صفحه 1:
دانشگاهپیام تور
مرکز بوشهر
موضوع:
دهکده شهری
گردآورندگان:
فاطمه ثبوری
عاطفه ریوفی
و
معصومه سعيدى
استاد:
سركار خانم مهندس فرهانى
بهار 94
صفحه 2:
تأسیسات آن خلاصه کرد
عظیمی از انسانها در فضای
صفحه 3:
مفهوم دهکده شهری در واقع در رد شهرسازی تک بعدی مدرنیستی
(نوآورانه) به وجود آمد.
از آنجا كه در شهر سازى نوآورلئه فشاهای کار و
بيش از حد از اتومبيل نيز رولبط انا ا ی
محيطى را نيز سبب مى شود و در نتيجه منجر به كاهش.يايدارى در
صفحه 4:
در حالی که ول هد انکلستان. دهعده غهری رایه عنوان كان دارری مفیاس
انسانی. صمیمیت. هویت و سرزندگی توصیف مینماید در این راستا وی
گروهی از معماران. طراحان و برنامه ریزان را گردهم آورده و گروهی تحت
عنوان گروه دهکده شهری شکل می گیرد .
هد ف این گروه از مطالعاتشان به دست
انسانی و ارلئه پيشنهادها و راهرق
در توسعه های جدید بود.
صفحه 5:
یافته های اعضای گروه دهکده شهری در سال ۱۹۹۲ در "گزارش دهکده
شهری ۰۱ منتشر شد و در سال ۱۹۹۵ در گزارشی دیگر تحت عنوان
۳
اقتصاد دهکدههای شهری ۲" موفقیت و زیست پذیری مفهوم دهکده
شهری نشان داده شد و در سال ۱۹۹۷ نیز ویرایش دوم "گزارش دهکده
شهری" به چاپ رسید.
صفحه 6:
دهکده های شهری:
۰
به طرز کارامد و موثرتری از زمین استفاده میکنند و فشارهایی را که
برای توسعه بر روی زمین های کشاورزی و فضاهای باز است ۰ کاهش می
صفحه 7:
صفحه 8:
ویژگی های دهکده شهری:
در گزارشی که در سال ۱۹۹۲ تحت عنوان گزارش دهکده شهری در
انگلستان منتشر شد. ارکان اصلی نهضت به شرح زیر اعلام گردید.
توسعه فضای مناسب و توده کافی
محیطی پیاده مدار و جاذب عابر پیاده
اختلاط مناسب کاربری ها
وجود فرصت های اشتغال, معماری متنوع و پایدار
اختلاط بخش مسکونی
کاربری های اشتغال زا
صفحه 9:
خلق محیط زیستی سالم در دهکده های شهری با کاستن از سفرهای
طولانی وکم کردن نیا به وسیله نقلیه شخصی حمایت میگردد. پیاده روی و
استفاده از دوچرخه نسبت به و آولمیت داشته و در نتیجه
آلودگی زیست محیطی کمتری تولب فتاوری های جدید ساخت و
استفاده از انرژی های نو, پاک و 5 3
صفحه 10:
ویژگی های اجتماعی:
برای این که پایداری در یک روستا یا هرگونه سکونتگاه دیگر. بتواند از
ارزش و اعتبار لازم برخوردار باشد باید جنبه های اجتماعی را در برگیرد و
به موازات توجه به مسائل زیست محیطی به مسائل اجتماعی و انسانی نیز
توجه داشته باشد. عمده ویژگی های اجتماعی + وم هکده شهری به قرار
زير می باشد:
صفحه 11:
- جمعیتی حدود ۳ تا ۵ هزار نفر برای یک دهکده شهری پيشنهاد می شود.
- ایجاد و حمایت از محیط انسانی فعال و فضاهای . جمعی زنده مدنظر است
- پیوندهای محکم اجتماعی برقراری تعاملات اجتماعی فراوان ساکنان از
ای یک دهکده شهری است.
- یک دهکده شهری در عین ارتباط با محلات پیرامون. جامعه ای است نسبتاً
بسته با ویژگی ها و هویت خاص خود.
- حس تعلق به مکان زندگی در همه ساکنان وجود دارد.
- مشارکت ساکنان در فعالیت ها و فرایند های مختلف محلی دیده می شود.
کشت زندگی با و در نهایت بایداری احتماعی هدف اصلی . یک دهکده
شهری است.
صفحه 12:
وبژگیهای اقتصادی:
دهکده های شهری مکان هلبی نسبتا خوداتکا بدین معنا که اکثریت» ساکنان
در فاصلهای نزدیک به محل سکونت خود اشتغال دارند و برای تامین اغلب
نیازهای روزانه و هفتگی خود نیاز به سفرهای طولانی به سایر محلات و
روستاها ندارند. البته توجه به اين نکته ضروری است که این خودکفایی نسبی
است و نگریستن به یک دهکده شهری پا یک محله به عنوان واحدی کاملا
خوداتکا نمی تولند منطقی باشد. «جین جیکوبز» فقدان خوداتکلیی اجتماعی
و اقتصادی کامل را طبیعی و ضروری میداند و تأکید بر در نظر گرفتن
محلات و با دهکده های شهر ی به مثابه یک کا, را دارد .
صفحه 13:
ساکنان در فعالیت های متنوع اقتصادی اعم از کشاورزی ۰ فعالیت های خرد
Ge گردشگ ی و عبره اشتفال دارند انواع مختلف مالکیت در اراخی
مجود eS
زیرساختهای لازم برای زمینه های مختلف اشتغال اعم از کشاورزی» صنایع
دس دامذاری و غه فراهم شنه است. تکنولویی های جدید ساحت و
استتاده ازاتریی های تاک و نی بش اد عمکی در تاحتان ها ید كار
گرفته می شود.
صفحه 14:
ویژگیهای کالبدی:
۱- ابعاد و اندازه:
ole یک دهکده شهریبه میزانی کوچک است که مفهوم محله در آن احسای,
شود و باعث تقویت حس مکان وافزلیش تعاملات اجتماعی و برخوردهای چهره
به چهره گردد و در عین حال به میزلنی بزرگ است که توانایی تأمین طیف
وی از ات باه کین ee ره کرو
روستاشهرمساحتی حدود ۴۰ هکتار که جمعیتی حدود سه تا پنج هزار نفر را
در خود جای می دهد » مطرح میکند
صفحه 15:
۲- شبکه ارتباطی:
ظراحی دسترسی ها و شکه | ای ماس و پایدار در یک دهیده شهری
از مهم ترین عوامل موفقیت یک دهکده شهری است. یک شبکه ارتباطی
پایدار و انسان محور نه تنها نوعی مشارکت و er
می شود بلکه سرزندگی احتماعی و (قتصادی را تبز
زیشت محنطی ثبر مایت می کند.
صفحه 16:
برای رسیدن به این اهداف نیاز به ایجاد و خلق سکونتگاههای فشرده با
ارتباطات و پیوندهای محکمی داریم که از طریق تنوع و اختلاط کاربری ها
نیاز به جابجایی را کاهش دهند .ب
نیاز به زیر ساختهای گسترده حمل و نقل نیست این روشها بسیار
دورتر از زمان حال و تا حدودی ناسازگار با اهداف کنونی و مقاصد پایداری
اند و سرچشمه آنها را میتوان در افکار برنامه ریزان و طراحان قرن گذشته
جستجو کرد .
صفحه 17:
بنابراین خلق الگوهای مطلوب جابجایی و حرکت باید به عنوان بخش مهمی
در فرایند طراحی یک دهکده شهری در نظر گرفته شود و به عنوان مسئله
ای فراتر از ایجاد یک سامانه پایه برای جابجایی و حمل و نقل نگریسته شود .
از جمله راهکارهای حلز توجه در طراحی شبکه ارتباطی یک دهکده شهری به
نکات زیر میتوان اشاره نمود:
اولویت مسیرهای پیاده و راههای ویئه دوچرخه سواری باید درنظر گرفته
شود
توانایی پیاده ملاک اصلی عمل در دسترسی به کاربری های روزانه و بعضا
هفتگی است. بر لین مبنا شعاع دسترسی حداکثر ۶۰۰ متر در نظر گرفته می
شود تا پیاده رو را تشویق,نماید و میزان استفاده از اتومبیل را به حاقل»
برسا 1 i 1 0 هستا
صفحه 18:
وا 0 1 )11 كلا
قراردادن كاربرى هاى جاذب و فضاهاى مكث با مبلمان شهرى مناسب
as
زیست فراهم آورند و در واقع نقش چند بعدی خیابان ها و مسیرها . قربانی
نیازهای عملکردی اتومبیلها و بعضاً انسان ها نگردد. شبکه مسیرهای سواره
به گونه ای در نظر گرفته شود که برقراری ارتباط دهکده شهری با
روستاهای اطراف و با سایر محلات اطراف ممکن باشد و مسیرهایی که در
طراحی دهکده شهری در نظر گرفته می شوند . حتی المقدور منطبق بر
راههای موجود باشند .
مسیرهای سواره موجوه با تمهیدلتی نظیر تغبیر در عرض سرعت سواره ر
كنترل نمايند #شسيستم حك و نقل عمومى كار | براى مجموعه دمكقاك
1 مود ag ea CR 9 يسيك
صفحه 19:
۳- کاربری و فعالیت ها:
کاربری مختلط و تنوع فعالیت ها جهت نیاز کمتربه سفرهای طولانی و نیز
سرزندگی سگونتگاه ها از جمله ویژگی های دهکده شهری است
کاربری های فعال در ساعات مختلف شبانه روز در بسیاری از مکان های
دهکده شهری وجود دارند .
جیکویز مینویسد: "یک کاربری هرچه که باشد. به مثلبه خلق تنوع شهری
.به تنهلیی ناکار است. اگر این کاربری با کاربری دیگری که موجب آمد و شد
مردم به خیابان در همان زمان می گردد. ترکیب شود. نتیجه ای به بار
نخواهدآمد . لیکن هنگامی که یک کاربری به صورتی مؤثر با كاربرى دیگر
که مردم را 08 ساعات مختلف به خیابان میکشاند. ترکیب شود . آثری
محرق .دار | ی
1
صفحه 20:
ربری های جمعی و فضاهای عمومی که باعث ترغیب و تشویق فعالیت
های انتخابی و اجتماعی افراد در فضاهای باز جمعی میگردند حائز اهمیت
فراوان در یک دهکده شهری می باشند. فعالیت های انتخابی جنبه حیاتی
نداشته و در شرایطی انجام میگیرند که زمینه مطلوب برای آنها فراهم باشد
و فعالیت های اجتماعی نیز منوط به حضور افراد دیگر در فضاست و خارج از
صورت جمعی امکان پذیر نیستند .
صفحه 21:
۴- دید و منظر:
دیدهای پیاپی و متنوع در مسیرهای پیاده سبب جذب عابر پیاده و تشویق
به پیاده روی می گردند. وجود فضاهای سبز و باز سبب سرزندگی فضا و
محیط های طبیعی و مصنوع شده ,تنوع فضایی را سبب می شود.
وجود فضاهای باز و نیمه بان باعث ایجاد تباین فضایی می گردد و در
طراحی جزتیات فضا نظیر مبلمان و کفسازی و سایر عناصر. اصول زیبایی
شناسی رعایت میگردد.
صفحه 22:
تدوین اصول سکونتگاه انسانی پلیدار بر اساس
مفیهوم دهکده شهری
صفحه 23:
* مکانی دارای مقیاس انسانی . صمیمیت ۰ هویت و شادابی است:
پیوندها ی محکم اجتماعی و برقراری تعاملات اجتماعی فراوان ساکنان یعنی
مشارکت ساکنان در فعالیت ها و فرایند های مختلف محلی؛ ایجاد و حمایت از
محیط انسانی فعال و فضاهای جمعی زنده از ویژگیهای یک دهکده شهری
است که در عین ارتباط با محلات پیرامون. جامعه ای است نسبتاً بسته با
ویژگی ها و هویت خاص خودکه حس تعلق به مکان زندگی در همه ساکنانش
eee
صفحه 24:
* دارای فرم شهری فشرده با توسعه مناسب فضا و توده کافی است:
در اين صورت با استفاده کارآمد از منلبع زمین و انرئی نسبت به آن مکان
هایی که این منابع پراکنده اند به طور مثرتری موجب کاهش فشارهای
توسحه بر زمینهای کشاورزی و فضاهای باز می شوند ضمن اینگه معماری
متنوع و پایدارتر با انواع مختلف مالکیت در اراضی را به وجود می آورند .
تکنولوژی های جدید ساخت و استفاده از ری های پاک و تجدید پذیر تا
حد ممکن در ساختمان ها به کار گرفته می شود.
* محیطی پیاده مدار و جاذب عابر پیاده است :
لذا با کاهش سپفرهای با اتومبیل, باعث بهبود کیفیت هوا ميشود.
صفحه 25:
* مکانی با اختلاط مناسب کاربری ها و فعالیت ها می باشد:
پس امکان تامین نیازهای اساسی خرید. بهداشت و آموزش. وجود فرصت
های اشتعال و در مجموع خوداتایی تسبی تراهم می باشد , ساکنا ی در
فعالیت های متنوع اقتضادی اعم ار کشاورزی. فعالیتهای خرد صنعتی ۰
گردشگری و غیره اشتغال دارند و زیرساختهای لازم برای زمینه های مختلف
اشتغال اعم از کشاورزی» صنایع دستی دامداری و غیره فراهم شده است. لنا
به عنوان مکان های اجتماعی, تفریحی و فرهنگی دارای قدرت جذب مردم
مي باشلنه و همزمان به ساکنان محلی. همسایگان, مناطق و گردشگران
خدمات میدهند.
صفحه 26:
* مکانی با ویژگی های کالبدی. ابعاد و اندازه مشخص است :
بدین ترتیب یک دهکده شهری به میزلنی کوچک است که مفهوم محله در
آن احساس شود و باعث تقویت حس مکان وافزایش تعاملات اجتماعی و
برخوردهای چهره به چهره گردد و در عين حال به میزلنی بزرگ است که
توانایی تامین طیف وسیعی از تسهیلات را به گونه ای مناسب و منطقی
داشته باشد. توانلیی پیاده ملاگ اصلی عمل در هسترسی به کاربری عای
روزلنه و بعضاً هفتگی است و بر این مبنا شعاع دسترسی حداکشر ۶۰۰ متر
در نظر گرفته می شود.
صفحه 27:
نمونه های تجارب عملی مفهوم دهکده شهری
صفحه 28:
دهکده شهری لیکلند
لین دهکده در منطقه شهری ۵1613100 در ایالات متحده امریکا واقع می
باشد و دارای مساحت ۱۲۰۰ایکره پتانسیل منابع طبیعی» پوشش گیاهی
جنگل های انبوه می باشد . دهکده شهری 9۳66۳ es jl Lakeland
پروثه ۳16۱0 6۲66۱۱ است. پروثه ای است که در بزرگترین ناحیه سبز
منطقه واقع شده است.
صفحه 29:
توسعة انواع کاربریهای مختلط. جامعة با اولویت عابر پیاده وقابلیتهای بسیار
برای پیاده روی و نیازهای عابرین پیاده. که بیش از نیمی ازآن به عرصه های
سبز عمومی اختصاص یافته و در صد بالای زمینهای سبز محافظت شده.
ساکنان را قادر میسازد تا هم زندگی شهری و هم زندگی روستایی را با مسافت
cle قابل پیاده روی ازخانه هایشان تجربه کنند . لازم به ذکر است که تنها
بخشهایی از طرح به مرحله اجرایی رسیدهاند و توسعه تکمیلی طرح در منطة
همچنان ادامه دارد.
صفحه 30:
صفحه 31:
بیلستون یکی از شهرهای منطقه ۳۱۵۱۵۲5 ۷۷5۸
در انگلیس می باشد. که به فاصله چهار کیلومتری درجنوب شرقی شهر
۲ واقع شده ا
صفحه 32:
در طرح دهکده شهری بیلستون آنچه بیشتر از همه مد نظر قرار گرفته است
توجه به بستر زیست محیطی طرح. عوامل طبیعی محیط (کانال آب و
ee زمین). 3 he تأکید طرح به مسئله ترافیک سواره و پیاده و توجه
ةا
فرعى به اصلى و تعريف برخى معابر
است. توجه به هویت بافت. فضاهای
خانه ها مد نظر بوده است :
صفحه 33:
بدین ترتیب یت فضاهای فعال
جایگزین فضاهای غیر فعال. موجب خوانلیی بافت شده و بر هویت قوی محدوده
تأكيد کرده است. تأ ختی و تجهیزات زیر بنایی, از جمله نکاتی است
كه مورد توجه قرار كرفته و طرح در مقياس وسيع(كل محدوده) به جزئيات آن
پرداخته است.
صفحه 34:
نتیجه گیری:
دهکده شهری, از لین جهت که اصول طراحی ویژهای را برای محلات با مقیاس
کوچک تر از شهر و آغلب واقع در بستر اکولوژیک ارلئه میدهد. با در نظر گرفتن
جمعیت مشخص و اندازه مطلوب و معین برای سکونتگاه هاء عملا توسعه را در
مقیاس مشخصی تعریف کرده و محدود می کند که لين امر موجب جلوگیری از
توسعه های پراکنده آتی سکونتگاه ها خواهد شد.
ضمن اینکه
توجه به ابعادمشارکت مردمی درفرایندطراحی تحقق طرح
در این الگو
بسیار مورد تأکید قرار گرفته است و همین امر اساس تحقق پذیری اهداف اين
a را از قلاق يك مفهوويو ot مفهوم آلى به مقياس كاربردى وظلالؤس
صفحه 35:
از این روست که الگوی دهکده شهری به عنوان ابزار تحقق
توسعه پایدار معرفی ميشود.
بتابراين اصول كليدى مطرح در الكوى دهكده شهری. برای ارائه مدلى از
کنترل توسعه و تعامل مناسب شهر و روستابه لحاظ ایجاد تنوع فعالیت ها و
فراهم شدن فرصت های اشتغال و امکان برخورداری از فضاهای زنده و باهویت
و زیرساخت های غنی و رعایت ملاحظات زیست محیطی پیشنهاد می شود.
صفحه 36:
با استفاده از تجارب کشورهای جهان با توجه به شرلیط بومی کشور راهکارهای
پیشنهادی زیر ارایه می گردد:
۱- کاربرد اصل کاربری های مختلط: بیکی از راهکارهای دستیابی به یک
رویکرد جامع در شرلیط امروز ایران. کاربرد اصل کاربری های مختلط و تعریف
عملكردهاى جديد در تعادل هماهنكى بين صنعت و كشاورزى: يعنى همان
مفهوم تلفيق عملكرد سكونتكاه هاى شهرى و روستايى است كه روح صنعتى
شهر با روح كشاورزى روستا در هم مى آميزد و سكونتكاه هاى تا حدودى
رسا ]شت مس ۱۵:۲
صفحه 37:
۲ - مشارکت مردم: مهمترین اصلی که در ارتباط با توسعه در این رویکرد
مورد تأکید است. مشارکت مردم در ارلئه الگوی طرح توسعه و از همه مهمتر
رابطه بين فراهم كنندكان توسعه و ساكنان منطقه است و اعتقاد به اينكه
تحقق طرح های توسعه به منظور دستیابی به توسعه پایدار امرى جمعى و
همگانی و از طریق برنامه ریزی و اجرای طرح مشارکتی است. به طوريكه
دائما از طریق مردم و ساکنان مدیریت شود.
از طریق کاربرد مداوم این اصل. مقاومت در مقابل تغییر کم شده و بحث های
ی مر س دا رت اد رس مس
تأكيد بر مؤلفه هاى بومى به ويقه به لحاظ خصوصیات فرهنگی و آداب و
رسوم اجتماعیل:/از اصول پیشنهادی تقویت هویت در شرایط امروز ایران,
bere 0
صفحه 38:
۳- اصل تنوع و گوناگونی: اصل تنوع و گوناگونی از جمله اصول محوری
است که به ویه در الگوی معماری و میزان تراکم ابنیه. باید مد نظر قرار
گیرد. همچنین سازماندهی دسترسی های محلی و فرا محلی بر اساس اصول
دهکده شهری, با اولویت عابر پياده و تأکید بر مولفه های بومی به لحاظ فرم
های کالبدی. در سازماندهی واحدهای همسایگی پيشنهاد می شود.
صفحه 39:
منابع:
- جیکوبز «جین. مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی . ترجمه حمیدرضا پارسی و آرزو افلاط ونی, تهران:
انتشارات دانشگاه تهران» ۱۳۸۶
- پاکزاد. جهانشاه.مبانی نظری فرایند طراحی شهری . تهران : انتشارات شهیدی, ۱۳۸۵ ۲
- بحرینی . حسینمقایسه مفاهیم توسعه و توسعه پایدر . مجموعه مقالات توسعه شهری پایدار گردآوری
شده توسط بهناز . امین زاده ء تهران: انتشارات دانشگاه تهران ۰ ۱۳۷۸
- يابلى ee و تهران : سازما ن مطالعة و تدوين.
کتب علوم انسانی . دانشگاهها ۰ ۱۳۸۲.
- مفيدى. سيد مجيد و یمانی. پریسا «دهکده شهری الگوبی. براى توسعه شهرى يايدار. مجله آبادى. سال
هجدهم. شماره ۶۰
- چپ من,. دیوید .آفرینش محلات و مکان ها در محیط انسان ساخت .ترجمه شهرزاد فریادی و منوجهر
یبیان. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران, ۱۳۸۶
- طبیبیان, منوچهر .شهر و معیارهای تحقق شهر پایدار به منظور کاهش پیامدهای زیست محیطی. مجموعه
مقالات توسعه شهری پایدار گردآوری شده توسط بهناز امین زاده . تهران. انتشارات دانشگاه تهران» ۱۳۸۷.
- بحرینی,حسین و حاجی بنده مونا الگوی دهکده شهری رهیافتی کارامد در جهت تحقق پایداریسکونتگاه
های روستایی . مجله مسکن و روستاء سال سوم. شماره ۰۱۳۴ ۱۳۹۰
- لامبونيانى. ويتوريومانياكولا. معماری و شهرسازی در قرن بیستم,نرجمه لادن اعتضادی,چاپ
انشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۶,۰.
زیگفرد. فضاءزمان» معماری «ترجمه منوچهر مزینی ,چاپ ششم . تهران: شرکت انتشارات علمی و
صفحه 40:
