تغذیه در سالمندی

تغذیه در سالمندی

اسلاید 1: تغذيه در سالمندي

اسلاید 2: اهميت تغذيه در دوره سالمندي 1- اضافه وزن ؛ فشارخون بالا ؛ چربي بالا و قند خون بالا از مشكلات شايعي هستند كه تغذيه صحيح يكي از راه هاي كنترل آنها است .2- با افزايش سن ؛ توده عضلاني و سوخت وساز بدن كاهش مي يابد ؛ مصرف غذا كمتر شده و همچنين تغييراتي در بدن ايجاد مي شود كه احتمال سوء تغذيه را بيشتر مي كند .

اسلاید 3: با يك برنامه غذايي صحيح ؛ مي توان خطر ابتلا به اين بيماريها را كاهش دا د: مصرف كمتر چربي ؛ ميزان ابتلا به سرطان روده ؛ پانكراس و پروستات را كم مي كند .مصرف كمتر روغن هاي جامد و نمك ؛ از بالارفتن فشار خون و كلسترول جلوگيري مي كند و خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي و عروقي را كمتر مي كند .مصرف يك يا دو وعده در روز از ميوه ها و سبزيهاي تازه ؛ خطر بيماري قلبي را 30 درصد كمتر مي كند .كاهش كلسترول خون به ميزان 10 درصد ؛ خطر ابتلا به بيماري قلبي را به 30 درصد كمتر مي كند .كاهش فشارخون با اندازه 6 ميليمتر جيوه ؛ خطر سكته مغزي را 40 درصد و خطر سكته قلبي را 15 درصد كاهش مي دهد .

اسلاید 4: احتمال سوء تغذيه در دوران سالمندي بيشتر مي شود بعلل :  آنزيم هاي گوارشي و اسيد معده كاهش يافته و ظرفيت هضم و جذب غذا كمتر مي شود .ابتلا به بيماريهاي مزمن ؛ كاهش ظرفيت هضم ؛ عدم تحرك ؛ واكنش متقابل غذا و داروهاي مصرفي ؛ تغيير در احساس طعم غذا ؛ مزه و بو ؛ كاهش ترشح بزاق ؛ نگراني هاي روحي و تنهايي ؛ همگي مي توانند اشتها را كم كنند .كاهش قدرت خريد ؛ دشواري تهيه مواد غذايي از بازار و يا نداشتن مهارت كافي براي پختن غذا مي تواند باعث شود كه غذاي كافي و كاملي به بدن نرسد .مشكلات دنداني باعث مي شود كه غذاهاي نرم انتخاب شده و برخي از مواد غذايي مورد نياز بدن ؛ مانند سبزي ها و ميوه هاي خام از غذاي روزانه حذف شوند .

اسلاید 5: بدن ما به چه موادي نياز دارد؟1- انرژي 2- پروتئين 3- چربي 4-ويتامين ها 5- مواد معدني 6- آب

اسلاید 6: گروه هاي اصلي مواد غذايي1- گروه شير و لبنيات : شير ؛ ماست ؛ پنير ؛ كشك و بستني ( حداقل در دو وعده غذايي از شير و فراورده هاي آن استفاده كنيد)2- گروه گوشت ؛ حبوبات و مغزها : انواع گوشتها ؛ تخم مرغ ؛ حبوبات و مغزها ( حداقل در دو وعده غذايي از غذاهاي اين گروه استفاده كنيد)3- گروه نان و غلات : انواع نان ؛ برنج ؛ ماكاروني ؛ گندم ؛ جو و ذرت ( حداقل در چهاروعده غذايي از غذاهاي اين گروه استفاده كنيد)4-گروه ميوه ها و سبزيها: ( حداقل در چهاروعده غذايي از غذاهاي اين گروه استفاده كنيد)

اسلاید 7: به خاطر داشته باشيد :♣بهتر است غذاهاي چرب و سرخ شده نخوريد .♣همراه غذا ؛ سبزي خوردن و سالاد مصرف كنيد .♣بعد از غذا ميوه تازه بخوريد . ♣تا حد امكان از مصرف گوشت قرمز و چربي هاي حيواني پرهيز كنيد و گوشت مرغ و ماهي را جايگزين آن نماييد .

اسلاید 8: به خاطر داشته باشيد :♣از نوشيدن چاي يا قهوه از يك ساعت قبل و تا دو ساعت بعد از خوردن غذا خودداري كنيد . ♣ تا حد امكان مصرف ادويه ؛ نمك و شكر را كم كنيد . ♣ اگر مشكلات دنداني داريد با استفاده از خرد كردن ويا رنده كردن ؛ سبزي ها و ميوه هاي خام را مصرف كنيد .

اسلاید 9: به ياد داشته باشيد كه در شرايط زير به آب بيشتري نياز داريد :در هنگام ورزش و فعاليت بدني در آب و هواي گرم هنگام استفاده از داروهاي ملين و مدر در مواقع ابتلا به اسهال يا تب

اسلاید 10: تغذيه مناسب به معناي صرف هزينه زياد نيست ؛ مهمترين اصل براي جلوگيري از كمبود مواد غذايي رعايت تنوع در خوردن مواد غذايي از هر چها گروه غذايي است .

اسلاید 11:

اسلاید 12: ورزش در سالمندي

اسلاید 13: چرابايد ورزش كنيم ؟ با افزايش سن تغييرات متعددي در قسمت هاي مختلف بدن ايجاد مي شود . قلب ؛ ريه ها ؛ سيستم عصبي ؛ عضلات و استخوان ها دچار تغييرات ناشي از افزايش سن مي شوند .

اسلاید 14: اگر تحرك و ورزش نداشته باشيم :1- قدرت عضله قلب كاهش مي يابد .2-ظرفيت ريه براي جذب اكسيژن كم مي شود .3- عضلات ضعيف مي شوند .4- كارايي مفاصل كم مي شود .5- استخوان ها پوك مي شوند .

اسلاید 15: به نكات زير توجه كنيد :فعاليت و ورزش منظم در طول عمر ؛ به خصوص در سنين بالا عامل حفظ و حتي تقويت ظرفيت هاي قلبي ؛ ريوي ؛ عصبي و اسكلتي است .با فعاليت فيزيكي مي توان مرگ و مير ناشي از بيماريهاي عروقي قلب ؛ سرطان روده بزرگ و افزايش قند خون بزرگسالي را كاهش داد . فعاليت فيزيكي در كنترل چاقي ؛ كلسترول بالا و فشارخون موثر است .ورزش يكي از عوامل مهم براي قرار گرفتن كلسيم در داخل استخوان و محكم شدن استخوان ها است .ورزش از افسردگي هاي دوران پيري جلوگيري مي كند .

اسلاید 16: پس اگرمي خواهيد : كمتر به اطرافيان وابسته باشيد .كارهاي مورد علاقه تان را انجام دهيد . زندگي شاداب داشته باشيد .و هزينه كمتري را صرف كنيد .« ورزش كنيد »

اسلاید 17: فوائد ورزش 1- ميزان اكسيژن در ريه و قلب را افزايش مي دهد .2-عوارض پيري را به تاخير مي اندازد . 3-موجب كاهش توده هاي چربي در بدن مي شود .4-موجب استحكام استخوانها مي شود .5-ايجاد شادابي و رضايت مي كند .6-سزعت عكس العمل را افزايش مي دهد .7- موجب افزايش كارايي مفاصل و توده هاي عضلاني مي شود .8- از پوكي استخوان جلوگيري مي كند .9- قند خون را تنظيم مي كند .10-اعتماد به نفس را افزايش مي دهد .11- به آرامش و كاهش اضطراب كمك مي كند .12- به حفظ قوام پوست و جلوگيري از چروكيدگي آن كمك مي كند .

اسلاید 18: انواع تمرينات ورزشي :تمرينات گرم كننده تمرينات استقامتي ( هوازي ) مثل :پياده روي تمرينات انعطاف پذيري تمرينات تعادلي تمرينات قدرتيتمرينات انقباضي ايستا

اسلاید 19:

اسلاید 20: استخوانها ؛ مفاصل و حوادث با انجام صحيح كارهاي روزانه ؛ مي توان از كمر درد پيشگيري كرد . براي پيشگيري از كمردرد در حين نشستن ؛ ايستادن ؛ راه رفتن ؛ حمل اشياء و ساير كارهاي روزانه ؛ به ياد داشته باشيد كه شكم را تو بكشيد و كمر را صاف نگه داريد . هنگام خم شدن ؛ از مفصل ران و زانو خم شويد اما كمر را خم نكنيد .

اسلاید 21: مراقبت از زانوها : وزن مناسب داشته باشيد .اجسام سنگين جابجا نكنيد . عضلات ران خود را تقويت كنيد .در وضعيت مناسب بنشينيد .تا حد امكان از پله پرهيز كنيد . تا حد امكان از توالت هاي معمولي استفاده نكنيد .

اسلاید 22: مراقبت از پاها :مراقبت از پاها اهميت زيادي دارد زيرا ما به كمك پاها راه مي رويم و به همين دليل پاها بيشتر در معرض حادثه هستند . براي مراقبت از پاها ؛ شستشوي آنها ؛ كوتاه كردن ناخن ها و ماليدن كرمهاي نرم كننده را فراموش نكنيد . جوراب ؛ كفش و دمپايي مناسب انتخاب كنيد . با ماساژ دادن پاها به افزايش جريان خون و كاهش ورم موضعي پاها كمك كنيد و خستگي پا را از بين ببريد . درصورت بروز هر گونه زخم يا ورم در پاها به پزشك مراجعه كنيد . با مراقبت از پاها و كاهش خستگي آنها ؛ خستگي بدن را كاهش دهيم .

اسلاید 23: پوكي استخوان و پيشگيري از حوادث :« كلسيم » ماده اصلي است كه موجب محكم شدن استخوان مي شود . با افزايش سن ؛ اگر تحرك و فعاليت بدني وجود نداشته باشد و كلسيم كافي از طريق مواد غذايي به بدن نرسد ؛ « پوكي استخوان » ايجاد مي شود . در اين حالت ؛ استخوانها شكننده مي شوند و ممكن است بايك ضربه كوچك يا حتي خود به خود بشكنند . ورزش منظم ؛ مصرف روزانه مواد حاوي كلسيم ؛ مانند شير و ساير لبنيات كم چربي ؛ قرار گرفتن در معرض نور خورشيد و عدم استعمال دخانيات مي تواند به جلوگيري از پوكي استخوان كمك كند .

اسلاید 24:

اسلاید 25: چه كساني بيشتر دچار پوكي استخوان مي شوند :افراد مسن زنان يائسه كساني كه حركت ندارند و ورزش نمي كنند. كساني كه در غذاي روزانه آنها لبنيات و مواد غذايي كلسيم دار كم است .كساني كه سيگار مي كشند كساني كه الكل مصرف مي كنند .زنهايي كه زايمان زياد و با فاصله كمتر از 3 سال دارند .

اسلاید 26: فرد مبتلا به پوكي استخوان با چه مشكلاتي روبرو است ؟ استخوانهاي او با يك ضربه خفيف مي شكنند .حتي ممكن است استخوانهاي او بدون هيچ ضربه اي خود به خود بشكنند . در اين افراد جوش خوردن شكستگي خيلي سخت و طولاني است . بنابراين بايد مدت طولاني تري در بيمارستان بستري شوند . گاهي اين افراد از دردهاي استخواني هم رنج مي برند .

اسلاید 27: براي پيشگيري از پوكي استخوان ويا جلوگيري از پيشرفت آن چه كار كنيم ؟♣به طور منظم ورزش كنيد .♣هر روز مواد غذايي حاوي كلسيم ؛ به خصوص لبنيات پاستوريزه كم چربي مصرف كنيد .♣شربت هاي كاهش دهنده اسيد معده نمي گذارند كلسيم غذا جذب شود . بنابراين از مصرف خودسرانه و غير ضروري آنها خودداري كنيد .♣نوشابه هاي گازدار جلوي جذب كلسيم را مي گيرد. پس تا حد امكان كمتر مصرف كنيد . ♣استعمال دخانيات و مصرف الكل باعث تشديد پوكي استخوان مي شود .♣هر روز در مقابل نور خورشيد قرار بگيريد .

اسلاید 28: يكي از مهمترين عوارض پوكي استخوان شكستگي استخوانها در اثر حوادث است . افتادن و زمين خوردن از شايع ترين حوادث دوره سالمندي است . گاهي علت آن محيط زندگي است . ما بايد محيط زندگي خود را تا جايي كه امكان دارد با شرايط سالمندي خود سازگار سازيم . پله ها ؛ آ شپزخانه ؛ حمام ؛ اتاق و محيط اطرافمان را بايد اندكي تغيير دهيم تا از بروز اين قبيل حوادث جلوگيري كنيم .گاهي علت اين حوادث مربوط به بيماريها و مشكلات خود ما است . سرگيجه و عدم تعادل ؛ كاهش بينايي و شنوايي شايع ترين مشكلاتي هستند كه موجب زمين خوردن و حوادث رانندگي مي شوند . دوره سالمندي؛ دوران تغيير در بينايي و شنوايي است . بنابراين همواره با مراجعه به پزشك ؛ از سلامت بينايي و شنوايي خود اطمينان حاصل كنيد و مراقبت از چشمها و گوشها را كم اهميت تلقي نكنيد .

اسلاید 29:

اسلاید 30: بهداشت دهان ودندان در سالمندي

اسلاید 31: دهان و دندانها نقش مهمي در خوردن غذا ؛ هضم غذا و صحبت كردن دارند ؛بنابراين مراقبت از آنها ضروري است . با مراقبت صحيح دندان ها از دوران كودكي بسياري از مشكلات شايع و دندان ها در دوره سالمندي وجود نخواهد داشت . پس مراقبت از دندانها را به كودكان بياموزيم و خود ما نيز براي حفظ دندانها تلاش كنيم .

اسلاید 32: مراقبت از دندان هاي طبيعي در صورت پوسيدگي دندان ؛ هرچه سريعتر براي درمان آن به دندانپزشك مراجعه كنيد .سالي يك بار براي معاينه به دندانپزشك مراجعه كنيد . روزي يك بار با استفاده از نخ دندان ؛ سطح بين دندانها را تميز كنيد.

اسلاید 33: تذكرات لازم حداقل روزي دو بار مسواك بزنيد.موهاي مسواك نبايد خيلي نرم يا خيلي سفت باشد . بهتر است از مسواك نوع متوسط استفاده كنيد .هر 3 تا 4 ماه يكبار مسواك عوض شود .از نمك خشك يا جوش شيرين براي مسواك زدن استفاده نكنيد .پس از مسواك زدن لثه هاي خود را ماساژ داده ودر صورت خونريزي به دندانپزشك مراجعه كنيد .

اسلاید 34: مراقبت از دندان مصنوعي دندان هاي مصنوعي را حداقل يك بار در روز از دهان خارج كرده وبا مسواك نرم بشوييد .براي شستن دندانهاي مصنوعي از مايع ظرفشويي استفاده كنيد . بعد از خارج دندان مصنوعي از دهان ؛ لثه ها و زبان خود را با يك مسواك نرم بشوييد . سپس لثه ها را با انگشت ماساژ دهيد .و سپس دندانها را در ظرف آب يا آب نمك تميز قرار دهيد .

اسلاید 35: در موارد زير حتما به دندانپزشك مراجعه كنيد :اگر دندان مصنوعي شل است .اگر دندان مصنوعي به لثه فشارمي آورد .اگر در هر قسمت از دهان زخم به وجود آمده است . اگر قسمتي از دندان مصنوعي شكسته است . اگر نمي توانيد با دندان مصنوعي غذا بخوريد . اگر بعد از خارج كردن دندان مصنوعي از دهان احساس مي كنيد لثه شما برجسته است .

اسلاید 36: بي دنداني بهداشت دهان را رعايت كنيد . با يك مسواك نرم وكمي خمير دندان لثه ها و سطح روي زبان را بشوييد و پس از آن لثه ها را با انگشت ماساژ دهيد .هرچه سريعتر براي گذاشتن دندان مصنوعي اقدام كنيد .

اسلاید 37: خشكي دهان يكي از مشكلاتي است كه موجب مي شود جويدن و قورت دادن غذاسخت شود و مزه غذاها را كمتر احساس كنيم .

اسلاید 38: علت خشكي دهان چيست ؟با افزايش سن به طور طبيعي ترشح آب دهان كم مي شود .مصرف داروهاي مدر ( زياد كننده ادرار ) و داروهاي آرام بخش نيز دهان را خشك مي كند .گرفتگي بيني و نفس كشيدن با دهان به خصوص هنگام خواب موجب خشكي دهان مي شود . كشيدن سيگار نيز يكي از علت هاي خشكي دهان است .

اسلاید 39: براي برطرف شدن خشكي دهان چه كنيم ؟نصف قاشق چايخوري نمك را در يك ليوان آب حل كنيد و چندين بار در طول روز دهان خود را با اين محلول آب نمك رقيق بشوييد . حداقل 6 تا 8 ليوان مايعات ترجيحا آب ساده در طول روز بنوشيد . در طول روز با نوشيدن كم كم و جرعه جرعه آب دهان خود را مرطوب نگهداريد .قبل از خوردن غذا ؛ دهان خود را با آب بشوييد ويا كمي آب بنوشيد . از مصرف خود سرانه دارو خودداري كنيد .ميوه و سبزي هاي تازه بيشتر مصرف كنيد .از كشيدن سيگار يا ساير دخانيات مثل قليان و چپق خودداري كنيد . به پزشك مراجعه كنيد .

اسلاید 40:

اسلاید 41: يبوست و بي اختياري ادرار

اسلاید 42: يبوست يكي از مشكلات شايع است كه عوامل مختلفي در ايجاد آن دخالت دارند . مصرف غذاهاي حاوي فيبر مثل ميوه ها و سبزي ها ؛نان هاي سبوس دار ؛ نوشيدن مايعات كافي و اجابت مزاج در زمان مشخص از هر روز به جلوگيري از يبوست كمك مي كند . ورزش و فعاليت بدني نيز فعاليت روده ها را افزايش مي دهد . همواره بايد در نظر داشت كه مصرف داروهاي مسهل نبايد اولين اقدام براي درمان يبوست باشد .

اسلاید 43: در موارد زير بايد به پزشك مراجعه كنيد : اگر به تازگي دچار يبوست شده ايد .اگر اخيرا عادت اجابت مزاج شما تغيير كرده است . مثلا تعداد دفعات اجابت مزاج كمتر يا بيشتر شده است ويا مدفوع سفت تر يا شل تر شده است . اگر هنگام اجابت مزاج درد داريد.اگر در مدفوع شما خون ديده مي شود . اگر مدفوع شماسياه رنگ شده است .

اسلاید 44: بي اختياري ادرار : بي اختياري ادرار مي تواند به دليل عفونت هاي ادراري ؛ عفونت هاي زنانگي ؛ بزرگي غده پروستات ؛ تجمع مدفوع ؛ استفاده از برخي داروها ويا حتي شل و ضعيف شدن عضلات كف لگن و شكم ايجاد شود .

اسلاید 45: علايم بي اختياري ادراري :♣دفع بي اختيار ادرار در هنگام عطسه ؛ سرفه و خنده ♣عدم توانايي در نگهداري ادرار تا رسيدن به دستشويي زماني كه احساس دفع ادرار ايجاد مي شود . ♣ريختن قطره قطره ادرار به شكل غير ارادي

اسلاید 46: انواع بي اختياري ادرار حالت اول بي اختياري ادرار :در حالت عطسه ؛ خنده چند قطره ادرار خارج مي شود . توصيه ها : مراجعه به پزشك نوشيدن6 تا 8 ليوان مايعات پوشيدن لباسهاي راحت و آزاد خودداري از نوشيدن مايعات بعد از ساعت 8 شب هر دو ساعت به توالت رفتن تقويت عضلات كف لگن و مثانه

اسلاید 47: حالت دوم بي اختياري ادراراحساس ناگهاني و شديد براي ادرار كردن كه قبل از رسيدن به دستشويي ادرار مي ريزد .توصيه ها :علاوه بر توصيه هاي حالت اول بايد از : از ورزش سخت اجتناب شود . قهوه و نوشابه هاي گازدار و غذاهاي پر ادويه ميل نكنيد .

اسلاید 48: حالت سوم بي اختياري ادرار : در اين حالت مثانه خيلي پر شده و ادرار به صورت قطره قطره به طور غير ارادي مي ريزد . زماني كه فرد به دستشويي مي رود ادرار به طور كامل خالي نمي شود اين حالت بيشتر در مردان ديده مي شود و علت آن بزرگ شدن غده پروستات است . توصيه :مراجعه به پزشك در طول روز 6 تا 8 ليوان مايعات بنوشيد . بعد از ساعت 8 شب از نوشيدن مايعات خودداري كنيد . در زمان ادرار كردن عضلات شكم را سفت كنيد . سپس به آرامي با دست زير شكم را به سمت پايين فشار دهيد . اين فشار به مثانه منتقل شده و به تخليه ادرار كمك مي كند .

اسلاید 49: يائسگي

اسلاید 50: يائسگي يكي از مراحل طبيعي زندگي زنان است كه معمولا در حدود سن 48 تا 55 سالگي شروع مي شود . ابتدا عادت ماهيانه نامرتب شده و سپس به طور كامل قطع مي شود .برخي از تغييرات دوره سالمندي؛ مانند پوكي استخوان ؛ بيماريهاي قلبي و عروقي ؛ مشكلات ادراري ؛ كم شدن ترشحات زنانه و تغييرات پستان تا دوره سالمندي نيز باقي مانده و يا بيشتر مي شود.

اسلاید 51: در بعضي از مردان سالمند نيز با افزايش سن و كاهش هورمون مردانه ؛ به طور طبيعي تغييراتي ايجاد مي شود . به دنبال آن كاهش ميل و قدرت جنسي ؛ خستگي ؛ بي قراري ؛ كم شدن قدرت عضلات و پوكي استخوان نيز ممكن است ديده شود . پزشكان متخصص مجاري ادراري و روانپزشكان مي توانند در اين زمينه به شما كمك كنند .

اسلاید 52:

اسلاید 53: استرس

اسلاید 54: توصيه هاي زير مي تواند به كاهش اضطراب و استرس به شما كمك كند :زماني كه به كمك نياز داريد ؛ از درخواست كمك كوتاهي نكنيد . خود را به كاري در خانه مشغول كنيد . به كاري كه مورد علاقه تان است بپردازيد . بايك نفر دوست يا اقوام نزديك صحبت كنيد . از خانه خارج شويد . بطور منظم ورزش كنيد .

اسلاید 55: حافظه بطور كلي با افزايش سن احتمال فراموشكاري افزايش مي يابد . كه بيشتر مربوط به حوادث اخير مي باشد .راههاي تقويت حافظه :چيز هايي كه هميشه از آن استفاده مي كنيد مثل عينك و يا كليد را در جاي مشخص بگذاريد . سعي كنيد هر روز يك مطلب جديد ياد بگيريد .كتاب يا روز نامه مطالعه كنيد و جدول حل كنيد . خاطرات خود را بنويسيد و با دوستانتان مشاعره كنيد . مطالبي را كه ممكن است فراموش كنيد يادداشت كنيد .بازي فكري مثل شطرنج انجام دهيد . هيچ گاه خودسرانه دارو مصرف نكنيد .

اسلاید 56: خواب خواب راحت و كافي يكي از پايه هاي اصلي سلامتي است . با ورود به دوره سالمندي به طور كلي نياز به خواب شبانه كاهش مي يابد و نبايد انتظار داشت كه مانند دوران جواني بخوابيد .

اسلاید 57: توصيه هاي زير مي تواند به خواب راحت تر كمك كند :به طور منظم ورزش كنيد ( پياده روي ) هنگامي كه واقعا احساس خواب مي كنيد ؛ خوابتان مي آيد ؛ به بستربرويد . قبل از خواب يك دوش آب گرم بگيريد و شام سبك بخوريد. بعد از شام قهوه و چاي ننوشيد بلكه يك ليوان شير گرم بنوشيد . بعد از ساعت 6 بعد از ظهر از نوشيدن مايعات به خصوص چاي و نو شابه گازدار خودداري كنيد . در صورت عدم بهبود به پزشك مراجعه كرده واز مصرف خودسرانه دارو خودداري كنيد .

اسلاید 58: روابط زناشوييدر سالمندي به طور طبيعي تغييراتي در بدن زن و مرد به وجود مي آيد كه موجب كاهش تدريجي در روابط زناشويي مي شود . اين تغييرات طبيعي است . يكي از اين تغييرات كاهش درترشحات زنانه است كه موجب خشكي مجراي زنانگي مي شود كه با مراجعه به پزشك برطرف مي شود . علاوه براين بيماريهايي نظير قند خون مصرف برخي از داروها سيگار و الكل مي تواند در روابط زناشويي تاثير بگذارد .

اسلاید 59: توصيه ها : استفاده از روشهاي پيشگيري از بارداري در اوايل يائسگي توصيه مي شود . درزنان زير 50 سال تا 2 سال پس از قطع قاعدگي ودر زنان بالاي 50سال تا يك سال پس از قطع قاعدگي احتمال بارداري وجود دارد . در ضمن در مردان از سن 50 سالگي تعدادنطفه در مايع مني كم مي شود ولي صفر نمي شود . بنابراين احتمال بارور شدن همسر وجود دارد .

اسلاید 60: رانندگي در دوره سالمندي براثر افزايش سن تغييراتي مثل كند شدن عكس العمل ها و كاهش قدرت بينايي مهارت رانندگي را كم مي كند . بنابراين براي پيشگيري از حادثه نكات زير را رعايت كنيد : كمتر از وسيله نقليه شخصي استفاده كنيد .شبها رانندگي نكنيد . در ساعات شلوغ و پر ازدحام رانندگي نكنيد . در مسافت هاي طولاني رانندگي نكنيد .

اسلاید 61: خسته نباشيد