صفحه 1:
به نام خدا
موضوع: سد سازی
صفحه 2:
سد
* سّد يا به فارسى «بند» مانعی است که در جلوى
جريان اب و براى مهار كردن ان ساخته مىشود.
سد ديوارى محكم است كه به منظور مهار كردن
يا تغيير مسير اب در عرض دره يا ميان دو كوه و
در مسير رود ايجاد م ىكنند
* در يشت سد, درياجهاى درست مى شود كه آبش
اا كس ادر موقع نياز ol jl استفاده
jo lbw ons ارت و استفاده از منابع آب و
زمین به انسان یاری میرسانند. سدی که در جای
مناسب ساخته میشود. میتواند جلوی بسیاری از
op Ih cl sino ere ener
صفحه 3:
صفحه 4:
* در دریاچههای پشت سدهاء آب آشامیدنی
مورد نیاز مردم و چارپایان اندوخته
زمینهای خشک به زیر کشت میروند.
جارى شدن vl از سدها, ماشینهایی به
نام توربين را به حركت درمىاورد و اينها
نیز به نوبة خود, مولدهاى برق را به
چرخش درمىاورند و نيروى برق
پدیدمیآورند.[ ۱]
صفحه 5:
صفحه 6:
ف | كاء آل بهوسیله ایجاد سد, میتواند
فقط به منظور مهار یا تغییر مسیر آب رودخانه_
باشد يا به یک یا چند منظور مانند ذخیره كردن آب
در يشت سد براي کشاورزی, آبیاری و آبرسانی.
مصرف صنعتی, اتزىبرورى: ناه تسترى يا
ee ener iene ری |اصلی در ایجاد سد بوده
باشد.
۶ انا 9 ان حمع شده در بيشت یک سد. میتواند
نیروی بسیار عظیمی به سد وارد کند, در طراحی
سدها, اصلیترین مسئله استاتیکی (ایستایی), غلبه
بر این نیرو و رسیدن به شرایط پایداری است که
با تخلیه يا ابگیری سد, پیوسته برقرار باشد.
صفحه 7:
* کم و بیش, تمام سدها یک سرریز دارند. سرریز,
راه با تونل شیبداری است که برای خارج شدن
تدریجی آب از دریاچه در نظر گرفته میشود. از
سرریزها برای ثابت نگهداشتن سطح آب درياچة
ere ری از سرریز شدن آب از ad
بالایی سد استفاده میشود.
صفحه 8:
انواع سد
۰ از دیدگاه استاتیکی, سدها به دو گروه عمده تقسیم میگردند:
* 1-سدهای وزنی
Bere elle) ©
* 3-سدهای پایه دار. سدهای پشت بنددار و سدهای چوبی از
دیگر آنواع سد محسوب میشوند.
صفحه 9:
ee aie ی له بر فشار آب gill go سدهاء انتقال
ار 5 0 .وارههات ذره و در حقيقت شكل
هندسى سد است. اين سدها حداقل در مقياسهاى
5017 ی غر تلم ساخته میشوند. به
منظور جلوگیری از ورقه ورقه شدن سطوح مختلف
بتن روی یکدیگر» بسیاری از سدهای بزرگ از اين نوع,
الا( - و معمولاً به صورت لایههای ۲ یا۳
متری بتن ریزی میگردد. سطح هر لایه بتن ریزی
الافاشلة ند عیگردد تا یتن لايه (مرحله)
بعدی به بتن قبلی خوب بچسید و از ورقه ورقه شدن
سطوح مختلف بتن روی یکدیگر جلوگیری گردد. اين
3550 وک ساخته شده و در انتها
بین بلوکها که درزه نامیده میشود دوغاب سیمان
تزریق میگردد تا سد به صورت یکپارچه عمل کند.
صفحه 10:
سدهای وزنی
gl 5 ی برایر فشار بسیار زیاد آب.
مقاومت مناسبی بهوسيلة وزن سازه سد صورت
ody اين نوع از سدها معمولا حجم بسیار عظیمی
دارند. بدیهی است در ساخت سازهای با اين حجم,
لله كنا تأمين مصالح است؛
بنابراین آ دا حعمولا از مصالح موجود در
محل احداث خود بهره میبرند. بدیهی است که در
دسترسترین این گونه مصالح سنگ و خاک است.
سدهای وزنی به همین دلایل امروزه در دو نوع
سدهای بتنی و سدهای GS ساخته میشوند.
صفحه 11:
سدهای خاکی
ee اد انب که در واقع جلوی آب را
۹ تا نارگ رسی است. خاک رس این
خاصیت را دارد که با مرطوب شدن, به عایق خوبی برای نفوذ
ل 5 (آر هين رويام خاندهاى قديمى كاهكل
میشدهاست) بجز هسته رسی, مابقی حجم سد را سنگ و
0 را سل میدهد. چرا که سنگهای
محلول پس از iro باعث کاهش وزن سد و به هم خوردن
نتایج محاسبات خواهند شد.
* سدهای خاکی همواره با مشکل محدودیت ارتفاع مواجهند و
بیشتر برای درههای عریض و کم شیب مناسب هستند (سد
211 اکن سدهای قوسی مناسب
درههای عمیق و کمعرضند مانند: (سد کرج)
صفحه 12:
صفحه 13:
مطالعات زمینشناسی
* اگر سدی بدون مطالعه و بررسی کافی زمینشناسی احداث
گیدد بي شک تنها یک فاجعه اقتصادی و محیط زیستی از
کا تا تواحی که درياچه سد آنها را
میپوشاند و همچنین زیر سازه سد باید بهطور دقیق مورد
۹ كأرشناسى قرآر كيرد. وجود تنها يك بخش.
ol bad) ables sels Dyes le meee به تدريج
mie ی ده و به ارج راه نفوذ بيدا کند یا در
دراز مدت بوهم ريختن محاسبهها را سبب شود. نظير جنين
tie anne د اناد و ابن سد در حال حاضر ازيى
سوم ظرفیتش بهرهبرداری مینماید.
* در سال ۱۹۵۹ میلادی فاجعة فروریختن سد قوسی مالپاست
eo 7 نت که بنا یه ضایطههای امروز, شاید به
سبب شیب افقی زیاد و ناآگاهی از وجود سنگهای دگرگونی
و گنیس در محل باشد, رخ داد.
صفحه 14:
سد مالباست در الب-ما pus : که در نخستین
آبگیری فرو ریخت.
صفحه 15:
© مطالعات زیستمحیطی به مجموعه مطالعاتی
گفته میشود که اثر تغییرات ایجاد شده توسط
سد و درياچة آن و همچنین تقلیل آب پایین دست
را بر روی زیستبوم منطقه شناسایی, محاسبه
و هزینه یابی میکنند. علاوه بر اين» اين اثر بايد
بر روی شهرها و روستاها و ساير المانها
(همچون آثار باستانی در مورد سد سیوند) در
کنار ارزیابیتاثیرها بر محیط زیست مورد بررسی
قرار گيرند تا در محاسبههای سود و زیان کلی
پروژه» و گزینشهای پایانی در نظر گرفته شوند؛
که در کنار این شناخت بااستفاده از مدلسازی
اطلاعات ساختمان میتوان به بهینهترین aol
تعمیرات و نگهداری هر ساختمانی از جمله سازه
سد رسید که بهره برداران را در راهبری این
گونه سرمایههای ملی پاری میدهد.
صفحه 16:
شنا كردن در سد ها بسیار بسیار خطرناک است
شنا كردن در آب سد حتى در صورت مجهز بودن با بهترین تجهیزات
el د ۱ ری است! به گزارش مهندس مهدی دانشگر
(معاون پشتیبانی و منابع انسانی) تنها در سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹ میلادی)
۲۲ ۱ ار عرق شدن در سد جان خودرا از دست
داده اند.
Uda ar ae | pees کم عهارت بودن در شناگری نیست و از
قضا اکثر غرق شدگان در سد شناگران ماهری بودند که حتی فکر غرق
٠ 17 011 نمام تراه علامت شنا كردن ممنوع نصب
میشود اما متاسفانه مزدم به دلیل نداشتن آگاهی نسبت به خطرات
سد آن را فقط شوخی تصور میکنند و اهمیتی نمیدهند. غرق شدن در
3 ۱ دارد كه مهم ترين آنان عبارتند از:
* 1_((كير افتادن در زير آب)) زمانى كه سد قرار است احداث گردد در
ل (محل جمع شدن آب چشت سد)
قرار دارند (شامل درختان. دکل های برق و خانه ها) تخریب
گردند و گیر افتادن شناگر در اين موانع طبیعتا ی هد شد.
صفحه 17:
* 2_((برخورد كردن با جسم سخت)) رودخانه هایی که به سد می ریزند
eee me 0 15 السام بلحت مانئد (نكه هاى سنك كوجك و بزرك,
ها تا لگ هات درخنان و ..) راابا خود به سد می آورد که برخورد
رو ular موحب آسیب دیدگی شدید و شاید
Panes
۰ 3_((گیر افتادن در لایه باتلاقی زیر آب)) آب رود خانه همراه خود خاک
sla نرم مثل شن و ماسه, آهک و نمک های مختلف را شسته و به سد
می آورد. جمع شدن اين خاک هاي نرم در زير سد به همراه برگ های
گیاهان؛ آهک و نمک هایی که در آب انحلال ناپذیرند. یک لایه باتلاقی
چسبناک مانند را پدید می آورد که اگر شنا گر در درون اين لایه گیر بیفتد
بسیار سخت ممکن است از آن بیرون بیاید. حتی ممکن است ضخامت
لايه باتلاقى زياد باشد و شناگر را مثل باتلاق های واقعی به درون خود
بكشد!
۰ 4_((منقبض شدن اعضای بدن)) آب وزن دارد اگر چیزی در محاصره آب
٩ » آن فشار وارد میکند.همچنین با افزایش ارتفاغ فشار
۲ ۳ ۳ ناك هر جقدر هم بدن ورزیده و آماده ای داشته
انك ۱ ۰ نب فشار آب باعث خستگی عصلات شناگر میشود
که تیجه آن گرفتگی عصلات و مرگ حتمی است.
صفحه 18:
ee Cer و دلیل حجم زیاد آب از بالا به پایین
mee nee aI با ستند و آکر شتاگر به مقدار زیادی به
nee گر وناگهانی آب پاعت تغییر سريع
2 ۹ کی عصلات و مرگ شناگر ميشود.
۰ 6( فیریتی شرایط آب)) شرایط فیزیکی آب سد شامل(قدرت
00 1200 )لوال در حال تغيير است. ممكن اسث آب سد
17 ۱ و هه خرکتی به نظر برسد ولی این فقط
اد 0010 تم آن ریاد است به چشم نمی aul اما آب
1 اا رك نت ر هر لخطه آمکان دارد سرعت و جهت
eT مت مخالف نیرو وارد کند. اين نیرو
بعد از مدتی موجب خستگی عظلات و در نتیجه غرق شدن شناگر
خواهد شد.
* 7_((كشيده شدن به سرریز)) در محل خروجی آب سد گرداب
یی ای و که اکر شناکر وارد اين گرداب شود دیگر نمی
تواند کنترل خودش را حفظ کند و به سمت خروجی سد کشیده
میشود.حتی ممکن است خروجی سد به اندازه کافی بزرگ باشد و
شتاگر با قدرت به سمت پروانه مولد نبروی الکتریکی هدایت شود.
صفحه 19:
سدهای معروف جهان
۰ 1-سد الکفره قدیمیترین سد شناخته شده جهان در ۱۱
کیلومتری جنوب شرقی حلوان مصر بین سالهای ۲۷۵۰ تا
۰ قبل از میلاد (حدود ۵۰۰۰ سال قبل) با طول ۱۱۵ و
ارتفاع ۱۲ متر ساخته شدهاست.
۰ 2-سد هوور تا پیش از احداث سد گراند کولیی, بزرگترین سازه
بتنی و بزرگترین نیروگاه برقآبی در جهان بود.
* 3-سد گراند کولیی بزرگترین سازه بتنی آمریکای شمالی
است و روی رودخاته کلمبیا در واشینگتن بسته شدهاست.
* 4-سد اسوان سدی غول پیکر بر روی رود نیل
صفحه 20:
سدهای ایران
۰ احداث سد در ایران, از هزاران سال پیش آغاز شدهاست. در
دوران پس از انقلاب, در ایران ظرفیت و توان سد سازى,
قابل توجهی به وجود آمد با تقویت برخی از شرکتهای طرف
قرارداد ۲۰۰ شرکت پیمانکاری, ۷۰ شرکت مشاور کمتر از سه
دهه تأاسیس شد.
* سدها در ایران علاوه بر ضرورت تولید برق, باید بهطور موثر
20 ل 25 نفاضاى آب. در سراسر ايران را جبران
مىكردند. ايران با احداث 48 سد بزرگ و کوچک در سال ۲۰۰۷
بهطور متوسط, نزدیک به دو میلیارد متر مکعب آب به منایع
اه کرد همان طور که در چشمانداز
ایران احداث ۵۸۸ سد (بزرگ و کوچک), برنامهریزی شده بود.
* ایران سومین کشور سدساز در دنیاست.
و دس اد
صفحه 21:
سدهای تاریخی
* سد عباسآباد. ساخت دوره صفویه, واقع در
اسان در نزدیکی شهر مشهد
* بند امیر در افغانستان
20 در شسال آقفلا, استان گلستان
* سد کوریت در نزدیکی شهرستان طبس
* سد نادری در نزدیکی شهرستان کلات
* بند گلو کلات
صفحه 22:
طولانىترين سد دنيا
© طويلترين سد دنيا به نام «کییف» با ارتفاع ۲۰
متر و طول ۵۴ کیلومتر در کشور روسیه در سال
۱۹۶۴ تکمیل گردید. همچنین ساخت سدی به
طول ۹٩ کیلومتر با ارتفاع متوسط در کشور چین
گزارش شده است که ساخت آن در قرن ۱۷
بوده است.
* طولانیترین بند دریایی با طول ۲/۲۲ کیلومتر و
ارتفاع ۶/۷ متر در شمال هلند قرار دارد.
صفحه 23:
*سربلند و موفق باشید
