صفحه 1:
۱-۱۷ ۳
صفحه 2:
صفحه 3:
7
سازمان تحقیقات. آموزش و ترویج کشاورزی
موسسه آموزش عالى علمى-كاربردى جهاد كشاورزى
کارشناسی رشته تولید و بهره برداری گیاهان دارویی و معطر
دستگاه گوارش انسان و گیاهان دارویی رایج در
ie) ST ۱900:10۰۹
bog yo obit
۱
تا بآفای کی
* “ارائه دهنده
Rea
صفحه 4:
استفاده از گیاهان داروبی به منظور درمان با تاریخ زندگی انسان هم زمان بوده است.
انسان در تمام دوران تاربخی چاره ای جز توسل به گیاهان نداشت. اگر چه در نیم قرن گذشته
استفاده از داروهای شیمیایی و سنتزی به شدت رواج یافت ولی به سرعت آثار زیان بار آنها بر
زندگی انسان ها سبب گرایش مجددبه گیاهان داروبی گردید و لین نکته که توسل به گیاهان
دارییی همواره در طول تاربیخ یکی از روشهای مّثر درمان بوده است.به خوبی روشن است. تاریخ
طب در كشور ما مربوط به دوره آربایی می باشد و اوستا (۰ ۶۵۰ قسم) اولین کتلبی است که از
گیاهان دارییی سخن گفته است.به نقل از اوستا اولین پزشک ایرلنی تریته پدر گرشاسب پهلوان
بوده است که از کاربرد گياهان دارویی و عصاره آنها اطلاع داشته و مقام او در طب نظیر مقام
ایمهوتپ (۰ ۳۵۰ ق-م) در مصر باستان, انقلبیوس در یونان و آسکولانیوس در روم(سه رب النوع
درمان) بوّده است.
صفحه 5:
دستگاه کُوارش یکی از دستگاههای فعال در بدن انسان و بعضی از جانداران است. لین دستگاه در انسان و
مهرهداران به صورت لول گوارشی و در جانوران تکامل نيافته مثل اسفنجها یا کیسهتنان به صورت
كيسة گوارشی وجود دارد. بلید توجه داشت که دستگاه گوارش در جانوران براساس نوع غذلیی که میخورند به
شکلهای مختلفی وجود دارد. امابه طور کلی دستگاه گوارش آنها از چهار بخش بلع. گوارش. جذب و دفع
تشکیل شده است. بعضی از جانوران کهبه صورت انگل زندگی میکنند مانند کرم کدو اصلاً دستگاه گوارش
ندایند وبه طور مستقیم وبا عمل انتشار مواد غذلیی تجزیه شده را از طریق بوست وارد بدن خود کرده و مورد
استفادة سلولهای خود قرار میدهند .
دستگاه گوارش انسان که از دهان تا مقعد امتداد دارد. از لول گوارشی و غدههای گوارشی تشکیل شدهاست و
حدود هفت متر طول دارد. غدد گوارشی شامل غدههای بزاقی, غدههای دیوارةٌ معده و روده, بانکر آس و کبد.
است. لولة کوارشی نیز شامل دهان, حلق. سرخناى (مرىيك معده. رودة باريك. رودة بزرگ و راستروده میشود.
صفحه 6:
زبان. غددبزاقی و ماهیچه های
فک دخالت دارند. در داخل
دهان. غذابه قطعات رب
خرد می شود و مواد هضم کننده ای
به نام آنزیم ها بر آن اثر می کنند.
وقتی که غذا کاملاً جویده شد. Solel
بلع مى شود.
صفحه 7:
بلعیدن غذلیی را که در دهان جویده شده است از طریق مریبه معده منتقل می شود.
لین فرآیند وقتی آغاز می گردد که زبان غذا رالبه درون حلق عی راند. از آن پس, غذا
خود به خود از حلق به معده حما , م. شود.
زبان غذای آماه
غذا توسط يك عمل عضلانى براى بلع را به
به نام حركت دودى به سمت طرف حلق مى
راند
معده رانده می شود.
صفحه 8:
غذا با گاز زدن و جویدن
۲۵ سانتیمتر طول دارد. اما برای دریافت توده های weed ی
غذای جویده شده باز می شود غذا وقتی وارد مری می شو
به طور خودکار پایین و به سمت مری رانده می شود.
حرکات عضلانی در فرآیندی که حرکت دودی نام دارد
قبل از خروج ضایعات
غير قابل هضم از بدن»
آب از أباجذب می شود:
تودة غذا را در مرى به سمت بايين مى راند. انتهاى مرى
ديوارة عضلانى ضخيم ترى وجود دارد كه
0
غذا درمعده خرد و هم زده
Brae وس
آنزیمها تا حدی هضم می شود.
اسفنکتر یا تنگ کننده نامیده می شود برای عبور
Taige intestine
غذا و رفتن آن به درون معده. اين قسمت باز مى شودا
صفحه 9:
ی فوقانی ناحية کوچکی
خورده است. معده مى تواند تا ۲۵ سانتیمتر | که معمولاً حاوی مقداری
منبسط شده و بیش از ۱/۵ لیتر غذا را درخود
جای دهد. معمولاً خروجی معده توسط حلقه ای
از عضله به نام عضلة تنگ کننده بسته است.
اين عضله با باز شدن خود. هر بار مقدار کمی
غذا را به درون رودة کوچک می ریزد.
صفحه 10:
معده غذا را برای حدود سه ساعت پس از بلع نگهداری می کند. در طی این مذّت. غذا هم زده می شود
وبا مواد هضم کننده ایبه نام آنزييم مخلوط می شود. لین فر آیند قطعات کوچک غذای جویده شده را
به ملیع شیری رنگیبه نام کیموس تبدبیل می کند. سپس معده کیموس را برای هضم بیشتر به درون
)509 کوچک می ریزد. ۱ غذای جویده شده از ۱
مری وارد معده می شود. ] مذا خرد و هم
زده می شود
6 ۳ وبه صورت مایع
غذا برای هضم |
Ae شیری رنگی به نام
بیشتر وار 7
oe ons 2
whe x
3 ۹
صفحه 11:
رود کوچک یک لولة بلند و پیچ خوردمبه طول حدود ۵ متراست.این لوله در شکم ولقع است وبه سه
Se
احیه تقسیم می شود: دوازدهه. ژژونوم و ایلئوم.
غذا در روده کوچک 7
زيه مى شود تا بتواند
جذب بدن شود. در غشاء داغلی رودة کوچک
هزاران ساختار انگشت مانند بنام پرز وجود
دارد که به جذب ذرات غذا کمک می کنند. سح
aah ee 2
صفحه 12:
رودة کوچک فرآیند گوارش را با تجزية غذا
غذای وارد رودة £
به مواد ساده تکمیل می کند. سپس این | کوچک می شود
مواد از طریق غشاء داخلی رود کوچک
منقیض می شوند و در فرآیندی به نام
حرکت دودی غذا را به جلو می رانند.
عبور غذا از اين لول بلند در حدود شش
ساعت طول مى كشد. 00
صفحه 13:
رودة بزرگ بخش آخر دستگاه گوارش است.
اين عضو از
۵متر
صفحه 14:
1
3
5
صفحه 15:
یبوست را می توان توقف عمل دفع رود بزرگ در زمانی طولانی تراز زمان طبیعی آن تعریف کرد.
در حللت طبیعی بلقی ماندة مواد غذلیی مصرف شده دریک صبحانه. صبح روز بعدبه روده بزرگ Ai) راست روده) عی رسد.
عمل دفع به طور معمول ۱۲ تا ۷۲ ساعت یا کمی بیشتر بعد از مصرف غذا صورت می گیرد.
عقیده بر لین است که نوع غذای دریافتی نا حدی بر طول زمان دفع تأثیر می گذارد. برای مثال غذاهای غنی از فیبر در طول
مسیر گوارش در مقبل آنزیم های هضمي مقاومت کرد و با جذب مقداری آب حجیم می شوند که خود محرک عمل دفع است.
عکس این موضوع در مورد غذاهای کم فیبر صادق است.
بسیاری از فراد تصور می کنند که بلید عمل دفع روزی یک بار صورت گیرد و در غیر لین صورت ناراحت می شوند.بی تردید
عمل دفع روزله بای سلامت و آرلمش مفید است. ولی افرادی هستند که دفع ن هابه طور طبیعی ۲یا ۲ روز و حتی بیشتر
صورت می گیرد.
يبوست هاى طولانى به نام Obstipation نامیده می شوند که به طور معمول با عالم تهوع. سوزش قلب. سردرد و
ناراحتی های مقعد همراه هستند.
صفحه 16:
علت های یبوست متعدد و گوناگون است. در لین میان فشار سرعت حلکم بر زندگی پیشرفتة امروز در ایجاد عادات غلط غذلیی و سلامتی
تأثیر زیادی دارد. رعلیت نکردن نظم در عمل حفع. نداشتن فعالیت بنتی که خود موجب کاهش تونوس عضلات زوده ای می شود. استفاده از
مسهل و داروهای ملین برای مدت طولانی. فشارهای عصبی و نگرانی ها از مهم ترین عوامل موْثر در ایجاد ببوست به شمار می روند.
همچنین علت اصلی ببوست ممکن است تغذية ناکلفی یا عادت غذلیی غلط باشد. مثلاًپبودن فیبر کافی در برئلمة غذایی( موجب نرسیدن مقدار
كاف از باقی ماندة غذا به رودة LF من شود). کمبود 8 وبتامین های با مصرف آب به مقدار کم
رعلیت نم مات غذا خوردن یه ندز عوامل دیگر اهمیت دارد.زیاامکان دارد یک وعده غذابه طور موقت در عادت کسب شده
اختلال ايجاد كند و در روز بعد عمل دفع صورت نككيرد: يبوست در طول بيمارى.به دليلبى تحركى .ياجه هنكام مسافرت مثال خوبى براى اين
مورد است. زيرا به محض آن كه وضع به حالت طبيعى بركردد يبوست برطرف مى شود.
ببوست مزمن مسکن است ناشی ازبیک اختلال عشوی از قبیل فقص فیزیکی,افسدادا نقباض های همرامیایک بيمارى ناتوان كننده). يا
یک منشاء عملکردی (مافند آن چه در سن پیری وجود دارد) باشد.
صفحه 17:
2+
مدفوع انسان را از نظر شكل به هقت كاسته تقسيم Aigo
در این نمودار انواع | و ۲ نشان از ببوست دارند.
نوعهای ۳ و ۴ شکلهای ایده آل مدفوع هستند.
انواع ۵ تا ۷ نیز اسهال ملایم تا شدید را نشان میدهند.
- 3
صفحه 18:
صفحه 19:
-Senna italica Miler of شده Sis برگچه های bow
خانوادة نخود
josea)
صفحه 20:
0000
سنوزیدهای ۸
ترکیبات اختصاصی
صفحه 21:
صفحه 22:
Soy سنا از دسته ملین های محوک حی باشد. گلیکوزیدهای آنتیا کینهنی سناچس از هضم.
هیدرولیز شده و آنتیاکینون آزاد و فعال ایجاد می نماید. لین عملبه لین صورت انجام می
شود که بخشی از گلیکوزیدهای آنتراکینینی سنا از رود کوچک جذب شده. در کبد
هیدرولیذمی شود و آنتراکینون فعال حاصلهبه داخل کولون ترشح حی شود. احتمالاً بخشی
از گلیکوزیدهای آنتراکینونی سنا که در لین مرحله جذب نشده لند به وسيلة آنزیمهای
باکتریلیی در کولون هیدرولیز می شود و آنتراکینون فعال تسولید می کند. در مجموع اثر
ملینی عمدتاً در کولون انجام شده وبه تحریک شبکه اوثرباخ توسط آنتراکینون فعال و
درنتیجه افزايش حرکات دودی شکل روده. نسبت داده می شود.
صفحه 23:
ol فرآورده هاى موجود جع
در دار 9 خانه ها
جزء اصلی داروی سی - لاکس [ مجتمع صنایع دینه ایران) >
Ow
جزء اصلی داروی سنالین [ شرکت “Aa {glo JS
شرکت قائم دارو)
aaa
صفحه 24:
روبارب یا ربهند چینی. ريشه های خشک شده گیاه ۵172310170( 72۵179
,1 از خانوا
& .cuwl (Polygonaceae)ay cir &
صفحه 25:
صفحه 26:
صفحه 27:
داروی مسهل ملایمی عی باشد ولی در دوزهای کمبه علت تانن موجود در
گیاه خاصیت قلبض و ضد اسهال دارد و در درمان بسواسیر نیز مصرف
می شود.
کلیکوزیدهای آفتراکینوفی جزء ملینهای محرک محسوب می گردند. این
نوع ملین ها موجب جمع آوری لب و الکتروليتها در رودة بزرگ شده و با
افزلیش قدرت تحرک در دستگاه گوارش سبب ایجاد حالت ملینی
می گردند.
صفحه 28:
13 1 2
ورده های موجود
در دار 9 خانه ها
مج005 6000
—_—
RUHEMORRIN®
MA
صفحه 29:
اسفرزه. دلنه های خشكى شدة يا يوست دانه هاى كياه ع[1*015 0172142 ١111200 خانوادةٌ
بارهنقف (21311126]11286626)است.
6
صفحه 30:
صفحه 31:
صفحه 32:
ی آنار ذارماکو لوزیکت يبري
اسفرزه 1
اسفرزه یکی از از نواع ملین های حجیم کننده می باشد. دلنه های اسفرزهبه خاطر داشتن
موسیلاژ چنانچه در مجاورت لب قار گیرد. متورم شده ویک لاية جسبنده. غليظ و زله
ای مانند ایجاد می کند. مادةٌ ژلاتینی شنکل ابجاد شده. حسوکات پرپستالتیک روده را
افزلیش داده و مدفوع را موطوب عی کند. لین دارو بدین طریق تعداد دفعات و حجم مدفوع
را زباد کرده و علاوه بر نرمی مدفوع سیب کاهش درد ناشی از سفتی مدفوع در زمان دفع
می شود: اسلفوزه دارای اثرات دوگانهتمی باشد. Ke jf طرف دیگر هی تولند ضفن نگه داشتن
بیشتر بو الکتیولیت و افزلیش زمان ترانزیت مایعات. در اسهال های مزمن و عموماً غیر
عفونی مفید واقع می شود.
صفحه 33:
مکانیسم های احتمللی فیبرها در جلوگیری از ایجاد تومور در رودة بزرگ شامل رقیق سازی و
پاکسازی عولمل کارسینوژن در داخل لومن روده و تعدیل فعالیت متابولیکی میکروب های کهلونی و
تغییرات بیولوژیکی سلول های لپی تلیال روده می باشد. نقش فیبرهای غذليی, در سرطان کولون
ممکن است مربوطبه تخمیر آنها و تولید 1- بوتیرات باشد. اسفرزه سرعت تخمیر نشاستة ذرت با
آمیلوز بالا را در سکوم به تأخیر مي اندازد و جایگاه تخمیر نشاسته را به سمت رودة بزرگ انتقال می
دهد و باعث ایجاد غلظت بالای 2- بوتیرات Distal colon jo و مدفوع مي شود. حضور ۳-
بوتیرات در 00101 1015121 در پیشگیری از سرطان کولون حی تولند اهمیّت داشته باشد زیرا اکثر
تومورها در انسان و مدل های آزمایشگاهی در این منطقه ایسجاد مي شوند.
صفحه 34:
در داروخانه ها
گرانول پسیلیوم(|سفرزه) [ایران داروک]
پودر پسیلیوم(اسفرزه) [روز دارو)
صفحه 35:
باتوجه به آثار فارماکولوژیکی و ترکیبات
پبوست ذکر شد. تفاوت ها و شباهت هایی در ترکیبات و مکانیسم اثر آن گیاهان دیده شد.
که از گیاهان مربوطه بر روی بیماری
گلیکوزیدهای آفتراکینوفی جزء ملینهای محرک محسوب می گردند که لین نوع ملین ها موجب جمع
آورى دب و الكتروليتها در رود بزرگ شده وبا افزایش قدرت تحرک در دستگاه گوارش سبب ایجاد
حالست ملینی می گردند از لین حیث می توان نتیجه گرفت که خاصیت ملینی برگ سنا و ریوند
چینی(روبارب) بدلیل وجود ترکیبات آفتراکینوفی می باشد در حللی که خاصیت ملینی در گیاه اسفرزه
مربوط به ترکیبات موسیلاژی لین گیاه بوده و مکانیسم لثر لین ترکیب به لین نحو است که موسیلاژ
حسرکات پربستالتیک روده را افزلیش داده و مدفوع را مرطوب کرده و از اين رو سبب زیاد شدن تعداد
دفعات و حجم مدفوع می گردد.
صفحه 36:
برگ سنا ممکن است سبب ناراحتیهای شکمی خفیف مثل قولنج با کرلمپ گردد و قرف
طولانی مدت یا بیش از میزان-تجوبزی می تولند سبب اسهال همراهبا از دست رفتن آب و
الکترولیتها بوبه پتاسیم شده وبا پیشرفت ّن عارضه کولونبا ضعف عملکرد ایجاد شود.
مشتقات آنتراکینهنی ممکن است در ۳3 اسیدی ینگ ادرار را قهوه ای ملیل به زرد و در
1 قلیلئی. قرز نماید. جمع شدن قلبل برگشت ملانین در روده بزرگ نیز چس از مصرف
با توجه به مطالب فوق پيشنهاد مى شود که اين گیاه برای افراد مسن و اطفال استفاده نشود و اک
استفاده می شود زير نظر متخصص يا با دوزهای معین در طول درمان مشخص مصرف گردد.
صفحه 37:
#۱امین غ. گیاهان دارهیی سنتی ایران. تهران: انتشارات معاونت پژوهشی وزارت بهداشت.درمان و آموزش
پزشکی, ۱۳۷۰(ج:۸۶
۲زرگری ع. گیاهان دارویی. تهران: انتشارات دانشگاه, ۱۳۷۳(ج ۲۰۳-۵:)۴
۴«قهرمان I فلور رنگی ایران.تهران: انتشارات مقسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع۱۳۷۳۰(ج۳)
۵«ثابتی ح. جنگلهاءدرختان و درختچه های ایران. یزد: انتشارات دانشگاه, ۲۰۳:۱۳۷۳
#۶نقدی آبادی. حسنعلی؛دست پاک. آرزو؛ضیایی.سیدعلی:مروری بر گیاه اسفرزه
۱۳۸۳: 2g)! GALS aolt.LesPlantago ovata Forsk. Plantago psyllium L)
۷ آزاده امین پور(عضو هیأت علمی انستیتو تحقیقات تغذیه):۲۰۱۲
NikSalehicom.wwwea
صفحه 38:
5 3 باتشكراز
er