صفحه 1:
ee) تست
cared ادا ارات
صفحه 2:
به كليه مواد خوراكى و آشاميدنى كه
موجودات زنده مصرف و منبعی از
eee ار
Ce he pre)
صفحه 3:
eed Choate ات م دست آبد
صفحه 4:
Sloe! 15s sp pleat _ ل
محصوب می گرد :
\ وت زر و
فروش روغن افتابركردا بجاى روغن زد
Te ee Sed el
Te Sane Trelis od 0
به شير
صفحه 5:
هرت ریم در سادد فناری که از و
الف ) ارزش کیفی بکاهد
سا اد ار سس آنراتلیل دهد
اس
cl Peeper rape ee nee) Fyre RP pee poy
tC Bad ا Ca NS Oe TOY
TS See eer Del 8)
صفحه 6:
مر مل و
و ٩
شكر و خشكبا
f شمه ار
نكهدارى شود مى توان در شرايط آسان و طولانى
اا Bre
ی
نشود به سرعت فاسد می شود مانند میوه ها و سبزیها »
گوشت » ماهی » تخم مرغ و شیر .
صفحه 7:
۱۰ اتفال آلودگی بطور مکانیکی» تخم ریزی
از طريق مدفوع يا استفراع ... مثل مكس . سوسى
ال S aS 5 sind pd (S05) زر(
هیداتیک ) لاروکرم کدو در گوشت .
5 = Pe ا ay re yd eee
صفحه 8:
تخريب ود
بش (
pepe رن
igi 3
۲ 3
3
تم براى جلو re
a ae
اذى
te
=U
3 7
سم غذلیی جذب آن بو
ez Ox
أذ حار
یبیل نی 7
سح(
ی
صفحه 9:
زمانی که یک ماده غذایی دچار تغیبرات ن
ep Lee Se SPE
در این صورت جنین ماده غذایی را فاسد
تغییرات از لحاظ ظاهری ( رنک بو مزه و فوام
کونه ای اتفاق می افتد که مصرف کننده متوجه
واز مصرف آن خودارى مى ورزد ٠
صفحه 10:
فساد مواد غذایی را میتوان به طور کلی به دا
تقسيم بندى ذمود :
000
0
صفحه 11:
لا لل
ابحادشده در اثر تکثیر میکرونها در تک ما3ه
بطوری که رنک » طعم و بوی آن ماده غذایی عبر ۱۲
طبیعی شده و ارزش غذابی آن كاملاً بايين آمدة و"
rend umes een) rc reer a رت
ed aol LS che TOLD DET Sed
Be ert Sa}
صفحه 12:
مواد غذایی بدون دخالت میکووبها :
مانند تند شدن كره يا روغن 0
صفحه 13:
ee = رت
ا eae hee)
۰۰( جس لامسه ) لمس نمودن با انگشتان
جون در حافظه انسان در اثر سالها ديد رن
=e FORO at oss 2 ۳
انسان رنىف 211 اير 10 ن سر و گا )=
مى داند
بنابراین از این اندام ها حتی جهت تشخیص فساد مواد غذابی استفاده
می كد
صفحه 14:
RRS 5) aaa pene
ppp rer reel eel ey wee en Gaye)
الف ) تغیبر رنگ
بوى نامطبوع
ج) خارج شدن از شكل طبيعى و ظاهري (شل شدنى ) مى توان غبر في
بودن ( به عبارت دیکر فاسد بودن ) آنرا تشخیص داد
NaC Sy ate Be whee Cr wey ee py oy) ره
ER SD ee My LS) ae TG et DY eel seed
ee Bt tee ESOL US Ip a7.)
آن ماده غذايى را اعلام نماييم
صفحه 15:
صفحه 16:
نط به اینکه اکثر مولد غذایی فاسد نا نز دیک به د
شود ( در مقایسه با حالت طبیعی وسالم بودن آنبا)
گودند از این روی یکی ازروشهای تشخیص بعضی 50
غذایی فاسد با نزدیک به فساد استفاده از حس لامسه
( انگشتان )است به عنوان مثال در تشخیص ماهی فلس 1۵ ۰
فاسد یکی از راه های تشخیص فرو بردن انگشت در بدن
۱
دص(
ما مس
صفحه 17:
با توجه به اینکه در مواد غذابی فاسد همیمان با تغیبر
تغبیو بو +تغییر شکل » طعم ماده غذایی هم
و
ار
آن قضاوت نماید چون بعضی مواد غذایی فاسد ( نظبر
الل 0
مقدار بار كمى مى توانند انسان را بيمار نمايند » لذا چشیدن
Ne Lr) ا سم مس مس درل
Re caed سا
صفحه 18:
اب 1[
ددرن ( بتدعرس دراد تذايى تتشروى ) |
صفحه 19:
5 بای نامطبوع io
. بوی کهنگی - کپک زدگی : er
سريف - رسوب بیش از حد - کیک در سطح - نگ زدگی درب
0
صفحه 20:
سل درا
ار ۱
جوشاندن
خردش شدن آسان :
(ee مد رس Me Deh اا
(Cee
آره : وجود لارو و شپشک وجود حشره » گلوله شدن » تغیبر نگ »
بوی نامطبوع وجود ذرات خارجی » فضله موش و...
صفحه 21:
irs rl رز سل رم و
يبر رنك محتويات و بوى
أن كنده مدن سره ت۲۳
oe id ل يت ل ل
طبيعى » كبك زدكى
نوجه : =
علائم مهم فساد در گوشت مرغ و ماهی و. .. بخته داشتن”
اسلا رس سرت
مى باشد
صفحه 22:
رل PNAS 56 لواحت ere )5
مواد غذایی ندارند افراد سود جو از این فرص
لا ی ارس
77
شما عزیزان و آموزش مداوم به اهالی و کسبه رو
دقت در امر بلزرسی مواد غذایی می تواند از ورود و فروش
اس ات
خطرات بهداشتى جلوكيرى به عمل آورد
صفحه 23:
۲.مواد غذلیی آلوده که وس سس
ينك » طعم وببو ) براى تشخيص آنها وحود ار
ملی ممکن است دارای عوامل بیماری زا بوده و تباز ۳
td ال eo سس
ee ree re eae eee es er es
روغن حیوانی و انواع مواد غذایی تقلبی دیکر
صفحه 24:
صفحه 25:
Soares
2 اوليه با مواد خام داوم.١
3 دستگاه ها و ظروف مورد استفاده در کار طیحم ۲
قوطی » شیشه با ظروف حاوی مواه کنسرو شد5 ۳
صفحه 26:
5 5 5
زنگ زده دارای آلودگی می باشند حتی آگر
استفاده قرار گیرند
۷ ماس با دس
زر
2 ee
توبور است ولى اكر كازموجود باشد صداى طبل مانند دارد
صفحه 27:
.نام محصو
۲ نام و نشانی کار خانه سازنده
۱
۴ شماره بروانه ساخت از وزارت بهداشت و درمان
Ae ۳ 3
بنابرلين ماده غذييى + eh) aad و
از 00 0
غذايى ب شده و هر چند [ 3
ابن شا مت بس ا rer CTP
صفحه 28:
م 0
مشخصات غير مجاز ممنوع است از (
به فروشندکان آموزش داده شود که
در سس از مس ول رز
0 با مراکز بهداشتی درمانی خود
مشورت و كسب تكليف نمايند
صفحه 29:
ار بو
تفاده( در وزن و کیفیت)
re ل
0 )54 ا
۳9 ۳ 1 یس سا سا e
ی
۱۱۳
صفحه 30:
آرد نان خشک» پوست پسته » 3
جوبه ؛ استخوان 1
و آرد و مک ) روعن نبانی» اسانس و گل سب(
توليسم » بجو
1۱ ساق : ی
رل er yee ee
4
ee eee sy Peles ee re yan pe
اسید استیک صنعتی » آب مقطر » رنگ ( فاقه ویتامین) : ۰7 ,.<
صفحه 31:
joy
شده نع
ey کدو بخته و رب گوجه فرنکی و کل
< |..... آب جوهر ليمو بوست ليمو يا يك اسيد وو آب
جوهر ليمو :
و
< ,۶۰ ۰:۱ 2 ووغن مایع خوراکی با روغن پارافین » رنک » طعم ده
essere eS eel ee
ees ا eS ed eT Cer ae CTT :
قرمزء هسته البالو
صفحه 32:
ی و
2
.بات : حبوبات آفت زده » سنک » ریک » حبوبات سالم
<آب بر ننال : جوهر ل شکر و آب
صفحه 33:
در رز aah فلفل » زر ان
۰ روفن فاسد » ناخالصی گوشت
ee 6 اسید استیک میوه های نامرغوب
<<مرابای بالنک : پوست ۳
pee hy eee nen 2 ===
صفحه 34:
أ.لزوم أهميت 5-5 1
۲. هرکز از فروشندگان دو کرد مواد غذایی نخرید -
gree] Ke aol en pa coe) بسته بندى شده دقت دماتينا
Oe Bee rary لاك
۱۱۳ ere
ب: آدرس محل تهيه ( كارخانه )
ج: مواد تشکیل دهنده
73 5 سل ساخت
Re 6
صفحه 35:
eer) ار
eed Sa ar) و
eT Tel hed
Re yer re oO eed
0
eae la ا ا لل
منزل براى خود بياوريد.
صفحه 36:
Ree OLS dere Te ero Leon)
صفحه 37:
بسم هللا الرحمن الرحيم
بهداشت مواد غذايي
تهيه و تنظيم :حسن مير معزي
مسئول واحد بهداشت محیط و حرفه ای معاونت بهداشتی گناباد
بهداشت مواد غذايي
1-1تعريف غذا :
به كليه مواد خوراكي و آشاميدني كه بوسيله
موجودات زنده مصرف و منبعي از انرژي و
مواد مغذي به مصرف سوخت و ساز بدن
مي رسد غذا گفته مي شود
: 1-2تعريف بهداشت مواد غذايي
بهداشت مواد غذايي كه يكي از شاخه هاي
بهداشت مي باشد عبارت است از رعايت كليه
اصولي كه بايد در توليد و نگهداري ،عرصه
و فروش مواد غذايي مورد توجه قرار گيرد
تا غذاي سالم با كيفيت مطلوب به دست آيد
:1-3تعريف تقلب در مصرف غذايي :
انجام هر يك از اعمال زير تقلب در مواد غذايي
محصوب مي گردد :
.1عرضه فروش يك جنس به جاي جنس ديگر ،مثل
فروش روغن افتابرگردا بجاي روغن زيتون
.2مخلوط كردن مواد مشابه به جنس ،به منظور
سوء استفاده مثل افزودن شكر به عسل و يا آب
به شير
تعريف فساد
هر گونه تغيير و تبديل در ماده غذايي كه از :
الف ) ارزش كيفي بكاهد
ب) ميزان پذيرش و بازا ر پسندي آنرا تقليل دهد
( بمفهوم خطر بهداشتي نيست اما از نظر فروش و
مصرف مردود است مانند لخته شدن شير بوسيله
باكتريهاي غير پاتوژن ،قهوه اي شدن ميوه ها ،جذب
رطوبت بوسيله نمك و شكر و پژمرده شدن سبزيجات )
تقسيم بندي مواد غذايي برمبناي فساد پذيري
.1مقاوم به فساد :شرايط نگهداري سهل و آسان و به آساني فاسد نمي شود
زيرا مقدار رطوبت كم است مانند غالت ،حبوبات ،شكر و خشكبار
.2نيمه مقاوم به فساد :چنانچه به دقت برداشت حمل و نقل و نگهداري شود
مي توان در شرايط آسان و طوالني نگهداري كرد مانند سيب زميني ،
سيب و پياز
.3مواد حساس به فساد :اگر تحت شرايط خاص نگهداري و فرايند نشود به
سرعت فاسد مي شود مانند ميوه ها و سبزيها ،گوشت ،ماهي ،تخم مرغ
و شير .
مهمترين عامل فساد مواد غذايي :
ميكروبها ( :مهمترين عامل ) مثل آلودگي شير گاو به سل يا
تب مالت ،كپك ها ( قارچها ) كپك نان ،شيريني ،كره و ...
آلودگي مستقيم و توليد سم
حشرات :انتقال آلودگي بطور مكانيكي ،تخم ريزي روي مواد غذايي ،
از طريق مدفوع يا استفراغ ...مثل مگس .سوسك و مورچه
جوندگان :از طريق ادرار ،فضله ،آلودگي پا و سطوح بدن مثل گوش
انگلها :تخم اكسيور ( كرمك ) تخم اكينو كوكوس گرانولوس ( كيست
هيداتيك ) الروكرم كدو در گوشت .
آنزيمها :موجود در شير ،ميوه جات ،گوشت و ماهي و...
گرما :در محدوده خاص از عوامل مساعد كننده شرايط براي فساد
مي باشد
رطوبت :آب براي زندگي و فعاليتهاي حياتي هر موجود زنده اعم از
ميكروبها و كپكها الزم است مواد جاذب الرطوبه مثل نمك و قنhhد
باعث كاهش رطوبت و كاهش رشد ميكروبها ميگردند .
نور :خاصه اشعه ماوراء بنفش ( تخريب ويتامينها ،تسريع در فساد
روغنها )...
اكسيژن :از عوامل خرابي ويتامينها و فساد روغنها ...افزون موادي
آنتي اكسيدان براي جلوگيري از فساد و يا واكيوم نمدن .
مجاورت و اضافه شدن مواد خارجي :
مواد شيميايي مثل نفتالين در انبار غذايي جhhذب آن بوسhhيله آرد
وبرنج
تعريف فساد مواد غذايي
زماني كه يك ماده غذايي دچار تغييرات شود و بطوريكه
از ارزش مصرفي آن كامًًال پايين آمده و يا از بين برود
در اين صورت چنين ماده غذايي را فاسد مي نامند اين
تغييرات از لحاظ ظاهري ( رنگ بو مزه و قوام ) به
گونه اي اتفاق مي افتد كه مصرف كننده متوجه آن شده
و از مصرف آن خوداري مي ورزد .
انواع فساد مواد غذايي
فساد مواد غذايي را ميتوان به طور كلي به دو دسته
تقسيم بندي نمود :
.1فساد ميكروبي
.2فساد غير ميكروبي
تعريف فساد ميكروبي مواد غذايي
فساد ميكروبي مواد غذايي عبارتست از تغييرات
ايجادشده در اثر تكثير ميكروبها در يك ماده غذايي
بطوري كه رنگ ،طعم و بوي آن ماده غذايي غير
طبيعي شده و ارزش غذايي آن كامًال پايين آمده و يا
از بين رفته باشد مانند گوشت فاسد ( كه داراي بوي
نا مطبوع و رنگ قهوه اي و خاكستري و سطح چسپناك
يا لزوج مي باشد ).
تعريف فساد غير ميكروبي مواد غذايي
منظور از فساد غير ميكروبي ،فاسد شدن
مواد غذايي بدون دخالت ميكروبها مي باشد
مانند تند شدن كره يا روغن
طرز تشخيص فساد مواد غذايي از نظر ظاهري با استفاده از اندامهاي حسي
در تشخيص مواد غذايي فاسد از اندامهاي حسي زير استفاده
مي نمائيم .
چشم ( حس بيناي ) با دقت ديدن مواد غذايي بيني ( حس بويايي ) بو نمودن مواد غذايي دست ( حس المسه ) لمس نمودن با انگشتانچون در حافظه انسان در اثر سالها ديدن و بويدن و لمس
كردن موادغذايي رنگ و بو و سفت يا شل بودن آنها را به
ياد دارد از اينرو انسان رنگ بو و ...طبيعي تمام مواد
غذايي را كه با آن سر و كار دارد مي داند
بنابراين از اين اندام ها حتي جهت تشخيص فساد مواد غذايي
استفاده مي كنيم
چگونگي استفاده ازحس بينايي
( ديدن در تشخيص فساد مواد غذايي)
• در صورتيكه رنگ مواد غذايي غير طبيعي باشد مي توان آن را يكي از
عالئم فساد مواد غذايي دانست خوشبختانه همزمان با تغيير رنگ در مواد
غذايي فاسد بوي نامطبوع و خارج شدن از شكل طبيعي و ظاهري ( شل
شدن ) ديده مي شود بنابراين با اين سه تغيير زير :
الف ) تغيير رنگ
ب) بوي نامطبوع
ج) خارج شدن از شكل طبيعي و ظاهري (شل شدني ) مي توان غير طبيعي
بودن ( به عبارت ديگر فاسد بودن ) آنرا تشخيص داد
در صورتيكه بدون توجه به اين سه تغيير در ضمن خوردن يك ماده غذ ايي به
طعم نامطبوع در مواد غذايي بر خورد نموديم اگر چه از نظر رنگ و بو
هيچ تغييري در آن صورت نگرفته باشد مي توانيم غير قابل مصرف بودن
آن ماده غذايي را اعالم نماييم
چگونگي استفاده از حس بويايي ( بو نمودن )
در تشخيص فساد مواد غذايي
خوشبختانه كليه مواد غذايي سالم فاقد بوي نامطبوع
مي باشند بنابراين داشتن هر نوع بوي نامطبوع
مي تواند دليلي بر فساد و غير قابل مصرف بودن ماده
غذايي باشد نظير بوي گنديدگي در گوشت
چگونگي استفاده ازحس المسه ( انگشتان ) در
تشخيص فساد مواد غذايي
• نظر به اينكه اكثر مواد غذايي فاسد يا نزديك به فساد مي شود
( در مقايسه با حالت طبيعي وسالم بودن آنها ) نرم مي گردند از
اين روي يكي ازروشهاي تشخيص بعضي مواد غذايي فاسد يا
نزديك به فساد استفاده از حس المسه ( انگشتان )است به عنوان
مثال در تشخيص ماهي فلس دار فاسد يكي از راه هاي تشخيص
فرو بردن انگشت در بدن ماهي است كه درصورتيكه فاسد شده
باشد اثر انگشت در پوست بدن ماهي باقي مانده و برگشت آن به
حالت اوليه طول مي كشد.
آيا مي توان از حس چشايي ( زبان ) جهت
تشخيص فساد مواد غذايي استفاده نمود
با توجه به اينكه در مواد غذايي فاسد همزمان با تغيير رنگ ،تغيير
بو ،تغيير شكل ،طعم ماده غذايي هم
نا مطبوع ميگردد از اينرو هيچ كس حق ندارد كه با چشيدن يك
ماده غذايي مشكوك در خصوص سالم و يا نا سالم بودن آن
قضاوت نمايد چون بعضي مواد غذايي فاسد ( نظير كنسروها )
ممكن است داراي سمومي باشند كه با چشيدن مقدار بار كمي مي
توانند انسان را بيمار نمايند ،لذا چشيدن مواد غذايي براي
تشخيص فساد و نيز قابل مصرف بودن آن صحيح نمي باشد
توجه
هرگز از حس چشايي بعنوان وسيله تشخيص فساد مواد
غذايي ( بخصوص مواد غذايي كنسروي ) استفاده
نكنيد
تشخيص فساد در مواد غذايي
با استفاده از حس بينايي ،بويايي ،المسه آزمايشات شيميايي ميكروبي
از حس چشايي نبايد براي تشخيص فساد مواد غذايي استفاده نمود .
گوشت خام :بوي نامطبوع -چسپندگي يا لزوجي سطح -تغيير رنگ .
ماهي خام :براي نامطبوع – تغيير رنگ از صورتي روشن به سفيد كم رنگ يا
خاكستري .
نان و شيريني :بوي كهنگي – كپك زدگي .
آبليمو :تغيير رنگ – رسوب بيش از حد – كپك در سطح – رنگ زدگي درب
بطري .
نوشابه گاز دار :رنگ غير طبيعي ،ذرات خارجي ،ترش شدن .
كشك مايع :بوي تند و زننده ،غليظ شدن بيش از حد تغيير رنگ و طعم
حبوبات :وجود الرو و شپشك ،منافذ ريز و درشت .ذرات خارجي
شير :طعم و بوي نامطبوع ،تغيير رنگ ،بريدن شير در اثر جوشاندن
پنير :تغيير رنگ ،بوي تند ،چسبناك ولزوج شدن سطح (كپك ) ،
خردش شدن آسان
كره :تغيير رنگ وبو ،تند شدن پيدايش لكه هاي رنگي در سطح كره
( كپك )
آرد :وجود الرو و شپشك وجود حشره ،گلوله شدن ،تغيير رنگ ،بوي
نامطبوع وجود ذرات خارجي ،فضله موش و...
كنسروها :وجو تورم دردو طرف قوطي ،زنگ زدگي
سطح خارجي ،تغيير رنگ محتويات و بوي نا مطبوع
آن ،كنده شدن لعاب داخ كنسرو
بيسكويت :جذب رطوبت ،تغيير رنگ ،بوي نم ،كپك
زدگي
ترشي :رنگ غير طبيعي ،بوي نا مطبوع طعم غير
طبيعي ،كپك زدگي
توجه :
عالئم مهم فساد در گوشت مرغ و ماهي و ...پخته داشتن
.1بوي نامطبوع .2طعم نا مطبوع در هنگام مصرف
مي باشد
عالئم اختصاصي فساد يا پايين بودن كيفيت در
برخي از مواد غذايي :
از آنجايي كه اكثر روستائيان اطالعات كافي در مورد بهداشت
مواد غذايي ندارند افراد سود جو از اين فرصت استفاده
نموده و اكثر مواد غذايي تقلبي ،غير بهداشتي و تاريخ
گذشته را روانه روستا ها مي نمايد .لذا آگاهي و هوشياري
شما عزيزان و آموزش مداوم به اهالي و كسبه روستايي و
دقت در امر بازرسي مواد غذايي مي تواند از ورود و
فروش اينگونه مواد جلوگيري نموده و از بروز بيماري و
مصمويتها و خطرات بهداشتي جلوگيري به عمل آورد
• نظر به اينكه شما عزيزان مواد غذايي با كيفيت پايين
hد
را در مرحله اول با عالمت ظاهري تشخيص خواهيh
داد از اين رو الزم است بدانيد كه مواد غذايي از نظر
كيفيت به سه دسته تقسيم مي شود
.1مواد غذايي فاسد و با كيفبت خيلي پايين كhhhه با عالئم
ظاهري قابل تشخيص مي باشد مانند گوشت گنديده
hير
hكار ( تغh
hاهري آشh
.2مواد غذايي آلوده كه عالئم ظh
رنگ ،طعم و بو ) براي تشخيص آنها وجhhود نhhدارد
ولي ممكن است داراي عوامل بيماري زا بوده و نياز
به نمونه برداراي و آزمايشي دارند مانند بستني
.3مواد غذايي تقلبي :مانند افزودن روغن نباتي بhhhhه
روغن حيواني و انواع مواد غذايي تقلبي ديگر
كنترل بهداشتي
كنسروها
منابع آلودگي و عوامل فساد كنسروها
منابع آلودگي كنسروها عبارت اند از
.1مواد اوليه يا مواد خام
. 2محيط ،دستگاه ها و ظروف مورد استفاده در كارخانه
.3قوطي ،شيشه يا ظروف حاوي مواد كنسرو شده
روش تشخيص فساد كنسروها
.1مشاهده :مي توان بوسيله مشاهده زنگ زدگي و سوراخ را در سر قوطي كنسرو تشخيص
داد كه اين گونه قوطيها بايد حتمًا مورد آزمايش ميكروبي قرار گرفته .البته تمام قوطيها
زنگ زده داراي آلودگي مي باشند حتي اگر منافذ ان لحيم شده باشند نبايد مورد
استفاده قرار گيرند
.2آزمايش با دست :چنانچه با انگشت شست و انگشتان ديگر دو سطح قوطي فشاد داده شود
و وجود گاز در داخل قوطي مشخص مي گردد كه اين كاز در اثر فعاليتها و رشد
ميكروبهاي بي هوازي توليد گرديده و قوطي بومبه مي شود .
.3دقه كردن :قوطي كنسرو را در دست چپ گرفته و با انگشت دست راست يا قطعه اي
چوب ضرباتي به پهلوي قوطي وارد مي كنيم اگر قوطي گاز نداشته باشد صداي قوطي
توپر است ولي اگر گازموجود باشد صداي طبل مانند دارد
مشخصات مواد غذايي بسته بندي شده
هر ماده غذايي بسته بندي شده بايد داراي مشخصات زير باشد:
.1نام محصول
.2نام و نشاني كارخانه سازنده
.3مواد تشكيل دهنده محصول
. 4شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت و درمان
.5تاريخ توليد و انقضاء
بنابراين ماده غذايي بسته بندي شده كه فاقد برچسب بhhوده و يا بhhر
چسب آن يكي از مششخصات باال را نداشته باشد بعنhhhوان ماده
غذايي غير مجاز محصوب شده و هر چند ممكن است بعضي از اين
مواد غذايي مشكوك پس از آزمايش سالم باشند .
با مواد غذايي غير مجاز موجود در مراكز
فروش چه بايد كرد ؟
چون عرضه و فروش مواد غذايي بسته بندي شده فاقد
مشخصات غير مجاز ممنوع است از اينرو در مرحله اول
به فروشندگان آموزش داده شود كه از خريد و فروش
اين نوع محصوالت خوداري نمود و در صورتيكه
فروشندگي مجددًا نسبت به فروش اين نوع مواد غذايي
اقدام نمودند بهورزان با مراكز بهداشتي درماني خود
مشورت و كسب تكليف نمايند
انواع تقلبات مواد غذايي
عرضه يا فروش جنسي به جاي جنس ديگر
مخلوط نمودن يك جنس با مواد خارجي به منظور سوء
استفاده( در وزن و كيفيت )
عدم رعايت استاندارد يا فرمول ثبت شده
فروش و عرضه جنس فاسد و يا جنسي كه تاريخ مصرف آن
گذشته باشد
بكار بردن رنگها و اسانسها و ساير مواد افزودني كه مورد تأييد
ارگانهاي مسئول نباشد
كم و زياد كردن تركيبات يك ماده غذايي مانند گرفتن چربي
شير اضافه كردن آب به آن
نمونه اي از تقلبات
زدچوبه :آرد ،نان خشك ،پوست پسته ،گل اخري ،زرد
چوبه ،استخوان
كشك :آرد و نمك ،روعن نباتي ،اسانس و گل سفيد ( بو
توليسم ،بجوشانيد )
سماق :تفاله غوره و زرشك ،گل اخرا ،آب شاتوت
چاي :تفاله چاي رنگ شده با مركوركروم يا مواد رنگي غير
مجاز
كره :مخلوطي از كره روغن نباتي يا روغن نباتي و شير پس از
چرخ
سركه :اسيد استيك صنعتي ،آب مقطر ،رنگ ( فاقد ويتامين )
آبغوره :جوهر ليمو ،آب و كمي آبغوره
زعفران :زعفران ،گل زرد ،رنگ ؛ رشته هاي ذرت و گوشت گاو خشك
شده ،نخ
روغن حيواني :روغن نباتي ،روغن استخواني ،پيه ،دنبه ،پوره سيب
زميني
رب گورجه فرنگي :كدو پخته و رب گوجه فرنگي و گل اخري و نمك
ابليمو :آب جوهر ليمو پوست ليمو يا يك اسيد و و آب كاه و آرد سفيد و
جوهر ليمو
گوشت چرخ كرده :سنگ دان مرغ ،آلت تناسلي ،رحم ،پستان ،روده ،
چربي ،سويا و...
روغن زيتون :روغن مايع خوراكي يا روغن پارافين ،رنگ ،طعم دهنده
فيله ماهي :انتخاب فيله از ماهي هاي صنعتي
فلفل سياه :پوست سبز گردو ،ماش كوبيده ،خاك و خاك اره ،فلفل
قرمز ،هسته آلبالو
دارچين :پوست درخت بيد ،خاك اره ،خاك ( افزايش
وزن ) ،كمي دارچين
خامه ماست ،كاغذ مومي
نوشابه :قند مصنوعي ،رنگ ،اسانس ،گاز و آب
برنج :استفاده از قيف براي مخلوط نمودن برنج هاي مرغوب و
نامرغوب
كالباس و سوسيس :سويا ،آرد ،رب ،خالل باقال ،به جاي پسته
ماكاروني :نمك ،آرد ،رنگ
حبوبات :حبوبات آفت زده ،سنگ ،ريگ ،حبوبات سالم
آب پرتقال :جوهر ليمو ،اسانس پرتقال ،شكر و آب
كمپوت :شربت ،ميوهاي نا مرغوب
خرما :خرماي نامرغوب ،شيره انگور
هبرگر دست ساز :ضايعات گوشت ،چربي ،سويا ،گوشت كله
و..
خيارشور :سولفات مس ( ترد شدن ،ورنگ روشن كاذب )
پودركنتاكي :نان خشك ،فلفل ،نمك و ساير ادويه جات
كنسرو ها :روغن فاسد ،ناخالصي گوشت ،مواد اوليه نامرغوب
ترشي :اسيد استيك ،ميوه هاي نامرغوب
مراباي بالنگ :پوست هندوانه ،كدو تنبل
آرد نخود :آرد سفيد رنگ ،رنگ
مطالب آموزشي بهداشت مواد غذايي براي
دانش آموزان
.1لزوم اهميت دادن به مصرف مواد غذايي در مدارس.
.2هرگز از فروشندگان دورگرد مواد غذايي نخريد .
.3هنگام خريد مواد غذايي ،بسته بندي شده دقت نمائيد كه
حتمًا پنج مشخصه زير را داشته باشد .
الف :نام محصول
ب :آدرس محل تهيه ( كارخانه )
ج :مواد تشكيل دهنده
د :پروانه ساخت
ج) :تاريخ توليد .تاريخ انقضاء مصرف
.4در صورتي كه ماده غذايي بسته بندي شده داراي
مشخصات فوق باشد ولي رنگ ،طعم يا بوي آن غير
طبيعي باشد آن ماده غذايي
فاسد است .
.5قبل از خوردن غذا حتمًا دستهاي خود را با آب و
صابون بشوئيد .
.6هرگز مواد غذايي گوشتي تهيه شده در منزل را به
مدرسه نياوريد .
.7سعي كنيد مواد غذايي مورد نياز در مدرسه را از
منزل براي خود بياوريد.
.8مواد غذايي نظير نان و پنير – نان و سيب زميني ....كه
فاقد گوشت باشند براي آوردن به مدرسه مناسب ترند
. 9از خريد و مصرف لواشك ،تمبر هندي و تنقالت خوداري
نمائيد
. 10از خريد مواد غذايي از مغازه هايي كه نظافت در آن
رعايت نشده و كثيف مي باشند خودراي كنيد.
با تشكر از حوصله شما
پايان