صفحه 1:
وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی
معاونت سلامت
مرکز سلامت محیط و کار
دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات
برنامه کنترل دخانیات
5
نقش کارکنان بهداشتي در کنترل دخانیات
مهندس خدیجه محصلي
شهریور 1390
صفحه 2:
صفحه 3:
وضعیت موجود در جهان
* درحال حاضر ۱/۲۰ میلیارد تفر از جمعیت جهان
سیگاری هستند.
۴ ۸۶ ۸ از افراد سیگاری درکشورهای درحال توسعه
زندگی میکنند.
: درک رهای بر ال سس توالت ۱۱
افزایش مصرف دیده میشود.
صفحه 4:
وضعیت موجود در Ol yl
طبق بررسی انجام شده در سال ۱۳۸۶:
۰ 3 درصد دانش آموزان 13-15 سال سیگار مي کشند ( 5/1
درصد پسران و 0/9 درصد دختران)
۰ 26/1درصددانش آموزان13-15سال
سايرمواددخاني(عمدتاقليان)مصرف مي كنند.(31/9 درصد
پسران ,19/5 درصد دخترآن)
۰ 9/7 درصد دانش آموزان 15 - 13 سال غیر سیگاری ها مستعد
اري شدن طي یکس ال آینده مي باشند.
در مقایسه دو طرح سال ۱۳۸۲و 2۱۳۸۶
۰ كراد سبکاری ار 2 درصد به 3 افرایس بادند
ست
3 ف کنندگان سا اد دخا عمدتاً قلیان
seo? 12/171 به 26/1 افزایش بافته است.
٠ درصد غير سيكًا ي مستعد به سیگار ي شدن طي
كشال اده آل مترها به 9/7 كاهش نافته است:
صفحه 5:
: طبق بررسی انجام شده در سال ۱۳۸۶
7 درصد جمعیت 64- 15 سال مصرف کننده مواد دخاني
هستند.(23/2 درصد مردان و1/08درصد زنان )
9 درصد جمعیت 64- 15 سال مصرف کننده مواد دخاني
بصورت روزانه هستند(21/7 درصد مردان و 0/9 درصد زنان)
میانگین تعداد نخ سیگار مصرفي روزانه افراد سيگاري 11/66
فب اد
)123 نچچ ور رون و رزنخ در زبان)
صفحه 6:
پیامدهای بهداشتی ناشی از استعمال دخانبات
مصرف دخانیات یکی از مهمتیین عولمل تهدیدکننده سلامتی و شلیع تیین علمل قابل
پیشگیری مرگ و میر در جهان است .
بیش از ۴۰۰۰ ماده شیمیلیی در دود سیکار شنلسایی شده است . بسیاری از آنها سمی و
بعضی رادیواکتیو هستند. بیش از ۴۰ نوع از آنها بویه قطران سرطانزا هستند. علت
تولید مواد شیمیلیی متفاوت و بسیار زیاد سیگار وابستمبه درجه حرارت بسیار بالای آن
میباشد (نا ٩۰۰ درجه ساننی گراد) که لین حرارت بالا در انتهای روشن سیگار فرد
سیگاری تولید ميشود.
صفحه 7:
ئس
بيامدهاى بهداشتى ناشى از استعمال دخانيات 5 7
&
استعمال دخانیات سبب ایجاد ۱۴ بیماری کشنده از قببل بیماریهای قلبی و
عروقی؛ سرطانهای ریه؛ نای» مری» معده ؛ مثانه و همچنین انسداد مزمن ریوی و
eee می گودد.
۰ درصد سرطانهای ییه» ۴۰ درصد سایر سرطانها؛ ۵۰ درصد بیماریهای قلبی و
۵ درصد بیماریهای مزمن ریوی در سیگاربها بروز می نماید.
۰درصد مرگهای ناشی از سرطان در سیگاریها ومصرف کنندگان سایر مواد
دخانی رخ می دهد.
صفحه 8:
پیامدهای بهداشتی ناشی از استعمال دخانیات
> در کشورهای کم در آمد و متوسط اکثرا در اوایل دهه ۲۰ عمر خود مصرف
دخانیات را آغاز میکنند.
< بیش از ۴۰ نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله در معرض استنشاق دود تحمیلی حاصل از
مصرف دخانیات توسط والدین قرار دارند.
< سالیانه ۷۰۰ میلیون کودک در جهان در معرض دود تحمیلی سیگار والدینشان
قرار میگیرند.
> کودکان والدین سیگاری معادل ۸ نخ سیگار در سال دود دریافت مینمایند.
صفحه 9:
پیامدهای بهداشتی ناشی از استعمال دخانیات
استعمال دخانیات سبب اعتیاد به نیکوتین می شود.
استعمال دخانیات علت بیماربهای مرگبار و ناتوان کننده است و در مقایسه با
دیگر عادات خطرناک » خطر مرگ زود هنگام آن بسیار بالاست.
نیمی از استعمال كنندكان دراز مدت نهايتا به دليل مصرف دخانيات مى ميرند و
از ميان ابنها نيمى در طى سالهاى مولد و ثمر بخش ميانى عمر خواهند مرد و 7١
تا ۲۵ سال از عمر خویش را از دست خواهند داد.
سالانه بیش از ۵ میلیون تفر در جهان در اثربیماربهای ناشی از مصرف دخانیات
جان خود را از دست می ذهند.
صفحه 10:
پیامدهای بهداشتی ناشی از استعمال
دخانيا ت در ابران
لوحت هوه 00222119
اطرافین باعث ایجاد و تشدید بیماریهای
تنفسی؛آسم وعفونت گوش میانی ميشود.
۰ نوزادانیکه بوسیله مادران سیگاریبه دنیاحی آیند از وزن لحظه تولد کمتری
برخوردار بوده وبا خطرات بزر گتری از جلنب بیماریهای دستگاه تنفسی روبرو
هستند و در مقایسمبا نوزادان مادران غیر سیگاری احتمال بیشتریهی رود که
از سندرم مرگ ناگهانی نوزادان تلف شوند.
صفحه 11:
پیامدهای بهداشتی ناشی از استعمال دخانیات
۰ سالانه ۶۰ هزار نفر در اثر استعمال دخانیات می میرند .
۰ سالانه ۱۷۳۰ میلیارد تومان در اثر استعمال دخانیات دود می شود .
٠ سالانه ۵۲۲۰۱۳۴۸۰ میلیارد تومان صرف درمان بیماریهای ناشی از مصرف
دخانیات می شود.
صفحه 12:
شماری مواد سمی است,نیکوتین حاصل از دود قليان همائند ساير مواد دخانی
اعة
مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف ۵۰ تا ۲۰۰ پک میزنند که هر پک
حاوی ۰/۱۵ تا یک لیتر دود می باشد.
به عبارت دیگر هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل ۱۰۰ نخ يابيشتر
سیگارمصرف می کند.
منواکسید موجوددر دود قلیان در مقایسه با سیگار به مر اتب بیشترواثرات آن
نیز چه برای مصرف کننده وچه برای افراد درمعرض دودتحمیلی فراتر میباشد.
خطر انتقال بیماریهای عفونی بدلیل استفاده مشارکتی افر ادازقلیان وجود دارد.
ین انواع توتون وتنباکوهای
اد آور است.
صفحه 13:
هزینه های مالی واجتماعی مصرف دخانیات
هزینه های تحمیلی بر فرد سیکاری و اعضای خانواده
پول از دست رفته برای خرید مواد دخلنی که میتوانست صرف خرید غذاء لباس»
مسکن و سایر نیازهای پایه شود
در آمد از دست رفته به علت ابتلا به بیماریها و مرگ زودرس
هزینه ابتلا به بیماریها و مرگ زودرس
هزینه زمان از دست رفته اقوام برای مراقبت از سیگاری بیمار شده
هزینه مرگها و بیماریها در اطرافیان یگاریها که در تماسبا دود سیگار آنها
هستند
پرداختهای بالاتر برای خرید بیمه درمان
سایر هزینه ها شامل آتش سوزی
صفحه 14:
هزینه های مالی واجتماعی مصرف دخانیات
هزینه ها ی برجامعه
از دست رفتن در آمد ارزی کشور برای واردات سیگار
از دست رفتن زمینهای قابل کشت برای مواد مغذی برای کشت توتون
هزینه تحمیلیبه کارفرمایانبه علت غیبت کارگران سیگاری از محل کار»
کاهش بهره وری آنان» افزایش میزان حوادث در سیگاریهاء
آتش سوزیها در محل كار
قطع هكتارها درخت براى تهيه كاغذ سيكار»
til سوزیها در معل کارتخمین زده میشود در سال 0۲۰۰۰ 7/۱۰ مرگهای ناشی
از آتش سوزی,به علت سیگار بوده است» و هزینه ای معادل ۲۷ میلیارد دلار
آمریکا
صفحه 15:
قوانین موجود و تعهدات ملي وبین المللي
آیین نلعه اجرلیی قانون اصلاح ماده ۱۳ موادخوردفی» آشامیدنی آرایشی و بهداشتی
مصوبه آذرماه ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی درخصوص ممنوعیت عرضه و استعمال
مواددخانی در اماکن مشمول این قانون
کنوانسیون جهانی کنترل دخانیات مصوب آبان ماه۱۳۸۴مجلس محترم شورای اسلامی
قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات مصوب مهر ماه ۱۳۸۵ مجلس محترم شورای
اسلامی
آیین نلمه اجرلیی قانون جلمع کنترل و مبارزه ملیبا دخانیات مصوب مهر ماه ۱۳۸۶
دولت
صفحه 16:
قانون جامع کنترل ومبارزه ملی با دخانیات مصوب مهرماه1385مجلس محترم شورای
اسلامی
اهم olin قانون جامع کنتول دخانیات(تعهدات ملی):
. ممنوعبت هر نوع تبلیغ» حمایت؛ تشویق مستقیم و غیرمستقیم و يا تحریک افراد به استعمال
ol
* ایجاد زمینه های گسترش مراکز دولتی و غیردولتی ترک دخانیات
* ادغام برنامه کنترل دخانیات در نظام بهداشتی کشور
* افزايش قيمت سيكار و مواد دخانى
* ممنوعيت فروش به زير ۱۸ سال و توسط آنها
* ممنوعيت عرضه و استعمال مواددخانى در اماكن عمومى
* مبارزه با تجارت غيرقانونى محصولات دخانى
صفحه 17:
آثين نامه اجرايي قانون جامع کنترل و مبارزه ملي با دخانیات مصوب مهر ماه 1386 هیأت
محترم دولت
الزامات مطرح شده در آیین نامه اجرایی قانون :
تعریف ویژگیهای تبلیغات و اماکن عمومی
تعیین ضوابط پروانه فروش مواد دخانی
شرح وظایف سازمانها
نحوه برخورد با متخلفين
برنامه ریزی مناسب جهت کاهش و جایگزینی تدریجی زراعت توتون و تنباکو
شرایط برخورد با کالاهای دخانی
تشکیل دبیرخانهستاد و شوح وظایف دبیرخانه می باشد
صفحه 18:
صفحه 19:
جایگاه برنامه در کشور
در حال حاضر مطابق ماذه 1 قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات
ستاد كشوري كنترل دخانيات در وزارت بهداشت با تركيب زير تشكيل شد:
وزیر بهداشت, درمان و آموزش يزشكي بعنوان رئيس ستاد
وزير فرهنك و ارشاد اسلامي
وزير آموزش و برورش
وزير بازركاني
فرمانده نيروي انتظامي
دو تفر آز كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي به عنوان
رئیس سازمان صدا و سیما بعتوان ناظر
¥ تماینده يكي از سازمان غيردولتي مرتبط با دخانیات به انتخاب وزارت
بهداشت
دبیر ستاد معاون سلامت و دبیرخانه ستاد در مرکز سلامت محیط و کار
مستفر
مي باشد.
We <<
0
صفحه 20:
اقدامات ملی در راستای اجرای قوانین
<افزایش قیمت محصولات دفانی تولید داخل به میزان ۱۰ درصدقیمت هر AS
سیکار و ۲۰ درصد سیکار وارداتی از سال ۱۳۸۵
<تدوین لایمه الزام الصاق برهسب ها با شماره سریال ویذّه شرکت دفانیات
ایران در بسته بندیهای محصولات دفانی و درج عبارت "مخصوص فروش در
ایران" بر روی کلیه بسته بندیهای فراورده های دخانی وارداتی به منظور
پیشگیری وکنترل تجارت غیر قانونی محصولات دفانی
صفحه 21:
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانین
<ممنوعیت جامع تبلیغ محصولات دخانی در صدا وسیما؛روزنامه ها «مجلات و
سایر رسانه ها
<ملوگیری از خصوصی سازی صنعت دفانیات به منظور پیشگیری از افزایش تولید
اجرای برنامه های آموزشی و اطلاع رسانی در خصوص مضرات استعمال دفانیات
و استنشاق تحمیلی دود مواد دخانی از طریق صدا وسیما وسایر رسانه های ملی
ومحلى
<ایجاد نظام مراقبت و يايش استعمال دخانيات و نظارت وارزشيابى فعاليت
دانشكاههاى سراسر كشور در زمينه كنترل دخانيات
صفحه 22:
صفحه 23:
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانین
*تدوين وتصويب دستور العمل تعيين ظوابط پروانه فروش محصولات دفانی
<تدوین وتصویب دستورالعمل اجرایی الصاق هشدارهای بهداشتی بر روی بسته
های سیگار وسایر مجاد دخانی (توتون وتنباکو) تولید داخل .وارداتی وتصاویر
مربوطه
صفحه 24:
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانین
ممنوعیت استعمال دفانیات در سازمانها و نهادهای موضوع ماده ۱۸
قانون رسیدگی به تخلفات اداری *
* ابلاغ اجرای ممنوعیت استعمال دفانیات به کلیه نهادهای موضوع ماده
قانون رسیدگی به تخلفات اداری
* ابلاغ قانون به کلیه دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور و معاونتهای
تابعه این وزارت و سایر دستگاهها
انجام برنامه های اطلاع رسانی در خصوص اجرای قانون
* پیگیری و نظارت در خصوص عدم استعمال دفانیات درواهدهای تابعه
لین وزارت و سایر وزارتخانه ها از طریق مسئولین مربوطه
صفحه 25:
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانین
#اعمال ممنوعیت عرضه و استعمال مواد دخاني
در اماكن عمومي و مراکز تهیه و توزیع مواد
v مطابق ه ماده ۱۱ قانون جامع كنترل و مبارزه ملی با دفانیات و ماده
۷ آنئین نامه اجرایی لن و همچنین مطابق os نامه اجرایی
قانون اصلام ماده ۱۲ مواد خوردنی ء آشامیدین 3 آرایشی و بهداشتی
و پیگیری اجرای مطلوب مفاد قانونی مذکور با همکاری نیروی
انتظامی و مراجع قضائی . اقدام به ممنوعیت عرضه واستعمال
مواد دفانی بوییّه قلیان در اماکن و مراکز تهیه و توزیع مجاد غذآیی
کردید.
صفحه 26:
Peon Cana ahead
yt
Smoke-free,
علأكما
0
ee ae
8 فا Health Orgenization
صفحه 27:
اقدامات ملی در راستاي اجرای قوانین
راه اندازي مراکز مشاوره پيشگيري و ترك
دخانیات
مظایی ماده 9 فانون جامم کترل و مبارره ملي با رتانیان وبا
هدف ادعام اند کل وتات انا مویکو
متطلور ازانة خدمات مشادره ای گنر ار استمال SiS
در بین گروههاي هدف نوجوان و جوان و کلیه افراد تحت پوشش
و ارائه خدمات ترك به افراد سيگاري علاقه مند بر ترك این
مراکز در دانشگاههاي سراسر کشور راه اندازي شد.
sin ej رای داشر شر كرك اه
ودرمجموع140مركزمشاوره درسراسر كشور راه اندازي شده
است.
صفحه 28:
صفحه 29:
در نایم حاصل ار دراک متشاوره ید ننده راز
موفقیت دوره هاي ترك پس از پایان دوره آموزشي
یکماهه تا میزان 60 درصد و در پایان پيگيري یکساله تا
میزان 20 درصد بوده است که در مقایسه با كشورهاي
موفق(12 درصد)از میزان بالايي برخوردار هستند.
صفحه 30:
نقش کار کنان بهداشتی در کنترل دخانبات
ارایه الگوی مناسب وغیر سیکاری با رفتارهای اجتماعی سالم
ایجاد محیط کاری (مرکز بهداشتی و درمانی)عاری از دخانیات با همکاری سایرین
جلب همکاری کلیه کارکنان مرکزدرجهت کمکبه برنامه کنترل دخانیات و انجام
اقدامات پیشگیرانه
آگاه سازی افراد جامعه در خصوص مضرات استعمال دخانیات
آگاه سازی مصرف کنندگان مواد دخلنی در مورد مضرات استعمال دخانیات وفواید
ترک آن
کعکبه افراد سیگاری عالقه مندبه ترک دخانیات و فرلهم کردن دسترسی منلسب به
راهبردهای ترک
تهیه الگوهلیی از کسانیکه میفق-به ترک دخانیات شده لنسبا جلب حملیت عمومی
برای ترک
صفحه 31:
نقش کار کنان بهداشتی در کنترل دخانبات
*تهیه الگوهلیی از کسانیکه موفقبه ترک دخانیات شده لنسبا جلب حملیت عمومی
برای ترک
*ارتقاء آگاهی جامعه در خصوص ترفندهای تبلیغلتی صنایع دخلنی جهت فروش
محصولاتشان
"رساندن بيام هاى بهداشتی کنترل دخانیات توسط معلمين »مديران وساير كاركنان
مدارسءدانشكدههاءبيمارستانهاء كارخانجات» رهبران محلى و... به كروههاى هدف
سيكارى وغير سيكارى
"رساندن بيام هاى بهداشتى كنترل دخانيات توسط معلمين »مديران وساير كاركنان
مدارسءدانشكدههاءبيمارستانهاء كارخانجات» رهبران محلى و... به كروههاى هدف
سيكارى وغير سيكارى
صفحه 32:
نقش کار کنان بهداشتی در کنترل دخانیات
اعمال ممنوعيت استعمال دخانیات در اماکن عمومی باهمکاری واحدهای مرتبط
کمک به اجرای مفاد قانون جاسع کنترل ومبارزه با دخانیات و آیین نامه
ودستورالعمل های مربوطه
در گیر کردن سایر ارگانها در کنترل دخانیات از راه تماسهای رسمی وجلسات
و آموزشهای سازمان یافته
تلاش در جهت افزلیش دلنش وتوانمندی درخصوص جدید ترین مطالعات وروشهای
کنترل دخانیات
صفحه 33:
صفحه 34:
وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی
معاونت سالمت
مركز سالمت محيط و كار
دبيرخانه ستاد کشوری کنترل دخانيات
برنامه كنترل دخانيات
و
نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانيات
مهندس خديجه محصلي
شهريور 1390
وضعيت موجود در جهان
• درحال حاض ر 1/30ميليارد نف ر از جمعيت جهان
سيگاري هستند.
• % 84از افراد س يگاري دركشورهاي درحال توسعه
زندگي ميكنند.
• دركشورهاي در حال توسعه حدوداً ساالنه 3/4درصد
افزايش مصرف ديده ميشود.
وضعيت موجود در ايران
طبق بررسي انجام شده در سال : 1386
• 3درص د دان ش آموزان 13-15س ال س يگار م ي كشند ( 5/1
درصد پسران و 0/9درصد دختران)
آموزان13-15سال
ددانش
• 26/1درص
س ايرمواددخاني(عمدتاقليان)مص رف م ي كنند 31/9(.درصد
پسران 19/5،درصد دختران)
• 9/7درصد دانش آموزان 13 – 15سال غير سيگاری ها مستعد
سيگاري شدن طي يكســـال آينده مي باشند.
در مقايسه دو طرح سال 1382و :1386
• درصد افراد سيگاري از 2درصد به 3افزايش يافته
است
• درصد مصرف كنندگان ساير مواد دخاني عمدتا ً قليان
از 12/1درصد به 26/1افزايش يافته است.
• درصد غير سيگاري هاي مستعد به سيگار ي شدن طي
يكسال آينده از 12/6به 9/7كاهش يافته است.
:طبق بررسي انجام شده در سال 1386
:طبق بررسي انجام شده در سال 1386
دخاني
• 12/27درصد جمعيت 15 -64سال مصرف كننده مواد
• 12/27درصد جمعيت 15 -64سال مصرف كننده مواد دخاني
درصد زنان
1/08درصد
مردان وو1/08
درصد مردان
23/2درصد
هستند23/2(.
هستند(.
زنان ))
دخاني
كننده مواد
مصرف كننده
سال مصرف
15سال
15 --64
جمعيت 64
درصد جمعيت
11/39درصد
•• 11/39
مواد دخاني
زنان)
0/9درصد
و 0/9
مردان و
درصد مردان
21/7درصد
هستند(21/7
روزانه هستند(
بصورت روزانه
بصورت
درصد زنان)
11/66
افراد سيگاري
روزانه افراد
مصرفي روزانه
سيگار مصرفي
نخ سيگار
تعداد نخ
ميانگين تعداد
•• ميانگين
سيگاري 11/66
مي باشد
مي
باشد
••
در زنان)
نخ در
11نخ
مردان وو 11
در مردان
نخ در
12/3نخ
(( 12/3
زنان)
پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانيات
•
3ل قابل
3ن عام
3ع تري
3المتي و شاي
3ل تهديدكننده س
3ن عوام
3ي از مهمتري
3رف دخانيات يك
مص
پيشگيري مرگ و مير در جهان است .
3ا سمي و
3ياري از آنه
3ت .بس
3ايي شده اس
3يگار شناس
3ي در دود س
3ش از 4000ماده شيمياي
• بي
3تند .علت
3رطانزا هس
3ه قطران س
3ا بويژ
3ش از 40نوع از آنه
3تند .بي
3و هس
3ي راديواكتي
بعض
3يار باالي آن
3ه حرارت بس
3ه درج
3ته ب
3يگار وابس
3يار زياد س
3ي متفاوت و بس
3د مواد شيمياي
تولي
ميباش3د (ت3ا 900درج3ه س3انتي گراد) ك3ه اي3ن حرارت باال در انتهاي روش3ن سيگار فرد
سيگاري توليد ميشود.
پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانيات
•
اس3تعمال دخانيات س3بب ايجاد 14بيماري كشنده از قبي3ل بيماريهاي قلبي و
3ن انسداد مزمن ريوي و
3ي ،سرطانهاي ريه ،ناي ،مري ،معده ،مثانه و همچني
عروق
....مي گردد.
•
3د بيماريهاي قلبي و
3رطانها؛ 50درص
3اير س
3د س
3ه 40 ،درص
3رطانهاي ري
3د س
90درص
75درصد بيماريهاي مزمن ريوي در سيگاريها بروز مي نمايد.
•
3رف كنندگان ساير مواد
3يگاريها ومص
3رطان در س
3ي از س
3د مرگهاي ناش
30درص
دخاني رخ مي دهد.
پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانيات
در كشورهاي كم درآمد و متوسط اكثرا در اوايل دهه 20عمر خود مصرف
دخانيات را آغاز ميكنند.
بيش از %40نوجوانان 13تا 15ساله در معرض استنشاق دود تحميلي حاصل از
مصرف دخانيات توسط والدين قرار دارند.
ساليانه 700ميليون كودك در جهان در معرض دود تحميلي سيگار والدينشان
قرار ميگيرند.
كودكان والدين سيگاري معادل 8نخ سيگار در سال دود دريافت مينمايند.
پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانيات
•
استعمال دخانيات سبب اعتياد به نيكوتين مي شود.
•
استعمال دخانيات علت بيماريهاي مرگبار و ناتوان كننده است و در مقايسه با
ديگر عادات خطرناك ،خطر مرگ زود هنگام آن بسيار باالست.
•
نيمي از استعمال كنندگان دراز مدت نهايتا به دليل مصرف دخانيات مي ميرند و
از ميان اينها نيمي در طي سالهاي مولد و ثمر بخش مياني عمر خواهند مرد و 20
تا 25سال از عمر خويش را از دست خواهند داد.
•
ساالنه بيش از 5ميليون نفر در جهان در اثر بيماريهاي ناشي از مصرف دخانيات
جان خود را از دست مي دهند.
پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال
دخانيا ت در ايران
مواجه با دود سیگار،قلیان ومواد دخاني
اطرافیان باعث ایجاد و تشدید بیماریهای
تنفسی،آسم وعفونت گوش میانی میشود
•
3ه تولد كمتري
3د از وزن لحظ
3ي آين
3ا م
3ه دني
3يگاري ب
3يله مادران س
3ه بوس
نوزادانيك
3تگاه تنفسي روبرو
3ب بيماريهاي دس
3ا خطرات بزرگتري از جان
برخوردار بوده و ب
3ي رود كه
3تري م
3يگاري احتمال بيش
3ر س
3ا نوزادان مادران غي
3ه ب
3تند و در مقايس
هس
از سندرم مرگ ناگهاني نوزادان تلف شوند.
پيامدهاي بهداشتي ناشي از استعمال دخانيات
•
ساالنه 60هزار نفر در اثر استعمال دخانيات مي ميرند .
•
ساالنه 1740ميليارد تومان در اثر استعمال دخانيات دود مي شود .
•
ساالنه 3480تا 5220ميليارد تومان صرف درمان بيماريهاي ناشي از مصرف
دخانيات مي شود.
مضرات مصرف قليان
•
•
•
•
•
•
بر خالف بسیاری از عقاید وباورهای سنتی دود منتشره از قلیان حاوی مقادیر بی
شماری مواد سمی است.نیکوتین حاصل از دود قلیان همانند سایر مواد دخانی
اعتیاد آور است.
مصرف کنندگان قلیان در هر وعده مصرف 50تا 200پک میزنند كه هر پک
حاوی 0/15تا یک لیتر دود می باشد.
به عبارت دیگر هر فرد مصرف کننده قلیان در هر وعده معادل 100نخ یابیشتر
سیگارمصرف می کند.
منواکسید موجوددر دود قلیان در مقایسه با سیگار به مراتب بیشترواثرات آن
نیز چه برای مصرف کننده وچه برای افراد درمعرض دودتحمیلی فراتر میباشد.
خطر انتقال بیماریهای عفونی بدلیل استفاده مشارکتی افرادازقلیان وجود دارد.
توتون وتنباکوی استفاده شده در قلیان از نازلترین انواع توتون وتنباکوهای
موجود است که در واقع خطرناکترین آن میباشد .
چاقي شكمي يكي از عوارض شايع مصرف قليان است كه عامل و تشديد كننده
بسياري از بيماري ها همچون ديابت ،فشار خون باال و ...مي باشد.
هزينه هاي مالي واجتماعي مصرف دخانيات
هزینه های تحمیلی بر فرد سیگاری و اعضای خانواده
•
3رف خرید غذا ،لباس،
3ت ص
3ی که میتوانس
3ه برای خرید مواد دخان
3ت رفت
پول از دس
مسکن و سایر نیازهای پایه شود
•
درآمد از دست رفته به علت ابتال به بیماریها و مرگ زودرس
•
هزینه ابتال به بیماریها و مرگ زودرس
•
هزینه زمان از دست رفته اقوام برای مراقبت از سیگاری بیمار شده
•
3یگار آنها
3ا دود س
3ا که در تماس ب
3ا در اطرافیان یگاریه
3ا و بیماریه
3ه مرگه
هزین
هستند
•
پرداختهای باالتر برای خرید بیمه درمان
•
سایر هزینه ها شامل آتش سوزی
هزينه هاي مالي واجتماعي مصرف دخانيات
هزینه ها ی برجامعه
•
از دست رفتن درآمد ارزی کشور برای واردات سیگار
•
از دست رفتن زمینهای قابل کشت برای مواد مغذی برای کشت توتون
•
هزین3ه تحمیل3ی ب3ه کارفرمایان ب3ه عل3ت غیب3ت کارگران س3یگاری از محل کار،
کاهش بهره وری آنان ،افزایش میزان حوادث در سیگاریها،
•
آتش سوزیها در محل کار
•
قطع هکتارها درخت برای تهیه کاغذ سیگار،
•
3ال %10 ،2000مرگهای ناشی
3ل کار،تخمین زده میشود در س
3وزیها در مح
3ش س
آت
3ت ،و هزینه ای معادل 27میلیارد دالر
3یگار بوده اس
3ت س
3ه عل
3وزی ب
3ش س
از آت
آمریکا
قوانين موجود و تعهدات ملي وبين المللي
3ي و بهداشتي
3ي ،آرايش
3ي ،آشاميدن
3الح ماده 13موادخوردن
3ي قانون اص
3ه اجراي
3ن نام
• آيي
مص3وبه آذرماه 1379مجل3س شوراي اس3المي درخص3وص ممنوعي3ت عرض3ه و استعمال
مواددخاني در اماكن مشمول اين قانون
• کنوانسيون جهانی کنترل دخانيات مصوب آبان ماه1384مجلس محترم شورای اسالمی
•
3ر ماه 1385مجلس محترم شوراي
3وب مه
3ي با دخانيات مص
قانون جامع كنترل و مبارزه مل
اسالمي
3وب مهر ماه 1386
3ا دخانيات مص
3ي ب
3ع كنترل و مبارزه مل
3ي قانون جام
3ه اجراي
3ن نام
• آيي
دولت
قانون جامع کنترل ومبارزه ملی با دخانيات مصوب مهرماه1385مجلس محترم شورای
اسالمی
اهم مفاد قانون جامع کنترل دخانيات(تعهدات ملي):
ممنوعيت هر نوع تبليغ ،حمايت ،تشويق مستقيم و غيرمستقيم و يا تحريك افراد به استعمال
دخانيات
ايجاد زمينه هاي گسترش مراكز دولتي و غيردولتي ترك دخانيات
ادغام برنامه كنترل دخانيات در نظام بهداشتي كشور
افزايش قيمت سيگار و مواد دخاني
ممنوعيت فروش به زير 18سال و توسط آنها
ممنوعيت عرضه و استعمال مواددخاني در اماكن عمومي
مبارزه با تجارت غيرقانوني محصوالت دخاني
آئين نامه اجرايي قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات مصوب مهر ماه 1386هيأت
محترم دولت
الزامات مطرح شده در آيين نامه اجرايي قانون :
•
تعريف ويژگيهاي تبليغات و اماكن عمومي
•
تعيين ضوابط پروانه فروش مواد دخاني
•
شرح وظايف سازمانها
•
نحوه برخورد با متخلفين
•
برنامه ريزي مناسب جهت كاهش و جايگزيني تدريجي زراعت توتون و تنباكو
•
شرايط برخورد با كاالهاي دخاني
•
تشكيل دبيرخانه ستاد و شرح وظايف دبيرخانه مي باشد
جايگاه برنامه در كشور
در حال حاضر مطابق ماده 1قانون جامع كنترل و مبارزه ملي با دخانيات
ستاد كشوري كنترل دخانيات در وزارت بهداشت با تركيب زير تشكيل شد:
وزير بهداشت ،درمان و آموزش پزشكي بعنوان رئيس ستاد
وزير فرهنگ و ارشاد اسالمي
وزير آموزش و پرورش
وزير بازرگاني
فرمانده نيروي انتظامي
دو نفر از كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسالمي به عنوان
ناظر
رئيس سازمان صدا و سيما بعنوان ناظر
نماينده يكي از سازمان غيردولتي مرتبط با دخانيات به انتخاب وزارت
بهداشت
دبير ستاد معاون سالمت و دبيرخانه ستاد در مركز سالمت محيط و كار
مستقر
مي باشد.
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين
افزایش قیمت محصوالت دخانی تولید داخل به میزان 10درصدقیمت هر نخ
سیگار و 20درصد سیگار وارداتی از سال 1385
تدوی0ن الیح0ه الزام 0الص0اق برچس0ب ه0ا ب0ا شماره س0ریال ویژ0ه شرکت دخانیات
ایران در بس0ته بندیهای محص0والت دخان0ی و درج عبارت ”مخصوص فروش در
ایران“ بر روی کلی0ه بس0ته بندیهای فراورده های دخان0ی واردات0ی به منظور
پیشگیری وکنترل تجارت غیر قانونی محصوالت دخانی
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين
ممنوعیت جامع تبلیغ محصوالت دخانی در صدا وسیما،روزنامه ها ،مجالت و
سایر رسانه ها
جلوگیری از خصوصی سازی صنعت دخانیات به منظور پیشگیری از افزایش تولید
اجرای برنامه های آموزشی و اطالع رسانی در خصوص مضرات استعمال دخانیات
و استنشاق تحمیلی دود مواد دخانی از طریق صدا وسیما وسایر رسانه های ملی
ومحلی
ایجاد نظام مراقبت و پایش استعمال دخانیات و نظارت وارزشیابی فعالیت
دانشگاههای سراسر کشور در زمینه کنترل دخانیات
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين
تدوین وتصويب دستور العمل تعیین 0ظوابط پروانه فروش محصوالت دخانی
تدوین وتصويب دستورالعمل اجرایی الصاق هشدارهای بهداشتی بر روی بسته
های سیگار وسایر مواد دخانی (توتون وتنباکو) تولید داخل ،وارداتی وتصاویر
مربوطه
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين
ممنوعيت استعمال دخانيات در سازمانها و نهادهاي موضوع ماده 18
قانون رسيدگي به تخلفات اداري :
• ابالغ اجراي ممنوعيت استعمال دخانيات به كليه نهادهاي موضوع ماده
18قانون رسيدگي به تخلفات اداري
• ابالغ قانون به كليه دانشگاههاي علوم پزشكي سراسر كشور و معاونتهاي
تابعه اين وزارت و سایر دستگاهها
• انجام برنامه هاي اطالع رساني در خصوص اجرای قانون
• پيگيري و نظارت در خصوص عدم استعمال دخانيات درواحدهاي تابعه
ا0ين وزارت و سایر وزارتخانه ها از طریق مسئولین مربوطه
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين
اعمال ممنوعيت عرضه و استعمال مواد دخاني
در اماكن عمومي و مراكز تهيه و توزيع مواد
غذايي
مطاب0ق ماده 11قانون جام0ع كنترل و مبارزه مل0ي با دخانيات و ماده
7و 8آئين نام0ه اجرايي آ0ن و همچنين مطاب0ق آئين نام0ه اجرايي
قانون اص0الح ماده 13مواد خوردن0ي ،آشاميدين ،آرايش0ي و بهداشتي
و پيگيري اجراي مطلوب مفاد قانون0ي مذكور با همكاري نيروي
انتظام0ي و مراج0ع قضائ0ي 0،اقدام ب0ه ممنوعيت عرض0ه واستعمال
مواد دخان0ي بويژ0ه قليان در اماكن و مراكز تهيه و توزيع مواد غذايي
گرديد.
Article 8: Protection from Exposure
to tobacco Smoke
اقدامات ملی در راستاي اجراي قوانين
دخانيات
راه اندازي مراكز مشاوره پيشگيري و ترك
مطاب ق ماده 9قانون جام ع كنترل و مبارزه مل ي ب ا دخانيات و با
هدف ادغام برنام ه كنترل دخانيات در نظام بهداشت ي كشور به
منظور ارائ ه خدمات مشاوره اي پيشگيري از استعمال دخانيات
در بين گروههاي هدف نوجوان و جوان و كليه افراد تحت پوشش
و ارائ ه خدمات ترك ب ه افراد س يگاري عالق ه من د بر ترك اين
مراكز در دانشگاههاي سراسر كشور راه اندازي شد.
در حال حاض ر در ه ر دانشگاه حداق ل ي ك مركز مشاوره
ودرمجموع 140مرکزمشاوره درسراسر کشور راه اندازي شده
است.
در نتايج حاصل از مراكز مشاوره ايجاد شده ميزان
موفقيت دوره هاي ترك پس از پايان دوره آموزشي
يكماهه تا ميزان 60درصد و در پايان پيگيري يكساله تا
ميزان 20درصد بوده است كه در مقايسه با كشورهاي
موفق( 12درصد)از ميزان بااليي برخوردار هستند.
نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانيات
•
ارايه الگوي مناسب وغير سيگاري با رفتارهاي اجتماعي سالم
•
ايجاد محيط كاري (مركز بهداشتي و درماني)عاري از دخانيات با همكاري سايرين
•
3ه برنامه كنترل دخانيات و انجام
3ك ب
3ت كم
3ه كاركنان مركزدرجه
3ب همكاري كلي
جل
اقدامات پيشگيرانه
•
آگاه سازي افراد جامعه درخصوص مضرات استعمال دخانيات
•
3تعمال دخانيات وفوايد
3ي در مورد مضرات اس
3رف كنندگان مواد دخان
3ازي مص
آگاه س
ترك آن
•
3ب به
3ترسي مناس
3م كردن دس
3ه ترك دخانيات و فراه
3د ب
3ه من
3يگاري عالق
3ه افراد س
3ك ب
كم
راهبردهاي ترك
•
3ت عمومي
3ب حماي
3ا جل
3د ب
3ه ترك دخانيات شده ان
3ق ب
3انيكه موف
3ي از كس
3ه الگوهاي
تهي
براي ترك
نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانيات
3ت عمومي
3ب حماي
3ا جل
3د ب
3ه ترك دخانيات شده ان
3ق ب
3انيكه موف
3ي از كس
3ه الگوهاي
•تهي
براي ترك
3ي جهت فروش
3نايع دخان
3ي ص
3وص ترفندهاي تبليغات
3ه در خص
3ي جامع
•ارتقاء آگاه
محصوالتشان
3ن ،مديران وساير كاركنان
3ط معلمي
3ي كنترل دخانيات توس
3اندن پيام هاي بهداشت
•ر س
مدارس،دانشكدهه3ا،بيمارس3تانها ،كارخانجات ،ره3بران محل3ي و ...به گروههاي هدف
سيگاري وغير سيگاري
3ن ،مديران وساير كاركنان
3ط معلمي
3ي كنترل دخانيات توس
3اندن پيام هاي بهداشت
•ر س
مدارس،دانشكدهه3ا،بيمارس3تانها ،كارخانجات ،ره3بران محل3ي و ...به گروههاي هدف
سيگاري وغير سيگاري
نقش كاركنان بهداشتي در كنترل دخانيات
•
اعمال ممنوعيت استعمال دخانيات در اماكن عمومي باهمكاري واحدهاي مرتبط
•
كم3ك ب3ه اجراي مفاد قانون جام3ع كنترل ومبارزه ب3ا دخانيات وآيي3ن نامه
ودستورالعمل هاي مربوطه
•
در گي3ر كردن س3اير ارگانه3ا در كنترل دخانيات از راه تماس3هاي رس3مي وجلسات
وآموزشهاي سازمان يافته
•
3د ترين مطالعات وروشهاي
3وص جدي
3ش وتوانمندي درخص
3ش دان
3ت افزاي
تالش در جه
كنترل دخانيات