جغرافیا و نجومعلوم پایه

شهاب و شهاب‌سنگ‌ها

صفحه 1:

صفحه 2:

صفحه 3:
شهاب وشهاب ‎Siw‏

صفحه 4:
شیاب شهاب يا تير شهاب فطى از نور اس تکه ‎Pin‏ سوفتن شهابواره در بو زمین ایبار می شور. در یلشب صاف و برون مهتاب, هرور »| شهاب در ساعت قابل رویت هستنر. تعرار شهابهای قابل مشاهره در فرور ساعت ۴ پامرار به عرالثر هى ‎cam,‏ زیرا پینثره در قسمتی از زمین قرار ‎Soh op‏ مستقیما ررجهت غبارهای فشایی است. بهترین زمان مشاهره شهابها هنلا رگبار شیابهاس تکه هنلاح عبور زمین از يك جريان غبارى بر جای مانره از یك ستاره رنباله دار صورت م یگیرر.

صفحه 5:

صفحه 6:
ركبار شهابها بعضى از كروههاى شهابها, به خلاف سقوط غير قابل بيش بينى شهابسنكها. در فاصله هاى زمانى كم و بيش منظمی در آسمات ‎yal‏ می شود ابت نمایشها را ركبارهاى شهاي فى نامند. شمار شهایهای یک رکبار در دوره نهایی نعالیت رکباری, کامار متیر است و ممکی است حداقلی آت عرض ی ساعت ه ويا حتی کمتر باشد و حداکنر آت به حدود ۷۰ سر بزند با اين حال کاهی تواتر ظهور یا شمار شهایها بسیار بیشتر است در عرض یک ساعت ممکت است هزارات شهاب مشاهده شوند مثلا برآورد شده است که حدود ۲۰۰۰۰ شهاب در عرض یک ساعت در جریات رحبار شهانی اسدی وامبر ۱۸۲۳ به زمين افتادند اين نمایش تمافایی كه بت بارات شهابی تند واتعی بود تقریبا همه بینندکات را وحشت زده کرد.

صفحه 7:
از دیگر رگبارهای شهابی نماشایی بای رگبارهای شهابی چیاگم بینین یا نه‌آژد‌شایی اکتبر ۱۹۳۳ و ۱۹۶۱ و رگبار اسدی سین« ۱۱۱ ام زد تور دی وهای وا و از روی ستارگان دنباله ذار نامگذ‌اری می گننن مثلا ناس جیاکمپینین ها از نام ستاوه ‎She slo Shed‏ بينيث و نیز نای بیلایها او ستاوه دنباله داز بیلا گرفته شذ« است با این حال به طو زر گلی صوزتی گه ذ زر آن مذار ووشن با مرنی يك رگباز شهابی واقح شذ* است. ذر نامگذ‌اری رگبار شهابی نتش تحیین ‎Sons‏ ‏ذازن. الب مشاخد» شد» است که ذر مدار رگبار شهابی با مدار ستارگان دنباله دار تطابق داود و در نتیجه ذانشمنذان به طور ‎ee ee‏ ی ی مر و از ستارگان ذنبال» داز می‌جون‌نن.

صفحه 8:
تا ی / ا كك ‎es‏ ‎Sad‏ رساووسها( هروه 0وت) حایه(27 ۱6کس ‎Oho‏ کر 30 نوهم) اسدیها(15-20 نوامیر)

صفحه 9:
شهابواره به غبارها و صخرء های موجود در فضا شهابواره می گویند. دو منبع شهابواره ها عبارتند از: ستا رگان دنباله دار و سیا رکها. ستاره هاى دنباله دار هتكام نزدیک شدن به خور شید غبارها و تکه هایی از خود را از دست دادهش و تبخیر مى شوند. سیا رکها نیز هنگام تصادم؛ تکه هایی از خود بر جای می گذارند. هر سال حدود ۲۱۵۰۰۰ تن از اين مواد وارد جو می شونده در جو زمین» اصطکاک بین شهابواره ها ومولکولهای هوا طیفی از نور ایجاد می کند که شهاب نامیده می شود. اگر شهابواره کاملا نسوزدء به زمین بر خورد می کند که در این صورت شهابسنگ نامیده می شود.

صفحه 10:

صفحه 11:
برطبق _برآورده‌های‌اخبی هرروز...۰ .| تری شهابسنگ به‌زمیر می‌رسد. بیشتر ای جر مهاقوق لعلاهریرند به طور یکاجوزمی . به هنکام عبورشان‌هیچ گونه تانب خاصی‌برنهانم یگذارند. این توت احتمالادست نخورده بهزمین می‌رسند. حداکثربع نایک صدهسانته متراست. بآماهوارههای مخصوص م نوانايى ذرات را بة هنكام عبورازقضا جمع)فریکرد. این كرات كوجك وتقر يبا غير قابل ‎PERS Tele Het‏

صفحه 12:

صفحه 13:
پس از آنها به شهابسنگهایی بر می خوریم که حداکثر بعد آنها یک سانتی متر است. ذراتی که هنگام عبور از جو زمین» روشنایی ایجاد ضی کننده از همین نوع شهابسنگها هستند. شهابسنگهای بزرگتر به ندرت وارد جو زمین می شوند. اما در صورت ورود به جو زمین» تلور که اثر های توری چشمگیر ترا می نلوندء آثرهای صوتی نیز رفته رفته به وقوع می L ‏شهابسنگهای به وزن 5/4 کیلوگرم‎ . eae

صفحه 14:
گزار شهابستلهای بزرگ در زیر فط پرواز آنها مملن است یف آتشلوی فرا ررفشان و موبهای ضربه ای شریر به وپور آورر. ریره شره اس تکه شهابستلهای برنره سریع السیر, چون تبر شافه های درفتان را قطع م یکنتر. شهابستلهاء سطمهای سفتی يون بشت ‎al‏ را برون ایبار ترک به وضوح ‎ool Ely gu‏ اثر و از لایه های یخ استفر ها و رریاها و سقفهای فلزی اتومبیل رش ار

صفحه 15:

صفحه 16:
سقوطياى ميم شياب سألها در اواغر سالیای ۱۹۳۰ رو سقوط شها تماشايى به وقوع يموت ور باراد ۲ فوریه ۱۹۴۷ 7 ‎FA dbs te wus a‏ ولادى وستك. رر اتعار شوروي يك فنزى جامرء تاكهان Shia AAI ‏ل و ا‎ e ۰ هفره» گه بعضی از آنیا به اترازه اى بز رك بورثر له مى توانستئد یک سافتمان رو طبقه را در طور چای رهنرءبه وهور آوررتر. از باز سازى ره به وزن ۱۷۴۵ 1 بزر له ترین شیاب سقوط كرره مشاهره شره ای است و در جما باز سازى کرره اند بر فبق برآورر رانشمتران» اوصوری گه در اتعار شوروی به شیابمنل سیفوت آلاین معروف است. پیش از بر طورر با جو زمین, پیش از يك صر تن وزن راشته است.

صفحه 17:
در بعد از ۱۸ فوریه ۱۹۴۸ در کانزاس, نبراسکا و ایالتبای اور مها موز تن ‎(lek) pu Rh ce cs‏ را به چشم خود تماشا کردند جرم اصلی این شپابسنگ که به سنگ استان فورناس معروف است بیش از یک تن وزن دارد و بزرگ ترین شپابسنگ سنگی است که تاکنون در جپان باز سازی شده است. بر طبق محافظه کارانه ترين بر‌آوردها وزن کل شپابسنگ اصلی پیش از بر خورد با جو باید بیش از ۱۰ تن بوده باشد.

صفحه 18:

صفحه 19:
يك رویداد دیگر ممکن است پی آمد سقوط شهابسنگی به اندازه چندین برابر شهابسنگ اوسوری با استان فورناس بوده باشد در ۳۰ ژونن ۱۹۰۸ در وسط آسمان منطقه تونگوسکا. سیبری آتشگویی ظاهر شد در این حادثه موجهای هوایی به غایت شدید پدید آمدند (که در سراسر جهان ضبط شدند) و پس از برخورد شهابسنگ زمین لرزه هایی به وجود آمدند. در منطقه مرکزی سقوط بیش از هشت میلیون درخت بر اثر فشار از ريشه کنده شدند. حرارت به وجود آمده به قدری زیاد بود که تنه های درختان و اجساد گوزنهای کشته شده را به ذغال تبدیل کرد.

صفحه 20:

صفحه 21:
از این ناعیه #کنون هیچ شیابستلی به رست نیامره است. این اهر تقریباًباور کلررنی, موجب شره اس تکه بسیاری «رباره فور واقعه سُ ککننر نظریه های متعرری که بعضی از آنها تفیلی است اراثه شره است ولی معما همپنان باقی است. فقط معروری از شهابستلها ی یکه تا کنون در سراسر جهان جمع آوری شره اثر. از نظر انرازه با شوایستلیای اوسوری و استان فورنا سکه به فاصمله یک سال از یلریثر سقو طکرده اند قابل مقایسه اثر و شهابستلهای زیر از این قبیل شهایستگهای عظیمنر: شهابستك آهنى عظيم ‎٠١‏ تنى نزريك هوباء افريقاى جنوب غربى ‎٠‏ شهابسئّك آهنى نی اهئیلویتوکه ربرت پیری ( ۳6۳۱۷ آلاشف امریلایی از ا زگریلنر باز آورده و آهن بالو پیر یتو ۲۲ تن یله نمونه عظیمی از ملزيك است.

صفحه 22:
نهیه کننده : کیواد زوار معلم مربوطه ‎Sao GT:‏ درس مربوطه : علوم فجری مدرسه : مهراوراد كلاسر : سيوم ‎keyvan‏ نیمه دوم

صفحه 23:

صفحه 24:
آیا قصید خروج را دارید ؟ «4

علوم تجربی راهنمایی ردس مش خ صات رخوج شهاب وشهاب سنگ شهاب شهاب یا تیر شهاب خطی از نور است که هنگام سوختن شهابواره در جو زمین ایجاد می شود .در یکشب صاف و بدون مهتاب ،حدود 10شهاب در ساعت قابل رویت هستند .تعداد شهابهای قابل مشاهده در حدود ساعت 4 بامداد به حداکثر می رسد ،زیرا بیننده در قسمتی از زمین قرار می گیرد که مستقیما درجهت غبارهای فضایی است. بهترین زمان مشاهده شهابها هنگام رگبار شهابهاست که هنگام عبور زمین از یک جریان غباری بر جای مانده از یک ستاره دنباله دار صورت می گیرد. رگبار شهابها بعضی از گروههای شهابها ،به خالف سقوط غیر قابل پیش بینی شهابسنگها ،در فاصله های زمانی کم و بیش منظمی در آسمان ظاهر می شود این نمایشها را رگبارهای شهابی می نامند .شمار شهابهای یک رگبار در دوره نهایی فعالیت رگباری ،کامالً متغیر است و ممکن است حداقل آن عرض یک ساعت 5 ،و یا حتی کمتر باشد و حداکثر آن به حدود 75سر بزند با این حال گاهی تواتر ظهور یا شمار شهابها بسیار بیشتر است در عرض یک ساعت ممکن است هزاران شهاب مشاهده شوند مثالً برآورد شده است که حدود 35000شهاب در عرض یک ساعت در جریان رگبار شهابی اسدی نوامبر 1833به زمین افتادند این نمایش تماشایی که یک باران شهابی تند واقعی بود تقریب ًا همه بینندگان را وحشت زده کرد. از دیگر رگبارهای شهابی تماشایی باید رگبارهای شهابی چیاکو پینید یا نواژدهایی اکتبر 1933و 1946و رگبار اسدی سپیده دم 17نوامبر 1966را نام برد .در بعضی موارد ،رگبارهای شهابی را ال نام از روی ستارگان دنباله دار نامگذاری می کنند مث ً جیاکوپینید ها از نام ستاره دنباله دار جیاکو پینید و نیز نام بیالیها از ستاره دنباله دار بیال گرفته شده است با این حال به طور کلی صورتی که در آن مدار روشن با مرئی یک رگبار شهابی واقع شده است ،در نامگذاری رگبار شهابی نقش تعیین کننده ای دارد .اغلب مشاهده شده است که در مدار رگبار شهابی با مدار ستارگان دنباله دار تطابق دارد و در نتیجه دانشمندان به طور کلی به این نتیجه می رسند که رگبارهای شهابی خرده ریزه هایی از ستارگان دنباله دار موجودند. شهابواره به غبارها و صخره های موجود در فضا شهابواره می گویند .دو منبع شهابواره ها عبارتند از :ستارگان دنباله دار و سیارکها. ستاره های دنباله دار هنگام نزدیک شدن به خورشید ،غبارها و تکه هایی از خود را از دست دادهش و تبخیر می شوند .سیارکها نیز هنگام تصادم ،تکه هایی از خود بر جای می گذارند .هر سال حدود 215000تن از این مواد وارد جو می شوند. در جو زمین ،اصطکاک بین شهابواره ها و مولکولهای هوا طیفی از نور ایجاد می کند که شهاب نامیده می شود .اگر شهابواره کامال نسوزد ،به زمین بر خورد می کند که در این صورت شهابسنگ نامیده می شود. اندازهشهابسنگها برطبقبرآوردههایاخیر،هرروز10،000تنشهابسنگبهزمینمیرسد.بیشتر اینجرمهافوقالعادهریزند،بهطوریکهجوزمینبههنگامعبورشانهیچ گونهتاثیرخاصیبرآنهانمیگذارند.اینذراتاحتماالًدستنخوردهبهزمین میرسند.حداکثربعدآنهایکصدمسانتیمتراست.باماهوارههای مخصوصمیتواناینذراترا،بههنگامعبورازفضا،جمعآوریکرد.این ذراتکوچکوتقریبا ًغیرقابلادراکراشهابسنگهایکوچکیا شهابسنگهایریزمینامند. پس از آنها به شهابسنگهایی بر می خوریم که حداکثر بعد آنها یک سانتی متر است .ذراتی که هنگام عبور از جو زمین ،روشنایی ایجاد می کنند ،از همین نوع شهابسنگها هستند. شهابسنگهای بزرگتر به ندرت وارد جو زمین می شوند ،اما در صورت ورود به جو زمین، خطوط نورانی تری تولید می کنند .همین طور که اثر های نوری چشمگیر تر می شوند، اثرهای صوتی نیز رفته رفته به وقوع می پیوندد .شهابسنگهای به وزن 5/4کیلوگرم یا بیشتر در ضمن عبور از جو ،کامال ً از هم نمی گذار شهابسنگهای بزرگ در زیر خط پرواز آنها ممکن است یک آتشگوی فرا درخشان و موجهای ضربه ای شدید به وجود آورد. دیده شده است که شهابسنگهای برنده سریع السیر ،چون تبر شاخه های درختان را قطع می کنند .شهابسنگها ،سطحهای سختی چون پشت بامها را بدون ایجاد ترک به وضوح سوراخ کرده اند و از الیه های یخ استخر ها و دریاها و سقفهای فلزی اتومبیل گذشته اند. سقوطهای مهم شهاب سنگها در اواخر سالهای 1940دو سقوط شهابسنگی تماشایی به وقوع پیوست .در بامداد 12فوریه ،1947در اوسوری تایگا ،شمال شرقی والدی وستک ،در اتحاد شوروی یک شهابسنگ فلزی جامد ،ناگهان متالشی و خرد شد و به صورت یک «رگبار آهن» فرو بارید و بیش از 120حفره ،که بعضی از آنها به اندازه ای بزرگ بودند که می توانستند یک ساختمان دو طبقه را در خود جای دهند،به وجود آوردند .یکی از جرمهای باز سازی شده ،به وزن 1745گرم ،بزرگ ترین شهابسنگ سقوط کرده مشاهده شده ای است که تاکنون در جهان باز سازی کرده اند .بر طبق برآورد دانشمندان ،شهابسنگ اوسوری که در اتحاد شوروی به شهابسنگ سیخوت آالین معروف است ،پیش از بر خورد با جو زمین ،بیش از یک صد تن وزن داشته است. در بعد از 18فوریه ،1948در کانزاس ،نبراسکا و ایالتهای مجاور ،صدها هزار نفر سقوط یک شهابسنگ سنگی (شخانه) را به چشم خود تماشا کردند جرم اصلی این شهابسنگ که به سنگ استان فورناس معروف است ،بیش از یک تن وزن دارد و بزرگ ترین شهابسنگ سنگی است که تاکنون در جهان باز سازی شده است .بر طبق محافظه کارانه ترین برآوردها وزن کل شهابسنگ اصلی پیش از بر خورد با جو ،باید بیش از 10تن بوده باشد. یک رویداد دیگر ممکن است پی آمد سقوط شهابسنگی به اندازه چندین برابر شهابسنگ اوسوری با استان فورناس بوده باشد در 30ژوئن 1908در وسط آسمان منطقه تونگوسکا ،سیبری آتشگویی ظاهر شد در این حادثه موجهای هوایی به غایت شدید پدید آمدند (که در سراسر جهان ضبط شدند) و پس از برخورد شهابسنگ زمین لرزه هایی به وجود آمدند .در منطقه مرکزی سقوط بیش از هشت میلیون درخت بر اثر فشار از ریشه کنده شدند .حرارت به وجود آمده به قدری زیاد بود که تنه های درختان و اجساد گوزنهای کشته شده را به ذغال تبدیل کرد. از این ناحیه تاکنون هیچ شهابسنگی به دست نیامده است .این امر تقریبا ً باور نکردنی ،موجب شده است که بسیاری درباره خود واقعه شک کنند نظریه های متعددی که بعضی از آنها تخیلی است ارائه شده است ولی معما همچنان باقی است .فقط معدودی از شهابسنگها یی که تا کنون در سراسر جهان جمع آوری شده اند ،از نظر اندازه با شهابسنگهای اوسوری و استان فورناس که به فاصYله یک سال از یکدیگر سقوط کرده اند قابل مقایسه اند و شهابسنگهای زیر از این قبیل شهابسنگهای عظیمند: شهابسنگ آهنی عظیم 70تنی نزدیک هوبا ،افریقای جنوب غربی ،شهابسنگ آهنی 30تنی آهنیگهیتو که ربرت پیری ( ) Pearyکاشف امریکایYی از از گریلند باز آورده و آهن باکو پیر یتو 22تنی که نمونه عظیمی از مکزیک است. تهیه کننده :کیوان زوار معلم مربوطه :آقای جدیدی درس مربوطه :علوم تجربی مدرسه :مهرآوران کالس :سوم ‏keyvan نیمه دوم بازگشت اپیان ‏The End بازگشت آیا قصد خروج را دارید ؟ خی ر بل ه

51,000 تومان