تغذیه در دوران بارداری

صفحه 1:
8 0 تغذیه در دوران بارداری | ظ ثهیه و ارفه:ملیعه علی آبادی ا ا 

صفحه 2:
— الا [] از آنجایی که حرکت در جاده تندرستی مدیون بذل توجه و دقت از همان لحظه هاى نخستين زندكى انسان يعنى از اوايل دوران جنينى است, اهميث دوران باردارى بر همكان روشن مى كردد. ال ا ا ل ا 9 0 ‏ا ل ل‎ D ‏ا مواذ مغذی مادر‎ fs ‏شده, تنها راه بر آوردن نياز هاى انرزى و ساختارى او به‎ ‏واسطه جفت است,‎ 

صفحه 3:
‎Ania‏ الله ‎9 OSE EES Ve ere ‏ا ا‎ naa ‏هفتگی به (060000 گرم در هفته چهلم می رسد.‎ 9 ‎eR ar ie ee De OSes Te ae eee te CS le ‏و ا ا‎ ‏[] سوءتغذيه طولانى در دوران بيش از باردارى , مى تواند باعث سوءتغذيه جنين شود و در نتيجه ممكن است كه وزن نوزاد هنكام تولد از حداقل قابل قبول ( 0000 ©© 003 ‎ 

صفحه 4:
1 عوامل خطرزا در مرحله شروع باردارق اله 3 eee rnsl | es Rete eae! 2-5 50 pees) 7] استعمال دخانیات به مقدار زیاد ie ‏از‎ ار ۱ باردارى 1 سابقه باردارى هاى متعدد با فاصله كمتر از © سال از زايمان قبلى ] سابقه اختلالات دستكاه توليد مثل يا اختلالات بارورى [۲ داشتن رزيم غذايى درمانى براى يك بيمارى مزمن سیستمیک 

صفحه 5:
5 ۰ 1 0 عوامل خطرزا ‎ib‏ مراقبت های ‎BEB‏ الم ال ا ل افزايش زياد وزن [] کم خونی متوسط یا شدید 

صفحه 6:
لل ‎Ps Pec Cre‏ 577 | سوءتغذیه پیش از بارداری ” ‎ee oie‏ " استفاده از غذاهاى ير انرزى مثل عسل, مربا و كره در ۳ ‎ee ane eis en ee nr‏ | ‎Oren eset‏ ا ‎eran‏ ‏| استفاده بیشتر از نان وغلات " استفاده از روغن زيتون در تهيه سالاد اا ل ا ل ا لم ا 

صفحه 7:
باردارى ‎wo a‏ ۱9۹ ۲ افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم هر وعده ‎Eee ror es Were ene gcc ees)‏ ‎ener OLS ae ee Le Sete eee aaa‏ ‎ee ee eae‏ ار ‎eT‏ 1 ار ار 0" 7] استفاده از نان سبوس دار به جای نان های فانتزی CPSs pee regs] ENE Cee cers eee eke sea يوست 2 ‏ا ا‎ ee Tae ۳ ae Somers 

صفحه 8:
مراقبت های تغذیه ای از خانم های ا پیش از اله ‎slab‏ COU pelea 7] استفاده از گوشت های سفید به جای قرمز ۱ eee cre Perron pees] eee ۳ [7] غذاها به صورت آب پز یا کبابی یا تنوری Rese as eens! 20 7] محدودیت مصرف دانه های روغنی مثل گردو, فندق, بادام, ‎tes Sire SDE‏ ا 9 ۳ ere ‏ا‎ [7] فعالیت بدنی متناسب با سن و شرایط جسمی 

صفحه 9:
مراقبت هاى تغذيه اى در باردارى و شيردهى (يزشك و اه ماما) اصول تغذيه صحيح ‎eee eee Occ rescore ia‏ لاتنوع: ‎eer mre preven pict)‏ 0 ل ‎ee‏ ا ا م و تخم مرغ و حبوبات و مغزها) ل تعادل: مصرف مقادير كافى از هر كروه (در هر ككروه ‎wes‏ ا 0[ ومی توان از یکی به جای دیگزی استفاده کرد) 

صفحه 10:
كروه هاى غذايى اصضلى اله ل ل ‎Fee een‏ ماكارونى, رشته, گندم, جو, ذرت | ‏ل‎ Ee) ‏ب, أهن و مقدارى يروتئين.‎ ل مقدار توصيه شده: 2-00 واحد در روز لا هر واحد ات رم تست سل ‎a Tee Siero cond‏ ا ا ليوان غلات يخته مانند برنج يا ماكارونى 

صفحه 11:
لآ كروه ميوه ها و سبزى ها: تامين ويتامين ها به ويزه ويتامين هاى ©) و 0 و املاح معدنى ا 9 ‎Oe wears‏ اله ‏[] هر واحد میوه: یک عدد سیب یا پرتقال يا موز متوسطع نصف ليوان كميوت يا ميوه يخته-© عدد زردآلو-نصف ليوان حبه انكور-يك جهارم طالبى متوسط- نصف ليوان آب ميوه- ©قاشق ‎yas‏ میوء ننک ‏[7] هر واحد سبزی: یک لیوان سبزی خام برگ دار یا سالاد سبزیجات(گوجه فرنگی, کاهو, کلم, فلفل دلمه ای)< نصف لیوان سبزى هاى يخته ‎ 

صفحه 12:
۳ 7] 0- شیر و لبنیات: تامین کلسیم, فسفر, پروتئین و ویتامین هاى ©) و ©6 , شامل: شير, ماست, ينير, بستنى و 32-7 لا مقدار توصيه شده: <©-© واحد در روز [0 MCw re Seer re eer re Ls) Pe re sie cio Pale eure eae rtEng 

صفحه 13:
11 1 0 0 ‏ل ال ل‎ eer Snes Sal املاحی نظیر آهن و روی. شامل: انواع گوشت سفید و CO ee ‏ا‎ (52.8 ells aby ) [] مقدار توصیه شده: 0 واحد در روز ‎ceerane Se So (EET aa‏ ا 07 خام یا یک لیوان پخته < دو عدد تخم مرغ < نصف ‎ween‏ 0 0 

صفحه 14:
ک 0 000 اله [] شامل انواع قند ها, چربی ها, شیرینی, روغن, کره, ‎EE IES‏ لت ا ال هاى كازدار, انواع ترشى ها و شورها و غيره [] مقدار توصیه شده: حداقل مقدار 

صفحه 15:
1 نحوه مصرف مكمل ها در دوران باردايى |" وشیریدهی 7] مکمل آهن: افزایش نیاز در بارداری 0 برابرکه از طریق ‎So tee OCS See ae Tete he ee eo‏ سولفات در روز از هفته © باردارى تا سه ماه بعد از زايمان. ‎ee Ce Ee‏ ا ‎Te Ce Eee‏ رت 0 ۱9| ‏[۲ عوارض: تهوع, درد معده, اسهال یا پیوست. توصیه به مصرف قرص بعد از غذا , شب قبل از خواب لا از مصرف شير و لبنيات با قرص آهن خوددارى شود. ‎ 

صفحه 16:
۱ eee BE OTe Wee ae ‏ا ل‎ ie RESET ea] ‏فاصله كم ذخاير بدنى كافى نداردمصرف مكمل هاى مولتئ‎ ‏ويتامين توصيه مى شود.‎ | 00 0 ee اا ا ا ۱۳ هر كشور با توجه به وضعيت موجود صورت مى كيرد ورعايت ‎Ope tere yer‏ BBE eee Meer Ser Br ence Newey Se a 1000 ‏مولتی ویتامین ساده يا مینرال مصرف نمایند.‎ 

صفحه 17:
یی 1 ا بهتر است از © ماه قبل يا حداقل يك ماه قبل از باردارى و در نهايت به محض اطلاع از باردارى مصرف روزانه ‎ere See Tae TS Se ong)‏ غنى از اسيد فوليك مانند جكر, سبزى هاى سبز تيره مثل اسفناج و حبوبات توصيه مى شود. [] توجه: از شروع هفته ©0 باردارى در صورت مصرف ل ا ا ل فولیک باشد باید قرص اسید فولیک قطع شود. 

صفحه 18:
| | a 1 ‏وزن كيرى در طول باردارى‎ | Be eer tee ES Se ee TUBES ew Ee ايش وزن مربوط به جنین, جفت, رحم, افزایش حجم خون, ‎Tee ae ee)‏ )] 7 وزن گیری سریع یا کند سبب زایمان زود رس eee Eee SOT ae! [] وزن گیری زیاد چاقی جنین و بعد از زایمان مادر ا م ل ا ل لك ا ‎RaW Roy‏ 

صفحه 19:
ميزان افزايش وزن de4e.S عن 00.6 "0۳ Uke} ©©- 199 -©6 ه06 ۳ وزت ۳۹ ناحیه "01 ذرد pres 4 0 “as ‏باردارئ‎ ‏برحسب‎ 624 

صفحه 20:
1 شكايات شايع دوزان باردارى: 1" ‎mel‏ ا ل ا ل ل 6 ا ال 9 نتیجه ریفلاکس اسید معده به قسمت تحتانی مری ‏[] توصيه كنيد: ‎| ne! ‏7] غذاهای آب پز وبخار پز ‎۱90 oe ae! ‏۲ پیاده روی بعد از غذا ‎0 el ‎ 

صفحه 21:
11 شكايات شايع دوران باردارى: 1" ‎G roe Gials 0‏ ا 6 ‎Na IS Gla‏ و سایر نوشیدنی های حاوی کافنین ‏[7] خودداری ازمصرف سرکه و استفاده از شیر, تخم مرغ و و ۱[ ‏تا خودداری از دراز کشیدن یا خم شدن بعد از صرف غذا ‏[] سر بالاتر از بدن در هنگام استراحت ‏در نهايت استفاده از آنتى اسيد ‎ 

صفحه 22:
[] نان و بیسکوییت ناشتا 0 ae) ‏ل] غذاهاى جرب, سرخ كرده وير ادويه‎ ‏كك‎ ‎01-0 er oma © غذا ها ومايعات سرد [7] آرام غذا خوردن و استراحت 50 رايحه آزار دهنده ‎Ree ere ee eae tree)‏ اله ‎ ‏۳ ‏[] حمایت روحی ] تجويز ويتامين ©2)9 ‎ 

صفحه 23:
نتیجه فشار رحم و محتویات آن روی ورید های لگنی و مختل شدن باز كشت وريدى خون از ياها ter ‏ا‎ 000 a ane Oa ‏ماهی شور, شور ها وترشیجات‎ 9 bee tee oe one ‎ra Csr‏ ا له ‎Ce ‏7] ایستادن و نشستن روی صندلی با پاهای آویزان ‏لآدر صورت ادم جنراليزه همراه با فشار خون و بعد از 110111111111 تشخیصی لازم توسط پزشک ‎ers renee‏ ۳۳۳ اه ‎ ‎ 

صفحه 24:
‎CMe De Tae wr eee WETS‏ 0ك ‎Sp acer e cept]‏ 0 ‏[] خطرات احتمالی: آنمی , گوارشی ‎| ee Sea Ee ork ESS ec ۳ eee ‎Speer an ete pert en Ee Fils) ‏قوروت, ترشی ها, شیرینی ها‎ ‏1 تا زمانی که تنوع رزيم را برهم نزند , تنوع و تعادل رریم ‎ete ee Ce meen ar ncaa‏ 9 اله ‎ 

صفحه 25:
4 يبوست: به علت تاثير هورمون ها, حركت طبيعى روده ها الا ‎RAG‏ | ۳ [] مایعات آب , آب میوه و سوپ [۲ سالاد و سیزی خوردن ۱ Orr er pe rere earre tprenn aetna ‏سبزى هاى خام و يخته, ميوه هاى تازه و سالاد‎ Pe recone 0 cee ese [] نان وعسل ل روغن زیتون ۲7 پیاده روی لآ ملين هاى ملايم دارويى در يبوست شديد لآ روغن كرجك جذب ويتامين هاى محلول در جربى دجار نقصان 

صفحه 26:
‎ARES‏ تزا وه ‏۲1 ترشحبیش از حد بزاق ناشی از تحریک غدد بزاقی به > درمان ندارد. ‎ 

صفحه 27:
نكات تغذيه اى در برخورد با مشكلات و بيماريهاى ا" دوران باردارى: اا ل 0 0 لك ‎ol. 0‏ ل ‎thse Ss‏ سبزیهای سبز تیره [] انواع مغزها (گردو, پسته), انواع خشکبار مثل برگه ها , توت خشک به عنوان میان وعده لا مصرف منابع ويتامين © ] چای, قهوه, دمکرده های گیاهی 

صفحه 28:
| ©- يره اكلاميسى و اكلاميسى ( افزايش فشار خون در اثر ۲ باردارى) لآ يره اكلاميسى با افزايش فشار خون, يروتئين اورى و ادم بعد از هفته (0© باردارى, اولين حاملكى و در سنين 0 و بالای 29 سال 0 0 لا بسترى ‎ESCs SC Die‏ ل ا الك محدودیت نمک نباید قایل شد. ‎ae ee‏ 9 

صفحه 29:
انواع ريز مغذى ها و درشت مغذى ها ‎Cael‏ ا 1 ضعف و خستگی, آتروفی عضلات, ابتلا به عفونت های ‎Cerro TS Eee‏ و های پوستی و ریزش مو 0 7 وزن گیری نامناسب ۱ سرم 0 8 سومتعنيه با كاهشن ورن كيرى: به دليل كمبود اترزى, 1" 

صفحه 30:
| ‎REGIE KIO WO Dod‏ ۱ | 17 کمتر از .48 , کوتاهی‌قد, سابقه تولد كم وزن جند قلويى حاملكى ةق بلاز ©0 و بعد از © , حاملكىهاومكرر, نالكاهىاز تغذياه صحيح, درلمد ناكافى بيمارىهاىمزمزيا عفونى لعنياد... لا عوارض: سوعءتغذيه شديد در اوایل بارداری نقایص جسمى و ذهنى در جنين و در اواخر باردارى كاهش رشد جنين و تولد نوزاد كم وزن, افزايش احتمال مرك جنين, اكلاميسى, خونريزى و كم خونى مزمن ,عدم توانایی شیردهی و نگهداری نوزاد 

صفحه 31:
۱9۳9 pee ecole ae RVI WE) Leen Sy ae Os FO aS ‏باردارى, ديابت باردارى, يره اكلاميسى, ماكروزومى‎ ‏جنين, افزايش احتمال سزارين.‎ 

صفحه 32:
الله درمان سوءتغذيه: ‎eal‏ ا و ات ا 0 لا مناسب, توصيه به مراجعه منظم براى كنترل دقيق وزن و فشار خون, تغذیه کافی ومناسب, استراحت کافی, استفاده به موقع از مكمل هاى دارويى, توصيه هاى ‏تغذيه اى مناسب به خانم هاى باردار لاغر, داراى اضافه وزن و یا چاق ‎ 

صفحه 33:
‎mal‏ ل مرده زايى و افزايش فشار خون ‏ا ا ا ل لك ‏توصيه ها: ‏۳-5 در حجم کم و دفعات بیشتر ‎CS eee ee eae See te eis nel ‏۲ نمک کاهش ‎eo Ie SOL e ES ae eS ee Ce ee eee ‏دار‎ ‎01100000 See hare OPE Te CS! cone an 1 a ‎۱ ‎"۱ ‏یمه دوم حاملگی, عوامل خطر مرتبط: سن و‎ wen ‏وزن وه و و سابقه خالوادگی.‎ ‎ ‎ 

صفحه 34:
لا ©6-ديابت آشكار يا از بيش شناخته شده : مشاوره با يزشك قبل از باردارى, تنظيم انسولين, يايش منظم قند خون, توصيه اى ديابت حاملكى 

صفحه 35:
ادرارو كاهش حركات يريستالتيك مجارى ادرارى پیشگیری: 21 ‏ل ا ا ال‎ 1 ‏ا ا‎ See Ce eT See Cw Lee SS [] نوشيدنى هايى نظير قهوه لا © اسيدى كردن ادرار با : كوشت لخم (قرمز و سفيد), ماهى و تخم مرغ, ينير, شكلات و غلاتى نظير برنج ل ©- شستشوى مجارى ادرارى با مصرف © ليتر مايعات 9 ل ل ل ا ل ا اله 

صفحه 36:
هيدروكسيلاز و افزايش فنيل الانين خون, هدف ازرزيم درمانى: حفظ سطح فنیل آلانین خون در محدوده طبیعی 0 تا 0 میلی گرم در دسی لیتر 7] اندازه گیری منظم فنیل آلانین, محدودیت مصرف غذاهایی که ‎WET CT Rene O AES SESE‏ ا 2 1 آسيارتام 1 تجويز انواع مكمل هاى ويتامين و املاح بخصوص روى, منكنز و نياسين اه ‎eres cS Rn eter a Sere Tele‏ 8 فنيل كتونورى: اختلال متابوليك ارثى, كمبود فنيل آلانين الله 

صفحه 37:


تغذیه در دوران بارداری تهیه و ارائه :ملیحه علی آبادی كارشناس ارشد تغذيه مقدمه از آنجایی که حرکت در جاده تندرستی مدیون بذل توجه و دقت از همان لحظه های نخستین زندگی انسان یعنی از اوایل دوران جنینی است ,اهمیت دوران بارداری بر همگان روشن می گردد. یکی از مهمترین و اصلیترین نکات در این دوران ,تغذیه مادر باردار می باشد ,زیرا رشد و نمو کامل جنین رابطه تنگاتنگی با تغذیه مادر داشته ,تامین نیاز های او با دریافت مواد مغذی مادر عجین شده ,تنها راه بر آوردن نیاز های انرژی و ساختاری او به واسطه جفت است. مقدمه جنین رشد بسیار سریعی دارد و وزن او از یک گرم در 8هفتگی به 3200گرم در هفته چهلم می رسد. جنین برای چنین رشدی ,احتیاج به انواع مواد مغذی دارد که باید از طریق تغذیه صحیح مادر تامین شود . سوءتغذیه طوالنی در دوران پیش از بارداری ,می تواند باعث سوءتغذیه جنین شود و در نتیجه ممکن است که وزن نوزاد هنگام تولد از حداقل قابل قبول ( 2500 گرم) کمتر باشد. عوامل خطرزا در مرحله شروع بارداری ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ سن کمتر از 18یا بیشتر از 35سال محرومیت اقتصادی ,اجتماعی یا فرهنگی خرافات و باورهای نادرست غذایی استعمال دخانیات به مقدار زیاد اعتیاد به مواد مخدر و مصرف الکل داشتن BMIباالتر از 26یا کمتر از 19.8در اولین مالقات بارداری سابقه بارداری های متعدد با فاصله کمتر از 3سال از زایمان قبلی سابقه اختالالت دستگاه تولید مثل یا اختالالت باروری داشتن رژیم غذایی درمانی برای یک بیماری مزمن سیستمیک عوامل خطرزا طی مراقبت های بارداری افزایش وزن ناکافی افزایش زیاد وزن کم خونی متوسط یا شدید مراقبت های تغذیه ای از Qخانم های مبتال به سوءتغذیه پیش از بارداری : BMI<18.5  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ رعایت تنوع غذایی استفاده از غذاهای پر انرژی مثل عسل ,مربا و کره در وعده صبحانه استفاده از میان وعده هایی نظیر بیسکوییت ,کیک ,شیرینی, شیر ,خرما ,میوه های تازه و خشک و انواع مغز ها استفاده بیشتر از نان وغالت استفاده از روغن زیتون در تهیه ساالد جهت تحریک اشتها ,از انواع چاشنی ها در تهیه غذاها استفاده شود.  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مراقبت های تغذیه ای از خانم های مبتال به سوءتغذیه پیش از بارداری : BMI>25 افزایش تعداد وعده های غذایی و کاهش حجم هر وعده داشتن ساعت ثابت برای صرف غذا در وعده های مختلف محدود کردن مصرف قند و شکر ,شیرینیجات ,نوشابه ها ,شربت ها و آب میوه های صنعتی استفاده از نان به جای برنج و ماکارونی استفاده از نان سبوس دار به جای نان های فانتزی استفاده بیشتر از حبوبات پخته مصرف لبنیات کم چرب ,گوشت کامال لخم ,مرغ و ماهی بدون پوست خودداری از مصرف فرآورده های گوشتی پرچرب( سوسیس, کالباس ,همبرگر ,کله پاچه و مغز)  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ مراقبت های تغذیه ای از خانم های مبتال به سوءتغذیه پیش از بارداری : BMI>25 استفاده از گوشت های سفید به جای قرمز محدودیت مصرف تخم مرغ ,سس ساالد ,کره ,خامه ,سرشیر و پنیر های پرچرب استفاده از میوه جات و سبزیجات بیشتر (خام) غذاها به صورت آب پز یا کبابی یا تنوری پرهیز از غذاهای سرخ کرده روغن مایع گیاهی محدودیت مصرف دانه های روغنی مثل گردو ,فندق ,بادام ,تنقالت کم ارزش یا پرچرب مثل آب نبات ,شکالت و چیپس اجتناب از غذاهای آماده و کنسروی ,نمک و غذاهاتی شور فعالیت بدنی متناسب با سن و شرایط جسمی حتی االمکان 30دقیقه پیاده روی در تمام روزهای هفته مراقبت های تغذیه ای در بارداری و شیردهی (پزشک و ماما) اصول تغذیه صحیح رعایت تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی تنوع :اطمینان از مصرف همه گروه های اصلی غذایی( نان وغالت ,میوه و سبزی ,شیر و لبنیات ,گوشت و تخم مرغ و حبوبات و مغزها) تعادل :مصرف مقادیر کافی از هر گروه (در هر گروه غذایی مواد غذایی با ارزش تقریبا یکسان قرار دارند ومی توان از یکی به جای دیگری استفاده کرد) گروه های غذایی اصلی -1 گروه نان وغالت :تامین انرژی ,شامل :نان ,برنج, ماکارونی ,رشته ,گندم ,جو ,ذرت مواد مغذی مهم :انرژی ,بعضی از انواع ویتامین های گروه ب ,آهن و مقداری پروتئین. مقدار توصیه شده 7-11 :واحد در روز هر واحد :یک برش 30گرمی (یک کف دست) نان سنگک ,تافتون یا بربری یا 4بر ش نان لواش= نصف لیوان غالت پخته مانند برنج یا ماکارونی گروه های غذایی اصلی گروه میوه ها و سبزی ها :تامین ویتامین ها به ویژه ویتامین های Aو Cو امالح معدنی مقدار توصیه شده4-5 :واحد در روز هر واحد میوه :یک عدد سیب یا پرتقال یا موز متوسط= نصف لیوان کمپوت یا میوه پخته= 3عدد زردآلو=نصف لیوان حبه انگور=یک چهارم طالبی متوسط= نصف لیوان آب میوه= 2قاشق غذاخوری میوه خشک هر واحد سبزی :یک لیوان سبزی خام برگ دار یا ساالد سبزیجات(گوجه فرنگی ,کاهو ,کلم ,فلفل دلمه ای)= نصف لیوان سبزی های پخته گروه های غذایی اصلی -3 شیر و لبنیات :تامین کلسیم ,فسفر ,پروتئین و ویتامین های Aو , B2شامل :شیر ,ماست ,پنیر ,بستنی و کشک مقدار توصیه شده 3-4 :واحد در روز هر واحد :یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست یا 2قوطی کبریت پنیر کم چرب یا یک لیوان کشک یا 1.5لیوان بستنی گروه های غذایی اصلی - گوشت ,تخم مرغ ,حبوبات و مغز ها :تامین پروتئین و امالحی نظیر آهن و روی .شامل :انواع گوشت سفید و قرمز ,دل ,جگر ,تخم مرغ ,عدس ,حبوبات ,مغز ها ( پسته ,بادام ,گردو) مقدار توصیه شده 3 :واحد در روز هر واحد 60 :گرم گوشت پخته= نصف لیوان حبوبات خام یا یک لیوان پخته = دو عدد تخم مرغ = نصف لیوان مغز ها گروه متفرقه شامل انواع قند ها ,چربی ها ,شیرینی ,روغن ,کره, خامه ,نمک ,شکالت ,سس مایونز ,انواع مرباها ,نوشابه های گازدار ,انواع ترشی ها و شورها و غیره مقدار توصیه شده :حداقل مقدار نحوه مصرف مکمل ها در دوران باردارQی وشیرQدهی مکمل آهن :افزایش نیاز در بارداری 2برابرکه از طریق مصرف مواد غذایی تامین نمی شود .مصرف یک عدد قرص فرو سولفات در روز از هفته 16بارداری تا سه ماه بعد از زایمان. اگر مادر دچار کم خونی شدید باشد باید دوز درمانی یعنی 5-4 میلی گرم به ازاء کیلوگرم وزن بدن. عوارض :تهوع ,درد معده ,اسهال یا یبوست .توصیه به مصرف قرص بعد از غذا ,شب قبل از خواب از مصرف شیر و لبنیات با قرص آهن خودداری شود. مکمل مولتی ویتامین ( ساده یا مینرال) در شرایطی که ترکیب برنامه غذایی روزانه خانم باردار از تعادل و تنوع کافی برخوردار نیست و با بعلت حاملگی های مکرر و با فاصله کم ذخایر بدنی کافی نداردمصرف مکمل های مولتی ویتامین توصیه می شود. سیاست گذاری های مرتبط با مکمل یاری توسط مسئولین بهداشتی هر کشور با توجه به وضعیت موجود صورت می گیرد ورعایت دستورالعمل های کشوری الزامی است. در کشور ما بر اساس دستورالعمل کشوری ,کلیه خانم های باردار از شروع هفته 16تا 3ماه بعد از زایمان باید یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند. مکمل اسید فولیک: بهتر است از 3ماه قبل یا حداقل یک ماه قبل از بارداری و در نهایت به محض اطالع از بارداری مصرف روزانه 400میکروگرم شروع شود .مصرف منابع غذایی غنی از اسید فولیک مانند جگر ,سبزی های سبز تیره مثل اسفناج و حبوبات توصیه می شود. توجه :از شروع هفته 16بارداری در صورت مصرف کپسول مولتی ویتامین که حاوی 400میکروگرم اسید فولیک باشد باید قرص اسید فولیک قطع شود. وزن گیری در طول بارداری ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ وزن گیری با رژیم غذایی متعادل از همه گروههای غذایی از ماه سوم وزن گیری سرعت گرفته و متضمن سالمت مادر و جنین افزایش وزن مربوط به جنین ,جفت ,رحم ,افزایش حجم خون, ذخایر چربی و اندازه Breast وزن گیری سریع یا کند سبب زایمان زود رس کمی وزن گیری :نقص لوله عصبی وزن گیری زیاد چاقی جنین و بعد از زایمان مادر با توجه به وضعیت بدنی مادر( الغر ,طبیعی ,یا چاق) میزان افزایش وزن توصیه شده متفاوت است. میزان افزایش وزن ‏BMI وضعیت رنگ بدن مادر ناحیه ‏BMI 18-12.5 >19.8 الغر زرد 16-11.5 2619.8 طبیعی سبز 11.5-7 29<26 اضافه وزن نارنجی 9-6 <29 چاق قرمز میزان افزایش وزن بارداری برحسب ‏BMI شکایات شایع دورQان بارداری: ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ -1سوزش سردل (:) Heart Burnبه علل هورمونی ,افزایش حجم رحم ,رشد جنین و فشار آن به معده و دستگاه گوارش و در نتیجه ریفالکس اسید معده به قسمت تحتانی مری توصیه کنید: افزایش تعداد وعده ها با حجم کم غذاهای آب پز وبخار پز خوب جویدن و آرام خوردن پیاده روی بعد از غذا غذاهای کم چرب وبدون ادویه شکایات شایع دورQان بارداری: کاهش مصرف شکالت ,قهوه ,چای ,نوشابه های گازدار و سایر نوشیدنی های حاوی کافئین خودداری ازمصرف سرکه و استفاده از شیر ,تخم مرغ و غذاهای نشاسته ای خودداری از دراز کشیدن یا خم شدن بعد از صرف غذا سر باالتر از بدن در هنگام استراحت در نهایت استفاده از آنتی اسید  -2تهوع صبحگاهی (:) Morning Sickness نان و بیسکوییت ناشتا 4 تا 5وعده غذا در حجم کم غذاهای چرب ,سرخ کرده و پر ادویه باز گذاردن پنجره مایعات بین وعده ها غذا ها ومایعات سرد آرام غذا خوردن و استراحت گرسنه نماندن رایحه آزار دهنده استراحت حمایت روحی تجویز ویتامین B6  -3ادم بارداری :ورم مختصر در ساق و قوزک پا ,در نتیجه فشار رحم و محتویات آن روی ورید های لگنی و مختل شدن باز گشت وریدی خون از پاها توصیه ها: محدودیت نمک و غذاهای شور ,چیپس ,آجیل شور , ماهی شور ,شور ها وترشیجات 4 تا 5بار در روز به پهلو دراز بکشد ( خون رسانی بهتر به اعضای لگنی ,رحم و جنین و جلوگیری از پیشرفت ادم) ایستادن و نشستن روی صندلی با پاهای آویزان در صورت ادم جنرالیزه همراه با فشار خون و بعد از هفته 20حاملگی ,شک به پره اکلمپسی ,اقدامات تشخیصی الزم توسط پزشک  Pica-4 و ویار حاملگی :پیکا خوردن مواد غذایی غیر خوراکی مثل خاک ,یخ .شیوع در روستاییان و یا تاریخچه پیکا در کودکی یا خانواده خطرات احتمالی :آنمی ,گوارشی مشاوره با بیمار ,نوع ماده مصرفی و علت مصرف, خطرات مصرف ,بررسی کم خونی ویار :تمایل زیاد به مصرف یک ماده غذایی ,قره قوروت ,ترشی ها ,شیرینی ها تا زمانی که تنوع رژیم را برهم نزند ,تنوع و تعادل رژیم  ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ ‏ -5یبوست :به علت تاثیر هورمون ها ,حرکت طبیعی روده ها کاهش توصیه ها: مایعات آب ,آب میوه و سوپ ساالد و سبزی خوردن غذاهای پر فیبر مانند حبوبات و غالت به همراه مایعات فراوان و سبزی های خام و پخته ,میوه های تازه و ساالد نان ها سبوس دار مانند سنگک و نان جو برگه ,آلو و یا آب آلو نان وعسل روغن زیتون پیاده روی ملین های مالیم دارویی در یبوست شدید روغن کرچک جذب ویتامین های محلول در چربی دچار نقصان  -6پتیالیزم یا افزایش بزاق دهان ترشحبیش از حد بزاق ناشی از تحریک غدد بزاقی به علت مصرف مواد غذایی نشایسته ای .گذرا ,نیاز به درمان ندارد. نکات تغذیه ای در برخورد با مشکالت و بیماریهای دوران بارداری: -1آنمی :هموگلوبین کمتر از 11گرم در دسی لیتر , عالوه بر مصرف مکمل: منابع غذایی حاوی آهن :گوشت ,جگر ,حبوبات و سبزیهای سبز تیره انواع مغزها (گردو ,پسته) ,انواع خشکبار مثل برگه ها , توت خشک به عنوان میان وعده مصرف منابع ویتامین C چای ,قهوه ,دمکرده های گیاهی  -2پره اکالمپسی و اکالمپسی ( افزایش فشار خون در اثر بارداری) پره اکالمپسی با افزایش فشار خون ,پروتئین اوری و ادم بعد از هفته 20بارداری ,اولین حاملگی و در سنین 20و باالی 35سال اکالمپسی :منجر به تشنج بستری رژیم :مقادیر دلخواه از منابع پروتئین ,کالری ومایعات, محدودیت نمک نباید قایل شد. چاقی از عوامل خطر  -3سوءتغذیه با کاهش وزن گیری :به دلیل کمبود انرژی, انواع ریز مغذی ها و درشت مغذی ها عالئم بالینی :وزن گیری ناکافی ,کاهش چربی بدن, ضعف و خستگی ,آتروفی عضالت ,ابتال به عفونت های مکرر ,ادم ,عدم تحمل سرما ,تاخیر بهبود زخم ,زخم های پوستی و ریزش مو راههای تشخیص: وزن گیری نامناسب بررسی وضعیت تغذیه , CBC:آلبومین ,آهن ,فرتین سرم عوامل مستعد کننده سوءتغذیه: BMI کQQQمتر از , 18.5کQQQوتاهیقQQد ,سQQابقه QتQQQولد ی حQاملگیقQQبلاز 18و بQQQعQد از ن چند قQQلوی , کQQQم Qوز , , 35حQاملگیهایمکرر ,نQQاآQگاهیاز تQQQغQذیه QصQQحیح, ی اQعتیاد... ی بQQQیماریهایمزمنیQQا عفون , درآQمد نQQاکاف , عوارض :سوءتغذیه شدید در اوایل بارداری نقایص جسمی و ذهنی در جنین و در اواخر بارداری کاهش رشد جنین و تولد نوزاد کم وزن ,افزایش احتمال مرگ جنین ,اکالمپسی ,خونریزی و کم خونی مزمن ,عدم توانایی شیردهی و نگهداری نوزاد  سوءتغذیه ناشی از بیش خوری( : ) Over nutritionوزن گیری بیش از مقدار الزم ,سبب طوالنی شدن مدت بارداری ,دیابت بارداری ,پره اکالمپسی ,ماکروزومی جنین ,افزایش احتمال سزارین... درمان سوءتغذیه: گرفتن شرح حال کامل از وضعیت تغذیه و مداخله مناسب ,توصیه به مراجعه منظم برای کنترل دقیق وزن و فشار خون ,تغذیه کافی ومناسب ,استراحت کافی, استفاده به موقع از مکمل های دارویی ,توصیه های تغذیه ای مناسب به خانم های باردار الغر ,دارای اضافه وزن و یا چاق  -4دیابت بارداری :نیمه دوم حاملگی ,عوامل خطر مرتبط :سن و وزن بارداری و سابقه خانوادگی. عوارض :نوزاد نارس ,ماکروزومی ,اریتمی ,هایپربیلی روبینمی, مرده زایی و افزایش فشار خون تاکید بر پیشگیری از هیپرگلیسمی و کتوز ,وزن گیری مناسب توصیه ها: غذا در حجم کم و دفعات بیشتر تنوع و تعادل در رژیم غذایی ,غذاهای چرب و سرخ کرده کاهش نمک کاهش مواد غذایی فیبر دار مانند سبزی ,حبوبات ,میوه و نان های سبوس دار کاهش قند های ساده ,غذاهابا نمایه گلیسمی پایین( نان بربری, تافتون ,سنگک ,حبوبات) جایگزین مواد غذایی با نمایه گالیسمی باال(لواش,سیب زمینی ,هویج) -5 دیابت آشکار یا از پیش شناخته شده :مشاوره با پزشک قبل از بارداری ,تنظیم انسولین ,پایش منظم قند خون ,توصیه ای دیابت حاملگی -6عفونت های ادراری :عوامل ایجاد کننده :قلیایی شدن ادرارو کاهش حرکات پریستالتیک مجاری ادراری پیشگیری: -1 مواد غذایی محرک :ادویه ها ,فرآورده های گوشتی نمک سود ,سیرابی ,گوشت های کنسرو ,مواد غذایی گوگرد دار مانند مارچوبه ,تربچه ,سیر و پیاز نوشیدنی هایی نظیر قهوه -2 اسیدی کردن ادرار با :گوشت لخم (قرمز و سفید), ماهی و تخم مرغ ,پنیر ,شکالت و غالتی نظیر برنج -3 شستشوی مجاری ادراری با مصرف 2لیتر مایعات درروز  -7فنیل کتونوری :اختالل متابولیک ارثی ,کمبود فنیل آالنین هیدروکسیالز و افزایش فنیل االنین خون ,هدف ازرژیم درمانی: حفظ سطح فنیل آالنین خون در محدوده طبیعی 2تا 6میلی گرم در دسی لیتر اندازه گیری منظم فنیل آالنین ,محدودیت مصرف غذاهایی که پروتئین زیاد دارند نظیر لبنیات ,گوشت ,مرغ و.. نکات مهم درتنظیم رژیم غذایی آسپارتام تجویز انواع مکمل های ویتامین و امالح بخصوص روی ,منگنز و نیاسین دریافت ناکافی انرژی یا بیماری و عفونت سبب تجزیه پروتئین های بدن و رها شدن اسید آمینه ها از جمله فنیل آالنین