دهکده شهری

دهکده شهری

اسلاید 1: دانشگاه پيام نورمرکز بوشهرموضوع:دهکده شهری گردآورندگان:فاطمه ثبوریعاطفه ریوفیومعصومه سعیدیاستاد:سرکار خانم مهندس فرهانیبهار 94

اسلاید 2: شهر چيست؟ بسيار مشکل است که تعريف جامع از شهر پيدا کنيم. به هر صورت همگان معتقد هستند که شهر را نمى‌توان در مجموع ساختمان‌ها و تأسيسات آن خلاصه کرد، بلکه آنچه مهم است تجمع دائمى انبوه عظيمى از انسان‌ها در فضاى معينى است که به‌صورت يک مرکز زندگى اجتماعى بسيار پيچيده درآمده است.

اسلاید 3: مفهوم دهكده شهري در واقع در رد شهرسازي تك بعدي مدرنيستي (نوآورانه) به وجود آمد.از آنجا كه در شهر سازي نوآورانه فضاهاي كار و تفريح و سكونت از يكديگر تفكيك شده اند، محيطي سرد و بي روح بر اين فضاها حاكم بوده و استفاده بيش از حد از اتومبيل نيز روابط انساني را كاهش داده و آلودگي هاي زيست محيطي را نيز سبب مي شود و در نتيجه منجر به كاهش پايداري در سكونتگاهها مي گردد .

اسلاید 4: در حالي كه وليعهد انگلستان، دهكده شهري را به عنوان مكاني داراي مقياس انساني، صميميت، هويت و سرزندگي توصيف مينمايد در اين راستا وي، گروهي از معماران، طراحان و برنامه ريزان را گردهم آورده و گروهي تحت عنوان گروه دهكده شهري شكل مي گيرد . هد ف اين گروه از مطالعاتشان به دست آوردن اصول حاكم بر محيط هاي انساني و ارائه پيشنهادها و راهكارهايي براي چگونگي به كارگيري اين اصول در توسعه هاي جديد بود.

اسلاید 5: يافته هاي اعضاي گروه دهكده شهري در سال 1992 در گزارش دهكده شهري 1 منتشر شد و در سال 1995 در گزارشي ديگر تحت عنوان اقتصاد دهكدههاي شهري 2 موفقيت و زيست پذيري مفهوم دهكده شهري نشان داده شد و در سال 1997 نيز ويرايش دوم گزارش دهكده شهري به چاپ رسيد.

اسلاید 6: دهكده هاي شهري:به طرز كارامد و مؤثرتري از زمين استفاده ميكنند و فشارهايي را كه براي توسعه بر روي زمين هاي كشاورزي و فضاهاي باز است ، كاهش مي دهند . آنها كيفيت هواي منطق هاي را با كاهش سفر با اتومبيل بهبود مي دهند. از منابعي مانند زمين و انرژي خيلي كار آمدتر و مؤثرتر نسبت به جاهايي كه اين منابع پراكنده اند ، استفاده ميكنند.

اسلاید 7: دهكدههاي شهري موفق قدرت جذب مردم را به سوي خود دارند و مكان هاي اجتماعي ، تفريحي و فرهنگي را فراهم مي كنند و به همسايگان ، مناطق، ساكنان محلي و گردشگران خدمات مي دهند . آنها ميتوانند در مكان هاي شهري يا روستايي به وجود بيايند و ميتوانند جمعيت كم يا زيادي داشته باشند.

اسلاید 8: ويژگي هاي دهكده شهري:در گزارشي كه در سال 1992 تحت عنوان گزارش دهكده شهري در انگلستان منتشر شد، اركان اصلي نهضت به شرح زير اعلام گرديد: توسعه فضاي مناسب و توده كافيمحيطي پياده مدار و جاذب عابر پيادهاختلاط مناسب كاربري ها وجود فرصت هاي اشتغال، معماري متنوع و پايداراختلاط بخش مسكوني كاربري هاي اشتغال زا امكان تامين نيازهاي اساسي خريدبهداشت و آموزخود اتكايي نسبي

اسلاید 9: ويژگي هاي زيست محيطي:خلق محيط زيستي سالم در دهكده هاي شهري با كاستن از سفرهاي طولاني وكم كردن نياز به وسيله نقليه شخصي حمايت ميگردد. پياده روي و استفاده از دوچرخه نسبت به وسيله نقليه شخصي اولويت داشته و در نتيجه آلودگي زيست محيطي كمتري توليد مي شود . فناوري هاي جديد ساخت و استفاده از انرژي هاي نو، پاك و تجديد پذير تا حد ممكن به كار گرفته شده است. تلفيق محيط هاي انسان ساخت با محيط طبيعي در اغلب فضاهاي يك دهكده شهري به چشم مي خورد . حداقل دخالت در محيط طبيعي در يك دهكده شهري صورت ميگيرد. وجود فضاهاي باز و سبز كافي تأثير بسياري بر ريز اقليم داشته و كاهش آلودگي هوا را سبب مي شود . كاهش مصرف سوخت و نيز بازيافت زباله و استفاده مجدد از آن از جمله مسائل مهم و قابل توجه در يك دهكده شهري است. تعادل بهينه بين طبيعت و منابع بر قرار مي باشد.

اسلاید 10: ويژگي هاي اجتماعي:براي اين كه پايداري در يك روستا يا هرگونه سكونتگاه ديگر، بتواند از ارزش و اعتبار لازم برخوردار باشد بايد جنبه هاي اجتماعي را در برگيرد و به موازات توجه به مسائل زيست محيطي به مسائل اجتماعي و انساني نيز توجه داشته باشد. عمده ويژگي هاي اجتماعي يك دهكده شهري به قرار زير مي باشد::

اسلاید 11: - جمعيتي حدود 3 تا 5 هزار نفر براي يك دهكده شهري پيشنهاد مي شود.- ايجاد و حمايت از محيط انساني فعال و فضاهاي ، جمعي زنده مدنظر است- پيوندهاي محكم اجتماعي برقراري تعاملات اجتماعي فراوان ساكنان از ويژگيهاي يك دهكده شهري است.- يك دهكده شهري در عين ارتباط با محلات پيرامون، جامعه اي است نسبتاً بسته با ويژگي ها و هويت خاص خود.- حس تعلق به مكان زندگي در همه ساكنان وجود دارد.- مشاركت ساكنان در فعاليت ها و فرايند هاي مختلف محلي ديده مي شود. كيفيت زندگي بالا و در نهايت پايداري اجتماعي هدف اصلي ، يك دهكده شهري است.

اسلاید 12: ويژگيهاي اقتصادي:دهكده هاي شهري مكان هايي نسبتا خوداتكا بدين معنا كه اكثريت، ساكنان در فاصلهاي نزديك به محل سكونت خود اشتغال دارند و براي تامين اغلب نيازهاي روزانه و هفتگي خود نياز به سفرهاي طولاني به ساير محلات و روستاها ندارند. البته توجه به اين نكته ضروري است كه اين خودكفايي نسبي است و نگريستن به يك دهكده شهري يا يك محله به عنوان واحدي كاملا خوداتكا نمي تواند منطقي باشد. «جين جيكوبز» فقدان خوداتكايي اجتماعي و اقتصادي كامل را طبيعي و ضروري ميداند و تأكيد بر در نظر گرفتن محلات و يا دهكده هاي شهري به مثابه يك كل را دارد .

اسلاید 13: ساكنان در فعاليت هاي متنوع اقتصادي اعم از كشاورزي ، فعاليت هاي خرد صنعتي ، گردشگر ي و غيره اشتغال دارند. انواع مختلف مالكيت در اراضي وجود دارد.زيرساختهاي لازم براي زمينه هاي مختلف اشتغال اعم از كشاورزي، صنايع دستي، دامداري و غيره فراهم شده است. تكنولوژي هاي جديد ساخت و استفاده از انرژي هاي پاك و تجديد پذير تا حد ممكن در ساختمان ها به كار گرفته مي شود.

اسلاید 14: ويژگيهاي كالبدي:1- ابعاد و اندازه: ابعاد يك دهكده شهري به ميزاني كوچك است كه مفهوم محله در آن احساس شود و باعث تقويت حس مكان وافزايش تعاملات اجتماعي و برخوردهاي چهره به چهره گردد و در عين حال به ميزاني بزرگ است كه توانايي تأمين طيف وسيعي از تسهيلات را به گونه اي مناسب و منطقي داشته باشد . انگاره گروه روستاشهر،مساحتي حدود 40 هكتار كه جمعيتي حدود سه تا پنج هزار نفر را در خود جاي مي دهد ، مطرح ميكند.

اسلاید 15: 2- شبكه ارتباطي: طراحي دسترسي ها و شبكه ارتباطي مناسب و پايدار در يك دهكده شهري از مهم ترين عوامل موفقيت يك دهكده شهري است. يك شبكه ارتباطي پايدار و انسان محور نه تنها نوعي مشاركت و همكاري اجتناب ناپذير را سبب مي شود بلكه سرزندگي اجتماعي و اقتصادي را نيز ارتقا بخشيده و از پايداري زيست محيطي نيز حمايت مي كند.

اسلاید 16: براي رسيدن به اين اهداف نياز به ايجاد و خلق سكونتگاههاي فشرده با ارتباطات و پيوندهاي محكمي داريم كه از طريق تنوع و اختلاط كاربري ها نياز به جابجايي را كاهش دهند .بنابراين نياز به زير ساختهاي گسترده حمل و نقل نيست .اين روشها بسيار دورتر از زمان حال و تا حدودي ناسازگار با اهداف كنوني و مقاصد پايداري اند و سرچشمه آنها را ميتوان در افكار برنامه ريزان و طراحان قرن گذشته جستجو كرد .

اسلاید 17: بنابراين خلق الگوهاي مطلوب جابجايي و حركت بايد به عنوان بخش مهمي در فرايند طراحي يك دهكده شهري در نظر گرفته شود و به عنوان مسئله اي فراتر از ايجاد يك سامانه پايه براي جابجايي و حمل و نقل نگريسته شود . از جمله راهكارهاي حائز توجه در طراحي شبكه ارتباطي يك دهكده شهري به نكات زير ميتوان اشاره نمود: اولويت مسيرهاي پياده و راههاي ويژه دوچرخه سواري بايد درنظر گرفته شود . توانايي پياده ملاك اصلي عمل در دسترسي به كاربري هاي روزانه و بعضاً هفتگي است. بر اين مبنا شعاع دسترسي حداكثر 600 متر در نظر گرفته مي شود تا پياده روي را تشويق نمايد و ميزان استفاده از اتومبيل را به حداقل برساند.

اسلاید 18: مسيرهاي پياده و حتي اغلب مسيرهاي سواره محلي با تمهيداتي نظير قراردادن كاربري هاي جاذب و فضاهاي مكث با مبلمان شهري مناسب تجهيز گردند و فرصتي براي ارتباطات اجتماعي و ارزش نهادن به محيط زيست فراهم آورند و در واقع نقش چند بعدي خيابان ها و مسيرها ، قرباني نيازهاي عملكردي اتومبيلها و بعضاً انسان ها نگردد. شبكه مسيرهاي سواره به گونه اي در نظر گرفته شود كه برقراري ارتباط دهكده شهري با روستاهاي اطراف و يا ساير محلات اطراف ممكن باشد و مسيرهايي كه در طراحي دهكده شهري در نظر گرفته مي شوند ، حتي المقدور منطبق بر راههاي موجود باشند . مسيرهاي سواره موجود با تمهيداتي نظير تغيير در عرض سرعت سواره ر ا كنترل نمايند. سيستم حمل و نقل عمومي كار ا براي مجموعه دهكده شهري در نظر گرفته شود . تنوع در سكانسهاي مختلف در مسيرهاي موجود در يك دهكده شهري به چشم مي خورد.

اسلاید 19: 3- كاربري و فعاليت ها: كاربري مختلط و تنوع فعاليت ها جهت نياز كمتر به سفرهاي طولاني و نيز سرزندگي سكونتگاه ها از جمله ويژگي هاي دهكده شهري استكاربري هاي فعال در ساعات مختلف شبانه روز در بسياري از مكان هاي دهكده شهري وجود دارند . جيكوبز مينويسد: يك كاربري هرچه كه باشد، به مثابه خلق تنوع شهري به تنهايي ناكار است، اگر اين كاربري با كاربري ديگري كه موجب آمد و شد مردم به خيابان در همان زمان مي گردد، تركيب شود، نتيجه اي به بار نخواهدآمد ، ليكن هنگامي كه يك كاربري به صورتي مؤثر با كاربري ديگر كه مردم را در ساعات مختلف به خيابان ميكشاند، تركيب شود ، اثري محرك دارد.

اسلاید 20: كاربري هاي جمعي و فضاهاي عمومي كه باعث ترغيب و تشويق فعاليت هاي انتخابي و اجتماعي افراد در فضاهاي باز جمعي ميگردند حائز اهميت فراوان در يك دهكده شهري مي باشند، فعاليت هاي انتخابي جنبه حياتي نداشته و در شرايطي انجام ميگيرند كه زمينه مطلوب براي آنها فراهم باشد و فعاليت هاي اجتماعي نيز منوط به حضور افراد ديگر در فضاست و خارج از صورت جمعي امكان پذير نيستند .

اسلاید 21: 4- ديد و منظر: ديدهاي پياپي و متنوع در مسيرهاي پياده سبب جذب عابر پياده و تشويق به پياده روي مي گردند. وجود فضاهاي سبز و باز سبب سرزندگي فضا و تلفيق محيط هاي طبيعي و مصنوع شده ،تنوع فضايي را سبب مي شود. وجود فضاهاي باز و نيمه باز، باعث ايجاد تباين فضايي مي گردد و در طراحي جزئيات فضا نظير مبلمان و كفسازي و ساير عناصر، اصول زيبايي شناسي رعايت ميگردد.

اسلاید 22: تدوين اصول سكونتگاه انساني پايدار بر اساس مفهوم دهكده شهري

اسلاید 23: • مكاني داراي مقياس انساني ، صميميت ، هويت و شادابي است:پيوندها ي محكم اجتماعي و برقراري تعاملات اجتماعي فراوان ساكنان يعني مشاركت ساكنان در فعاليت ها و فرايند هاي مختلف محلي، ايجاد و حمايت از محيط انساني فعال و فضاهاي جمعي زنده از ويژگيهاي يك دهكده شهري است كه در عين ارتباط با محلات پيرامون، جامعه اي است نسبتاً بسته با ويژگي ها و هويت خاص خودكه حس تعلق به مكان زندگي در همه ساكنانش وجود دارد.

اسلاید 24: • داراي فرم شهري فشرده با توسعه مناسب فضا و توده كافي است:در اين صورت با استفاده كارآمد از منابع زمين و انرژي نسبت به آن مكان هايي كه اين منابع پراكنده اند به طور مؤثرتري موجب كاهش فشارهاي توسعه بر زمينهاي كشاورزي و فضاهاي باز مي شوند ضمن اينكه معماري متنوع و پايدارتر با انواع مختلف مالكيت در اراضي را به وجود مي آورند . تكنولوژي هاي جديد ساخت و استفاده از انرژي هاي پاك و تجديد پذير تا حد ممكن در ساختمان ها به كار گرفته مي شود.• محيطي پياده مدار و جاذب عابر پياده است :لذا با كاهش سفرهاي با اتومبيل، باعث بهبود كيفيت هوا ميشود.

اسلاید 25: • مكاني با اختلاط مناسب كاربري ها و فعاليت ها مي باشد: پس امكان تامين نيازهاي اساسي خريد، بهداشت و آموزش، وجود فرصت هاي اشتغال و در مجموع خوداتكايي نسبي فراهم مي باشد . ساكنا ن در فعاليت هاي متنوع اقتصادي اعم از كشاورزي، فعاليتهاي خرد صنعتي ، گردشگري و غيره اشتغال دارند و زيرساختهاي لازم براي زمينه هاي مختلف اشتغال اعم از كشاورزي، صنايع دستي دامداري و غيره فراهم شده است. لذا به عنوان مكان هاي اجتماعي، تفريحي و فرهنگي داراي قدرت جذب مردم مي باشند و همزمان به ساكنان محلي، همسايگان، مناطق و گردشگران خدمات ميدهند.

اسلاید 26: • مكاني با ويژگي هاي كالبدي، ابعاد و اندازه مشخص است : بدين ترتيب يك دهكده شهري به ميزاني كوچك است كه مفهوم محله در آن احساس شود و باعث تقويت حس مكان وافزايش تعاملات اجتماعي و برخوردهاي چهره به چهره گردد و در عين حال به ميزاني بزرگ است كه توانايي تامين طيف وسيعي از تسهيلات را به گونه اي مناسب و منطقي داشته باشد. توانايي پياده ملاك اصلي عمل در دسترسي به كاربري هاي روزانه و بعضاً هفتگي است و بر اين مبنا شعاع دسترسي حداكثر 600 متر در نظر گرفته مي شود.

اسلاید 27: نمونه هاي تجارب عملي مفهوم دهكده شهري

اسلاید 28: دهكده شهري ليكلنداين دهكده در منطقه شهري Lakeland، در ايالات متحده امريكا واقع مي باشد و داراي مساحت 1200ايكر، پتانسيل منابع طبيعي، پوشش گياهي جنگل هاي انبوه مي باشد . دهكده شهري Lakeland green از نوع پروژه Green Field است. پروژه اي است كه در بزرگترين ناحيه سبز منطقه واقع شده است.

اسلاید 29: توسعة انواع كاربريهاي مختلط، جامعة با اولويت عابر پياده وقابليتهاي بسيار براي پياده روي و نيازهاي عابرين پياده، كه بيش از نيمي ازآن به عرصه هاي سبز عمومي اختصاص يافته و در صد بالاي زمينهاي سبز محافظت شده، ساكنان را قادر ميسازد تا هم زندگي شهري و هم زندگي روستايي را با مسافت هاي قابل پياده روي ازخانه هايشان تجربه كنند . لازم به ذكر است كه تنهابخشهايي از طرح به مرحله اجرايي رسيدهاند و توسعه تكميلي طرح در منطقه همچنان ادامه دارد.

اسلاید 30:

اسلاید 31: دهكده شهري بيلستون بيلستون يكي از شهرهاي منطقه West Midlands در انگليس مي باشد، كه به فاصله چهار كيلومتري درجنوب شرقي شهر Wolverhampton واقع شده است.

اسلاید 32: در طرح دهكده شهري بيلستون آنچه بيشتر از همه مد نظر قرار گرفته است توجه به بستر زيست محيطي طرح، عوامل طبيعي محيط (كانال آب و توپوگرافي زمين)، مي باشد. تأكيد طرح به مسئله ترافيك سواره و پياده و توجه طرح به راهبرد آرام سازي ترافيك،به ويژه درنواحي مسكوني است.پيشنهادهاي طرح در اين زمينه از طريق تعيين مجموعه اي از ضوابط براي محدود كردن سرعت وسايل نقليه مي باشد، كه اين امر از طريق تغيير كف سازي ازخيابانهاي فرعي به اصلي و تعريف برخي معابر فقط با اولويت حركت پياده مطرح شده است. توجه به هويت بافت، فضاهاي باز جمعي واختلاط كاربري اراضي و نوع خانه ها مد نظر بوده است .

اسلاید 33: بدين ترتيب كه طرح با تعريف ميدان هاي مركزي وتقويت فضاهاي فعال جايگزين فضاهاي غير فعال، موجب خوانايي بافت شده و بر هويت قوي محدوده تأكيد كرده است. تأسيسات زيرساختي و تجهيزات زير بنايي، از جمله نكاتي است كه مورد توجه قرار گرفته و طرح در مقياس وسيع(كل محدوده) به جزئيات آن پرداخته است.

اسلاید 34: نتیجه گیری:دهكده شهري، از اين جهت كه اصول طراحي ويژهاي را براي محلات با مقياس كوچك تر از شهر و اغلب واقع در بستر اكولوژيك ارائه ميدهد، با در نظر گرفتن جمعيت مشخص و اندازه مطلوب و معين براي سكونتگاه ها، عملا توسعه را در مقياس مشخصي تعريف كرده و محدود مي كند كه اين امر موجب جلوگيري از توسعه هاي پراكنده آتي سكونتگاه ها خواهد شد. ضمن اينكه توجه به ابعادمشاركت مردمي درفرايندطراحي تحقق طرح در اين الگوبسيار مورد تأكيد قرار گرفته است و همين امر اساس تحقق پذيري اهداف اين رويكرد را از قالب يك مفهوم و آرمان مفهوم آلي به مقياس كاربردي و ملموس بسيار نزديك مي كند.

اسلاید 35: از اين روست كه الگوي دهكده شهري به عنوان ابزار تحقق توسعه پايدار معرفي ميشود. بنابراين اصول كليدي مطرح در الگوي دهكده شهري، براي ارائه مدلي از كنترل توسعه و تعامل مناسب شهر و روستا به لحاظ ايجاد تنوع فعاليت ها و فراهم شدن فرصت هاي اشتغال و امكان برخورداري از فضاهاي زنده و باهويت و زيرساخت هاي غني و رعايت ملاحظات زيست محيطي پيشنهاد مي شود.

اسلاید 36: با استفاده از تجارب كشورهاي جهان با توجه به شرايط بومي كشور راهكارهاي پيشنهادي زير ارايه مي گردد:1- كاربرد اصل كاربري هاي مختلط: بيكي از راهكارهاي دستيابي به يك رويكرد جامع در شرايط امروز ايران، كاربرد اصل كاربري هاي مختلط و تعريف عملكردهاي جديد در تعادل هماهنگ بين صنعت و كشاورزي، يعني همان مفهوم تلفيق عملكرد سكونتگاه هاي شهري و روستايي است كه روح صنعتي شهر با روح كشاورزي روستا در هم مي آميزد و سكونتگاه هاي تا حدودي خودكفا را محقق مي كند.

اسلاید 37: 2 - مشاركت مردم: مهمترين اصلي كه در ارتباط با توسعه در اين رويكرد مورد تأكيد است، مشاركت مردم در ارائه الگوي طرح توسعه و از همه مهمتر، رابطه بين فراهم كنندگان توسعه و ساكنان منطقه است و اعتقاد به اينكه تحقق طرح هاي توسعه به منظور دستيابي به توسعه پايدار امري جمعي و همگاني و از طريق برنامه ريزي و اجراي طرح مشاركتي است، به طوريكه دائما از طريق مردم و ساكنان مديريت شود. از طريق كاربرد مداوم اين اصل، مقاومت در مقابل تغيير كم شده و بحث هاي برنامه ريزي استراتژيك مي تواند در خطوط بازتري توسعه يابد . همچنين تأكيد بر مؤلفه هاي بومي به ويژه به لحاظ خصوصيات فرهنگي و آداب و رسوم اجتماعي از اصول پيشنهادي تقويت هويت در شرايط امروز ايران، ميباشد.

اسلاید 38: 3- اصل تنوع و گوناگوني: اصل تنوع و گوناگوني از جمله اصول محوري است كه به ويژه در الگوي معماري و ميزان تراكم ابنيه، بايد مد نظر قرار گيرد. همچنين سازماندهي دسترسي هاي محلي و فرا محلي بر اساس اصول دهكده شهري، با اولويت عابر پياده و تأكيد بر مولفه هاي بومي به لحاظ فرم هاي كالبدي، در سازماندهي واحدهاي همسايگي پيشنهاد مي شود.

اسلاید 39: منابع:- جيكوبز ،جين. مرگ و زندگي شهرهاي بزرگ آمريكايي . ترجمه حميدرضا پارسي و آرزو افلاط وني، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1386.- پاكزاد، جهانشاه. مباني نظري فرايند طراحي شهري . تهران : انتشارات شهيدي، 1385.- بحريني ، حسين.مقايسه مفاهيم توسعه و توسعه پايدار ، مجموعه مقالات توسعه شهري پايدار گردآوري شده توسط بهناز . امين زاده ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران ، 1378- پاپلي يزدي، محمدحسين و سناجردي، حسين. نظريه شهر و پيرامون، تهران : سازما ن مطالعه و تدوين كتب علوم انساني . دانشگاهها ، 1382.- مفيدي، سيد مجيد و يماني، پريسا .دهكده شهري، الگويي، براي توسعه شهري پايدار. مجله آبادي، سال هجدهم، شماره 60.- چپ من، ديويد .آفرينش محلات و مكان ها در محيط انسان ساخت .ترجمه شهرزاد فريادي و منوچهر طبيبيان، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1386.- طبيبيان، منوچهر. .شهر و معيارهاي تحقق شهر پايدار به منظور كاهش پيامدهاي زيست محيطي. مجموعه مقالات توسعه شهري پايدار گردآوري شده توسط بهناز امين زاده ، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1387.- بحرینی،حسین و حاجی بنده ، مونا ،الگوی دهکده شهری رهیافتی کارامد در جهت تحقق پایداریسکونتگاه های روستایی ، مجله مسکن و روستا، سال سوم، شماره 134، 1390.- لامپونیانی، ویتوریومانیاگولا، معماری و شهرسازی در قرن بیستم،ترجمه لادن اعتضادی،چاپ دوم،تهران:دانشگاه شهید بهشتی ،1386.- گیدیون ، زیگفرد، فضا،زمان، معماری ،ترجمه منوچهر مزینی ،چاپ ششم ، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی

اسلاید 40: پايان...