سلول های بنیادی و بیماری های خود ایمن

صفحه 1:


صفحه 2:
۹ J F | 5 

صفحه 3:
بیماری خود ایمن(0156356 1۳0۳086 0ألا2) بیماری است که توسط سیستم ایمنی بدن گسترش می یابد. زمانی که این سیستم در حال مبارزه با انواع بیماری هاست. گاهی سلول های سالم بدن را به عنوان غریبه وعلمل خارجی تشخیص داده و در نتیجه شروع به حمله به ن ها می کند. بسته به نوع آن سلول, یک بیماری خود ایمنی می تواند بر روی انواع بافت های یدن تاثیر بگذارد و نیز سیب رشد غیر طبیعی و تغییر در عملکرد آن بافت گردد. علت بیماری های خود ایمن ناشناخته است. تلوری های مختلفی در اینکه چه چیزی باعث بیماری های خود ایمنی می شوند وجود دارند. همچنین: شما ممکن انت بیشتر فستعد ابتلابه یک بیماری خود ایمن شوید اگر یکی از اعضای خانواده شما به آن مبتلا باشد. 

صفحه 4:
نشانههاى بيمارى هاى خودايمنى بسيارى از نشاندهاى اوليه ذر بيمارىهاى خودايمن بسيار شبيه به هم هستند. از جمله: " خستگی؛ عضله‌های دردناک؛ ,7 التهاب و قرمزی: مشکل تعرکز: ‎y‏ 4 " بی‌حسی و گزگز شدن دست‌ها و پا ضایعه‌ی پوستی. آهرکدام از بیماری‌ها مىتوانند علائم خاص خودشان را نيز داشته باشند. براى مثال. دیابت توع ۱ باعث بروز تشنگی زید. کاهش وزن و خستگی می‌شود. در بیماری التهابی روده درد ونفخ شکم و اسهال بروز می‌کند. ادر برخی بیماری های خودایمنی مثل پسوریازیس یا روماتیسم مفصلی نشانه‌ها پایدار نیستند و پس از مدتی از بین می‌روند. 

صفحه 5:
معمولا زملنى كه نشانهها مبنی بر مبتلابودن به بیماری‌های خودایمن باشند. آزمایش‌های آنتی بادی‌های ضد هستهاى ‎J (ANA)‏ اولین آزمایش‌هایی هستند که پزشکان برای بیمار درخواست می‌دهند. نتیجهی مثبت آزمایش به لین معنی است که قرد به یکی از بیماری‌ها مبتلا است. اما تشخیص نوع دقیق بیماری به آزمایش‌های بیشتری احتیاج خواهد داشت. آز ش اتوآنتیبادی: رای تشخیص نوع آنتی بادی های خاص در بافتبدن ا تست آنتی بادی ضد هسته: یک نوع از آزمون اتوآنتی بادی که به نظر می رسد برای آنتی بادی هایی است که به هسته سلول در بدن شما حمله می کنند. شمارش کامل خون (هموگرام ییا 6896 قداماتی که در آن تعداد سلولهای قرمز و سفید در خون شما اندازه گیری می شود و زمانی که سیستم ایمنی شما به طور فعال و در مبارزه با چیزی است این اعداد از ترمال بیشتر هستند. شمارش پروتئین واکنشی 0/8: 658 با نشانه ای از التهاب در سراسر بدن شما است. اندازه گیری سرعت رسوب كلبول قرهز: لين آزمون به طور غير مستقيم نشان دهنده ى ميزان التهاب در بان ‎alla‏ 

صفحه 6:
درمان بيمارى هاى خودايمنى جكونه است؟ "أروشهاى درمانى حال حاضر قادر به معالجهى كامل بيمارى نيستند, اما مىتوانند واكنش بیش‌فعال سیستم ایمنی را کنترل کنند و التهاب‌ها را کاهش بدهند. #داروهایی نیز وجود دارند که برای آرام کردن علائمی مثل درد. التهاب. خستگی و ضایعات پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله داروهای ضدالتهلبی ضعیف مانند داروهای ضد التهلبی غیر استروئیدی و یا قوی مانند استروئیدها (بسته به نوع بیماری) می باشند و داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی که در موارد شدید بیماری بوییه در گرفتاری ارگانهای حیاتی باید مورد استفاده قرار گیرد. #داشتن یک رژیم غذلیی متعادل و ورزش منظم نیز می‌تاندبه ایجاد حس بهتر در بیمار کمک کند. = رما ن ‎ile‏ لوغ پیمارق متفوت اس خی از از اين بيماريها خود كنترا شونده توجه و درمان جدی بعد كار ير ايد ‎See Sy‏ | بب گرفتاری و عورش ‎iS‏ یاقی مانتد قلب. مغز و کلیه شوند. 

صفحه 7:
بیماری سلیاک: واکنش به گلوتن موجود در گندم. (چاودار و جو) است که باعث آسیب به دیواره روده کوچک می شود. ویتیلیگو(پیسی): تکه های سفید رنگی بر روی پوست ناشی از از دست دادن رنگدانه ها اسکلرودرمی: یک بیماری بافت همبند است که باعث تغییرات در پوست. عروق خونی. عضلات و اندام های داخلی می شود. پسوریازیس: یک بیماری پوستی است که باعث قرمزی و سوزش و ضخامت و پوسته شدن پوست می شود. بیماری گریوز: میاستنی گراویس: ضعف وخیم عضلانی سندرم شوگرن: از بین رفتن غددی که تولید اشک و بزاق می شود و در نتیجه خشکی چشم و دهان و نیز ثر بر كليه ها و ريه دیابت نوع ۱: تخریب سلول های مسئول تولیدانسولین در لوزالمعده سندرم گیلن باره: حمله سیستم ایمنی به اعصاب که باعث ضعف بدن و مشکلات حسی می‌شود. اسکلروزیس: آسیب به غلاف بیماری آدیسون: نارسایی آدرنال هورمون دد تیروئید پر کار 

صفحه 8:
آرتریت روماتوئید متفاوت از آرتروزه یک بیماری انحطاطی شایع که در نتيجه فرسودگی مقاصل شکل می گیرد. است. این بیماری نشانه های التهاب مفصل را در بدن ایجاد می کند که دست ها انگشتان آرنج ها زانوها و مقصل ران از جمله رایچ‌ترین مناطق محسوب می شوند. نشانه های آرتریت روماتوئید همانند خستگی, تب. کاهش وزن و کاهش اشتها یه طور معمول سریع پدیدار می شوند و طی تنها چند هفته بدتر می شوند. همچنین. آرتریت روماتوئید نشانه های متقارن ایجاد مى كند به اين معنى كه هر دو سمت بدن تحت تاثير قرار مى گيرند. درمان آرتريت روماتوتيد شامل داروهاى ضد التهلبى غير استروئيدى براى كاهش تورم و درد. داروهای تجویزی برای توقف حملات سيستم ايمنى و كاردرمانى و فيزيوترابى براى بهبود تحرك مى شود. تغییرات سبک زندگی مانند ورزش, مدیریت وزن و عادات سالم نیز از جمله عوامل کلیدی در روند درمان محسوب می شوند. سلول درملنى نيز می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای پیشگیری و درمان این بیماری و کاهش آلام ‎ee‏ بأشهد # 5 an 1 سالم 

صفحه 9:
‎eyo)‏ لاست ‎ ‏سوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که موجب رشد بیش از اندازه و سریع سلول های پوستی می شود. سوریازیس پلاکی شایع‌ترین نوع این بیماری است که با رشد وصله های قرمز که با تجمع سلول های پوستی مرده سفید رنگ پوشیده شده اند. پدیدار می شود. لین وصله ها یا پلاک ها که اغلب خارش آور و دردناک هستند و می توانند ترک خورده و خونریزی کنند. بیشتر روی پوست سره زانوهاء آرنج ها و كمر ظاهر مى شوند. ‏انواع خفیف سوریازیس را می توان اغلب با مرطوب کننده ها و شامپوهای خاص مدیریت کرد. اما موارد متوسط تا شدید نیازمند ترکیبی از درمان های موضعی- نور درمانی و داروها هستند. ‎ ‎ ‏ابتلابه سوریازیس دلیل بر ابتلابه آرتریت سوریاتیک نیست. اما تا ۴۰ درصد از افراد مبتلا به سوريازيس به آرتريت سورياتيكه نیز مبتلا می شوند. لین نوع از آتریت التهابی به طور معمول مفاصل بزرگ را تحت تاثیرقرار می دهد. در موارد شدید. لین بیماری موجب درد. خشکی, تورم و تخریب داخل و اطراف مفاصل تحت تاثیرقرر گرفته» مى شود. درمان اوليه که شامل داروهای خورلکی برای کاهش التهاب و تورم یا داروهای بیولوژیکی می شود. ممکن است از آسیب مفاصل که با پیشرفت بیماری شرلیط وخیم‌تری به خود می گیرد. پیشگیری کند. ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 10:
لین بیماری روی غدد فوق کلیوی (آدرنال) که وظیفهمی تولید هورمون کورتیزول و هورمون آلدوسترون را برعهده دارد. تأثیر می‌گذارد. پایین‌بودن سطح این هورمون‌ها می‌توند به روش ذخیره و استفاده بدن از کربوهیدرات ها و شکر اثر يكقارهر علانم و نشان‌های مربوط به بیماری آدیسون اغلب با سرعن آرامی پیشرقت می‌کنند. یعنی به طور کلی این بیماری سیر کندی دارد. ممکن است ماه‌ها یا چند سال طول بکشد تا علائم بیماری برای فرد آزاردهنده شود. ضعف عضاحنی و خستگی زودرس و همیشگی, همین طور کاهش وزن و کاهش اشتها از جمله علائمی هستند که در این بیماری دیده می‌شوند. بيدا یکی از ویژگیهای مشخص‌تری كه در آدیسون ديده مىشود لین است که رنگدانههای پوست افزایش پب می‌کنند و در نتیجه پوست نسبت‌به قبل تیرمتر می‌شود و علاوه بر آن پوست حالتی تکه تکه به خود مى كيرد. از أنجليى كه هورمونهاى غده آدرنال نقش مهمى در سيستم عصبى دارند. يكى از علائم ديررس اين بروز افسردكى و بايين آمدن آستانه تحمل (تحمل نايذيرى و تحريك يذيرى) در اين افراد است. بيمارى 

صفحه 11:
این بیماری غدمی تیروئید در گردن را مورد حمله قرار می‌دهد و باعث تولید بیش‌ازحد. هورمون‌ها می‌شود. هورمون‌های تیرونید مسئول کنترل انرژی و متابولیسم بدن هستند. داشتن مقدار بيشازحد اين هورمونها فعالیت‌های بدن را تشدید می‌کند و باعث ایجاد نشانه‌هایی مشل برافروختگی, افزایش ضربان قلب. عدم تحمل گرما و کاهش وزن می‌شود. در بیماری كريوز. سيستم ايمنى يك نوع آنتى بادى به نام ايمونوكلوبولينهاى_تحريك کننده ‎(TSI‏ می‌سازد که به سلول‌های تيروئيد مىجسبند. |5 آمانند هورمون 1511 عمل مىكند الهورمونى كه در غدمى هيبوفيز ساخته شده وبه تبروئيد دستور مىدهد جقدر هورمون تيروئيد توليد كند) و باعث مىشود تيروثيد. هورمون تيروثيد زيادى توليد كند. ون‌زدگی چشم‌هاست که با نام گزوفتالمی» ان به گریوز: بیرون‌زدگی چشم‌ها نیز مشاهده می‌شود. پیمری گریوز معمول پر رد ۲۰ ا ۵۰ سالهآثر میگذارد. اما در هر سن دیگری هم می‌تواندروی بدهد. لين بيمارى در ميان مردان. هفت ا هشت يرابر شايعتر است. اكر كسى در خانوادمى شما دجار پیماری گریوزباشد. احتمال اينكه شما نيز به لن مبتلا شويد زياد است. اقرادى كه دجار ساير بيمارىهاى خود ايمنى هستند نيز بيشتر مستعد ابتلا به بيمارى كريوزائد. علائم بیماری گربوز چیست؟ ممكن است علائم مربوط به بركارى تيروئيد را داشته پاشید مانند: ضربان قلب تند و نامنظم اسهال يا دقع مکرر as عدم تحمل ‎Lif‏ ‏تحریک پذیری و افطراب خستگی و ضعف عضلالی 

صفحه 12:
ستنی گراویس() میاستنی گراویس یا ضعف وخیم عضلافی نوعی فلج ماهیچه‌ای است که مفز دیگر نمی‌تولند کنترل ماهیچه‌ها را به‌درستی انجام بدهد. زمانی که اين عصب‌ها دچار اختلال شوند. سیگنال‌هایی که از مغز برای هدایت عضلات فرستاده می‌شوند. کارکرد لازم را نخواهند داشت. مراحل مختلفی از ضعف عضله در لین بیماری وجود دارد. عضلات مخصوص مانند: عضلات کنترل کننده حرکات پلک » صورت ۰ جویدن : حرف زدن و بلعیدن را درگیر میکند. هم چنین عضلات کنترل کننده ی تنفس و عضلاتی که گردن و پاها را حرکت می دهنده اثیر این بیماری قرار گيرند. بیماری میاستنی گراویس ممکن است در هر سنی شروع شود. ولی معمولا بین سال های ۲۰ تا ۴۰ سالگی آغاز می گردد و میزان ابتلای بیش تر از مردان می باشد. 

صفحه 13:
سندرم گیلن باره (5(/۳0۲0۳06 1]210-837۳6[لا2) اختلال نادری است که در اثر حمله سیستم ایمنی بدن به اعصاب محیطی ایجاد می شود. به دنبال لین حمله. احساس ضعف در ماهیچه هاءبی حسی. گزگز و گاهی اوق فلجی دیده می شود. این بیماری بیشتر در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی دیده شده است. ولی ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد. لین بیماری مزمن نیست وبا بیک دوره دارویی قلبل درمان است که البته در صورت درما مشکل تنفسی ایجاد کرده و بدن را بسیار ضعیف کند. علت اين بيمارى هنوز به روشتى مشخص نيست. ولى معمولا بعد از یک عفیلت وبروسی منند سرمخوردکی و با ۰ 2-1 آنفلوانزا اتفاق می افتد. در بعضی موارد هم ممکن است علایم گیلن باره بعد از اعمال جراحی اتفاق بیفتد. دقت شود که علی رغم شباهت های زیادی که ما 5به سیستم عصبی مرکزی که شامل مفز و سیستم عصبی محیطی که شامل اعصاب خارج از اسکلروزیس(5]) با سندرم گیلن باره دارد. اع است. صدمه می زند اما گیلن باره‌به و نخاع است. صدمه می زند. 

صفحه 14:
پیسی یا ویتیلیکو وضعیتی است که در آن سلول‌هایی که مسئول ایجاد رن پوست هستند (ملانوسيت) نابود شده و دیگر رنگدانه پوستی (ملانین) تولید نمی‌کنند که در لین حللت بخش‌هایی از پوست رنگ خود را از دست داده یا سفید می‌شوند. سطح پوستی که تحت تاثیر ویتیلیگو (پیسی: برص, لک و پیس) قرار می‌گیرد در افراد مختلف متفاوت است و حتی می‌تولند نواحی تناسلی, بلكهاء داخل دهان و بينى. داخل لاله كوش و موها را تحت تاثير قرار دهد. عامل اصلی ایجاد ویتیلیگو ناشتاخته است و به نظر ارئی هم نیست. بیشتر افراد دارای ویتیلیگو سابقه آن را در تاریخچه خانوادگی: بسیاری از محققین معتقدند که پیسی بیماری خودایمن است چرا که بدن به سلول‌های خود حمله می‌کند اما ايتکه بدن چگونه به سلول‌ها حمله می‌کند مشخص نیست. تنها چیزی که مشخص است این است که ۲۰ درصد افراد دارای ویتیلیگو به بیماری خودایمن دیگری هم مبتلا هستند. 

صفحه 15:
بیماری سلیاک سلیاک یک بیماری گوارشی ورائتی است که در لثر حساسیت به پروتئینیبه نام گلهتن (پروتئینی که در گندم و جو وجود دارد) ایجاد می شود. زمانی که فرد میتلا . گلیتن دریافت می کند . سیستم ایمنی او فعال می شود وبه سلول های روده حمله می کند. لین امر منجریه آسیب سطح جذبی روده شده و در نتیجه یدن قادر تخواهد بود مواد مغذی مانند چربی. پروتنین. کربوهیدرات. ویتامین ها و مواد معدنی را جذب کند. علایم و نشانه های بیماری سلیاک می تواند به میزان زیادی متفاوت باشند و حتی در کودکان و بزرگسالان متفاوت است. در حال حاضر تنها راه د مشاور تغذيه صورت گیرد: ان رعلیت رژیم غذلیی فلقد گلوتن برای تمام عمر است که البته رعلیت رژیم بلید با دفت و حساسیت زیادی و تحت نظر پژوهش های زیادی در جهان روی روش های درمان نوینی در حال انجام است اما هنوز راه رمانی دیگری جایگزین رژیم : همه افرادی که پاسخ منفی‌به گلوتن می دهند .لزیما سلياک ندارند. فادی که حساس به گلوتن هستند در باسخبه دریافت گلوتن علانم مشابه سلیاک دارند ولی تست های خونی آن ها برای سلیاک منفی و آسیب روده ای ندارند. ورب 

صفحه 16:
لا رس لوپوس بیماری است که حی تولندسبه مفاصل. پوست. کلیه ها. قلب. ریه ها و دیگر اندام های بدن آسیب برساند و ‎٩‏ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به اين بیماری» زن هستند. لوپوس می تولند اندام های بسیاری را تحت تاثیر قرار دهد و از لین رو اغلب با طیف گسترده ای از نشلنه ها همراهی می شود که می تواند تشخیص بیماری را دشوار سازد. از نشلنه های ممکن می توان به خستگی شدید. سردرد. مفاصل دردناک یا متورم: تب. کم خونی» تورم در ‎dal,‏ دست ها و اطراف چشم هاء درد قفسه سینه هنگام تنفس راش پروانه ای شکل در امتداد گونه ها و بینی. حساسیت به خورشید يا نوره ریزش موه انعقاد غیر طبیعی خون, سفید و يا آبی شدن انگشتان هنگام سرما و زخم های دهان یا بینی لشاره کرد. درمان لوپوس اغلب شامل کورتیکواستروئیدها و داروهای دیگر برای کمک به کاهش التهاب. سرکوب سیستم ایمنی و به حداقل رساندن آسیب به اندام ها می شود. 

صفحه 17:
00 تیروئیدیت هاشیموتو زملنی رخ می دهد که سیستم ایمنی‌به تیروئید. غده ای پروانه ای شکل در مرکز گردن. حمله می کند. که به طور معمول کمبود هورمون های تیروئید (هیپو تیروئیدیسم) را به همراه دلرد. علامت‌های این بیماری معمولا پنهان هستند و ممکن است تا چند سال تشخیص داده نشود. چرا که تیروئید هاشیموتو معمولا به آهستگی پیش‌روی می‌کند. بعد از آن به طور معمول خود را با ورم كردن اين غذه بروز می‌دهد که در صورت تشدید. بلعیدن غذا و تنفس را با مشکل مواجه به ىنف از نشانه هاى ديككر مى توان به خستكى. افزليش وزن. مشكلات خلق و خوء عدم تعادل هورمونىء درد عضلانی یا مفصلی. سردی دست ها و پاهاء خشكى بوست و ناخن هاء ريزش شديد مو يبوست و مشکلات ذهنی اشاره کرد. اين نشانه ها به طور معمول با دربافت هورمو مصنوعی اصلاح می شوند. 

صفحه 18:
سندرم شوكرن دزاسدرم شوكرن: سیستم ایمنی به غددی حمله می کند که مسئول تولید اشک و بزاق هستند. لین شرلیظ موجب کاهش در کیفیت و کمیت ترشحات.لین غذد می شود وبة آنشلنه هایی مانند خشکی چشم ها و خشکی دهان منجر می شود. دانشمندان قکر می کنند این بیماری به واسطه ترکیبی از ین ها و مواجهه با ویروس یا باکتری شکل می گیرد. اما در حال بررسی امکان نقش غدد درون ریز و سیستم عصبی در این زمینه نیز هستند. درمان به لين كه کدام قسمت از بدن تحت تاثیر قرار گرفته است بستگی دارد. به عنوان مثال, خشکی چشم ها ممکن است با قطره های چشمی. مسدود کردن مجاری اشک (اشک بیشتری می تواند در چشم ها جمع شود). داروهای ضد التهابی ویا در موارد شدید با عمل جراحی درمان شود. خشکی دمان می تواند با جویدن آدامس يا مکیدن آبنبات (در هر دو مورد نمونه های بدون قند زیرا خشکی دهان فرد را یه شدت نسبت یه پوسیدگی دندان آسیب پذیر می کند). تامین آب مورد نیاز بدن. استفاده از مرطوب کننده های لب و داروهای محرک غدد بزاق درمان شود. 

صفحه 19:
اسکارودرمی با رشد غیر طبیعی کلایین (بافت همبند در پوست و رگ های خینی) توصیف می:شود. افرد مبتلابه لین بیماری با سخت و ضخیم شدن پوست خود مواجه می شون که حرکت را رش نیز شکل بکیرد اسکلرودرمی اقلب با بروز چندین لکه خشکی بر روی پوست دست ها یا صورت آغاز می شود و به تدریج ضخیم تر و سخت تر می شود در وقع نام این بیماری در لفت بة معتای (یو ای آنها دشوار می سازد.بافت سخت شده می تواند در کلیه هاء ريه هاء قلب و دستكاه سخت) است. شبوع و همه گیری اسکلرودرمی در سنین بزرگسالی هم در مردان و هم در زنان مشاهده می شود اما در زنان در سنین بین 1:۳۰ ۵۰ سالگی شایعتر است. همچنین لین بیماری در بین افراد بزركسال شایعتر از کودکان است. داروها مى تونند نشانه های اسکلرودرمی را تسکین دهد. به عتوان مثال. داروهای فشار خون ممکن است به پیشگبری از مشکلات کلیوی و ریوی کمک کنند و مهارکننده های پمپ پروتئین می توائند اسيد معده كه موجب سوزش سر دل مى شود را كاهش دهند. فيزيوترابي یا کاردرمانی نیز می توانند به مديريت درد ويهيود قدرت وتحرى بيمار کمک کند ed ln ae ee 

صفحه 20:
مالتییل اسکلرزیس یا تصلب بافت چندگلنه. یک بیماری خود ایمن مزمن است که میلین. الیگودندروسیت ها و آکسونها را در سیستم عصبی مرکزی از بين میبرد. معیوب‌بودن غلاف‌های میلین باعث اختلال در ارسال پیام میان مفز و بدن می‌شود. لین آسیب‌دیدگی می‌تواند باعث بروز نشانه‌هایی مثل بی‌حسی, ضعف. مشکل در تعادل و سختی در راهرفتن شود سیب شناسی لین بیماری هنوز ناشناخته است اما عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند در ایجاد این بیماری دخیل باشند. در اين بیماری سلولهای میکروگلیا (ماکروفاژهای مقیم سیستم عصبی مرکزی). سلول های آو ماکروفاژهای محیطی درگیر میباشند. آزاد شدن سایتوکاین های مختلف مانندفاکتور نکروز توموری آلفا 1۳-0 آو اینترفرون گاما ۱۷-۷ آدر نهایت منجر به از بين رفتن ميلين و آکسون می شود. علائم نورولوژیکی این بیماری بسيار وابسته به محل و میزان آسیب است وبه طور معمول بین سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی شروع و همراه با افزايش سن, پیشرفت بیماری حاصل ميشود. | Cee (ms) 

صفحه 21:
از لحاظ بالیتی چهار شکل اصلی از بیماری 1۷15 وجود دارد که شامل: " عود کننده -فروکش کننده ‎٩۳5‏ ۲ پیش رونده اولیه ۴۳۴۱/5 ۳ پیش رونده انویه 5۳0/5 "۲ پیش رونده-عود 0355 ‎PRMS‏ (عود بيمارى به دليل حملات حاد التهابى و بيشرفت بيمارى به دليل مرك سلولى و تحليل سیستم عصبی اتفاق می افتد) در فاز اول علایم اولیه ظهور میلبد. در فاز دوم سازگاری با لين علایم و ظهور ناتولنی های جسمی صورت میگیرد. در فاز سوم فرد دچار ناتوانی های شدید می شود و در نهایت در قاز چهارم اين بیماری منجر به کاستن علایم حیاتی فرد بیمار میگردد. 

صفحه 22:
هر یک از انواع بیماری 1۷15 مشخصه های بالینی متفاوتی دارد و بیماران با روش های درمانی متفاوتی مدیریت ميشوند. هنوز درمان قطعی برای 15 پیدا نشده است. هرچند که داروهای کاهنده التهاب میتوانند علائم بیماری را کاهش دهند اما با این وجود این داروها اغلب دارای عوارض جانبی متعددی میباشند. در حال حاضر سلول درملنی یک راهکار درمانی جدید است و سلول های بنیادی به دلیل قابلیت درمانیشان در ترمیم بافت. پتانسیا بسیار بالایی در جهت درمان و یا کنترل لختلالات مختلف بدن دارد. 

صفحه 23:
سلول های بنیادی سلول های اولیه هستند که توانايى تمايز به انواع سلول ها را دارا می باشند. این سلول ها قدرت تقسیم و بازسازی خود و تبدیل به سلول‌های تخصصی مانند نورون. کندروسیت. هپاتوسیت و استئوبلاست را دارند لذا می‌توانند جهت درمان بیماری‌های مختلف مانند دیلبت. آرتروز و ضایعات نخاعی مورد استفاده قرار گیرند. ولی مشکلات پاسخ ایمنی میزبان, ایجاد سرطان و عفونت وجود دارد که باید برطرف شود. برخی از سلول های بنیادی به نام سلول های بنیادی پرتوان» توانایی ایجاد هر نوع سلولی در بدن را دارند. آنها با تقسیم می توانند سلول های مشابه خود ایجاد نمایند و تحت تحریکات فیزیولوژیک یا آزمایشگاهی به سلول هلیی با عملکرد اختصاصی مانند سلول های عضلانی قلب. سلولهای پوست و سلولهای کبدی تبدیل شوند. 

صفحه 24:
بر اساس توان تمایزی و برگشت‌پذیری سلول های بنیادی را می توان به سه بخش زیر تقسیم کرد: Totipotenty ‏سلول هاى بنيادى يرتوان‎ -١ این دسته قادر است همه ی سلول ها (سلول هاى فرد و سلول هاى جفت ) را بسازند که اين ویژگی آنها را براى درمان سلول ها و ژن یافت برای پیوند و جایگزیتی سلول های بیمار ایده آل میکند. اين بدین معنی است که ارزش درمانی سلول های بنیادی پرتوان بسیار زیاد ‏ ۲- سلول های بنیادی همفتوان ۳۱۷۵۲۱۵۲6۳۲ یکی دیگر از انوع سلول بنیادی هستند كه می‌توانند پیشتر یا همه‌ی سلول های فرد را بسازند. مثلا سلول بنیادی جنینی تحت شرایط خاص می‌توند یک فرد را بسازد اما قادر به ایجاد جفت نیست. #به سلول هایی که از گنادهای جنینی (5لا6) به دست می‌آیند سلول های زاینده جنینی (66115 ۵6۲۲0) ۵۳6 ۳۵۳۷]) گفته می‌شود که این سلول ها نیز جز دسته‌ی همه توان می‌باشند. ۳- سلول های بنیادی چندتوان +۱۱۷۱۲1۳۵6۵۲6۳) ‎cle Jobo pls aula ©‏ بنیادی ویژگیهای اصلی را دارند اما تعداد محدودتری از سلول ها را ایجاد میکنند و خوشان نیز از تعداد کمتری نسبت به سایرین برخوردار هستند. نمونههايى از سلول هاى بنيادى جندتوان عبارتاند از سلول هايى كه در مغز بوده و باعث ايجاد سلول هاى عصبى مختلف و سلول هاى نوروكليا (سلول های پشتیبان دستگاه عصبی) می‌شوند. كه مىىتواند موجب ايجاد انواع سلول های خونی باشد اما نمی‌توانند سلول های مغزى ايجاد كتند. مغز استخوان همچنین حاوی این سلول هاست که باعث ایجاداناع سلول های خون (گلبول) می‌شود. 

صفحه 25:
Pluripotent Stem Cells Totipotent Stem Cells / —— 3 a j~ 2 2eall embryo Dayitle ۵ ‏همم‎ 

صفحه 26:
شتلق امشتراع بشم ويك ار بهترين نايع خلول هاى بتيادى غيرديتى ميباشتة. #شامل سلول های بنیادی خون ساز و سلول های بنیادی مزانشیمی هستند. سلولهاى بنيادى بالغ سلول‌هایی که پس از تولد از بافتهاى مختلف فرد بالغ جدا می‌شوند. گفته می‌شود. #سلول‌های بنیادی خون ساز مسنقر در مفز استخوان, مفزء كبد و ساير بافتها از اين برخی از بافت‌ها را دارند. سلول‌های بنیادی جنینی سلول هاى بنيادى اوليه هم نامیده میشوند و از توده سلولی داخلی #قادر است تمام سلول‌ها و بافت‌های یک فرد کامل را بسازد. ۱۳-۶ روزه گرفته می‌شود. 

صفحه 27:
#در جهان اولین سلول درملنی دود ‎٩۰‏ سال قبل انجام شده در سال ۱۹۳۱ یک پزشک سوئیسی به نام دکترنایهانس از یهن بافت جنين او براى در بیماری که طی جراحی تیروئید اشتباها غده پاراتیروئید خود را از دست داده بود استفاده کرد. #در سال ۱۹۵۹ اولین پیوند مفز استخوان انجام شد که البته موفقیت آمیز نبود اما اولین پیوند موفق مغز استخوان در سال ‎۱۹۶٩‏ انجام شد؛ در سال ۱۹۷۰ از سلولهاى بنيادى حاشيه قرنيه در ييوند قرفيه استفاده شد و در سال 1۹۷۹ از سلول‌های بنیدیبرای درمان آرتروز مفصلی به ار گرفته شد. أولين بيوند مفز استخوان ايران در سال ۱۳۶۹ توسط دکتر وم زد بری درمان سرطان خون انجام شد و تکنون بیش از هشت هزار ييوند در يران اتجام شده است. اما الین تزریق سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌های غیر خهنی در سال ۱۳۸۳ توسط محققان پژوهشگاهرویان و بای ترمیم ضایعات قلبی ناشی ازسکته انجام شد. #در سال ۱۳۸۴ محققان پژوهشگاه رویان از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات قرنیه چشم استفاده کردند و در سال ۱۳۸۷ درمانی برای بیماران ویتیلیگو (لک و پیس) آغاز شد. #اکنون تحقیقات برای درمان بیش از ۴۰ بیماری مختلف در حوزه های پوست. ارتوپدی, قلب. مغز و اعصاب. کلیه. چشم و تولید مثل و زنان در پژوهشگاه رویان مراحل کارآزمایی بالینی را می‌گذراند. در زمیته سلول 

صفحه 28:
re A eT a OP تصور بر لين است كه اكر سلول هاى تخصص يافته انسان آسيب سخت ببيندد نميتوان آنها رابا سلولهاى سالم جايكزين كرد ولى با استفاده از سلولهاى بنيادى مى توان سلولهاى تخصص ياقته سالم تهيه نمود و اين سلولها را جايكزين سلولهاى آسيب ديده تمود. استفاده از سلول هاى بنيادى به صورت هاى ذيل صورت مى كير ‎-١ ۳‏ سلول هاى بنيادى آلوزنيك ‏در اين حالت سلول هاى بنيادى از فرد ديكرى تهيه مى شود. اين جنين سلول هاء معمولاً براى كيرنده بيكاته بوده و احتمال دارد كيرنده عليه آنها باسخ ايموتولوزيك دهد. ‏7 ۲- سلول های بنیادی سینژتیک ‏در لین حللت سلول های بنیادی از فردی که کاملابا گیرنده یکسان است. تهیه می شود. مثلاً در دوقلوهای تک تخمی (یکسان) لین حللت وجود دارد و یا موش هلیی که از نزاد خالص تهیه شده اند و بدین صورت چون آنتی ژن ها یکسان می باشد. پاسخ رد پیوند داده نمی‌شود. ‏7 ۳- سلول های بنیادی اتولوگ ‏در اين حالت از سلول های بنیادی خود فرد استفاده می شود. بای مثال از مفز استخوان فرد سلولهای بنیادی تهیه می گردد و بعد از آماده سازی به خود فرد تزریق می شود. ۲ ۴-سلول های بنیادی خون بند اف ‏اكراز سلولهاى خون بند ناف ذخیره شده خود فرد استفاده شود جوابدهی خیلی خوب خواهد بود ولی چون سلولهای بند ناف کمتر ایمونولئیک هستند و تحریک لنقوسیت ها کمتر می باشد. از روش‌های مناسب جهت استفاده از سلول‌های بنیادی نمی باشد. ‎ ‎ 

صفحه 29:
SB eS tC a) ش التهاب: بهدو صورت بهبود عملکرد سد خونی مغزى و سركوب ياسخ هاى التهابى انجام ميكيرد. یکی از پدیده های شایع در بیماری 1۷5 از دست رفتن یا کاهش عملکرد صحیح سد خینی مفزی است که به مرور زمان اتفاق مىافتد. یا کاهش حساسیت سد خونى مغزى نسبت به ورود و خروج مواد به داخل مغز. ورود عوامل التهبی به مرور زمان افزلیش پیدا می‌کند؛ در نتيجه روند تخريب ميلين در سيستم عصبى مركزى سرعت كرفته و سير بيشرفت بيمارى ‎MS‏ نيز افزليش بيدا مىكند. سلولهاى بنيادى ما تأثير بر سلول های اندوتلیال عروقی عملکرد سد خونی مغزی را بهبود می بخشد و از برخورد عوامل التهابی با سلولهای عصبی می کاهند. : مهمترین عامل از دست رفتن میلین سلول های عصبی, سیستم ایمنی بیمار است که با حمله به سلول های الیگودندروسیت. نورون ها را از بین می برد. سلول های بنیادی بر روی انواع سلول های ایمنی اثرات تنظیمی اعمال می کنند و سایتوکاین های التهلبی رابه ضد پاسخ های ایمنی. التهاب را کاهش می‌دهند. در بیماری 15 سلول های عصبی به تدریج دچار آ بازگشت ناپذیر می شوند که منجر به نقص عملکرد متیستم: عضي می‌شود. مطالعات مختلف اثبات کردند که سلول های بنیادی در محل درون بدن می توانندبه نواع سلول های سیستم عصبی از جمله نورون ها و سلول های گلیال تمایز یابند و به خوبی عملکرد آنها را انجام دهند. 

صفحه 30:
* محافظت عصبی: انواع زیادی از سلول‌های بنیادی توانلیی ترشح فاکتورهای محافظت‌کننده نورونی و پروتئین‌های تنظیم کننده نورون را دارند که به کمک آنها بقای نورون ها افزیش می یلبد و آسیب‌های پیشرونده نورون ها مهار می گردد. در ییماری 15 به دنبال آسیب های یه وجود آمده برای سلولهای عصبی. لين سلولها به سمت آپوپتوز پیش می‌روند که سلول‌های بنیادی می‌توانند این مسیر را مت نمایند و مانع آپویتوز سلولها شود. _بازسازی میلیون: مطالعات ثلبت کرده است که تزریق سلول‌های بنیادی به بیمار مبتلابه 1۷15 می تولند منجر به بازسازی میلین شود. این فرایند از طرق گوناگونی از جمله ترشح گلیکوپروتلین ۰۱1632 ترشح فاکتور رشد كبدى و افزايش بیان ژن گيرنده های آن (6/(-)) اتفاق می لفتد. همچنین سلول های بنیادی قابلیت تمایز به الیگودندروسیت ها که مسئول تولید ميلين مى باشند و در طی بیماری ‎MS‏ ‏عملکرد شان دچار اختلال می‌شود را دارند که در نتیجه میلین سازی توسط این سلول هالز سر گرفته می‌شود. * ترمیم آکسون: سلول های بنیادی, تونیی ترشح مولکول های اساسی مورد نیاز بای بازسازی آکسون ها را دارند. از جمله اجزلی اصلی غشای آکسون می‌توان به لامینین. کادهرینلا] و فاکتورهای رشد نظیر نوروگولین و نوروتروفین که ترمیم آکسون را تحریک و تسریع می کنند؛ اشاره کرد. همچنین سلول های بنیادی توانایی تخریک رگ زایی که عامل موثری در افزایش سرعت امین آکسون هاست را دارند. 

صفحه 31:
یک گروه از سلول‌هلی بنیادی که در حلل حاضر تحت مطالعات گسترده ای قرار كرفتهاند. ‏ سلوولهاى بنيادى مزانشیمی ails (MesenchymalStemCells ) اين سلولها توانايى تمايز به انواع سلولهاى رده مزانشيمى از جمله جربى. استخوان. غضروف و ماهيجه را در محيط داخل و خارج سلولی دارا می‌باشند و علاوه بر مفزاستخوان, در بافت‌هلی تخصص يافته دیگری مانند ماهیچه اسکلتی, باشت چربی» خون بند ناف و جفت یافت می‌شوند. 62 اها فاقد ماكر و ن_شانگرهایختصاصی‌هستند و بسا تسوجه بسه ویژگی‌های‌عملکردیو شاخص‌هایورفولوژیکیشناسایی‌میشوند 62 ها شدت پاسخ‌های سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی را می‌تولنند کاهش دهند. 

صفحه 32:
‎ct ee se‏ ی یرت ‎ ‏© تاثیر ایمونومدولاتوری(تنظیم کنندگی سیستم ايمنى) لين سلول ها بر ناع سلول های سیستم ایمنی از جمله لتفوسیت های ۲ و 8, سلول های کشنده طبیعی, نوتروفیل هاء ماکروفاژها و نیز سلول های دندریتیک سبب شده است تا امروزه از لین سلول ها در درمان بیماری های التهایی و به خصوص بیماری های خودایمن مثل مالتیپل اسکلروزیس و آربتریت روماتونید استفاده گردد. ‏“1 )5اها منجر به تمایز سلول‌های آبه سلول‌های آتنظیم‌کننده می‌گردند که نقش حایز اهمیتی در حفظ تولرانس و جلوگیری از ایجاد بیماریای خود ایمنی دارند. همچنین در پییند اعضا میتوان از لین سلول ها به عنوان عوامل سرکوب گر اختصاصی ایمنی در جهت افزلیش ماندگاری عضو پیوندی و غلبه پاسخ های آ تنظیمی نسبت به سایر زیررده های لنفوسیتی استفاده نمود. ‏© در سال‌هلی اخیر عملکود درمائی 4567ها بر مدل‌هلی حیوانی بیماری‌هلی خود ایمن مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات گزارش کرده اند که تزریق سیستمیک /56اهلی جدا شده از مفز اسستخوان بسه موش مبتلابه ۴88 (مسدل حیولنی بیمساری مالتیپل اسکلروزیس). علایم و شدت بیماری را کاهش می‌دهدو -156های تزریق شده باعث کاهش تخریب میلین در مفز و نخاع می‌شوند و همچنین تولید آنتی‌بادی علیه پروتئین بیماریزای پروتلولیپید ایکی از اجزای سازنده میلین( در مقایسه با گروه كنترل كاهش مىيابد. ‏© در ارتباط با بیماری آرتریت روماتولیده عملکرد درملنی :1156 ها در مدل حیولنی آرتریت روماتوئید مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شد که علائم بالینی و سایتوکاین های التهلبی کاهش و در مقلبل سایتوکاین های ضدالتهلبی در غدد لنفاوی و مفاصل افزایش میلبد و ملنع از آسیب ‎Ne eee Sh cai ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 33:
اثر ايمونومدولاتورى سلولهاى بنيادى مزانشيمى با تاثير بر لنفوسيتهاى 7 1 156لااها بر انولع سلولهاى ايمنى بدن نظير لنفوسيتهاى 1: لنفوسيتهاى 8. سلولهلى كشنده طبيعى(016) و سلولهاى دندريتيك اثر مهارى داشته و در نهايت سبب كاهش و تنظيم باسخهلى ايمنى مىشوند. علايم بر اين. 1450 ها بيان 11110 كلاس 00883 .0011 .!! و مولكولهاى کمک محرک را بر سطح مونوسيتها كاهش می‌دهند. بتبراین -156ها باعث كاهش سابتوكينهاى بيش التهابى از جمله110]5-0 و 11-12 می‌شوند. *" در مقلبل. سایتوکاین های ضد التهلبی نظیر(10_أا) در مونوسیت ها را افزلیش ميدهند كه لين اشاره به توانايى لين سلول ها در مهار سلول های دندریتیک دارد. گذشته از لين. :101560 ها از ظريق مهار سلول هاى كشنده طبيمى برروى سیستم ایمنی ذاتیموثر میباشند و كن را مهار ميكنتذ. آنها عملكرد مهارى خود را بروی ‎eal ase INK lo Je‏ بیان بذيرئده خلى 001844 ,50100260 و 0016830 بر سطح لين سلول ها و مهار تكثير آنها و جلوكيرى از توليد 18/۷ انجام میدهند. از آنجا كه لنفوسيتهلى آیه‌عنوان مهم‌ترین سلول‌هسای سیسستم ایمنی سلولی به حساب می‌آیند.تاثیر -56ها بر فعالیت اين سلول‌ها در هدایت پاسخ ایمنی از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است. این سلول‌ها عملکرد مهاری هد را بر روى تكثير لنفوسيتها. از طريق توقف اين سلولها در فلز 30/61) چرخه سلولی انجام می‌دهند. گذشته از اين :150اها بعواسطه ترشح سايتوكينهلى خود قادر به هدايت تمايز زيرردههلي لنفوسيت1 هستند. بدطورىكه باعث كاهش ترشح سايتوكينهلى بيش التهایی 6ساا ,۲3۱۴-۵ ۷(۰ -۱۳۸ و (17-اا تولید شده توسط سلول‌های آفعلل شده در محیط خارج سلولی می‌شوند و در مقابل ترشح سایتوکین‌های ضد التهابی 4-]| و ‎IL-10‏ را فزایش می‌دهند. همچنین ۱۷56 ها سبب جذب و تکثیر سلول های 600[ نیز میشوند که در نتیجه سبب سرکوب پاسخ های ایمنی خواهند شد. از لین خصوصیت سرکوب کنندگی سیستم ایمتی توسط 1156 ها امروزه در درمان بسیاری از بیماری های خودایمن از جمله 15 آرتریت روماتوئید. دیایت نوع ۱ و بیماری های آلرژیک و سایر ازدیاد حساسیت ها استفاده ميشود. 

صفحه 34:
OS ee TC TC eB ‎ACR LOMON mal tsar ROU el Mn ICD (EPC Meee ye ton ey eee LE‏ مرو رد رس دا ‎ ‎ ‏اری آنسفالومیت خود ایمن تجوبی (8/۸۴) در بسیاری جهات شبیه بیماری ۱۷15 است. بنابرلین به عنوان یک مدل مناسب برای ‏بیه سازی و ارزیابی شرایط درمانی بیماری ۷15 به کار میرود. ‏در حالی که اکثر مطالعات انجام شده در مدل 2/۸۶ حکلیت از مفید بودن استفاده درمانی از سلول های مزانشیمی آلویٌنیا زنوژن مشتة از مغز استخوان یا بافت چربی دارد؛ تحقیقات انجام شده در زمینه استفاده درمانی از سلول های بنیادی مزانشیمی سینژن در مدل ]۴۸ وبیماری ۰۷15 در برخی موارد با نتایج متناقضی همراه بوده است. ‏* نتایج مطاله ا نشان داد لول های مزانشیمی سینژنیک جدا شده از مغزا تخوان. علی رغم 7 دادن پاسخ های ایمتی التهابی در موش‌های مبستلا به 2/۵6] از طری اهش سطح سایتوکاین ض ‎SIFN-Y oles‏ افزايش سطع سايتوكاين هلى ضدالتهابى 4سا| و 10 ا اسه وخعيت بيسازى راحو اذه یود شفنب طوری که هیچ‌گونه تفاوت قابل ملاحظه‌ای از نظر شدت بیماری» ارتشلح سلول‌های ایمنی به بافت عصبی مرکسزی و - ‏لامت میلین در موش‌های ۴۸۲ تیمار شده با سلول‌هلی مزانشی ینونیک مشتق از مغز استخ کنترل دریافت کننده 85 مشاهده نشد. ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 35:
در گذشته بسیاری از محققین بیماری 2۸۵۴ را یک بیماری التهابی مرتبط با سلول‌های 131 آمی‌دانستند اما اخیرأ با کشف جمعیت جدیدی از سلول‌های التهابی. تحت عنوان سلول‌های ۲17 این سلول‌ها در کانون توجه بسیاری از محققان حوزه بیساری 62 و 5 قرار گرقته اسست. مطالعات نشان داده اند که سلول‌های تولیدکننده 17سأا در هر دو مرحله فصال و مزمن بیماری ۷5] حضور دارند. علاوه بر این شمار زیادی از سلول‌های 7 خدواکنش‌گر را می‌توان در ارگان‌هلی لنفاوی محیطی. قبل از شروع علایم بالینی 2/۸۴ مشاهده کرد. حال آن‌که در ‎EAE‏ ‏حاف زیادی از ایین سلول‌ها در بافت. عصبی مرکزی حضهر داشته و با بهبودی علایم اگر چه آن‌ها را نم‌توان در بافت عصبی مرکزی مشاهده کرد. ولى هوجنان در اندامهاى محيطى يات مىشوند. هم‌چنین مطالعلت انجلم شده روی مایع مفزی-نخاعی بیماران مبتلا به ۸۸5 که در مرحله عود بیماری قرار داشته اند. نشان داده است که جمعیت سلولهاى 11117 در مايع مغزى- نخاعى اين افراد. به كرات ببسيشتر از افراد مبتلا به 815 در فلز بهسودی و یبا بیساران مستلا بسه دیگر بیماری‌های انورولوزيكى غير التهابى مىباشد. در مدل حيوانى 115 يعنى ۰2/۸۴ نیز نقش مرکزی سلول‌های 7/017 در ایجاد و پیشرفت بیماری به‌خوبی مشخص شده است. مطالعات نشان داده که در موش‌های فاقد 17-] زمان شروع علایم ]2/0 بسیار با تأخیر اتفاق می‌افتد. به علاوه شدت علایم و نیز تغییرات هیستولوژیکی در این گونه موش‌هابسیار کم‌تر از موش‌های طبیعی می‌باشد. هم‌چنین در مطالسه دیگیی گزارش شده است که خنثی‌سازی 17| توسط آنشی‌بادی مونوکلون‌ال ضد آن یا اسستفاده از فیسوژن پروتلین گیرنده > اثرات مفید قابل ملاحظه‌ای در بیماری 8/۵ دارد. 

صفحه 36:
مولنع متعدد جهت استفاده از سلول‌های بنیادی جهت درمان وجود دارده به اين صورت كه تشخیص و شناسایی سلول‌های بنیادی خصوصاً سلول های بنیادی بالفین بسیار سخت می باشد؛ چون فاقد مارکرهای اختصاصی می باشد. پاسخ ایمنی بر ضد سلول‌های بنیادی می‌تواند سودمندی ّن را کاهش دهد و همچنین استفاده از لین سلول ها احتمال دارد موجب عفونت. مسمومیت. ایجاد سرطان. کمبود ايمنى و حتی مرگ گردد. اگرچه بر اساس یک توافق کلی. -45ها می‌توانند در شرایط آزمایشگاهی بدون خطر از لحلظ تمایز به سلول‌هلی بدخیم کشت داده شوند. ولی با این حال چندین مطالعه نشان داده اند که اين سلول‌ها پسس از تزریق در مدل حیوائی می‌توانند سیب یروز توسور و رشد آن گردند. بتابراین اطمیتلن از ایمن بودن اين روش و عدم ایجلد اثرات نامطلیب در دراز مدتد مانند فرایندهای تکثیری کنترل نشده و توسعه نئوپلاسم احتیاج به مطالعات بیشتر و کامل‌تری لذا بهتر است در حال حاضر از سلول‌های بنیادی وقتی استفاده شود که راههای درمانی روتین از درمان بیماری عاجز بوده باشند و استفاده از سلول‌های بنیادی تنها چاره بوده باشد. 

صفحه 37:
* مقاله تقش تنظيم ايمنى سلول هلى بنيادى مزانشيمى در مالتیبل سکلوز امبر قانمى.شهناز ببابى آبراكي. صديقه فاسمى و همكاران/ شفاى خاتم. دوره دوم شماره ٩۷ ‏درمانى براى مالتييل اسكلروزا محمدرضا خجسته سيد على شريعت رضوى. آيدا جولدزاده و همكاران/ شفاى خاتم. دوره دوم: شماره؟: تبستان‎ al, Sess Soe ae ” مقله بررسى لثر درمائى سلول هاى بنيادى مزانشيمى سينؤن مشتق از مغز استخوان در فرم استقرارياقته بيمارى انسفالوميليت خودايمن تجربى | محمد شفيع مجددى. محمد محمدزاده رحيم گل محمدی و نجمه محمودابادى! مجله دانشكاه علوم بزشكى مازندران» دوره بيسث و چهارم شماره1١1.‏ خرداد ۳ " مقاله سلول فاى بنيادى و كاريرة آنه ذكتر محمد اضفر زاذه الهام بورحاجى/ قصلنامه ازمايشكاة و تتخيص» شماره۳۳. ها ‎٩۳‏ ” مقلله سلول هاى بنيادى مزانشيمى و كاربرد آنها در درمان بيمارى هاى خودايمن/ مهرناز طيبى كمردى: آرش بورغلامى نزاد. محمدرضا باغبان اسلامى نزاد و فتاج ستوده نزاد نعمت الهى! مجله دانشكده بزشكى دانشكاه علوم يزشكى تهرآن. دوره هفتاد ‎Polat ined‏ شهريور 55 ” كتاب بيعارى شناسى ذر آسيب هلى كفتار و زبان. ترجمة : شمشادى و نيلى بور. اننفارات ‎SEIS‏ www.zoomit.ir www.yjc.ir 7 کتاب اصول لب داخلی اریسون ۲۰۱۵ ویرایش نوزدهم ‎www.asriran.com‏ ‏" شرکت فناوری بن یاخته های روین به آدرسی ‎www.chetor.com wwwirsctir‏ ” بورال اتجمن روماتولوژی کودکان ارانبهآدرس ۱۷۷/۷۸:۳۳51.1۳ ‎www.isna.ir‏ ‏"" سایت جامع خدمات سلامتی و پزشکی شفاجو به آدرس ‎www.namnak.com <=> y www.shafajoo.com‏ " سایت داش مغز به آدرس ‎www.bartarinha.ir www.brainbee.ir‏