صفحه 1:
بسم اه (لرتمن [لرفیم
رت ال كاك م
تهيه و تنظيم [ز : فرديت معرابى
صفحه 2:
درس بازدهم
billy vo gS>
بخش دوم: فرهنگ و تمدن ساسانیان
صفحه 3:
صفحه 4:
وضعیت اجتماعی ساسانیان
وضعيت روستائيان
Sakj ا ا
ا ل ل ا
از ترقى و دست يابى به مشاغل بالاى اجتماعى محريوم
بودند.
با ايّنَ حال شكايت جندانى نداشتند زيرَا تبليغات سَاسَانيانَ
به آنان باوراند كه خون آنان با خون اشراف زادگان و
بزركان متفاوت است يكى زاده شده است تا كشاورز باشد
ديكرى زاده شده است تا آقاى او باشد.
صفحه 5:
: جامعه عصر ساسانى
کر لوده كوكم
خاندلنشاهى-1 کتورزان -1
خاندانهاوقدیمی-2 Za
حاکمانو لایت.3 تست
مقاماتدولتی-4
ere ie ka) مقاماتنظامی-5
.طبقه بالاتر غير ممكن بود
صفحه 6:
هفت خاندان برتر در دوره ساسانى
D lis لا ار دا
از مناطق مختلف ايران بودند و به عبارت ديكر نماينده براى دولت
بر كزيد تا اين اقوا م منافع همه اقوام ايران را در نظر بكيرد . زيرا
ا سا رم یا ی اقا و به كفته
re pen er teas Sever can ene y ern 1
هاى ايرانى وارد شدند به اين ترتيب بودند:
* ( خاندان كارن از قسمت ماه نهاوند در غرب ايران - خاندان سورن
از سيستان - خاندان مهران از شرق - خاندان اسبنديار از رى شهر
- خاندان سوخرا - خاندان سيهيبد و خاندان ساسائى ) كه در راس
همه اين خاندان ها شاهنشاه اردشير يايكان به عنوان شخص متحد
کننده مردم ایران و پدر ایرانی قرار گرفت .
صفحه 7:
تاثير تمدن ساسانى
اوج شكوفايى تمدن Fee ee eae rer
.دوره خسروانوشيروان مى باشد
PEGE Ceri Ope eae VE EBS gece ee emer
.ارتباظ زيادي داشت
صفحه 8:
تأثیر تمدن ساسانی
تمدن ساسانی با ظهور اسلام به حیات خود ادامه داد:
6 طاق و ابوان در مسجد تجلی یافت.
© كليله و دمنه و.ويس.و رامين به حيات ادبى خود ادامه
دادند.
صفحه 9:
ابوان مدائن يا طاق (كاخ ) كسرى
ای
9
ا
صفحه 10:
طاق کسری
۱ ee il
دربار معروف خسرو اول و دوم در تيسفون مى باشد .
rer) ل و
نام سلمان ياك قرار دارد . سقف آن به شكل بيضى زده
شده و قسمتى از كاخ سفيد است كه انوشيروان در 9800©
میلادی بناکرده بود و قالی زریافت معروف بهارستان»
rev) ا ا ال By
ازفاح أن جة روسك أنه مار ميا رمه . إن انو قارف
را بعضى از زمان شايور اول نيز دانسته اند .
صفحه 11:
ايوان مدائن در فرهنك و ادبيات ايران نماد
.نايايدارى اوضاع جهان شناخته شده است
هان اى دل عبرت بين از ديده عبر كن
ايوان مدائن را آبينه عبرت دان
از اسب بياده شو بر نطع زمين رخ نه
زیر پی پیلش بین شه مات شده نعمان
(Sve eC Te ee ws.)
صفحه 12:
2
٠ آن قصر كه بهرام در او جام كرفت
۰ آهو بچه کرد و روبه آرام گرفت
Bae ee Sey ee
٠ ديدى كه جكونه كور بهرام كرفت؟
صفحه 13:
one
آن قصر که بر چرخ همی زد پهلو
بر درگه او شهان نهادندی رو
دیدی که بر گنگره اش فاخته ای
بنشسته همی گفت که : کوکو»کوکو؟
صفحه 14:
ep yee
اين كهنه رباط را كه عالم نام است
آرامكه ابلق صبح و شام است
بزمی است که و امانده صد جمشید است
كوريست كه خوابكه صد بهرام است
صفحه 15:
صفحه 16:
۱
* کمنترین بناي دوره اسلامي که تاکنون شالوده ساساني خود
را حفظ کرده مسجدتاریخانه (خانه خدا) دامغان است..
ساختمان مسجد به قرين دوم ه.ق تعلق دارد. اهميت اين بنا
بخاطر امتزاجسيك عربي - اسلامي و اسلوب و معماري
عهد ساساني است.
۷
يك دن بزرك تتريياً جهاد DESEO yess
در كرداكرة أن رواقهابي بآ تاقهاوضربي آحِري روي
ار کرد ر ees تك
صفحه 17:
"مسج تاریخانه - سمنان
صفحه 18:
صفحه 19:
eB ee) ره
:دين هاى رايج
زردشتى-1
صابئين - 2
مانوى-3
مزدكى-4
سر
يهودى-6
gee)
صفحه 20:
زردشتی
:تلاش دولت ساسانی برای گسترش دين زرتشتى
rel gre 4
وقفزمینبرلیآتشکه -0
اس رت
(.باه رئيسموبدان» موبدانموبد موك فتند)
صفحه 21:
اهميت اتشكدها
بهرام گور تاج هاي خان ترك و
همسرش را به آنشکده
ادر كشت سك
خسرو دوم نذر کرد اگر بر بهرام
جويين mee Ee ينك 9
صفحه 22:
اساس سیاست داخلی ساسانیان
ver ren eM Ee Oe ا ل 0
* چنانکه فردوسي مي گوید:
چنان دین و دولت به یکدیگرند
تو گويي که از بن ز يك مادرند
Pa prone ۱[
أى*
صفحه 23:
2 0
0 ا Tee To Ie Tw
00 ا ال ا ا
آتش مقدس در آن می سوخت . هر آتشکده هشت درگاه و چند اطاق
000 ۱ Revie Rep gene y
ساخته بودند » آتشکده از کندر و دیگر عطریات آکنده بود . محافظ
آتشکده را هیرید می نامیدند » در میان آتشکده های ایران سه مادر
آتشکده بودند که طبقات مختلف مملکت آتشکده های شهرها و دیه ها
و حتى خانه هاى خود را از آنها فروزان مى ساختند و آن سه
. عبارت از : آذرفرنبغ و آذرگشنسپ و آذربرزین مهر بودند
صفحه 24:
مهمتوین آتشکده ها
آذرفرنيغ در فار سمخصوص موبدلن-1)
رت
مخصوصشاهانو جنگجویان
ک و SEES
er Or ney saree رارك
صفحه 25:
آتش مقدس براى زردشتيان
4
صفحه 26:
آتشكده ۳ گشنسب
صفحه 27:
اين اثر در جنوب شرفی استان آذربایجان غربی واقع در 30 کیلو متری شهرستان تکاب قرار داد
Oe ee ke ee ner eles ie cee)
rem
صفحه 28:
Pacer) آذر گشنسب
صفحه 29:
al گشنسب
۱ PO CE IETS
جاويدان به مدت هفت صد سال
روشن بوده و اين آتش نماد
..قدرت Pe aero) بوده است
صفحه 30:
آتشکده چکچکو.یزد
در 60 كيلومتري یزد میان كوههاي انجیره
محلي است که به دلیل نزول آب به
Nee eet ee kee eer
به «جكجكو» معروف شده است. در
اینمحل تعدادي بناي مناسب و راحت براي
.ايام زیارت احداث شده است
صفحه 31:
صفحه 32:
صفحه 33:
آتشکده ای در اصفهان
صفحه 34:
آتشکده ای در اصفهان
۳۳ ۳ کی Pe. a a
صفحه 35:
صفحه 36:
صفحه 37:
آتشكده بهرام در يزد
صفحه 38:
صابئین
یه پیرران خر بجر (2) است ند
ELEY SL Ve) ewe Ve) ye) os By eee
ers
اعتقادات صابئین:
Der rer waters ij حرام می دانستند.
+ نماز را پس از طلوع آفتاب می خواندند.
صفحه 39:
مانى
ار
0.1 آيين او آموزه هايى از اديان 22 و...بود.
7. مخالفان أو موبدان بودند كه در زمان 22207 فرمان قتل او را
كرفتند .
و پا
مانی از نخستین کسانی بود کهبه ... . . . در آموزش دست
يافت.
ل ا ا ا ل اك
تصاوير زيادى است و مشهورترين كتاب وى است.
صفحه 40:
مانی » uly نقاش ایرانی؟
صفحه 41:
مزدک
تفسیر تازه اى از نور و ظلمت
ارائه كرد.
Be weer er eed
شر قطعی است و وظیفه مردم
يارى رساندن به خير است.
صفحه 42:
عقاید مزدک
*مزدك مى كفت : که موجب اختلاف بین مردم دو
0 مال است و د . براى
به تهیدستان داد تا بدین وسیله نابرابری از بین برود
و مساوات برقرار گردد . اما دربارة زنان » عقيده
داشت كة موبدان و بزركانى كه زتها بسيارى در
شبستانهای خود اختکار ل 2 0
قناعت كرده » ديكر زنان را بين مردآن بى زن تقسيم
نمايند تا هر مرد بالغى بتواند از داشتن يك زن
برخوردار شود .
صفحه 43:
عقاید مزدک
* عقید مزدک در امور دینی شباهت به مانویان داشت و مانند
22111101110
اعتقاد داشت كه كارهاى نور از روى اراده و اعمال
تاريكى از روى عدم اراده و اتفاق است . نور داناى حس
كننده و ظلمت نادان كور است ؛ مقصد نهايى تكامل اين
عالم » نجات ذرات نور است كه در ذرات ظلمت آميخته
است
صفحه 44:
*رقيب سرسخت و اصلى دين زردشتى در دروه
ساسانى بخصوص در اواخر اين دوره مسحيت
ا ل ل ۱
وارد ايران نشده بود ما الان به جای مسجد یا
آتشکده كليسا داشتيم»
ولى با ورود اسلام به ايران همه اديان رايج در
ايران نفوذ خود را از دست دادند.
صفحه 45:
شیوه اداره yy ساسانيان
ساسانیان خود را وارت حور مت هخامنشيان مى
دانستند و ازشیوه کشورداری آنان تقلید می کر دند.
(تمرکزقدرت)
“اشيوه تمركز يا عدم تمركز قدرت در دوره ساسانيان:
صفحه 46:
7
۱ ree Pe
SPE ree Tee ew
۳
گرنه شاه بازیچه دست دو گروه
دیگر می شد.
صفحه 47:
شيوه )5 كشور
و كت سر
کشاورزی» اداری و ... زیر نظر فردی که ریاست آن را به
عهده داشت اداره می شد که در رأس آنان را درل
داشت.
<«شیوه کشورداری ساسانیان بعدها مورد تقلید حکومت عباسیان
(حکومتی که به کمک ایرانیان بخصوص ابومسلم خر اسانی
Tar tila (See Wa per yee )ار
صفحه 48:
خط های رایج در دوره ساسانیان
© مشهورترين خط هاى رايج در زمان ساسائيان:
34
۷
ل اك مى باشند.
ور تیاه اراس ررای امد ر اسان ار
دبیران آرامی استفاده می کردند ولی داریوش هخامنشی خط
ميخى يارسى را اختراع كريد.
صفحه 49:
صفحه 50:
صفحه 51:
۲۲ ۲ ۲۲ ۲ ۰۲۲ کتک Fe <i 7
<r SW Ey ty Nm TE <a
کت ۲۲ کتک ۲۲ ۲۲ کتک عد ۲
کید ۲۲۲ ۲ کید > XK TEK ۳
SM A<< ۲۳ ۲۲ ۲۲ ۶۶۱ >۲۲>۲۳ ۲
سر 2 خی ی و از
omy LP wale کی ردو حموط راز
صفحه 52:
ادبيات
مهمترین مرکز امرزش و بزژء هش در زمان ساسانیان جندی
fer 5 pli sed - 55: old sail oy) 2192 a )5 ۳
REEVE SONOS “Sb B= - ao D WO -I-O-e Nene aie
انوشيروان عدده اى از ايرانيان را براى كسب علوم به هند
فرستاد.
او تعدادى ازفيلسوفان يونانى را كه به علت تعصب مسيحيان
روم رانده شده و به ايران آمده بودند يذيرفت.
صفحه 53:
معماری
جلوه كاه معمارى عصر ساسانى:
خرابه های چندین کاخ و آتشگاه در فیروز آباد و
Bee)
در اوايل دنباله رو معمارى اشكانى
ویژگی اصلی معماری ساسانی:
. استفاده از طاق و ايوان كه استفاده از ستون را كم مى
كرد.
. استفاده از گچ بریهای زیبا و گاه کاشی كارى
صفحه 54:
صفحه 55:
م بخشى ی یه شاپور اول
صفحه 56:
حجاری (نقش بر جسته بر روی سنک)
لا
٠ موضوع نقش برجسته ها
۵ مراسم تاج گذاری شاهان ساسانی
۱
0-6 270
صفحه 57:
۱ rere)
Jigw 95 )5999 ل
en ee Lr Cmu lore) iver) ال
ne ۱
اسبها دیده میشود. شخص
دیگری روبروی سوار دوم زانوزده و
rere) Ser Dy reer)
بخششپیش آورده است..
صفحه 58:
نقش برجسته شايوركازرون
صفحه 59:
صفحه 60:
صفحه 61:
نقش برجسته متعلق به ييروزي شايور اول بر
والرين يكي از زيباترين و ديدنيترين نقش هاست
9 =
صفحه 62:
Red
1 ’
رم پیروزی بور بر والريائوس
oF
al i] ۱ ۳
ل 0
نس
صفحه 63:
صفحه 64:
نقش برجسته پیروزی شاپور بر والریانوس
صفحه 65:
گچ کار دوره ساسانی
صفحه 66:
صفحه 67:
نقش برجسته دوره ساسانى
صفحه 68:
صفحه 69:
صفحه 70:
صفحه 71:
قلعه اردشیر در فارس
صفحه 72:
صفحه 73:
موسيقى
Lae
Re PEM IE Ce EST ye See
اح وموسيقى دانان درباردوره ساسانى هنياكر (خنياكر)
و ۱( 0 50
ree nr ۱
سم اک را See
Te ete aS Stee TS eerie سا
Os Toe ۱
موسیقی اختصاص داشت.
صفحه 74:
صفحه 75:
1 1
صفحه 76:
بازركانى
<جولانكاه كاروان هاى بازركانى در عصر
ساسانى جاده ابريشم بود.(راه بين جين » هند»
ايران و روم)
<*در خليج فارس صيد مرواريد انجام مى كرفت.
eee ee ee eee eee te
در بازرگانی عصر ساسانی داشتند.
صفحه 77:
خلاصه درس
اف ا ا 0
بزرگان » توده مردم
el) فرهنگ
صفحه 78:
See Des
3- قدرت سياسي در دروه ساسانیان بین شاه ,بزرگان و موبدان دست
به دست مي گشت.
تدم خط يهلوي اشكاني 3 خط يهلوي ساساتي در زمان ساسانیان رت
داشت.
9- جندي شاپور مرکز مهم آموزش و پرورش ساسانیان بود.
موضوع نفش برجسته هاي دوره ساساني مر اسم تاج گذاري »
جنگ و Jeeayp weg ا
۱ SUL yo EUR ا
0)- جاده ابريشم جولانكاه »كاروان هاي بازرگاني يود.
صفحه 79:
صفحه 80:
سوالات تستی(۱)
جلوكاه معمارى عضر ساسانى كدام كزينه زير
می باشد؟
شهر هتر ا(الحضره)
کول بسن
ا See
<- پاسارگاد و نقش رستم
صفحه 81:
(©)
موضوع نقش برجسته های دوره ساسانی
كدام كزين زير نمى باشد؟
0- مراسم تاجكذارى
8- رقص
9 جنگ
شکاو
صفحه 82:
(S))
شیوه کشورداری ساسانیان بعدها مورد ثقلید کدام
حكومت قر ار كر فت؟
عباسیان 0
امويان -2
مغولان -2
©6-غزنويان
صفحه 83:
(i)
مشهوررترين خط هاي رايج در زمان ساسانيان جه خطي بود؟
)- ميخي هخامنشي - ميخي ساساني
۱
2 يوناني - آرامي
۴ ميخي آرامي - پهلوي ساساني
صفحه 84:
)9(
ماني از نخستین كساني بود که به اهمیت
آموزش پي برد. َ
گوش کردن
- تجربه
۱۱۳
“6-خواندن
صفحه 85:
9
۳۳5
سانيان خود را ارث 2
6 وارث کدام حکومت می دانستند؟
9- ايلام
aba Bees)
<- اشكاني
صفحه 86:
(7)
$955 y96b ciluby obi plas cjlo} 49 gilo
شايور اولك -0
Sy ey ne
58 ele -O
شيرويه -6©
صفحه 87:
9
eee Lie) مر ۱
)0 9
2- آذر گشنسب
Beye Se Eo)
آناهیتا -<
صفحه 88:
9
مزدک در زمان کدام یادشاه ساسانی ظهور کرد؟
0- انوشيروان
2- اردشير
6ك Js!
0
صفحه 89:
(coy)
22 تست سر( By eet Sy
EB |S Ste yc ea pyre) Fe) Fog
ار
۳ 5
كه
وزيراعظم 6“
صفحه 90:
صفحه 91:
ا ل