صفحه 1:
صفحه 2:
مقدمه
سلامت دهان آینه ایی از سلامت کل و بخشی جدایی ناپذیر از سلامت
عمومی بدن است هر فردی در طول زندگی خود دو سری دندان دارد:
دندانهای شیری و دائمی دندانهای شیری از سن ۶ ماهگی تا ۳ سالگی
در دهان رويش مییابند. از سن ۶ تا ۱۳ سالگی به مرور این دندانها
میافتند و بجای آنها دندانهای داتمی رویش مییابند و تا پایان عمر در
.دهان باقی میمانند
صفحه 3:
نقشساسیدر جویدن تغذیه و ساهتعمومی*
حفظ زیبایی تلفظ صحیح کلماتو کمکبه ساهتووحوو رولنیک ودک
فظ ف ضاو لام جهتوویشندانهایدلثمیو در نهایستجاوگیرواز بسه همریختگیدندلنها و۳
کاهشنیاز بسه درمانهایارتدونسی(یکیاز دلایلمهم کج بودندندانهایبلئمیاز دستوفتن
زود هنگام دندلنهایشیریلسبا
.نسهايتً پوسید گیدندلنهایشیریموجبلسیبیسه جولنه دندلنهایدلئمیمیگ رده *
صفحه 4:
تشريح دهان و لبها
<
ai ی دهان كه حفرة دهانی نیز
سختع)ج۳۱ نامیده میشود اولین بخضش
دستگاه گوارشی است . زیان >
دندانهاء لثدها و دهاتنههاى
غددى که تولید میکنند دی
oles bls قرار م د - کی جلوی
دهان ء لبها قرار دارند . لبها
چینهای عضلانی هستند كه به
برقي غذا به دهان کمک میکنند و
نیز Sol میشوند که درحین
جویدن > غذا ازدهان بیرون نريزد.
set دهانههصای
که بزاق Let Sob oI
وارد دهان موىشود
Gland openings
صفحه 5:
۱- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان (عدم استفاده از مسواک و نخ دندان) در زمان
ناسب منجر به تشکیل لایه میکروبی میشود. ۲ الی ۵ دقيقه بعد از استفاده از مواد
قندی و غذاء اسیدهای مخرب ناشی از فعالیت میکروبهای موجود در لایه میکروبی تولید
شده و به مدت ٠١ دقيقه الى ۱ ساعت در دهان باقی میمانند اسید تولید شده مینای
دندان را تخریب و منجر به شروع پوسیدگی میشود.
صفحه 6:
مصرفن امناسبمواد قندي2
* استفاده از مواد قندی چسبنده (مانند شکلاتها: تافىهاء آدامسها و...) این مواد به علت خاصیت
چسبندگی به دندانها مد
زیادی در دهان میمانند.
> بالا بودن میزان مصرف مواد قندی
* بالا بودن تعداد دفعات مصرف مواد قندی (بویژه در بین وعدههای اصلی غذا)
این نکته بسیار حائز اهمیت است و باید بسیار بر آن تاکید کرد که مواد قندی
در طول روز در یک وعده مصرف شوند و از تدریجی خوردن لن در طول روز
خودداری گردد.
صفحه 7:
برای تقوبت لثه و دندان میتوان از مواد قابضی مثل نمک برای شستن للثهها بهره
برد و یا از موادی که حاوی ترکیبات 1 هستند استفاده کرد.
مالیدن و شستن دندان با نب ل: , متناسب با مزاج
(روغن گل سرخ در گرم مزاج و روغن ناردین در سردمزاج) به روی دندان هنگام خواب
توصیه شده است.
صفحه 8:
ماساز لثدها و حتى شانه زدن ريش نيز در استحكام دندانها سفارش شده است
از دیگر توصیههای بهداشتی دهان و دندان پرهیز از جویدن قندبا چای و پرهیز
از مصرف میوههای خام ترش است.
* بعلاوه از مواد غذلیی سرد (بستنی) بلافاصله قبل یا بعد از مواد گرم (چای) باید
پرهیز شود.
صفحه 9:
راه هايى براى تقويك ل Je ES ES)
تحریک جریان بزاق با استفاده از آدامسهای بدون قند.
* جویدن نعنا و گیاهان معطر, ~
خوردن سبزیجات تازه و فیبردار مثل هویج پخته.
مصرف برخی میوهها مانند انجیر و مویز.
برخی سبزیها مثل بادرنجبویه و آویشن:
جوبدن صمغهایی مثل کندر و سقز.
صفحه 10:
ل بهترین چوب برای مسواک زدن چوبی است که در نبا وجود تلخی. قبضی باشد
مثل
الا استفاده از چوب گز. چوب انار. ریحان و نی به عنوان خلال نهی شده است.
لا چوب اراک ريشه درختی استبه نام ۳6۲5/3 58۷50072 که در جنوب
ایران و مناطق گرمسیر میروید و غالبا حجاج آنرا از مکه سوقات میآورند.
صفحه 11:
* برای استفاده از چوب اراک بلید ابتدا کمی از پوست آنرا گرفت ون قسمت
پوست گرفته را عمود بر دندانها مسواک کرد. a
* طی ۵ دقیقه الیاف آن کاملاًباز میشوند و نظافت صورت میگیرد. Ay
براى مرتبه ديكر بايد اين قسمت را برید و قسمت جدیدی را بکار گرفت.
= a
این چوب. » است.
صفحه 12:
صفحه 13:
روش صحيعم مسواكت VU»)
صفحه 14:
مسواک خوب Glo logo wh و یکنواخت داشته باشد.
چنانچه موهای مسواک از حالت اولیه خارج شدند باید آن را
عوض کرد
سللله
صفحه 15:
۱۳۱۳۱ eres aR بر ری ایا ار
eee Ree mel Le)
صفحه 16:
براي اینکه تمام دندانها مسواك شوند بهتر است
سوت یا یت سا هب سل ام ره
صفحه 17:
با عمودي گرفتن مسواك و حرکت آن از بالابه | |
يايين سطوح داخلي دندانهاي جلو را مسواك کنید ۱/ ,
صفحه 18:
سطوح جونده دندانهاي بالا را با عقب و جلو بردن
صفحه 19:
صفحه 20:
صفحه 21:
صفحه 22:
26-17 شكل
Fay gee
Reel 535 ات
شکل ۴-۱۴
صفحه 23:
صفحه 24:
ee 2-58 توحه
صفحه 25:
هر نوبت مسواک زدن باید حداقل ۴ دقیقه به طول بیانجامد.
P هر شب قبل از خواب و هر روز صبح بعد اژ صبحانه» باید دندائها را مسواک ژد
كب نمك بهترین ضد عفونی کننده دهان است باعث قلیایی شدن محيط دهان واز بين
رفتن میکروب ها می شود
P جویدن آدامس بدون قند برای دندانها مفید است باعث جلوگیری از خشکی دهان . کاهش
يلاك دندانی کاهش اسیدیته دهان می شود
صفحه 26:
تحقیقات نشان می دهد که افراد مسن بالاترین رده در سماری های لثه را دارا هستند.
داده های مراکز پیشگیری و کنترل بیماری ها نشان می دهد که بیش از ۷۰ درصد افراد
۶۵ سال به بالا بیماری پریودنتیت دارند. استعمال دخانیات و بیماری لثه استعمال
دخانیات با بسیاری از بیماری های خطرئاک مانند سرطان: بیماری های ریوی» حمله قلبی
تعداد بیشماری از مشکلات دیگر در ازتباط است. هم چنین کسائی که از
دخانیات استفاده می کنند در معرض خطر زیادی برای ابتلا به بیماری های لثه قرار دارند.
مطالعات نشان داده اسث که استعمال دخانیات یکی از عمده ترین عوامل توسعه و پیشرفت
بیماری های لثه است:
صفحه 27:
ژنتیک و بیماری لثه
تحقیقات نشان داده است که برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری های لثه هستند. با وجود
عادات مرآقبت دهان بسیار شدید. این افراد ممکن است با احتمال بیشتری به بیماری های لثه مبتلا شوند.
تشخیص این افراد توسط یک آزمایش ژنتیک قبل از بروز هر گونه علائمی از بیماری لثه و قرلر دادند آنها
تحت یک دوره درمان مداخله ای می تواند به آنها کمک کند تا دندان های طبیعیشان را برای یک عمر داشته
باشند.
استرس و بیماری لثه
استرس با بسیاری مشکلات جدی مائند فشار خون. سرطان و تعداد بیشماری از دیگر مشکلات سلامتی در
ارتباط است. هم چنین استرس یک عامل خطر برای بیماری های لثه است. تحقیقات نشان می دهد که
استرس عمل مقابله با عفونت را در بدن بسیار دشوارتر می کند که این امر شامل بیماری های لثه هم می
شود.
صفحه 28:
OOP eB) Pe eee ل
< مصرف دارو و بیماری لثه
برخى دارو هاء مانند قرص های ضد بارداری, داروهای ضد افسردگی و برخی قرص های قلب می توانند
روی سلامت دهان تاثیر گذار باشند. به محض اینکه داروساز و دیگر پزشکان خود را درباره تغیبرات دارو
ها روی سلامت کلی بدنتان مطلع کردیده باید با متخصص دندانپزشک هم مشوزت کنید.
< فشار دادن با سائیدن دندان ها عامل بیماری لثه
P فشار دادن و یا سائیدن دندان ها می تواند فشار مازاد بر بافت پایه دندان وارد کند و این مساله ممکن
است میزان از بين رفتن این بافت های لثه ای را سرعت ببخشد. دیگر بیماری های بدن دیگر بیماری
های بدن که مداخله در سیستم التهابی بدن دارند می توانند شرایط لثه ها را وخیم کنند. این بیماری ها
شامل بیماری های قلبی و عروقی» دیابت و روماتیسم مفصلی می شوند.
صفحه 29:
رژیم غذابی ضعیف و چاقی و بیماری لثه
>
غذایی که در آن مواد مغذی کم استفاده شود. می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و عمل مقابله با عفونت
را برای بدن دشوار سازد. به علت اينكه بیماری های لثه به صورت عفونت شروع می شوند. رژیم غذایی ضعیف می تواند
مشکلات لثه فرد را وخیم تر کند. بعلاوه. تحقیقات نشان داده است که چاقی می تواند خطر ابتلا به بیماری های لثه را
نشانه های بیماری لثه
بیماری های لثه عموما خاموش هستن, به اين معنا که تا مراحل پیشرفته بیماری, علائم بیماری لثه نمابان نمی شوند.
با این حال, علائم هشدار دهنده بیماری های لثه شامل موارد زیر هستند:
- لثه ای سرخ. ورم کرده یا حساس و با هر گونه درد درون دهان
- خونریزی لثه به هنگان مسواک زدن,. نخ دندان کشیدن و خوردن غذاهای سخت
- عقب رفتن و یا دور شدن لثه از دندان: که باعث می شود دندان ها نسبت به قبل كشيده تر به نظر برسند.
- دندان های شل یا فاصله دار
- وجود چرک بین دندان و لثه
صفحه 30:
جدول ۶-۲۳ اهم فعالبتهای واحد بهداشت دهان و دندان
5
ای سال ٩۴
اجرای بنمهتشوری ارتفء سلامتدهان و دندان دنش آموزن ابشدابی(معابشه دهان و دشدان و ثبست
Sais به تعداد 19-84 مورد. أموزش بهداشت دهان و دندان و انجام 10-٠٠٠ مورد وارنيش فلورايد تراب
انجام طرح ببعايشش كشورى سلامت دهان و ختدان (معاينه 1٠٠١ داتش آموز و 11 سالة در 8 غوشه در سطع
استان و تكميل بسشنامه مربوطه)
ارائه خدمات دهان و دندان هر قالب برنامه يزشك خانواده و بيعه روستاني بالولويت ارائه خدمات به كروهه ا
اهيف
فعال تمودن تيقت عصر ؟ واحد دنداتيزشكي در شهرستائهاى خرم آباد. بروجرد. دلقسان و كوهدشست وارائنه.
خدمات دندانیزشکی بهگره هدف (تمیم ۲۰۵۲ -کشیدن ۱۳۴۴ غیشور ۱۳۲ لو
۵ صورد فسررددخریسه SETS FS از بخستی خصوصي با تعرفه دولشی(10۵۶ تسرمیم- ۷
فیشورسیلانت)
هزينه كرد 15 ميليارد ريال اعببار رسیدء از وزارت جهت خریه تجهیزت. سار و صوادمعسرفی سورد نساز
واحدهاى دندائيزشتكى
اجراى مراسم افتتاحيه وارنيش فلورايد در شهرستانها
بركزارى همايش استانى سلامت دهان و دندان جبيست كارتناسسان مسنول واحسد يهداشست دهان ودتسدان
ششهرستاتها ومسئولين بهداشت أموزش و برورش
انيت اطلاعات ونقشه مدارس ابشدايى استان در ترم الزار مريوطة.
ابازديد از واحدهاي ستادى و محيطي وارسال بس خورائد از معاونت يهداشتي به شبكههاي يهداشت و درمان
بركزارى كميته هاى طرج نول سلامت دهان و دندان و طرح ارتقاى سلامت دهان و دندان دان آموزان
توزيع مسواك و خميردندان بين دانش آموزان ابتدابى مناطق محروم استان در هفته سلامت. روز دندان يزنشي
وارتوهاى جهادى
توزيع بوستر و بمفلتبياى آموزثى بهداشت دهان ودندان
ارائه خدمات فبشورسبلاتت و ترهيم دندان در باإبكاههاى سبار (مدارس | بابكاه سنجش/ روستاهاى فاقد واحد
دندنیزتکی با استفاده ازيونيت سيار
در راستای آموزش و تونمندسازی کاردانهای بهداشت دهان ۶ کارگاه آموزشی برگزر گردید
صفحه 31:
به گزارش: + بیست وسوم فروردین به عنوان روز دندانپزشک نامگذاری شده است و همین روز؛ میتواند بهانملی باشد تا شرایط
سلامت دهان و دندان ایرانیها را مورد ارزیابی قرار دهیم:
بررسیها نشان میدهد که وضعیت سلامت دهان و دندان ایرانیها. در این سالها به رغم اینکه اقدامات زیادی در این حوزه انجام شده
لست. نه تنها ارتقا یافته که مدام در حال وخیمتر شدن است. به طوری که گفته میشود آمار خرایی دندانهای ایرانیها رو به افزایش است.
سید جلال پورهاشمی استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص دندانپزشکی کودکان؛ با نامطلوب خواندن سلامت دهان کودکان ایرانی»
گفت: شاخص سلامت دهان؛ به عنوان یکی از شاخصهای توسعه یافتگی در هر جامعهای شناخته میشود و از همین رو خیلی مهم است
که سلامت دهان کودکان از وضعیت مطلوبی برخوردار باشد.
> اهاز Aust ناكد 5
صفحه 32:
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (4۷۷/۳160 حدود ۶۰ تا ٩۰ درصد کودکان با مشکل پوسیدگی دندان (/016631 4:00 مواجه هسنند و این مشکل
زاین فد بزرحال بع بای برخوردار ان
پوسیدگی دندان در کشور ما پسیار شایع است به گونه ای که اگر مام بودچه سلامت کشور را صرف درمان کنیم. پاسخگو نخواهد بود. شاخص پوسیدگی دندان
در کودکان ۱۲ ساله ۲۰۲ یعنی کودکان ۱۲ سال ۲ دندان پوسیده دارند که اين شاخص در کودکان ۵ ساله ۵.۵ و بالای ۵ سال ۱۳ الی ۱۴ است. در واقع برآورده
ها تشان می دهد یرانیان ۳۰۰ میلیون دندان خراب
هزینه های دندانپزشکی در اکثر کشورهای جهان بسیار بالا است؛ به همین دلیل بسیاری از افرد به دلیل مشکلات مالی. قادر به مراجعه به دندانپزشک نیستند و
ها
ند كه اگر دندانپزشکان شبانه روز به درمان بپردازند بهبودی در سلامت افراد حاصل نمی شود.
بهناچار مجبور یه کشیدن دندان های خود می شوند. آمار Gls WHO می دهد که در سراسر جهان. ۲۰ درصد از فراد ۶۵ تا ۷۴ ساله فاقد دندان طبیعی
صفحه 33:
آمار
PP نابرابری درآمدى. شرایط جغرافیایی. دسترسی محدود به مراقبت های بهداشتی. مشکل سلامت دهان و دندان در برخی از نقاط دنیا را
تشدید کرده است.
اما بحث پوسیدگی دندان تنها به کشورهای فقیر یا با سیستم مراقبت های بهداشتی ضعیف. محدود نمی شود. براساس گزارش
در ژوثیه ۲۰۱۷. نام کشورهای استرالیا و لهستان در بین ۵ کشور نخست با بدترین وضعیت سلامت و بهداشت دهان و
دندان در جهان دیده می شود.
فیلیپین: براساس گزارش کالج دندانپزشکی فیلیپین, حدود ٩۰ درصد مردم اين کشور از پوسیدگی دندان رنج می برند. همچنین نزدیک به
۰۰ درصد کودکان ۳ تا ۵ ساله با مشکل پوسیدگی دندان مواجه هستند.
: ۵۰ درصد جمعیت این کشور ۱.۳ میلیارد نفری مسواک نمی ز:
۷۰ درصد کودکان زیر ۱۵ سال این کشور مشکل پوسیدگی
دندان دارند.
استرالیا: حدود نیمی از کودکان زیر ۶ سال این کشور با مشکل پوسیدگی دندان های شیری مواجه هستند.
بولیوی: کودکان زیر ۱۲ سال این کشور به طور متوسط ۴ دندان پوسیده. پرکرده یا کشیده دارند و تنها ۵۰ درصد دانش آموزان مسواک می
زنند.
لهستان: میزان پوسیدگی و پر کردن دندان در بین کودکان زیر ۱۲ سال این کشور. به طور متوسط ۴ دندان است که بدترین وضعیت
سلامت و بهداشت دهان و دندان در اروپا محسوب می شود
صفحه 34: