تدبیر به ادویه

صفحه 1:


صفحه 2:
۴ ‏ی‎ Be iri g eres ‏دانشجوی رشته‎ 

صفحه 3:
a نگاهی به تاریخ داروشناسی و داروساز اسلامی داروشناسی دوره اسلامی همچون پزشکی عمدتا مبتنی بر دلنش بوئلنی وبرگرفته از برخی آثار دانشمندان یونانی بود که عمدتا از طریق ترجمه های سریانی و عربی ۰ بویژه ترجمه آثار ‎bl ay‏ دیوسکوریدوس (فی هیولی الطب يا هقتان. حشلیش) »حالتوبی‌دفی آلنوع الاققته العفرده) :آریباسیوس و بیلس اجاتیطی . اژ سده سوم‌به بعد به دانشوران دوره اسلامی انتقال یلفت کتاب حشلیش در زمان متوکل عباسی (۲۴۷-۲۳۲) توسط حنین بن اسحاق در بيت الحكمة بغداد به سریانی ترجمه شد سپس شاگردش اصطفن.بن بسیل آن را از بونانی به عربی برگرداند مترجمان برای ابداع اصطلاحات علمی برای مفاهیم و موضوعات جدید از سه روش پیزوی کردند: پذیرش اصطلاحات و واژه های خارجی بدون تغییر؛ مثل واژه یونانی 510016105 ) تب نوبه ( سم سوناخس آوانگاری واژههای بیگلنه بعنی به واژهها صورت عربی داده شد: ‎to xerionse.‏ الاير ‎elixir ‏ترجمه لفظلی : = ‏مثل 0162 ۵100(بینازی روباه) ‏ داء الب ‎ ‎ ‎ ‏آلاپیس از ترجمه ‏ آثارداروشناسی یونانی ۰ ‏داروشناسی بسرعت در کشورهای شرقی و غربی جهاناسلام رونق یلفت مورخینی چون ابن ندیم + قفطی و لبن لبی اصییعه در حدود یکصد تن را که تالیفی درباره مفردات پزشکی داشته لند . ذکر کرده لند.بمین ترتیب با گذشت زمان چند صد ماده داروثى ديكرءكه يونانيان ثفى شناختند با نامهاى بومى آنهابه ميراث داروشناختی يونانيان افزوده شد. ‎ ‎ 

صفحه 4:
هی معتقد است که حرف ساد در اول لين دو وازه معرب حرف ج است وبراى تابيد الب انديشه يك سلسله مثالهاى مشلبه حي أو مانن وأؤههاى صين (جين) .صرم (جرم) .بلوص (بلوج). بيرونى بر لبن يليه نتيجه ميكيرد كه أز تعري که یه نوبه خود از چندز می آید ساك تدم است. احتعالا رغبت بارسيان به درخت صندلمية ربت هنديان نزديك بوده است و کسنانی هم که آن را برای فروش می آورذئد چندتلنی نام گرفتهلند سپس جه تعریب لین واه دست زدندزیرا عربها بای ن نام جا نسبت یا لقب دیگری نداشتندسیس: آنها لین نام یعرب را از کسانی کمبا مواد فعظر سروکار داشتندبه آنها كمبا دارو سرو كار داشتند منتقل كردند زیر نهابه سیب کمی علم و دانش عطار و ‎oe ox ae‏ ‎a‏ به کار گردآوری داروها از پسندیده تین انواع و گزینش بهترین جنس چه ساده وجه مرکب از روی بهترین ترکیبها می پردازد ترکیبهانی که پزشکان کته ‎PC RIGO an aa ily, UO‏ ل پاپینترین مرحله از مرلتب پزشکی است (بالاتیین عرتبه , احاطه پزشک-داروشناس: پیات و آشتایی ب ول قیاس و تجزیه و تحلیل تیآ ‎See‏ ‏گت که صیدنه فنی مستقل است ینه از مراتب بر 13350۱ داروسازان | شناسان معمولابه تقلید و الاغذ بالسماع (پیروی کورکورلقه از نوشته. هاي فش بنیان و اکتفلمسموعات ) لين پیشه را می آمسفتا 

صفحه 5:
Dn ‏قانون و دستورالعمل برای تالیفات مفردات‎ ۳ 5 ‏درتذکره اولی الباب 3413 آتطاکی‎ ‎I‏ ذکر دارو با نامهای مختلف آن ‏وماهیت دارو اعتم از رگ طعم .لزوجت. خشونت.ملاست.طول و قصر ‏]1 ذکر جید (نوع خوب)وردی» (نوع بد)برای جمع ‎ol goal‏ ‏۷ ذکر درجه ن از لحاظ کیفیات اربعه برای وارة کردن آن در ترکیبات ‏۷ ذکر منافع آن در سایر اعضای بدن ‏]لال یقت تصرف در آن ‏کر مضار آن (عوارض) ‏۷11 ذکر مصلح آن ‏6 ذکر مقدار ماخوذ از آن بصورت مفرده یا مرکب مطبوخ ب...با عصازه برگ ‏۷ ذكر ‏6 زمانی که دارو قطع شده وباید ذخیره گردد ‎XII‏ جاتی که دارو از آن گرفته میشود ‎ ‎ ‎ 

صفحه 6:
علم داروسازی در نزد اعراب بنام الصيدله مشهور شد وكسى كه در اين عم فعالیت میکند بهالصیدلانی معروق ميشدبد لين علم مفردات يا عقاقير يا ادويه نيز اطلاق القشد وبا همين نام ادویه ((9106 2۳6 به ارپا منتفل شدو عمر فروخ ‎١‏ تاريخ علوم نزد اعراب) : داروسازى علم داروهاست ودر ابتداپزشک و داروساز يكشخص بود . داروسازى به علم كياهان وبه دو علم جانورشناسى و معدن ‎Dado Gas‏ متمل انا پدبنین داوها گیاقی .حبیانی ومعدنی میباشند دررفتیجه تازوسا رای برمای و نسبت در تر کیب تاملک هناخت علم کیمباء (مبمی) ند طاش:گبری زاده (مفناح السعاده ) : وی در مقایسه علم سای و علم کیاه شنای تین هیگوید:علم داروسازی علمی است که به تعبیز و جذاسازی گیاهان ‎ge‏ ‏دهم از نظر شکل و شناخت معل رویششان یمنیاينکه چینی با هندی با رومی هستند: و شناخت اسان نن بعنی اینکه تابستانی سا ماطزى هط وتتشصی لوق خوب زد ‎ol oly aay‏ می پردازد و فوقنتققا[هسازی ‎joe eal gb could stg‏ ‎a. Glass‏ تشخیص احوال کیاهان و علم کاا فان خواقی انا را زررسق)میکند؛ کاژوسازی بیشتر عملی و کاربردی است اما کیه شنالی تیک عم نت ‎AE pied pA‏ 8 حميد مورلنى و عبدالحليم منتصر (قراءات فى تاريخ العلوم عنّد العرب ) :تا سال أ ميلادى . ذَزأُشُورهاى عربى طبيب در عين حال دارو!ل فل بو وبق اراي أقاشت كه در كارها به او كتتى مى كردند و كياهان لقاب وأ براى لو لمع میکردند. داروهای گیاهی زباد شد وشیوه ترکیب آنها مختلف و طولانی شدپس واجب شد كه کسی وقتش رابه تن اختصاص دهد وگیاهان درد را در قر ی چسستجو کند ودر ‎Call‏ بود که مسئولیت پزشک دارمساز وداروسازپزشک به دو قسعت تقسیم شلد از این كار دو شغل مستقل از هم ایجاد شد وتعام اینهاپهنگام شروع رینق طب اسلامی عربی رخ داد. 

صفحه 7:


صفحه 8:
اصول تدابیر بیماری با دارو ‎ool‏ او ‎7 ‎> ‎ ‏قانون اختیار کیفیت ‏طبیب ‎ct‏ باكيفيت تخالف کیفیت آیماری بکار می ‎ ‏اصل دوم : قانون انتخاب کمیت ‎Seca‏ تاره فاکتورهای 1 تور ‎ode‏ ‎eae Sab‏ : که باعوامل زير ‎Sepak‏ ‏مزاج عضو: متلا تر عضو سودمزاج اکلون دچار سوء مزاج گرم گودیده موم می شود سبب قوی بوده ست و نيازبه تبريد بيشتوى می باشد ولى اکر عضو کرم ماج دچار سوه مرح کرم شود نا به تبرید کمتری میباشد. ‏خلقت عضو متا استخوان که تکتف بيشترى دارد نسبت به كيد دارویبیشتری ملد ‏وضع عضونجایگاه عضو نسبت یه ده آگرجورق اش دروی پیشتوی می طلید. ‏قوت عضو: در اندامهای ذکی الحس یا شریف یا رنیس (اندامهای حياتى) داروى قوى تجويز نمى شود. ‎ ‎> 9 * ۷ ۷ ۷ * * ۷ He ‏۲)مقدار مرض ۳اسن ‏۴)فصل ‏۵)سرزمین ‏ع)شغل ‏۷)عادات ‏۸)نیروی بیمار ٩)هیئت‏ ‏۰)جنس ‏اصل سوم: قانون تر تیب در نظر گرفتن چها رمرحله بیماری ‎ 

صفحه 9:
دلابل كثرت دارو ما خلق اللّه من داء الابخلق له سبعین دواء ا#لاممکن است در منطقه ای دارو پافت نشود. ##کراهت بیماز از داروئی خاص #ااز بين رفتن اثر دارو در اثر تكرر استعمآل.و عادت به دارو 

صفحه 10:
#آماکن و بلدان *فصول اربعه #خشکی و تری وتازگی #کهنگی و خامی و کمال رسیدگی #اوضاع فلکی وتغییرات آنها 

صفحه 11:
موالید ثلاثه بعنوان منابع داروتی #نباتات #حیوانات *جمادات #ذاروها مفردیا مرکب بوده که‌با ‎Gigs‏ مفردات و قرابادین مباحث داروشناسی و داروننازی را به خود اختصاص می دهند. 8" درموالید نیز اختلاط عناصر اربعه (آب-اتش-هوا- خاک)به نحویست که اجزای کوچک متشکله هر ماده به خوبی‌با هم امتزاج یافته و سپ بواسطه ترکیب فيات متضاده(حرارت-برودت-رطوبث-یبوست)و فعل و انفعال در یکدیگر حللت متوسطی حاصل میشود که آنرا مزاج مى گویند و بر حسب اختلاة امزجه صورتی برای آنها حاصل میشود که متشا آثارو اشکال و افعال داروهاست. ‎Sd‏ وقتی می گوئیم فلان دارو حاریا بارد یا مت است در ولقع كن صفت رابا توچهبه 

صفحه 12:
دارو و تقاو با ساير مواد وارده به اجسام در برخورد با بدن انسان * .. اجسامی هم هستند که با دو یا سه وسیله عمل می کنند پس بطورکلي تما حلات زیر بدن را تحت تانیر را ميدهند: #صورت توعیه شکلی از جسم است که آنرا از بقیه اجسام همجنس خود متمایز میکند. #كيفيت ‎le‏ فيزيكى جسم را بيان كله مقلا شوك دارو كيفيات اربعة يعني جرآرتسبرودت ترطوبت ويبوست مد نز ‎cull‏ = "ماده و صورت هر دو جوهرندوكيفيت عرض ‎ee‏ ‏ات تاثیرگذار ‏ واسطه مثال #جوهر چیزی است کهالِذٍات دارای استقلال است و وجود خارجی و عینی"داردمتل سنگ. ‎et‏ چیزی است که"بالذات وجود خارتقا نیارد بلکه وجودش متکی به یک جوهری ۰ است َلتسردبودن ‎tub Jah aS‏ جسمی باشد تاسرد باشد. 

صفحه 13:
چگونگی شناخت مزاج و قوت داروها تجربه (آزمایش) قياس (مقايسه عقلانی) ذاتی بودن اثر دارورز قياس يعنى از امرى .به لمر دیگرچی بردن و علت و . شراط صحت كيفيت دارو دا توعسبيدالين را حمل بر امر دیگر نمودن حکم کردن اثر ظاهاضه‌که و نیز چنین ات و آن پر چند وج ات 8# سماری تواتاتی مقاومت قوت دارو با قوت(۳ " لا سرعت استحالاه نطو آن و سرعت انجقادووسو آرز خی 0522 وس ‎a‏ ‏3 2۳ ‎ee‏ تست ات 8 ‎Deb‏ ‎M‏ توجه به ا ۵ .استدلال یذ 1 ليت #ذ .اثر دارو رابايد در بدن آدمی آزمود(۶ ال وایحه۲ 4# تعيين عدم سميت دارو بيش از تجربه مستقيم بر انسان 97[ لون (رنگ)(۴ 4# ساير راههاى معرفت امزجه ادويه 3 استدلال به امور مذکور به تنهلئی و بدون تایید .. استفاده از اشارات و راهنعانیهای ساصران)۷ تجیبه و تکرار و تکثار استعمال نلقص و ناتمام است توجه به الهام و الفا در قلب بهنگام احتباج و درماندگی(۸ بوییّه در داروهای رکب مثلا لگر دریک رطل شیر 8# توجه بد وانات در معالجات وده دو مثقال فرفيو, مزاجش گرم است یا افیون و کافوربا اینکه بسیار باردند تلخ و تند هستند ودر ترکیبی وازد شوند آن ترکیب طعم وبوی آنها ر | به خود میگیرد. 

صفحه 14:
مفردات مخزن الادوبه (۱۸م) حنا)به بنانیارقانوفقولیون وه هندی مهندی ناعند) © ماهیت آن تبلتى است معروف ساق كن به قدر يك ذرع وزياده ودر هندو بنكاله نا به قدر يك دو قامت انسان ميشود و ساق آن سرخ ینگ لو در آکثر بلا خصوص بتکلله خزان نذارد مانند مورد.الا آنکه در فصل بارش که گرما و بودن آفتاب در برچ ‎We‏ میزان است سبزتر و رعنلتر میباشد ونشو ونما زياده ميتليد و ...و كل لَن كه فاغيه نامند سرخ ماءل بسفيدى وخشبو است و ثمر كن به قدر فلفلى وفى الجمله ‎See‏ بوست كن نازى وخوشه داريوق ك0 أ داتهاى ريزه و كويند نر ماده باشد بر بخ رحن عريض تر و برك ماده لمن كوجكتر وسبزتر وبعد ساببدن رنكيئتر ونبات أن رعناتر ميكردد. ‏اله طبيعت كن : مركب القوى ملئل بسردى ودر دوم خشك ودر اول گرم ‏إقعال وخواص ِل امراض سر و چشم ودهان (ضماد و طلای نبا برگ کردکان بالمناصفه چهت صداع ريحى و بلغمى مجرب وبه دستور باسركه جهت رفع صداع وبازفت وباروغن كل جهت قروح سروبا قطران وروغن زیتون جهت روبانیدن موی و..بو ضماد آن بر کف پای آبله دار خصوصا در بدو ظهور مانع بروز آبله ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏۴ قررل۲م) ‎Henna (Lawsonia ine: ‎DESCRIPTION‏ هم ‎the barks the fruit: Medicinal parts : Leaves ‎Flower and fruit: The flowers are in small ‎‘group. of 4 panicles and yellowly-white to ‎brick-red The calyx is... ‎L eaves: Stem and Root: henna isa deciduous ‎216 6 mhigh shrub with partly thorny... ‎Habitat : Egypt-india-Middle East-Kurdistan- Iran ‎Production :Hehna is The aerial part of Jawsonia inermis ‎‘Other names :Alcanna-Egiptian privet- Jamaica Mignonette tree-Resede-Henne- Mehndi ‎@ Actions and Pharmacology: ‎Compounds : naphthalen dervivatives- taninns ‎Effects: astrigent-diuretic-antibacterial ‎® INDICATIONS AND.USAGE ‎Unproven Uses: externally for eczema- 

صفحه 15:
...مفردات مخزن الادویه (2۱۸) ‎ys‏ © . اففال 4خواص لو ‎ees I‏ وکبد وطحال ومجاری بول و رخم و جذام و طاعون و وبا وغيره را نلفع وبالخاصيت آشامیدن مقذاز تیم متقال چرم ن نقوع ده مثقال ‎ol‏ جهت یرقان و سپرز و سنگ گرده و مثلنه وعسرالبول ورفع احتباس آن و اسقاط جنین وتا ده روز متوالی به دستور جهت وبا و قروح مجاری بول وحیض و رویانیذن تاخن اصلی بای ناخن کج و دستور آشامیدن نقیع آن‌با هفت مثقال شکر جهت ابتدای جذام بغلیت نلفع وگویتد چون یکماه بدان مداومت ورزند و جذام زایل نشود قلبل علاجات دیگر نیست وسبا روغن گل جهت رفع آشامیدن تغم آن بقدربیک مثقال‌با عسل و كثيرا جهت تقويت دماغ بغليت نيكؤو...وميكويند حنا مضر حلق و رثه. مصلح آن كثيرا ولعاب بز قطونا . مقدار شربت تن یکمثقال وزیاده از أن ندمت ابسه حنا در کتب مفر دات قدیم و جدید ...1ط (قرن الأم) Indian medicine : ner root preparations are used to treat leprosy-skin disease- amenorreh-dysmenorrhea.leaves are used to trat wounds-ulcers- dysuria-coughs-bronchitis ,... Precautions and advers reactions : healh risks or side effects following the proper prescription of designated therapeutic dosage are not recorded. Stomach complains are possible due to the tanin content. Dosage: Mode of Administration: ground form or infusion for internal use and externally as an ingradient in hair and skin lotions. Daily Dosage: For internal use, 3g of powder leaves to betaken daily, for 

صفحه 16:
هریس افعال اولیه همان افعال اربعه لند و مانند آنهاء و انوی بعضی از آنها همان افعالند بعینه ولکن مقدر به قیاس دیگری به طرف زیادتی وییا نقصانی مشل احراق و عفونت و انجماد و ناشی از کیفیات اربعه میباشند ومنفعت آنها به تمام بدن ميرسدو مزاج كلى را تغييرميدهد. تسخين (كرم كردن)-تفريق (اجاد (جنينبه نظرمى رسد كه افعال ثانهبه خود دو دسته لند يكدسته همان افعال اربعه لند لما مقايسه در زیدی و کمی آنهاست مثل احراق و انجماد كه در وق الين حالات ناشى از كرما و سرما مى بأشند لما كرمى و سردى أنها در مقايسه كم دسته دوم افعللى متفاوت ولى تاشى از همان افعال اربعه لند مانند فمل تخدير (داروی مکدر در واقع یک کاروی بی هس کننده است اما به قوت برودت و يبوست و اقب غود أغلاط را منجمی کرده.مسامات عضو را سد نموده و مان ود روح نقسانی می کودد) مانند منفعت در اسهال و ادرار و حبس و امثال اینها جاننه جنموت در عرص سرطان و بواسير و ترقان و شهال و تبريد(سردكردن) -تكثيف(درهم فشردن) توس کیفیت سوماوتبییس(خشک کر بت(ثبات) -امساک(نگه داشتن) توسط خشکی ایجاد می شوند. لين اقعال هرعتد جيني ققد ليكن عون اموريتد كه نف آئها عام است یه اه ضور آنه نیز عم است لها متقعت آنها در مرصی و وقتی و حالی حاص است. 

صفحه 17:
مراتب قوای ادوبه موجحب افعال و ظهور آنها در مواضع لائقه. دوم سوم هع دارو کیفیت متشابهی دارد و وقتي بدن بر ن لثر می گذارد وآن را به زیر گروههایش می شکند همه زر گروهها یکنوع فعل دایند و یکنوع عملکرد بطور کلی از آن دارو سار ميشود بعيارت ديق مزاح أصلى داروتها مزاح كد نک اجزای لن بکسان است معا فقط حرارت می بخشند ا اجزليش است ويك مزاج ثانميه دارد که متعلق به مجموع اجزلیش است طبیعت ایتها را در خارج بدن کنار یکدا نگه داشته است وقتی بدن‌با چنین دارولی برخورد میکند اینها را از هم جدا میکند .در صورتیکه عملکرد گروهها متفاوت باشد آنرا متضادالقوه واگر یکسان باشد ولى با متوافق القوه مینامند «درجه متفاوت آنرا همان ذوالخاصيتها عى باشند مانند حجراليهود كه سنگ شكن است و اسطوخودوس كه ملطف اخلاط دماغيه است و در بيماريهاى عصبى قابل استفاده است