیزات مورد نیاز (مصرفی و غیر مصرفی)
ابزارارزيابي سريع تغذيه اي
• چک لیست راهنمای اجرایی ارزيابي وضعيت تغذيه كودكان زیر 5
سال در بالیا
• استفاده از نرم افزار ENA Nutrition Assessment Emergency
• چک لیست راهنمای اجرایی ارزيابي سريع تغذيه اي خانوار
(بررسي خانوارها در منطقه آسيب ديده از نظر دريافت مـــواد مغذي
(انرژي ،پروتئين ،ويتامين هاي،A ، B2، B3آهن و يد) درطی د
وره های معین و در صورت امکان هر سه ماه یکبار
ﻓﺮم ارزﻳﺎﺑﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ اي ﺧﺎﻧﻮار
ﺗﺎرﻳﺦ و,ﻗﻮع ﺑﺤﺮان
ﺗﺎرﻳﺦارزﻳﺎﺑﻲ
ﺷﻤﺎره ﭼﺎدر
ﺷمﺎره ﺧﺎﻧﻮ,ار
ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧﺎﻧﻮار
ﺧﻴﺮ
ﻧﺎم ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮار
اﺳﺘﺎن
( 1آﻳﺎ از ﺳﻮ,ي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي اﻣﺪادي ﺳﺒﺪ ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮ,ار اﻫﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ﺑﻠﻲ
( 2در ﺻﻮرت ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻠﻲ ﭼﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺳﺒﺪ را اﻫﺪاء ﻛﺮده اﺳﺖ؟
( 3اوﻟﻴﻦ ﺳﺒﺪ ﻏﺬاﻳﻲ در ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ اﻫﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ؟
( 4اﻳﻦ ﺳﺒﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻪ اﻗﻼﻣﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ؟
( 5آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺒﺪ ﻏﺬاﻳﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه در ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ؟
( 6اﻳﻦ ﺳﺒﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻪ اﻗﻼﻣﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ؟
ﺑﻨﺪي ﺑﺴﺘﻪ (ﺑﻄﺮي )
ﭘﻤﭗ ﭼﺎه
( 7ﻣﻨﺒﻊ آب اﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﺧﺎﻧﻮ,ار ﻛﺪاﻣﻴﻚ از ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺳﺖ؟ ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺸﻲ
( 8ﺗﻌﺪاد ﮔﺮوﻫﻬﺎي آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮدرﺧﺎﻧﻮ,ارراﻣﺸﺨﺺ ﻛﻨﻴﺪ :کودﻛﺎن ﻛﻤﺘﺮ از 6ﺳﺎل زن ﺑﺎردار ﻣﺎدر ﺷﻴﺮده زﻧﺎن ﺑﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ
اﻓﺮاد ﻣﻌﻠﻮل
ﺧﻴﺮ
ﺑﻠﻲ
( 9آﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮار داراي ﻛﻮدك ﺷﻴﺮﺧﻮار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟
( 10در ﺻﻮرت ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻠﻲ ﻧﺤﻮه ﺗﻐﺬﻳﻪ او در ﻗﺒﻞ و ﭘﺲ از ﺣﺎ دﺛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺻﻮرت ﺑﻮده اﺳﺖ؟
ﺳﻔﺮه ﺧﺎﻧﻮ,ار
ﺷﻴﺮﮔﺎو,
ﺷﻴﺮﮔﺎو ,ﺳﻔﺮه ﺧﺎﻧﻮار پس از ﺣﺎدﺛﻪ :ﺷ ﻴﺮ ﻣﺎدر ﺷﻴﺮﺧﺸﻚ
ﻗﺒﻞ از ﺣﺎدﺛﻪ :ﺷ ﻴﺮ ﻣﺎدر ﺷﻴﺮﺧﺸﻚ
ﺑﻠﻲ ﺧ ﻴﺮ
( 11آﻳﺎ ﻣﻜﻤﻞ آﻫﻦ ﺑﺮاي زﻧﺎن ﺑﺎردار ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ؟
ﺧﻴﺮ
ﺑﻠﻲ
( 12آﻳﺎ اﺳﻴﺪ ﻓﻮ,ﻟﻴﻚ ﺑﺮاي ﻧﺎن ﺑﺎردار ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ؟
ﺧﻴﺮ
ﺑﻠﻲ
( 13آﻳﺎ ﻗﻄﺮه A+Dﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن زﻳﺮ 2ﺳﺎل داده ﺷﺪه اﺳﺖ ؟
ﺧﻴﺮ
ﺑﻠﻲ
( 14آﻳﺎ ﻣﻜﻤﻞ آﻫﻦ ﺑﺮاي ﻛﻮ,دﻛﺎن زﻳﺮ 2ﺳﺎل داده ﺷﺪه اﺳﺖ؟
ﺧﻴﺮ
ﺑﻠﻲ
( 15آﻳﺎ واﻛﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮن ﺑﺮاي ﻣﺎدر ﺑﺎردار اﻧﺠﺎم ﺷده اﺳﺖ ؟
ﺧﻴﺮ
( 16آﻳﺎ واﻛﺴﻴﻨﺎﺳﻴﻮن ﺳﺮﺧﻚ براي ﻛﻮ,دﻛﺎن 2زﻳﺮ ﺳﺎل اﻧﺠﺎم اﺳﺖ ﺷﺪه ؟ ﺑﻠﻲ
( در ﺻﻮرت ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻴﺮ ﭼﻪ ﻧﻮع واﻛﺴﻨﻲ ﺗﺰرﻳﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ)
ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن
گروه هدف در ارزیابی سریع
کـــودکان زیر5 ,سال
) 59 / 6ماهه)یا ))to 110 cm 65
دالیل:حساس در زمینه فشارها و عدم تعادل تغذیه ای
شاخص ها:
• آنتر,وپومتریک (وزن ،قد و دور ,بــازو )
• مشاهدات بالینی
انتخاب شاخص مناسب درارزیابی ها
• اندازه گیری دور بازو اندازه مناس,ب براي غربالگري س,ريع و تعيين
نياز براي ارزيابي جامع بعدي است.
• ام,,ا در بررس ,يهاي تعيين شيوع س,,وء تغذيه ،نمايه وزن براي ق,,د
كاربرد دارد.
تفسيراندازه دور بازو
• كودكان 6-59ماهه
كمتر از 135ميليمتر :در معرض خطر
• كمتر از 125ميليمتر :سوء تغذيه
• بين 110-124ميليمتر :سوءتغذيه متوسط
• كمتر از 110ميليمتر :سوء تغذيه شديد
ال,غريوزنب,,,را,یق,,د) )(WASTING
(
پديده اي حاد و حاصل بيماري يا بحراني در گذشته نزديك
بيانگر وضع تغذيه كودك در زمان حال
الغري مهمترين شاخص تعيين كننده وضع تغذيه در بحرانها
دالیل :
در کودکان زیر 5سال نسبت وزن برای قد تقر,یبا ثابت است
( بدون تاثیر جنس ،نژ,اد و با یک ضریب ثابت با افزایش سن
افزایش می یابد)
وزن در مقابل دریافت مواد غذایی حساس و تغییر پذیر
وزن به قد تقریبآ مستقل از سن کودک عمل می کند
کارکرد :2پایش کمی و کیفی سبد غذایی
واحدهای همکار:
دفتر سالمت محیط کار ،مرکز مدیریت بیماری ها واگیرو سازمان غذا
و دارو ،دفتر سالمت جمعیت ،خانواده و مدارس
هدف:
بررسی سبد غذایی جمعیت آسیب دیده برای اطمینان از تامین
حداقل نیازهای تغذیه ای آن جمعیت از لحاظ کمی و کیفی
ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي اﻗﻼم ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ روزاﻧﻪ ﺧﺎﻧﻮار ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮ ﻛﺎﻟﺮي ﺑﻮده اﺳﺖ؟
ﻛﻤﺘﺮ از 2100ﻛﻴﻠﻮﻛﺎﻟﺮي
ﻣﺴﺎوي و ﺑﻴﺸﺘﺮ از 2100ﻛﻴﻠﻮﻛﺎﻟﺮي
ﻣﻴﺰان ﺷﻴﻮع ﺳﻮءﺗﻐﺬﻳﻪ(ﻻﻏﺮي) درﻛﻮدﻛﺎن زﻳر 5ﺳﺎل ﭼﻨﺪ درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ؟
ﻛﻤﺘﺮ از 10%و ﺑﺪون ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪه
ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪه
ﻛﻤﺘﺮ از 14 %ﻳﺎ 9-5%
ﺑﻴﺸﺘﺮ از 15%یا 14- 10 %ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪه
ﺑراﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻨﺪﻫﺎي فوق ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻏﺬاﻳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺣﺎدﺛﻪ
دﻳﺪه ﻛﺪام اﺳﺖ ؟
اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻴﺮه ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﺬاﻳﻲ
ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎي آﺳﻴﺐ ﭘ ﺬﻳﺮ
ﺗﻐﺬﻳﻪ درﻣﺎﻧﻲ
اداﻣﻪ ﺟﻴﺮهﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺪون اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار آن
ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪاﺧﻼت(ﻧﺎم ﺑﺒﺮﻳﺪ)........................................
نتیجه کارکرد پایش کمی و کیفی سبد غذایی
• پایش امنیت غذایی خانوارهای آسیب دیده
• پایش تامین ریز مغذی ها برای گروههای آسیب پذیر
• پایش تامین نيازهاي تغذيهاي شیر خواران
• تصميم گيري بر ادامه توزيع سبد غذايي اهدا شده يا تغيير
در نوع سبد غذايي
کارکرد :3طراحي و اجرای مداخالت بهداشتي -تغذيه اي
• واحدهایهمکار:
مرکزتوسعه شبکه ،دفتر سالمت جمعیت ،خانواده و مدارس ،سالمت
محیط کار و مدیریت بیماریهای واگیرو غیرواگیر
• نتیجه کارکرد:
طراحي مداخالت مناسب بهداشتي -تغذيه اي براساس نتایج حاصل
از ارزیابی سریع تغذیه ای و سایر اطالعات
شرح وظایف
•
•
•
•
•
آموزش تغذيه در بحران به كاركنان و جامعه آسيب ديده
ارجاع به واحد مشاوره افراد مبتال به سوء تغذیه
ارائه خدمات مشاوره تغذیه ای به گروههاي آسيب پذير تغذيه اي از
طريق راه اندازي يا تقويت واحد مشاوره
ارجاع به مراکز درمانی افراد مبتال به سوء تغذیه شدید
تصميم گيري بر ادامه توزيع سبد غذايي اهدا شده يا تغيير در نوع
سبد غذايي بر اساس نتايج پايش و ارزشيابي نظارت بر كنترل كمي
و كيفي توزیع سبد غذایی
:سرفصل هاي دوره آموزشي تغذيه در بحران (امدادونجات)
رديف
دوره
2
اصول تغذيه و گروه هاي مواد غذائي
3
عادات غذائي
4
جانشين هاي مواد غذائي و نقش اقتصاد در تغذيه
5
تغذيه در بحران و موارد و مراحل آن
6
برنامه تغذيه همگاني ( قبل .حين .بعد بحران ) و سبد غذائي پيشنهادي بر اساس سنين مختلف
7
برنامه تغذيه تكميلي و درماني
8
نحوه نگهداري مواد غذائي در انبار و يا چادر امدادي
9
بهداشت مواد غذائي ( عوامل آلوده كننده مواد غذائي و انتقال آنها )
10
تهيه و توزيع مواد غذائي در بحران
11
روش هاي نگهداري مواد غذائي ( سرما .گرما .بسته بندي .اشعه )
12
كار گروهي و عملي
