صفحه 1:
رادیوبیولوژی
مهر ماه ۱۳۹۵
برزوثى
صفحه 2:
راد
کد درس: ۲۵ ۱ سس
پیشنباز: زیست شناسی سلولی و فیزیک پرتوها
تمداد واحد: ۲ ۱
نوع واحدننظری 2
اعدف كلى: 3 :
آشنایی با مغاهیم علم رادیوبیولوژی و بررسی مکایسم انواع اثرات تابش بر موجودات زنده و سیستم
بیولوژیک درتابش گیری های تشخیصی و درمانی
شرح درس:
در این درس بررسی مکانیسم و راه های بجاگذاری انرژی در محيط و ایجاه اثرات پیولوژیک در سطرح مختلف از جمله 1701۸
؛کروموزوموسلول در بافت ها و سیستم هاین مختلف . رسم منحني های بتا و پارامتر های آن و تغییرات ایجاد شده در شکل منحنی بقا
پرتوگیری های مختلف ,حسانیت پرتوی و عوامل موثر بر آن از جمله عرامل فیزیکی و شیمیایی و بیولوژسک باشر اکسیژن
آسیب های حاد و تحت حاد همراه پا فرایند های تربیم سلولی و بافتی و اثرات نابش گیری به تصامبدن از نقطه نظر آسیپ های
سوماتیک و ژنتیکی همراء با ثر سوطانزایی پرتو ها و آسیب بر جنین مورد بحث قرار می گبرد.
تحت تاد
صفحه 3:
رئوس مطالب:(۳۸ساعت) ۲
-فيزيك و شیمی جذب تشعشع
أسيهاى تاشى از تشمشع دز نؤلكول 82و كزومرؤ رمعا
باركى رشته .121148 - اندازةكيرى بأركهاى رشته 108 کر زمره تقشيم سلولى - نقش ثلومرها - ناهتجاريهاى كررصوزومي
ناشی از تشعشع و ذكر مال ۰
۳-منحنیهای بقاء ساولی:
قابليت توليد مثل - متحنى بقاء دز ay آزمازشگاهی -شکل منحنی با کانیسم ای مرگ سول -مدحنیهایبقاء رای ولا
مختلف در محیط گشت - تکوژنها و مقاومت پرتوبی -کتترل ژنتيکي حسامیت پرتویی حساسیت برتوی قاتی منحنی بقای سوثر
عاملی -محاسبآت مرگ سلول تومور خاسیت پرتوبی سلولهای پستانداران در مقایسه با میکروارگنیسم ما
-حساسیت پرتویی و سن سلول در چیرشه متوزی
چرخه زندگی شلول -.کشتهای سلولی تقسیم شزنده همزمان -ژتهای بازرس مولکولی -ثراکسیزت در مراحل مختلف چرخه مسلول -
تیم پلیخ 1سن برای یات ذر شرایط 11/0 10 -عکاسمهیی برای تبع پاسخ / سن < اهمیت احتمالیتابعپاسخ / سن در پرتودرمنی
میم آسیب تشمشمی و اثرآهنگ دوز:
۲
برا يك ريم جنا
بندى أمييهاى تشعدعى -أميب tS
-اثر آهنگ دوز -اثر معکوس آهنگ دوز - آهنگ دوزهاى بسبار كم (ناي شكبرهانى ييوسته).
<-لر اکسیژن و کسیزندار شدن نجدد:.. 7
ماهیت اثر اكسيزن - زمان عمل و مكانيسم اثر اكسيزن - غلظت موره نياز اکسبژن - هپوکسی اه و سزمن -الین نسایش تجرسی
سلولهاى هيبوكسيك در تومور - شراهدى دال بر وجود هيبوكسى در تومورهاى السان - اندازه كيرى اكسيزن بعنوان يك روش بيشكوى
- اكسيزندار شدن مجدد -بتوالى زعانى اكسبزندار شدن مجد- مكاتيم -هييوكسى و رشد توعور
ليب ؤي ركشسه - مكفيسم ترم آلب زيركشنده - ترم و كيفيت تشمشع
ار شدن مجدد در پرقودر مان
صفحه 4:
۷-تقال خی انرژی و اثر یولوزیکی نسبی:
واگذاریاترژی تشعشعی -انقال خعی SII wii - اثز بولوذيكئ نسبى و درزهاى تقطيعى -اثر بولوزيكى نسبى.
رای سلولها و بانهایمتفاوت اثر یوزژیکی نی تأعی از 1,۳7 انقال عطی انرژی مناسب -عوامل تعیین کننده ال یو وژیکی
نسبى -اثر اكسيزن واتتقال عفان ألرزى - فاتكور خنسال مار لشمشع”
ES ef ete Hon
آثارکشنده زودرس -ستدرم علانماولیه بیماری تشعشمی -سندرم مفزی عروفی -سندر سیستم گوارش -سندرم سیستم خونساز -
دو كشتده متوسط وبيوتد مغر استعوان نله دوم ابید سواحتشعشسی پا دوزهاینزدیک به هوق
4 عوامل مقاومكندء و حناسكتتذه atl pp
كشف محانظهاى برتوى -مكائيسم عمل -ارليه و Fee ترا وعدم عرد ووو
Ay حل سكتتدمها یت به لشعه -مكائيسم عمل حساسكتده et pe J tap
celle اثر -٠
سوطان بستان رطان ريه - سرطان توا ad he Gees احتمالی -دوره نهفته - سنجش منماطرء ela
-سرطان بوست -تخمین کلی مخاطره بای سرطان ناشى از تشعشع - فاكتور بر دوز و هنك دوز -سرطان دوران كودكى بعد لز
تيش كبرق داخل رخ
آنار زتيكى تشمشع:
رليد سلول جنسى در مرد و زن -مروری بر تیک پایه - جهشها ار ژتیکی ناسی از تشعشع -مخساطره نسبی جهش در مقاسل
مخاطره مستقهم (مطلق) -بروزه مكاماوس - آثار زنتيكى تشعشع در انسا -مقاديرعددى مخاطرة ا
7
شم بر رويان وجنين:
مرودى بر اثر برقوها بر رويان و ججنين - اطلاعات حاصل أز موش و موش صحرايى - نجربه در اسان -یازمندگال تیش دیده در رم
از حمله انمى در هييروشيما و ناكازاكى - تابشكيرى از برتوهاى مورد استفاده در بزشكى - مقابه تشايج انسان و حيوان -سسرطان در
دوران كودكى بعد از تابش گیری در رحم - نابش گیری شفلی زنان سبیمارباردار ی مسجعد بارداری.
صفحه 5:
ماع اصلی درس:
ERIC J HALL, RADIOBIOLOGY FOR RADIOBIOLOGIST, S™ EDITION, LIPPINCOTT WILLIAMS & WILKINS
سیستم اوزشیایی دانشجو:
متحان کبی سعیان توم حصمینا سحضور فعال در کلاس
صفحه 6:
* ميان ترم شنبه /ا آذر -- -۵ نمره
صفحه 7:
معد مه
صفحه 8:
(Radiobioloyy
شاخه ای از علم که:
* علم بررسی اثر پرتو بر موجودات زنده
-بررسی مکانیسم های استفاده از مواد رادیوا کتیو بعنوان
ردیاب
صفحه 9:
type of radiation
Energy
LET
Dose
dose rate
fractionation (partial vs whole body;
acute vs chronic).
صفحه 10:
02
H20 content
Nature of molecule
Radioprotectors
Radiosensitizers
pH and Competing solute
صفحه 11:
متغیر ها
۴ بیولوژیکت
Cell type
degree of differentiation,
likelihood of division,
rate of proliferation,
cell cycle stage,
repair (cellular, molecular),
inherent radiosensitivity,
Tissue, Age & sex.
صفحه 12:
بیولوژی در رادیوبیولوژی
۱- پرتو چه تغییراتی ممکن است ایجاد کند:
A-Cell structure
¢ Function
٠ Metabolism
* Cycle
* Division & variability.
B-Tissue structure and function.
C-Organ function.
D-Life of the animal or human being.
صفحه 13:
بیولوژی در راد بوبیولوژی
۲- چه تغییرات دیررسی ممکن است ایجاد شود:
Dutatiza
صفحه 14:
بیولوژی در راد بوبیولوژی
۳- سایر اثرات
Reproductive efPevis:
٠ AoPerilty werd sterility.
صفحه 15:
فصل اول
فیزیکک و شیمی جذب تشعشع
صفحه 16:
صفحه 17:
کشف اشعه ایکس ۱۸۹۵ -رونتگن
* لامپ کروکز از یک محفظه شیشهای دارای
خلأ نسبى تشكيل شده كه در هر طرف خود
یک الکترود دارد. وقتی ولتاژ بالا بین
الکترودها برقرار میشود پرتوی کاندی
(الکترونها) در مسیر مستقیم از الکترود کاتد
ساطع میشوند.
* ژانویه ۱۸۹۶ اولین گزارش کاربر
لانست چاپ شد
* عدم قطعیت در مورد کاربرد درمانی ولی
۷ فراد گزارش ناپدید شدن خال
شکی در
صفحه 18:
1896 RADIOACTIVITY
ك1
potassium uranyldisulfate
on 24 February 1896
۶و بر 415007 عظا و 17
1م2010 لمعتطقم
Antoine Henry Becquerel
صفحه 19:
(Rudivantivity
تلبشخودبخودعانر یبا ذید از هسته های
ناپایدار
Oo @
alph
a al
صفحه 20:
8 * 9 +« م 20
صفحه 21:
اولین آزمایش ثبت شده راد یوبیولوژی
بكرل
محفظه حاوى راديوم رادر جيب خود قرار داد (غير عمد)
دوهفته بعد اريتم پوستی و سپس زخم که تا چند هفته التيام يافت
پیرکوری ۱۹۰۱
با رادیوم عمدا روی ساعد خود تکرار کرد
صفحه 22:
پرتوهای یونساز
جذب انرژی در اتم
تحریک
- يونيزاسيون
يرتويى كه انرزى كافى براى يونيزاسيون داشته باشد به آن پرتو
یونساز می گوییم (حداقل ۳۳ الکترون ولت)
صفحه 23:
انواع پرتوهای یونساز
* الکترومغناطیسی
- ایکس و گاما
ذره ای
- آلفاسبتاسنوترون و ....
صفحه 24:
صفحه 25:
صفحه 26:
Total-Body Irradiation
Mass = 70 kg
LDsoeo = 4 Gy
Energy absorbed
70 X 4 = 280 joules
صفحه 27:
Drinking Hot Coffee
Excess temperature (°C) = 60° — 37° = 23°
Volume of coffee consumed to 67
equal the energy in the LDso0 = ag
1 3 mL
1 sip
0
a
صفحه 28:
Mechanical Energy: Lifting a Person
Mass = 70 kg Cis A
Height lifted to equal D با
the energy in the 7
280
05060 = 79 1 / /
= 0.4 m (16 inches)
صفحه 29:
Oa Orvw
hes 0 discrete euerqp thot coo be weosured ued retoted to the ن
porcat
We Outeus
Cievted Prow Oucteus
—— &
Oost oP the euerypy
ussuviuted wits به
صفحه 30:
0۵ Oevuw
Cither tov soup موه 90 0 عمشهه pros
te
Dobe away + chore od
hose a proton مه و
Deke away - charye oad choy a
صاصم ه جلما ومصانجه
OSS?
“(Dhree products share coer — therePore beta hos 0 ovotcusus rooge oF eoerdies
صفحه 31:
صفحه 32:
Ernest Rutherford: 1898-99
صفحه 33:
علج کات مه ان وصناصد جاه“
- :سالك نت 0 جه ماس 0(۲)
جا جلدم باه ,تمه ه Polows وم ن HT he
,واد تاعمجم لا the wotertd
it ouses very او 8 ومتكجمما عصصلك
tthe wost O rons oe less tha G-O ox ta air.
صفحه 34:
Shteractiogs oP radatica wily cier
])2( oF B wills :عادص -
the roo oF B ts cowiderubh yeuter
۳ 0
۲ توت ٩ exciaicd eveds doo the po oe
wok less tac that dur to
صفحه 35:
INTERACTION OF CHARGED PARTICLES WITH MATTER
صفحه 36:
eteruvioes oP radioed علدب ارت
(0)“hteranton oP y wits :عادص -
8 41 جاصوطه دما 6 روسوه مسمام علا من عكلحصوطا
uber oF the wotertal.
© @hows oon be ubsorbed by phoweleviric
ePPent; t coc be scutered by Cowpea
زوجامع ادوع vod food be couverted to particles
oP wuss by pair produniios..
صفحه 37:
:له لاب oP y وماعص جه( 8)
اه نامام ۰
۰ ۳۳ tocowtay phos ts ubsorbed to ak orbital
elevirva.
° Dkec te elevirvd ts ejevied Prow the dow.
° Dh elevirvd causes Purther iocizutiod.
٠ rey ts oPteo exited wheo the vardovy te Pied.
صفحه 38:
INCIDENT.
PHOTON
VACANGY IN
K SHELL.
صفحه 39:
(8) teraction oF y wis cutter !-
لته اون
9 4s svotteriay oP y or x-repy by aa vuterwost
.7صات 0 ۱ رتور
٠ The phos choages dreviiva, boses port
۲۲۳۸۰
,اه وا چام نس لبنت & ٠ Whe elo
٠ Whe eevron & the svutered photon pause
Purtker ivotzatioc.
صفحه 40:
FAST
ELECTRON
NT PHOTON
ANCIDE! Scar;
TERED Pho:
TON
صفحه 41:
:اوه لا ان مصاع جاه( 9)
ایام شم
+1 ts posstble wheu the twoowty phoo every ۶ وه
4.08 ۰
The phowo dsoppeued to the Pelt oP he صحصه 8
tt The posiieca ts «0 positively charged purtcle wi خم وعدم د
wrwd elevirvd.
t-Oken tt reahes ite Ped track, tt cowbices wih له و
eudive Blevirvd tau provess keowe os anibtaioc.
صفحه 42:
Photon نت (MeV)
۴ 5 8
sequosge jo sequinu ۷سرد
100
صفحه 43:
اثرات ملکولی پرتو
* اثر پرتو به صورت عمل مستقیم و غیر مستقیم است
۰ ,ولتت توف و۳ dawage voor os ores DP
تست oP dows vo key wolevues tn the biol
spstew. Ths vouses troriveiod or Puorticod oherdiod
OP the wolevuk.
۰ مه تیلب wolves the produciog oP rewtue Pree
resus tou bioloyr oP Pet.
صفحه 44:
Direct وم
Neutr Alph
2 8 ee X- & gamma rays
1 1
facromoleculés
hiomembranes
۱
<>
Cell death
Superoxide’
Peroxides
صفحه 45:
Radiolysis of water and free
adicals formatig
Tonizing mea
Radiolysis of water [Arena 1971)
صفحه 46:
TABLE 2.2 TYPICAL LET VALUES OF IONIZING RADIATION
Radiation Linear Energy Transfer, KeW/uum
Co- 60-yrays 02
250 kVp X rays 20
10 MeV protons: 47
150 MeV protons 0.5
14 MeV neutrons 12
2.5 MeV ot paiticles, 166
2. GeV Fe ions 1000
(Hall and Giaceta, 2006)
صفحه 47:
TABLE 2.3 SUMMARY OF RADIATION DOSES AND UNITS
Dose 81 انما Old unit Conversion factor
Exposure Cikg air Roentgen 1R=2.58x 107 Chkg air
Absorbed dose gray (Gy) rad 100 rad= 1. Gy
Equivalent dose sievert (Sv) rem 100 rem = 1 Sv
صفحه 48:
۱ 15 موم ذا process:
(0), suk
اه Dr O-portices,
۸ اب الم highs
۱
INDIRECT
ACTION
ACTION
صفحه 49:
evident x-ray photvo
1
ust electron (e°)
1
oo اله
1
Pree ال
1
1
Oi ای
صفحه 50:
Classic Paradigm of Radiation Injury
Early (Acute) Effects
= ری
merry 502
Late
همع دده Cell,
ها له | |
fonizations [DNA |
N Heritable
Germii 6 ل
Effects حسم س چا[ DNA
|
aw
عم >
همع
1 »<— days —>—— weeks —>—<— months —»<— years —e— generations»
صفحه 51:
Recoil
Le) proton ملسس()
Fast
neutron
صفحه 52:
carson (27,8)
i ® وج
OXYGEN
صفحه 53:
۳ “)رن
DOEOTRODGE BOO
PLOTOOG
۰ + ad عوردلا ore indirectly ivoiziog cod yur rise
۳۲ رل موه كارو صو elevirvus. (Pust
صا وص علش ure Usp iodineviy iveiziog but هه
revoil proves, O-puicles, vod این موی
Praceveuts.
صفحه 54:
Neutrons
©. _ Indirect Action
eG
Direct Action
Dominant for High
LET Radiation
©
Fast
neutron
صفحه 55:
TABLE 2.1 AVERAGE ANNUAL EFFECTIVE DOSE OF IONIZING RADIATION TO
INDIVIDUALS* (tas in year 2600)
Range (nv)
03-10
03-6
02-0
02-8
1-10
0.04 1.0
0.15 — decreasing trend
0.04 — decreasing trend
Decreasing trend
1-10
Dose (Sv)
04
os
12
93
24
94
0.002
0.0002
2.8
Source
‘Natural background
External exposure
Cosmic
‘Terrestrial
Tnternal Exposure
Inhalation (mainly radon)
Ingestion
Total
“Man-made (artificial)
Medical
Nuclear Testing
Chemobyl accident
‘Nuclear power production
Total