دستگاه عصبی

صفحه 1:
دستگاه های عصمی 

صفحه 2:
= :دستكّاه عصبى دستكاه عصبى يا سيستم عصبى يا سامانه عصبى در بدن جانوران به هماهنگی فعالیت‌های ماهیچه‌ها يرداخته» اندام كوناكون را تحت نظارت درآورده؛ و ايجاد و توقف ورودىهاى مربوط به حواس مختلف را باعث مى شود. وظيفه كنترل اعمال بدن بر عهده دو سامانه عصبى و غدهاى درونى ‎bol oe.‏ كه از اين ميان» سامانه عصبىء از یاخته‌های عصبی و ياختههاى كمكى تشكيل شده است 

صفحه 3:
به اين ترتیب دستگاه عصبی, با ساختار و کار ویژه‌ای که دارد. در جهت ایجاد هماهنگی بین اعمال سلول‌ها و اندامهای مختلف بدن تمایز و تکامل یافته‌است. خواص ویژه آن عبارت اند از تأثیرپذیری نسبت به محر ک‌های خارجىء ایجاد یک جریان عصبی که نمایانگر تأثیر محرک است» هدایت جریان عصبی از یکک نقطه دستگاه به نقطه دیگر و سرانجام انتقال آن از یک واحد عصبی به یک واحد دیگر 

صفحه 4:
قسمت بندی دستگاه عصبی: تقسیم‌بندی دستگاه عصبی معمولاً بر دو مینای کالیدشناختی (آناتومیک) و کار کردی صورت می گيرد. 

صفحه 5:
دیدگاه کالبد شکافی: دستگاه عصبی را از دید گاه کالبدشناختی به دو بخش تقسیم می‌نماینده که عبارت‌اند از: دستگاه عصبی مرکزی : از مفز و نخاع تشکیل گردیده‌است. دستگاه عصبی محیطی: از ۱۷ جفت رشته‌های عصبی مغزی و ۳۱ جفت رشته‌های عصبی نخاع تشکیل گردیده‌است که مفز و نخاع وا یه سیر قصمت‌های بدن ارتباط می‌دهند. دستگاه عصبی محیطی شامل دو بخش اصلی حسی و حرکتی است. بخش حسی اطلاعات اندام‌های حس را به دستگاه عصبی مر کزی هدایت می کند (حس پیکری و ‎oll‏ و بخش حركتى ارسال بيام عصبى را به انداوهاى حرکتی بر عهده دارد و خود شامل دو دستگاه مستقل می‌شود: دستگاه عصبی پیکری و دستگاه عصبی خودمختار. 

صفحه 6:
ديد كاه كار كردى: از ديدكاه کار کردی دستگاه عصبی را به دو يخش تقسيم ميكنند: دستكاه عصبى ييكرى: بخش ارادى سامانه عصبى بوده و به ماهيجههاى اسكلتى و همجنين ماهيجه زبان عصبدهى مى نمايد. برخى از فعاليتها در اين دستكاه همجون انعكاسهاى نخاعى» غيرارادى اند. 

صفحه 7:
سامانه عصبی خود گردان و یا خودمختار : همانطور که از نام آن مشخص است. سامانه عصبی كاملاً غير ارادى بوده كه بر اعمال اندام درونى بدن» غده‌ها و... نظارت دارد و شامل دو گروه رشته‌های عصبی سمپاتیک و رشته‌های عصبی پاراسمپاتیک می‌باشد که حالت پایدار بدن را حفظ مى كنند. عمل اين دو بخش به طور معمول برخلاف یکددیگر است. 

صفحه 8:
PARASYMPATHETIC Sympathetic Ganglia = _—-Constricts TE Pupils 5ه + = Stimulaces: Decreases Heart Rate ‎me ۱‏ | لح 20 تا ‎Bronchial ‎Dilation ‎١ 1 ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎Decreases <—Bronchial ‎Increases Heart Rate Contractility Constricton ‏یرس مدسود مدا ‎mew Se ‎ ‎fst Deion ‎‘Contracts ‎Bladder ‎ ‎‘Suimulates Glucose Release by Liver ‎ ‎‘Stimulates Epinephrine & Norepinephrine Release ‎Orgasm ‎Ejaculation ‎ ‎ ‎Relaxes Rectum ‎— Vaginal Lubrication Erection ‎ ‎ ‎Peripheral Vasoconstriction Peripheral Vasodilation www.payamesalamat.com 

صفحه 9:
وظیفه دستگاه عصبی: سامانه عصبی سه وظیفه اصلی دارد: دریافت پیامهای حواس, تر کیب داده‌ها واعمال ح رکات. این فعالیت‌های عصبی به طور کلی در دو جهت انجام می‌گیرند: تنظیم فعالیت‌های درونی بدن و موقعیت جانور نسبت به محیط اطراف. البته در اغلب موارد» هر دو نوع تنظیم عصبی داخلی و خارجی با هم کار می ‎AES‏ دریافت حواس هنگامی اتفاق می‌افتد که بدن از راه نورونهاء گلیا و سیناپس‌ها به گرد آوری اطلاعات و داده‌ها می‌پردازد. دستگاه عصبی از سلولهای عصبی قابل تحریکک و سیناپس‌هایی پایه ریزی می‌گردد که سلول‌ها را به یکدیگر یا به مراکز سراسری و یا به دیگر نورونها متصل می کنند. کار کرد این نورونها بر پایه تحریک و بازدارندگی است. روش ارتباط میان سلولهای عصبی است که تعیین کننده کار کرد آنها می‌باشد. 

صفحه 10:
رشته‌های عصبی آوران محر ک‌های عصبی را از گیرنده‌های حسی به مغز و نخاع هدایت می کنند. پردازش اطلاعات درنهایت با تر کیب داده‌ها و فقط درمغز صورت می‌پذیرد. پس از پردازش اطلاعات درمغزء فرمان‌های عصبی ازطریق مغز و نخاع به ماهیچه‌ها و اندامها هدایت می‌شوند که به این فرایند اعمال حرکت گفته می‌شود. سلول‌های گلیا داخل بافت عصبی یافت می‌شوند و قابل تحریکک نیستند. 

صفحه 11:
cent (transmitters) ۳ ‏تا‎ ‏ع وه‎ 5 ‏بف‎ ‏رما‎ = ‏لیا‎ ‎EN) Node of 1 = ‘ime (ihe conducting Myelin Sheath fitor) insuleting fatty layer ‘thet spaees transmission) ‏ی‎ 

صفحه 12:
جنین شناسی دستگاه عصبی: در هفته سوم پس از لقاح در ناحیه پشتی جنین؛ نوار طولی از اکتودرم ظاهر شده که دارای دو پایانه سری و دمی می‌باشد اين صفحه صفحه عصبی گفته می‌شود. از آنجایی که رشد اطراف صفحه بیش از نواحی مرکزی آن می‌باشد پس از مدتی صفحه بصورت ناودان مانند موسوم به ناودان عصبی و با ادامه روند رشد سرانجام بصورت لوله در امده که به آن لوله 2 عصبی گفته می‌شود. 

صفحه 13:
دستگاه عصبی مر کزی: دستگاه عصبی م رکزی از دو قسمت مغز و نخاع ‎JS (medulla Spinalis)‏ شده‌است. مغز در داخل حفره جمجمه‌ای جای دارد و توسط کپسولی استخوانی محافظت ‎Rs ee as‏ سای جای ار و ترسط سوت جهرهقا جات مشود هم مغز و هم نخاع در داخل يو ششی بنام منز قرار دارند و مایع مغزی نخاعی نیز فضای بین این اعضا و مننژ را پر کرده است . دستگاه عصبی م رکزی از دو بخش ماده سفید و خا کستری تشکیل یافته‌است. و و ماده سفید حاوی الیاف عصبی است. 

صفحه 14:
کار کرد دستگاه عصبی مر کزی: دستگاه عصبی مرکزی به همراه دستگاه عصبی پیرامونی, نقش بنیادینی در کنترل رفتار انسان دارد. دستگاه عصبی مرکزی پردازش اطلاعات و محاسبه حرکت مناسب در پاسخ به دریافت ورودی را بر عهده دارد. 

صفحه 15:
معز: مغز در داخل حفره جمجمه‌ای جای دارد و از راه سوراخ ما گنوم به نخاع متصل می‌شود. قسمت پایینی مغز را که به طناب نخاعی متصل می‌شود را بنام ساقه مغز (516۳۳ 8۲۵1۳) می‌شناسند و قسمت جلویی مغز را پیشامغز )پروزانسفالون) (۳۳۵56۲66۵۳10۳) می‌نامند. در رویان ۵ هفته‌ای پیشامغز از دو قسمت تشکیل شده‌است: تلانسفال ‎Glee S54 Juss (Diencephalon)Just> , Telencephalon)‏ مغزی را می‌سازد و دیانسفال که چشم‌ها» هیپوفیزه تالاموس؛ هیپوتالاموس و اپی فیز اجسم درن ‎ue‏ 

صفحه 16:
ساقه مغز از دو شده‌است: مغز میانی مزانسفالون ((۷656۲۱66۴0/310۲0 و مغز پسین رومبانسفالون ‎(Rhombencephalon)‏ رومبانسفالون نیز از دو بخش تشکیل شده‌است: متانسفالون که در آینده پل مغز (۳۵۳5) و مخچه (۵۲6۵/06۱۱۱1۲۲۱)) از آن منشا می‌گیرد ومیلانسفالون که در آینده پیاز مغزرا می‌سازد. 

صفحه 17:
وزن مغز: وزن مغز: وزن مغز در انسان‌ها بطور متوسط بین ۱۲۵۰ تا ۱۶۰۰ گرم می‌باشد. وزن مغز با وزن بدن نیز ارتباط دارد و معمولاًافراد سنگین وزن تر دارای وزن مغز پیشتری می‌باشند. متوسط وزن مغز در مردان ۱۳۵۰ گرم و در زنان ۱۲۵۰ گرم می‌باشد. در سن ۲۰ سالگی وزن مغز به حداکثر میزان خود می‌رسد. در سنین پیری وزن مغز به علت آتروفی وابسته به سن کاهش می‌یابد. باید توجه داشت که میزان وزن مغز افراد با میزان هوش آنها ارتباطی ندارد. 

صفحه 18:
نخاع: نخاع درون ستون مهره‌ها از پیاز مغزتا کنار پایینی اولین مهره کمری امتداد دارد و مغز را به دستگاه عصبی محیطی متصل می کند. نخاع در کود کان بلند تر بوده و تا کنار بالایی سومین مهره کمری امتداد دارد. نخاع علاوه بر انتقال اطلاعات حسی به مغز و پیام‌های عصبی به ماهیچه‌ها؛ مر کز برخی از انعکاس‌های بدن است. انعکاس؛ پاسخ ناگهانی و غير ارادی ماهیچه‌ها در پاسخ به مح رک‌هاست. 

صفحه 19:
۱ جفت عصب نخاعی به نخاع متصل است. هر عصب شامل یک ريشه پشتی و یک ريشه شکمی است. ریشه‌های پشتی محتوی نورون‌های حسی‌اند که اطلاعات را از گیرنده‌های حسی به دستگاه عصبی م رکزی انتقال می‌دهند. ریشه‌های شکمی محتوی نورون‌های حرکتی اند که پاسخ حرکتی را از دستگاه عصبی مرکزی به ماهیچه‌ها و غده‌ها منتقل می کنند. در برش عرضی نخاع دو بخش دیده می‌شود: بخشی در وسط که از جنس ماده خاکستری است و شامل جسم سلولی نورون‌هاست؛ و بخشی از جنس ماده سفید که محتوی آ کسون و دندریت نورون‌هاست و بخش خاکستری را دربر گرفته‌است. همچنین در بخش خاکستری نخاع» نورون‌های رابط وجود دارند که باعث ارتباط نورون‌ها با یک‌دیگر می‌شوند. 

صفحه 20:
محافظت از دستگاه عصبی مر کزی: لایه‌های مننژ دستگاه عصبی م رکزی پستانداران به چند روش محافظت می‌شود. نخستین عامل» استخوان‌های جمجمه و ستون مهره‌ها هستند که جعبه‌ای محکم و استخوانی برای محافظت از مغز و نخاع به وجود می آورند. افزین بر آن» مغز و نخاع را پرده‌ای سه‌لایه‌ای به نام مننز می‌پوشاند. پرده بیرونی منژ از نوع بافت پیوندی محکم است و سخت‌شامه نام دارد. در زیر آن لایه عنکبوتیه قرار دارده و لايه درونی منتژ نرم‌شامه است که دارای موی رگک‌های خونی فراوان است و بافت مغزی را تغذیه می کند. ميان لايه عنكبوتيه و نرم‌شامه فضایی هست که از مايعى به نام مايع مغزی نخاعی پر شده‌است و نقش ضربه گیر را دارد. 

صفحه 21:


صفحه 22:
سلول های نورو ‎US‏ این دسته از سلول‌ها وظیفه حمایت از سلول‌های عصبی با همان نورون‌ها را بر عهده دارند و غیر عصبی هستند. گرچه این سلول‌ها کوچکتر از نورون‌ها هستند ولی از لحاظ تعداد ۵ تا ۱۰ برابر نورون‌ها هستند به طوری که نصف حجم مغز و نخاع را شامل می‌شوند. این سلول‌ها به ۴ دسته کلی تقسیم می‌شوند. آستروسیت‌ها ## اليكودندروسيتها ها سلول‌های میکرو گلیا ‎Ml‏ سلول‌های اپاندیم 

صفحه 23:
الیگودندروسیت 

صفحه 24:
بخش های دستگاه عصبی مر کزی: ۱. مخز . مغز مغز در داخل کاسه جمجمه جای دارد. داخل مغز (در پیش‌مغز( مراکز عصبی بالایی جای گرفته‌اند که وظیفه هماهنگ کردن دستگاه‌های حسی حرکتی بدن را بر دوش دارند. ساقه مغز مکان مرا کز عصبی پایینی است. 

صفحه 25:
۲. مخ ‎Cc‏ ‏مخ یا قسمت بالایی مغز با تركك عميقى كه بنام شيار طولى خوانده مى شود, به دو بخش تقسیم می‌گردد. شیار طولی مخ را به دو نیمکره چپ و راست تقسیم می کند. در داخل این دو نیمکره پوسته مغزی. گانگالیای بتانی و سیم لیمسکه قرار داند. دو نیمکره بدست یک رشته فیبرهای عصبی که پینه‌ای ) کورپس کالوسم) نامیده می‌شوند به هم متصلند. نیمکره سمت راست مسئول سمت چپ بدن است و درباره نیم کره چپ عکس این قضیه صادق است. تالاموس, هیپوتالاموس و عقده های قاعده ای در مخ قرار دارند. 

صفحه 26:
در طرفین بطن سوم قرار دارد (مغز از دو بطن جانبی و بطن سوم و چهارم تشکیل شده ) ایستگاه تقویت کننده برای کلیه حسها بجز حس بوبایی. كليه ایمپالس های مربوط به حافظه احساس و درد از این ناحیه میگذرد. 

صفحه 27:
هیپوتالاموس: عملکرد سیستم درون ریز و تنظیم ترشحات هورمونی هیپو فیز » مرکز گرسنگی - کنترل درجه حرارت » سیکل خواب و بیداری ؛ فشار خون -برفتار جنسی +پاسخهای عاطفی ۰ تنظیم سیستم عصبی خود کار 

صفحه 28:
‎pituitary gland & 53.»‏ غده کوچکی است در زیر مغز و درون حفره استخوان شب پره که ۰.۵ تا ۱۵ گرم وزن دارد. ‏به یو ناد موس متصل ات ‏از نظر جنینی دارای منشا دو گانه عصبی و اکتودرمی است. این غده شامل دو قسمت است: نوروهیپوفیز با هیپوفیز عصبی که در ارتباط با بطن سوم مغزی است و آدنوهیپوفیز یا هیپوفیز غده‌ای. 

صفحه 29:
ار تباط هیپوفیز و هیپوتالاموس گرچه هورمون های ترشح کننده از لوب قدامی هیپوفیز فعالیت اکثر غدد داخلی را کنترل می کنند ولی خود این سلولها نیز توسط فا کتورهای آزاد کننده و مهار کننده که عمدتا از بخش هیپوتالاموس ترشح می‌شوند» کنترل می‌شوند. اين فاکتورها توسط نورونهای ترشحی هیپوتالاموس ترشح و در برجستگی میانی آزاد می‌شوند و سپس توسط سیستم پورت هیپوفیزی به لوب قدامی می‌رسند. 

صفحه 30:
نولة 0161156 Right thalamus Left thalamus Cerebellum Hypothalamus 

صفحه 31:
‎aM‏ پل مغز پل مغزی یا پونز مراکز مهار تفسی و بازدارندگی را دربرمی گیرد و با مخچه در ارتباط می‌باشد. پل دارای اعصاب حسی و حرکتی میباشد. 

صفحه 32:
۴ مخحه مخچه بخشی از مفز است که پشت مدولا و پل مغز قرار دارد. مخچه ماهیچه‌های استخوان‌ها را مهار می‌کند و مایه ایجاد حرکات نرم و متوازن می‌گردد. مخچه چگونگی کنونی بدن را از چشمان» گوشهاء ماهیچه‌ها و مفاصل دریافت می‌کند. مخچه از خروچی پوسته مغز را که در بر گیرنده محل دلخواه اين اعضا می‌باشد» را نیز دریافت می کند. پس از پردازش این اطلاعات» مخچه فرمانهای حرکتی را از ساقه مغز به ماهیچه‌های استخوان‌ها ارسال می‌کند. وظیفه اصلی مخچه هماهنگ کردن اندامهای حرکتی است. افزون بر آن مخچه وظیفه تعادل و روش ایستادن را بر دوش دارد. مخچه به انسان در آموختن مهارت‌های جدید حرکتی, مانند ورزش و نواختن سازهای موسیقی کمک می‌کند. 

صفحه 33:
‎Sly .5‏ مغز پیاز مغز (بصل‌النخاع» مدولا) پایین ترین مر کز عصبی واقع در استخوان جمجمه‌است. انتهای پیاز مغز به نخاع مرتبط است. بیشتر پیاز مغز از ماده سفید و رشته اعصابی تشکیل شده‌است که ‎Oke‏ ‏نخاع و مغز قرار دارد. پیاز مغز مرکز تنظیم فعالیتهای تنفس قلبی و گوارش می‌باشد. به همین دلیل یکی از مهمترین اجزای مغز است و آسیب وارده به آن م رگ را به دنبال دارد. ‎ ‎ ‎ 

صفحه 34:
۶ طناب نخاعی نخاع (طناب نخاعی) بخشی از دستگاه عصبی مر کزی است که در داخل ستون مهره‌ها قرار دارد. طناب نخاعی از سوراخ پس‌سری(011۲7] ۲3 ۳0۲3۲۳۱6۲۱) تا سطح اولین یا دومین مهره کمری امتداد می‌یابد. 

صفحه 35:
دستگاه عصبی محیطی (پیرامونی): دستگاه اعصاب محیطی از اعصاب مغزی ‎ols Glee! (Cranial nerves)‏ ‎nerves)‏ 50۳0۵۱1) و عقده های مربوط به آنها تشکیل شده‌است. 

صفحه 36:
اعصاب نخاعی: در انسان ها ۱ جفت عصب نخاعی وجود دارد که از راه سوراخ‌های بین مهره ای ستون مهره‌ها بیرون می آیند. اعصاب نخاعی به صورت زیر تقسیم بندی و نامگذاری می کنند: اعصاب گردنی ‎oy! (Cervical nerves)‏ اعصاب ۸ جفت هستند که از ‎Cab Cr‏ نامگذاری شده‌اند. اولین زوج از بین استخوان پس‌سری . ‏خارج می‌شود‎ blog » (OCCipital bone) اعصاب ‎cyl (thoracic nerves) (clan‏ اعصاب ۱۲ جفت می‌باشند که از , آ تا ,, آنامگذاری شده‌اند.. 

صفحه 37:
هر عصب نخاعی ‎pe eae a oes ee‏ ریشه پیشین ۲۵0 ۱۲۱۳۵۲10۲ و ريشه پسین ‎(Posterior root)‏ ریشه‌های پیشین و پسین پس از خروج از طناب نخاعی به طرف سوراخ بين مهرهاى خود رفته و به هم متصل می‌شوند و تشکیل عصب نخاعی را می‌دهند. ريشه پیشین حاوی الیاف وابران ‎sui ee ee‏ آوران ‎aul (Afferent fibers)‏ ازآنجا که الیاف آوران اطلاعاتی از قبیل حس لامسه درد حرارت و ارتعاش را منتقل می‌کنند به آنها الیاف حسى (10675] 66050۲۷) هم می گویند. عصب نخاعی پس از گذشتن از سوراخ بین مهره‌ای به دو شاخه تقسیم می‌شود: شاخه بز رگ پیشین و شاخه بز رگ پسین این شاخه‌ها هم الباف حسی و هم الیاف حرکتی دارند. شاخه‌های پیشین در ابتدای اندام مربوطه به هم می‌پیوندند و شبکه عصبی را در همان طرف اندام ایجاد می‌کنند. شبکه گردنی و شبکه بازويى در ابتداى اندام فوقانی شکل می گيرند و شبکه کمری و شبکه خاجی با شبکه ساکرال (16۱۱5 63۳31) در ابتدای اندام تحتانی ایجاد می‌شوند. 

صفحه 38:
اعصاب مغزی در دستگاه عصبی پیرامونی: از دوازده زوج عصب ‎«Sido‏ زوج یکم (عصب بویایی) و دوم (عصب بینایی) جزو دستگاه عصبی مرکزی هستند. دوازده زوح عصب مغزی عبارتند از: عصب بویایی . عصب بینایی . عصب اوکلوموتور: حرکت عضلات چشم . عصب تروکله ار: حرکت ماهیچه مایل فوقانی چشم عصب تری ژمینال: احساس تماس روی صورت عصب ابدوسنس: حرکت ماهیچه رکتوس خارجی چشم ‎was‏ چهره ‎sl‏ (فاسیال): خندیدن, چشمک زدن و کمک به چشایی عصب وستیبولو کله آر: کمک به حفظ تعادل. سکون و شنیدن ‏ست عا هذ مت و مد کح 

صفحه 39:
عصب گلوسوفارنژیال: بلعیدن و قورت دادن ‎was‏ واگ: بلعیدن, صحبت کردن, فعالیت های پاراسمپاتیک و هاضمه ‏عصب اکسسوری: بالا انداختن شانه ها ‏عصب هایپو گلوسال: تقسيم بيشتر زبان به ناحيه های ماهیچه ای ‏از این ۱۲ عصب ۱۰ تای آن‌ها از ساقه مغزآغاز می‌شوند, و به استثنای چند مورد. بیشتر کنترل فعالیت سازه‌های آناتومی سر را به عهده دارند. عصب شماره 1 اطلاعات حسی درونی را از شکم و سنه_دریافت می‌کند و عصب شماره ۱۱ مسئول عصب‌دهی به ماهیچه‌های استرنوکلیدوماستوئید و تراپزیوس 

صفحه 40:


صفحه 41:
اعصاب محیطی در دستگاه عصبی پیرامونی: اعصاب نخاعی و مغزی اعصاب محیطی مربوط به خود را جهت انتشار به اندام‌های فوقانی و تحتانی؛ تنه و سر و كردن به وجود می‌آورند. به عنوان نمونه اعصاب نخاعی شبکه‌های عصبی زیر را ایجاد می کنند: شبکه گردنی #هلا شبکه بازویی اهلا شبكه كمرى ‎et SH‏ از شبکه‌های عصبی فوق اعصاب محیطی ایجاد می‌شوند که به اندام‌های هدف مربوطه می‌روند. 

صفحه 42:
یکك عصب محیطی ممکن است حسی. حرکتی و يا حسى -ح ركتى باشد. اعصاب محیطی اندام‌های فوقانی و تحتانی حاوی رشته‌های عصبی سمپاتیک نیز هستند.عصب واگ که یک عصب محیطی حسی-حرکتی است به تنهایی دارای ۷۵ رشته‌های پاراسمپاتیک است.عصب فرعی)زوج یازدهم مغزی) فقط یک عصب محیطی حرکتی است.عصب رادیال ا ‎EIN NADL‏ كا 

صفحه 43:
منابع: 8 آیتور گایتون. جان ادوارد هال. «فیزیولوژی عصبی». در فیزیولوژی پزشکی گایتون. ترجمه احمدرضا نیاورانی. سماط, ۶ شابک ۹۶۴-۵۷۸۹-۹۸-۲ | تونی اسمیت, سو دیویدسن. مغز و سیستم عصبی. ترجمه عباس تیرگاتی, بیژن معصوم. . نشر سنبله, ۴ شابک ۹۶۴- ۱۱۱ ‎oj)‏ بیولوژی و فیزیولوژی عصبی. ترجمة على حائرى روحانی. انتشارات دانشگاه تهران, ۰۱۳۷۵ ‏لا میناگر, علیرضا و وثوق آزاد. ژاک. ترجمه: نوروآناتومی ‎al,‏ ‏و کاربردی پروفسور فیتزجرالد. انتشارات دانش‌پژوه.