تغذیه و بهداشت مواد غذایی

تغذیه و بهداشت مواد غذایی

اسلاید 1: تغذيه و بهداشت مواد غذايي به طور كلي تغذيه علمي است كه درباره تغييرو تبديل غذا دربدن وشركت مواد مغذي دربافت ها،فعل وانفعالات بيولوژيكي بدن ودفع آن بحث مي كند

اسلاید 2: تعريف تغذيه: عملي كه در طي آن مقداري غذا به منظور رفع نيازهاي بدن مورد استفاده قرار مي گيرد تا انرژي آن صرف انجام كارهاي مختلف مي شود ،تغذيه نام داردغذا: تمام موجودات زنده براي آنكه به زندگي خود ادامه دهند،به غذا نياز دارند

اسلاید 3: اين نيازها عبارتند از:انرژي لازم براي ادامه كار دستگاههاي مختلف وساير فعاليتهاي بدنتامين مواد اوليه براي رشدونموترميم وجانشين سلول ها وبافتهاي مختلف بدن كه دراثر فرسودگي از بين مي روند

اسلاید 4: غذا به ماده جامد يا مايعي گفته مي شود كه بعداز خورده شدن و هضم شدن حرارت وانرژي توليد مي كند وموجب ترميم بافت ها،رشدونمو و تنظيم اعمال حياتي مي شود

اسلاید 5: مواد تشكيل دهنده غذاپروتئين هاچربي هاكربوهيدراتهاويتامين هامواد معدنيآب

اسلاید 6: منبع انرژيتنظيم اعمال بدنرشدوترميم بافتهاكربوهيدراتپروتئينپروتئينچربيعناصرمعدنيعناصرمعدنيپروتئينويتامين هاويتامين ها

اسلاید 7: پروتئين ها: پروتئين از اسيدآمينه ساخته شده است،به عبارتي اسيد آمينه ها واحدهاي اصلي پروتئين هستند

اسلاید 8: پروتئين ها به سه دسته تقسيم مي شوندپروتئين هاي كاملپروتئين هاي نيمه كاملپروتئين هاي ناقص

اسلاید 9: كربوهيدرات هاكربوهيدراتها علاوه براينكه حجم مورد نياز رژيم غذايي را تامين مي كنند، تامين كننده قسمت اعظم نياز بدن به انرژي نيزهستند بافت عصبي و ريه فقط ازكربوهيدرات به عنوان منبع انرژي استفاده مي كنند

اسلاید 10: كربوهيدراتها در سه گروه قرار مي گيرندگروه ميوه ها وسبزي هاقندوشكري كه به طور روزانه مصرف مي شودقندي كه در سيب زميني،نان،برنج و جو وجوددارد

اسلاید 11: چربي ها مسئول تامين انرژي هستند و بعضي از آنها نقش سازندگي نيز دارندچهار ويتامن A،E،D،Kبه وسيله چربي ها تامين مي شوندچربي ها

اسلاید 12: چربيها به دوصورت ديده مي شوندچربي هاي مرئي مثل چربي موجود دركره،دنبه وروغن گياهيچربي هاي نامرئي مثل چربي موجود درشير،زرده تخم مرغ،گردو ،بادام

اسلاید 13: ويتامين هاويتامين ها تركيبات آلي هستند كه درمقاديربسيار كم براي رشد وحفظ سلامت بدن و انجام فعاليت هاي حياتي ضروري است وكمبود يا فقدان آنها موجب بيماري يا اختلال مي شود

اسلاید 14: انواع ويتامين هاويتامينA:بيشتر درگياهان وجود داردويتامين D:براي تشكيل استخوان ودندان لازم است. ويتامين Dدر زرده تخم مرغ،جگر،روغن كبد،كنسرو ساردين و..... وجود داردگروه ويتامين B:منابع غذايي اين گروه جگر،غلات، گوشت هاي قرمز وسفيد،حبوبات،تخم مرغ وشير است

اسلاید 15: مواد معدنياين مواد انرژي توليد نمي كنند ولي در ساختمان وفعاليت هاي بدن شركت مي كنند

اسلاید 16: مواد معدني شامل:كلسيم:در ساختمان دندان ها واستخوان ها شركت داردآهن:بيشتر آهن موجود در بدن در خون و در ساختمان گلبول قرمز استيد:يد به مقدار25-50 ميلي گرم دربدن افراد بالغ وجود دارد.يد موجود در آب وغذا در روده جذب مي شود.برحسب فعاليت غده تيروئيد مقداري از يد به وسيله اين غده گرفته شده ودرتركيب تيروكسين مورد استفاده قرار مي گيرد.منابع اصلي يد غذاهاي دريايي است ودر سبزيجات هم برحسب نوع خاكي كه درسبزيجات در آن رشد مي كنند ،وجود دارد

اسلاید 17: آبآب براي انجام اعمال حياتي بدن لازم است

اسلاید 18: نيازمنديهايي تغذيه ايتغذيه صحيح ،خوردن ودريافت مقدار لازم وكافي از هريك از اين مواد است.مقدار مناسب اين موادمغذي كه براي حفظ سلامت لازم است، نيازمنديهاي تغذيه اي ناميده مي شود

اسلاید 19: گروههاي غذاييگروه شيرولبنياتگروه نان وغلاتگروه گوشت،تخم مرغ، حبوبات ومغزهاگروه ميوه وسبزيگروه متفرقه

اسلاید 20: گروه شير ولبنيات:منابع غذاييموادمهم گروهنقش آن دربدنمقدار معادل يك واحدشيروماستپروتئينمحكم شدن استخوان ودندانيك ليوان شير-يك ليوان ماستپنيروكشككلسم وفسفررشد45تا60گرم پنيريك ليوان كشكبستنيويتامينAوBسلامت پوست5/1 ليوان

اسلاید 21: 2- گروه نان وغلاتمنابع غذاييموادمهم گروهنقش آن دربدنمقدار معادل يك واحدانواع نانكربوهيدرات-پروتئينانرژييك برش 30گرميبرنجآهن وبعضي ويتامين هارشدنصف تايك ليوان برنج پختهماكارونيويتامين هاي گروهB سلامت اعصابنصف تا يك ليوان شير

اسلاید 22: گروه گوشت،تخم مرغ،حبوبات ومغزهامنابع غذاييموادمهم گروهنقش آن دربدنمقدار معادل يك واحدگوشت سفيدوقرمزپروتئينرشد60گرم گوشت قرمزدل وجگرآهن ورويخون سازيتخم مرغ، عدس نخودبعضي ويتامين هاي گروهBسلامت اعصاب2عدد يك ليوان حبوبات پختهپسته،بادام،گردوخام،نصف تا يك ليوان

اسلاید 23: 4-گروه ميوه وسبزيمنابع غذاييموادمهم گروهنقش آن دربدنمقدار معادل يك واحدسبزيهاي برگي، هويج،گوجه فرنگي،كدو،سيب،گلابي،طالبيمركبات وتوتويتامين هاي گروهBويتامين هاي AوCآهنمقاومت در برابر عفونت،ترميم زخمها،سلامت چشم وبينايي،سلامت پوست ،كمك به سوخت وساز بدنيك عدد ميوه متوسط(سيب،پرتقال،هلو)،يك چهارم طالبي متوسط،نصف ليوان گيلاس،2عددزردالو

اسلاید 24: كالريارزش انرژي يك غذا به صورت واحد گرما،كيلوكالري بيان مي شود واين مقدار معرف مقدارگرمايي است كه درجه حرارت يك كيلوگرم آب رابه اندازه يك درجه سانتي گراد افزايش دهد

اسلاید 25: كمبودهاي تغذيه ايكمبود ويتامين:Aبرچشم وبينايي اثر مي گذارد.يكي از نشانه هاي كمبود اين ويتامين شب كوري استكمبود ويتامينD:راشيتيسم بيماري فقر ويتامين Dاست كه در دوران شيرخواري وكودكي بروز مي كند.در بزرگسالان كمبود كلسيم باكمبود ويتامين Dوياكمبودهردوموجب بيماري استئومالاسي مي شودكمبود آهن:موجب كم خوني مي گردد

اسلاید 26: كمبود يد:باعث بيماري گواتر مي شود وعلت آن اين است كه مقدار كافي يد در اختيار سلول هاي مخاطي غده تيروئيد قرار نمي گيرد تا مقدا كافي هورمون ترشح كند،بنابراين اين غده تيروئيد بزرگ مي شود كه به آن گواتر مي گويندكمبود كلسيم

اسلاید 27: اختلالات تغذيه اي انحراف از تغذيه متعادل وكافي وضع تغذيه شخص را مختل مي كند وبه تدريج به بروز بيماريهاي تغذيه اي منتهي مي شود

اسلاید 28: تعريف سوء تغذيهسوء تغذيه يك حالت غيرطبيعي است كه در نتيجه كمبودنسبي يا مطلق يك يا چند ماده مغذي اساسي ويا مصرف زياده از حد احتياج مواد غذايي در انسان ظاهر مي شوداصطلاح سوء تغذيه پروتئين-كالري(Protein-Calorie-Malnutrition)كه به اختصار به آنP.C.Mگفته مي شود،براي بيان تمام حالتهاي مختلف سوء تغذيه كه ناشي از كمبود انرژي وپروتئين است،به كار مي رود

اسلاید 29: آثاركمبودهاي غذايي(پروتئين وكالري):كواشيوركوريا ورم در نتيجه فقر غذاييماراسموس تغذيه اي يا لاغري مفرط در نتيجه كمبود كلي مواد غذايي به نسبت طولاني

اسلاید 30: علائم كمبود مواد غذاييوقفه در رشد ونموكاهش فعاليت ونشاط كودككج خلقيبي توجهي به اطراف خود وبي تفاوتيبي لشتهاييتغيير رنگ موضايعات پوستي-بزرگي كبد-اسهال استفراغ

اسلاید 31: ماراسموس تغذيه ايماراسموس بيان كننده حالت تغذيه اي كودكي است دچار سوء تغذيه پيشرفته ولاغري مفرط است

اسلاید 32: علائم بيماري ماراسموسكمبود شديد وزنكم شدن چربي زير جلدكج خلقي وسپس بي تفاوتيكم اشتهايييبوست اما گاهي اسهال از نوع اسهال گرسنگيپوست چين خورده وچروكيدهضعف نيروي عضلاني

اسلاید 33: چاقي بيشتر درسال اول حيات،در5-6سالگي ودر دوران نوجواني آشكار مي شود

اسلاید 34: كنترل رشدعبارت است از نشان دادن زود هنگام اختلا ل در تغذيه ويا اختلال در تندرستي به كمك اندازه گيري هايي كه در طول دوران كودكي انجام مي شوداين اندازه گيري شامل وزنفقد،دورسر،دور بازو وضخامت چربي زير جلد درناحيه بازو است

اسلاید 35: نمودار رشدبراي بررسي رشد جسماني كودكان از نمودار رشد استفاده مي شود:منحني وزن براي سنمنحني قدبراي سن كه رشد طولي را نشان ميدهدمنحني وزن براي قد كه وضعيت وزن را در كوتاه مدت بررسي مي كند

اسلاید 36: بهداشت مواد غذاييشامل كليه اقداماتي است كه انجام انها موجب مي گردد،يك ماده غذايي از ابتداي توليد تا مصرف آن توسط مصرف كننده سالم باشد و موجب بيماري انسان نگردد

اسلاید 37: فساد مواد غذاييتغييراتي است كه در ماده غذايي رخ مي دهد به طوري كه خوردن آن ماده براي انسان زيان آور مي شود

اسلاید 38: مواد غذايي بر اساس سرعت فسادپذيري به سه دسته تقسيم مي شوند مواد غذايي كه زود فاسد ميگردند موادغذايي كه دير فاسد مي شوندمواد غذايي كه نيمه فساد پذيرند

اسلاید 39: عوامل اصلي فساد مواد غذاييگرما وسرمارطوبتهوانورزمانميكروارگانيسم هاآنزيم هاي طبيعي موجود در مواد غذاييفعل وانفعالات متابوليكحشرات وجوندگانانگل ها

اسلاید 40: نشانه هاي فساد مواد غذاييتغيير رنگ،تغيير طعم ومزه،تغيير بو،تغيير كيفيت و تركيب،كپك زدگيف،له شدگي،داشتن آثار و صدمه هاي ناشي از جوندگان وحشرات

اسلاید 41: مسموميت هاي غذايياختلالات وعوارضي كه در نتيجه مصرف غذاهاي آلوده ايجاد مي شود

اسلاید 42: انواع مسموميت غذاييمسموميت غذايي ناشي از مصرف گياهان وحيوانات سميحساسيت به بعضي از غذاهامسموميت هاي ميكروبيمسموميت هاي غذايي ناشي از انگل هاي موجود در گوشت حيوانات آلوده

اسلاید 43: مسموميت ناشي از استافيلوكوك طلايياستافيلوكوك در محيط زندگي انسان در آب،هوا،گردوخاك، شير و ساير مواد غذايي و مواد دفعي و فاضلاب يافت مي شود ولي محل زندگي آن بيشتر در دستگاه تنفس فوقاني و پوست وحيوانات استبهترين محيط مناسب براي افزايش سرعت تكثير ميكروب مزبور غذاهايي است كه مواد پروتئيني وقندي با رطوبت متوسط داشته باشندمسموميت با استافيلوكوك طلايي يكي از شايع ترين مسموميتهاي غذايي در ايران است كه بدليل حاد بودن وكوتاهي دوران آن معمولا2تا6ساعت پس از مصرف غذاي آلوده با ترس وسروصداي زيادي همراه است

اسلاید 44: رعايت نكات بهداشتي زير مي تواند از بروز اين مسموميت جلوگيري كندغذا با حرارت كافي خوب پخته شوندغذاي پخته اگر بلافاصله مصرف نمي شود،فورا تا ده درجه سرد شودبه بهداشت فردي ومحيط توجه نموده

اسلاید 45: مسموميت ناشي از سالمونلااز جمله باكتريهاي كه به طور وسيع مسموميت هاي غذايي را باعث مي شوند،گروه هاي مختلف سالمونلا است

اسلاید 46: رعايت نكات زيردرپيشگيري از اين مسموميت كمك مي كندخوراك دام وطيور تحت كنترل قرار داده شدهنكات بهداشت محيط رعايت شوددام وطيوروساير حيواناتي كه آلوده شده اند بايد از سايرگروهها جدا شوندنكات بهداشتي دركشتارگاهها بطور كامل رعايت شودسلامت حيواناتي كه جهت مصرف غذايي در نظر گرفته شده اند،كنترل شوداز انواع ذبح هاي غير بهداشتي جلوگيري شودسلامتي افرادي كه به نحوي با مواد غذايي سروكار دارند كنترل شودگروههاي مختلف اجتماعي بانحوه نگهداري ورعايت نكات بهداشت فردي ومحيط كار اشنا شوند

اسلاید 47: مسموميت ناشي از كلستريديوم بوتولينومبوتوليسم يك بيماري فلج كننده اعصاب است كه به علت جذب سم ميكروبي به نام كلستريديم بوتولينوم ايجاد مي شود و غالبا با تلفات زياد همراه است و در مدت كوتاهي سبب مرگ مي گرددتمام غذاهايي كه به صورت بسته بندي هاي خالي از هوا نگهداري مي شوند ويا غذاهايي كه دودي شده اند

اسلاید 48: براي جلوگيري از ابتلا بايداز مصرف لوبيا،قارچ وساير سبزي هايي كه به صورت شور يا كنسرو شده نگهداري شده اند ومايعات آنها كدر شده است خودداري شودقوطي هاي كنسروكه تغيير شكل داده ودرب آنها متورم است به هيچ وجه مصرف نشونداز خوردن ماهي ها وگوشتهاي دودي وكالباس كه تغييرات جزيي در طعم انها ايجاد شده خودداري گردددر تهيه كنسروهاي خانگي وسبزيجات وميوه هاي نگهداري شده نكات بهداشتي رعايت شودمواد كنسرو شده قبل از مصرف 20-30 دقيقه جوشاند

اسلاید 49: نكات اساي در بهداشت مواد غذاييقبل از تهيه غذا،دستها با آب وصابون شسته شونددستها بعد از توالت رفتن با آب وصابون شسته شوندكليه ظروف كثيف و وسايل آشپزخانه بعد از مصرف شسته شوندسبزي ها وميوه ها قبل از مصرف يا پخت با آب سالم شسته شوندمواد پخته وخام در كنار يكديگر نگهداري نشوندروي مواد غذايي پوشانده شود

اسلاید 50: براي نگهداري مواد پخته وخام از يخچال استفاده شودبراي استفاده مجدد ازغذاي پخته غذا بايد خوب حرارت داده شودغذا بلافاصله پس از پخته شدن مصرف شودآب مصرفي براي پخت وپزوآشاميدن سالم باشداز دوره گردها مواد غذايي خريداري نگرددغذا توسط افراد بيمار تهيه نشودآشپزها وكارگرها هر6ماه يكبار از نظر بيماري ريوي وروده اي مورد آزمايش قرار گيرند