رد پای اکولوژی

رد پای اکولوژی

اسلاید 1: برنامه ریزی محیطی و پایداری شهری و منطقه ای دکتر محمود جمعه پور فصل هشتم رد پای اکولوژی مفاهیم،چارچوب،روشهای برآورد و کاربرد آن استاد: دکتر طالقانیدانشجو :عبدالرضا شریفیدانشکده مدیریت دانشگاه تهرانابان ماه 1393

اسلاید 2: ردپای اکولوژیردپای اکولوژی شهرردپای اکولوژی و ظرفیت زیستیمحاسبه ردپای اکولوژیروشهای محاسبه ردپای اکولوژی - روش ترکیبی - روش اجزا - روش مستقیمنقاط قوت و ضعف رد پای اکولوژی - مزایای الگوی رد پای اکولوژی - محدودیت ها و معایب شاخص رد پای اکولوژی فهرست مطالب

اسلاید 3: تعریف: رد پای اکولوژیکی عبارت است از بار تحمیل شده بر زیست کره از سوی فرد یا جمعیتMathias Wacker nagel &William Reesبر خلاف ظرفیت تحمیل که مشخص میکند چه تعداد جمعیت میتوانند در یک پهنه مشخص از زمین زندگی کنندEFP برآورد میکند که به چه مقدار زمین برای تامین زیست فرد یا جمعیت صرفنظر از کجایی آن نیاز است.ایلات متحده امریکا بدلیل استفاده سنگین از انرژی بالاترین EFP را در جهان دارد.EFPایتالیا 3برابر کل مساحت این کشور است EFPچه چیزی را نشان میدهد؟ - روش کمی قابل اندازه گیری که برای عموم مردم مفید است فراهم میکند - تحلیل فضای EFP در شهر مجوز لازم برای توصیه خط مش مفید را عرضه میکند رد پای اکولوژیکی چیست؟

اسلاید 4:  آمریکا I dont knowفنلاند روندی متعادل

اسلاید 5: کانادا روندی همگنامارات متحده عربی دارا ی بیشترین رد پا

اسلاید 6: عراق  افغانستان

اسلاید 7: ایران

اسلاید 8: رد پای اکولوژیکی شهر:- اندازه بار تحمیل شده از شهر بر منابع طبیعی و محیط زیست برای تامین نیازهای شهر- شهرها مصرف کننده مقادیر مهمی از منابع اند- یکی از اهداف مهم برنامه ریزی محیطی در طراحی و مدیریت شهری توانمند ساختن شهر برای کاهش رد پای اکولوژیکی است- سوخت و ساز شهری:مواد اولیه آب و انرژی را مصرف میکند ودر فرآیندی آنه را به مواد و کالاهای مفید و ضایعات تبدیل میکند.تعریف مرکز تحقیقات توسعه جهانی :رد پای اکولوژیکی یک شهر مقدار زمین مورد نیاز برای حفظ متابولیسم شهری که مواد خام مورد نیاز برای تغذیه شهر،فرآوری تولیدوضایعات آن را در عمل فراهم میکندردپای اکولوژی شهرالوده کردن،دفع مواد زائداستفاده از منابع

اسلاید 9: رد پای اکولوژیکی و ظرفیت زیستیچمبرز سیمونز و واکرناگل (1996)محدوده زمین و پهنه آبی برای حمایت نامحدود استانداردهای مادی زندگی جمعیت مشخصی که از سطح فناوری معینی استفاده میکندتحقیقات نشان میدهد که فعالیتهای انسان از دهه 1980 بر ظرفیت زیستی پیشی گرفته است بار انسان از 70% ظرفیت زیستی در 1961به 120% در 1996رسیده استرد پای اکولوژیکی جامعه جهانی در سال 2003 حدود 14/1 میلیارد هکتار یا 2/2 هکتار سرانه و ظرفیت زیستس در همین زمان 11/2 میلیارد هکتار یا 1/8 هکتار سرانه بوده است بدین ترتیب اضافه برداشت 2/9 میلیارد هکتاری یا 0/4 هکتار سرانه وجود داشته است

اسلاید 10: رد پای اکولوژی در کل کره زمین

اسلاید 11: برتری ردپای اکولوژی بر ظرفیت زیستی در نقاط مختلف کره زمین

اسلاید 12: نمایش میزان ردپا در نقاط مختلف کره زمین

اسلاید 13: بطور کلی ردپای اکولوژیکی بر اساس رابطه زیر محاسبه میشود.EF=∑(Ci/Pi)C=مصرف بر اساس میزان زمین مورد نیاز با احتساب تولید و وارداتP=میانگین سالانه تولید یا بازده بر اساس میزان زمینi=هرکدام از موارد مصرف شدهN=تعداد موارد مصرف شدهمحاسبه رد پای اکولوژیکیni=1

اسلاید 14: سه روش برای محاسبه EFp موجود است. 1- روش ترکیبی 2- روش اجزاء 3- روش مستقیمروش ترکیبیواکرناگل و رییس در 1996 از این روش برای اندازه گیری رد پا در کشور ها استفاده کردندوداده های ان از کالاهای تولید شده و مبادله شده بدست میایدروشهای محاسبه رد پای اکولوژیکی رد پای اکولوژیکی ملیانرژیمسکنحمل و نقلغذاکالاهاخدمات ضایعات*نسبتداده های محلی/داده های ملی

اسلاید 15: روش اجزاء:در روش ترکیبی بخش محدودی از داده های مصرف محلی در محاسبه شاخص بکار میرود از این نظر نتایج نادرست است.این روش رویکرد پایین به بالا داردو بر اساس فعالیتهای مربوط به انسان ها ساخته میشود وبیشتر شهر ها از این روش برای محاسبه رد پای اکولوژی استفاده میکنند.فهرست گروه ها و اجزای مصرفیاجزاءگروه مصرفیبرق – گاز - سایرانرژیبرق خانگی – گاز خانگی-محصولات چوبی-زمین ساخته شدهمسکناتومبیل-اتوبوس-قطار-هواپیما-اسفالت استفاده شده در راهها-زمینهای استفاده شده برای راههاحمل و نقلاثر کالاهای ساخته شده صنعتی-حمل و نقل کالاها-زمین استفاده شده برای کارخانجاتکالاهااثر ناشی از مبادله تجارت خدمات-زمین استفاده شده برای خدماتخدماتغذاغذابازیافت ضایعات-ضایعاتضایعاتابآب

اسلاید 16: روش مستقیم:این روش اغلب برای محاسبه ردپای اکولوژی شرکتها و خانوارها یا افراد استفاده میشودواز فعالیتهای مصرفی این گروههای مختلف گردآوری میشود.این روش همانند روش ترکیبی است فقط منابع اطلاعاتی آنها متفاوت استمراحل اصلی محاسبه EF برای یک کشور،شهر یا سازمان 1-تعیین هدف؛ملاحظه دلایل محاسبه 2-تعیین سیستم مرزبندی 3- تشخیص منابع در دسترس 4- مشخص کردن ورودی و خروجیهای سیستم 5- تعیین محدوده های عمده مورد اتکای تولید 6- انتشار نتایج توسعه راهبردها 7- دسته بندی واقع گرایانه اهداف

اسلاید 17: مرحله اول:تحلیل سطوح مصرف بیش از 50منبع زیستی(میوه،سبزیجات،گوشت،محصولات لبنی،...مرحله دوم:محاسبه توازن ؛هم انرژی تولید شده در سطح محلی و هم انرژی ذخیره شده در بیش از صد گروه از کالاهای تجاریفرض های اساسی برای محاسبه رد پای اکولوژیکی1- بیشتر منابع مصرف شده و زباله های تولید شده امکان رد یابی دارند2- این منابع و زباله ها قابلیت ردیابی دارند3- وزن دادن به زمینها بر اساس حاصلخیزی و تبدیل انها به هکتار جهانی((GHA4- ایجاد یک شاخص برای ردپای اکولوژیکی جهانی5- تقاضای انسان که نشان دهنده EF است مستقیما با ظرفیت محیطی مقایسه می شودوزن دهی:ضریب هم ارزی:تبدیل انواع زمین به یک واحد جهانیعامل زمین:بیان تفاوت میان محصولات گوناگون در کشورها6- ممکن است تقاضای انسان فراتر از ظرفیت محیطی باشدروش شناسی ترکیبی محاسبه رد پای اکولوژیکی:

اسلاید 18: ضریب هم ارزی زمیننوع زمینضریب هم ارزیزمینهای کشاورزی2/21جنگلی1/34مراتع0/49دریایی و اقیانوسی0/36ساخته شده2/21زمینهای کشت پذیرCroplandsعلفزار هاMeadowدریاها و مناطق ماهیگیریFishing groundمناطق جنگلیJungle groundزمین های ساخته شدهBuild up landsزمین های کربنیCarbon landsوضعیت موجود رد پای اکولوژیکی:تا سال 1986ظرفیت محیطی بیش ازمیزان تاٌثیر گذاری افراد در محیط زیست بوده استدر سال 2001 میزان ظرفیت محیطی برابر با 1/8هکتار به ازای هر نفر در دنیا بوده است

اسلاید 19: انتقادها1- مقیاس درستی برای بررسی فعالیت های بشری نیست یک وسیله ناکارآمد اندازه گیری است2-فعالیت انسانی باعث کاهش فقر می شود و با آگاه شدن مردم به کاهش رد پا منجر می شود3-این مفهوم بر اساس تعبیر پایداری قوی ساخته شده است(سرمایه مصنوعی جای سرمایه طبیعی را نمی گیرد)قدرت پیش گویانه این مفهوم محدود است مزیت ها1- پیامی روشن و صریح دارد2-واحد اندازه گیری یکسانی در جهان دارد3-با دیگر روش ها مانند شاخص توسعه انسانی و تولید ناخالص داخلی قابل مقایسه است4-در همه بخش های فعالیتی قابل استفاده است5-بطور پیوسته در حال پیشرفت است6-مقیاس و اهمیت جهانی دارد7-نشان نیدهد در آینده باید چکار بکنیم8-اندازه به سرمایه بیان میشودچرایی استفاده از این شاخص

اسلاید 20: 1- یک بیان ساده از مشکلات پیچیده است و در حد یک جلب توجه است2-نقش تغییرات فن آوری و نوآورد ها دیده نشده است3-اندازه را بیان میکند اما جریان های رخ داده بین مواد-اقتصاد و محیط را بیان نمیکند4-حتی اگر توسعه پایدار حاصل شوداین مفهوم به تقسیم عادلانه منابع بین نسلهای حال و اینده توجهی ندارد5-بیشتر روی مسائل کمی توجه دارد و کمتر به مسائل کیفی توجه میکند6-منابع زیر زمینی را محاسبه نمیکند7-در سطح محلی بیشتر احتمالات را در نظر میگیرد محدودیت ها

اسلاید 21: نتیجه گیری: روند رو به افزایش جمعیت و سرانه مصرف انرژی جهانی موتورهای دوگانه مشکلات اجتماعی و زیست محیطی میباشد.این شاخص توجه جامعه بشری را به شکنندگی و آسیب پذیری فضای زیست انسان بیشتر میکندباتشکر از توجه شما