صفحه 1:
همم
سلامت 3 بیماری
هادی درزی رامندی
صفحه 2:
تعریف سلامت وبیماری
تعریف سلامت بر اساس اساسنامه ۷۷۹0 در سال ۱۹6۸:
تندرستی حالت آسایش کامل جسمی و روانی و اجتمائی است و تنها به نبودن بیماری
ويا ناتوانی اطلاق نمی شود.
صفحه 3:
سلامتی بیش از بیماری در مراقبت های بهداشتی مورد توجه واقع شده است.
آمروزه برای توصیف خدمات بهداشتی به جای سطوح درمان در مورد 6
برقرارى سلامتى_ 0101130181011 ۲۱6۵۱۴ یا سطوح پیشگیری از 2
بحث می شود.
صفحه 4:
طیف سلامت و بیماری
۰ سلامت کامل
0 سلامث لسبی
* بیماری غیر أشكار
* بیماری خفيف
0 بیماری متوسط
8 بیماری سدید
٠ بيمارى كثنده همراد با عوارض
0 مرق
صفحه 5:
ابعاد سلامتی
با توجه به تعریف سلامتی توسط()۱) متوجه میشویم که سلامتی یک مسئله چند بعدی است حتی امروزه
علاوه بر مد چسمی, روانى و اجتماعی.چنبه منوی را هم در نظر میگیند: و لد توجه تک
سلامتی و یا بیماری بر یکدیگر لثر کرده و تحت تاثیر یکدیگر قرر درند. چنانچه مشکلات جسمی بر روان
مشکلات رولنی بر جسم او و نیز هر دوی آنها بر جامعه و اختلالات موجود در جامعه بر هر دو بعد دیگر سلامتی/ثر
میگذارند لذا اقدامات انجام شده برای ارتقای سلامتی باید به تمام جوانب سلامتی فردی (جسمی و روانی و
معنوی) و سلامت کلی جامعه توجه داشته باشد.
صفحه 6:
سلامت و بهبودی
* اغلب افراد سلامتی را بر حسب انکه چگونه احساس میکنند بوسیله وجود
یا عدم حضورعلايم بیماری یا توانایی شان در انجام فعالیت های معمول
روزمره زندگی تعریف مینمایند. 1
* تعریف علمی :حالت رفاه کامل جسمی روانی و اجتماعی و نه صرفا عدم
بیماری یا ناتوانی
صفحه 7:
ناخوشی(۱۱۱655) و بیماری (6856و1ه)
1
1
تغییر در وضعیت سلامتی
بیماری : تغییر پاتولوژیک در ساختمان یا عملکرد قسمتی از جسم
یا ذهن و روان است . 7
دارای علایم و مرزهای خاص است.
در طی ناخوشی سطح عملکرد فرد درمقایسه با سطوح قبلی وی
تغيير مى یابد ولی در بیماری ممکن است فرد از حداکثر عملکرد
وکیفیت زندگی مانند زمان بهبودی برخوردار باشد.
صفحه 8:
بیماری و سلامت
سلامتی حللت مثبتی است که تناسب جسمی و ثبات رولنی و عاطفی و آسایش
اجتمایی را در بر می گیرد.
بیماری بیش از پیش حالت منفی به خود می گیرد. ۲
وقفه در طیف فرایند سلامتی که به صورت نواقص و اختلالاتی
بهداشتی بروز می کند بیماری تلقی می شود.
زملنی که لين نواقص به هم مرتبط شهند آنها را می توان به صورت علا
مشخصه یک بیماری بخصوصی شناسایی کرد.مثلا تب و سرفه ودرد سینه در
پنومونی مشاهده می شود.
صفحه 9:
معیارهای سنجش سلامت
وجود یا عدم وجود نشانه ها مثل درد - تب تهوع واستفراغ
احساس افراد مثلا من احساس می کنم خوب هستم یا احساس کسالت می کنم.
میزان فعالیت و نحوه كارآيى افراد مثل فعاليت روزمره زندكى
آزمايشات و تستهاى بالينى
صفحه 10:
علل بیماری
نقص های ارثی مادرزادی
عیوب تکاملی ناشی از قرار گرفتن فرد در معرض عواملی از قبیل ویروس- يا مواد
شیمیایی در طی حاملگی
عوامل بیولوژیک وسمی
عوامل فیزیکی از قبیل درجه حرارت - مواد شیمیایی - اشعه
واکنشهای بافتی وسیع نسبت به آسیب یا تحریک
پاسخ های فیزیولوژیکی یا عاطفی نسبت به استرس
تولید زیاد یا ناکافی ترشحات بدن (هورمون ها - آنزیم ها )
صفحه 11:
عوامل خطر یا عوامل موثر بر بروز بیماری
| عامل خطر ساز یا260۲؟ »5 عبارت است از عاملی در
یکی از ابعاد انسانی شخص که شانس فردی را برای ابتلا به
بیماری یا آسیب افزایش می دهد مثل چاقی و سیگار کشیدن
صفحه 12:
گروههای عمده خطر ساز
. سن - کودکان سنین مدرسه در معرض ابتلاء به بیماریهای واگیر هستند
یا امکان بروز بیماری قلبی بعد از یانسگی در خانم ها
۲ ژنتیک - تاریخچه فامیلی از سرطان یا دیابت
۴ فیزولوژیک - چاقی و حاملگی وسیگار-فقر غذایی -استرس -محیط
کاری
صفحه 13:
عوامل موثر بر بیماری
عوامل موثر بر بیماری دو نوع هستند:
عوامل بیماریزای زیست شناختی
عوامل مربوط به میزبان.
صفحه 14:
عوامل بیماریزای زیست شناختی
موجودات زندداى مانند ويروس ٠ ريكتزياها , قارجها ٠ ميكرويها . تکیاختهای های انگلی هستند.
عوامل فيزيكى : قرار كرفتن در معرض كرماى زياد » سرما . رطوبت : فشار ٠ يرتوها ٠ الكتر يسبتة و سر و
see 400 تاراحتى مىشوت
عوامل تغذيداى : اين عوامل مىتواند يروتئينها ٠ جربيها ٠ كربوهيدراتها ٠ ويتامينها » مواد معندزى و أب
صفحه 15:
عوامل بیماریزای زیست شناختی
عوامل شیمیایی : عوامل شیمیایی دو نوع اند: عوامل شیمیایی درون زا و عوامل شیمیایی
برونزا. بعضى مواد شیمیایی در نتیجه به هم خوردن اعمال بدن تولید یا اضافه میشوند.
مانند اوره (اورمی) ۰ بیلیروبین سرم )5225( « کتونها (کتوزیس) » اسید اوریک (نقرس) » كربنات
کلسیم (سنگهای کلیوی) و .... همیچنین موادی هستند که از خارج به بدن میزبان وارد میشوند
مانند مواد آلرژیزا » فلزات . بخارها ء گرد و خاک » گازها ء مواد حشره کش و غیره. ای/ عوامل از
رآه استنشاق » خوردن يا تلقيح » بدن وارد میشوند.
عوامل مكانيكى : تماس مزمن به عوامل ساينده يا نيروهاى ديكر ممكن است سبب له شداكى ع
ياركى » تغيبر رنك و ... حتى مرك بشود.
عوامل اجتماعی بیماریزا : فقر . سيكار کشیدن . اعتیاد به دارو و الکل ۰ سبک زندگی
ناسالم دور ماندن از اجتماع » محرومیت از محبت مادری.
صفحه 16:
عوامل مربوط به میزبان
ویژگیهای زیست ششناختی : عوامل زنتيك و سطح مواد زيست شيميابى در خون إمثلا كلسترول خون) ٠ گروههای
يمى ٠ تركيب سلولى خون , عوامل ایمنی شناختی و اعمال فیزیولوژیک اندامهای مختلف دستگاههای بدن
مانند فشار خون » تهویه ریوی و .
خونی و
ویژگیهای جمعیت شناختی : سن , جنس و نزاد.
ویژگیهای اقتصادی - اجتماعی : مانند وصیت اقتصادی اجتماعی » آموزش » شقل » استرس » وضعیت تاهل »)
مسکن و غیر.
عوامل مربوط به سبک زندگی : مانند صفات شخصیتی . عادات زندگی » وضع تغذیه » ورزش » مصرف الکل +
لگوهای رفتری » به سيكار و مواد مخدر.
صفحه 17:
میزانهایی که در ارتباط با بیماری هستند
میزان بروز
تعداد موارد جدید یک بیماری در مدت معین به متوسط جمعیت در معرض آن بیماری در
همان زمان
میزان شیوع
تعداد موارد موجود یک بیماری در یک مقطع زمانی به کل جمعیت در همان مقطع زمانی
صفحه 18:
Natural history of disease
یی
از ۳
ot |
Gre oP | Okage oP chit | Cree oF
لإ عناوم sxbckicd dsr
جحل or روطاحاحف 1
= | ۱
1
:6600020000
TORMORY ب
@REOCOMO
@REOCOMO
صفحه 19:
غربال گری
60100 ۳
صفحه 20:
۱
كوه يخ
مفهوم نزدیک به طیف بیماری است. |
بخش پنهان در زیر آب. نشانه نبوه بیماری های پنهانی است. |
صفحه 21:
غربال گری
افراد با فشار خون عادي
افراد با فشار خون بالا
جامعه
صفحه 22:
غربال گری
جستجوی بیماری یا نقیصه شناخته نشده بوسیله آزمون های عملی و
سریع, معاینه و یا روش های دیگر در اشخاص به ظاهر سالم "
صفحه 23:
- غربال گری با معاینات بهداشتی دوره ای متفاوت است:
7 _ در حجم وسیع اجرا می شود
نسبتً رزان است
- وقت کمی می گیرد
- آزمون غربال گری جای آزمون تشخیصی رانمی گیرد.
صفحه 24:
صفحه 25:
صفحه 26:
غربال گری و بیمار یاب
غربال گری: انجام آزمایش در جمعیت يا افرادی که خود بدنبال
مراقبت بهداشتی نمی باشند.
بيمار يابى: انجام آزمون هاى رباليني وایا آزمایشگاهی برای
تشخيص بیماری در کسانی که بدلیل دیگری بدنبال مراقبت
se pont : استفاده از روش های آزمایشگاهی و با
بالینی برای اثبات یا رد حضور یک بیماری با یک اختلال در فرد:
ات
صفحه 27:
معیارهای غربال گری
- معیارهای مربوط به بیماری
- معیارهای مربوط به آزمون غربال گری
صفحه 28:
معیارهای بیماری
بیماری مشکل مهم بهداشتی باشد.
دوره پنهانی یا مرحله اولیه و بدون علامت قابل تشخیص داشته باشد.
شناخت کافی از سیر طبیعی بیماری
وجود آزمون برای شناسایی بیماری
فراهم بودن تسهيلات براى تابر
وجود درمان موثر
1 را مشخص در برخورد با بیماران
وجود شواهد کافی مبنی بر کاهش مرگ و میر و ابتلا در شناسایی و درمان زودرس
فزونی منافع غربال گری بر خطرات و هزینه های بیماری
صفحه 29:
معیارهای آزمون غربال گری
مقبولیت
تکرار پذیری
تیور
سادگی
بى خطر بودن
ضرع بوم
آسان بودن اجرا
ارزان بودن
صفحه 30:
Validity اعتبار
207 آزمون تا چه اندازه چیزی را که قرار بوده اندازه بگیرد, درست اندازه گرفته است.
Sensitivity حساسیت .8
Specificity ویژگی 8
صفحه 31:
حساسیت: توانایی یک آزمون در تشخیص درست همه کسانی که بیمارند. |
|
صفحه 32:
ارزش اخباری
- احتمال بیمار بودن فرد زمانی که نتیجه آزمون مثبت است.
- احتمال بیمار نبودن فرد زمانی که نتيجه آزمون منفی است.
صفحه 33:
سطوح پیشگیری
لا تعریف :جلوگیری ازبه وجود آمدن بیماری قبل از وقوع آن-کلیه اقداملتی که از ۰
آنها برای قطع و یا آهسته کردن سیر بیماری استفاده می شود.
۳ پیشگیری نوع (Primary Js)
لأ پیشگیری نوع دوم (Secondary
(tertiary) poe پیشگیری نوع |
صفحه 34:
پیشگیری اولیه
| پیشگیری از بیماری با کنترل علل وعوامل خطر زا است. عمدتا شامل مداخله در مرحله پیش
از بیماری زایی بیماری ها یا مسائل بهداشتی (مانند کمبود وزن به هنكام تولد) یا انحراف های
سلامتی است.
پیشگیری اولیه را می توان باندابیر طرح شده برای ارتقای بهداشت عمومی» بز
کیفیت زندگی افراد شامل ایجاد شرایط بهداشتی در منزل, محیط کار و مدرسه, تغذیه/خوب
لباس کافی» پناهگاه. استراحت و تفریح و آموزش بهداشت درمسائل از قبیل آموزش جذ
راهنمایی والاین در تربیت کودکان و ۰۰۰
صفحه 35:
پیشگیری اولیه
| بیماری های قلبی - عروقی» پرفشاری خون و سرطان a
امروزه در بیماری های مزمن از قب
کاربرد دارد و براساس حذف یاتغییرات عوامل خطر زای بیماری ها است.
| پیشگیری از بیماری های مزمن بر پایه آگاهی از چند عاملی بودن علت ن
مستلزم مجموعه ای از مداخلات است. پیش از این به نظر می رسید که پیشگیری ذ
تنها راه احتمالی جلوگیری ازبروز نقص عضو بعدی یا بروز مرگ زودرس است ۰
صفحه 36:
پیشگیری نوع دوم
مربوط به مرحله قبل از بروز علائم لین است.
کشف به موقع و درمان بیماری ها قبل از ایجاد علائم ونشانه های واضح بالينى. كاه مى توان با کشف به |
موقع و درمان سریع. یک بیماری را در مراحل اولیه درمان نمود و یا سیر آن را آهسته کرد واز پیدایش
عوارض جلوگیری و ناتوانی را محدود کرد و از اشاعه بیماری های واگیر نیز جلوگیری نمود.
پاپ اسمیر و سایر آزمونها برای سرطان های پنهان.
oly های موجود برای تشخیص اولیه و به موقع بیماری و مداخله موثر و قاطع برای بهبود وضع
در سطح فردی و چه در سطح اجتماعی. در هر جامعه درمان به موقع یک مورد بیماری عفونی (مثل ب
مقاربتى) ديكران رااز ابتلاء به بيمارى محافظت مى كند و ضمن اينكه باعث انجام پیشگیری نوع دوم را
فرد مبتلا مى شودء در واقع نوعى پیشگیری اوليه نيزبراى موارد تماس خواهد بود.
صفحه 37:
ييشكيرى نوع سوم
هدف كاهش بيشرفت يا عوارض بيمارى هاست.
شامل اقدامات مداخله اى در مراحل نهايى بيمارى زايى بيمارى است.
اقدامات دردسترس براى كاهش يا محدود كردن نقص عضوء ناتولنى هاى معلولٍ بيمارى و
به حداقل رساندن رنج و آسيب ناشى از بيمارى و ارتقاى قدرت تطابق بيمار با
قابل درمان است .
استفاده از دارو های بتا - بلوکر برای کاهش خطر مرگ در بیمارانی که از انفارکتو
میوکارد نجات یافته اند.
کی برای برکرداندن حرکت به ینک عضو عارضه دیده از اقدامات مود کر
ناتوانی است.
صفحه 38:
ارزیابی بیمار و گرفتن شرح حال
شکایت اصلی
نشانه ها وعلائم
حساسیت ها
صفحه 39:
تعریف علایم حیاتید
کی هستتد که مارا از نحوه کارکرد دستگاه های بدن مطلع می سازند ء علایم خطرناک را
هشدار می دهند و کارکرد دستگاههای عصبی » تنفسی و گردش خون را inn Loo AIS
علایم حیاتی به طور عمومی شامل هفت مورد می باشد
صفحه 40:
سطح هوشیاری : نشانگر نحوه کارکرد سیستم عصبی ( و قسمت اصلی
دستگاه عصبی یعنی مغز ) فرد است و میزان هوشیاری و پاسخگویی به
و رک ها را نشان می دهد.
صفحه 41:
۲- تنفس : چون قطع تنفس باعث عدم دستیابی سلول های بدن و از جمله سلول های
مغزى به اكسيزن و مرگ فرد می گرد بنابراین تنفس نیز از علایم حیاتی به ث
تمداد تتفس طبیمی در یک فرد بزرگسال سالم حدود ۱۳-۲۰ در دقيقه است که باید بدو
و منظم باشد
صفحه 42:
۳- نبض (گردش خون): پمپاژ خون از قلب به سمت سرخرگ ها باعث ایجاد یک موج
در دیواره ارتجاعی سرخرگ ها می شود که به آن نبض گویند. از نبض های اصلی بدن می
توان (كاروتيد- راديال - براكيال -فمورال ) را نام برد. تعداد نبض طبيعى در يك أذ
بزرگسال سالم و در حال استراحت حدود ۶۰-۱۰۰ عدد در دقیقه است.
صفحه 43:
6- دمای بدن: ارزیابی درجه حرارت بدن به طور معمول توسط حرارت سنج
(ترمومتر) انجام می گردد. درجه حرارت طبیعی بدن به طور معمول ۳۷ درجه لرانتیگراد
در نظر گرفته می شود.
صفحه 44:
۵- پنگ پوست: رنگ پوست در نژاد های مختلف متفاوت است. رنگ پوست را عموما می |
توان به صورت های زیر بیان کرد:
- طبیعی: سفید .سرخسیاه و زرد در نژادهای مختلف.
- ونگ پریده (متمایل به سفيد): مى تواند يانگر کاهش جریان خون oa,
- برافروخته (متمایل به قرمز): می تواند نشانه افزایش جریان خون باشد .
- كبود يا سیانوز ( متمایل به آبی): بیانگر کاهش اکسیژن خون |
> زرة: :مكل اس اشکال در کار کید وجود داشته باشد.
صفحه 45:
1-مردمک چم : قطر .تقارن و واکنش مردمک هابه نور جزء علائم حیاتی
است .یرای مثال مردمک تنگ - گشاد و یا نامتقارن نشانه بروز اشکال در نحوه
/
عملکرد چشم یا دستگاه عصبی مرکزی است .
صفحه 46:
۷- فشار خون:
فشار خون طبیعی در یک فرد بزرگسال:
فشارخون سيستوليك (حد اكثر) :۱۰۰ الی ۱۳۰ ملیمتر جیوه
فشار خون دیاستولیک (حداقل) : ۶۰ الی ۹۰ میلی متر جیوه.