صفحه 1:
صفحه 2:
درس پژوهی و راههای توسعه آن
صفحه 3:
پژوهش در آموزش و پرورش
پژوهش در آموزش و پرورش در صدد مطالعه و حل
مسایل آموزشی وپرورشی است .
پژوهش در آموزش و پرورش زمانی به اهداف و
ماموریتهای خود نایل خواهد شد که نتایج آن در
مدرسه و كلاس درس و در مسير بهبود فعالیتهای
آموزشى - برورشى و بادكيرى .بكاركرفته شود.
صفحه 4:
برخی دلایل انجام پژوهش در سطح مدرسه
اینکه دانش آموزان ما مهارتهای اساسی را در جریان آموزش به
خوبى كسب نمی کنند .
I دانش آموزان ایرانی در مطالعات جهانی ریاضیات و علوم و
همچنین سواد خواندن رتبه های مناسبی را کسب نکرده اند.
صفحه 5:
چگونه پژوهش را به سطح مدرسه ببریم؟
ابتدا باید باورکنیم که تحول در آموزش و پرورش بدون بردن
پژوهش به سطح مدرسه ممکن نیست !
بعد از این باور راستین » باید آستین ها را بالا زد » کار جانانه کرد
و نسبت به تمهید شرایط اقدام نمود . باید زیست بوم مناسب
پژوهش را در سطح مدرسه بشناسیم و برای ایجاد آن تمهیدات
لازم را فراهم کنیم .
پژوهش دانه ای حساس است که در هر خاک و آب و
هوایی نمی روید !
صفحه 6:
برای بردن پژوهش به مدرسه بايد
به تحقق مدرسه پژوهنده و یادگیرنده فکر کنیم!
مدارس پژوهنده چه هستند ؟
مدارس پژوهنده در واقع نگاه به مدرسه به عنوان موجودی زنده » و سازمانی هوشیار
و دایما در حال یادگیری و رشد است .
در مدارس پژوهنده هیچ عنصری بی نیاز از باد گیری و پژوهش تلقی نمی شود . همه
عناصر معلم ؛ دانش آموز ؛ مدیر و سایر کار کنان پژوهش و یادگیری را وظیفه خود می
دانند و در این زمینه بطور جدی احساس نیاز می کنند .
مدارس پژوهنده محل اتصال و تلاقی انواع اشکال پژوهش آموزشی برای پیشبرد
اندیشه پژوهش و یاد گیری برای همه است .
مدرسه پژوهنده .فضایی ایجاد می کندتا در آن پژوهش خلاقیت و نوآوری برای حل
مسایل تشهیق شود . این موضوع باعث می شود که مدرسه تبدیل به یک" کارخانه
فکر "شود. در چنین فضایی اصل "ما می توانیم " مورد تشویق قرار می گیرد .
در اين مدرسه . همواره جریان خروشلنی از پژوهش, نو آوریها و فرایندهای جدید برای توسعه
یاد گیری؛ به چشم میخورد.
صفحه 7:
مدرسه پژوهنده محل تلاقی اشکال مختلف پژوهش
آموزشی برای بهبود تدریس و یادگیری است .
=
ه 9
2
صفحه 8:
پژوهشهای معلم محور:
معلم بعنوان پژوهشگر
سالیان درازی است که پژوهش آموزشی در تسلط شیوههای کلاسیک و
کمی بوده است اما اجرای این دسته از پژوهشها به معلم و تدریس وی
کمک درخوری نکرده است. بنابراین جنبش معلم متفکر و پژوهنده رویکرد
دیگری را برای تامین نیازهای خود ب رگزیده است.
وهشهای معلم محور مبتنی بر موضوعات مرتبط با کلاس درس است و
فرایند پژوهش. مبتنی بر جستوجو و اکتشاف در موضوعات اساسی کلاس
درس برای توسعه باد گیری در میان دانش آموزان است.
تس ساوسو قوس اس وی یوج
مشارکت فعال آنها را در حل مشکلات موجود در کلاس درس فراهم
میسازد.
صفحه 9:
پژوهشهای معلم محور:
بطور برجسته دو روش اقدام پژوهی و درس پژوهی را در بر می گيرند
الف )اقدام پژوهی :
در میان روشهای پژوهشی معلم محور. اقدام پژوهی بیش از سایر
روشها شناخته شده و پیرامون آن بحث گردیده است. این مفهوم
به طور ساده با دو عبارت پژوهش و عمل تعریف میشود.
کوششی است که می خواهد بین پژوهش به عنوان وسیلهای برای
آگاهی و دانستن و عمل آموزشی رابطه اركانيكك برقرار مى كند.
صفحه 10:
ب)درس پژوهی
برخلاف اقدام پژوهی » رویکرد درس پژوهی کمتر
شناخته شده است در صورتی که از ظرفیت شگفت
انگیزی برای کمکت به تحول درآموزش و پرورش در
آن نهفته است !
درس پژوهی رویکرد دیگری برای توسعه دانش حرفهای معلمان
است. که از درون مدارس ژاپنی مطرح و توسعه يافته است. اين
فعالیت تاریخچه ای طولانی مدت در میان معلمان این کشور دارد
به شکلی که در آموزش و پرورش ژاپن کاملاریشه دوانیده است.
صفحه 11:
درس پژوهی
* مطالعات متعدد بویژه مطالعه تطبیقی نحوه آموزش معلمان در
فرهنگهای مختلف (در سه کشور ژاپن .امریکا و آلمان آزمینه
اشاعه این رویکرد را در سایر نظامهای آموزشی بیش از پیش مهیا
نمود.
* نتایج این مطالعات نقطهی عطفی برای شروع تحول آموزشی در
آمریکا و سایرکشورها براساس درس پژوهی شد. پس از
آمریکا کشورهای چین؛ هنگ کنگه آلمان انگلیس, سنگایون
استرالیا و مالزی نیز به انجام پژوهشهایی در این زمینه پرداختند
صفحه 12:
درس پژوهی : تدریس بر بسترفرهنگ
* درس پژوهی برگردان وائه ژاپنی jugyokenkyu
بمعنی مطالعه یا پژوهش تشکیل شده است .لا 6۲۱۷ بمعنی
درس 5 JUGYO بمعنای مطالعه با پژوهش است . معادل
انگلیسی درس پژوهی 51110 65500 است .
درس پژوهی به زبان ساده مطالعه و پژوهش جمعی پیرامون عمل
تدریس است . بعنوان یک معلم حرفه ای بیا و در روش تدریس
خود تامل کن! حتما روش بهتری برای تدریس وجود دارد .
صفحه 13:
تعریف درس پژوهی
* درس پژوهی یک رویکرد توسعه حرفه ای با پژوهش
مشار کتی در کلاس درس است که طی آنن معلمان با
یکدیگربرای تدوین طرح درس.اجرا ومشاهده نتایج آمن
در جهعت بهبود یاد گیری دانش آموزان همکاری
ومشارکت می نمایند.
صفحه 14:
اهداف
ایجاد زمینه برای به اشتراک گذاشتن دانش وتجربه معلمان در مدرسه
ارتقاء انگیزه معلمان در مطالعه منابع تخصصی برای توسعه دانش حرفه ای
تسهیل شرایط شکل گیری سازمان یادگیرنده با گسترش فرهنگ یاد گیری
در مدارس
ارتقاء دید گاه معلمان دربهره گیری از روشهای علمی(نظریه ها)در تحلیل
وبررسى يديده هاى آموزش وياد كيرى كلاس
اصلاح و بهسازى مستمر آموزش با تمركزو توجه به فرآيند يادكيرى دانش
آموزان
صفحه 15:
ف رآیند درس پژوهی
صفحه 16:
شروع کار با آمادگی لازم
ایجاد آمادگی اولین مرحله در مطرح کردن
موضوع درس پژوهی است.
صفحه 17:
معلمان مشتاق و متعهد
* در گروههای درس-پژوهی اگر اعضای آن به اجبار
مشار کت کنند به موفقیت نمیرسند. معلمان بایستی
مشتاق صحبت کردن درباره نظرات و روشهایشان بوده
و علاقهمند به همکاری با یکدیگر باشند. از
دانش آموزان یاد بگیرند» روش تدریسشان را تغییسر
دهند ایدههای جدید را امتحان کنند. نبازی به اعتقاد و
باور حقیقعی معلمان در ابتدا نمیباشد. اما چنانجه
درس-پژوهی را به عنوان کار اجباری بجای داوطلبانه
انجام دهند. احتمالا تلاشها به یک برنامه موثر و پایدار
منتهی نمیشود
صفحه 18:
زمان برای همکاری
درس پژوهی نیاز به تعیین زمان برای برنامه ریزی مشاهده و بحث درباره ی
درس مورد پژوهش معلمان دارد که می تواند در ساعات مدرسه یا ساعات
خارج از زمان مدرسه برنامه ریزی شود.درس پژوهی نیاز به ۲ نوع زمان دارد:
الف) زمان برای جلسات اعضای گروه و بررسی برنامه درسی. ( بهتر است در
ساعات خارج از زمان مدرسه باشد) قبل یا بعد از مدرسه یا تعطیلات آخر
هفته
ب)زمان برای تدریس درس مشاهده و بحث. ( بهتر است در ساعات مدرسه
باشد .)
* وقتی مدارس برای اختصاص زمان با مشکل مواجه هستند. سعی می کنند
کار را از طریق الکترونیکک و در فضای مجازی انجام دهند ؛ بخصوص در
مواقعی که اعضای گروه در مدارس مختلف کار می کنند.
صفحه 19:
حمایت مدیر
فعالیت درس پژوهی نیازمند حمایت همه جانبه مدیری است که
oT Gly ارزش قائل باشد. در غير این صورت اجرا و پیگیری آن
بسیار دشوار است.
مديران با تمام امکانات و منابع ۰ حمایت لازم را از گروهها در
زمان برخورد با مشکلات درسپژوهی معمول می دارند.
ارسال کپی گزارشات و ارزیابی ها به مدیر توسط تیم درس
پژوهی ؛ باعث می شود تا او کار درس پژوهی معلمان و مزایای
آموزش و یاد گیری برگرفته از آن را بهتر درک کند.
صفحه 20:
حمایت های بیرونی
در درس پژوهی می توان از حمایت های بیرونی مثل مهارت
متخصصان با تجربه استفاده نمود. توصیه های افراد آ گاه به تعیین راه
حل ها و اصلاح روشها کمک می کند. لبته حمایت بیرونی eK
شرط اصلی برای درس پژوهی نیست ولی برای گروه های کم تجربه
می تواند مفید باشد.
يكك راه حمایتی دیگر می تواند فراهم آوردن شرایط دسترسی به
بع اطلاعاتی از جمله تحقیقات آموزشی و انواع دیگری از
اطلاعات باشد که در پایه ریزی طرح درس مورد پژوهش قابل
استفاده باشد .
صفحه 21:
مشار کت گسترده مدرسهای
‘ ژوهی وقتی قویتر است که معلمان مدرسه. مشار کتی
درس يرو 1 ‘
كسترده داشته باشند. زيرا به ياد كيرى معلمان از طريق همكارى
گروهها بدست می آید .
صفحه 22:
جو همکاری گروهی در مدرسه
ایجاد محیطی که یاد گیری معلم و یاد گیری دانش آموز را بهتر
کند. به حمایت از درسپژوهی کمک می کند. فضای بسته می
تواند روند درس پژوهی را برای معلمان سخت و مشکل کند .
احساس ایمنی» و احترام به معلمان کمک می کند تا از یکدیگر
سؤال بيرسندء ایدههایشان را توضیح دهند» ریسکهای عقلانی
کنند و در تعامل و بازخورد با یکدیگر باشند. معلمان نمیتوانند
بدون جو همکاری »مشارکت فعالی در درسسپژوهی و
فعالیتهای مرتبط داشته باشند.
صفحه 23:
تشکیل گروه
در اجرای درس پژوهی برای ایجاد یک سازمان یاد گیرنده در مدرسه و ایجاد ارتباط بین معلمان پایه
های مختلف شورای معلمان مدرسه به عنوان یکك گروه پژوهشی بز رگ عمل می کند که تیمهای
کوچکتر درس پژومی درون این گروه شکل می گیرد . تیم های درس پژوهی در مراحل مختلف
چرخه درس پژوهی؛ شورای معلمان مدرسه را در کار خود مشار کت می دهد و به این ترتیب ضمن
ST اعضای تیم درس پژوهی از نقطه نظرات سایر معلملن مدرسه استفاده می کننده یافته های پژوهشی
تیم هم با معلمان مدرسه به اشتراک گذاشته می شود.
هر تیم درس پژوهی برای تامین تنوع دید گاه ها معمولا از ۳تا ۶ نفر از معلمان هم پایه تشکیل می شود
که در آموزش وتدریس وف رآیندهای مربوط به آمن دارای مسئله با مسائل مشترک بوده وبه دنبال
شناسایی وانتخاب راه حل مناسب برای رفع و یا کاهش آن هستند .
تبصره۱:برای تشکیل گروه در صورت کافی نبودن تعداد معلمان دریکک پایه تحصیلی ؛ ساير معلمان علاقمند در
پایه های مختلف تحصیلی نیز برای موضوع درس پژوهی پایه مورد نظر مشارکت می نمایند.
تبصره ۲: مدیر ویا معاونان مدرسه نیز می توانند بهعنوان عضو ویا مسئول هماهنگی گروه مشا کت نمایند.
گروه درس پژوهی باید خود گردان باشد و همه ی افراد از معلم با سابقه ی یکک ساله گرفته تا معلمان با
تجربه به صورت یکسان در آن شرکت کنند و نسبت به هم متعهد بوده و دانش خود را با یکدیگر
مبادله کنند .
صفحه 24:
مدل های تشکیل گروه
۳
22 55 ۲5 ۲5 55 كدر
صفحه 25:
تعیین هنجارها و تدوین مرام نامه گروه
۰ هنجارهای گروه شامل آن دسته از قوانینی می شود که تعاملات بین اعضای
گروه در خلال تمام مراحل درس پژوهی بر اساس آن قوانین انجام می گیرد
تا کار گروهی به حداکثر اثر بخشی خود پرسد . پایه گذاری هنجارهای
گروه نخستین تلاش گروهی تیم درس پژوهی خواهد بود و باید در مركز
توجه اولین جلسه ملاقات گروه باشد . هنجارها بیان می کنند که در یک کار
گروهی سازنده برای رسیدن به هم افزایی و همدستی و دستیابی به پیشترین
کار آمدی . تعاملات افراد گروه باید در چه چارچوبهایی و براساس چه
معیارهایی انجام پذیرد .
راه های بسیاری برای شناخت این انتظارات وجود دارد . یکی از اين راه ها
تهیه ی فهرست به صورت فردی است .به این ترتیب که هر فردی فهرستی
نتظارات خود را تهیه می کند و آن را با گروه مبادله می کند . گروه می
تاد نظرات فردی را بگیرد ویک قهرست جمعی قلید کند و این فهرست به
عنوان مرامنامه گروه درس پژوهی مورد استفاده قرار كيرد .
صفحه 26:
نمونه ای از سوالات برای تهیه ی هنجارها
چه انتظار ات تی از یکدیگر داریم ؟
* جه شرايطى لازم است تا حس تعلق به گروه و حمایت ؛ ایجاد و حفظ شود ؟
* چه شرایطی در یادگیری ما دخیل است و می تواند باعث کمک به یاد گیری گروهی یا
مانع یادگیری شود ؟
* _چگونه می توانیم تفاوت هایمان را مدیریت کنیم ؟
یکت راهبرد دیگر این است که یکت سری انتظارات بر اساس تکمیل کردن جمله های زیر تولید کنیم.
من انتظار دارم.
من فرض مى كلم ...
كروههاى موثر بايد....
برای مثال: من انتظار دارم همکارانم نظراتشان را با یکدیگر مبادله کنند حتى اكربا نظر من مخالف باشد.
صفحه 27:
در زیر برخی از موارد برای تدوین مرامنامه پیشنهاد مى شود :
#ارتباط برقرار کردن » آزاد و صادقانه است . جوی از اطمینان وجود دارد .
#اعضای گروه تشویق شوند که از نظرات یکدیگر حمایت با انتقاد کنند .
#روش هایی برای مدیریت تعارضات پیش بینی شود .
#اشتباهات به عنوان فرصت در نظر گرفته شود .
#همه ی افراد برای عملکردشان مسئولیت بپذیرند .
#معلمان به سمت توسعه فضای فکری حرکت کنند » از جمله فکر کردن و
مطرح کردن عقایدشان درباره ی تدریس
صفحه 28:
حفظ هنجارهای گروه
* همه اعضا گروه یک کپی از فهرست منشور درس پژوهی را
داشته باشند تا دائما به آن مراجعه کنند.
* از منشور پوستری تهیه وهنگام جلسات بر روی دیوار نصب
گردد.
* منشور به عنوان توافق نامه ای برای نشان دادن تعهد توسط اعضای
گروه امضاء گردد.
صفحه 29:
برای در نظر گرفتن مولفه های لازم در اجرای درس پژوهی
مانند معلمان» زمان» حمایت مدیران و ... گروه درس پژوهی لازم است يكك
برنامه عمل طراحی کنند .
بر لین مت زمان موزد نیاز خرد وایرآوزد تماید و راهبردهای مورد اسفاده ود راق dl oak ماد
ی (داخل يا خارج از وقت مدرسه) مشخص كنيد
در اين قسمت راهيردها و اطلاعات مورد استفاده براى ارتباط با مديران را شرح دهيد. ( ارائه رارش به مدير يا
معاون آموزشى . دعو از مدير در بعضى جلسات» كزارش زمانهایجلسات پرای هماهنگی با مدرسه و
0101011 در اين قسمت افراد و منابع اطلاعاتى موجود برل كمكك به كار كروه را شناسابى كنيد.
'
دور Binet Efe ودس سيم TT]
در صورت امكان توضيح دهيد جكونه زمان و تلاش معلمان براى اجراى درس بؤوهى جبرلن مى شود مانند
تفديرنامه »ويا
= دس سس ی
20131011111
به عهده مدیر مدرسه است )
صفحه 30:
جرخه درس پژوهی
صفحه 31:
تعیین نقش ها و مسئولیت ها
*_ الف) معلمان هم پایه :
معلمان یک پایه تحصیلی نقش اصلی را در تمام مراحل درس پژوهی اعم از
تدريس ء مشاهدة و ارزیابی برعهده دارند:.
* ب) مسئول هماهنگی گروه درس پژوهی
مسئولیت. اصلی هماهنگ کننده گروه ؛ راهنمایی ونظارت برفرآیند درس پژوهی می باشد که این فرد می
تواندعضوی از گروه پا خارج از گروه وبا یک معلم با تجربه با یک متخصص باشد. هماهنگ کننده
نباید به اعضای گروه درس بدهد بلکه او ناظر و راهنما بر فرآیند است و این معلمان هستند که مالک و
عامل فرآیند درس پژوهی هستند .
٠ ج) صاحب نظران
گروه درس پژوهی با توجه به نوع نياز خود , اغلب از افراد متخصص دعوت به عمل می آورد .ان افراد
می توانند کارشناسان و مشاوران خارج از مدرسه باشند که در زمینه یک موضوع درسی خاص یا روشها
اهداف: طراحی درس
و فنون تدریس مهارت دارند . آتن ها می توانشد دبیران تخصصی یک درس خاص کارشناسان و
س رگروه های درسی منطقه یا اساتید دانشگاه باشند . آنان اغلب محتوای کارشناسی شده ای را با خود
دیگر این افراد متخصص و با تجربه اين است که کار
مرتبط می سازند.
برایسجلمه بزناعهبوپزی به خعراه مین [وزفن.
تک اعضای گروه درس پژوهی را با یک
صفحه 32:
د) نقش های اجرایی
نقش ها می تواند توسط اعضای گروه و به صورت چرخشی در جلسات مختلف بر عهده گرفته شود .
یادداشت بردار : یادداشتهایی را از جلسه برمی دارد و آنها را کپی و در ابندای جلسه بعد برای مرور مجدد
رميان شركت كنند كان توزيع مى كند .
تكارنده : تصميمات مهم كروه را روى تابلوبا مازيكك يادداشت مى كند تا همه بتوانند
در زمان بارش فكرى كروه در باره اهداف و هنكام طراحى درس مفيد است )
تابييست : طرح درس و با هر سند دیگر را در صورت نیاز تايب مى کند .
رابط / دبير : در جهت کار گروه با عوامل بیرونی ارتباط برقرار می کند . درخواست و هماهنگی برای
جایگزین های معلمان را انجام مى دهد . تاريخ » زمان و مکان جلسات را به اعضا ید آوری می کند . اتاق
جلننات و پذیرایی زا ننازماندهی می کند.
۰ (به خصوص
صفحه 33:
تشخیص مسئله
مساله ای ذهن معلمان را به خود مشغول ساخته وآنها را بر می انگیزاند تا پرای حل LOT
هم » همیاری ومشار کت نمایند وبه تولید راهکارها وایده های نو در فرآیند آموزش
ویاد گیری بپردازند.
دراین مرحله معلمان و دیگر اعضای گروه با نگاهی انتقادی موقعیت تدریس و یاد گیری را
پر اساس استانداردها مورد بررسی قرار داده » نقاط ضعف و دشواریهارا در این زمینه
مشخص می سازند .
* دانش آموزان در درک کدام مباحث و دروس مشکل دارند ؟
* ابزار تشخيص این مشکل چه بوده است ؟
* چه درصدی از دانش آموزان با این مشکل موجود مواجهند ؟
* چه موضوعاتی هميشه برای دانش آموزان در یادگیری و درک مشکل هستند؟
* چه موضوعاتی در درس دادن معلم را دچار چالش میگرداند؟
صفحه 34:
تعیین هدف
*_ کار درس پژوهی وقتی شروع می شود که معلمان با هم تلاش می کنند تا اهداف
یاد گیری دانش آموزان رابه طور واضح تبیین کنند .اهداف غالبا از ارزیابی آموخته های
دانش آموزان ودریافت بیشترین فراوانی نارسایبهای یاد گیری ؛ تعریف ویژگی هایی که
معلمان می خواهند در دانش آموزان خود رشد دهند و یا موضوعات مشکل آفرینی که
معلمان در کلاسهای درس خود مشاهده کرده اند نشات می گیرد. با شناسایی و تبیین
اهداف آموزشی از کلی تا جزئی محور کار گروه در مراحل بعدی یعنی طراحی درس ۰
و تدریس و مشاهده هم مشخص خواهد شد.
اهداف درس پژوهی را می توان به صورت درون رشته و بین رشته ای انتخاب کرد .
اهداف درون رشته ای اهدافی هستند که به یک رشته یا موضوع درسی خاص تعلق
دارند مثل توانایی جمع کسرها با مخرج ابرابر. اما اهداف بین رشته ای معمولا اهدافی
هستند که مختص یک موضوع درسی خاص نیستند و به دانش آموز به عنوان یک
یاد گیرنده توجه دارند .مثل توانایی حل مسئله یا یاد گیری روش علمی
صفحه 35:
اهداف
* هدف درسی مانند یادگیری تفریق اساسی نو دوم
* هدف فراگیرمانند اعتماد به نفسءتفکر و...
صفحه 36:
اهداق دوره " اهداف درس
ارتباط اهداف به صورت طولی وعرضی
بررسی هدف با اهداف قبل وبعد
صفحه 37:
تعیین اهداف
مثال شماره يك
هدف پژوهش:
رشد اعتماد به نفس دانشآموزان و تشویق آنان براي گرفتن
مسوولیت ها جهت يادگيري خود و دیگران
. ويژگي دانشآموزان كنوني
وابسته به معلم» احساساتي» بي مسوولیت» بي تجربه»
ويژگي دانشآموزان آرماني
متفکران مسثقل» متبحر در مهارت هاي پایه» توانا در کار با
دیگران» یادگیرنده هايي خودانگيخته و داراي خودپنداره مثبت»
صفحه 38:
نمونه دیگر تعیین اهداف
مثل شماره 6
هدف كلي پژوهش:
شناسايي راههاي حمایت از دانشآموزان براي aed داي ارات یر
آني که هاي نوشته انند اهند
ine Se موی ری
مثل شماره 5
هدف كلي پژوهش:
راههاي ارتقاي سطح آگاهي در مهارتهاي خواندن در طول برنامههاي درسي,
دستیابی به دانشآموزاني که خواندن را به دلایل مختلف ارج مينهند و از
مهارتهاي مناسب آن برخوردارند
صفحه 39:
طراحی درس
* وقتی هدف مشخص شد تیم درس پژوهی با تلاش جمعی » درسی را
برای یک جلسه کلاس طراحی می کند . طرح درس نه تنها یک راهنما
براى تدريس درس است بلکه به عنوان وسیله ارتباطی اعضای گروه
درس پژوهی عمل می کند تا اهداف و ایده های مورد آزمایش را به طور
واضح برای همه مشخص نماید.
معلمان موضوع درس پژوهی را با خواندن کتابها ومقالات مورد بررسی
قرار می دهند. آنها به طور جمعی تلاش می کنند تا یک طراحی آموزشی
با تعریف فعالیت های معلم » فعالیت های دانش آموز ونکات مورد
ارزشیابسی انجام دهند و پیش نویس آماده شده طرح درس را برای
دریافت بازخورد به شورای معلمان مدرسه ارائه کنند.
صفحه 40:
چارچوب طراحی آموزشی
بتهاو Genk | Mato! slgtir'lg تا ۳
سوالات دانش آموزان دانش آموزان
صفحه 41:
وهش
: سوالات مربوط به طراحی درس مورد
در رابطه با موضوع اين درس ما انتظار داریم دانش آموزان در پایان چه چیزهایی را بفهمند و یا قادر به
انجام آن باشند ؟
دانش آموزان هم اکنون در رابطه با موضوع اين درس جه مى دانند ؟
چه " سناریو " یا زنجیره ای از تجربیات یاد گیری می تواند دانش آموزان را از شماره ۲ به شماره ۱
برساند ؟
در واكنش به هر يكك از اجزای درس پیش بینی می کنیم چه نوع افکاری ( اعم از مشکلات يا كج
فهمی ها ) به ذهن دانش آموزان خطور کند ؟ چگونه از اينها برای پیث
آموزان هم اکنون می دانند به آنچه ما می خواهیم بفهمند استفاده خواهید کرد ؟
چه چیزی می تواند این درس را برای آنان هیجان انگیز و با معنی کند ؟
چه شواهدی به ما کمک می کند تا در باره تحقق اهدافی که برای یاد گیری دانش آموزان در نظر
گرفته ایم قضاوت کنیم و پیشرفت یاد گیری دانش آموز را در جریان درس بررسی کنیم ؟
چه مدارکی را باید در رابطه با انگیزش : يادكيرى و رفتار دانش آموزان جمع آوری کنیم و چه نوع از
روشهای جمع آوری داده ها برای این کار لازم است ؟
برد هدفتان از آنچه داش
صفحه 42:
برگزاری جلسات طراحی درس
* كروه ها معمولا در طول یک دوره چند ماهه سه تا بنج با ربراى تدوين يكك
طرح درس » نشست برگزار می کنند .
نشست اول صرف شناسایی مسئله وتعیین اهداف می شود.
درنشست دوم کتب درسی : مواد آموزشی : استاندارد ها وسایر منابع مورد
بررسی قرار می گیرد.
در پایان نشست دوم یک یا دو نفر از معلمان گروه ؛ تولید اولین پیش نویس
طرح درس وا تقبل می کنند.این پیش نویس در نشست بعدی مورد استفاده
قرار خواهد گرفت.
دیگر اعضا عهده دار کارهای آماده سازی ویشتیبانی مربوط به جلسات
مشاهده و گزارش گیری می شوند؛ کارهایی از قبيل دعوت از سایر کار کنان
برای مشاهده ی درس پژوهی وهماهنگی برنامه با مدیر مدرسه
v
صفحه 43:
برگزاری جلسات طراحی درس
در جریان جلسات ونشست های سوم وچهارم ؛گروه ها با هم کار می کنند تا طرح درس را باز یشی
واصلاح کنند.تجربیات به اشترااک گذاشته شده ی همه ی گروه ها می تواند به بهبود درس تحقیقاتی در
جریان این مرحله کمک کند. گروه می تواند پاسخ های احتمالی وتصورات غلط متداول در پین دانش
آموزان وهم چنین راههای ارتقای درس تحقیقاتی راشناسایی کند ؛ زیرا این کار کمک می کند تا گروه
از پاسخ های دانش آموزان بهره گیری کند.شیوه های یاد گیری دانش آموزان را بررسی کند و به هدف
تیم درس پژوهی تحقق بخشد.
یکی از پیامدهای درس پژوهی این است که توانایی وقدرت معلم در پیش بینی پاسخ های دانش آموزان
بهتر می شود.با صرف زمان کافی برنامه ریزی شده برای بحث در باره ی واکنش های احتمالی دانش
آموزان » معلمان درسى را با تمركز برمحوريت راههاى يادكيرى دانش آموزان تایید می کنند وبدین
قرتيب معلمان من توانئد "درس را از زاوبه ی دید دانش آموزان ببينتك."
در آخرین جلسه گروه روند اجرای درس را که معلم قرار است آنن را دنبال کند نهایی می کنند. مولفه
های روند اجرایی شامل فعالیت های یاد گیری . سازماندهی تخته سیاه ؛ مواد مورد استفاده در تدریس تا
استفاده از دست ورزی ها ؛ سؤالاتى كه معلم می پرسد » سالات ارز
دانش آموزان می شود.
بس از تکمیل طرح درس به شورای معلمان جهت نظرخواهی ارائه می شود
ابی وتولید یک نقشه برای نشستن
صفحه 44:
آماده سازی برای مشاهده و تهیه گزارش :
* آماده سازی دانش آموزان : در این مورد باید به شاگردان توضیح
داد که افرادی که برای مشاهده در کلاس حضور دارند به هم
کمک می کنند که معلمان بهتری باشند.
* آماده سازی کلاس
* کاهش وقفه ها : اعلانی را روی درب كلاس بجسبانيد با اين
عنوان که « درس پژوهی در جریان است : لطفا وارد نشوید مگر
اینکه موردی اضطراری باشد. »
* تهیه جدول زمان بندی
صفحه 45:
فقش ها : اعضای گروه درس پژوهی - میهمانان مدعو - سایر افراد مطلع و آگاه - مدير
جلسه برای گزارش گیری - گزارش گر نهایی
* انتخاب مدرس : كسى كه براى تدريس اقدام مى كند بايد كاملا داوطلبانه انتخاب نمايد.
* _ میهمانان مدعو : روسا کارکنان اداری منطقه معلمان دیگر و حتی اولیا می توانند میهمانان مدعو باشند.
* _ افراد مطلع و صاحب نظر : اين افراد مطلع و آكاه با در ميان كذاشتن مشاهدات خويش تعمق می کنند که
چگونه می تواتندالهام بخش معلمان باشند تا آز مشاهدات آنهایادگیری نموده و آنها را بازتاب دهند. از سو
افراد مطلع . مشاهده كردن دقيق و ثبت یادداشتهای تفصیلی در مورد تعاملات و فعالیت های دانش آموزان است.
هنگام گزارش گیری ؛ این افرد با پرسش ها و مشاهدات فکورانه ی خود : تفکر گروه را به جلو می رانند. گروه
های درس پژوهی براى كمكك به اين افراد بايد وظايف شان را روشن نمایند
* انتخاب یک مفسر نهاییی : مفسر نهایی از بين افراد مطلع بركزيده مى شود ؛ در غياب اين افراد یک عضو گروه یا
مدیر جلسه این نقش را عهده دار می شود.
مسوولیت های زیر برای مفسر نهایی در نظر گرفه شده است :
* _ ارانه هر گونه پرسش با بینش جدیدی که قباً در گزارش گیری مطرح نشده است.
* _ خلاصه کردن پرسش ها و ایده ها و پندارهای کلیدی مستفاد شده از گزارش گیری.
* برجسته ساختن محدوده ها و موضوعاتی که گروه هنگام تجدید نظر در مورد درس احتمالا به آنها توجه می ES
* _ ابراز تشکر و قدردانی از معلم کلاس و گروه درس پزوهی.
صفحه 46:
شرح مسئولیت ها ی گروه قبل از تدریس
. مشاهده كرانى از بيرون دعوت كنيد .١
از معلمان ومديران ديككر كه خارج از كادر مدرسه ى شما هستند وحد اقل از يكك -
كارشناس خبره ؛ مثل يكك مدرس دانشكاهى دعوت به عمل آوريد.تعداد مشاهده كران
به اين بستككى دارد كه كروه جه قدر با فرايند درس يزوهى راحت باشد.
- از یک کارشناس خبره بخواهید که یک مفسر نهایی باشد.
۲ وظایف خاصی را برای اعضای تیم تعیین کنید .
-برای جلسات بحث یک مسئول جلسه ویک نگارنده تعیین
- اعضایی را برای مشاهده وثبت واکنش های خاص دانش آموزان در جریان درس
تعیین کنید.( ناظر)
یک نفر را مستول فیلم برداری کنید .هر چند که این کار برای نگهداری سوابق
اهمیت دارد ؛ اما ضبط فیلم جایگزینی برای مشاهده ی زنده نیست.
صفحه 47:
8 ام 3 3
شرح مسئوليت هاى كروه قبل از تدریس
۰ ۳. مواد لازم برای مشاهده كران را آماده كنيد ؛ شامل :
8 - طرح درس شامل : هدف درس : جایگاه درس در یک فصل جایگاه درس در طول برنامه ی درسی
مربوط به همه ی پایه ها : واکنش های احتمالی دانش آموزان وتوالی رویداد های درس
* - كبى هابى از كار بركك هاى دانش آموز
*؟ -نقشهى جيدمان صندلى هاى كلاس كه شامل نام دانش آموزان وفضاى خالى براى يادداشت نويسى
باشد.
۰ >. جزئیات وتدار کات را سازماندهی کنید.
.١ * كلاس رابه كونه اى جيدمان كنيد که مشاهده گران فضای لازم را برای ایستادن و گردش در میان
فضای کاری دانش آموزان را داشته باشند.
Tt برنامه ی زمانی وقتی را برای جلسه پا مشاهده گران مدعو قبل از درس منظور کنید تا نوع باز
خوردهایی را که به دنبال آن هستید مشخص کنید.
* ۳در برنامه ی زمانبندی یک زمان تنفس بعد از درس پ
افکار ونظرات خود را برای گزارش گیری جمع وجور
بينى كنيد تا مشاهده كران فرصت بيدا كنند
صفحه 48:
تدریس ومشاهده
یک نفراز اعضای تیم درس را به دانش آموزانش تدریس می کند .
۰ اعضای دیگر در کار مشاهده و جمع آوری داده ها کمک می کنند و گاهی اوقات
افرادی از بیرون تیم درس پژوهی هم به آنها ملحق شده و در اين كار مشار کت می
کنند . مشاهده گران در باره آنچه معلم و دانش آموزان انجام می دهند و می گویند
یادداشت برداری می کنند و شواهدی را از جریان تفکر دانش آموزان جمع آوری می
کل
*_طرح درس در نقش یک ابزار مشاهده گری به کار گرفته می شود تا مشاهده گران رابه
آنچه باید به دنبال آتن بگردند راهنمایی کند و به آنان کمک می کند تا هدف درس و
سوالات ارزشیابی را به خاطر داشته باشند . هدف ارزشیابی جمع آوری داده ها در باره
اثر بخشی درس است و نه ارزشیابی معلم .
* جریان تدریس می تواند از طریق فیلمبرداری» عکس ۰ ضبط صدا ویا نمونه کار های
دانش آموزان مستند سازی شود.
صفحه 49:
شیوه های گرد آوی اطلاعات برای مشاهده درس اولیه:
یادداشت برداری کردن در طول کل تدریس درس.
یادداشت برداری از پاسخ های فرد فرد دانش آموزان با استفاده از نامشان اگر که امکان
داشت و يا با بکاربردن محل نیمکت شان.
تعاملات بین معلم و دانش آموزان و دانش آموزان با همدیگر.
ثبت اينکه دانش آموزان چطور کارشان را آغاز می کنند و به وظایفشان نائل می شوند.
مستند کردن درک نادرست رایجی که دانش آموزان دارند و اينکه چطور و چه وقت
د رک شان تغییر می کند.
نشان دادن اينکه چطور فردفرد دانش آموزان درک شان را از طریق فعالیت ها و بحث
ها می سازند.
ثبت اينکه راه حل های متنوعی توسط تک تک دانش آموزان استفاده می شود تا
مشکلات را حل کنند.
صفحه 50:
ناظران باید امتناع کنند از:
- گفتگوهای حاشیه ای
- ارزیابی معلم (و همچنین مدیر)
- به عنوان مربی یا همه چیزدان حرفه ای عمل کردن.
- خدمت كردن به عنوان کمک معلم.
علاوه براين هاء كروه بايد ناظران را با توجه به حوزه اى كه مى خواهند در آن
مستندات جمع آورى كنند ترغيب به مطرح كردن سؤال خاص كند.
به عنوان مثال: جطور دانش آموزان به يكك سؤال مطرح شده توسط معلم عكس العمل
نشان خواهند داد؟
طراحی سژال خوب اظران را متمر کز بر درس و درگیر در درس می کند .ناظران باید
نقش یک محقق را بگیرند و از اهداف درس استفاده کنندتا اطلاعات را گرد آوری
صفحه 51:
دستورالعمل هایی برای انجام مشاهدات وگزارش گیری از درس
ارائه نمونه طراحی درس قبل از جلسه تدریس به مشاهده گران
* _مأموریت مشاهده گران مل یک دستیار معلم نیست بلکه شبیه پژوهشگرانی است که
جنبه های خاصی از درس را بررسی می کنند. به عنوان مثال یک پژوهشگرمشاهده گر ؛
باید تلاش کند درس را از یک زاویه ی واقع بینانه نگاه کند » یعنی بدون داوری وفارغ
از باورهای شخصی در باره ی یاددهی ویاد گیری » تنها آن چه را که در جریان درس
واقع مى شود مشاهده وعيناً كزارش كند.مشاهده كران به هيج وجه غير فعال وتماشاجى
صرف نيستند ؛ آنان بايد سير يادكيرى دانش آموزان را از نزديكك مشاهده ودريافت
هاى آنان رابا ذكر جزئيات ثبت نمايند. اين داده ها خوراكك لازم براى بحث ير بار تر
در جریان جلسه ی گزارش گیری را فراهم مى آورد. هدف مشاهده گران؛ تعمیق فهم
شرکت کنند گان از محتوی درس ویاد گیری وتفکر دانش آموزان است. با مشاهده ی
درس هر فرد می تواند روی معلمی خود ودید گاه هایش باز اندیشی وتفکر کند.
صفحه 52:
وظایف مشاهده گران در جریان درس
الف- جو طبیعی کلاس درس را رعایت کنند
۱ گفتگوهای جانبی را در جريان درس به حد اقل برسانيد.
۲ در چریان تمام درس در كلاس باقى بمانيد تا جكونكى شروع . ادامه وبايان درس را به طور كامل دريابيد.
saws gyn آموز زا تیه تیاه نگیرده نطو دی فو زيح الات فاون ترا كر نيهر
۴ وقتی داتش آموزان مشفول کار انفرادی یا كروهى هستند ؛ مى توانيد آزادانه در كلاس گردش کنید اما در جريان بحث كل
كلاس به كنار يا انتهاى كلاس برويد.
۵ تعامل با دانش آموزرابه حداقل برساند. از تدريس يا كمكك رسانى به بجه ها خوددارى كنيد. در مواقع بخصوص تعامل مجاز
است به شرطى كه با ملاحظه وبا هدف اطلاع از جريان تفكر دانش آموز انجام شود.
ب - در نقش يك بؤوهشكر ظاهر شويد.
1 هذف alisha BE aly gape
۲ از طرح درس : نقشه چیدمان کار برگ ها برای ثبت داده هاتان استفاده کید
۳ بررسی كنيد كه دانش آموزان چگونه همدستی می كتند.
۴ از واکتش ها وپاسخ های دانش آموزان به صورت آنفرادی وبا ذ کر نام یادداشت برداری کنید.
۵ به اختصار بیان کتید که تک تک دانش آموزان چگونه از خلال فعاليت ها وبحث ها شناخت وفهم خود را شکل می دهند.
۶ راه حل های مختلقی را که تکک تک دانش آموزان برای حل مسائل استفاده می کنند بهانضمام راه حل های اشتباه را مستند
سازی AS
۷ تعامل معلم - دانش آموز را مورد بررسی قرار دهبد ؛ مثلا آیا معلم تلاش می کند که به همه دانش آموزان سر کشی کند.
۸ نوع كفتار وفعلیت دانش آموز را مستند سازی AS
صفحه 53:
وظایف مشاهده گران در جربان درس
پ - هنگام مشاهده کردن این سوالات را مد نظر قرار دهید.
.١ آیا هدف واضح بود ؟ آیا فعالیت هابه طور مؤثر موجب دست يابى به هدف شد؟
۲ آیا ادامه ی درس انسجام وپیوستگی منطقی را با مقدمه ی درس داشت. وبه یاد گیری مفهوم توسط
دانش آموزان کمک می کرد.
LTS سوالات ومواد آموزشی برای دست یابی به هدف درس مفید بود؟
۴ آیا بحث های کلاسی به ارتقای فهم دانش آموزان کمک کرد؟
۵ آیا محتوی درس متناسب با فهم ود رک دانش آموزان بود؟
۶ آیا دانش آموزان از دانش قبلی خود برای فهم محتوی درس استفاده کردند؟
UTY سوالات معلم تفکردانش آموزان را در گیر وتسهیل کرد؟
آيا به نظرات دانش آموزان بها داده شده و نظرات آنان در درس شرکت داده شده است ؟ آیا در جمع
بندی درس اشاره ای به نظرات وحدسیات دانش آموز شده است؟
LT A جمع بندی درس در راستای هدف درس بود؟
۰ معلم چگونه می توانست آموخته های دانش آموز از جریان درس راتقویت کند؟
صفحه 54:
ارزیابی تدریس
۰ بعد از یک فرصت تنفس. معلمان نشستی را برای بحث در باره درس
و مشاهداتشان بر گزار می کنند .
* معلمی که تدریس را انجام داده اول صحبت می کند و خلاصه ای را
در باره اینکه درس چطور پیش رفته و مشکلاتی که تشخیص داده
ارائه می کند .سپس دیگر معلمان حاضر در تيم درس يزوهى
يقاهذا - و تاراق خودرا مطرج فى کنقاا وم اماب كرمشاهده
كران ديكرى هم وجود داشته ته باشند يافته هاى خود را مطرح خواهند
sag
. اغلب یک مشاور بیرونی همراه پا گروه درس پژوهی کار می کند که
او به عنوان آخرين نفر در جلسه كزارش كيرى صحبت خواهد كرد .
صفحه 55:
باز اندیشی و ارزیابی تدریس
* گزارش گیری و ارزیابی تدریس در همان کلاس درس که
مشاهده صورت گرفته » انجام می پذیرد.
* جازاندیشی و ارزیابی انفرادی : اين کار به همه امکان می
دهد تا هر فکری را که هنوز ثبت نکرده اند گردآوری کرده و
یادداشت cle خودشان را مرور نمایند.
* باز اندیشی و ارزیابی گروهی : مدیر جلسه بعد از خوشامد
گویی و خسته نباشید گفتن . دستورات جلسه و اهداف گروه را
روی تخته کلاس نوشته و از همه می خواهد که اظهارنظرشان بر
مبنای مشاهداتشان باشد.
صفحه 56:
deci age
نقش های کلیدی در گزارش گیری
.١ مسئوليت هاى مدير جلسه
گزارش
گزارش گیری را متمرکز نگه دارید وضمن پرهیزاز حاشیه ؛ حساب وقت را هم داشته باشید.
اطمینان حاصل کنید که مکالمه تنها در اختیاریک یا دو مشاهده گر قرار نگیرد.
به همه ی کسانی که می خواهند اظهار نظر کنند اجازه دهید تازمانی را برای صحبت داشته باشند.
ی را با معرفی تیم واشاره ی خلاصه ای به چارچوب بحث شروع AS
حداقل ده دقيقه زمان در پایان برای مفسر نهایی اختصاص دهید.
از ارائه نظرات اصلاحی روی نظرات دیگران پرهیز کنید
۲. مسئولیت های نگارنده
از گزارش گیری یادداشت برداری كنيد .
خلاصه مکتوبی از جلسه گزارش گیری برای گزارش نهایی درس پژوهی تهیه كنيد .
همراه دیگر مواد درس پژوهی ( طرح درس ؛ فیلم ؛ کاربرگها و ... ) جكيده را هم در پرونده بایگانی قرار
دهید
۳. مسئولیتهای مضر نهایی
نتیجه گزارش گیری را ادغام نموده و در حدود ده
یافته ها و نظرات مربوط به مشاهدات
يكك تفسير نهابى ارائه كنيد
و تجربيات اخير و بزوهش فعلى را در اختيار جمع قرار دهيد .
صفحه 57:
دستورالعملهای مربوط به بحث در جلسه گزارش گیری
۱. اظهار نظرها را شفاف و متمر کز نکه دارید .
اظهار نظرها را بر محور تفکر و یاد گیری دانش آموزان و محتوای درس متمر کز نگه دارید و نه بر
محوریت سبکک تدریس
وقتی در باره درس اظهار نظر می کنید همواره هدف درس و معیارهای ارائه شده توسط تیم نویسند گان
را در اختيار داشته باشيد
مبناى بحشه را روى يادداشتهاى فردى از مشاهدات قرار دهيد و نظرات را با ميزان واقعى بودن آنها و
وجود شواهد روشن بسنچید .
۲ فضای محترمانه برقرار و حفظ كنيد .
نظرات را با تعیین جنبه های مثبت درس آغاز کنید .
مطمئن شوید معلمی که درس را تدریس کرده دچار این احساس نشود که مورد انتقادهای شخصی قرار
گرفته است .
روی موفقیت یا شکست درس و يا روی روش تدريس تمركز نكنيد .
مشاهدات کلیدی و مرتبط را كزينش كنيد و از فهرست های کلی و بررسی نشده خودداری کنید .
یکک شنونده منفعل نباشید » سعی کنید که در گزارش گیری شرکت کنید ؛ با این حال لازم نیست آنچه
را که قبلا گفته شده تکرار کنید
صفحه 58:
SSRN
یک gawd 3 کار مشمو a :
اظهار نظرهای معلم در مورد کلاس درس
اظهار نظرهای اعضای گروه درس پژوهی مبتتی بر مدارک و شواهد
اظهار نظر میهمانان مدعو و مطلعین دیگر مبتنى بر مداركك و شواهد
مصاحبه گر داده های مصاحبه با داش آموزان را در میان می گذارد.(اختیاری)
جمع بندی گزارش گیری توسط مفسیر نهایی
اظهار نظرهای معلم در مورد کلاس درس : معلم به اختیار برداشت های خود را از درس مطرح و هر گونه چالشی که
با آنها برخورد داشته را تشریح می کند.
اظهار نظرهای اعضای گروه درس بزوهى مبتنى بر مداركك و شواهد : اين طرح درس تحت مالكيت جمعى گروه
است وهر شخص يكك دو اظهار نظر تمركز يافته بر اساس شواهد بيان مى دارد.
اظهار نظر ميهمانان مدعو و مطلعين ديكر مبتنى بر مداركك و شواهد : اين افراد نبايستى به حالت تند و تهاجمی راه
حل هايى را تجويز كرده یا بکوشند تا درس مزبور را درست كنند. داده هاى اين افراد كمكك شايانى به كروه درس
بزوهى مى كند.
جمع آورى كزارش كيرى توسط مفسر نهایی : برای پایان دادن به گزارش گیری مدیر جلسه مفسر نهایی را
فراخوانده و ایشان کسی است که تفکرات خود را اضافه کرده و بحث را جمع بندی می کند. وى هم چنین
ارائه ی هر گونه پرسش با بینش جدید که قباً حبن گزراش گیری مطرح نشده بود 4
خلاصه سازى ايده ها و پرسش های کلیدی از گزارش گیری بعمل آمده؛
برجسته سازی زمینه و موضوعاتی که گروه می تواند به تجدید نظر در آنهابپردازد ؛
تشکر و قدردانی؛
صفحه 59:
: آماده سازی برای تجدید نظر
* استفاده از یادداشت های اعضای گروه و دیگران مفید است. بهتر است گزارش آنها در
دفتر رخدادهای گروه ثبت شود.
۱۳۳۳۲۲۳۳۳۳۰
نم 3
11110021
155
eee re eT
ST aR ea eer
REET PS me Pe eee eT er heer rd
7 ۱۳
کدامجنههای طرح درس بایستی بر بیان مدارک و شواههدوبره مود بعت قرر گرند؟
دقتر نبت رخداد ناظر بيرونى - بعد از كزارش كيرى
مدرسه کرو ree آموزكار طرح درس تحقيق :.... مطلعين ديكر:
SPSS REA EPEAT EEE EE NL TT
كدام تصميم هاى آموزشى احتمالا به دانش آموزان كمك كرده اند 6 اين اهداقه را برآورد سازند! توضيح دهيد.
ابه جه جنبه هابى از ابن اهداف دسترسى بيدا كرديد؟ لطفا مدارك و شواهد كمكى ارائه تماييد.
کدام جنبه های طرح درس و گیرد؟
صفحه 60:
اصلاح تدریس
* گروه پژوهشی بر اساس مشکلات شناسایی شده در ارائه اول
تغییراتی در تدریس ایجاد می کند. این تغییرات معمولا بر اساس
دشواریهای ياد كيرى دانش آموزان که گروه در جریان
مشاهداتشان متوجه آن شده اند انجام می شود. گروه ممکن است
چندین بار برای بهسازی طرح درس و آماده شدن برای تدریس
دوم جلسه تشکیل دهد.
صفحه 61:
فرایند اصلاح درس
گام اول : جمع آوری و بازبینی داده ها
گروه روند کار و دستاوردهای چرخه درسی پژوهی را جمع آوری می کند. مدارک و موارد زیر برای
استفاده در مرحله اصلاح مفید هستند:
یادداشت های مشاهده
یادداشت های مباحثات و مشاهدات اعضای گروه و شرکت کنندگان
دفتر ثبت رخدادهای اعضای گروه و ناظران
کار دانش آموزان
عکس های تخته سیاه ( چارچوب مناسب استفاده از تخته سیاه را در پیوست ۲ ببینید )
فیلم تدریس ( در صورت موجود بودن )
در ابندای جلسه بازبینی باید داده ها را مرور کنیده بدین ترتیب که هر عضو گروه داده های جمع آوری
شده را مرور کند؛ داده ها مرتب شود و هر عضو مسئول مرور یک بخش مجزا شود و گزارش یافته ها را
به گروه ان دا
گام دوم: تحلیل داده ها
وقتی اعضای گروه داده ها را مرور می کنند. به دنبال شواهدی مبنی بر یاد گیری دانش آموز و تعیین
اهداف برآورده شده یا نشده هستند.اگر اعضای گروه دفتر ثبت رخدادها را کامل کنند گروه به طرف
مرحله دوم قدم می گذارد.
صفحه 62:
فرایند اصلاح درس
گام سوم : شناسایی تغییرات مورد نیاز
بعد از تحلیل داده ile گروه درباره ی چگونگی تنظیم مجدد ساختار درس و اثر بخش
تر شدن آن بحث می کند. وقتی فهرست موضوعات برای بررسی» کامل است و الویت
ها تعيين مى شونده گروه می تواند تغیبرات برنامه درسی را تعیین کند. ( اگر زمان
محدودی برای اصلاح وجود دارد؛ گروه باید فهرستی را در اولویت قرار دهد که
مهمترین تغیبرات در آن صورت گرفته است .)
گام چهارم : اصلاح طرح درس
بعد از شناسايى تغييرات» نوبت به اصلاح برنامه درسی است. یکی از معلمان مسئول
تغییرات و توزیع برنامه اصلاح شده برای بقیه اعضای گروه است.
داشتن یک کپی از برنامه اصلی برای بررسی گزارش ضروری می باشد. بهتر است
تغییرات برنامه جدید را با برجسته کردن خانه ها و رسم الخط های مختلف مشخص
کنیم. ) در صورت امکان» گروه باید درباره ی برنامه درسی و تعیین تغییرات لام بحث
کند اگر زمان کافی برای تبادل تفسیرها به صورت حضوری نیست. این کار به صورت
الکترونیکی انجام شود.
صفحه 63:
جلسه قبل از مشاهده
اگر میهمانان دعوت شده ناظر مجدد درس هستند» گروه درس
پژوهی» یک جلسه قبل از مشاهده بررگزار می کند. گروه. مفاهیم
واقعی مطرح شده در درس و آنچه را که از دانش آموزان انتظار
دارد؛ شرح می دهد. موقع معرفی درس اصلاح شده. آنها شواهد
جمع آوری شده در طول اولین تدریس را خلاصه می کنند و
تغییرات صورت گرفته برای بررسی شواهد را توضیح می دهد.
صفحه 64:
تدریس درس اصلاح شده
* درس دوباره به گروه متفاوتی از دانش آموزان تدریس می
شود.تدریس دوم را ممکن است همان معلم قبلی انجام دهد ویا
اینکه معلم د دیگری این کار را برعهده بگیرد.معمولا همه معلمان
مدرسه برای مشاهده درس اصلاح شده دعوت. می شوند
صفحه 65:
ارزیابی تدریس
* جلسه گزارش دهی درس اصلاح شده همان شکل اولیه را دنبال
می کند.
° شورای معلمان مدرسه همگی در جلسه گزارش دهی تدریس
دوم شرکت خواهند کرد واين کار می تواند مطالب کلی تری را
در حوزه آموزش ویاد گیری پوشش دهد.
صفحه 66:
حرکت به مرحله بعدی
* بعد از تدریس مجدد و گزارش درس اصلاح شده. گروه تصمیم
می گیرد درس پژوهی را کامل کند. یک روش مرور بیشتر طرح
درس است. یک روش دیگر احاطه بر شواهد و تدریس مجدد و
مرور گزارش درس پژوهی است.
(درس پژوهی بعد از دو بار لدریس تمام می شود حتی اگر کامل
نباشد و از حرکت رو به جلو و پیشروی گروه جل وگیری نمی کند»
در عوض معلمان می توانند بر آنچه که فراگرفته اند» و سئوالات و
ايده هاى جدید برای اطلاع از درس پژوهی بعدی و چرخه های
درس پژوهی آینده تم رکز و بازتاب داشته باشند.)
صفحه 67:
به اشتراک گذاشتن نتایج
* معلمان درسهایی را که از طریق این فرآیند بهبود بخشیده اند به
اشترااک می گذارند و بانکی از تدریس هایی را که با استادی
ساخته وپرداخته شده اند تشکیل می دهند تا از آنها برداشت
واستفاده شود. آنها اغلب گزارشی درباره پژوهش خود منتشر می
کنند که شامل تفکرات معلمان وخلاصه ای از بحث های گروه
می باشد.
صفحه 68:
a 1 0 .
: مراحل گزارش نویسی درس پژوهی
۱- جمع آوری برون داده ها : اسناد و دستاوردها را در یک راینه یا پوشه جمع آوری کنید .
سوالات راهنما :
- چه دستاوردهایی در فرایند درس پژوهی داریم ؟
- آیا موارد روشن می باشند و يا اينكه نياز به شرح اند کی از هدف و مقصود آنها وجود دارد ؟
۲- تهیه یک چارچوب : در این گام از مجموعه برون داده ها یک مقدمه و نتیجه گیری ایجادمی
کنیم . این کار باعث می شود چارچوبی فراهم شود تا قطعات در جای خود قرار گیرند .
سوالات راهنما :
-ما چگونه می توانیم کارمان را شرح دهیم ؟
- چه اهدافی راهنما برای ایجاد طرح درس می باشند ؟
چه کاری انجام دهیم تا دیگران طرح درس را درک کنند ؟
- چگونه می توانیم کار خود را در فرايند درس پژوهی بعدی بهبود بخشیم ؟
۳- توصیف و باز خورد : اين قسمت دستاوردها را توصیف نموده و اصول مهم یاد گیری هر ابزار را
مختصر سازی می کند . سوالات راهنما :
-ما چگونه می توانیم گزارشی ارائه نماییم که هر دستاوردی را شرح دهد ؟
- برای ایجاد یک گزارش مجزا به چه اطلاعات مکملی نیاز داریم ؟
- بهترین ابزارها برای فرایند درس پژوهی و حرفه ما چه می باشند ؟
صفحه 69:
گستره اجرای طرح
* این طرح به صورت داوطلبانه و متناسب با علاقه و توانمندی
مجریان درسطح مدارس(دو مدرسه از هر منطقه درتفاهم نامه
منعقد شده بین معاونت آموزش ابتدایی واستانها) اجرا می شود .
صفحه 70: