صفحه 1:
5111011 er
صنعت در عهد ساسانیان
(Cy rear Sens Cer Dre eee eo Serene eestor Spee seer aS
استادآقای بدرافشان
صفحه 2:
0 ae aevaee Ese S|
مجسمه سازی و نقاشی اشاره کرد که همه ساله مقدار
0
صفحه 3:
سب
* شواهد و مدارك باستانتشناسى اين نكته را تأيد مكند كه شمال و مركز ابزان جزو قديمترين مزاكز صناية
فلزكارى جهان بودماست. مشخص أست كه بشر تنها در سرزميتى مىتوانست بد سوزمندق فلز بى برد كه
د آن فلزات و كان هاي أنها وجود داشتهياشد. ابران از لحاط طبيعي داراي دخاير بزركى از كان ES
رلته كومهابى كه آز تعروس در تركية تا كراتدهاق جنوبى ورناى_مازثيران كشيده مءشد سرشار ار انوع
كانيها و سوكت يود و داش فلزكارى لز أبجا به مراكز ديكر در أسياء أفريفا و ارويا كسترش Dee
1۱ Ate mE ee per enna SeegOe eB EE ESO
RSH opete es ae TOOTS NE OES Wears a eaIs LOH
غلراتپدیدآمد. در ان دوره مس را با گداختن آن ز کی جداکرده و به آشکال مختلف میربند. اند
FeO 7 و HOR ME PES FEO
در ضورتی که ISL See ETON CEA Ie MONSON ee سامت
۳۳
در ترديكى انار جند كورة كداز مس ماقبل تاريخ در حاليكه در ذاخل بعضى از اين كورمها هتوز بقاياى مس و
سرباره بافیماندهبود. کف شدهاست.
on
.لز كورستان شوش» تبة كيان و تيه كثوى ابزار مفرغى ١يرنزاو زينتآلات مفرعى و نقرءاى بسيارى به دست
۳ SP مسا ازا مسي اكت ده كراب عجار مطل تر مسه بأرات مقلور محالت
| ا
۱ صا ود ولط الو ع و ای ی
خدض رد كه فلزكاران در ان موق قر كدان ستقهاق مس و قلع با هم دست كشيده وهر كدام ار اهار
PSs ne re Bf wR PIT Ae ل
AHEM ESLER peo
بخ هر شال بيش ار مسي ب sls onal hte tae كار
ES كز[ |[ |[ [ [ [ [ [ [ ز
| | |[ [ |[ | | |[ |[ |[ |[ [ |[ #1[ 1# در یس ورس Ce در سک
ع ا
0171
صفحه 4:
3
با رود فوم رای که در هزار اول پیش از میا به برا انجامگرفت افزایش استعمال آهن در آثر بجا منده
ددم می شود گرچه بطور قطمی نمیتوانمبان ان دو ار رابطای برفررکرد.جدول زیر زمانتقریبی
SITE BOE ا
فولاد
1۱ ne ey ene eer ee ا
PEP ree POF (TRC I ATO ON ال اده
Eat RV رز
Ke بر و بت TC RMT TY A
اب عا ساو معي وري ا
نگ از فرکران رسد شمشیرهای FDA رای را با روش عکسبرداری میگروسگویی تجزیه زد و به
xfer
Bly 1 1 1 1 1 11 ly la ya loge gd pl lowe asd al
Ree ee heen me aE OR MMP mR Ry Pee
07 ارام ger reepeT en pee Eee REED عل مد ا ب
0 neem Pee
Pe ا ire!
۷ pr erry Ate INT A RIMSII ارود TICS
اح كداز قيران ايد جين مضه موعدار بودواشس. لين امرض جوز Pee CEN منت لفت و فولاد دن
ا
a eee eee re ae eee a
الول INTE ICE اه لاوس ا FENCE
PSS SARIS Be Pes TERE POM NET SCENT
Sere apse
بپ با«
صفحه 5:
برنج
زین بر Wine fs pny sod alan te ig it a) ann faa oles 2h gs
دبا بو مالساي م Bie FP eee RC RTE Di Fs BNE
عع اا ل سي د سر سارت a LOR ۵
ا قباس با ا ا ا
۳
1
eh Se ابيا عراب الي حاو اموي رات موا اا م۳
كه يريع اصلى به نام توتوشى كه از ايران ميايد آل مسن EO روى تهيه من كرد حمين منيع من كويد عه أبرائان تحستين
PEI Lest OS DECENT بريه را رست فود
۹
۱
[9 aga gle Slag bye po gl GLE ly 95 al ad gy
۳۳ ا oe pO ام IPE A aE
gee be api pete Pe (EONS Tene el عسي
[0 SLO Pe MENNE OS NP LM ETE)
ترکیب میشود و آن را از لباز طل و قهای که ب ال فاگذاری با سرب پدیه [pron eon eh
کر
كشف نشدواست. ظاهراً علت آن ابن است كه ايران بس از اين دوره بارها مورد تهاجم قبايل ديكر قرار
PS oc gOre eWP EV PrEe iy Sor ar Seone rar eh Mo PRUE UCN ONC]
CTE Tee aA ROE TIEN
بسعاب کار خی مربوط به دوه ایا
صفحه 6:
emo
شرايظ آب وهوا و فرأوانى مواد ساختمانى و ميراث قرهتكى سيب قد كه تمام شيومهاى ساختماني
اقوامی که از زمانهای باستاتی و رمزكازان كون قلات ایران را اشغال کزدهبودند, دستبهدست شده بهٌ
فرزندان آنان منتقل كردد. استادان و معماران ابرانى روش ردن طاقهاى ضرب و كنيدكون را به ديكران
آموختند و سبكهابى جون أباداناء ابوان و طاقنماهاى تيز رأ بر جاى كذاشتند.
چگ اایتکاراتی که ایرانیان در مهندسی ساختمان کردند. ابوان است که آن 000
OUT Fe 0
سقف ضربی است. ایوان یکی از ویژگیهای ارزندة ساختمان روزگار ساسانی بود و از اسلام به بعد جزو
ees ees 2
Re Var ord re Re PS peer ere eens teaver ELT
سقف فاى كتبدكون در ساختمافاى همكانى و خصوصى به آخرين ذرجة تكامل رسيد. اين سقفها در
أصل به دو كونه بود يكى تاق ضربى بشكداى براي اتاقهاق مستطيلى و يكى هم سقف كنيدى كه روي
Eee grea eae eee Rem eS Cees ee
دارهای,تأقنما را اختراع کردن. ایرنیان اين شیوه سقفهای ضربی را در زمان اسلام هم حفظ کردند.
به گونهای که امروزه آن در بسیاری از مسجدها و ساختمانهای همگانی دیده میشود. در خارج ایران,
معماران ایرانی, شیوة تالارآپادانا را در جهان اسلام پراکندند. طبری مورخ بزرگ (۸۳۹-۹۲۲ میلادی)
|۱7 eee a Fyn even een ar ans me Ft POP IR ier SEEN I
Sree seer en Se ea Beem ESBS [POLS ES ey eg
5 0 ا vse Jee Pe at eer PONENTS ene
Rena Ped reereneper vere terse melee eueetese kor MWe CTOPg
Pe Pe er Mier Reece Pore Fey [11 aT CaN ETE
ايراني دعوت كرد. برجهاى تهويه يا بادكدر از ويزكىهاى خاندهاى مركز ايران است. اين بادكيرها هواي
01000 ا Simcceras a
Bence
صفحه 7:
كهكارى
[1 ا ا Lee ee cd ed ee
استحکام کافی میبخشد بلکه روی آن میتوان رنگآمیزی نبمرخهای برجسته و گچکاری و شبکه کاری ظریفی انجام داد پیشهوران ایرانی با
استعداد شگرف هتری خود این مادة پیش پا افتاده را با نزککاری به مرحله هنرهای زیبا رساندند. هیچ پيشهور کشور دیگری به جز شاید
هترمندان سیک باروک ارویای غربی نتوانستهاند در اين راه با هنرمتدان ابرنی برابر شوند. امروزه تتها چند قطعه از گجبریهای زمان هخامنشیا
Erp 7 POPPE NOU
OPM Drea tn rere TN
کربستن سن ایرانشتاس معروف دانمارکی میتویسد گجبریهای دوران اشکانیان ترکییی از عناصر ایرانی و یونانی است و با مهارت و Fen
خاصی ساخته شدهاست, وی اضافه می کند که بعضی از گجبریهای کوه خواجه از بهترین گجبریهای بیالنهرین, بهتر و قشنگتر هستند.
aout ji Sia
Pot prot ا snes eer me orc rye enecl ear Beer bere Sony] or Cae ov Be)
Boa seerrre revs RUN RMN oP ENO PESD BUCO bert coe NURI OM URE ااا EgTT te Pres rine a TES
دوره اشکانیان اگرچه اين حرفه همچنان دنبال میشد و تا حدی آنگونه که از مجسمه هرکول در غرب ایران برمیآید تحت
تاثير هنر يونانى واقع شدهيود, اما به نسبت دوره هخامنشي افت محسوسى داشت.يا حذف امبراتورى اشكانى و تاسيس
سلسله ساسانى اين صنعت در ايران جانى دوباره كرفت.اكرجه باز هم در نقوش ظريف به مرتبه هتر سنىتراشى
هخامنشي نمى رسيدند و تا حدى نقوش سنكى تراشيدهشده ساسانى بزركتر و درشتتر م تمايند اما اين حرفه به كلى
و ۱
ا ما
EN ا ااا ا 0
تاجكذارى يا شكست يك دشمن مهم تصوير مىشد.
صفحه 8:
صنایع نساجی
Pees اا ااا eT]
قالىهاى بشمي. ابريشمي و زريافت ايران شهرت جهانى داشته و دارد."'! خدمت صتعتكران ايرانى به بيشرقت صتعت, در
"pe pe odin ole nas ou 9 la yo es ري ل
GONG RAIA Re Tse ا
خود استفادهمیکردندقالی و کرش را به وجودآوردند در صورتی که اش حای باختری,فرنها در أفتن پشم و PR
FONTS OI IIT 0
بركيرد اما هر وقت بافنخ ایرانی روش جدیدی اقتباس میکرد.بیدرنگ آن را با ره روش خود تطبيق موداد و کوش
میکرد که از لحاط فنى أن را بهبود بحضد.
woke
Rane 0 Pee eee
۱ arene, ei Ae DOH ee PET prs Loree Tees
Bape ps ocr oer PES nse Tom en BO NT BE ORM)
سال پیش از مسیح میرسد ۵
متجنين در بين أثار بيذا هده در مة سيلف كسان رمريوط به 2-٠ سال بيس اناري جاقوين أز أسعيان بأعطأير كن 1۱
۳
EOE TOE UL AUTISTIC DCO oy 1
به شکل طرح دو بودی در غرب ایران ایجاد شد. در اين روش دو پود باهم و در یک زمان برده میشوند که یکی از آنهابرای
foe ب Saeed وم رم و
Be ged fo PUP NOT eo EEN eee TNT 1 1۳
EVE rer er roe ie NOT eg on ET RATT SET HON
۳ res ey IM CSIRO IU OTe BCT PIA
جينىها رأ معكوس كرده ويك بارجه تركيس بأفتند. اين روش تركب نو هيعوكاه أز بين ترقت و به همان شكل هم
ا ار 0
YO Po ب رز
0111111111
صفحه 9:
oer a ريمت
ا BC RTE CTT Tee Te [PCa 7 Pa aneoPe OOMOIT FFOON PC
EoeOeW ev vr RT SE TPPRN DEORE 7
POSSE SCAT Pe 9M Be FORT en CEPTS crear FRC Rees PON aN | ENP OI RC TH OPeEN ND
ميکند که جامة شاهان آیران از اين جنس ساخته میشود. هان تسانگ مسافر چینی که از ايران در آغاز سدغ ششم دیدن کرده, مهارت
بافتدكان ايرانى را در توليد بارجدهاى زيباى بشصى. ابربشمى و كلابتوندوزى ابريشمى مىستايد. مراكز يافت يارجه در زمان ساسائبان
0/01 een rT ete ar ess sare Set ies Breen eM neces ow VE
میآمد. بسیاری از پارچههای قیمتی که در آنجا بع میشد بهاروبای فرون وسطی راه افت و در ارویا از آن برای آماکن مقدسه,
لباسهای کلیسا و کشیشان و لباس تاجگذاری پادشاهان استفاده میکردند. پارچههایی که از آن روزگار باقی مانده اطلاعات ما را دربارة
1 Cope nO RN TSE ir
222
تمونههاى فرأوانى از كارهاى ابريشمبافى ابران در موزءهاى جهان نكهدارى مي شود و بررسى متخصصان. كيفيت بيشرفتة اين هنر را
آشكار مىكند. مخقفان همجنين روشن كرده اند كه ابريشم ايران از طريق بازركانان مسيحى به اروها راه يافته و براى بوشش بسيارى
اجساد قدیسان از این نوع پارچه استفاده شدهاست.
0
ener oe OC OL ee POT 9 |
YT ON WR TOY FP Feira gar NORE TT اود PEF ۳
ا py pre reeey
0111111111110
er nevi Tae seme Er 0000011111
صفحه 10:
صفحه 11:
52050
يم eT een
ee ع ا ل 00
17 ا ا ا TEI one pre OTT
Spare nner ا الخو
111 1 1 1 roeer are
00 ا wx pemen Sit ON ee Eg
Ee eee porte over or eo nek Sle EN hers 1 ee emer
Pee (redo ocr Ee RE OA nme و مداع و او 0
EON roma ope ey en ae با aire ار و ecm
Peep ل لف ل pa are ie ان 0 ona RT eoaatee eo nes
| و enero
پچ ی در وب
ع
007
کر ترا ساره ایا یا )الل اا ین و بو
Ste oe ES ened ce Ey en ese ee 1
توسط پروفسور رودنگر در مغولستان در ناحیهای به نام باز یریک کشف شدهاست, وجود هنر قالی بافی و به پیرو آن صنعت رنگرزی را از آغاز تاریخ ایران پاستان به صورت
هنری ارزنده و تکامل یافته در متطقه قطعی میسازد. در حاشية کش بازبریک, نقش تعدادزبادی اسب به چشم میخورد و در بافت آن از ریگهای سبز, آبی, فرمز و زرد
age ee rte eo et Pew oP oe porn mig EH Nmap er a ey
Oe ET peer eon eT Ee Rees oe Mga pea ee Ree nee ee rm oe eee ea ee ces oper ey
3۳۹ ىتاساس جساب مىآيد ناشى از وجود صنايع ييشرفته رتكرزى و تساجي و بى ترديد بافت ف ش است كه اعتبار ان را به اوج مىرساند. از تموندهاى فرش
FE و PEN A Fe OY UT a Pie Pe aC Powe ET gO NE
Lemp tren
eran “0000| |[21211111101[1ظ«»ض
rn 1 ی ی یت ی و ات ای رن
اوقا TED Perch oe PS ين تكزنة. عاد ساون ae Ra EIN Ee TA EAN TA CC ره
صفحه 12:
oe oreo
Py rer
CRYO ee AE PO eee en a eon reerrOrta mr Ty
Rote AR ae gree a ne FPPRET OPUS [PROP CPPS Pe
PAIR REM ET سحا جك 2 سياف ع وس ion
Br و د ار بع بو اي با و ب سد وي PE PY
وي رج مره را ا IF Th بح عات PN TO
به ام شوش اون معروف است و قتعلق به درهای مارین:۹ ۵۲۵۲ ۵۰۰ پیش از ماد قسیح آدسته
Fy PE oe aR Tesi AE ليمي بعاد VI FA tO
باو سه عا رع أب ۳ We Wey ۱ ۵ ۱
بالا Pace CD tape rrp oer Te ی Paneer SN بهل ور و لصوم و
مرمر سفيد برأى ساختن ظروف استفاده مشده و در خاندهاى مردم متوسط ظرفهاى مسي و برنجى”
ع فبك 77 De عات ب SRC EMER
1 Rg EEE]
BRYA FPA 1 SATO A vO A رج كوو برعي TRE عا
Sie ger EW yee Wiese cere e Seite DOES OR SEE NESS fea ne nee
جرم ارو ee و NTT eH BTEC CENT BRT ETA)
0100 ا ا
0 ا بع ا ا 3 lung, (Terra Sigilata)
PROPS APR RY ETP I POON RN Ty TEESE aT RPP eT)
۷ TET ومازيع
زهگری در ۳ سبک پارتها را ادامه داد
Eee en Lar amet eee ert eae ary ne
صفحه 13:
مختصرى از تاريخ بدنهدهاى رسىء رنكيزهكارى و لعابهاى اوليه
معروفترين بيشرفتهاى فني در رشتة سقالينه سازى در ايران باستان از ابن فرار اسبت:
بای از حای رس طریف که بدون تردید بدیده شدهاست. این ظرف در گورهبخته میشد و نگ آن لیموبی. کرم. زرد. صورتی با گاهی اوفات سرخ تیه بو
SOON PROT DC SP [NPN HT ی اتجام شدماسيت.
Fae See eee gece BESS Ee BONN Ca Seo PnESO OOO TS SEL Ege EER SENG
است. به کار بردهمیشداست. تام ظروف دارای ضخامت یکنواختی هستند
تمام ظروف پا شده در دوخ آب خاک رس بسیارترمی قرو برده شدهبودند که سطح آنها را اینقدر صاف کردهاست.
1 ی tee er EES NEWS EM OTC
Pee STC ااا
۱
تقرياً در همان زمان نوعب أز كوره در ابران بوجود أمد كه آتشخانة آن در زير محل سفالها بود ويك Be 1
تأنطارت و تررسى اتمسفر لأزم براي تود aS 000000
سقالهای قاس در تیه حضار و بل بادنر در جنوب آیران پا شدهاست. در قسمتهای مختلف کشور قالبهای گلی پختشده 1 01101111
So a etre rors EY aS PT
سقالينه هاى خاكسترى رنك با لعاب سياه درخشان ابتدا در حدود "٠٠: بيش از مسيع ثر تنه حصار و ذر سبلك يوجود آمد. اين سقالها كه در كورة احياكنتده يخته.
شدهاتد. اولين نوع سفالسازى لعابى است كه از أن اطلام داريم.
000 ا fe
شيش سازى [وتراينش]
در روزگار باستان بین التهرین در توسعة لعاب سفالسازی سرآمد دیگر کشورها بودهاست. با در نظر گرفتن اینکه ترکییات لعاب و شیشه یکی
Semen ert 1ك
اين فرضيه با افساته تلمودى كه م ىكويد بهودبان در زمان أسارت دوم خود شيشه سازى را آموختند, تطبيق مىكند. شيشة فنيقىها و يهوديان
بيش از أغاز اميرا: 1ض
eee SMT Tey mT PAI PROT Sa Pe Pare TPS cen Se AP STEP اه
شيشه با چرخ شبشهبری کاملاً استادبودند. یکی از زیباترین تموتههایی که به دست ما رسیده جام خسرو یکم است که امروزه در
nn 0
صفحه 14:
كشاورزى
gO م 527700070000000
عت وو ا فا ابتار ار بجعا ا ۳۳|
عع دعن PRET SCE AO سرج ENC
۳۳
با در نظر گرفتن مقداز پاران سالینه در برخی از نواحی ایران این سوال پیش خواهد آمد که با این میزان
كم بأرندكى جكونه مىتوان كشاورزى كرد. مناطقى كه از نظر أبوهوابى مشابه ابن تواحى ايران هستيد
اع م ووس واو سو سا ا 0
NC و ۱
PCP Oe Fee ا ی ۳ ۳
nO SE Se Bee te Meee
Pes eerie Cn oe ENN ONE NTR ete re RieReON
ميلادى معلوم مى شود كه تا قبل از تاختوتاز مفولان و تركان ابران كشاورزى آبى بسيار خوبس داشتداست.
[0 vinees MEN e See POEs eve YEO eee ere
آب اضافي بهاره در پشت آن جمع شود و سطح آن را بل آورد تا بتوان مستقیماً یا جوی آب را به کشتزارها
Ba eT Jer Hp PE PtP بر
پس از یروزی بر دالری. امپراتور روم در سال ۲۶۰ میلادی آسیران جنگی را به کار گرفت و شادروان را بنا
CSTE FE Pa SPV evn irs PPT Pare Tr FREON FD PPS MPP Py
TPR ل ا IT EEO ay Fo مر اه تقو Oe
See ear oe ele Sen See Eee eet
۳ درد الا مد
صفحه 15:
صفحه 16:
OTe 111112101000000
۳ LOOPED ES Se eT OE
۳
فررمات رون مایت کات ار فرب یدسا اف ناتسرل رف تسس وین در اطع ماه
ع با BRAVE CAS PA BPE eT رصني دصو Eee
Ronee er rent al
01000 mn er Ee een
۲۷ ۳ eee PP TT AIT a Teg Pan Oe TT
رم متس pel الصا سيار سوروت صمي مسارم fas eT!
۱ Serena eee ret
eer er rer ee oe ecm foun a TN ea
ی a iv em ل go Oe RPC
a ee let SAS ae OLS gy cl costo ES لع عه ام سار نج oie
es SCAN ۱۶۰ مان جشمة آب زیرمی تلا راد ون را زرزسی ب
eer ذا nee er ee rr
زمین دبده نمیشود گرچه مجراهاي زبرزمینی فراوان هست و در محلهای مختلفی در بیابان چاههابی زدهاند کهماندر آن قسمت.
RTD geo peste ا ري ا
دليل باقي ماندداست كه ابراتيان در زمان فرماتروابى خود. حق بهرهبردارى از زمينهاى بابر را براى بنج تسل به افراد وأكذلر ميكردنوة
الات واو درم ادليه سدسم ا سوم له Pore SESE BE REY sete eA PN
eon] 0
صفحه 17:
آسیاب بادی
00110 [ [ ز[ز 1 1 ادی در ایران انقاق نظر دارند. از اوائل دورة اسلامی به
eae eases vee enc cere nite PmnPT on nen Pm os ete Poin reree Ie ean ane 000
ا ome res ۱
Per grew | Sen a SOTO EOIN IM eNO De Se اا FO gene et eS me
ay ROG I OU Fear COE Pea A Ng ااا 0
var ی Cae re
موجب اين فرمان ايالت ارل در فرانسه 6 درصد ماليات به محصول آسياى يادى وضع كرد. ظاهراً آسياب بادى و
0 ا are] bel se) 0 sense iy iti hiel 14]
3017
still
522000
صفحه 18:
|
Bese ENE EA OgY PRU PER I EeL CRY aN ORE Sy Be Rene a
.1580978-600-5026-62-7: نفيسى, سعيد. تاريخ تمدن إيران ساسانى. جاب أول. تهران: بارسه. 14؟1.