صفحه 1:
Ne dct ldo
صفحه 2:
صفحه 3:
6 شوه رازی
اين شيوه جهارمين شبوه معماری ایران است که تمامی ویژگی
"های خوب شیوه های فیلی رنه پهبرین صورت دارا(است
در این شیوه تاثیرپذیری از شیوه پارسیو شکوه شیوه پارتی و
.دقت شیوه خراسانی دیده میشود
آغاز شیوه رازی هر چند مربوط به شمال ایران است اما در ری رواج
می یابد و بهترین آثار در | نجا ساخته می شود شهر ری یا راز محل
رشد و نرقی شیوه رازی است. در این دوره بنابر نوشته مورخان و
سیاحان ری شهر بسیار ابادی بوده و آن طور که می گویند این شهر
دارای شش هزلر مدرسه و چهارصد حمام و هفصد مناره و... بوده
ار ابن ارقام دلالك ,رركي رز
ری قبل و بعد از سلاجقه مورد تاخت و تاز و تخريب و غارت قرار
گرفته به ویژه زمان مغول و تیمور لذا بسیاری از اثارارزنده شیوه
خراسانی و رازی به دست مهاجمان غارتگر تخریب و ویران
شده است
صفحه 4:
شیوه رازی از زمان آل زياد شروع و در زمان آل بویه سلجوقیان و اتا بکان و خوارزمشاهیان تا
زمان حمله مغول ادامه داشته است .همان طور که قبلا اشاره شد چون هر شیوه جدید متاثر از
شیوه های قبلی است لذا در آغاز شیوه رازی از بعضی بناها مانند گور امیر اسماعیل سامانی
و مزار و مناره ارسلان جاذب در 27 کیلو متری مشهد (گتبد خانه ای دو اشکوبه (دو طبقه دارد)
وجه مشترکی شیوه خراسانی و رازی دارند.
نمونه ای از تزئینات بقیه دوازده اهام
صفحه 5:
ویزکی معماری سیوه رازی
اسساغت أرقا هاو نب ان ی ماه ی
٠ نت سل ره در رسد وب وان نان هی رک رون هطلس هراك تكد
رای زان نار
۴-شووعسفت ساجد ها وی و رسای
jones ترا
byes peal جریا
JY یه راخ کف باب
سوج هر اجر كار
نو اد کای رانا
IG JEN يوشش هاك اق (كنو جما بخ جهار ترك
صفحه 6:
8 سجد جامع قزوين كبير قزوين
اين مسجد در محل دباغان و در حاشيه غربى خيابان اما خمينى قرار
گرفته است.مسجد با مناره های با شکوه و ایوانه ای بلند و گچبری
های ممتاز از آثار نفیس دوره اسلامی شهر قزوین است.
قدیمی ترین قسمت این مسجد طاق هارونی است.هارون الرشید
(خلیفه عباسی)در قرن دوم هجری در موقع عزیمت به خراسان که به
قزوین آمده بود فرمان ساختن باروی شهر و این مسجد را دارد.بنا به
گفته مورخان این قسمت صدر مسجد کبیر را تشکیل می داده و طاق
هارونی را مقصوره کهن نیز می نامند.
در پایان قرن چهارم هجری فخر الدوله دیلمی شروع به کشیدن دیوار
مسجدکرد ولی ناتمام ماند به علت اسیب دیدگی مسجد در اواخر قرن
چهارم توسط افرادخیرخواه مناره مسجد تعمیر و تجدید بنا شد.طاق
هارونی در قسمت شرقی مسجد قرار گرفته و به فاصله ای از طاق
هارونی در قسمت جنوب صحن مسجد یر روی چهار طاقی آتشکده
مقصوره بزرگ یا مقصوره خمار تاشی ساخته شده.ادامه
صفحه 7:
ادامه
اين مقصوره خمارتاشی گنبد عظیم است.گنبد یک پوسته و شنگه آن
برای این منظوربوده که پوسته دوم منصرف و پوسته اول را کاشی
.کاری کرده اند
ایوان جلوی آن در زمان صفویه ساخته شده و بقیه بناها در دوره
های مختلف الحاق شده اند.مسجدجامع اصفهان این مسجد که
عمری هزار ساله دارد. موزه ای از تاریخ معماری اسلامی در
ایران است زیرا آثار و تزئینات و بنای مسجد از سبک با شیوه
رازی ی دانند.ابتدا تصور می رفت که این مسجد در زمان
سلجوقیان پی ریزی شده ولی با کارواش هایی که در گوشه و کنار
اين مسجد تا كنون از حوادث روزگار در امان مانده است.
مسجد به صورت چهار ایوانی(یکی از شیوه های رازی) است
واطراف و پشت ایوان های آن را شبستان هایی که دردوره های
مختلف به ویژه سلجوقی احداث شده احاطه کرده است. اوج هنر
وزیبایی شیوه آذری مخوصا کاشی های معرق بسیار 0
محراب گچبری شبستان اولجایتو(سلطان محمد خدابتده)از
شاهکارهای هنری این مسجد است.مسجد دارای دو گنبد شمالی و
جنوبی است.گنبد جنوبی مربوط به خواجه نظام الملک وزیر با تدبیر
.ملکشاه سلجوقی است و متعلق به قرن پنجم است
0
صفحه 8:
مسجد جامع قزوین
صفحه 9:
از نمونه های دیگر شیوه رازی رباط شرفه است.این بنا در
موقعیتی نزدیک سرخس در شاهراه بغداد به مرو پیش از آن در سر
راه مدائن به مروه یعنی دقیقا در محلی که نیاز به ساخت یک رباط
.حس می شود
قرار گرفته است.اين بنا را مادر سلطان سنجر سلجوقی می دانند و
تاریخ آن مربوط به اوایل قرن شیشم هجری است. طرح و نقشه بنا
eee Ie (eee str eles رك ركان تك
شده اند.ولی معماری حیاط دوم بهتر است.احتمالا دوخانه خصوصی
نیز در طرفین ایوان انتهایی ساخته شده است.بنا تنها یک وروردی
دارد که شامل یک سر در زیبا و اتاق در طرفین ان و یک ایوان
ورودی است که به وسیله دالان هایی بم حیاط اول می رسد.به طور
کلی محور اصلی بنا از جنوب شرقی و غربی است و بنا با توجه به
قبله ساخته شده است که دارای سه محذاب است
صفحه 10:
8 رباط شرف
به علت تنوع زیاد آجر رباط شرف را می توان موزه کار با آجر دانست.
آجر های گوناگونی که در آن به کار گرفته شده را می توان به پنج گروه
.طبقه بندی کرد
آجر چینیها 2-ف رم هایآجری3- طرح هایهندسی(گروه ساز1-6
4-كتيبه خط آجرى5- آجرءهاعت راشدار پوششهایمورد استفاده
از نوع طاقآهنگلستنوع آجرهاعمختلفدر بنا شکلویژه اعبه
بنا
شکلویژه اعبه بنا داده استی کماز کارهایب سیار خوبدر لینجا
تامینآبان(سنکه به دلیلدور افتاده بودنمحلو عدم دسترسوبه
قنانق | مینابمشکلب وده استدر لینمحلاصلا ابرویگذر ندارد.
بنا ب رلینباید آبخوردناز ز اب ارانتامینشود لذا در لینمحلبشت
بام را شیبهاده لند. Isl ee ee ee به طرفحیانقرار
داده اند.در زیر ناودانها لگنچه هاییسنگیگناشته بودند که مجرلی
انها (ببارانبه آبلنبار oe هدلینميشده و به لینت رتیبایسالانه
راز نع از سساه تامیموش ده لست
صفحه 11:
وروی با شرفت آجر کاری رباط شرف
صفحه 12:
اقا کنید-قایو م یکی از بهترین بناهای برج مقبره ای
ایران قابوش #ر نزدیکی گرگان ساخته شد.
این برج مدفن بانی آن قابوس بن وشمگیر از آل زیاد است.اين بنا در
شهری به همین نام قرار دارد.اين بنا که هزار سال پیش تاکنون بر
روی تیه ای خاکی خود نمایی می کند.در عین سادگی یکی از غرور
اتگیز ترین بناهای آراهگاهی است که نهآتنها در خاک ایران بلکه در
را ان اما رها زان
دیلمی آل زياد و آل بویه مجددا عظمت معماری اصیل ایران در
سرناسر ایران آن روز جلوگر شدو سبک و شیوه رازی را در
معماری اسلامی ایران پدید آورد. بنای گنبد قابوس دارای شکوه و
ها ان فا ارت رای بان سای تن
نهاده شده و اکنون در حدود 15 متر عمق دارد خود تیه اي باستانی
است. درون این پای بست سردابی بوده که اثار طاق های آن هنوز
یا رورا اک سر Cle seta رو
اد ی ی ها
کار شده است گنبد دو پوسته بوده وگنبد درونی خاکی و نیم تخم
و از اجرمعمولی است ویوسته بیرونی گنبد مخروطی شکل
.است
صفحه 13:
ی پلان نما وبرش گنبد قابوس
گنبد قابوس( گنبد کاووس)
صفحه 14:
8 برج های خرقان
vl دوبرج یا آرامگاه در فاصله ی 30 متری یکیدیگر واقع
شده اند و طبق کتیبه های موجود با فاصله ی زمانی 26
سال از یکدیگر ساخته شده اند.زمان احداث برج اول 460
هجری و برج دوم 484هجری است و در دوره سلجوقیان
بوده است. هرچند در معماری برجهای خرقان اتدک تفاوتی
به چشم می خورد نقشه ساختمان و تزیینات آنها شباهت
زیادی به یکدیگر دارند.
زمینه هردوآرامگاه هشت گوشه و دارای یک پیلک در هر
گوشه آن می باشد که به عنوان یکی از بزرگترین
شاهکارهای آجرکاری های معماری ایران شناخته می شوند.
این دو بنا دارای گنبد دو پوسته گسسته هستند که در نوع
خود ازقدیمی ترین نمونه ها هستند
صفحه 15:
صفحه 16:
8 متبره خواجه اتا بک
اين آرامگاه در شهر کرمان واقع شده است. ساختمانی 4
گوشه با گنبدی که از چهار سو باز هست. در گچبری های آن
قطعات کوچک کاشی کاری به کاربرده شده که قدیمی ترین
نمونه معلقی در ایران ست. سنگ محراب زیبایی در ضلع
غربی آن نصب است و کتیبه های زیبا با خط کوفی دارد.
علاوه بر اين تزئینات تمامی بنا نیز با کاشی های فیروزه ای
مزین شده است. فضای داخلی آرامگاه مربع و محل دفن
خواجه اتابک است اما سنگ قبر او به موزه هرندی
.انتف-قال داده شده و در آنجا نگهداری میشود
صفحه 17:
مقبره خواجه SLI کرمان نمای داخلی از مقبره خواجه اتابه
صفحه 18:
8 مقبره ارسلان جاذب
ارسلان جاذب از سرداران سلطان مسعود غزنوى است كه از
شيفتكان فردوسى نيز بوده است.اين آرامكاه در جنوب شهر مشهد
در نزدیک راهتربت جام و نيشابور واقعشده است. اين بنا مربوط به
دوره غزنويان در قرن جهرم هجرى مى باشد. يس از مقبره امير
اسماعیل سامانی که در 295 هجری وفات یافت این آرامگاه قدیمی
رس اهر گام Seales een see La esl
بنای ساسانی بودائی اسلامی به حساب می آید
مقبره ارسلان جاذب آجری و دارای نقش هایی با آجر و رنگ روشن و
کتیبه ای بر گرداگرد سقف داخلی گنبد است. در کنار مقبره مناره یا
میلی وجود دارد که یه میل ایاز معروف است گنبد این بنا دو پوسته
بودهکه تنها پوسته زیزین آن باقی مانده است. بنای مقبره به شکل
گنبد خانه ای دو اشکوبه (دوطبقه) با پلانی مربع شکل و تقریبا قرینه
ساخته شده است. آجری کاری زیر گنبد به صورت خفته و راسته
.است
صفحه 19:
نمایی از مقبره ارسلان جاذب در خراسان رضوی
صفحه 20:
Gill مقبره امیر اسماعیل سامانی
اين بنا در شهر بخارا و متعلق به قرن 295هجری می باشد
که زمان آن مربوط به خراسانی اما ویژگی های سک رازی
را داراست. شروع مقبره سازی بعد از اسلام مربوط به اين
بنا است. گنبدی که بر فراز بخش اصلی آرامگاه ساخته شده
یادآور شیوه گنبد سازی در دوره های پارتی و ساسانی بوده
.و ازنوع گنبد یک پوسته نازی شکل می باشد
از جمله تزئینات بکار رفته در بنای آن we توان به شاهکار
آجرکاری حصیری در نمای بیرونی آرامگاه اشاره
کرد.همچنیندر این بنا روش گنبد سازی از روش اشکانی و
ساسانی فرا گرفته و شامل سه قوس تقویت کننده می
باشد که فشار را ازگنبد به دیوار های اتاق چهارگوش منتقل
می کند. در اين بنا پلان مربع ابتدا به هشت ضلعی سپس به
.دایره زیر گنبد تبدیل شده است
صفحه 21:
نمایی از زیر گنبد مقبره امیر اسماعیل
آجر کاری مقبره امیر اسماعیل سامانی