صفحه 1:

صفحه 2:
بحران بحران پدیده ایست که بدنبال وقوع يك اتفاق ويا تغيير ناگهلني . دگر گوني شرایط محيطي . حوادث . اپيدمي ها . مناقشات سياسي در گيريهاي ملي و بین المللي و ... حادث میگردد و تلفات و مشکلات قابل توجهي براي يك جامعه بوجود میآورد که مقابله با اثرات ‎ot‏ در حد توانايي هاي معمولء آن جامعه نیست

صفحه 3:
برنامه بهداشت محیط زباله دفن احساد سلامت غذا بهداشت محیط آلودگی هوا پناهگاه

صفحه 4:
طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت يك سوم بار بیماریها ناشي از عوامل محيطي است. و کنترل هر عامل محيطي که بو سلامت انسان تأثير كذار باشد از یل آب .هو غذا . جانوران موذی . مواد زائد جامد) فاضلاب .و .. قالب خدمات بهداشت محیط قرار مي گیرد. هر گونه توسعه در بخشهاي مختلف اقتصادي. اجتماعي, كشاورزي و ... , باعث پيچيد گي فرآيندهاي مخرب محيطي و نهایتاً خدمات بهداشت ت محیط را با چالش هاي جدي روبرو مي کند .

صفحه 5:
بلايا علیرغم پيشرفتهاي علمي زیاد متأسفانه بشر هنوز موفق به پیش بيني صحیح و دقیق بروز بلایا و حوادث عمده نشده است. بلایا و حوادث عمده شاسل : (سیل لاه وهای ««صاعقه باش سطوزي - هجوم حیوانات 9 حشرات 9 حوادث شيميايي و پرئوزائی و ...) مي باشد.

صفحه 6:
پیامدهای بلابا ” تلفات جاني (انسان و دام) - آلود گي محیط #مجروح شدن تعداد كثيري از مردم **تخریب سیستم هاي آبرساني و دفع بهداشتي فاضلاب - بروز اختلال در تأمين و توزیع ‎vl‏ آشاميدني 9 جمع آوري دفع فاضلاب ”“بروز اختلال در سيستم جمع آوري و دفع زباله حوادث شيميايي - آتش سوزیها - بروز حوادث هسته اي (اتمي - رادیواکتیو)

صفحه 7:
© ادامه پیامدهای... "4 تخريب اماكن مسكوني و تجاري - آموزشي - خدماتي - افزايش نياز به خدمات غیر محلي کاهش توان ارائه خدمت در مناطق اعزام كننده "> بروز بيماريهاي فصلي - افزايش بيماران - تلفات جاني * بروز بيماريهاي واكيردار - بروز اييدميها - افزايش بيماريهاي ثانويه - تلفات جاني ثانويه ** بروز بيماريهاي رواني - افزايش ناتواني ها - افزايش نيازهاي مراقبتي "4 تخريب منابع غذايي - نياز به تأمين مواد غذايي از خارج از منطقه آسيب ديده - بروز اشكال در نكهداري و توزيع مواد غذايي اهدايي ”> بروز اختلالات امنيتى - افزايش ناتوانى ها

صفحه 8:
نيازهاي اساس ی آسیب دی دگان ۵ دسترسي به آب آشاميدني سالم و سیستم دفع بهداشتي فاضلاب وزباله ‎١‏ ۱ 2 دسترسي به تأسیسات بهداشتي (توالت- حمام- رختشویخانه و ...) 8 بهره مندي از مسکن و سرپناه مناسب (ايمني و بهداشت) 4 دسترسي به مواد ‎gle‏ سالم 5 خدمات پيشگيري از بیماریها 6 _ آگاهيهاي بهداشتي (بهداشت محیط - بهداشت فردي - بهداشت اجتماعي و رواني) خدمات بهداشت محیط اساسي ترین اقدام براي رفع نيازهاي اساس ي [سیب دی دگان

صفحه 9:
ن خدمات بهداشت محیط برنامه ریزان برنامه هاي بهداشت محیط : مدیران - کارشناسان با تجربه - کارشناسان اجرايي در بهداشت محیط (سطوح كشوري و استاني) مجریان برنامه هاي بهداشت محیط : کارشناسان - کاردانان - تکنسین ها - بهورزها (سطوح شهرستاني) ناظرین برنامه هاي بهداشت محیط : کارشناسان با تجربه (سطوح كشوري و استاني) ارگانهاي برون بخشي (شرکت هاي آسب و فاضلاب . شهرداري . استانداري, فرمانداري , جهاد كشاورزي . رسانه ها . سازمانهای غيردولتي ‏ ۱60 یونیسف ‎HO-‏ ۷۷-نيروهاي خارجی )

صفحه 10:
RwWN eH نحوه و چگونگي ارائه خدمت : چپا رمرحله مشخص براي انجام خدمت در نظر گرفته شده است مرحله پيشگيري مرحله آماد گی مرحله مقابله مرحله بازسازي

صفحه 11:
هماهنگی و همکاری در ایمن سازی سیستم های تأمین آب آشامیدنی - شبکه های جمع آوری و دفع فاضلاب همکاری در ایجاد تأسیسات بهداشتی ایمن از قبیل حمام . توالت روت بررسی و شناسائی پتانسیل حوادث شیمیائی . پر توزائی و همکاری در ایمن سازی تأسیسات ذیربط برای شرایط اضطرار پیش بینی سایتهای ایمن برای نگهداری امکانات و ابزار و تدار کات خدمات بهداشت محیط

صفحه 12:
a (2 «3 (4 6 «6 (7 2- مرحله آمادگي تهیه و تدوین برنامه مدیرریت بهداشت محیط در بلایا و تعیین مسئولین ذیبط آموزش رده های اجرایی ببرای کسب آمادگی آموزش عمومی مردمی جهت ارتقاء!آ گاهی ها ی مردمی بررای حفظ سلامته خود در بلایا جلب مشا ‎OS‏ ارگانهای رون بخشى آموزش نیرروهای بررون بخشی سازماندهی نیم‌وهای عملیاتی تهیه فلوچارت تیم های اجرایی و نحوه ارتباطات

صفحه 13:
de eR B® ® 5 تعيين و تبيين وظايف تيم ها و رده هاى اجرايى تهيه وتدوين برنامه ارزشيابى هماهنمگی با مدیرریت های بحرران كشور تدارک امکانات لازع بای اجرای ‎sabes‏ ‎pled!‏ مانور در پریودهای زمانی تعیین شده ‏بررسی نقاط ضعف و قوت مانور ‏سازماندهی مجدد نیرروها - امکانات و تدا رکات بر اساس نتایج مانور ثبت تغييرات انجام شده و نتیجه ارزشیایی مانور

صفحه 14:
فراخواني نيروهاي موظف و استقرا ر آنها در محل حادثه انجام برنامه ارزيابي ‎Co‏ وضعيت موجود در منطقه آسیب دیده بنحویکه حداکثر تا 48 ساعت تعد كزارش وضعيت موجود و چگونگي نیازها اعلام گردد. انجام تغییرات لازم بر اساس گزارش ارزيابي ‎Ce‏

صفحه 15:
4 6 6 7 (8 ادامه مرمله مقابله اجراي برنامه هاي كنترلي بهداشت محیط (انتقال اجساد و نظارت بر دفن بهداشتی آنها - آب و فاضلاب - زباله - و غذايي - تاسیسات بهداشتي «توالت - حمام - ختشويخلنه ....» - گندزدايي - سمپاشي - محلهاي اسکان موقت - بهداشت خانوارها ثبت اطلاعات و آمارء كزارش دهي بر اسا س يريودهاي زماني از پیش بيني شده 1 1 انجام برنامه ارزشيلبي واجراي تغییرات موردلزوم در برنامه هماهنگي با سایر بخشهاي بهداشت و درمان هماهنگي با ارگان هاي ذیربط بین بخشي

صفحه 16:
4- مرحله با زسازی 1( برقراري سیستم هاي دب آشاميدني فاضلاب » زباله , تأسیسات بهداشتی تي (حمام و توالت) 2 جمع آوري امکانات و تجهیزات غیر ‎SG‏ ‏استفاده و احياي انها براي بهره برداري های بعدی 3( بررسي وضعیت موجود بهداشت محیط اسکان موقت و شناس‌ايي و کنترل محلهاي آلوده با هماهنكي بخشهاي ذيربط

صفحه 17:
© ادامه مرحله بازسازی محلهاي آلوده با هماهنكي بخشهاي ذيربط ارزشيلبي نظام جاري مدیریت خدمات بهداشت شت محیط و اصلاح و بازسازي آن ارزيابي شاخصهاي بهداشت محيط و جاري كردن نظام مديريت معمول بهداشت محيط هماهنكي با اركانهاي مسئول در امر بازسازي در جهت اعمال ضوابط بهداشت شت محيطي براي اسکان دائم اجراي عملیات بهداشت محیط در زمان ساخت تأسیسات براي اسکان دائم و پس از آن

صفحه 18:
نظام ثبت اطلاعات - گزارش دهی شامل ؛ - بازديد از منابع آب - بازدید از مخازن آسب (تانكرهاي سیار - مخازن ثابت) موارد كلرسنجي از شبكه - تاتكرهاي سيار - مخازن ‎col‏ = ظروف نگهداري ‎ol‏ خانوارها بر اساس مطلوب و نامطلوب و صفر

صفحه 19:
ادامه نظام ثبت .. - موارد آزمایش آب (باكتريولوژيك - شيميايي) بر اساس مطلوب - نامطلوب - میزان مواد غذايي معدوم شده - موارد بازدید از مراکز تهیه و توزیع مواد غذايي و اماکن عمومي - موارد بازدید از مراکز بهداشتی تي درماني - موارد بازدید | زمحلهاي تجمع | زباله - تعداد توالت هاي احداث شده - تعداد توالت هاي بازسازي شده - موارد بازدید | زتأسیسات بهداشتي (توالست و حمام ... ) و گندزدايي آنها

صفحه 20:
> ادامه نظام - میزان سطوح گندزدايي شده به متر مربع - میزان سطوح سمپاشي شده بدمترمريع - مقدار مواد كندزدايى مصرفي - مقدار سموم مصرفي براي حشرات و جوندگان - مقدار پرکلرین مصرفي براي گندزدايي آب و سایر مصارف - تعداد كلاسهاي آموزشي تشکیل شده و تعداد افراد آموزش دیده - تعداد موارد آموزشهاي چهره به چهره(تعداد افراد آموزش دیده ) - تعداد جلسات درون بخشي و بین بخشي تشکیل شده اين فرم در يايان هر روز به مسئول ستاد يخرآن عنظقه أراته خواهد شد

صفحه 21:
* ادامه نظام ثبت ... 2 - فرم نيازهاي تداركاتي : - مواد و تجهیزات مورد نیاز در فرم مذ کور ثبت و جهت تهیه به مسئولین ارائه میگردد. 3 - فرم گزارش دهي - کلیه آمارها و اطلاعات اکیپ ها در فرم مخصوص دریافت شده از سوی ستاد بحران شهرستان ثبت گردد. جمع بندي و پس از تجزیه و تحلیل از طریق این فرم به ستاد استان و متعاقبا به مسئولین كشوري گزارش خواهد شد.

صفحه 22:
بهداشت آب در بروز بلایا ۰ ازعمده ترین مشکلاتی که در بحرانها بویژه در زلزله گریبانگیر مردم وآسيب دیدگان می شود مشکل مربوط به آب است ‏ اين مشكل جه در هنكام حادثه جه بعداز حادثه همواره سلامت مردم را تهدید کرده ودر صورت بی توجهی یا کم توجهی در تأمین ونظارت برآن به شدت بحران افزوده خواهد شد. کیفیت آب آشامیدنی در شرایط عادی همواره با دقت و حساسیت خاصی صورت گیرد چرا که با هر لحظه غفلت احتمال ورود فاضلاب یا عوامل آلوده کننده بداخل شبکه ها ومنابع آبی وجود داشته وزمینه برای افزایش بیماریها فراهم خواهد شد به همین دلیل وضعیت شرایط بحرانی وفقدان آب از یک طرف و آلودگی منایع آبی از طرف دیگر شدت حوادث را مضاعف می نماید.

صفحه 23:
۰ تخریب منابع آبی از قبیل چشمه هاء چاههاء قنوات وشکستن مخازن زمینی وهوایی ونیز شکستن منابع آب آشامیدنی ولوله های فاضلاب وتخریب تأسیسات وتلمبه خانه ها همواره با قطع برق از ‎DNS‏ اصلی قطع آب یا آلودگی آبها در شرایط بحران می باشند. کمبود آب موجود شده تا آسیب دیدگان به آبهای آلوده روی آورده وبرای ادامه حیات هرگونه آبی را به مصرف برسانند حتی تأمین آب از تانکرهای سیار ویا نصب تانکرهای ثابت در نقاط آسیب دیده ویا محلهای موقت اسکان آسیب دیدگان بدلیل عدم حفاظتهای لازم از زمان برداشت تا مصرف» خود نیاز به نظارت خاصی داشته وکنترل لحظه به لحظه ای را طلب مي نماید. اهمیت آب در زندگی موجودات زنده امروزه برهمه روشن است انسان بدون وجود آب تا یک هفته قادر به ادامه حیات نیست اجتماعات اولیه بشر همواره در اطراف منابع آبی تشکیل شده و این مایع حیات منشاء پیدایش همه موجودات است. کمبود آب باعث شد تامصرف آبهای آلوده افزایش یافته ومصرف اینگونه آبها موجب پیدایش بسیاری از بیماریها از جمله اسهال و استفراغ گردد

صفحه 24:
۰ ب)نكاتى راكه بايد در جهت آب سالم بدانيم: با ابی است که برايی مصرف کننده حتی اگر به انی آشامیده فد ی نداشته باشد آب ممکن است الم باشد اما أكر دا ی ملعم يال ظاهر شرد خاري داشت أب سكن ست سام لش قر ارك كر سام باه ابن رو ل أشاميدني © تنا بايد ماه سا ی له اد پاکیزه یعنی مورد پسند مصرف کننده هم باشد چنین آبی را می توان (پذیرفتی فتنى يأ نوشیدنی) آب منالم آبى است كه : »بدون عوامل زنده بیماری ‎ay‏ باشد. هبدرن مواد شیمیایی زیان داشته باشد. ‎ah Haat a eke‏ آبی را آلوده می نأمند که دارای عوامل بیماری زای عفونی یا انگلی» ضایعات ومواد شیمیایی سمی باشد.

صفحه 25:
. تريس إراويت بندى أ اقا رامین انياز به آب از نظر كمى وكيفى دم جابجا شده نياز به دسترسى آب با كيفيت خوب وبه مقدار كافى دارند اين ا اپیدمی بیماریهای در ‎Sa‏ روز است ولی ورتم بروز بحران جیره بندی ‎Ee. fey‏ © ليتر براى هر نفر نيز كافى خواهد بود. لذا رعایت این نکته ضروریست که در اين از حداقل آب بیقترین استفاده به عمل آيد وتا حد ممكن أز ريخت وياش وهرز رفتن أن ی شود. كيفى: ركه أب مسر بلي براي ات بل خط بردو داري اهر وطمم مورد قبول مردم باشد.

صفحه 26:
igs ae eee سالم بودن آب شرایط مهع در انتخا م منبع تأمین آب است ولی در شرایط ‎wee sale 9‏ منابعی که احتمال رن نها نز وجگ درد هم تفه می شود. منتها با انجام ساده تصفيه اين امر امكان يذير خواهد شد. شار و روب مل ارى ساده ترين روش بهبود آب مى باشد معمولا" عوامل بيماريزاى خاص بيش از جند روز نمی توانند به زيست خود ادامه دهند ولى براى اين كار مخازن زيادى مورد نيا براثر رسویدهی مواد معلق به همراه عوامل بيماريزاي موجود در آب ته نشين مى شوند بايد به این نکته توجه شود که ظروف نگهداری ‎se ae ae‏ از ورود آلودگی وحشرات به داخل جلگری شود در شین صورت می تدم مناسب برای پرورش عولمل بیماریزا باشد. حرارت اولیه روش گندزدایی آبهاي مشروب بوده است این روش در اردوگاهها یا مواقعی که اشكالى در سيستم توزيع اب بيش أمده روش مناسبى براى زدلیی مقادیر کم آب را به مدت بين ) تا © دقيقه مى جوشائند. نکته قابل توجه اینست که جوشاندن آب باید شدید باشد. اگر آرام وبه مدت کوتاهی صورت كيرد جاره ساز تخواهد بود ضمنا" شرايط نكهدارى نبايد به له ای باشد كه موجب آلودگی مجدد أن شود.

صفحه 27:
: ‏-كلرزدن به آب‎ ٠ ‏كرزه گذاری:‎ )0-© ‏كوزه كذارى بهترين راه كندزدايى جاههاى آب بوده وبه راحتى انجام مى كيرد‎ ‏براى اينكار ابئدا یک كوزه معمولى رااكه معادل ©0- 03 ليثر أب كنجايش‎ ‏دارد تهیه کرد در خارجی کیزه روزنه هایی ایجاد کرده رمق تا‎ ‏م از پودر پرگلرین را برداشته ودر یک سطل پلاستیکی‎ 28 ‎ee ein‏ هر رد ور رد ور ای را ده کوزه از آب پز می كليم دهائه كوزه را محكم می بندیم. کوزه فوق را باید در عمق متری لب یزان نماتم ان کوزه قادر است آب چاهی را که روزانه معادل 6000 لیتر آب از آن برداشت می ‎eee eset‏ نمايذ نوع ‎ee‏ ‏آبهای با حجم بیشتر وجاری مي توان استفاده نمود در این روش کوزه ای را با شرایط بلاتهیه ه ود دوگرف آن در سرام ‎fae Dey‏ يجاد مى نمائیم سپس ۳ گرم از پودر پرکلرین را با 6 لیتر ماسه مخلوط نموده و درون كوزه مى ريزيم بقیه مراحل کار مانند کوزه قبلی می باشد از این قبیل کوزه ها می توان جهت گندزدایی آبهای جاری مانند قنات وچشمه و چاههای عمومی که میزان برداشت بیشتری دارند استفاده نمود

صفحه 28:
-9) استقاه إز كلر ملدر: وا کر ما حي مالم نان ‎al Soh ok‏ وعدم دسترعيرة نه أ شین سل پاش سیک قاشق غذا خوری ‎ue ‘ites‏ خوری فوری پودر هیپوکلریت کم ودرا كلر) ب با بک لیتر آب مخلوط کرده وبهم بزنید . محلول بدست آمده محلول ‎aes‏ ‏كه بايد در ظروف در بسته دور أز نور نگهداری شود. ها مات ی مت بك توا أشاميدنى بايد هفت قطره توسط قطره جكان وارد آب مورد نظر نمود ويس از 90 دقيقه آنرا مصرف كرد. ‎asa‏ - مرخانواده مى توائد كن ادر رابراى خود كينه كلذ با ین که هن جند زول يكبا براق دریافت محلول کلر مادرکه در مراکز بهداشت تهیه شده لست مراجعه نموده وبه ازاء یک سطل پراز آب که برای آشامیدن استفاده می نمایند یک قاشق از محلول کلر مادر را وارد آب كرده بعد از بهم زدن بس از 9 ذقيقه أنرط مصرف نماید. 0-2 )استفاده از قرصهاى كندزدايى كننده: این قرصها معمولا"توسط آمدا بر اراد مصييت زده توزيع مى كردد وبه ازاء 900 ليتر آب آشامیدنی یک قرص کار کفایت می کند. ترسيع: ‎bei Sot SOA ab JS‏ مأمورين ‎cathe‏ مت بر جع کهریل فت.

صفحه 29:
+ نکات لازم در خصوص حفاظت از چاه آب: یک نفر را جهت نگهداری چاه مشخص کنید. یا حصارکشی دور چاه آن را در مقابل حیوانات محافظت کنید. -استفاده از سطلهای خصوصی جهت برداشت آب از چاه را ممنوع کنید ویک سطل ثابت با طناب تهیه واز آن استفاده نمائید. سیک سکویی که سطل روی آن قرار گیرد وبا زمین قرار نداشته باشد درست کنید. فاصله منابع آلوده کننده مانند توالتها باید ( حداقل 000 متر از چاه بوده و در پآئین دست چاه قرار داشته و یک زمین زهکشی اطراف چاه احداث شود) سیک پمپ دستی یا موتور پمپ در چاه نصب کنید و روی چاه را تمام معيارهاى حفاظتي هدفشان پیشگیری از ورود موجودات موجود در مدفوع به أب است (در اثر تماس مستقيم » يا با افتادن خاكهاى الوده بد مدفوح در داخل أب و غير». )

صفحه 30:
بهداشت مواد غذائی در بروز بلایا 9 رز تفر وش مد هی بای نید سالم و مطمئن بدلیل تخریب مراكز تهیه و فروش مواد غذای » انبارهای نگهداری » مراكز طبخ و همچنین تخریب محل زا بلازده ها كه در أنجا مراد غذانی مصرفی خاان انحوی نگهداری می قده با مشکل روبرو میگر ‎oak‏ وه تأسیسات شبکه توزیع برق سب ايجاد اختلال در سيستمهاى بر ارى مواد غذائى فساد يذير ( سرد خانه ها )» ره هی پخازی رده مرچب دوه هد رن مواد غذائی موجود در آنها می شود. این ن است به کمبود حاد غذا دد و تا زمانی که آمر تأمین مواد غذاتي برای اهالي بلازده به حالت عای بر نگردد برای تغذیه بازماندگان حادثه به کمکهای خارج از منطقه بلادیده نیاز می باشد. در جریان وقوع بلا » جاده ها و راههای ارتباطی آسیب دیده و در امر حمل و نقل مواد غذائی به منطقه بلادیده اختلال ایجاد می شود که در صورت شدت حادثه ممکن است نیاز به استفاده از چرخبالهای آمداد برای تأمین تغذیه و سایر مایحتاج بلادیدگان باشد

صفحه 31:
۰ مواد غذاثی بسته به میزان فساد پذیری و نوع حادثه در زمانهای متفاوت دچار فساد و آلودگی می شوند به طور مثال گوشت و فراورده های گوشتی » مرغ و انواع محصولات لبنی طی چند ساعت نگهداری در شرایط نا مطلوب دجار آلودگی می شوند که مصرف آنها ممکن است عواقب خطرناکی برای مصرّف کننده بهمراه داشته باشد نوع بلا در سعت و شدت آلودگی مواد غذائی تأثیر بسزائی دارد مثلاً در اثر بروز سیل بدلیل تماس آب با مواد غذائی مختلف » تغییر حالت در غذا و آلودگی میکروبی نسبت به سایر انواع بلا شدیدتر میباشد. سیل بهمراه خود کتافات و جرمهای بیماریزا را از سطح خاک » شبکه فاضلابٌ » چاههای مستراح و دامداریها به مواد غذاتی مسیر راه خود منتقل می نماید لذابمنظور پیشگیری از بیماریهای عفونی » حصبه عفونتهای روده ای باید تمام مواد غذانی که با سیل در تماس قرار گرفته و ظروف آنها دارای نفوذ بذيرى می باشند را معدوم نمود.

صفحه 32:
۰ برای دستیابی به تغذیه صحیح و متعادل » توجه کافی به بهداشت مواد غذائی بطور یقین از جمله عوامل اساسی است. زیرا امکان آلودگی و فساد مواد غذائی بدلیل راهیابی و فعالیت میکروار گانیسم ها و با تحت تأثیر عوامل فیزیکی و شیمیاتی هموار وجود داشته و در صورت عدم رعایت شرایط بهداشتی در مراحل مختلف تهیه » طبخ و نگهداری مواد غذائی » سلامت و حیات انسان پیوسته در معرض تهدید قرار دارد. ۲ همزمان با بروز بلا بسته به نوع و شدت آن دسترسی اهالی منطقه بلا زده به امکانات پخت و پز غیر ممکن می گردد با توجه به اينكه در تأمين مواد غذائى نیز محدودیتهای شدید وجود دارد » بازماندگان بلایا برای رفع گرسنگی ممکن است هر نوع ماده غذائی که دسترس آنها وجود داشته باشد را بدون در نظر گرفتن مسائل بهداشتی و صرفاً بمنظور تأمین نیازهای غذائی مصرف کنند که در اين صورت عواقب ناگواری بدنبال خواهد داشت, مسمومیتهای غذانی ممکن است در نتیجه مصرف غذاهای آلوده ایجاد شوند. غذا ممکن است در اثر ماندگی و یا عدم رعایت موازین بهداشتی در چرخه تهیه و توزیع و با اصولا از ابتدای تولید آلوده باشد. عوارض ناشی از مصرف غذای آلوده را اصطلاحاً مسمومیت های غذائی می نامند

صفحه 33:
۰ از دیگر عوارض پس از بروز بلایای طبیعی گرسنگی است که بدليل عم دسترسی به موالد غذائی خصوصاً در ساعات اولیه بروز بحران 2 قبل آز رسیدن نیروها و کمکهای امدادی و مردمی ایجاد بيماريهائى نظير التور (شیه وی ) در اردی که سبزیجات + کاهو و ميوه جات مصرة در اردوكاههاى ذ ارى بازماندكان بلايا بخوبی ضدعفونی نگردد بسرعت منتشر شده و ممكن است مصرف کنندگان را مبتلا نماید. ۰ ب) اقدامات کلی و راهکارهای تأمین بهداشت مواد غذائی در زمان بحران اه غذائی مناسب جهت تغذیه بازماندگان بلایای طبیعی ‎eae‏ تأمين مواد غذائى و تأكيد بر تأمین نیازهای غذائى ال طريق برقرارى جيره غذاد كامل و سالم به تشريح اقدامات لازم در هنكام بروز بلاياى و

صفحه 34:
۰_بطور کلی اقدامات تأمین مواد غذائی برای بازماندگان حوادث و بلایای طبیعی را با توجه به زمان يروز مى توان به دو مرحله تك نمود: 0-4) تأمين مواد غذائى براى روزهاى أوليه بحران : معمولاً در روزهاى اوليه بروز بلاياى طبيعى بازماندكان به دليل فشارهاى روانى ناشي از دست دادن نزديكان خود » نداشتن امكانات و سريناه مناسب» عدم آگاهی از محل استقرار تا زمان بازسازى خانه هاى تخريب شده در اثر بروز بلايا و حوادث طبيعى از ايمنى ضعيفى برخوردار هستند لذا جنانجه در تغذيه آنها كمترين آلودكى وجود داشته باشد سريعاً عوارض مسموميت مشاهدهميشود. بنابراين در ساعات اوليه بحران مصرف مواد غذائى زير توصيه مى شود: 0-01-0) محصولات كنسرو شده: 1 أبن محصولات اعم از كنسروهاى كوشتى » كتسرم لوبيا ؛ كلسرر مرغ و تن ماهي.. عليرغم دقت و حساسيتى كه در توليد آنها به عمل مى آيد باز هم احتمال ألودكى در اثر فعاليتهاى ميكروبى وجود دارد لذا توصيه مى شود قبل از مصرف بمدت 09 دقيقه در حرارت جوش قرار كيرد در هيج حالت حتى داشئن ت خ مصرف معتبر استفاده از كنسروهائى كه قوه آنها باد کرده » زنگ زده یا دارای نشت می بآشند توصیه نمی شود لذا لازم است از مصرف خودداری گردد, 9-0-0) كميوت انواع میوه ها : با توجه به اينکه ویتامینها اغلب از طریق مصرف میوه ها و سبزیجات تأمین میشود. بدلیل شرایط بحرآن امکان دسترسی به ميوه و سبزی استفاده از کمپوت میو ها می تواند در تأمین ویتامینها مفید واقع شود.

صفحه 35:
علیهذا بدلیل علاقمندی مره به نحو سالمسازی سبزیجات در ذیل به مراحل سالم سازی ‎ws‏ دیوش ورگ ال ‎Se a‏ جر نب مود لد رد زداشی ‎fila‏ 0 ار فون ياك كرذه ؛ متشو دهي تما زد وگل ای آن بر طرف شود ‏© سپس آلرا در یک ظرف © ليترى ريخته به أزاى هر ليتر © تا © قطرم ظرفشوتی معمولی به آن اضافه کرد مر تنب ی قرار گیرد. نگهدارید سپس سبزی را با آب سالّم شستشو دهید تا تما ‎ ‏خر لآ دا شود ‏باکتریهای بيماريزا يك گرم (نصف قاشق چایشوری ) پردر بركلرين را در ظرف © یار تس ده حل نمائید. سپس سبزی تخم آنگل شده را برای مدت ‎٩‏ دقيقه در محلول ار هید ‏شستشو: ‏سبزى كندزدائى شده را مجددأ با آب سالم بشوئيد تا باقيمائده كلر از آن جدا شود و سبس مصرف نمائيد. 0-0-9) فرآورده هاى خشك : ‏بدليل عدم دسترسى به نان و سأير فرآورده هاى آردى تازه استفاده ار نانهای خشک » بیسکویت » كراكر ‏سوخارى در تأمين يخشى از نيازهاى غلثى مفيد است . آبمیوه هاى بسته بندى شده توسط کارخانه های معتبر:

صفحه 36:
استفاه از أيميوه هاى بسته بندى شده در تأمين بخشى أز ويتامين هاتى كه از طريق مصرف ميوه هلى تازه تأمين ميشوند مؤثر خواهد بود. 0-04( 98 از سا ‎gaurd‏ لني باسك «el ak uss a pg cy Bd as a aes TH aD ye Cad ot aw ‏زد مات در تس زرد دس بت‎ WALES a إدو ؛ مغز بادام ؛ مغز پسته: و ..)برگه میرمهای مختلف » كشن و ...ضيه مى كردد لين محصصولات كه ‎$a sear at‏ بايد الذكد يف اعظس از مر غذائی که در زمان بروز بایای ‎gg ai oft yay‏ دق تيب هآ بای یس تن دستورات بهداشتى صادره توسط كارشناسان در كاهش مخاطرات تأشى از ‎el Sy 3‏ بايا ملي ممكن است جند ماه ا جند سال بطول بانج .لذ تغليه حل مک ما شین با نش خفن سل ای در ور له باق زیر اکان را ‎Os pate A ae‏ مكار ونى ؛ روطن ...كه داري دكار ي طرلاى قري نسب بو مواد ذا ‎ai a‏ ند ردو . مواد ته يدون نا به شراط دياه دار( (یخچال » سرد خانة رت مش ی تور هی سار در چار ای سارک دب 5 ‎ ‎ ‎ ‎ON i irr‏ توسط کارشناسان بهداشت با توجه. وس ‎SLE ala)‏ كازبياف توكوو...) غذاى مورد علاقه خود را هيه ؛ طبخ و مصرف تماد و از قرار دادن مواد أيه مورد ‎aes ist aoa‏ ‎‘val aa ۳ ‏مهم‎ ‏با توجه به اینکه اینگونه. کال تس ها کشت برع ما برديكر ماد ل مريع الل رهبت جیپ ‏ال ی ریژه نگهدار, ‎AU‏ بیستیبه صورت روزان به خقوار تحویل گردد و مصرف کنندگان ‏نیز توصیه هایبهداشتی در مصرف این مواد را مراعات کند.

صفحه 37:
-9-0) ميوه و آبميوه : توصیه می شود دقت کافی در شستشو و ضد عفونی میوه بعمل آ و یه یه لد جر کارخانه معتبر قبل از انقضاء مصرف مورد لستفدء قرار 00-0) فراررده های كنسرو و شذه و شیر إبوبامولا ‎pal ace‏ لد تاد یط نگیداریسوليبرای مد طولانی قابل نگهد یک به هچ رجه اه از رطی ها مر با ام متورم (باد کرده ) نمی شود . همچنین شیر استریلیزه با مهلت مرک ۵ ع ل دب أن مورد مصرف قرار گیرد . ©) شرايط نكهدارى مواد ‎ae‏ شرایط بحران مواد غذائى مقاوم به فساد از شکر » آرد ؛ برنج و ... بايد در شرايطى به دور از رطریت ,کرد مب لوي از درس ترات جزل د م ا الى شوقن موك ‎ale‏ زرط نهاری ور خجل تن تن صورتیکه امکان تأمین دستگاههای برودتی در شرایط بحران ( بروز بلایای طبیعی ) در منطقه وقوع حادثه وجود نداشته باشد لازم است در محل هايي به دور از محل أيجاد بحرآن كه شرایط نگهذاری مطلوب مواد غذلنی فا پیر وجود دارد نگهداری نموده و به میزان نیاز مصرف روزانه بین حادثه دیدگان توریع شود.

صفحه 38:
۰ ) اقدامات لازم هنگام بروز مسمومیتهای غذائی : مواقعیکه مسمومیت غذائی اتفاق می افتد و یا مشکوک به مسمومیت غذائی هستيم بايد اعمال زیر انجام شود. بلا فاصله جریان را به اطلاع مقامات بهداشتی مسئول رسانیده و یا مسموم را به بیمارستان ویژه مسمومین برسانیم. 2 نگاهداری باقیمانده مواد غذائی که بوسیله فرد یا افراد مسموم مصرف شده است هرگز اين مواد را نباید دور ريخت زيرا آزمايشات لازم بر روی آنها در اغلب موارد راهنمای خوبی برای پزشک و مسئولین می باشد. ‎-O‏ جمع آوری نمونه هاتی از مواد استفراغ شده و مدفوع بیمار جهت انجام آزمایشات لازم ‎-P‏ همکاری با پزشک و مقامات مستول با دادن پاسخ صحيح به سؤالات آنها و اطلاعات لازم به مقامات مسئول زیرا پاسخ صحیح می تواند راهنمای ارزنده ای برای شناخت علل آلودگی و در نتیجه جلوگیری آز آلودگی های بعدی باشد.

صفحه 39:
۰ ده اقدام برای تهیه ومصرف غذای سالم (به پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی 990 ) : 0- غذاهای سالم فرآیند شده را انتخاب و مصرف کنید. مغذا را کاملاً بپزید ۵ غذای پخته راً سریعاً بخورید > غذای پخته را با دقت و به طور صحیح نگهداری کنید. ‎-O‏ غذای پخته را قبل از مصرف مجدد بظور کامل گرم کنید از تماس غذای خام با غذای پخته جدأً اجتتاب كنيد . ‎-“P‏ هنگام شستشوی دستانتان همواره از صابون استفاده کنید. 0 تمامی سطوح آشپزخانه و مکانهاب عمومی عرضه غذا را هميشه تميز نگه دارید. ‏9< غذا ها را از سترس حشرات جوندگان و سایر حیوانات دور نگه دارید. ‏0 همواره از آب بهداشتی و سالم استفاده کنید.

صفحه 40:
3 بناه + تأمين مسكن و سر يناه از اولين اقدامات در بحرانها مى باشد زيرا در غالب بحرانها ساختمانها تخريب شده يا در شرايطى قرار كرفته كه غير قابل سكونت بوده و امنيت آن بخطر افتاده است بنابراين آسيب ديدكان ناكزير بايد در اردوگاههای چادری یا ساختمانی و يا محلهایی از قبیل مدارس » مساجد » انبارها و اين گونه اماکن اسکان داده شوند ‏ زیستن در چنین محلهاتی بدلیل موقت بودن و فقدان امکانات مناسب برای زندگی مشکلات عدیده ای بدنبال داشته که ممکن است اثرات آن چند روز یا حتی چند سال بعد بروز نماید. بررسیها و تحقیقات در محلات غیر بهداشتی و مساکن نا سالم مبین اين واقعیت است که در اين محلات و مساکن و بسیاری از بیماریها بیش از سایر نقاط شهری مشاهده می گردد. بعلاوه هزینه های نگهداری اماکن نا سالم مشتمل بر مخرج آتش سوزی » حفظ سلامت ساکنین و سایر هزینه ها در مقایسه با مساکن استاندارد بسیار زیادتر است

صفحه 41:
۰ در اردوگاههای چادری که فواصل لازم را بین چادرها رعایت نمی نمایند علاوه بر مشكلاتى كه بعلت كير كردن طناب جادرها براي ساكنين ايجاد شده و موجب زمین خوردن افراد می شود احتمال آتش سوزی نیز افزايش یافته و در صورت سوختن یک چادر ممکن است شعله های آتش سراسر آردوگاه را فرا گرفته و موجب خسارات جبران ناپذیری شود احداث اردو گاههای چادری در مناطقی که سردسیر بوده و همواره دارای ریزشهای جوی است از یک طرف خطر نفوذ آب بداخل چادر و زمینه ایجاد رطوبت را به دتبال داشته ۳ طرف دیگر مصرف سوختهای ناقص به منظور تأمین گرما گاهاً موجب آلودگی هوای داخل چادر شده و تا مرز خفگ سلامت ساکنین را بخط مى الدازد. لا ضروری به نظز میرسد با رعایت موازین بهداشت مسکن و سر پناه تأ حد امکان پیش بینی های ‎SY‏ بعمل آمده تا حوادث ناشي از چنین شرایطی به حداثل ممکن گاهش داده شود

صفحه 42:
۰ ب) موازین بهداشتی اردوگاهها ومحلهای اسکان موقت: + از نظر کلی هرمسکن خواه یک چادر یا یک کلبه کوچکی در اعماق جنگل باشد یادر شهری با جمعیت میلیونی بایستی به نیازهای اساسی افراد پاسخ صحیح بدهد. بیشتر مردم بیش از ده ساعت از اوقات شبانه روز رادر خانه می گذرانند مهمتراینکه چند سال اول زندگی یعنی دوران شیرخوارگی وهمچنین اوقات بیماری» پیری وازکارافتادگی نیزدر خانه سپری می شود. بنابراین باتوجه به شرایط وعواملی که تندرستی ساکنان خانه را در معرض خطر قرار می دهد» چاره اندیشی دراین زمینه ها از نظر تأمین سلامت جسمی » روانی واجتماعی افراد اهمیت اساسی دارد. اسکان یافتن آسیب دیدگان درپناهگاههای امن مثل ساختمانها, اماکن خالیانبارها؛ مدارس واردوگاههای پیش ساخته بامصالح محکم ترجیحا" مطمئن تربوده ودر صوره برخورداری از اردوگآههای چادری می تواند به عنوان سرپناه مورد استفاده قرار گیرد.

صفحه 43:
۰ برخی از نکات ایمنی وبهداشتی که باید درساختمانها وچادرها رعایت شود عبارتنداز : 0- ساختمانها: ‎she 04‏ هااز مناظق خطن دور باشند ت وس ات كيرد <-) حرارت محل زندگی در حدود 49 تا 00 درجه سانتیگراد مناسب است 06)تجهیزات حفاظتی درمقابل حریق داشته باشد حتی الامکان سطلهای پراز ماسه در دسترس باشد. 046) نفت یا بنزین باید بیرون از ساختمان نگاهداری شود. -) مستراج بیرون از ساختمان باشد, 1) سطل زباله جهت جمع آوری زباله تهیه شود. ©-1) دودكش بخاريهايى كة براى كرم كردن بكار مى روند بايد از ساختمان بيرون روند. 0-)از تخلیه زباله دراطراف ساختمان خورداری شود.

صفحه 44:
۰ - اردوگاههای چادری: ‎dus tae) de clad‏ ن هلال احمرو مسؤلين اردوكاهها صورت مى كيرد لذا ‏رعایت نکاتی مثل فاصله از مراکز آلوده» وسعت مناسب» شیب زمین » عدم رطوبت» فاصله ‏چار هر پر تکات لز ابتا بيد مورد ترجه قرار گید آا نت بهداشتی ‎gt‏ یلنی که ساکتون ‏برای حفظ سلامت خود بايد به آن توجه کنند عبارنند از : ‎oe SS‏ ریس ریش درد اغهای خوراک اده از وه ‎e‏ « وپزنده ای نفتی و چراغهای خورا ‏بزى د حفاظت در مكيل للش ممو' ‏2 ستفاده از تهويه مناسيب و طبيعى در ادرها وحفاظت در مقابل كاز ‎(QP‏ استفاده صحیح از وسایل برقی وسیم کشی داخل چادرها وحفافت * ‎re‏ مقابل أتش سوزى ‏مه سطل زباله 1 68 نصب تل يالك ‎Me‏ ‏داعم دق مقوم در نزدیکی چدرها .)ترجه وعمل نمودن به دستورأت وتوصیه های بهداشتی مسژلین اردوگاه

صفحه 45:
+ مشارکت در نصب صحیح چادرها: چنانچه چادرها از قبل توسط مأمورین امداد نصب شده باشد مطمئنا" نظم و ترتیب رعایت شده واز فضای کافی استفاده می شود ولی در بعضی مواقع بدلیل نبودن فرصت لازم» آسیب دیدگان رأسا" اقدام به برپایی چادرها نموده وگاها" بدلیل عدم آشنایی» نظم وترتیب رعایت نشده ومشکلاتی را ایجاد می کنند بدین منظور ضروریست قبل از هرگونه اقدام » شرایط صحیح نصب چادرها رااز نظر رعایت فاصله» جهت وسایر موارد آموزش دیده وسپس اقدام نمایند.

صفحه 46:
مشکلات ناشی از حشرات » جوندگان و موجودات موذی در اردوگاهها ۰ از مشکلات دیگری که متعاقب بحرانها ایجاد شده و سلامت آسیب دیدگان را بخطر می اندازد رشد و تکثیر عوامل میکروبی بیماریزا و نیز تکثیر حشرات از قبیل مس » پشه ۰ سوسک و همچنین تکثیر جوندگان به ویژه موش را می توان نام برد و در بعضی مواقع بخاطر بر همزدن محیط زیست طبیعی موجوداتی از قبیل گزندگان » مار » عقرب » رطیل و برخی جانوران منطقه » امنیت آسیب دیدگان را تهدید نموده و مشکلات آنها را مضاعف خواهند کرد. وجود اجساد » لاشه موجودات » دفع نا صحیح فضولات و مدفوع » تلنبار شدن زباله » وجود برکه ها و ماندآبها » فساد مواد غذائی و معضلاتی که بویژه در روزهای اولیه بحران و سپس تا هنگام ساماندهی و ایجاد نظم در محلهای اسکان آسیب دیدگان بوجود می آید موجب تعفن شدید شده و شرایط مناسبی برای میکروبها . حشرات و موجودات موذی فراهم می کنند.

صفحه 47:
۰ بعضی میکروبها از خود موادی ترشح می کنند که به آنها سم می گویند و این سموم حتی با حرارت هم از بین نرفته و ممکن است از راههای مختلف مثل خوردن غذای آوده وارد بدن شده و ایجاد مسمومیت نمایند. همچنین عوامل بیماریزا از طریق نیش زدن حشره » مدفوع حشره » خوردن و له شدن حشره و استنشاق هوای آلوده به مدفوع حشره ناقل به اشخاص سالم انتقال می یابند. ترس از بندپایانی مثل عنکبوتها » عقربها گاهاً منجر به ضایعات عصبی می شوند» ایجاد مزاحمت و آزار بصورت نیش و گزش به ویژه در کودکان و اشخاصی که پوست بدنشان ظریف و حساس بوده و سبب تحرکات پوستی آنها می شوند. موشها علاوه بر خسارات اقتصادی که بر منابع غذائی وارد می کنند مخاطرات بهداشتی ایجاد کرده و موجب بروز بیماری می گردند.

صفحه 48:
۰ ب) راههای پیشگیری و مبارزه با موجودات موذی و عوامل بیماریزا: بهداشت عمومی یکی از. عوامل مهم در سلامت مردم است » برای تأمین سلامت جامعه » بهداشت هم به صورت فردی و هم به صورت اجتماعی باید رعایت گردد. بهداشت فریدی و اجتماعی مکمل یکدیگرند و رعايت بهداشت فردی به تنهایی کافی نخواهد بود زیرا انسان جدا از مردم و اجتماع زندگی نمی کند و رعایت یا عدم رعایت بهداشت هر فرد روی سلامت سایرین اثر می گذارد.

صفحه 49:
۰ - بهسازی و ایمن سازی محیط : ساده ترين و عملی ترین اقدامی که هر فرد می تواند در پیشگیری از عوامل ‎EGE cia dees aon‏ ی شا است بدین معنی وبها » حشرات » جو: و موجدات موذی محیطهای رشیر تکار پدامیکند که شرایط لام را رای زنگی دافته باشند ين شرايطجيزى نيست جز الودكيها » ناياكيها ؛ مواد زائدى مثل يسمانده های غذا و زباله ها » ماندآبها و برکه های فاضلاب و در مجموع شرایطی که موجودات کوچک و بزرگ بتوانند به راحتی رشد و تکثیر پیدا کنند. بهسازی محيط در وأقع اقداماقى آست كه اين شرايط را از بين مى برد بعبارتى با اقداماتى مثل جمع آوری صحیح و به موقع زباله و مواد زائد و دور كردن ین مواد روى ينجره ها و چاه های فاشلاب ها پوشاندن آبانبارها و مخازن آب » دفع صحیح و فضولات » حفانلت شخصی و اقدامات مشابه می توان بدون استفاده از ه گونه مواد شیمیائی مثل سموم و مواد ضد عفونی کننده » محیط را بهسازی نمود بطوریکه امکان نشو ونما برای موجودات موذی و ميكرويها فر اه نشود ۳ سالم سازی محیط علاوه بر ى از بيماريها » از ده كردن محيط توشط منشوم و مولا وميا خوددارى شده و همراه شرايط طبيعى محيط حفظ خواهد شد.

صفحه 50:
۰ - استفاده از مواد شیمیائی (سموم و مواد گند زدا ): دربعضى شرايط به دليل بالا بودن آلودكى به ناجار بايد از مواد شيميائى نيز استفاده كرد اما استفاده از اين مواد هم زمانى مؤثر خواهد بود كه با بهسازی محیطهمراه باشد ‏ استفاده از سموم و مواد شیمیادی نیاز به متخصصین و آگاهی داشته و هر نوع سمی را نمی توان به راحتی در محیط مسکونی استفاده کرد مگر زیر نظر کارشناسان مربوطه و با رعایت نکات امنی » در غیر این صورت ممکن است علاوه بر تأثیرات بد زیست محیطی و مقاومت موجوات و میکروبها موجب مسمومیت افراد شده و زیانهاتی به بار آید. بکار بردن سمومی که در بسته های مخصوص خانگی و یا قوطیهای تحت فشار (اسپری) تهیه شده و در شرایط بحران کمک مزثری در کاهش حشرات و موجودات موذی خواهند کرد

صفحه 51:
۰ - روشهای کنترل و حفاظت : 4 مگس و پشه : - از بين بردن آبهاى راكد و علف های سطحی در آبهای ‎sky‏ ‏- نصب توری و پشه بند - دفع صحیح مدفوع و فضولات - جمع آوری و دفع صحیح زباله - پاشیدن نفت یا گازوئیل روی آبهای سطحی راکد و فاضلاب - استفاده از سمومی مثل فایکام ۰ بایگون » پرمترین (آمبوش - کوپکس ) زیر نظر کارشناسان مربوطه

صفحه 52:
‎lt‏ ,مردم در اردوكاها و سر بناهاى موقت به علت تماش تزدي افراد سال ب افراد لوده شيوع و تكثير اين حشره را فراهم مى, ‎hel‏ بدن كه قل م باد ‎ue‏ ‎age Se ‏مى شود انتقال عوامل بیماریزا از طریق مدفوع شپش و‎ By cts ‏ا (كمبود آب ؛ صابون و ‎Meee ay,‏ ‎۲ 1 ‏براى كنترل اين حشره بايد به بح و حمام دسترسی با کرد » شستشوى بدن با گرم ‏صابون » شستشوى لباسها بأ مواد شوينده ‎٠‏ قري و أب داع و شك لمودن ن آنها در مقابل نور خورشيد » در ‏صورت امکان استفاده از اتوی عم اه برس شان رد يكل ‎sx‏ كردن موها ‏موثر می باشد؛ در صورت ‏ دسترسی مي توان به راحتی از شامپو بنزن هگز ‏در مواردی دیده ده که در اردوگاها برای مبارزه با شپش آقدام به سمپاشی داخل اماکن می کنند که ‏هیچ وجه احتیاجی به آن : جز به خطر اند آشخاص حاصلی نخواهد داشت زیر" شيش مدت بسيار كوتاهى در خارج أز بدن مى كذرائد و خود را را به بدن می رساند. ‏ملد از مواد شيميائى و سموم زير در صورتيكه زير نظر كارشناسان مربوطه انجام كيرد توصيه ‏برمثرين 9/9 هس هزار روى مير و بدن افراد و پردر گامکسان 0 درصد و 40 007 درصد براى لباسها و محلهاى خواب استفاده كردد. ‎ ‎ ‎ ‎

صفحه 53:
اساس: ساسها اغلب اوقات خود را در شكافها » تركها و ساير محلهاى قابل اختفا در ديوارها و سقف اماكن و حول مى كذارنئد و نيش أنها ممكن است يأحث اثرآت بوستي خيلى شديده خارش و بر افروختكي صورت شده و در مواردی موجب تهوع و تند ششدن انض مبارزه شيميائي بآ اين حشره بايد زير نر كارشناسان متخصصن انجام كيرد كه در اين صورت ميتوان از سمومي مثل ليندين »فايكام » دلتامترين ؛ برمترين » استفاده و سطوح را سمياشى تمود. لكك ها لصولا تع كردن معل زندكى مره در يناها و نظلفت وساقل خواب و لبلس ها مم توان محیط را برای اين حشره نامناسب کرد. در صورت آلود کب انز ی مزا از منطقه آلوده به محل دیگری انتقال داده شود و مبارزه با کک بطور جدی در لاته جوندگاني مبارزه شيميائى با كك زير نظر كارشناسان متخصص صورت د د ميوان از سمومى مثل كويكش يا أبوش » بون * فايكام » ديازيلون و مالاتيون استفاده كرد. 5 ‎ted cada ae‏ | آشپزخانه ها اطراف كمد ها ها و قفسه ها » ظرف شوتی ها » یخچال و نواحی که محل ائى هستند همجنين لوله ها و دودکشها و فاضلاب رودها زندگی مي کند. سکها يا و نظافت بوده و استفاده از حشر كش دون نکر مرا فق اساي موقت ايجاد كرده و راه أساسى نيست. باید مار و باش ذرات مواد غائى خوددارى و كفشور يا محل و باله به موقع جمع آوری و درب کیسه کاملا بسته شود استفاده از سمومی که برای ف خانگی تهیه شده و در بسته هاى ساده و قوطيهاى تحت فشار ا ا مق رن ون کی و » ديازينون و فايكام زير

صفحه 54:
- موش : موش ها حیوانات بسیار باهوش و در عین حال نسبت به رویدادهای اطراف خود مشکوک می باشند ۰ کوچکترین تغیبری در محیط باعث می گردد که حیوان عکس العمل نشان داده و از خوردن و جویدن غذا و اشیاء خودداری نماید. معمولاً حضور موشها را می توان از روی آلودگی هایی که بطور مستقیم می گذارند که شامل فضولات ؛ ادرار » چربیها یا لکه ها » مو و قسمتهای جویده شده و غیره می باشد و به خوبی توسط این علائم می توان وجود موش را در محل شناسائی نمود. برای کنترل موش می توان از حضور موشها به یک منطقه یا اردوگاه یا یک ساختمان بوسیله ایجاد موانع یا استفاده از مواد دور کننده » حمایت از شکارچیان طبیعی مثل سگ و گربه و یا از وسائل مکانیکی از قبیل تله بویژه در زمانی که طعمه گذاری با سموم احتمال مسمومیت کودکان را بدنبال داشته باشد پیشنهاد می گردد. طعمه گذاری و استفاده از سموم باید زیر نظر کارشناسان متخصص و با سمومی مثل وارفارین » اکتوسین سی و کوماکلر انجام گیرد.

صفحه 55:
۱ ج) گند زدائی و از ین بر بد کمک عرامل و روشهای خرن موی ما ید یزار محید ‎agian’‏ ‎Ded eae ST gst‏ 0 سوزاندن ۰ حرارت دادن » جوشاندن موجب نابودی باکتریها شده و ‎ees ad‏ 8 الود عارالى مكلذ شيل 20 و برخي لجنام را إل إبن طريق فى لزان ال اف رد برخی از مواد مانند الکل » آهک » صابون » پودر های پاک كننده » سا كلر » دتول » هام به سوت ۵ 5 ‎ye Bn ap LO‏ اه قزر مس رد و کرئولین به صورت © درصد يعنوان مثال با ده ليتر كرتولين 600 در صد می توان ‎sles HOD‏ ضدعفونى تیه نود براى كند زدائى توالت » حمام » وسائل آب و فاضلاب مورد استفاده قرار هک ارزنترین گندزدا است » از اختلاط آب با آهک » شیر آهک بدست می آید که جهت كند زدائى مدفوع با غلظت کم مورد لستفاده فرار می گیرد کلر و هالامید برای گند زدائی آب » غذا ‏ سطوح و اماکن آلوده مورد استفاده قرار می گیرد. ۰ از كند زدا ها در بازار يافت ميشوند و براى ياك كردن و از بین بردنمیکرویها بل اصولاً مواد ميكروب كش و ياك كننده از طريق مسئولين هلال احمر و بهداشت در اختيار آسيب دیدگان قرار خواهد گرفت و روشهآی لستفاده از أنها توضيح داده می شود.

بحران بحران پديده ايست كه بدنبال وقوع يك اتف اق و ي ا تغي ير ناگهاني ‌،دگرگوني شرايط محيطي ،حوادث ،اپيدمي ها ، مناق شات سياسي درگيريهاي ملي و بين المللي و ...حادث ميگردد و تلفات و مشكالت قابل توجهي براي يك جامع ه بوجود ميآورد كه مقابله با اثرات آن در حد توانايي ه اي معمول آن جامعه نيست برنامه بهداشت محيط آب و فاضالب حمام و توالت زباله دفن اجساد سالمت غذا بهداشت محيط آلودگي هوا پناهگاه تعريف خدمت : طبق گزارش سازمان جهاني بهداشت يك سوم بار بيماريها ناشي از عوامل محيطي است .و كنترل هر عامل محيطي كه بر سالمت انسان تأثير گذار باشد از قبيل آب ‌ ،هوا ‌ ،غذا ‌،جانوران موذي ‌ ،مواد زائد جامد) فاضالب ‌،و ...در قالب خدمات بهداشت محيط قرار مي گيرد. هرگونه توسعه در بخشهاي مختلف اقتصادي، ‌اجتماعي‌،كشاورزي و ، ...باعث پيچيدگي فرآيندهاي مخرب محيطي و نهايتًا خدمات بهداشت محيـط را با چالش هاي جدي روبرو مي كند . باليا عليرغم پيشرفتهاي علمي زياد متأس فانه بش ر هن وز موفق ب ه پيش بي ني ص حيح و دقي ق ب روز بالي ا و حوادث عمده نش ده اس ت .بالي ا و ح وادث عم ده شامل ( :س يل -زلزل ه -طوف ان -ص اعقه -آتش س وزي -هج وم حيوان ات و حش رات و ح وادث شيميايي و پرتوزائی و )...مي باشد. پيامدهاي باليا تلفات جاني (انسان و دام) – آلودگي محيط مجروح شدن تعداد كثيري از مردم تخريب سيستم هاي آبرساني و دفع بهداشتي فاضالب – بروز اختالل در تأمين و توزيع آب آش اميدني و جم ع آوري دف ع فاضالب بروز اختالل در سيستم جمع آوري و دفع زباله ‏حوادث شيميايي – آتش س وزيها – ب روز ح وادث هس ته اي (اتمي – راديواكتيو) ادامه پيامدهاي... تخريب اماكن مسكوني و تجاري – آموزش ي – خ دماتي – اف زايش نياز به خدمات غير محلي كاهش توان ارائه خدمت در مناطق اع زام كننده بروز بيماريهاي فصلي – افزايش بيماران – تلفات جاني بروز بيماريهاي واگيردار – بروز اپيدميها – افزايش بيماريهاي ثانوي ه – تلفات جاني ثانويه بروز بيماريهاي رواني – افزايش ناتواني ها – افزايش نيازهاي مراقبتي تخريب منابع غذايي – نياز به تأمين مواد غذايي از خ ارج از منطق ه آسيب ديده – بروز اشكال در نگهداري و توزيع مواد غذايي اهدايي بروز اختالالت امنيتي – افزايش ناتواني ها نيازهاي اساسي آسيب ديدگان )1 )2 )3 )4 )5 )6 دسترسي به آب آشاميدني سالم و سيستم دفع بهداشتي فاض الب و زباله دسترسي به تأسيسات بهداشتي (توالت -حمام -رختشويخانه و ).... بهره مندي از مسكن و سرپناه مناسب (ايمني و بهداشت) دسترسي به مواد غذائي سالم خدمات پيشگيري از بيماريها آگاهيهاي بهداشتي (بهداشت محيط – بهداشت ف ردي – بهداش ت اجتماعي و رواني) خدمات بهداشت محيط اساسي ترين اقدام براي رفع نيازهاي اساسي آسيب ديدگان ارائه كنندگان خدمات بهداشت محيط )1 )2 )3 )4 )5 برنامه ريزان برنامه هاي بهداشت محي ط :م ديران – كارشناس ان ب ا تجربه – كارشناسان اج رايي در بهداش ت محي ط (س طوح كش وري و استاني)‌ مجري ان برنام ه ه اي بهداش ت محي ط :كارشناس ان – كاردان ان – تكنسين ها – بهورزها (سطوح شهرستاني) ناظرين برنامه هاي بهداش ت محي ط :كارشناس ان ب ا تجرب ه (س طوح كشوري و استاني) ارگانه اي ب رون بخش ي (ش ركت ه اي آب و فاض الب ،ش هرداري ، استانداري ،فرمانداري ،جهاد كشاورزي ،رسانه ها ‌، سازمانهای غيردولتي NGOیونيسف ––w HOنيروهاي خارجي) نحوه و چگونگي ارائه خدمت : ‏ .1 .2 .3 .4 چها رمرحله مشخص براي انجام خدمت در نظر گرفته شده است مرحله پيشگيري مرحله آمادگي مرحله مقابله مرحله بازسازي – 1مرحله پيشگيري )1 )2 )3 )4 هماهنگی و همکاری در ايمن سازی سيستم های تأمين آب آشاميدنی -شبکه های جمع آوری و دفع فاضالب همکاری در ايجاد تأسيسات بهداشتی ايمن از قبيل حم ام ، توالت و... بررسی و شناسائی پتانسيل ح وادث ش يميائی ،پرت وزائی و همکاری در ايمن س ازی تأسيس ات ذيرب ط ب رای ش رايط اضطرار پيش بينی سايتهای ايمن برای نگهداری امکانات و اب زار و تدارکات خدمات بهداشت محيط – 2مرحله آمادگي )1 )2 )3 )4 )5 )6 )7 تهيه و تدوين برنامه مديريت بهداشت محيط در باليا و تعيين مسئولين ذيربط آموزش رده هاي اجرايي براي كسب آمادگي آموزش عمومي مردمي جهت ارتقاءأآگ55اهي ها ي مردمي ب55راي حف55ظ س55المت خود در باليا جلب مشاركت ارگانهاي برون بخشي آموزش نيروهاي برون بخشي سازماندهي نيروهاي عملياتي تهيه فلوچارت تيم هاي اجرايي و نحوه ارتباطات ادامه ... .8 .9 .10 .11 .12 .13 .14 .15 تعيين و تبيين وظايف تيم ها و رده هاي اجرايي تهيه و تدوين برنامه ارزشيابي هماهنمگي با مديريت هاي بحران كشور تدارك امكانات الزم براي اجراي برنامه انجام مانور در پريودهاي زماني تعيين شده بررسي نقاط ضعف و قوت مانور سازماندهي مجدد نيروها – امكانات و تداركات بر اساس نتايج مانور ثبت تغييرات انجام شده و نتيجه ارزشيابي مانور – 3مرحله مقابله )1فراخواني نيروهاي موظف و استقرا رآنه ا در مح ل حادثه )2انجام برنام ه ارزي ابي س ريع وض عيت موج ود در منطقه آسيب ديده بنحويكه حداكثر تا 48س اعت بعد گ زارش وض عيت موج ود و چگ ونگي نيازه ا اعالم گردد. )3انجام تغي يرات الزم ب ر اس اس گ زارش ارزي ابي سريع ادامه مرحله مقابله )4 )5 )6 )7 )8 اجراي برنامه هاي كنترلي بهداشت محيط (انتقال اجساد و نظارت بر دفن بهداشتی آنها -آب و فاض الب -زبال ه - م واد غ ذايي -تأسيس ات بهداش تي «ت والت -حم ام - رختش ويخانه - »....گن دزدايي -سمپاش ي -محله اي اسكان موقت -بهداشت خانوارها ثبت اطالعات و آمار ،گزارش دهي بر اسا س پريوده اي زماني از پيش بيني شده انجام برنام ه ارزش يابي واج راي تغي يرات م وردلزوم در برنامه هماهنگي با ساير بخشهاي بهداشت و درمان هماهنگي با ارگان هاي ذيربط بين بخشي – 4مرحله بازسازي )1برقراري سيس تم ه اي آب آش اميدني ،فاض الب ، زباله ،تأسيسات بهداشتي (حمام و توالت) )2جمع آوري امكانات و تجهيزات غير قابل استفاده و احياي آنها براي بهره برداري های بعدی )3بررسي وض عيت موج ود بهداش ت محي ط اس كان م وقت و شناس ايي و كن ترل محله اي آل وده ب ا هماهنگي بخشهاي ذيربط ادامه مرحله بازسازی )4 )5 )6 )7 )8 محلهاي آلوده با هماهنگي بخشهاي ذيربط ارزشيابي نظام جاري مديريت خدمات بهداشت محيط و اصالح و بازسازي آن ارزيابي شاخصهاي بهداشت محيط و جاري كردن نظ ام مديريت معمول بهداشت محيط هماهنگي با ارگانهاي مسئول در امر بازس ازي در جهت اعمال ضوابط بهداشت محيطي براي اسكان دائم اج راي عملي ات بهداش ت محي ط در زم ان س اخت تأسيسات براي اسكان دائم و پس از آن نظام ثبت اطالعات – گزارش دهي )1فرم ثبت آماري فعاليت ه اي انج ام ش ده روزان ه شامل : بازديد از منابع آب بازدي د از مخ ازن آب (تانكره اي س يار – مخ ازنثابت) موارد كلرسنجي از شبكه – تانكرهاي س يار – مخ ازن ثابت – ظروف نگهداري آب خانواره ا ب ر اس اس مطلوب و نامطلوب و صفر  ادامه نظام ثبت ... موارد آزمايش آب (باكتريولوژيك – شيميايي) بر اساس مطلوب– نامطلوب ميزان مواد غذايي معدوم شده موارد بازديد از مراکز تهيه و توزيع مواد غذايي و اماكن عمومي موارد بازديد از مراكز بهداشتي درماني موارد بازديد ا زمحلهاي تجمع زباله تعداد توالت هاي احداث شده تعداد توالت هاي بازسازي شده م وارد بازدي د ا زتأسيس ات بهداش تي (ت والت و حم ام ) ...وگندزدايي آنها ادامه نظام ثبت ... ميزان سطوح گندزدايي شده به متر مربع – ميزان سطوح سمپاشي شدهبه مترمربع مقدار مواد گندزدايي مصرفي مقدار سموم مصرفي براي حشرات و جوندگان مقدار پركلرين مصرفي براي گندزدايي آب و ساير مصارف تعداد كالسهاي آموزشي تشكيل شده و تعداد افراد آموزش ديده تعداد موارد آموزشهاي چهره به چهره(تعداد افراد آموزش ديده ) -تعداد جلسات درون بخشي و بين بخشي تشكيل شده اين فرم در پايان هر روز به مسئول ستاد بحران منطقه ارائه خواهد شد  ادامه نظام ثبت ... – 2فرم نيازهاي تداركاتي : مواد و تجهيزات مورد نياز در فرم م ذكور ثبت و جهت تهي هبه مسئولين ارائه ميگردد. – 3فرم گزارش دهي كليه آمارها و اطالعات اكيپ ها در ف رم مخص وص دري افتشده از سوي ستاد بحران شهرستان ثبت گردد. جمع بندي و پس از تجزيه و تحليل از طريق اين فرم به س تاد استان و متعاقبًا به مسئولين كشوري گزارش خواهد شد. بهداشت آب در بروز بالیا • ازعمده ترین مشکالتی که در بحرانها بو‍یژه در زلزله گریبانگیر مردم وآسیب دیدگان می شود مشکل مربوط به آب است ،این مشکل چه در هنگام حادثه چه بعداز حادثه همواره سالمت مردم را تهدید کرده ودر صورت بی توجهی یا کم توجهی در تأمین ونظارت برآن به شدت بحران افزوده خواهد شد .کیفیت آب آشامیدنی در شرایط عادی همواره با دقت و حساسیت خاصی صورت گیرد چرا که با هر لحظه غفلت احتمال ورود فاضالب یا عوامل آلوده کننده بداخل شبکه ها ومنابع آبی وجود داشته وزمینه برای افزایش بیماریها فراهم خواهد شد به همین دلیل وضعیت شرایط بحرانی وفقدان آب از یک طرف و آلودگی منابع آبی از طرف دیگر شدت حوادث را مضاعف می نماید. • تخریب منابع آبی از قبیل چشمه ها ،چاهها ،قنوات وشکستن مخازن زمینی وهوایی ونیز شکستن منابع آب آشامیدنی ولوله های فاضالب وتخریب تأسیسات وتلمبه خانه ها همواره با قطع برق از دالئل اصلی قطع آب یا آلودگی آبها در شرایط بحران می باشند .کمبود آب موجود شده تا آسیب دیدگان به آبهای آلوده روی آورده وبرای ادامه حیات هرگونه آبی را به مصرف برسانند حتی تأمین آب از تانکرهای سیار ویا نصب تانکرهای ثابت در نقاط آسیب دیده ویا محلهای موقت اسکان آسیب دیدگان بدلیل عدم حفاظتهای الزم از زمان برداشت تا مصرف ،خود نیاز به نظارت خاصی داشته وکنترل لحظه به لحظه ای را طلب می نماید. اهمیت آب در زندگی موجودات زنده امروزه برهمه روشن است انسان بدون وجود آب تا یک هفته قادر به ادامه حیات نیست اجتماعات اولیه بشر همواره در اطراف منابع آبی تشکیل شده و این مایع حیات منشاء پیدایش همه موجودات است. کمبود آب باعث شد تامصرف آبهای آلوده افزایش یافته ومصرف اینگونه آبها موجب پیدایش بسیاری از بیماریها از جمله اسهال و استفراغ گردد • ب)نکاتی راکه باید در جهت آب سالم بدانیم: آب سالم و پاکیزه : آب سالم آبی است که برای مصرف کننده حتی اگر به مدت طوالنی آشامیده شود خطری نداشته باشد آب ممکن است سالم باشد اما اگر دارای طعم یا ظاهر نامطبوع باشد ممکن است مصرف کننده را به سوی آبهای دیگر یا کمتر سالم براند از این رو آب آشامیدنی نه تنها باید کامال" سالم باشد بلکه باید پاکیزه یعنی مورد پسند مصرف کننده هم باشد چنین آبی را می توان (پذیرفتنی یا نوشیدنی) نامید. آب سالم آبی است که : -1بدون عوامل زنده بیماری زا باشد. -2بدون مواد شیمیایی زیان آور باشد. -3طعم مطبوع داشته باشد. -4قابل استفاده برای مصارف خانگی باشد. آبی را آلوده می نامند که دارای عوامل بیماری زای عفونی یا انگلی ،ضایعات ومواد شیمیایی سمی باشد. • ترتیب اولویت بندی آب در شرایط اضطرارعبارتنداز : -1شبکه آبرسانی شهری -2چشمه ها وچاهها -3آبهای سطحی نیاز به آب از نظر کمی وکیفی مانند هر جمعیتی مردم جابجا شده نیاز به دسترسی آب با کیفیت خوب وبه مقدار کافی دارند این نیاز در مورد اردوگاهها وجایی که تراکم جمعیت در آنها باال بوده وخطر اپیدمی بیماریهای منتقله توسط آب زیاد است بیشتر می باشد. کمی :در واقع مهمترین اصل ،زنده ماندن مردم است .بنابراین باید حداقل آب مورد نیاز برای این منظور تأمین شود میزان آب مورد نیاز برای ادامه حیات 15تا 20لیتر برای هر فرد در شبانه روز است ولی درمواقع بروز بحران جیره بندی روزی 4تا 5لیتر برای هر نفر نیز کافی خواهد بود .لذا رعایت این نکته ضروریست که در این شرایط از حداقل آب بیشترین استفاده به عمل آید وتا حد ممکن از ریخت وپاش وهرز رفتن آن جلوگیری شود. کیفی :از نظر کیفیت آب مصرفی باید برای سالمتی بی خطر بوده و دارای ظاهر وطعم مورد قبول مردم باشد. • • روشهای ساده تصفیه آب سالم در شرایط بحران : اگرچه سالم بودن آب شرایط بسیارمهم در انتخاب منبع تأمین آب است ولی در شرایط اضطراری از منابعی که احتمال آلودگی آنها نیز وجود دارد هم استفاده می شود .منتها با انجام روشهای ساده تصفیه این امر امکان پذیر خواهد شد. -1نگهداری و رسوب دهی : نگهداری ساده ترین روش بهبود آب می باشد معموال" عوامل بیماریزای خاص بیش از چند روز نمی توانند به زیست خود ادامه دهند ولی برای این کار مخازن زیادی مورد نیاز است. براثر رسوبدهی مواد معلق به همراه عوامل بیماریزای موجود در آب ته نشین می شوند باید به این نکته توجه شود که ظروف نگهداری آب باید کامال" تمیز بوده ودرب آب امال" بسته باشد تا از ورود آلودگی وحشرات به داخل آن جلوگیری شود در غیر این صورت می تواند محلی مناسب برای پرورش عوامل بیماریزا باشد. -2جوشاندن : حرارت اولیه روش گندزدایی آبهای مشروب بوده است این روش در اردوگاهها یا مواقعی که اشکالی در سیستم توزیع اب پیش آمده روش مناسبی برای گندزدایی مقادیر کم آب را به مدت بین 1تا 5دقیقه می جوشانند. نکته قابل توجه اینست که جوشاندن آب باید شدید باشد .اگر آرام وبه مدت کوتاهی صورت گیرد چاره ساز نخواهد بود ضمنا" شرایط نگهداری نباید به گونه ای باشد که موجب آلودگی مجدد آن شود. • -کلرزدن به آب : )1-3کوزه گذاری: کوزه گذاری بهترین راه گندزدایی چاههای آب بوده وبه راحتی انجام می گیرد برای اینکار ابتدا یک کوزه معمولی را که معادل 12 -15لیتر آب گنجایش دارد تهیه کرد در سطح خارجی کوزه روزنه هایی ایجاد کرده ومقدار 25تا 35گرم از پودر پرکلرین را برداشته ودر یک سطل پالستیکی محتوی آب گرم حل می نمائیم .سپس محلول حاصله را وارد کوزه کرده ومابقی آن را تا دهانه کوزه از آب پر می کنیم دهانه کوزه را محکم می بندیم .کوزه فوق را باید در عمق متری سطح آب آویزان نمائیم این کوزه قادر است آب چاهی را که روزانه معادل 1200لیتر آب از آن برداشت می شود به مدت یک هفته ضدعفونی نماید نوع دیگری از کوزه وجود دارد که در آبهای با حجم بیشتر وجاری می توان استفاده نمود در این روش کوزه ای را با شرایط باال تهیه کرده ودر دوطرف آن دو سوراخ با قطر 6میلیمتر ایجاد می نمائیم سپس 75گرم از پودر پرکلرین را با 3لیتر ماسه مخلوط نموده و درون کوزه می ریزیم بقیه مراحل کار مانند کوزه قبلی می باشد از این قبیل کوزه ها می توان جهت گندزدایی آبهای جاری مانند قنات وچشمه و چاههای عمومی که میزان برداشت بیشتری دارند استفاده نمود • )3-استفاده از کلر مادر: تهیه محلول کلر مادر جهت سالم سازی آب آشامیدنی در شرایط اضطراری وعدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم به شرح زیر می باشد: یک قاشق غذا خوری یا سه قاشق مربا خوری پودر هیپوکلریت کلسیم (پودر کلر) را با یکلیتر آب مخلوط کرده وبهم بزنید .محلول بدست آمده محلول یک درصد کلر یا کلر مادر است که باید در ظروف در بسته دور از نور نگهداری شود( .شیشه های مات ) برای ضد عفونی یک لیتر آب آشامیدنی باید هفت قطره توسط قطره چکان وارد آب مورد نظر نمود وپس از 30دقیقه آنرا مصرف کرد. نکته :هرخانواده می تواند کلر مادر رابرای خود تهیه کند یا این که هر چند روز یکبار برای دریافت محلول کلر مادرکه در مراکز بهداشت تهیه شده است مراجعه نموده وبه ازاء یک سطل پراز آب که برای آشامیدن استفاده می نمایند یک قاشق از محلول کلر مادر را وارد آب کرده بعد از بهم زدن پس از 30دقیقه آنرا مصرف نماید. )3-3استفاده از قرصهای گندزدایی کننده: این قرصها معموال"توسط امدادگران بین افراد مصیبت زده توزیع می گردد وبه ازاء 20لیتر آب آشامیدنی یک قرص کلر کفایت می کند. توضیح :کلر را می توان از مرکز بهداشت یا مأمورین بهداشت محیط مستقر در محل تحویل گرفت. • نکات الزم در خصوص حفاظت از چاه آب: یک نفر را جهت نگهداری چاه مشخص کنید.با حصارکشی دور چاه آن را در مقابل حیوانات محافظت کنید.استفاده از سطلهای خصوصی جهت برداشت آب از چاه را ممنوعکنید ویک سطل ثابت با طناب تهیه واز آن استفاده نمائید. یک سکویی که سطل روی آن قرار گیرد وبا زمین قرار نداشتهباشد درست کنید. فاصله منابع آلوده کننده مانند توالتها باید ( حداقل 30متر از چاهبوده و در پائین دست چاه قرار داشته و یک زمین زهکشی اطراف چاه احداث شود) یک پمپ دستی یا موتور پمپ در چاه نصب کنید و روی چاه رابپوشانید. تمام معیارهای حفاظتی هدفشان پیشگیری از ورود موجودات موجود در مدفوع به آب است (در اثر تماس مستقیم ،یا با افتادن خاکهای آلوده به مدفوع در داخل آب و غیره) . بهداشت مواد غذائی در بروز بالیا • همزمان با بروز طبیعی دسترسی به مواد غذائی سالم و مطمئن بدلیل تخریب مراکز تهیه و فروش مواد غذائی ،انبارهای نگهداری ،مراکز طبخ و همچنین تخریب محل زندگی بالزده ها که در آنجا مواد غذائی مصرفی خانوار بنحوی نگهداری می شده با مشکل روبرو میگردد .آسیب وارده تأسیسات شبکه توزیع برق سب ایجاد اختالل در سیستمهای برودتی نگهداری مواد غذائی فساد پذیر ( سرد خانه ها ) ،کارخانه های یخسازی گردیده و موجب فساد و به هدر رفتن مواد غذائی موجود در آنها می شود .این صدمات ممکن است منجر به کمبود حاد غذا گردد و تا زمانی که امر تأمین مواد غذائی برای اهالی بالزده به حالت عای بر نگردد برای تغذیه بازماندگان حادثه به کمکهای خارج از منطقه بالدیده نیاز می باشد. در جریان وقوع بال ،جاده ها و راههای ارتباطی آسیب دیده و در امر حمل و نقل مواد غذائی به منطقه بالدیده اختالل ایجاد می شود که در صورت شدت حادثه ممکن است نیاز به استفاده از چرخبالهای امداد برای تأمین تغذیه و سایر مایحتاج بالدیدگان باشد • مواد غذائی بسته به میزان فساد پذیری و نوع حادثه در زمانهای متفاوت دچار فساد و آلودگی می شوند به طور مثال گوشت و فراورده های گوشتی ،مرغ و انواع محصوالت لبنی طی چند ساعت نگهداری در شرایط نا مطلوب دچار آلودگی می شوند که مصرف آنها ممکن است عواقب خطرناکی برای مصرف کننده بهمراه داشته باشد نوع بال در سعت و شدت آلودگی مواد غذائی تأثیر بسزائی دارد مثٔال در اثر بروز سیل بدلیل تماس آب با مواد غذائی مختلف ، تغییر حالت در غذا و آلودگی میکروبی نسبت به سایر انواع بال شدیدتر میباشد. سیل بهمراه خود کثافات و جرمهای بیماریزا را از سطح خاک ،شبکه فاضالب ،چاههای مستراح و دامداریها به مواد غذائی مسیر راه خود منتقل می نماید لذابمنظور پیشگیری از بیماریهای عفونی ،حصبه عفونتهای روده ای باید تمام مواد غذائی که با سیل در تماس قرار گرفته و ظروف آنها دارای نفوذ پذیری می باشند را معدوم نمود. • برای دستیابی به تغذیه صحیح و متعادل ،توجه کافی به بهداشت مواد غذائی بطور یقین از جمله عوامل اساسی است .زیرا امکان آلودگی و فساد مواد غذائی بدلیل راهیابی و فعالیت میکروار گانیسم ها و یا تحت تأثیر عوامل فیزیکی و شیمیائی هموار وجود داشته و در صورت عدم رعایت شرایط بهداشتی در مراحل مختلف تهیه ،طبخ و نگهداری مواد غذائی ،سالمت و حیات انسان پیوسته در معرض تهدید قرار دارد. همزمان با بروز بال بسته به نوع و شدت آن دسترسی اهالی منطقه بال زده به امکانات پخت و پز غیر ممکن می گردد با توجه به اینکه در تأمین مواد غذائی نیز محدودیتهای شدید وجود دارد ،بازماندگان بالیا برای رفع گرسنگی ممکن است هر نوع ماده غذائی که دسترس آنها وجود داشته باشد را بدون در نظر گرفتن مسائل بهداشتی و صرفٔا بمنظور تأمین نیازهای غذائی مصرف کنند که در این صورت عواقب ناگواری بدنبال خواهد داشت. مسمومیتهای غذائی ممکن است در نتیجه مصرف غذاهای آلوده ایجاد شوند. غذا ممکن است در اثر ماندگی و یا عدم رعایت موازین بهداشتی در چرخه تهیه و توزیع و با اصؤال از ابتدای تولید آلوده باشد .عوارض ناشی از مصرف غذای آلوده را اصطالحٔا مسمومیت های غذائی می نامند • از دیگر عوارض پس از بروز بالیای طبیعی گرسنگی است که بدلیل عم دسترسی به موالد غذائی خصوصٔا در ساعات اولیه بروز بحران و قبل از رسیدن نیروها و کمکهای امدادی و مردمی ایجاد می شود. بیماریهائی نظیر التور (شبه وبا ) در مواردی که سبزیجات ،کاهو و میوه جات مصرفی در اردوگاههای نگهداری بازماندگان بالیا بخوبی ضدعفونی نگردد بسرعت منتشر شده و ممکن است مصرف کنندگان را مبتال نماید. • ب) اقدامات کلی و راهکارهای تأمین بهداشت مواد غذائی در زمان بحران )1مواد غذائی مناسب جهت تغذیه بازماندگان بالیای طبیعی با آگاهی از منابع تأمین مواد غذائی و تأکید بر تأمین نیازهای غذائی از طریق برقراری جیره غذائی کامل و سالم به تشریح اقدامات الزم در هنگام بروز بالیای طبیعی می پردازیم • بطور کلی اقدامات تأمین مواد غذائی برای بازماندگان حوادث و بالیای طبیعی را با توجه به زمان بروز می توان به دو مرحله تقسیم نمود: )1-1تأمین مواد غذائی برای روزهای اولیه بحران : معمؤال در روزهای اولیه بروز بالیای طبیعی بازماندگان به دلیل فشارهای روانی ناشی از دست دادن نزدیکان خود ،نداشتن امکانات و سرپناه مناسب ،عدم آگاهی از محل استقرار تا زمان بازسازی خانه های تخریب شده در اثر بروز بالیا و حوادث طبیعی از ایمنی ضعیفی برخوردار هستند لذا چنانچه در تغذیه آنها کمترین آلودگی وجود داشته باشد سریعٔا عوارض مسمومیت مشاهدهمیشود .بنابراین در ساعات اولیه بحران مصرف مواد غذائی زیر توصیه می شود: )1-1-1محصوالت کنسرو شده: این محصوالت اعم از کنسروهای گوشتی ،کنسرو لوبیا ،کنسرو مرغ و تن ماهی .علیرغم دقت و حساسیتی که در تولید آنها به عمل می آید باز هم احتمال آلودگی در اثر فعالیتهای میکروبی وجود دارد لذا توصیه می شود قبل از مصرف بمدت 15دقیقه در حرارت جوش قرار گیرد در هیچ حالت حتی داشتن تاریخ مصرف معتبر استفاده از کنسروهائی که قوطی آنها باد کرده ،زنگ زده یا دارای نشت می باشند توصیه نمی شود لذا الزم است از مصرف آنها خودداری گردد. )2-1-1کمپوت انواع میوه ها : با توجه به اینکه ویتامینها اغلب از طریق مصرف میوه ها و سبزیجات تأمین میشود. بدلیل شرایط بحران امکان دسترسی به میوه و سبزی استفاده از کمپوت میو ها می تواند در تأمین ویتامینها مفید واقع شود. • سالمسازی سبزیجات : علیهذا بدلیل عالقمندی مردم به نحو سالمسازی سبزیجات در ذیل به مراحل سالم سازی سبزیجات می پردازیم تا در صورتیکه امکان استفاده از سبزی سالم وجود داشته باشد ،مورد استفاده قرار گیرد. الف) تخم انگل زدائــــی : -1ابتدا سبزیجات را به خوبی پاک کرده ،شستشو دهید تا مواد زائد و گل و الی آن بر طرف شود. -2سپس آنرا در یک ظرف 5لیتری ریخته به ازای هر لیتر 3تا 5قطره مایع ظرفشوئی معمولی به آن اضافه کرده و ظرف را پر از آب نمائید و قدری بهم بزنید تا تمام سبزی داخل کفاب قرار گیرد. -3مدت 5دقیقه سبزی را در کفاب نگهدارید سپس سبزی را با آب سالم شستشو دهید تا تخم انگلها باقیمانده مایع ظرفشوئی از آن جدا شود. ب) گنــد زادئی : برای نابودی باکتریهای بیماریزا یک گرم (نصف قاشق چایخوری ) پودر پرکلرین را در ظرف 5 لیتری پر از آب ریخته کامٔال حل نمائید .سپس سبزی تخم انگل شده را برای مدت 5دقیقه در محلول فوق قرار دهید. ج) شستشو: سبزی گندزدائی شده را مجددٔا با آب سالم بشوئید تا باقیمانده کلر از آن جدا شود و سپس مصرف نمائید. )1-1-3فرآورده های خشک : بدلیل عدم دسترسی به نان و سایر فرآورده های آردی تازه استفاده ار نانهای خشک ،بیسکویت ،کراکر و نان سوخاری در تأمین بخشی از نیازهای غذائی مفید است . آبمیوه های بسته بندی شده توسط کارخانه های معتبر: • • • استفاده از آبمیوه های بسته بندی شده در تأمین بخشی از ویتامین هائی که از طریق مصرف میوه های تازه تأمین میشوند مؤثر خواهد بود. ) 5-1-1شیر استرلیزه و سایر فرآورده های لبنی پاستوریزه شیر استرلیزه به دلیل عدم نیاز به شرایط ویژه نگهداری می تواند جایگزین مناسبی برای شیرهای پاستوریزه از قبیل خامه ،پنیر ، ماست و ...که به خانوارها تحویل می گردد الزم است در مهلتی توسط کارشناسان بهداشت تعیین می شود ،مورد استفاده قرار گیرد. )1-1-6خشکبار : اعم از مغز ها (مغز گردو ،مغز بادام ،مغز پسته و )...برگه میوه های مختلف ،کشمش ،و ...توصیه می گردد این محصوالت که در شرایط معمولی ماندگاری طوالنی دارند مورد مصرف قرار می گیرد . با وجود اینکه بخش اعظمی از مواد غذائی که در زمان بروز بالیای می شود و پس از تأئید مقامات بهداشتی بین اهالی مناطق آسیب دیده از بالیای طبیعی توزیع می شود باز هم رعایت دستورات بهداشتی صادره توسط کارشناسان در کاهش مخاطرات ناشی از مصرف مواد غذائی (اعم از انواع مسمومیت و عفونتهای غذائی ) بسیار مؤثر می باشد. ) 1-2تأمین مواد غذائی پس از استقرار بالزدگان در اردوگاهها: با توجه به وسعت و شدت حادثه ،بازسازیمناطق آسیب دیده از بالیای طبیعی ممکن است چند ماه تا چند سال بطول بیانجامد .لذا تغذیه حادثه دیدگان از غذاهای متداول با در نظر گرفتن عادات غذائی در منطقه وقوع حادثه بطریق زیر امکان پذیر است. )1-2-1مواد غذائی خشک و غیر فساد پذیر معمؤال این مواد غذائی مانند آرد ،شکر ،ماکارونی ،روغن و ...که دارای ماندگاری طوالنی تری نسبت به مواد غذائی فساد پذیر هستند بدون نیاز به شرایط ویژه نگهداری (یخچال ،سرد خانه ) بصورت هفتگی بین خانوارهای مستقر در چادرهای تدارک دیده شده توسط نیروهای امداد توزیع می گردد. بنابراین الزم است اهالی مناطق بالزده طبق توصیه های بهداشتی ارائه شده توسط کارشناسان بهداشت با توجه به امکانات طبخ موجود (چراغهای خوراک پزی ،گازپیک نیک و )...غذای مورد عالقه خود را تهیه ،طبخ و مصرف نمایند و از قرار دادن مواد اولیه مورد استفاده در جای مرطوب و محل انتشار گرد و خاک خودداری کنند. )1-2-2فرآورده های لبنی و پروتئینی : با توجه به اینکه اینگونه مواد شامل شیر ،خامه ،اوناع گوشت مرغ ،ماهی و دیگر مواد غذائی سریع الفساد جهت نگهداری نیاز به یخچال ،سرد خانه ،فریزر و شرایط ویژه نگهداری دارند ،بایستی به صورت روزانه به خانوار ها تحویل گردد و مصرف کنندگان نیز توصیه های بهداشتی در مصرف این مواد را مراعات کنند. • )2-1-میوه و آبمیوه : توصیه می شود دقت کافی در شستشو و ضد عفونی میوه بعمل آید و آبمیوه بسته بندی در کارخانه معتبر قبل از انقضاء مهلت مصرف مورد استفاده قرار گیرد. )1-2-4فراورده های کنسرو شده و شیر استریلیزه: این مواد بدلیل تمهیدات بعمل آمده در فرآیند تولید در شرایط نگهداریمعمولی برای مدت طوالنی قابل نگهداری می باشند لیکن به هیچ وجه استفاده از قوطی های کنسرو با ظاهر متورم (باد کرده ) زنگ زده و دارای نشتی توصیه نمی شود .همچنین شیر استریلیزه با مهلت مصرف 6ماهه بالفاصله پس از باز شدن درب آن مورد مصرف قرار گیرد . )2شرایط نگهداری مواد غذائی در شرایط بحران مواد غذائی مقاوم به فساد از قبیل شکر ،آرد ،برنج و ...باید در شرایطی به دور از رطوبت ،گرد و غبار و خارج از دسترس حشرات و جوندگان در مدت کوتاه نگهداری شوند. موتد غذائ فساد پذیر نیاز به شرایط نگهداری ویژه (در یخچال و یا فریزر )داشته و در صورتیکه امکان تأمین دستگاههای برودتی در شرایط بحران ( بروز بالیای طبیعی ) در منطقه وقوع حادثه وجود نداشته باشد الزم است در محل هایی به دور از محل ایجاد بحران که شرایط نگهداری مطلوب مواد غذائی فساد پذیر وجود دارد نگهداری نموده و به میزان نیاز مصرف روزانه بین حادثه دیدگان توریع شود. • ) اقدامات الزم هنگام بروز مسمومیتهای غذائی : مواقعیکه مسمومیت غذائی اتفاق می افتد و یا مشکوک به مسمومیت غذائی هستیم باید اعمال زیر انجام شود. -1بال فاصله جریان را به اطالع مقامات بهداشتی مسئول رسانیده و یا مسموم را به بیمارستان ویژه مسمومین برسانیم. -2نگاهداری باقیمانده مواد غذائی که بوسیله فرد یا افراد مسموم مصرف شده است هرگز این مواد را نباید دور ریخت زیرا آزمایشات الزم بر روی آنها در اغلب موارد راهنمای خوبی برای پزشک و مسئولین می باشد. -3جمع آوری نمونه هائی از مواد استفراغ شده و مدفوع بیمار جهت انجام آزمایشات الزم -4همکاری با پزشک و مقامات مسئول با دادن پاسخ صحیح به سؤاالت آنها و اطالعات الزم به مقامات مسئول زیرا پاسخ صحیح می تواند راهنمای ارزنده ای برای شناخت علل آلودگی و در نتیجه جلوگیری از آلودگی های بعدی باشد. • ده اقدام برای تهیه ومصرف غذای سالم (به پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی : ) 1991 -1غذاهای سالم فرآیند شده را انتخاب و مصرف کنید. -2غذا را کامٔال بپزید -3غذای پخته را سریعٔا بخورید -4غذای پخته را با دقت و به طور صحیح نگهداری کنید. -5غذای پخته را قبل از مصرف مجدد بطور کامل گرم کنید. -6از تماس غذای خام با غذای پخته جدٔا اجتناب کنید . -7هنگام شستشوی دستانتان همواره از صابون استفاده کنید. -8تمامی سطوح آشپزخانه و مکانهاب عمومی عرضه غذا را همیشه تمیز نگه دارید. -9غذا ها را از دسترس حشرات جوندگان و سایر حیوانات دور نگه دارید. -10همواره از آب بهداشتی و سالم استفاده کنید. مسکن و سر پناه • تأمین مسکن و سر پناه از اولین اقدامات در بحرانها می باشد زیرا در غالب بحرانها ساختمانها تخریب شده یا در شرایطی قرار گرفته که غیر قابل سکونت بوده و امنیت آن بخطر افتاده است بنابراین آسیب دیدگان ناگزیر باید در اردوگاههای چادری یا ساختمانی و یا محلهایی از قبیل مدارس ،مساجد ، انبارها و این گونه اماکن اسکان داده شوند ،زیستن در چنین محلهائی بدلیل موقت بودن و فقدان امکانات مناسب برای زندگی مشکالت عدیده ای بدنبال داشته که ممکن است اثرات آن چند روز یا حتی چند سال بعد بروز نماید. بررسیها و تحقیقات در محالت غیر بهداشتی و مساکن نا سالم مبین این واقعیت است که در این محالت و مساکن و بسیاری از بیماریها بیش از سایر نقاط شهری مشاهده می گردد .بعالوه هزینه های نگهداری اماکن نا سالم مشتمل بر مخرج آتش سوزی ،حفظ سالمت ساکنین و سایر هزینه ها در مقایسه با مساکن استاندارد بسیار زیادتر است • در اردوگاههای چادری که فواصل الزم را بین چادرها رعایت نمی نمایند عالوه بر مشکالتی که بعلت گیر کردن طناب چادرها برای ساکنین ایجاد شده و موجب زمین خوردن افراد می شود احتمال آتش سوزی نیز افزایش یافته و در صورت سوختن یک چادر ممکن است شعله های آتش سراسر اردوگاه را فرا گرفته و موجب خسارات جبران ناپذیری شود احداث اردو گاههای چادری در مناطقی که سردسیر بوده و همواره دارای ریزشهای جوی است از یک طرف خطر نفوذ آب بداخل چادر و زمینه ایجاد رطوبت را به دنبال داشته و از طرف دیگر مصرف سوختهای ناقص به منظور تأمین گرما گاهًًا موجب آلودگی هوای داخل چادر شده و تا مرز خفگی سالمت ساکنین را بخطر می اندازد .لذا ضروری به نظر میرسد با رعایت موازین بهداشت مسکن و سر پناه تا حد امکان پیش بینی های الزم بعمل آمده تا حوادث ناشی از چنین شرایطی به حداقل ممکن کاهش داده شود. • ب) موازین بهداشتی اردوگاهها ومحلهای اسکان موقت: • از نظر کلی هرمسکن خواه یک چادر یا یک کلبه کوچکی در اعماق جنگل باشد یادر شهری با جمعیت میلیونی بایستی به نیازهای اساسی افراد پاسخ صحیح بدهد. بیشتر مردم بیش از ده ساعت از اوقات شبانه روز رادر خانه می گذرانند مهمتراینکه چند سال اول زندگی یعنی دوران شیرخوارگی وهمچنین اوقات بیماری ،پیری وازکارافتادگی نیزدر خانه سپری می شود. بنابراین باتوجه به شرایط وعواملی که تندرستی ساکنان خانه را در معرض خطر قرار می دهد ،چاره اندیشی دراین زمینه ها از نظر تأمین سالمت جسمی ،روانی واجتماعی افراد اهمیت اساسی دارد. اسکان یافتن آسیب دیدگان درپناهگاههای امن مثل ساختمانها ،اماکن خالی،انبارها ،مدارس واردوگاههای پیش ساخته بامصالح محکم ترجیحا" مطمئن تربوده ودر صورت نیاز برخورداری از اردوگاههای چادری می تواند به عنوان سرپناه مورد استفاده قرار گیرد. • برخی از نکات ایمنی وبهداشتی که باید درساختمانها وچادرها رعایت شود عبارتنداز : -1ساختمانها: )1-1محوطه هااز مناطق خطر دور باشند )1-2ساختمانها سالم باشند )1-3تهویه مناسب صورت گیرد )1-4حرارت محل زندگی در حدود 19تا 21درجه سانتیگراد مناسب است )1-5تجهیزات حفاظتی درمقابل حریق داشته باشد حتی االمکان سطلهای پراز ماسه در دسترس باشد. )1-6نفت یا بنزین باید بیرون از ساختمان نگاهداری شود. )1-7مستراح بیرون از ساختمان باشد. )1-8سطل زباله جهت جمع آوری زباله تهیه شود. )1-9دودکش بخاریهایی که برای گرم کردن بکار می روند باید از ساختمان بیرون روند. )1-10از تخلیه زباله دراطراف ساختمان خورداری شود. • اردوگاههای چادری:انتخاب محل اردوگاهها توسط مأمورین هالل احمرو مسؤلین اردوگاهها صورت می گیرد لذا رعایت نکاتی مثل فاصله از مراکز آلوده ،وسعت مناسب ،شیب زمین ،عدم رطوبت ،فاصله چادرهاو یایر نکات از ابتدا باید مورد توجه قرار گیرد اما نکات بهداشتی ایمنی که ساکنین برای حفظ سالمت خود باید به آن توجه کنند عبارتند از : )2-1رعایت بهداشت ونظافت داخل وبیرون چادرها ) 2-2استفاده صحیح از وسایل گرم کننده وپزنده مثل بخاریهای نفتی و چراغهای خوراک پزی و حفاظت در مقابل آتش سوزی ) 2-3استفاده از تهویه مناسب و طبیعی در چادرها وحفاظت در مقابل گاز گرفتگی ) 2-4استفاده صحیح از وسایل برقی وسیم کشی داخل چادرها وحفاظت در مقابل آتش سوزی )2-5نصب سطل زباله وجمع آوری صحیح زباله )2-6عدم تخلیه زباله در اطراف چادرها )2-7عدم دفع مدفوع در نزدیکی چادرها ) 2-8توجه وعمل نمودن به دستورات وتوصیه های بهداشتی مسؤلین اردوگاه • مشارکت در نصب صحیح چادرها: چنانچه چادرها از قبل توسط مأمورین امداد نصب شده باشد مطمئنا" نظم و ترتیب رعایت شده واز فضای کافی استفاده می شود ولی در بعضی مواقع بدلیل نبودن فرصت الزم، آسیب دیدگان رأسا" اقدام به برپایی چادرها نموده وگاها" بدلیل عدم آشنایی ،نظم وترتیب رعایت نشده ومشکالتی را ایجاد می کنند بدین منظور ضروریست قبل از هرگونه اقدام ،شرایط صحیح نصب چادرها رااز نظر رعایت فاصله ،جهت وسایر موارد آموزش دیده وسپس اقدام نمایند. مشکالت ناشی از حشرات ،جوندگان و موجودات موذی در اردوگاهها • از مشکالت دیگری که متعاقب بحرانها ایجاد شده و سالمت آسیب دیدگان را بخطر می اندازد رشد و تکثیر عوامل میکروبی بیماریزا و نیز تکثیر حشرات از قبیل مگس ،پشه ،سوسک و همچنین تکثیر جوندگان به ویژه موش را می توان نام برد و در بعضی مواقع بخاطر بر همزدن محیط زیست طبیعی موجوداتی از قبیل گزندگان ،مار ،عقرب ،رطیل و برخی جانوران منطقه ، امنیت آسیب دیدگان را تهدید نموده و مشکالت آنها را مضاعف خواهند کرد. وجود اجساد ،الشه موجودات ،دفع نا صحیح فضوالت و مدفوع ،تلنبار شدن زباله ،وجود برکه ها و ماندآبها ،فساد مواد غذائی و معضالتی که بویژه در روزهای اولیه بحران و سپس تا هنگام ساماندهی و ایجاد نظم در محلهای اسکان آسیب دیدگان بوجود می آید موجب تعفن شدید شده و شرایط مناسبی برای میکروبها ،حشرات و موجودات موذی فراهم می کنند. • بعضی میکروبها از خود موادی ترشح می کنند که به آنها سم می گویند و این سموم حتی با حرارت هم از بین نرفته و ممکن است از راههای مختلف مثل خوردن غذای آوده وارد بدن شده و ایجاد مسمومیت نمایند .همچنین عوامل بیماریزا از طریق نیش زدن حشره ،مدفوع حشره ،خوردن و له شدن حشره و استنشاق هوای آلوده به مدفوع حشره ناقل به اشخاص سالم انتقال می یابند .ترس از بندپایانی مثل عنکبوتها ،عقربها گاهٔا منجر به ضایعات عصبی می شوند ،ایجاد مزاحمت و آزار بصورت نیش و گزش به ویژه در کودکان و اشخاصی که پوست بدنشان ظریف و حساس بوده و سبب تحرکات پوستی آنها می شوند. موشها عالوه بر خسارات اقتصادی که بر منابع غذائی وارد می کنند مخاطرات بهداشتی ایجاد کرده و موجب بروز بیماری می گردند. • ب) راههای پیشگیری و مبارزه با موجودات موذی و عوامل بیماریزا: بهداشت عمومی یکی از عوامل مهم در سالمت مردم است ،برای تأمین سالمت جامعه ،بهداشت هم به صورت فردی و هم به صورت اجتماعی باید رعایت گردد .بهداشت فردی و اجتماعی مکمل یکدیگرند و رعایت بهداشت فردی به تنهایی کافی نخواهد بود زیرا انسان جدا از مردم و اجتماع زندگی نمی کند و رعایت یا عدم رعایت بهداشت هر فرد روی سالمت سایرین اثر می گذارد. • -بهسازی و ایمن سازی محیط : ساده ترین و عملی ترین اقدامی که هر فرد می تواند در پیشگیری از عوامل بیماریزائی و رشد و تکثیر موجودات موذی از خود نشان دهد بهسازی محیط است بدین معنی که میکروبها ،حشرات ،جوندگان و موجدات موذی در محیطهائی رشد و تکثیر پیدا می کنند که شرایط الزم را برای زندگی داشته باشند این شرایطچیزی نیست جز آلودگیها ،ناپاکیها ،مواد زائدی مثل پسمانده های غذا و زباله ها ،ماندآبها و برکه های فاضالب و در مجموع شرایطی که موجودات کوچک و بزرگ بتوانند به راحتی رشد و تکثیر پیدا کنند .بهسازی محیط در واقع اقداماتی است که این شرایط را از بین می برد ،بعبارتی با اقداماتی مثل جمع آوری صحیح و به موقع زباله و مواد زائد و دور کردن این مواد روی پنجره ها و چاه های فاضالب ها ،پوشاندن آب انبارها و مخازن آب ،دفع صحیح مدفوع و فضوالت ،حفاظت شخصی و اقدامات مشابه می توان بدون استفاده از ه گونه مواد شیمیائی مثل سموم و مواد ضد عفونی کننده ، محیط را بهسازی نمود بطوریکه امکان نشو و نما برای موجودات موذی و میکروبها فراهم نشود ،با رعایت نظافت و سالم سازی محیط عالوه بر پیشگیری از بیماریها ،از آلوده کردن محیط توسط سموم و مواد شیمیائی خودداری شده و همراه شرایط طبیعی محیط حفظ خواهد شد. • -استفاده از مواد شیمیائی (سموم و مواد گند زدا ): دربعضی شرایط به دلیل باال بودن آلودگی به ناچار باید از مواد شیمیائی نیز استفاده کرد اما استفاده از این مواد هم زمانی مؤثر خواهد بود که با بهسازی محیطهمراه باشد ،استفاده از سموم و مواد شیمیادی نیاز به متخصصین و آگاهی داشته و هر نوع سمی را نمی توان به راحتی در محیط مسکونی استفاده کرد مگر زیر نظر کارشناسان مربوطه و با رعایت نکات امنی ،در غیر این صورت ممکن است عالوه بر تأثیرات بد زیست محیطی و مقاومت موجوات و میکروبها موجب مسمومیت افراد شده و زیانهائی به بار آید. بکار بردن سمومی که در بسته های مخصوص خانگی و یا قوطیهای تحت فشار (اسپری) تهیه شده و در شرایط بحران کمک مؤثری در کاهش حشرات و موجودات موذی خواهند کرد • -روشهای کنترل و حفاظت : -1مگس و پشه : از بین بردن آبهای راکد و علف های سطحی در آبهایراکد نصب توری و پشه بند دفع صحیح مدفوع و فضوالت جمع آوری و دفع صحیح زباله پاشیدن نفت یا گازوئیل روی آبهای سطحی راکد وفاضالب استفاده از سمومی مثل فایکام ،بایگون ،پرمترین(آمبوش – کوپکس ) زیر نظر کارشناسان مربوطه • شپش :اسکان تعدادی از مردم در اردوگاها و سر پناهای موقت به علت تماس نزدیک افراد سالم با افراد آلوده خطر شیوع و تکثیر این حشره را فراهم می سلزد .شپش بدن که ناقل می باشد تقریبٔا همیشه بین لباس وپوست پیدا می شود انتقال عوامل بیماریزا از طریق مدفوع شپش و یا شپش له شده انجام می گیرد ،تعداد شپش ها زمانیکه بهداشت فردی ضعیف بوده (کمبود آب ،صابون و یا لباس ) و یا تعداد جمعیت زیاد باشد و یا هوا سرد باشد افزایش پیدا می کند. برای کنترل این حشره باید به مکان شستشو و حمام دسترسی پیدا کرد ،شستشوی بدن با آب گرم و صابون ،شستشوی لباسها با مواد شوینده قوی و آب داغ و خشک نمودن آنها در مقابل نور خورشید ،در صورت امکان استفاده از اتوی داغ ،عدم استفاده از برس یا شانه افراد دیگر ،کوتاه کردن موها بسیار مؤثر می باشد ،در صورت امکان و دسترسی می توان به راحتی از شامپو بنزن هگزاکلراید استفاده کرد. در مواردی دیده شده که در اردوگاها برای مبارزه با شپش اقدام به سمپاشی داخل اماکن می کنند که به هیچ وجه احتیاجی به آن نیسشت و جز به خطر انداختن سالمتی اشخاص حاصلی نخواهد داشت زیرا شپش مدت بسیار کوتاهی در خارج از بدن می گذراند و سریعٔا خود را را به بدن می رساند. استفاده از مواد شیمیائی و سموم زیر در صورتیکه زیر نظر کارشناسان مربوطه انجام گیرد توصیه میشود. پرمترین 5 5/2در هزار روی سر و بدن افراد و پودر گامکسان 1درصد و DDT 10درصد برای لباسها و محلهای خواب استفاده گردد. • ساس: ساسها اغلب اوقات خود را در شکافها ،ترکها و سایر محلهای قابل اختفا در دیوارها و سقف اماکن و حیوانی می گذارنند و نیش آنها ممکن است باعث اثرات پوستی خیلی شدید ،خارش و بر افروختگی صورت شده و در مواردی موجب تهوع و تند شدن نبض گردد. مبارزه شیمیائی با این حشره باید زیر نظر کارشناسان متخصص انجام گیرد که در این صورت میتوان از سمومی مثل لیندین ،فایکام ،دلتامترین ،پرمترین ،استفاده و سطوح را سمپاشی نمود. -3کک : کنترل کک ها اصؤال با تمیز کردن محل زندگی مردم در سرپناها و نظافت وسائل خواب و لباس ها می توان محیط را برای این حشره نامناسب کرد .در صورت آلودگی کک به طاعون الزم است محل اردوگاه از منطقه آلوده به محل دیگری انتقال داده شود و مبارزه با کک بطور جدی در النه جوندگان بعمل آید. مبارزه شیمیائی با کک زیر نظر کارشناسان متخصص صورت گیرد و میتوان از سمومی مثل کوپکش یا آبوش ،بایگون ،فایکام ،دیازینون و ماالتیون استفاده کرد. -4سوسک : سوسکها برای ادامه زندگی به مقدار کافی آب و غذا و محلی برای مخفی شدن نیاز داشته که غالبٔا در آشپزخانه ها ،پشت و اطراف کمد ها ،گنجه ها و قفسه ها ،ظرف شوئی ها ،یخچال و نواحی که محل نگهداری مواد غذائی هستند همچنین لوله ها و دودکشها و فاضالب رودها زندگی می کنند. کلید اصلی مبارزه با سوسکها پاکیزگی و نظافت بوده و استفاده از حشره کش بدون آنکه همراه و متکی به بهسازی و بهداشت باشد فقط آسایش موقت ایجاد کرده و راه اساسی نیست .لذا باید محیط را کامٔال تمیز کرد و از ریخت و پاش ذرات مواد غذائی خودداری و کفشور یا محل خروج فاضالب با توری ریز پوشیده شود .زباله به موقع جمع آوری و درب کیسه کامٔال بسته شود استفاده از سمومی که برای مصارف خانگی تهیه شده و در بسته های ساده و قوطیهای تحت فشار (اسپری) و قلمهای سوسک کش مثل بایگون ،ماالتیون ،کوپکس ،سولفاگ ،دیازینون و فایکام زیر نظر کارشناسان متخصص استفاده نمود • -موش : موش ها حیوانات بسیار باهوش و در عین حال نسبت به رویدادهای اطراف خود مشکوک می باشند ،کوچکترین تغییری در محیط باعث می گردد که حیوان عکس العمل نشان داده و از خوردن و جویدن غذا و اشیاء خودداری نماید .معمؤال حضور موشها را می توان از روی آلودگی هایی که بطور مستقیم می گذارند که شامل فضوالت ،ادرار ،چربیها یا لکه ها ،مو و قسمتهای جویده شده و غیره می باشد و به خوبی توسط این عالئم می توان وجود موش را در محل شناسائی نمود. برای کنترل موش می توان از حضور موشها به یک منطقه یا اردوگاه یا یک ساختمان بوسیله ایجاد موانع یا استفاده از مواد دور کننده ،حمایت از شکارچیان طبیعی مثل سگ و گربه و یا از وسائل مکانیکی از قبیل تله بویژه در زمانی که طعمه گذاری با سموم احتمال مسمومیت کودکان را بدنبال داشته باشد پیشنهاد می گردد. طعمه گذاری و استفاده از سموم باید زیر نظر کارشناسان متخصص و با سمومی مثل وارفارین ،اکتوسین سی و کوماکلر انجام گیرد. • ج) گند زدائی و از بین بردن عوامل میکروبی : به کمک عوامل و روشهای گوناگون میتوان آلودگیها و عوامل بیماریزا در محیط ،لباس ، رختخواب ،آب ،مواد غذائی و سایر قسمتها را ازبین برد و یا کنترل کرد. سوزاندن ،حرارت دادن ،جوشاندن موجب نابودی باکتریها شده و آلودگی را پاک می کند آلودگی مایعاتی مانند شیر ،آب و برخی اجسام را از این طریق می توان از بین برد . برخی از مواد مانند الکل ،آهک ،صابون ،پودر های پاک کننده ،ساولن ،کلر ،دتول ، هاالمید به صورت 3تا 5گرم در هر لیتر آب مورد استفاده قرار می گیرد .و کرئولین به صورت 5درصد بعنوان مثال با ده لیتر کرتولین 30در صد می توان 60لیتر محلول ضدعفونی تهیه نمود .برای گند زدائی توالت ،حمام ،وسائل آب و فاضالب مورد استفاده قرار می گیرند. آهک ارزانترین گند زدا است ،از اختالط آب با آهک ،شیر آهک بدست می آید که جهت گند زدائی مدفوع با غلظت کم مورد استفاده قرار می گیرد . کلر و هاالمید برای گند زدائی آب ،غذا ،سطوح و اماکن آلوده مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از گند زدا ها در بازار یافت میشوند و برای پاک کردن و از بین بردن میکروبها قابل استفاده هستند. اصؤال مواد میکروب کش و پاک کننده از طریق مسئولین هالل احمر و بهداشت در اختیار آسیب دیدگان قرار خواهد گرفت و روشهای استفاده از آنها توضیح داده می شود.

51,000 تومان