تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ها ۲

تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ها ۲

اسلاید 1: درس : تجزیه و تحلیل و طراحی سیستمهامنبع : تجزیه و تحلیل سیستم ها و روشهاخانم دکتر زاهدی1

اسلاید 2: 2

اسلاید 3: فصل اول : سیستم و نگرش سیستمی3

اسلاید 4: اهداف کلی فصل اول1- آشنایی با مفهوم سیستم ،ترکیب و نحو عملکرد و طبقه بندی و خواص سیستمها2- آشنایی با نظریه عمومی سیستمها 3- آشنایی با نگرش سیستمی 4

اسلاید 5: هدفهای رفتاری فصل اول 1- سه خصلت اساسی سیستمها را بر شمارید 2- اجزاءسیستم را نام برده و هر یک را در دو سطر توضیح دهید 3- اجزاءمختلف سیستم در یک موسسه آموزشی را مشخص کنید 4- سیستم باز و بسته را مقایسه کنید 5- آنتروپی منفی و گونه های مختلف آن را شرح دهید و نحوه عملکرد آنتروپی را در سیستم های باز و بسته شرح دهید 6- سیستم های اصلی و فرعی را با ذکر مثال توضیح دهید 5

اسلاید 6: سیستم چیست ؟ سیستم مجموعه ای است که از اجزاءبه هم وابسته که وابستگی حاکم بر اجزای خود کلیت جدید را احراز کرده و از نظم و سازمان خاصی پیروی می نماید و در جهت تحقق هدف معینی که دلیل وجودی آن است فعالیت می کند 6

اسلاید 7: سه خصلت اساسی سیستم ها7مفهوم کلیتسیستمروابط متقابل بین اجزاءوجود هدف

اسلاید 8: ترکیب سیستم اجزاءچهار گانه سیستم 1- درونداد(input) : آنچه بنحوی وارد سیستم می شود و سبب تحرک سیستم می شود 2- فرایند تبدیل(process) :جریان تغییر و تبدیل آنچه وارد سیستم می شود 3- برونداد(output) : آنچه از تغییر و تبدیل از سیستم (به شکل کالایا خدمات )خارج می شود 4- بازخورد (feed back) : فرایندی دورانی که قسمتی از ستاده به عنوان اطلاعات به درونداد پس خورانده می شود 8

اسلاید 9: ارتباط بین اجزاءسیستم باز خورد 9درونداد ورودیبروندادخروجیفرایند تبدیل

اسلاید 10: محیط سیستم هر سیستم در محیطی قرار دارد . محیط سیستم شامل کلیه متغیرهایی است که می تواند در وضع سیستم مؤثر باشند و یا از سیستم تأثیر پذیرند عوامل محیطی در بر گیرنده عواملی همچون عوامل طبیعی ،فرهنگی ایدئولوژی ،اجتماعی ،سیاسی ،اقتصادی و غیره هستند 10

اسلاید 11: طبقه بندی سیستم ها سیستم های اصلی و فرعی سیستم های اصلی : که در بر گیرنده مجموعه ای از سیستم ها فرعی می باشد سیستم های فرعی : که جزئی از یک سیستم بزرگتر بوده و جهت تحقق هدفهای سیستم اصلی فعالیت می کند 11

اسلاید 12: سیستم های باز و بسته سیستم بسته : سیستمی ساده است که با محیط خود ارتباط برقرار نمی کند و در بر خورد با محیط سازمان خود را از دست می دهد سیستم باز : سیستمی است که با محیط خود در ارتباط است 12

اسلاید 13: آنتروپی در هر سیستم عواملی وجود دارند که بر خلاف جهت نظم سیستم عمل می کنند و مختل کننده انتظام سیستم هستند این عوامل را آنتروپی می نامند 13

اسلاید 14: انواع آنتروپی 1- آنتروپی مثبت : عملکردش در خلاف جهت نظم سیستم است2- آنتروپی منفی : عملکرش خلاف جهت آنتروپی مثبت است و برای ایجاد تغییرات تعدیلاتی در جهت اصلاح انحرافات به منظور بقاء سیستم در محیط عمل می کند 14

اسلاید 15: خواص سیستم های باز 1- کلیت و جامعیت وجودی 8- گرایش به فنا 2- سلسله مراتب 9- گرایش به تکامل 3- همبستگی بین اجزاء 10- گرایش به تعادل یا خود 4- تناسب بین اجزاء نگهداری 5- گردش دایره وار 6- خاصیت تولید مثل 7- همپایانی 15

اسلاید 16: 1- کلیت و جامعیت وجودی سیستم در کلیت وجودی خود خواصی را ظاهر می سازد که در اجزاء تشکیل دهنده آن به تنهایی وجود ندارد . این کلیت نتیجه ارتباط اجزاء با یکدیگر و نحوه ترکیب اجزاء و سازمان یافتن آنها نیز کلیت سیستم را بوجود می آورد 16

اسلاید 17: 2- سلسله مراتب در سیستم ها نوعی سلسله مراتب از نظر ساختاری ،عملکرد و رفتاری وجود دارد . در هر سیستم عناصری وجود دارد که به نوبه خود عناصر کوچکتری هستند که ساخت و عملکرد ساده تری دارند17

اسلاید 18: سلسله مراتب سیستم ها از دیدگاه بولدینگ از دیدگاه بولدینگ سیستم ها از ساده به پیچیده به نه مرتبه تقسیم بندی می شوند سطح اول : ایستا یا بافتها سطح هشتم : سیستم های اجتماعی و چارچوب وجودی سطح نهم : سیستم های نمادین یا سطح دوم :دینامیک ساده استعلایی سطح سوم : سایبرنتیکسطح چهارم : سطح یاخته یا سیستم های باز سطح پنجم : نباتات یا ارگانیسم هاسطح ششم : سطح حیوانسطح هفتم : سطح انسان 18

اسلاید 19: 3- همبستگی بین اجزاءهر جزءدر سیستم به نحوی با سایر اجزاءمرتبط است و به علت وجود این همبستگی چنانچه در جزئی خللی وارد شود ،سایر اجزاءنیز از آن خلل متأثر می شوند 19

اسلاید 20: 4- تناسب بین اجزاء بین اجزاءسیستم تناسب، سنخیت وکمال متقابل موجود است و وجود تناسب سبب حفظ هویت و کلیت سیستم می شود 20

اسلاید 21: 5- گردش دایره وار فرایند درونداد ،تبدیل و برونداد جریانی مستمر و مداوم است . به این معنی که با صدور برونداد ،سیستم بار دیگر آماده کسب نیرو و تجدید فعالیت گردیده و این جریان به شکل گردشی دایره وار ادامه می یابد 21

اسلاید 22: 6- خاصیت تولید مثل سیستم ها گرایش به جاودانه سازی خود دارند و تا جایی که امکان داشته باشد به حیات خویش ادامه می دهند و چنانچه در کار سیستم نقصی پدید آید دررفع آن می کوشند و برای ادامه حیات تلاش می کنند ، در غیر این صورت از طریق تولید مثل وجود خود را در دیگری ادامه می دهند 22

اسلاید 23: 7- همپایانی همپایانی بدین معنی است که سیستم می تواند از راهها ومسیرهای متفاوتی به هدف واحدی برسد 23

اسلاید 24: 8- گرایش به فنا در درون سیستمها عواملی بوجود می آیند که سیستمها از جهت اصلی آن منحرف می سازند و به سمت عدم تعادل سوق می دهند. این عوامل را آنتروپی می خوانند 24

اسلاید 25: 9- گرایش به تکامل منظوراز تکامل از پیچیدگی سا خت و تنوع خواص است و چنانچه ساختار سیستم پیچیده تر شود و در اثر آن پیچیدگی ،عملکردهای متنوعتری از سیستم به ظهور رسد و خواص بیشتری ارائه شود سیستم متکامل تر شده است 25تکامل سیستم ها به دو شکل تدریجی و یا جهشی و ناگهانی انجام می گیرد .

اسلاید 26: 10- گرایش به تعادل یا خود نگهداری پویا این خصیصه که به هوموستاسیس معروف است بیانگر تلاش سیستم در حفظ متغیرهای ضروری خود در محدودهای معین به منظور ادامه حیات سیستم می باشد 26

اسلاید 27: نظریه عمومی سیستم ها این نظریه توسط برتالانفی ارائه گردید و بر اساس این نظریه یک ارگانیسم ،صرفاًمجموع عناصر جداگانه ای نبوده بلکه سیستمی است که دارای نظام و کلیت می باشد که مرتباًدر حال تغییر و تبدیل است به اعتقاد وی ارگانیزم را نمی توان با شیوه تفکر و روشهای معمول در مکتب مکانیسمی شناخت و باید طرز تفکر نوینی را برای شناخت موجودات ارگانیک ابداع کرد این نظر برتالانفی به نظریه عمومی سیستم ها شهرت یافت .27

اسلاید 28: نگرش سیستمی این نگرش چارچوبی منطقی و علمی ارائه می دهد که چند بعدی بوده و چارچوبی برای در نظر گرفتن عوامل محیطی ،داخلی و خارجی سیستم به عنوان یک کل متشکل ارائه می دهد .و به پدیده های اطراف بصورت یک کل به هم پیوسته می نگرد . 28

اسلاید 29: فصل دوم :تجزیه و تحلیل سیستم چیست؟ و تحلیل کننده سیستم کیست ؟29

اسلاید 30: اهداف کلی فصل دوم 1- شناخت تجزیه و تحلیل سیستم 2- آشنایی با نحوه ارتباط مدیریت با تجزیه و تحلیل سیستم 3- شناخت نقش تحلیل کنننده سیستم 30

اسلاید 31: هدفهای رفتاری فصل دوم 1- تجزیه و تحلیل سیستم را تعریف ومنظور از«روش» و «شیوه» را در این باب بیان کنید 2- نحوه ارتباط سیستم با روش و شیوه را با رسم شکل نشان دهید 3- مهمترین وظیفه مدیران را در ارتباط با تجزیه وتحلیل بیان کنید 4- مهمترین وظایف واحد تجزیه و تحلیل سیستم ها را بیان کنید 5- مهمترین فوائد تجزیه وتحلیل سیستم ها را شرح دهید 6- وغیره 31

اسلاید 32: تعریف تجزیه تحلیل سیستمها تجزیه تحلیل سیستم ها عبارت است از شناخت جنبه های مختلف سیستم و آگاهی از چگونگی عملکرداجزای تشکیل دهنده آن و بررسی نحوه و میزان ارتباط بین اجزای آن به منظور دستیابی به مبنایی جهت طرح و اجرای یک سیستم مناسب تر 32

اسلاید 33: تعریف سیستم در یک سازمان در یک سازمان سیستم را مجموعه ای از روشها نیز تعریف کرده اند که به یکدیگر وابسته بوده و با اجرای آنها قسمتی از هدف سازمانی محقق می شود 33

اسلاید 34: تعریف روش عبارت است از یک رشته عملیات و مراحلی که برای اجرای کل یا قسمتی از یک سیستم انجام می گیرد . مانند روش استخدام در یک سیستم پرسنلی یا روش انبارداری دریک سیستم تدارکاتی 34

اسلاید 35: تعریف شیوه عبارت است از تشریح جزئیات و نحوه انجام دادن کار مثل استفاده از کارت جهت حضور و غیاب کارکنان 35

اسلاید 36: ارتباط بین سیستم ،روش و شیوه36

اسلاید 37: تجزیه و تحلیل سیستم ها در موارد زیر به مدیران کمک می کند 1- بررسی دوباره هدفهای سازمانی 2- آشنایی بیشتر با نحوه کارها 3- کمک در پی بردن به کمبود ها و نقایص مشکلات 4- با استفاده از روشهای علمی ،راههاو شیوه های بهتری را انتخاب و به مرحله اجرا بگذارند 37

اسلاید 38: برخی از وظایف واحد تجزیه و تحلیل سیستم ها 1- بررسی و تجزیه و تحلیل ترکیب ساخت سازمان به منظور ایجاد تشکیلات مناسب با احتیاجات سازمان 2- استقرار مناسبترین سیستم ها ،روشها و شیوه ها ی انجام کار 3- بررسی تجزیه و تحلیل نحوه تقسیم کار 4- بررسی و تجزیه و تحلیل نحوه تخصیص جا و مکان 5- بررسی و کنترل فرمهای مورد نیاز سازمان 6- وغیره 38

اسلاید 39: اهم فواید تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها 1- اقدامی مناسب جهت بررسی مسائل و مشکلات سازمانی است 2- کمک به ساده کردن کارها و افزایش بهره وری سازمانها 3- اقدامی مناسب جهت کمک به مدیران در امر سیاست گذاری و تصمیم گیری 4- با کمک تجزیه و تحلیل سیستم ها می توان ساختار سازمانی مناسب تر و روشهای اجرایی کارآمدتر بوجودآورد 5- کمک به دستیابی به اطلاعات دقیق و بهنگام از وضع موجود 6- وغیره 39

اسلاید 40: برخی از ویژگیهای یک تحلیل گر سیستم 1- معتقد و علاقمند به کار تجزیه و تحلیل باشد 2- دارای ذهنی پرسشگر باشد 3- متوجه نقش مهم کارکنان سازمان باشد 4- اجزاءسیستمها را در ارتباط با یکدیگر ببینند و آنها را به صورت هماهنگ و متحد در آورد 5- بایستی با بررسی کافی و برخورد سیستمی علت و معلول ها را تشخیص و برای حل مشکل اقدام کرد 6- وغیره 40

اسلاید 41: فرمول لهرر در زمینه اهمیت عامل انسانی عامل انسانی تکنولوژی + ابزارها وفنون ساده کردن کار +فلسفه و نگرش نسبت به ساده کردن کار = توفیق در ساده کردن کار 41

اسلاید 42: سیکل تجزیه و تحلیل شناخت کل سیستم و هدفهای آن تنظیم گزارش پیشنهادی بررسی و تشخیص مشکلات پیگیری جهت اجرا انتخاب مهمترین مشکل ارزیابی مجدد روش نوتعین علل مشکل جرح و تعدیل روش نو بررسی راه حل های مشکل استقرار روش نوارزیابی هر یک از راه حل ها یا روشهاانتخاب روش مناسب42

اسلاید 43: فصل سوم :مراحل تجزیه و تحلیل سیستمهاآشنایی با مراحل تجزیه و تحلیل سیستم ها43هدف کلی

اسلاید 44: هدفهای رفتاری فصل سوم 1- مراحل روش علمی را به ترتیب برشمارید 2- برخی از روشهای گردآوری اطلاعات را ذکر کنید 3- تفاوت بین مشاهده مستقیم و غیر مستقیم را توضیح دهید 4- مهمترین ملاحظاتی که در مشاهده و در تهیه پرسشنامه بایستی رعایت شود را بیان کنید 5- متد ترکیبی را شرح دهید 6- همبستگی خطی مستقیم و غیر خطی را تشریح کنید 7- و غیره 44

اسلاید 45: مرا حل تجزیه و تحلیل سیستمها در تجزیه و تحلیل سیستمها توصیه می شود که آنالیست از روش پژوهش علمی استفاده کند. 45

اسلاید 46: تعریف روش علمی پژوهش علمی اصولاً کوشش نظام مندی برای پاسخ دادن به پرسشهاست و ساختار آن متکی بر یک نظام منطقی است که روش علمی نامیده می شود. 46

اسلاید 47: مراحل روش علمی 1- توضیح و توجیه مشکل 2- ایجاد فرضیه هایی درباره مشکل و علل آن 3- انتخاب فرضیه اهم 4- جمع آوری اطلاعات درباره فرضیه 5- طبقه بندی اطلاعات مکتسبه 6- تجزیه و تحلیل اطلاعات 7- اخذ نتیجه 47

اسلاید 48: تشریح مراحل تجزیه و تحلیل سیستم مرحله اول : شناخت مشکل و تبیین آن مشکل یا مشکلات مربوطه ممکن است از سوی مدیران،مقامات مسئول سازمانی و یا شخص آنالیست شناسایی گرددمشکل مربوطه بایستی :- به اندازه کافی اهمیت داشته باشد که وقت و هزینه را بتوان صرف آن کرد .- برای تشخیص مهم بودن مشکل باید ارتباط آن با هدف سازمان را بررسی کرد .- در شناخت مشکل باید دقت کرد علتها با معلولها اشتباه نشوند .48

اسلاید 49: مرحله دوم : ایجاد فرضیه پس از شناخت مشکل بایستی درباره عواملی که سبب بروز مشکل شده اند حدث زد و فرضیاتی را مطرح کرد و فرضیه اهم (مهمترین و محتمل ترین راه حل )را برگزید. 49

اسلاید 50: مرحله سوم : جمع آوری اطلاعات در این مرحله بایستی اطلاعاتی را پیرامون مشکل و راه حلهای آن کسب کرد .هر چه صحت و دقت اطلاعات بیشتر باشد ،احتمال شناخت واقعیت و دستیابی به راه حل مناسب برای مشکل بیشتر خواهد بود .50

اسلاید 51: روشهای گرد آوری اطلاعات 1- استفاده از کتابخانه 2- کسب اطلاعات از اسناد و مدارک و بایگانی ها و آرشیوها 3- مراجعه به جداول و نمودارهای سازمانی 4- مشاهده 5- تهیه و تنظیم پرسشنامه 6-انجام مصاحبه 51

اسلاید 52: 1- کتابخانه قبل از استفاده از روشهای دیگر محقق باید از کتابخانه استفاده نماید تا از اقدامات تکراری جهت جمع آوری اطلاعات خود داری کند .اطلاعات موجود در کتابخانه از طریق کتب ، نشریات علمی و تخصصی ، جراید روز مره ، میکروفیلم ،نوار و غیرهجمع آوری می گردند . 52

اسلاید 53: 2- استفاده از اسناد و مدارک و بایگانی ها آنالیست با مراجعه به اسناد ، مدارک و پرونده های موجود در بایگانی ها و آرشیو ها اطلاعات زیادی درباره موضوع مورد نظر کسب می نماید .53

اسلاید 54: 3- جداول و نمودارهای سازمانی جداول ،نمودارها ، فرمها و نمونه های موجود در سازمان منابعی برای اطلاعات مورد نیاز هستند که تحلیل گر برای شناخت هر چه بیشتر از آنها استفاده می کند .54

اسلاید 55: 4- مشاهده منظور از مشاهده ثبت و ضبط دقیق کلیه جوانب بروز حادثه و نیز رفتارو گفتار فرد یا افراد خاصی در حین وقوع حادثه است .مشاهده به دو طریق ذیل صورت می گیرد : الف )مشاهده مستقیم ب)مشاهده غیر مستقیم 55

اسلاید 56: الف) مشاهده مستقیم :در این مشاهده آنالیست شخصاً به مشاهده نحوه انجام کار می پردازد ومشاهده شوندگان نیز از اینکه رفتار و کردارشان مورد مشاهده قرار گرفته است آگاهی دارند .56

اسلاید 57: ب) مشاهده غیر مستقیم :در این روش آنالیست بدون اینکه به افرادی که کارشان تحت بررسی است اطلاع دهد عملکرد آنها را مورد مشاهده قرار می دهد و اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری می نماید .57

اسلاید 58: ملاحظاتی که بایستی در مشاهده رعایت کرد الف) آنالیست بایستی از دخالت دادن نظرات شخصی در مشاهده بکاهد .ب) آنالیست باید مشاهدات خود را بطور منظم ثبت و ضبط کند. ج) برای جبران محدودیت حوزه دید توصیه می شود از چند آنالیست استفاده شود .د) در صورت امکان از وسایلی همچون فیلم و ضبط صوت هم کمک گرفته می شود. 58

اسلاید 59: 5- پرسشنامه پرسشنامه وسیله ای است که توسط آن تحلیل گر می تواند عقاید گروهی از افراد را به شکل یکنواختی ثبت کند .59

اسلاید 60: انواع پرسشنامه الف – پرسشنامه آزاد (چند پرسش که در آن محدودیتی برای پاسخ در نظر گرفته نمی شود) ب – پرسشنامه ثابت (در آن برای سوالات پاسخهای ثابت در نظر گرفته می شود )60

اسلاید 61: ملاحظاتی که بایستی در تنظیم پرسشنامه رعایت نمود الف- در مقدمه پرسشنامه آنالیست خود را معرفی و هدف آن راشرح دهد .ب – تمهیدات کافی برای پاسخ دادن در نظر گرفته شود. (مثلاًتمبر و پاکت و ...)ج – چون تعدادی به پرسشنامه ها پاسخ نمی دهند به تعداد بیشتری پرسشنامه تحویل گردد. د – از طرح سوالات گنگ و کلی بپرهیزد .ه – سوالات با درجه درک و فهم پاسخگو همخوانی داشته باشد .61

اسلاید 62: 6- مصاحبه مصاحبه عبارت است از یک گفت و شنود مستقیم و رودررو با فردی که قرار است درباره موضوع مورد نظر از وی اطلاعاتی کسب کنند .62

اسلاید 63: انواع مصاحبه 1- مصاحبه آزاد مصاحبه ای که در آن یک هدف کلی برای مصاحبه تعیین ومصاحبه کننده محدود و مقید نیست و در صورت لزوم سوالات بیشتری می پرسد.2- مصاحبه منظم مصاحبه ای سازمان داده شده است و طبق برنامه معینی جلسه مصاحبه اداره می شود .63

اسلاید 64: مهمترین نکاتی که در مصاحبه بایستی رعایت شود 1- مصاحبه کننده بایستی از هر نوع پیش داوری و اعمال نظر شخصی در طول مصاحبه بپرهیزد. 2- مصاحبه کردن هنری است که مصاحبه گر بایستی ویژگیهای لازم آن را داشته باشد .3- مصاحبه گر سعی کند نقطه نظرات و نگرشهایش را در طی مصاحبه ابراز نکند .4- چنانچه مطلبی خلاف میل مصاحبه گر گفته شد مخالفت خود را ابراز ندارد .5- شرایط مصاحبه برای همه مصاحبه شوندگان یکسان باشد. 64

اسلاید 65: مرحله چهارم :طبقه بندی اطلاعات در این مرحله آنالیست داده های پراکنده را طبقه بندی نموده و به آنها نظم می بخشد تا معنی دار شوند .این اطلاعات به روشهای منطقی و عقلایی و با توجه به ماهیت و نوع آنها طبقه بندی و کد گذاری می شوند. 65

اسلاید 66: روشهای طبقه بندی اطلاعات 1- استفاده از جدول 2- استفاده از نمودارها 66

اسلاید 67: جدول جدول بندی یکی از روشهای طبقه بندی اطلاعات است که به آنالیست کمک می کند تا وجوه تشابه و همبستگی اطلاعات را که به کمک طبقه بندی منطقی به صورت ردیف ها و ستونهای افقی و عمودی در آمده است به چشم ببیند. 67

اسلاید 68: نمودار نمودارها از وسایل ترسیمی طبقه بندی و نظم بخشی به اطلاعات هستند و آنالیست با استفاده از آنها می تواند اطلاعات را به صورتی تنظیم و منعکس کند که درک آن برای بیننده و خواننده گزارش آسان تر شود و با صرف وقت کوتاهی از پیام آن مطلع گردد .68

اسلاید 69: محاسن نمودارها :1- مقایسه اطلاعات را آسان می کنند .2- چون از علائم در آنها استفاده می شود از طولانی شدن کلام جلو گیری می کنند .3- با کمک آنها بهتر میتوان روند تغییرات و تفاوت بین دو یا چند روند را مشاهده کرد .69

اسلاید 70: برخی از مهمترین انواع نمودارها الف) نمودار خطیب) نمودار میله ای یا ستونی ج) نمودار دایره ای چ)نمودار فضایی ح) نمودار سازمانی 70

اسلاید 71: نمودار خطی نموداری است که برای نشان دادن ارتباط بین دو یا چند دسته اطلاعات بکار می رود . یکی از محورها برای اندازه گیری متغییر مستقل و محور دیگر برای اندازه گیری متغییر واسته است . فروش 3 2 1 قیمت 4 3 2 171

اسلاید 72: نمودار میله ای یا ستونی 72در این نمودار برای نشان دادن اطلاعات از میله یا ستون استفاده می شود و در آن ارتفاع میله یا ستون نمایانگر میزان فراوانی یک متغییر است . میزان اشتغال سال درصد مردان شاغلدرصد زنان شاغل

اسلاید 73: نمودار دایره ایدر برخی موارد از شکل دایره برای نشان دادن اطلاعات مختلف استفاده می شود این نمودار برای نشان دادن چگونگی تقسیم یک کل به اجزاءخود مناسب است .73دانشچویان دانشجویان دختر60% پسر40%

اسلاید 74: نمودار فضایی این نمودارها نمایش سه بعدی اطلاعات هستند و در مواردی بکار می روند که بیش از دو متغیر موجود باشد . در این گونه نمودارها ،متغیردر یک فضای سه بعدی نشان داده می شوند .74

اسلاید 75: نمودار سازمانی این نمودار برای نشان دادن سلسله مراتب سازمان ،قلمرو وظایف و مسئولیتها و ارتباط بین مشاغل و همچنین برای انعکاس چگونگی انجام کارها و نحوه استقرار منابع سازمانی و تسهیلات فیزیکی بکار می رود. 75

اسلاید 76: مرحله پنجم :تجزیه و تحلیل اطلاعات دراین مرحله تحلیل گر می کوشد تا ارتباط بین اطلاعات را کشف کند . در این مرحله سوالاتی از قبیل سوالات ذیل درباره اطلاعات پرسیده می شود: 1- چه فعالیتی انجام می شود ؟2- چرا آن فعالیت انجام می شود ؟3- آن فعالیت را چه کسی انجام می دهد؟4- آن فعالیت چگونه انجام می شود ؟ 5- آن فعالیت در کجا انجام می شود ؟6- آن فعالیت در چه زمانی انجام می شود ؟ 76

اسلاید 77: طرق اثبات منطقی در تجزیه و تحلیل اطلاعات الف) قانون توافق مثبت ب) قانون توافق منفی ج) متد ترکیبی با تغییرات ملازم77

اسلاید 78: الف) قانون توافق مثبت هرگاه در دو یا چند مورد یک عامل مشترک وجود داشته باشد و بدنبال آن عامل مشترک یک پدیدار مشترک نیز به چشم بخورد می توان گفت آن پدیدار معلول عامل مشترک است .78

اسلاید 79: ب) قانون توافق منفی هر گاه در دو یا چند مورد فقدان عاملی ،عدم وجود پدیداری را به دنبال داشته باشد می توان گفت آن پدیدار معلول آن عامل است .79

اسلاید 80: ج)متد ترکیبی با تغییرات ملازم این روش ترکیبی از دو قانون توافق مثبت و منفی است در این متد چنانچه به دو یا چند مورد برخورد کنیم که در یک دسته از آنها فقط یک عامل مشترک به چشم بخورد و هر جا که این عامل مشترک دیده شود پدیدار خاصی نیز موجود باشد و در دسته دیگر نبودن آن عامل مشترک نبودن همان پدیدار را باعث می شود آنگاه می توان گفت آن عامل مشترک علت پدیدار مورد نظر است. 80

اسلاید 81: روش همبستگی در تجزیه و تحلیل اطلاعات تعریف همبستگی : زمانی که بین دو یا چند عامل رابطه به گونه ای موجود باشد که تغییر در یک متغیر ،متغیر دیگری را تغییر دهد بین آن دو متغییر همبستگی موجود می باشد .81

اسلاید 82: انواع همبستگی 1- همبستگی خطی و مستقیم 2- همبستگی خطی و معکوس 3- همبستگی غیر خطی و منحنی 82

اسلاید 83: 1- همبستگی خطی و مستقیم وقتی کاهش یا افزایش در یک عامل (متغییر مستقل ) سبب کاهش یا افزایش در عامل دیگر (متغییر وابسته ) گردد بین آن دو عامل همبستگی خطی و مستقیم وجود دارد رابطه این همبستگی در شکل زیر نشان داده شده است . ساعات کار خستگی83

اسلاید 84: 2- همبستگی خطی و معکوس وقتی کاهش و افزایش در یک عامل (متغییر مستقل )سبب افزایش یا کاهش در عامل دیگر گردد بین آن دو عامل همبستگی خطی و معکوس وجود دارد . شکل ذیل قیمت تقاضا84

اسلاید 85: 3- همبستگی غیر خطی و منحنی شکل چنانچه کاهش یا افزایش یک عامل سبب کاهش یا افزایش عامل دیگر و پس از مدتی سبب افزایش یا کاهش همان عامل شود بین آن دو عامل همبستگی غیر خطی موجود است . شکل ذیل 85

اسلاید 86: مرحله ششم : نتیجه گیری و ارائه راه حل در این مرحله آنالیست به تعبیر و تفسیر یافته های خویش پرداخته و چنانچه فرضیه های اولیه او تأیید گردند او موفق به کشف علت شده است و اگر تأیید نشده باشند بایستی بدنبال راه حلهای دیگری برای مشکل باشد. 86

اسلاید 87: نحوه ارائه راه حل دراین مرحله تحلیل گر با کمک قدرت خلاقیت و ابتکار خویش و به مدد شناختی که نسبت به وضع موجود بدست آورده است پیشنهاداتی معقول و منطقی جهت رفع مشکلات و نقائص ارائه می دهد. 87

اسلاید 88: نکاتی که در زمینه ارائه راه حل باید رعایت گردند1- همخوانی راه حل با برنامه های سازمان 2- ارائه چند راه حل بجای یک راه حل 3- مطابقت با قوانین و مقررات 4- قابلیت اعمال 5- تناسب بین هزینه اجرا و منافع حاصل از اجرای طرح 6- مسئولیت اجرا 88

اسلاید 89: مرحله هفتم : تهیه و تنظیم گزارش اقداماتی که تا این مرحله انجام گرفته اند توسط تحلیل گر در یک گزارش منظم تدوین و در دسترس مدیران و مقامات ذیربط قرار می گیرد .89

اسلاید 90: مرحله هشتم : اجرا در این مرحله آنالیست طی برنامه ای پیش بینی های لازم را جهت اجرای پیشنهادات مصوب و پیاده کردن طرحهای جدید و ایجاد تغییر در نظام قدیم انجام دهد. 90

اسلاید 91: مهمترین نکاتی که بایستی در مرحله اجرا انجام پذیرد 1- آنالیست طی برنامه ای از کادرهای ستادی و اجرایی نظر بخواهد و از آنها کمک بگیرد 2- آنالیست بایستی جلسات توجیهی برای کلیه افراد که مسئولیت اجرای طرح را داشته و سایر کارکنانی که با طرح در گیر هستند تشکیل دهد 3- اجرای برنامه آموزشی در خصوص نقائص روش موجود ،لزوم طرح جدید ،آشنایی با طرح جدید و غیره برای کلیه مسئولان اجرای طرح 4- فراهم سازی ابزار و تسهیلات مورد نیاز 5- کسب حمایت از سوی مدیریت و سرپرستی کارکنان 91

اسلاید 92: مرحله نهم : آزمایش طرح جدیددراین مرحله جهت کسب اطمینان از نتایج طرح ،طرح در یک قلمرو محدود به مرحله اجرا گذاشته می شود تا محدودیتهای حین عمل مشخص و جرح و تعدیلهای لازم انجام پذیرد .92

اسلاید 93: مرحله دهم : استقرار طرح جدید چنانچه نتایج حاصل از اجرای آزمایش طرح مثبت باشد و مدیران و مقامات مسئول ادامه اجرای آن را تصویب کنند طرح مربوطه در عمل پیاده و استقرار می یابد .93

اسلاید 94: روشهای استقرار طرح الف) روشهای موازی یا همزمان ب) روش تدریجی یا مرحله ای ج) روش یکباره د) روش آزمایشی 94

اسلاید 95: الف) روش موازی یا همزمان دراین روش نظام جاری و نظام جدید بطور همزمان اجرا می شوند و این مرحله ادامه می یابد تا نسبت به کار آیی و قابلیت اجرای روش جدید اطمینان حاصل شود و سپس روش قدیم حذف گردد. 95

اسلاید 96: ب) روش تدریجی یا مرحه ای دراین روش طرح جدید به تدریج پیاده می شود و طرح جاری بتدریج کنار گذاشته می شود . بدینترتیب قسمتی از کار بر اساس نظام قدیم که در حال کنار گذاشتن است انجام و بقیه کار بر عهده نظام جدید است .96

اسلاید 97: ج) روش یکباره دراین روش نظام قدیم از تاریخ معینی کنار گذاشته شده و نظام جدید جایگزین آن می گردد. هزینه استقرار در این روش کمتر از روشهای دیگر است ولی ریسک آن بیشتر می باشد .97

اسلاید 98: د) روش اجرای آزمایشی چنانچه اجرای سیستم پیشنهادی ،استفاده از تکنیکهای جدید و تغییرات وسیعی را در سازمان ایجاب کند ،سیستم جدید در یک بخش از سازمان بصورت آزمایشی اجرا و حین عمل نقائص آن برطرف و پس از تغییرات لازم در کل سازمان اجرا می گردد .98

اسلاید 99: مرحله یازدهم : ارزیابی عملکرد پس از اینکه سیستم قدیم به سیستم جدید تبدیل شد ،آنالیست بررسی دوباره ای از سیستم به عمل آورده و عملکرد آن را ارزیابی می نماید تا میزان موفقیت سیستم جدید را مشخص و تجدید نظرهای احتمالی را انجام دهد. 99

اسلاید 100: برخی از سوالاتی که در مرحله ارزیابی عملکرد قابل طرح هستند 1- آیا سیستم به نتایجی که از فبل پیش بینی شده اند رسیده است ؟2- چه نتایج پیش بینی نشده ای از سیستم حاصل شده است ؟3- آیا بهره وری افزایش یافته است ؟4- آیا پیاده سازی سیستم جدید طبق برنامه زمان بندی شده انجام پذیرفته است ؟5- آیا انجام کار با سیستم جدید با دشواریهایی مواجه شده است ؟100

اسلاید 101: فصل چهارم : اصول و مفاهیم سازماندهی 101

اسلاید 102: هدفهای کلی فصل چهارم 1- آشنایی با اصول و مفاهیم سازماندهی 2- شناخت انواع مختلف مبانی سازماندهی 3- آگاهی از نحوه تنظیم نمودار سازمانی 4- آشنایی با روشهای تهیه طرح سازمانی 102

اسلاید 103: هدفهای رفتاری فصل چهارم 1- شرح پنج بخش سازمان از دیدگاه مینتزبرگ 2- شرح دوازده مورد از مبانی سازماندهی 3- شرح روشهای تحلیلی ، تلفیقی و ترکیبی در تهیه سازمان 4- مواردی را که آنالیست باید درتنظیم نمودارسازمانی مورد توجه قرار دهد برشمارید. 103

اسلاید 104: اصول و مفاهیم سازمانی تعریف سازمان : سازمان عبارت است از سیستمی متشکل از اجزاء به هم پیوسته و مبتنی بر نظم و انضباط که در جهت رسیدن به هدفهای خاصی فعالیت می کند .104

اسلاید 105: ساختار کلی سازمان از دیدگاه هنری مینتزبرگ سازمان دارای پنج بخش اساسی است :1- بخش مدیریت عالی :(مسئولیت نهایی اداره امور سازمان را دارد)2- بخش میانی :( نظارت بر کار واحدها و هماهنگی فعالیت آنها را بر عهده دارد )3- بخش عملیاتی :(مسئولیت تولید کالاها و خدمات را دارد )4- بخش فنی :(از متخصصان فنی تشکیل و در موارد لزوم نظرات فنی و تخصصی می دهد )5- ستاد پشتیبانی :(نقش کمک و یاری دهنده را برای سایر واحدها ایفاء می کند)105

اسلاید 106: شمای کلی دیدگاه مینتزبرگ مدیریت میانی106ستاد فنیستاد پشتیبانی

اسلاید 107: مبانی سازماندهی 1- سازمان بر مبنای تعداد 2- سازمان بر مبنای وظیفه (هدف)3- سازمان بر مبنای نوع عملیات (تخصص)4- سازمان بر مبنای مشتری (ارباب رجوع)5- سازمان بر مبنای قلمرو عملیاتی (محل جغرافیایی)6- سازمان بر مبنای محصول (نوع تولید )7- سازمان بر مبنای پروژه 8- سازمان ماتریسی9- سازمان با ساخت آزاد 10- ساخت سازمانی مدولار 11- ساختهای ترکیبی107

اسلاید 108: 1- سازمان بر مبنای تعداد در این سازماندهی ،گروهبندی و تقسیم وظایف بر مبنای تعداد صورت می گیرد و شامل تقسیم بندی افراد بطور اتفاقی و به دسته های مساوی و مأمور کردن هر دسته برای انجام یک قسمت از وظایف سازمانی است .108

اسلاید 109: 2- سازمان بر مبنای وظیفه (هدف)دراین نوع سازماندهی ، واحدها بر حسب وظیفه و کاری که قرار است انجام دهند تقسیم بندی می شوند در این روش هدف اصلی سازمان به فعالیتهای اصلی و فعالیتهای اصلی به فعالیتهای فرعی و فعالیتهای فرعی به وظایف اصلی و وظایف اصلی به وظایف فرعی تقسیم می شوند .109

اسلاید 110: 3- سازمان بر مبنای نوع عملیات (تخصص)دراین روش مبنای تقسیم کار نوع فعالیت ،تخصص و آگاهیهاو حرفه افرادی است که کارها را انجام می دهند .110

اسلاید 111: 4- سازمان بر مبنای مشتری (ارباب رجوع)دراین سازماندهی به دریافت کنندگان خدمات توجه گردیده و سازماندهی بر اساس گروههای مختلف مشتریان و ارباب رجوع صورت می پذیرد .111

اسلاید 112: 6-سازمان بر مبنای نوع محصول (تولید)دراین روش مبنای گروه بندی وظایف و تقسیم کارها نوع کالا یا محصولی است که قرار است تولید شود .112

اسلاید 113: 6- سازمان برمبنای پروژه در سازمانهایی که هدف آنها در قالب پروژه ها و برنامه های تقریباً مستقل اجرا می شود ،می توان به تعداد پروژه های موجود ،واحد های مستقلی را ایجاد نمود .113

اسلاید 114: 7- سازمان ماتریسی این سازمان تلفیقی از سازمان بر مبنای وظیفه و سازمان بر مبنای پروژه است بدین ترتیب که جریان اختیار در واحدهای تخصصی بصورت عمودی و در واحدهای اجرایی بصورت افقی است و از تلاقی این دو محور یک ماتریس بوجود می آید.114

اسلاید 115: 8- سازمان با ساخت آزاد یا ادهوکراسیاین نوع سازماندهی ساختی موقت ، فی البداهه و استعجالی دارد و برای رسیدن به هدف معینی بدون طرح و نقشه قبلی بوجود می آید . این ساخت شباهت زیادی با ساخت ماتریسی دارد که از نیروهای اطلاعاتی و تخصصی بنا به مقتضای موارد مطرح شده مناسب ترین استفاده های تخصصی و عملیاتی را به عمل می آورد .115

اسلاید 116: 9- سازمان با گروههای متداخل یا سازمان حلقوی این ساخت در قالب گروههایی که بوسیله اعضای مشترک با هم در ارتباط می باشند شکل می گیرد .یک فرد در گروهی بعنوان مدیر ،در گروه دیگر به عنوان مرئوس و در گروه سوم به عنوان مشاوره می تواند انجام وظیفه نماید. 116000000000000000000

اسلاید 117: 10- ساخت سازمانی مدولار (ماجولار)دراین سازماندهی ،سازمان از واحدهای مختلفی تشکیل می شود که هر واحد با ضوابط اجرایی مشخص و مأموریتی که خود مینیاتوری از مأموریت کل سازمان است بطور مستقل ،غیر متمرکز و خود کفا به فعالیت ادامه می دهد. 117

اسلاید 118: 11- ساختهای ترکیبی هر یک از روشهای سازماندهی دارای معایب و محاسنی هستند که با توجه به شرایط زمانی و مکانی و مقتضیات موقعیتی آنهایی را بر می گزیند که بیشترین سود و کمترین زیان را داشته باشند .به همین دلیل در بسیاری از سازمانها ممکن است از ترکیبی از روشهای سازماندهی فوق بهره گرفته شود .118

اسلاید 119: تنظیم نمودار سازمانی برای تهیه طرح سازمان می توان از روشهای ذیل استفاده نمود :1- تحلیلی2- تلفیقی 3- ترکیبی119

اسلاید 120: روش تحلیلی در تهیه نمودار سازمانی دراین روش امر گروه بندی فعالیتها و وظایف از بالا به پایین انجام می گیرد .بدین معنی که هدف سازمان به هدفهای فرعی ،فعالیتها ،وظایف و عملیات تقسیم می شود و اجرای مجموعه ای از وظایف و عملیات تحت عنوان یک شغل به شاغل واگذار می گردد.120

اسلاید 121: روش تلفیقی در تهیه نمودار سازمانی در این روش کار گروه بندی از پایین به بالا انجام می گیرد . بدین معنا که ابتداء مشاغل مختلفی که باید در سازمان انجام شوند مشخص گردیده و آنگاه مشاغل مشابه و مرتبط در یک گروه قرار داده می شوند و به یک واحد سازمانی احاله می گردند و این کار ادامه می یابد تا سلسله مراتب سازمانی کامل گردد. 121

اسلاید 122: روش ترکیبی در تهیه نمودار سازمانی این روش ترکیبی از روشهای تلفیقی و ترکیبی است و در عمل هم بیشتر از این روش استفاده می گردد و در عین حال به محتوای مشاغل نیز توجه شده و ارتباط لازم بین وظایف ، فعالیتها و هدفها مد نظر قرار می گیرد .122

اسلاید 123: مهمترین نکاتی که در تهیه نمودار سازمانی باید به آن توجه کرد 1- تبادل نظر با مدیریت در زمینه تمرکز ،عدم تمرکز،حیطه مدیریت و سطح یا بلند بودن سلسله مراتب 2- تعادل اختیار و مسئولیت 3- توزیع مناسب اختیارات بین واحدهای صف و ستاد 4- توجه به ارتباط هر یک از مشاغل با هدف سازمان 5- بررسی قلمرو هر یک از واحدها و در صورت لزوم ترکیب آنها123

اسلاید 124: فصل پنجم : فنون تجزیه و تحلیل سیستم هاآشنایی با فنون مختلف تجزیه و تحلیل سیستم ها124هدف کلی

اسلاید 125: هدفهای رفتاری فصل پنجم 1- مهمترین فنون تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها را نام ببرید. 2- جدول تقسیم کار را تعریف کنید .3- مزایا و محدودیتهای جدول تقسیم کار را بیان کنید .4- راههای از بین بردن محدودیتهای جدول تقسیم کار را بیان کنید .5- مراحل تهیه جدول تقسیم کار را شرح دهید .6- فرم لیست وظایف ،فعالیتهای واحد و فعالیتهای سازمان را رسم کنید .125

اسلاید 126: ابزارها و فنون تجزیه و تحلیل سیستم ها 1- بررسی تقسیم کار 2- بررسی جریان کار 3- بررسی جا ومکان 4- کنترل فرم ها 5- کنترل اسناد و سیستم های بایگانی 6- اندازه گیری کار 7- برنامه ریزی شبکه ای (پرت،سی پی ام،پی دی ام)126

اسلاید 127: جدول تقسیم کار جدولی است که نشان می دهد کارکنان یک سازمان در یک مدت معین ،چه کارهایی را انجام می دهند و چه مقداروقت صرف انجام دادن این کارها می کنند .127

اسلاید 128: مزایای جدول تقسیم کار 1- کسب آگاهی از بار واقعی کار و نحوه توزیع آن 2- شناخت محلهای تراکم کار و تراکم نیروی انسانی 3- آگاهی از تکرار ها و تداخلهای وظایف 4- آگاهی از نحوه اختصاص وقت به هر یک از وظایف 5- کسب اطلاع از اوقات اضافی کارکنان 6- آگاهی از تعداد واقعی نیروی مورد نیاز 7- ارزشیابی کارکنان 128

اسلاید 129: محدودیتهای جدول تقسیم کار 1- چون از اطلاعات کارکنان استفاده می شود ممکن است با واقعیت تطبیق نداشته باشد .2- تعین زمان در مورد برخی وظایف بطور دقیق میسر نیست. 129

اسلاید 130: مقدمات لازم برای تهیه جدول تقسیم کار 1- تشکیل جلسه توجیهی ،کارکنان و سرپرست مستقیم آنها پیرامون جدول تقسیم کار 2- کمک گرفتن از اطلاعات تکمیلی برای کسب اطلاعات دقیق تر 3- آنالیست بایستی در فرایند کار از سرپرست کمک بگیرد. 4- آنالیست بایستی رابطه ای دوستانه با کارکنان و سرپرست در حین تهیه و تنظیم جدول داشته باشد .130

اسلاید 131: مراحل تهیه جدول تقسیم کار 1- انتخاب واحد بررسی 2- تهیه لیست وظایف کارکنان 3- تهیه لیست فعالیتهای واحد 4- تهیه جدول تقسیم کار در وضع موجود 5- تجزیه و تحلیل جدول تقسیم کار در وضع موجود 6- تهیه جدول تقسیم کار در وضع پیشنهادی 131

اسلاید 132: مرحله اول :انتخاب واحد بررسی در این مرحله آنالیست کل سازمان را به واحدهای کوچک تقسیم و برای هر یک از واحد ها بطور جداگانه جدول تقسیم کار تهیه و سپس برای کل واحد ها از روی جداول گزارش جامعی تهیه و به مدیریت ارائه می دهد .132

اسلاید 133: رابطه هدف ،فعالیت و وظیفه در جدول تقسیم کار 133وظیفه2هدفوظیفه 3وظیفه1فعالیت

اسلاید 134: مرحله دوم :تهیه لیست وظایف کارکنان لیست وظایف کارکنان لیستی است که نشان می دهد هر یک از کارکنان یک واحد سازمانی در یک مدت معین چه وظایف و عملیاتی را انجام و چقدر وقت صرف انجام آنها می کنند. 134

اسلاید 135: نمونه ای از لیست وظایف انفرادی کارکنان135

اسلاید 136: مرحله سوم : تهیه لیست فعالیتهای واحد این لیست صورتی از کلیه فعالتهایی که در یک واحد سازمانی انجام می شود می باشد که در بر گیرنده مجموعه فعالیتهای اساسی و عمده ای که کارکنان انجام می دهند است .136

اسلاید 137: نمونه ای از لیست فعالیت های واحدمجتبی رفیعی،عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مرکز شازند 137

اسلاید 138: مرحله چهارم :تهیه جدول تقسیم کار برای وضع موجود دراین مرحله آنالیست با استفاده از اطلاعاتی که در دو مرحله قبلی بدست آورده نسبت به تهیه جدول تقسیم کار اقدام می نماید .مرحله چهارم در واقع ترکیبی از دو مرحله دوم و سوم می باشد و جدول تقسیم کار نیز برایندی از لیست وظایف انفرادی کارکنان و لیست فعالیتهای واحد می باشد. 138

اسلاید 139: مرحله پنجم : تجزیه و تحلیل جدول تقسیم کار دراین مرحله به بررسی انتقادی جدول تقسیم کار پرداخته می شود و سوالاتی از قبیل سوالات ذیل درباره اطلاعات جدول پرسیده و پاسخ آنها مشخص می گردد.1- آیا کلیه فعالیتها دراین واحد انجام می شود.2- کدام یک از این فعالیتها بیشترین وقت را می گیرند و آیا لازم است این مقدار وقت صرف آنها شود .3- چه مقدار وقت صرف کارهای غیر ضروری می شود .4- آیا از تخصص و مهارت افراد استفاده مناسب به عمل می آید . 139

اسلاید 140: مرحله ششم : تهیه جدول تثقسیم کار پیشنهادی زمانی که پاسخ سوالات مطرح شده در مرحله قبل مشخص گردیدند معین می شود که در مورد برخی از وظایف تغییراتی ضروری می باشد مثلاً مشخص می شود که تخصیص زمان نسبت به اهمیت وظایف و فعالیتها به درستی صورت نگرفته است . لذا تغییرات مذبور در جدول جدیدی به نام جدول تقسیم کار پیشنهادی اعمال میگردد .140

اسلاید 141: نمونه ای از جدول تقسیم کار 141

اسلاید 142: فصل ششم :بررسی جریان کار آشنایی با بررسی جریان کار 142هدف کلی

اسلاید 143: هدفهای رفتاری فصل ششم 1- نمودار جریان کار را تعریف کنید 2- پنج علامت مورد قبول آنالیستها را ترسیم کنید 3- موارد استفاده از نمودار جریان کار عمودی و افقی را توضیح دهید 4- تفاوت نمودارهای جریان کار افقی و عمودی را شرح دهید 5- مراحل بررسی نمودار جریان کار را ذکر کنید 143

اسلاید 144: تعریف نمودار جریان کار نمودار جریان کار عبارت است ز تصویری از مراحل مختلفی که برای انجام یک کار از ابتداء تا انتها طی می شود. 144

اسلاید 145: علائم نمودار جریان کار برای ترسیم نمودار های جریان کار از علامتهایی استفاده می شود که هر کدام دارای مفهوم خاصی هستند این علائم در نمودار سبب تسهیل و تسریع درک نمودار می شوند که در اسلاید های بعدی ارائه شده اند .145

اسلاید 146: 1- عمل یا اقدام برای نشان دادن عمل یا اقدام که معرف انجام کار است و زمانی که چیزی بوجود آمده یا تغییری حادث شده و یا اینکه جزئی بر چیزی اضافه شده باشد(مثل نوشتن یک نامه) از علامت دایره استفاده می شود. 146

اسلاید 147: 2- بازرسی یا کنترل یااز این علامتها برای نشان دادن بازرسی ، کنترل ،مقایسه و تطبیق آنچه که صورت گرفته است با معیارهای مورد نظر استفاده می شود .مثال:بررسی چکی که صادر شده است .147

اسلاید 148: 3- تصمیم گیری تصمیم گیری گر چه نوعی عمل است و می توان آن را با دایره بزرگ نشان داد ولی ممکن است برخی از آنالیستها از علامت لوزی برای نمایاندن آن استفاده کنند .مثال: اتخاذ تصمیم در مورد افزایش تولید 148

اسلاید 149: 4- انبار یا بایگانی یا این علامت نشان دهنده نگهداشتن کار بطور موقت یا دائمی است .مثال : ضبط یک نامه یا نگهداری یک کالا در قفسه 149

اسلاید 150: 5- تأخیر یا انتظار غیر موجهاین علامت نشان دهنده زمانی است که کار در انتظار می ماند تا مرحله بعدی آن صورت گیرد . تأخیر موقعی پیش می آید که به علت شرایط موجود ،اجرای مرحله بعدی امکان پذیر نباشد و قسمتی از کار متوقف شود . 150

اسلاید 151: 6- حرکت یا ارسال (جابجایی) یااین علامت برای نشان دادن حرکت یا نقل و انتقال استفاده می شود که معرف تغییر مکان از جایی به جای دیگر است.151

اسلاید 152: 7- ترکیبی از علائمالف )عمل و حرکت یاهرگاه عملی در حین حرکت انجام شود ازاین علامت استفاده می شود.ب) عمل و کنترل یااین علامت معرف انجام بازرسی در حین عمل است .مثل وزن کردن شیشه های نوشابه152

اسلاید 153: انواع نمودار جریان کار الف) نمودار عمودی یا یک ستونه ب) نمودار افقی یا چند ستونه153

اسلاید 154: الف)نمودار عمودی یا یک ستونهاین نمودار در مواردی بکار می آید که کلیه مراحل یک کار در یک قسمت یا یک واحد انجام شود. با کمک این نمودارآنالیست می تواند به ارتباط کاری موجود در یک واحد پی ببرد و از تکرار و تداخلهای وظیفه ای وعملیاتی آگاه شود. 154

اسلاید 155: نمونه ای از نمودار جریان کار عمودی یا یک ستونه155

اسلاید 156: نمودار جریان کار افقی یا چند ستونه این نمودار در مواردی بکار می آید که مراحل انجام یک کار در چند قسمت یا چند واحد انجام می شود . این نمودار به آنالیست کمک می کند تا به نحوه ارتباط بین واحدهای مختلف پی ببرد و از تکرارها و تداخلها یی که در آن واحد رخ می دهد آگاهی پیدا نماید.156

اسلاید 157: نمونه ای از نمو دار افقی یا چند ستونه157

اسلاید 158: مراحل بررسی نمودار جریان کار مرحله اول : تعیین کار مورد نظر مرحله دوم : تعیین مراحل کار مرحله سوم: ترسیم نمودار جریان کار در وضع موجود مرحله چهارم : تجزیه و تحلیل نمودار جریان کار مرحله پنجم : تنظیم نمودار پیشنهادی 158

اسلاید 159: مرحله اول : تعیین کار مورد نظر دراین مرحله آنالیست بایستی کاری که می خواهد مورد بررسی قرار دهد را تعیین و نقطه آغاز و پایان آن را دقیقاً مشخص نماید .159

اسلاید 160: مرحله دوم : تعیین مراحل کار دراین مرحله آنالیست بایستی از کلیه مراحل انجام کار لیستی تهیه نموده و دقت نماید که صرفاً جریان کار مورد نظر را تعقیب و از آن منحرف نشود .160

اسلاید 161: مرحله سوم: ترسیم نمودار جریان کار در وضع موجود دراین مرحله آنالیست با استفاده از اطلاعات کسب شده در مرحله دوم نموداردر وضع موجود را ترسیم می کند و اگر کلیه مراحل در یک واحد انجام شود نمودار عمودی و اگر در چند واحد انجام شود نمودار افقی رسم می گردد .161

اسلاید 162: مرحله چهارم : تجزیه و تحلیل نمودار دراین مرحله آنالیست با دید انتقادی به نمودار وضع موجود نگاه کرده و سوالات ذیل را درباره اطلاعات جدول می پرسد.1- این مرحله چیست یا بعبارت دیگر در این مقطع کدام یک از مراحل کار باید انجام شود ؟2- چرا بایستی این مرحله انجام شود؟3- چرا این مرحله توسط این فرد انجام می شود ؟4- چرا این مرحله دراین زمان انجام می گیرد ؟5- این مرحله چگونه انجام می گیرد؟6- چرا این مرحله دراین مکان انجام می شود ؟162

اسلاید 163: مرحله ششم: تنظیم نمودار پیشنهادیدراین مرحله آنالیست تغییرات و اصلاحاتی که با توجه به پاسخ سوالات فوق لازم می داند در نمودار وضع موجود ایجاد و نمودار در وضع پیشنهادی را تنظیم می نماید . در اغلب موارد نمودار در وضع پیشنهادی دارای مراحل کمتر و روشی ساده تر می باشد .163

اسلاید 164: فصل هفتم : بررسی و کنترل فرمها آشنایی با نحوه بررسی و کنترل فرمها164هدف کلی

اسلاید 165: هدفهای رفتاری 1- فرم را تعریف کنید 2- مبانی طبقه بندی فرمها را بیان کنید 3- دو فرم از فرمهای طبقه بندی شده بر حسب قلمرو استفاده را ذکر کنید 4- چهار فرم از فرمهای طبقه بندی شده برحسب کار و وظیفه را ذکر کنید 5- هدف از بررسی و کنترل فرمها را توضیح دهید 6- مراحل بررسی فرمهای سازمانی و ایجاد و بهبود آنها را نام ببرید 7- نکاتی که بایستی در کنترل فرم رعایت کرد رابیان کنید 165

اسلاید 166: تعریف فرمفرم یکی از ابزارهای برقراری ارتباط است که برای دریافت اطلاعات خاصی به صورت مکتوب تهیه و تنظیم می شود. 166

اسلاید 167: انواع فرم فرمها برحسب دو عامل ذیل دسته بندی می شوند :1- قلمرواستفاده2- کار و وظیفه ای که انجام می دهند.167

اسلاید 168: 1- انواع فرم برحسب قلمرو استفادهالف – فرمهای داخلی: این فرمها در بخش کوچکی از سازمان استفاده می شوند .ب – فرمهای استاندارد : این فرمها در کلیه قسمتهای سازمان استفاده می شوند. (مثل برگه مرخصی)168

اسلاید 169: 2- انواع فرم بر حسب کار و وظیفه ای که انجام می دهند 1- فرمهای پرسنلی 2- فرمهای مالی 3- فرمهای آموزشی 4- فرمهای تدارکاتی 5- فرمهای تعمیرات و نگهداری وسایل 6- فرمهای متفرقه 169

اسلاید 170: هدف از بررسی و کنترل فرم هدف از بررسی و کنترل فرم طراحی ،اصلاح و بهبود فرمهای مورد نیاز سازمان و حذف فرمهای اضافی و تهیه فرمهای مورد نیاز با حد اکثر بازدهی و حد اقل هزینه می باشد .170

اسلاید 171: مراحل بررسی و کنترل فرم 1- بررسی فرمهای موجود 2- تجزیه و تحلیل فرمهای موجود 3- تهیه طرح پیشنهادی برای فرمهای مورد نیاز 171

اسلاید 172: 1- بررسی فرمهای موجود دراین مرحله آنالیست نمونه ای از فرمهای موجود سازمانی را جمع آوری و با دقت در شکل ظاهری آنها و موارد مندرج در آنها و همچنین ترتیب قرار گرفتن و نحوه تخصیص جا برای هر قسمت آن و نوع کاغذ و سایر مشخصات فرم را دقیقاً شناسایی می نماید .172

اسلاید 173: 2- تجزیه و تحلیل فرمهای موجود دراین مرحله آنالیست با تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود به بررسی نقایص،کاستی ها،ایرادات و نارسایی های فرمهای موجود می پردازد.برخی از سوالاتی که در این مرحله بایستی پاسخشان مشخص گردند به شرح ذیل هستند. 1- چه فرمی مورد بررسی است؟2- آیا کلیه نسخ این فرم ضروری است؟3- آیا محتوای فرم برای کسانی که آن را بکار می برند واضح و قابل درک است؟4- آیا اندازه فرم مناسب است ؟5- آیا فرم اطلاعات مورد نیاز را تأمین می کند؟173

اسلاید 174: 3- تهیه طرح پیشنهادی برای فرمهای مورد نیاز دراین مرحله آنالیست با استفاده از اطلاعات مراحل قبل گامهای زیر را بر می دارد: 1- تعیین هدف فرم 2- تعیین عنوان فرم 3- تعیین شماره یا کد فرم 4- نظر خواهی از تکمیل کنندگان و استفاده کنندگان از فرم 5- تعیین اطلاعاتی که در فرم درج می شود 6- تهیه طرح فرم 7- استفاده آزمایشی از فرم در یک واحد نمونه 8- جرح و تعدیل فرم با استفاده مؤثر از باز خور 9- تهیه فرم نهایی174

اسلاید 175: فصل هشتم : بررسی جاو مکان 175

اسلاید 176: هدفهای کلی فصل هشتمآشنایی با تکنیک بررسی جا ومکان کار آگاهی از هدف بررسی اطلاع از ملاحظاتی که در بررسی جا و مکان کار بایستی رعایت شوندشناخت مراحل بررسی جاومکان 176

اسلاید 177: هدفهای رفتاری فصل هشتم 1- بررسی جا و مکان را تعریف کنید 2- ضرورت برسی جا و مکان را بنویسید 3- هدف از بررسی جا و مکان راشرح دهید 4- نکاتی که در قرار دادن میزهای کار بایستی رعایت شود را بیان کنید 5- مراحل بررسی جا و مکان را بنویسید 177

اسلاید 178: تعریف بررسی جا و مکان بررسی جا ومکان عبارت است از مطالعه چگونگی تخصیص مکان و فضای در دسترس به نیروی انسانی از یک طرف و وسایل و تجهیزات کاری از طرف دیگر 178

اسلاید 179: هدف از بررسی جا و مکان 1- تأمین رضایت نیروی انسانی و توجه به رفاه و راحتی آنها در محیط کار 2- تسهیل سرپرستی و نظارت بر کار کارکنان 3- برقراری جریان و گردش کار بطور مؤثر و کارآمد 4- ایجاد تسریع در ارائه خدمات و کالاها به ارباب رجوع و تأثیر روانی مثبت بر آنها 5- صرفه جویی و ایجاد قابلیت انعطاف در مورد تغییرات و تحولات آینده 179

اسلاید 180: برخی از اصول و معیار های بررسی و تخصیص جا و مکان 1- مراقبت شود که هیچ بخش از مکان و فضای در دسترس هدر نرود. 2- واحد ها و افرادی که وظایفشان از نظر ماهیت با یکدیگر مرتبط و مشابه است نزدیک به هم قرار گیرند. 3- گردش کار حتی الامکان از یک محل شروع و به محل دیگر ختم شود و از تقاطع و رفت و برگشتهای غیر ضروری خوداری شود. 4- محل استقرار افراد و واحدها با ارباب رجوع زیاد نزدیک در ورودی تعیین شود.5- واحدهایی که کارشان جنبه محرمانه دارد دورتر از محل رفت و آمد مشتریان باشند. 180

اسلاید 181: اشکال طراحی مسیر کار الف)خط مستقیم ز)دایره یا بیضی ب)خط منحنی یا نعلی شکل ح)مثلث ج)خط شکسته و)چهار گوشد)شکل «ال» ه)شکل«T» 181

اسلاید 182: مراحل بررسی جا ومکان مرحله اول :بررسی جا ومکان در وضع موجود مرحله دوم : تجزیه و تحلیل طرح جا و مکان کار مرحله سوم : تهیه طرح جا و مکان 182

اسلاید 183: فصل نهم :سیستم ها و روشهای بایگانی 183

اسلاید 184: هدفهای کلی فصل نهم 1- آشنایی با اهمیت بایگانی در سازمانها 2- آشنایی باانواع سیستم های بایگانی 3- آگاهی از اصول بایگانی 4- شناخت روشهای تنظیم اسناد 5- آشنایی با مراحل بررسی سیستم بایگانی 184

اسلاید 185: هدفهای رفتاری فصل نهم1- بایگانی را تعریف نموده و اهمیت آن را توضیح دهید 2- سند،پرونده و آرشیو را تعریف کنید 3- انواع سیستم های بایگانی را نام برده و به اختصار توضیح دهید 4- اصولی را که بایستی در ایجاد سیستم بایگانی رعایت شوند ذکر کنید 5- روشهای تنظیم اسناد را برشمرده و آنها را توضیح دهید 6- مراحل بررسی سیستم بایگانی را بیان کنید 185

اسلاید 186: تعریف بایگانی بایگانی عبارت است از فن اداره ، نظارت وحفاظت اسناد و مدارک سازمان به منظور نگهداری و مراجعه 186

اسلاید 187: وظیفه بایگانی وظیفه بایگانی در هر سازمان طبقه بندی اسناد ،ثبت و ضبط و کنترل آنهاست و این وظیفه از مرحله دریافت سند آغاز و تا زمانی که به علت سلب ارزش و برطبق مقررات از بین می رود و یا به علت ارزش استثنایی در محل معینی برای همیشه نگهداری می شود دوام خواهد یافت .187

اسلاید 188: تعریف سند سند عبارت است از حقایق کتبی در خصوص وقایع و معاملات سازمان که ممکن است در فرمهای چاپی ،کارت ،اوراق،کاغذ یا کتاب منعکس شود . بنابراین هر شیءقابل استناد مثل نوارهای ضبط صوت ،فیلم ،میکروفیلم و ...مادام که قابل استناد باشند سند محسوب می شوند .188

اسلاید 189: تعریف پرونده پرونده عبارت است از مجموعه ای از اسناد و مدارک مربوط به یک موضوع ،شخص یا سازمان که بترتیب خاصی در یک پوشه یا کلاسور نگهداری شده است .189

اسلاید 190: تعریف آرشیو آرشیو عبارت است از محل نگهداری دائمی اسناد و مدارک گران بهایی که از نظر اداری ،حقوقی ،مالی ،علمی ،تاریخی و فرهنگی ارزش نگهداری دائمی را دارند. 190

اسلاید 191: انواع سیستم بایگانی 1- سیستم متمرکز 2- سیستم غیرمتمرکز 3- سیستم نیمه متمرکز (کنترل مرکزی )191

اسلاید 192: اصول بایگانی 1- آسان بودن 2- قابلیت اجرا 3- قابلیت انعطاف 4- دقت و سرعت 5- افراد با صلاحیت 6- نظم اصولی و منطقی 192

اسلاید 193: اصل آسان بودن به موجب این اصل سیستم بایگانی و نحوه تنظیم مدارک و پرونده ها بایستی آسان و قابل درک بوده و با صرف اندکی وقت مفهوم گردد . 193

اسلاید 194: اصل قابلیت اجرا براساس این اصل سیستم مورد استفاده بایستی با توجه به نوع و ماهیت کار و امکانات در دسترس و در عمل قابل پیاده شدن باشد .194

اسلاید 195: اصل قابلیت انعطاف به موجب این اصل سیستم بایگانی باید قابلیت تطابق با تغییرات و تحولات را داشته باشد و در این زمینه نیز پیش بینی لازم را انجام داده باشد .195

اسلاید 196: اصل دقت و سرعت سیستم بایگانی و روشهای مورد عمل بایستی به نحوی باشند که در عین دقت و صحت ،امکان تسریع در عمل را نیز میسر سازند .196

اسلاید 197: اصل افراد با صلاحیت کارکنان بایگانی بایستی دارای شرایط لازم برای احراز این شغل بوده و مهارت و تجربه کافی را در این زمینه داشته باشند .197

اسلاید 198: اصل نظم اصولی و منطقی در تشکیل پرونده ها و تنظیم مطالب آنها ،بایستی از یک نظام اصولی و منطقی پیروی شود .رعایت نکات زیر توصیه می شود :الف- وجود ارتباط منطقی بین عنوان پرونده و موضوع نامه های مندرج در آن ب- رعایت تقدم و تأخر در شماره و تاریخ نامه ها ج- حفظ یک نسخه از هر نامه و حذف نسخه های اضافی د- رعایت حد متعادل برای قطر هر پرونده 198

اسلاید 199: روشهای تنظیم اسناد 1- روش الفبایی 2- روش موضوعی 3- روش شماره ای 4- روش جغرافیایی 5- روش تاریخی 6- روش تلفیقی199

اسلاید 200: مراحل بررسی سیستم بایگانی 1- بررسی بایگانی در وضع موجود 2- تجزیه و تحلیل وضع موجود و تعیین نارسایی ها و نقایص 3- اصلاح سیستم و ارائه وضع پیشنهادی 200

اسلاید 201: فصل دهم : بررسی تکنیکهای کمیبررسی تکنیکهای کمی تجزیه و تحلیل سیستم ها 201هدف کلی

اسلاید 202: هدفهای رفتاری فصل دهم 1- سه الگوی برنامه ریزی شبکه ای را نام ببرید 2- علائم مورد استفاده در روش پرت را مشخص کنید 3- مراحل ضروری برای روش پرت را نام ببرید 4- سوالاتی را که آنالیست برای تنظیم شبکه پرت مطرح می کند را بیان کنید 5- قدمهای تحلیل زمانی شبکه را بیان کنید 6- وغیره 202

اسلاید 203: روشهای برنامه ریزی شبکه ای 1- روش ارزیابی و بازنگری برنامه (پرت)2- روش مسیر بحرانی (سی پی ام )3- روش ترسیم شبکه بر مبنای فعالیتهای مورد نیاز قبلی یا روش ترسیمی پیش نیازها( پی دی ام)203

اسلاید 204: روش ارزیابی و بازنگری برنامه (پرت)بطور خلاصه پرت را می توان یکی از روشهای برنامه ریزی دانست که با آرایش مقداری خود ،کلیه عوامل مؤثر را در راه رسیدن به هدف ،با توجه به عامل زمان در شبکه ای جهت دار مصور می سازد . از این روی پرت را «برنامه ریزی شبکه ای »می خوانند. 204

اسلاید 205: علائم مورد استفاده در پرت 1- رویداد یا واقعه 2- فعالیت 3- فعالیت عاریه یا زمان صفر 205

اسلاید 206: 1- رویداد یا واقعه رویدا عبارت است از لحظه مشخصی از زمان که در آن عمل خاصی انجام می گیرد . که می تواند شروع و یا پایان یک کار جسمی یا فکری باشد که دربر گیرنده طی زمان نیست .در روش پرت رویداد را با علامت دایره نشان می دهند. و برای هر رویداد نیز شماره ای در نظر گرفته می شود .206

اسلاید 207: 2- فعالیت فعالیت کار و عمل خاصی است که برای انجام شدن هر قسمت از برنامه ضرورت دارد و انجام آن مستلزم طی زمان است و بدیهی است با طی زمان نیز بخشی از منابع سازمان مصرف می شود برای نشان دادن فعالیت از فلش یا پیکان ( ) استفاده می شود .207

اسلاید 208: 3- فعالیت عاریه یا فعالیت زمان صفر برای نشان دادن روال منطقی برنامه و ارتباط بین فعالیتها ،ازعلامت فعالیت عاریه یا زمان صفر یا بی اثر که مستلزم صرف منابع و طی زمان خاصی نیست و صرفاً برای منعکس کردن توالی فعالیتها بکار می رود استفاده می شود . دراین مورد از علامت فلش خط چین( ) استفاده می شود . 208

اسلاید 209: مراحل روش پرت 1- تعیین هدف مورد نظر 2- تهیه لیست فعالیتها 3- تعیین رویدادهای مربوط به شروع و پایان هر فعالیت 4- شماره گذاری رویدادها 5- ترسیم شبکه 6- تحلیل زمانی شبکه 209

اسلاید 210: نمونه ای از شبکه ترسیم شده 21012345687

اسلاید 211: سوالاتی که بایستی برای ترسیم شبکه به آنها پاسخ داد 1- چه فعالیتها و رویدادهایی باید قبل از این رویداد انجام شود؟2- چه فعالیتها و رویدادهایی را نمی توان قبل از این رویداد شروع کرد ؟3- چه فعالیتها و رویدادهایی را می توان قبل از این رویداد شرع کرد ؟211

اسلاید 212: گامهای تحلیل زمانی شبکه 1- تخمین زمان هر فعالیت 2- تعیین زمان مورد انتظار برای هر فعالیت 3- تعیین کمترین زمان مورد انتظار برای هر رویداد 4- تعیین بیشترین زمان مجاز برای هر رویداد 5- تعیین فرجه یا زمان آزاد 6- تعیین مسیر بحرانی 7- تعیین واریانس و احتمال خاتمه پروژه طبق برنامه 212

اسلاید 213: 1- تخمین زمان هر فعالیت برای تعیین زمان هر فعالیت سه زمان برآورد گردیده و سپس با استفاده از فرمولی که بعداً ذکر خواهد شد به یک زمان تبدیل می شوند .213

اسلاید 214: سه زمان برآورد شده در پرت الف – برآورد خوش بینانه (زمان حداقل یا کمترین زمان )ب- برآورد بد بینانه (زمان حداکثر یا بیشترین زمان )ج- برآورد زمان محتمل 214

اسلاید 215: الف)برآورد خوشبینانه دراین مورد آنالیست سعی می کند زمان انجام هر کاری را بدون در نظر گرفتن مشکلات و عوامل نا مساعدی که ممکن است در آینده پیش آید تخمین بزند .این زمان را باTo یا Ta نشان می دهند. 215

اسلاید 216: ب)برآورد بد بینانه دراین مورد آنالیست می کوشد عوامل نامساعد و نیز مشکلات و موانع را در پیش بینی خود دخالت دهد و حد اکثر زمانی را که فکر می کند برای انجام فعالیت لازم است برآورد نماید . این زمان را با حرف Tpیا Tb نشان می دهند. 216

اسلاید 217: ج) برآورد زمان محتمل دراین مورد آنالیست سعی دارد با در نظر گرفتن شرایط عادی و با در نظر داشتن زمانی برای وقایع غیر قابل پیش بینی نسبت به برآورد زمان محتمل اقدام نماید این برآورد معرف زمان مورد نیاز برای انجام فعالیت بطور معمول است که با حرف Tmنشان داده می شود .217

اسلاید 218: 2- تعیین زمان انتظار برای هر فعالیت دراین مرحله سه زمان برآوردی بایستی به یک زمان تبدیل گردد و نظر به اینکه احتمال وقوع زمان حد اقل و زمان حداکثر تقریباً یکسان و احتمال وقوع زمان محتمل بیشتر از برآورد های دیگر است، لذا برای تبدیل سه زمان به یک زمان بایستی شانس و اعتبار بیشتری برای زمان محتمل در نظر گرفته شود .لذا از فرمول زیر استفاده می شود.Te= ta+4tm+ta 6218

اسلاید 219: 3- تعیین کمترین زمان برای هر رویداد (TE)کمترین زمان مورد انتظار برای هر رویداد عبارت است از مجموع زمانهای مورد انتظار هر فعالیت از ابتداء تا آن رویداد خاص.بنابراین وقتی در یک شبکه دو یا چند مسیر وجود دارد که به یک رویداد ختم می شود کمترین زمان مورد انتظار برای آن رویداد عبارت خواهد بود از زمان مورد انتظار مسیری که بصرف بیشترین زمان احتیاج دارد. 219

اسلاید 220: فرمول محاسبه TEمثال : در شبکه زیر کمترین زمان مورد انتظار برای رویداد پنجم عبارت خواهد بود از مجموعte در مسیر 5-4-3-1 (فعالیت)te+(رویداد قبلی)TE=(رویداد بعدی)TE220123454= te5= te3= te7= te2= te

اسلاید 221: 4- تعیین بیشترین زمان مجازTLبیشترین زمان مورد انتظار و مجاز برای یک رویداد عبارت است از دیرترین زمانی که یک رویداد باید تکمیل شود تا پروژه طبق برنامه زمانبندی شده پیش برود . TL ازطریق پیدا کردن طولانی ترین مسیر از رویداد پایان شبکه تارویداد مورد نظر محاسبه می کنیم . بنابراین عکس محاسبه TE عمل می کنیم .221

اسلاید 222: فرمول محاسبه بیشترین زمان مجاز (TL)(فعالیت)te – (رویداد بعدی)TL= (رویداد قبلی)TL در مثال قبل چنانجه زمان انجام پروژه 12 هفته باشدTL رویداد4 عبارت خواهد بود از 10= 2- 12222

اسلاید 223: 5- تعیین زمان آزاد (S)زمان آزاد یا فرجه عبارت است از تفاضل بین بیشترین زمان مجاز ؛یعنیTL و کمترین زمان مورد انتظار؛یعنیTE برای هر رویداد و منظور از آن عبارت است از وقت اضافی موجود است که برای رسیدن به هر رویداد در اختیار می باشد . میزان فرجه ممکن است مثبت ،صفرو منفی باشد. 223

اسلاید 224: فرمول محاسبه زمان آزاد (S)S = TL –TE زمان مورد انتظار زمان مجاز زمان آزاد اگر بیشترین زمان مجاز با کمترین زمان مورد انتظار مساوی باشد فرجه صفر خواهد بود .بدین معنی که هیچ وقت آزادی موجود نیست .اگر مسیری از نظر زمانی طولانی تر از زمانی باشد که برای اتمام پروژه در نظر گرفته شده است در این صورت میزان فرجه منفی خواهد بود . 224

اسلاید 225: 6- تعیین مسیر بحرانی طولانی ترین مسیر شبکه ؛ یعنی مسیری که از آغاز تا پایان شبکه ، بیشترین وقت را می گیرد مسیر بحرانی است .بعبارت دیگر مسیری که دارای کمترین وقت آزادو امکان کند کاری باشد مسیر بحرانی است .225

اسلاید 226: 7- تعیین واریانس و احتمال خاتمه پروژه آنالیست برای اینکه از میزان دقت برآورد خود آگاه شود می تواند از فرمول واریانس کمک بگیرد . اگر میزان واریانس کم باشد ،درصد احتمال برآورد و درجه اطمینان بالاتر خواهد بود و چنانچه دامنه اختلاف بین دو برآورد حداکثر و حداقل خیلی زیاد باشد،میزان عدم اطمینان افزایش می یابد. برای محاسبه واریانس از فرمول زیر استفاده می شود . o = b – a 6226

اسلاید 227: روش مسیر بحرانیc . p . m ) )این روش یکی دیگر از روشهای برنامه ریزی است که مبنای پیش بینی را با برآورد هزینه فعالیتهای مربوط به انجام یک پروژه مرتبط می سازد .227

اسلاید 228: تفاوتهای روش سی پی ام و پرت1- در روش c .p .m بجای برآورد سه زمان در مورد هر فعالیت فقط یک زمان برآورد می شود . 2- روش پرت صرفاً مبنای پیش بینی زمان فعالیت شکل می گیرد در حالی که در روشc p m علاوه بر فعالیت ،نسبت به هزینه های انجام هرفعالیت نیز توجه می شود .228

اسلاید 229: مراحل روش c p m) (1- تعیین هدف مورد نظر 2- تهیه لیست فعالیتها 3- تعیین رویدادهای قبل،بعد و همزمان با هر فعالیت 4- برآورد زمان انجام هر فعالیت 5- برآورد هزینه عادی و طبیعی برای هر فعالیت 6- برآورد زمان فشرده برای هر فعالیت 7- برآورد هزینه فشرده برای هر فعالیت8- ترسیم شبکه 9- تعیین مسیر بحرانی 229

اسلاید 230: روش ترسیم پیش نیازها(P D M) این روش برنامه ریزی شبکه ای برمبنای ترسیم شبکه براساس فعالیت های مورد نیاز قبلی یا ترسیم پیش نیازها می باشد در این روش فعالیت ها بصورت مستطیل یا دایره نشان داده می شوند و روابط بین فعالیتها بوسیله فلش یا پیکان منعکس می گردند. 230

اسلاید 231: جدول زمانبندی فعالیتها در P D Mویژگی خاص روشP D M تنظیم جدول زمانبندی فعالیتها است که با آن می توان تعیین کرد که هر فعالیتی در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد ،چه مدتی طول خواهد کشید و چه ارتباط هایی بین آن فعالیت با فعالیتهای قبل از آن وجود دارد .231

اسلاید 232: فصل یازدهم : کار سنجی 232

اسلاید 233: هدفهای کلی فصل یازدهم - آشنایی با مفهوم کار سنجی - شناخت فوائد و اصول کار سنجی - اطلاع از پیش نیازهای کار سنجی - آشنایی بافن بررسی حرکات - آگاهی از روشهای معرف کار سنجی 233

اسلاید 234: هدفهای رفتاری فصل یازدهم 1- کار سنجی را تعریف ،اصول و فوائد آن را ذکر کنید 2- پیش نیازهای کارسنجی و برخی از روشهای آن را نام ببرید 3- مقاصد اساسی بررسی حرکات را بنویسید 4- مراحل بررسی حرکات و مراحل روش استفاده از سوابق گذشته را شرح دهید 5- مراحل روشهای گزارش گیری،نمونه گیری و عناصر از پیش تعین شده و زمان سنجی را نام ببرید 234

اسلاید 235: تعریف کارسنجی کار سنجی یکی از تکنیکهای مطالعه کار است که به منظور افزایش ثمر بخشی سازمانی انجام می گیرد و عبارت است از بکار گیری روشهایی برای تعیین زمان انجام کار معین به وسیله یک فرد واجد شرایط در سطحی قابل قبول .235

اسلاید 236: برخی از فوائد کار سنجی 1- کمک به برنامه ریزی نیروی انسانی 2- ایجاد امکان کنترل و ارزیابی کارکنان 3- کاهش هزینه تولید و قیمت تمام شده کالا 4- بهبود روابط کار 5- کمک به برآورد بهتر قیمت کالاها یا خدمات و برآورد بودجه 6- افزایش کار آیی 7- و غیره 236

اسلاید 237: اصول کار سنجی 1- در کار سنجی باید روش کار مورد بررسی و سنجش قرار گیرد نه کارگر یا کارمند 2- روشی برای کار سنجی انتخاب شود که قابل درک و بکار گیری باشد .3- هزینه کارسنجی با منافع حاصل از پذیرش و اجرای آن مقایسه و در صورت بیشتر بودن منافع آن انجام شود .237

اسلاید 238: پیش نیازهای کار سنجی 1- اصلاح و ساده سازی روش کار قبل از کار سنجی 2- علاوه برروش کار وسایل و ابزار کار نیز مناسب واستاندارد باشد. 3- در مورد روش ساده شده بایستی آموزش کافی به کارکنان داده شوتد تا بتوانند آن را بکار برند .238

اسلاید 239: فن بررسی حرکات فن بررسی حرکات دقت در کلیه حرکاتی است که برای انجام یک کار صورت می گیرد . هدف از این کار حذف حرکات اضافی و زائد ، تشخیص حرکات مورد نیاز و در نهایت افزایش کار آیی کارمند و کارگر است .239

اسلاید 240: مقاصد اساسی فن بررسی حرکات 1- حذف حرکات زائد 2- تقلیل خستگی ناشی از حرکات اضافی 3- برطرف کردن نقائص و نارسایی های محیط فیزیکی کار (مثل نور ناکافی،رطوبت و غیره )240

اسلاید 241: مراحل بررسی حرکات 1- انتخاب کار مورد نظر 2- انتخاب فردی که در نظر است کارش بررسی شود 3- بررسی حرکات فرد در حین کار ،دفعات و ثبت آنها 4- تعیین زمان انجام هر یک از حرکات 5- تجزیه و تحلیل حرکات انجام شده (با طرح سوالاتی از چرایی و چگونگی کار )6- حذف ،ترکیب و تغییر حرکات در صورت لزوم 7- تعیین حرکات مورد نیاز 241

اسلاید 242: برخی از روشهای کار سنجی 1- روش استفاده از سوابق گذشته 2- روش گزارش گیری 3- روش نمونه گیری4- روش زمان سنجی 5- روش عناصر از پیش تعیین شده 242

اسلاید 243: روش استفاده از سوابق گذشته دراین روش سوابق و اطلاعات مربوط به گذشته مبنای کار سنجی فرض می شود و با توجه به حجم کار موجود نسبت به پیش بینی مدت زمان لازم و تعداد نیروی انسانی مورد نیاز برای انجام کارها اقدام می گردد .243

اسلاید 244: مراحل روش استفاده از سوابق گذشته 1- تعیین کار مورد نظر جهت اندازه گیری 2- تهیه لیستی از وظایف مربوط به کار 3- تعیین واحد زمانی انجام کار با توجه به نوع و ماهیت کار (روز ،هفته،ماه ،سال)4- تعیین حجم کار انجام شده در واحد زمانی منتخب 5- محاسبه واحد زمان کار با در نظر گرفتن حجم کار انجام شده در واحد زمان وتعداد نیروی انسانی بکار رفته از طریق فرمول زیر حجم کار =واحد زمان کار تعداد نیروی انسانی 244

اسلاید 245: روش گزارش گیری دراین روش هر یک از کارکنان آنچه را در طی روز انجام می دهد در لیست وظایف روزانه یا فرم مناسب دیگری درج می کند و در پایان واحد زمانی تعیین شده (مثلاً پایان هفته )گزارشی از کل کارهای انجام شده تهیه و در اختیار آنالیست قرا ر می دهد و آنالیست از اطلاعات بدست آمده می تواند میانگین آنها را تعیین و مبنایی جهت استاندارد بدست آورد .245

اسلاید 246: مراحل روش گزارش گیری1- تعیین کار مورد نظر برای اندازه گیری 2- توجیه کارکنان در مورد روش و جلب همکاری آنها 3- تهیه فرمهای مربوط به جمع آوری اطلاعات (لیست وظایف )4- توزیع و جمع آوری فرمها 5- استخراج اطلاعات از فرمها 6- تعیین واحد زمان انجام کار با توجه به نوع و ماهیت کار 7- تعیین حجم کار انجام شده در واحد زمانی منتخب 8 – محاسبه واحد زمان کار یا تعدیل وتصحیح آن و انتخاب استاندارد نهایی246

اسلاید 247: روش نمونه گیری براساس این روش می توان کار کارکنان را بطور تصادفی در فواصلی مورد مشاهده قرار داد و عملکرد نمونه را نسبت به کل تعمیم داد.247

اسلاید 248: مراحل روش نمونه گیری1- تعیین کار مورد نظر جهت اندازه گیری 2- آماده سازی وسایل کار 3- مشاهده کار بطور تصادفی و به دفعات مکرر 4- ثبت نتایج مشاهدات 5- تقسیم نتایج حاصله بر تعداد دفعات مشاهده 6- تعدیل و تصحیح رقم بدست آمده بمنظور نزدیک کردن آن به واقعیت7- تعیین استاندارد نهایی 248

اسلاید 249: روش عناصر از پیش تعیین شده براساس این روش در کارهای مختلف اجزای همانند و حرکات مشابهی وجود دارد که زمان لازم جهت انجام آنها را می توان از قبل تعیین کرد و برزمان سایر اجزای کار افزود و زمان استاندارد کلی کار را بدست آورد .249

اسلاید 250: مراحل روش عناصر از پیش تعیین شده 1- تعیین کار مورد نظر جهت اندازه گیری 2- مشاهده عملیات و حرکات اصلی لازم برای انجام کار 3- حذف حرکات زائد و ساده سازی روش کار 4- تعیین زمان انجام حرکات مورد نیاز از جداول مربوطه 5- تعدیل زمان با در نظر گرفتن اضافات مجاز 6- تعیین استاندارد نهایی کار 250

اسلاید 251: روش زمان سنجی این روش یکی از روشهای دقیق و علمی کار سنجی است که در آن کار را به اجزایی تقسیم و زمان انجام هر یک از اجزا را بطور دقیق و با کرنومتر اندازه می گیرند .251

اسلاید 252: مراحل روش زمان سنجی 1- تعیین کار مورد نظر جهت اندازه گیری 2- تقسیم کار به اجزا 3- ساده سازی و بهتر سازی روش انجام هر یک از اجزا4- آموزش روش کار به افرادی که قرار است کارشان اندازه گیری شود 5- جلب اعتماد و همکاری افراد برای کار سنجی 6- اندازه گیری زمان انجام هریک از اجزا و ثبت آنها ادامه در اسلاید بعدی 252

اسلاید 253: ادامه مراحل کار سنجی 7- تعیین زمان نرمال انجام کار (NT)8- محاسبه اضافات مجاز (A)9- تعدیل زمان بدست آمده و تعیین استاندارد نهایی انجام کار با فرمول ذیل زمان استاندارد =ST ST. NT(1+ A )اضافات مجاز =A 100زمان نرمال انجام کار =NT253

اسلاید 254: جزوه ایجاد وگسترش سیستم های اطلاعاتی هدف کلی : - آشنایی با مراحل ایجادو گسترش سیستم های اطلاعاتی در سازمان - کسب مهارت در برنامه ریزی سیستمی 254

اسلاید 255: هدفهای رفتاری 1- چرخه ایجاد و گسترش سیستم های اطلاعاتی را توضیح دهید 2-فرمول نمادین برنامه ریزی سیستمی را مصور سازید 3- ارتباط سیستمهای اطلاعاتی را با تکنولوژی اطلاعات مشخص کنید 4- معیارهای مورد استفاده در برنامه ریزی سیستمی را تعیین کنید 5- روشهای تجزیه و تحلیل سیستم های اطلاعاتی را توضیح دهید 255

اسلاید 256: مراحل ایجاد و گسترش سیستم های اطلاعاتی 1- برنامه ریزی 2- تجزیه و تحلیل 3- تعیین چهارچوب مفهومی و طراحی کلی سیستم4- ارزیابی و گزینش 5- تعیین چهار چوب وظیفه ای یا طراحی تفضیلی 6- آزمون سیستم 7- پیاده سازی و اجرای سیستم 256

اسلاید 257: چرخه زیست سیستم 257برنامه ریزیتجزیه و تحلیلطراحی کلیارزیابی و گزینشطراحی تفضیلیآزمون اجرانگهداری

اسلاید 258: عوامل پنجگانه امکان پذیری یک سیستم 1- امکان پذیری فنی 2- امکان پذیری اقتصادی 3- امکان پذیری قانونی 4- امکان پذیری عملیاتی 5- امکان پذیری زمانی 258