فصل پنجم: کیهان شناسی

صفحه 1:
1 1 6 ۰0۱ 35 1 3 Sees ‏انثالا اال‎ ere ‏ا ل‎ a ets Eas ress موضوع:فصل ينجم تهیه کننده: ایو لفصل کریمی ۳ معلم : علی شیر علی پور كروه: علم و دانش لها 

صفحه 2:
eae) 52011111 سك ۱ ستارگان صورت های فلکی فهرست صورت هاى فلكى 32000000 شهاب ها 

صفحه 3:
05 eye Ny) ۲ 1 Le Ee Pr, A ROO IPP Sg 7 ١ 1 i 1۱ rgargn ee ve arr ane epet goer Pe Peni i ‏باراهون أن نه دام افتادة و مئكردية‎ 0 ‏ل ا اي‎ :ست 0 0 00-7 5230100101 rt «Oe PO فرات از مدار نپتون. کمربند کویپر قرار داد که شامل 1 1 تشكيل ‎ee‏ تمتوله قرار دارد الل ۱ ‎ren Dec‏ ال ‎Sra Tene CTS) rec LeYeCL eM‏ از ‎FT me ene pee Pore ‏ا‎ Pr eten nears Ts ‎: ne Pe re ‏شمسن تراد‎ ‏'شهاب سنك وهاه اشاره كرد ‎i‏ ‏۱ 0 ‎i BSCa Fore ees eos eee pve COTY ‏.وغبار و ذرات ديكر محاصره شدهائد ‎0 Bre cer SP) Re) elec SEO) eR mS] era ore) ee) ‏دارد که شامل عطارد. ناهید. زمین, و ری می‌شود که از ‏د شدهاند و از سيارات كازى كوجكترند ‎ 

صفحه 4:
‎tl‏ د ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‏ار ار را را ند رن ابر می‌گذرد. این ستاره کروی شکل بوده و عمدتا از گازهای هید ‏است. جرم این ستاره 7 برابر جرم یک ستاره معمولی بوده و ‎me 1s) Sr Ce Se aero‏ | جرم توسط واکنشهای هسته‌ای تبدیل به تشعشعات الکترومة 7 ‎re Pes ee remeny eerie acorn‏ 1 یر را 9 ‎typeset Sy oer Ey‏ را ار لمي ومعینی تداشته ومواد اطراف آن پتدريج در خصا ۱۳ به نظر می‌رسد که خورشید لبه تیزی داشته باشد, چرا که بیشتر و ا ل ‎ay OnE‏ رز ۱۳ این لایه فوتوسفر نام داشته و به عنوان سطح خورشید شناخته ‎ ‏© ميو .كه با همديكر جو خورشيد را 

صفحه 5:
مرکز خورشید مانند کوره‌ای هسته‌ای است با دمای ل فارنهايت) که ل ال ‎Pe‏ ‏ین شرایطی هسته‌های اتم هیدروژن باهم ‎cae‏ شده و تبديل به هستههاى هليووم مى شوند. ‎Cone eee eer Set De gee SP TO eatery)‏ انرژی می‌شود. از 590 میلیون تن هیدروژنی که در هر ثانيه در مركز خورشيد تركيب مىشوند, 3.9 ميليون تن به انرزى تبديل مىشود. اين سوخت هیدروژنی , تا 5 میلیارد سال دیگر دوام خواهد ‎Mar Wa AU prreeere‏ 0 ا ا ا ‎fe)‏ ‏رسيده و بصورت نور و كرما تابش كند. سيس بعد .از فقط 8 دقيقه , اين انرى به زمين مىرسد م ا ا ا 5 غول سرخ شودء قطرش حدود 150 برابر بزركتر ‎res‏ ا ا 0000 ل یر خواهند شد. اما بخاطر يزركتر شدن سطح خورشيد.درخشندكى أن 1000 برابر افرايش يافته و ‎SORE eas dre aren - dei‏ 

صفحه 6:
اجزای یگر منظومه شمسی ‎PRESS 2 ST ES CCWE Bes)‏ اندازه گيري ها بخوبي نشان میدهد که فاصله ي بین و سياره مشتري بسيار زياد است. هم جنين بررسيها ذ است كه در فاصله ي بين اين دو سياره» قطعات سنكي Pag O 

صفحه 7:
شهاب ها ‎Bie 9p 5‏ ۳ 55 0 000 ‎el od‏ ل ل ل 7 ‎ru 9 2‏ "۳ 5 زمين ايجار مى شور. رر يلشب صاف و يرون مهتابء خرور ‎٠١‏ ش ساعت قابل رويت هستئر. تعرار شهابهاى قابل مشاهره رر غرور ‎Pi nh‏ 4 ‎CN er A ee eel‏ 36 مستقيما ررجهيت غبارهاى فشايى است ۳ ۰ 5 2 و 5 0 بهترین زمان مشاهره شیابها هتلام رگیار شهابهاس تکه هتلاع عبور رم ‎RC UE Re a‏ کر ‎is‏ | نيك 

صفحه 8:
دنباله دارها : 9 این اجرام از جنس غبار و بخ اند و تا حدي به «گلوله ي ‎jl ees ails Caled «agli SS‏ | زمین نزديك مي شوند مي توان با چشم هم دید. اما بیشتر آن ا ۳ وقتي دنباله دارها به خورشید نزديك مي شوند یخ آنها بخار مي شود و دم درازي به طول هزارها کیلومتر مي سازد. دم ا ‎ERE ae ere rarer‏ 0ك a : ‏قمرها‎ 00 ‏ا‎ roe ee) ATES CONE SSIS سیارات مي چرخند. به جز عطارد و زهره. بقیه سیارات منظومه شمسي حداقل يك قمر دارند. بزركي بعضي از قمرها به بزرگي سیاره اي مانند عطارد است . کره ي ماه | POC PU SPS Le ecm men ie Sere aor ‏زمین آورده اند نشان میدهد که مواد سازنده این قمر مانند‎ eee SES) 

صفحه 9:
ِ ‏ستارگان‎ ‏و‎ ‎BY oy eT ES sD ES esc see sto e See eer eters | MEE ee ers oe er nese Tree ve ‏ستاره ها از دور به صورت يك نقطه نوریانی دیده می شوند که معمولا به رنگ آبی - قرمز و زرا‎ ۳ Te SY Teeter tee ce Rese OEE SO RCE Se tate Tae lec ee SSE nr ۱ ea NU EE ‏ا ا‎ Sa) ۱ ET ONC Cretan eles yer ES or ج: ترکیب. ۱ rE Sete ‏با مشلهده طیف جذیی ستاره می توان درباره ترکیب اتسفر آن قضاوت کرد‎ . ‏وجهح‎ 

صفحه 10:
° aye ۳ ۱ a 7 ‏ا ا‎ 2 elon ee) So eee ‏که تا کنون شناخته شده است اپسیلون اوریک با قطر‎ 72 ‏وال ا اا ا د‎ |۱7 ‏ال ا‎ 0 تعیین فاصله ستار گان یکی از مشکلات بزرگ اختر ۶ ا الل ‎pean‏ | چگونه می توان فاصله آنرا مشخص کرد فقط با یک eee ocr ory ars UNION Ty) -است يمينا 

صفحه 11:
هرا است..تار.««اصورت قلکی يا پیکررآسمانی گردایه ای ۱ کر( 0 ۱۳۳ نامكذارى شدهاست در واقعيت سه بعدى؛ ستاركان يي پیک رآسمانی لزوماً به هم نزدیک نیستند و پیوندی به ندارند. قرار دادن آن‌ها در یک مجموعه تنها به‌خاطر نزدیکی ظاهری از دیدگاه زمینی ‎pUa (sities Cul‏ ستاركان به صوريت ييكرهاىآسمانى از ديد نشانىدهئ و ساختن نقشه‌های آسان‌فهم آسمان سودمند است end 

صفحه 12:
eer 4 ‏لمك‎ تس eee تسس fore oer aad ‏ی‎ Oecd neat ‏ص۱۳‎ we فهرست صورت ۳۹ ۳ ‎glared Js‏ هرد لاه ‎ ‏مجمره؛ عودسوز؛ محراب تفاطه الببغاه ‏ممسكالاعنه؛ ممسك العنان؛ عنائدار ‎payers‏ ‎CC eer er pera’ ‎ ‏'فرس اعظمء فرس ثانى؛ اسب بالدار ‎Rens ee ere) 3 ‏حرباء‎ ‏لكا ‎ene‏ لت ‏رّنده سر دیو» 51515355 رأس الغول» ديوكش ‎os 

صفحه 13:
one ‏لك‎ ‏ساسوس 7 مس0‎ ‎an‏ ممصت ‏مس0 مس0 ‏سس ‏00000 ‎0 ‎Cote ‏ی ‏له ‎lone ‏ون ‏تا ‏11 52101100 اتيرء سهم 000000 فكهء اكليل شمالى» كاسه درويشان؛ كاسه ‎Aor ee is oe‏ 1[ ‎232372301017 ‏50 ‏مفرغة الهواء؛ تلمبه بادى تور ماهیگیری, 0000 طوقان ‎2010111155 ‎Aree My irre ws es ‏نعش کبری‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 14:
0 مه ‎a‏ عون ‎oma hw ‎20 ‎a) ‏ريزئده آب» ساكب الماء؛ دال‎ ‏پرگار‎ ‎۳ ‏با‎ ‎ ‏5200300 ‏رک ‎Dee Sete Sie eects ‏هركول‎ ‎ ‏د00 ‏۳ ‏اد ‏کلب اکبر: کلب الجبار» سگ کلان کلب اصفر؛ کلب مقدم الغمیصاه؛ تریشگ (از پارسی میلته) ‎Fe ‏کرگا»‎ ‎ 

صفحه 15:
مه سس سم اميه ane 1200 ‏سس‎ ‎1 ‏جباره راعىء الثسقء بزركمنش‎ ‏لورا (از لاثين)»‎ ee ‏جنك رومى؛ ديكبايه‎ ‏اثفىء نسر واقع؛ سلحفات» بربط الصنج؛ كشف‎ ‏اند قفن سيير‎ 201111111 ere 

صفحه 16:
سم Cae سب سوه سیه ‎coo‏ ‏سین ‏سم سبه ‎Centered‏ Wore سس fore a Acc) عاد 5201100 حرته حوثينء سدكه دوماهي» ماهى سيهر 20111111“ تس موی دای مجح اکراکب گهت ( پارسی میاه تس 

صفحه 17:
0 ete ree ees we rere te SEB eT) eas ‏رنگ آبي ستاره نشانه این است که آن ستاره سرد است.‎ * ‏سیارات داخلي به ترتیب کدام است؟‎ * ‎ad‏ ل ل كا ا ل ا د) مشتريء زحلء اورانوس» نپتون| ‎Tere‏ ان 0 اد) اورانوس ج) زحل الف) مشتري ب) مریخ ‎Salas pS oon alas *‏ ‎Cee) Eel‏ ج) مريخ و ‎Crore 010101 my rie‏ * الف) هلیوم به هیدروژن ب) هیدروژن به هلیوم * ج) هیدروژن به اکسیژن د) اکسیژن به هیدروژن * دوام لكه‌هاي خورشید چه مدت است؟ * الف) جند روز تا جند ماه ب) چند ماه تا چند سال * ج) چند ساعت تا چند روز د) چند دقيقه تا چند ساعت؛ ‏چه اجزايي به دور خورشید مي‌گردند؟ ‏* سیار‌ها را توضیح دهید. ‏* شهاب چیست؟ ‏* شهاب سنگ چیست؟ ‎۳۹ ‎۱ ed Dever a Sepa ‎AAC arc ‎ 

صفحه 18:
ل ا به سیارات زمین مانند سیارات : نام دیگر سیارات مشتري مانند سیارات ‎oe a‏ سيار .. . در تقسیم بندي سیارات جاي ندارد. .و 86 در صد آن را. 06 حجم خورشيد را 0 ‎ea ant‏ به قطعات سنكي ميان دو سياره مريخ و مشتري . ‎Te ee ecene‏ ا ا ا ا ل 0 به سنگ آسماني بزرگ که از اتمسفر زمین مي‌گذرد وروي زمین مي‌افتد .. صحیح و غلط بودن جملات زیر را مشخص کنید. Se ed جنس سياره‌ي مشتري از مایع و گاز است. | See aes ee ees Pee Te Seis le ieee | te Ss er toe ie ‏ل‎ rn) پا | Se Sn Rone eSB Es. ne 

بسم اهلل الرحمن الرحیم موضوع:فصل پنجم تهیه کننده :ابوالفضل کریمی اصل معلم :علی شیر علی پور گروه :علم و دانش ‏Page 1 فهرست منظومه شمسی خورشید اجزائ دیگر منظومه شمسی ستارگان صورت های فلکی فهرست صورت های فلکی سئواالت امتحانی شهاب ها ‏Page 2 منظومه شمسی منظومه شمسی سامانه‌ای متشکل از خورشید و آن دسته از اجرام آسمانی اس6ت که براثر جاذبه خورشید در مدارهایی .پیرامون آن به دام افتاده‌ و می‌گردند منظومه شمسی دارای اجرام بسیار کوچکتر از سیارات .است کمربند سیارکی که بین مر6یخ و مشتری نهفته‌است ،به طور .عمده از سنگ و فلز تشک6یل شده‌است فراتر 6از مدار نپتون ،کمربند کویپر قرار داد که شامل اجسام فرا نپتونی اس6ت و عمدتا ً از 6آب ،آمونیاک و متان تشکیل شده‌است .در این میان ،پنج سیاره کوتوله قر6ار دارد که به بزر6گی سیارات نمی‌رسند اما بسیار بزرگ اند و شامل .سرس ،پلوتو ،هائومیا ،ماکی‌ماکی ،و اریس می‌شوند عالوه بر 6این ،هز6اران اجرام کوچک آسمانی در منظومه شمسی قرار 6دارند .در این میان می‌توان به دنباله‌دار، .شهاب‌سنگ ،و ماه اشاره کرد هر یک از سیارات بیرونی توسط حلقه سیاره‌ای شامل گرد .و غبار و ذرات دیگر محاص6ره شده‌اند در میان این ۸سیاره ۴ ،سیاره زمین‌سان (درونی) وج6ود6 دارد که شامل عطارد ،ناهید ،زمین ،و مریخ 6می‌شود که از .سنگ و فلز ساخته ش6ده‌اند و از سیارات 6گازی کوچ6کتر6ند ‏Page 3 خورشی6د خورشید ستاره‌ای است از ستارگان رشته اصلی که 5میلیارد سال از عمرش • می‌گذرد .این ستاره کروی شکل بوده و عمدتا از گازهای هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است .وسعت این ستاره 1.4میلیون کیلومتر ( 870000مایل) است .جرم این ستاره 7برابر جرم یک ستاره معمولی بوده و همچنین 750 برابر جرم تمام سیاراتی است که به دورش می‌چرخند .در هسته خورشید ، جرم توسط واکنشهای هسته‌ای تبدیل به تشعشعات الکترومغناطیسی که نوعی انرژی هستند ،می‌شود .این انرژی به سمت بیرون تابانده شده و باعث درخشنگی خورشید می‌گردد .سایر اجسام آسمانی موجود در منظومه شمسی که توسط جاذبه خورشید در مدارهایشان قرار گرفته‌اند نیز گرمایشان .را از این انرژی می‌گیرند مواد تشکیل دهنده خورشید حالت گازی دارند ،بنابراین خورشید محدوده دقیق • و معینی نداشته و مواد اطراف آن بتدریج در فضا منتشر می‌شوند .اما چنین به نظر می‌رسد که خورشید لبه تی6زی داشته باشد ،چرا که بیشتر نوری که به زمین می‌رسد از یک الیه که چند صد کیلومتر ضخامت دارد ساطع می‌شود. این الیه فوتوسفر نام داشته و به عنوان سطح خورشید شناخته شده است. باالی سطح خورشید ،کروموسفر یا رنگین کره و هاله خورشیدی قرار دارند .که با همدیگر جو خورشید را تشکیل می‌دهند ‏Page 4 مرکز خورشید مانند کوره‌ای هسته‌ای است با دمای • 15میلیون درجه سانتیگراد ( 27میلیون درجه فارنهایت) که چگالی‌اش 160برابر آب می‌باشد. تحت چنین شرایطی هسته‌های اتم هیدروژن باهم ترکیب شده و تبدیل به هسته‌های هلیووم می‌شوند. در این حین 0.7 ،درصد جرم ترکیب شده ،تبدیل به انرژی می‌شود .از 590میلیون تن هیدروژنی که در هر ثانیه در مرکز خورشید ترکیب می‌شوند3.9 ، میلیون تن به انرژی تبدیل می‌شود .این سوخت هیدروژنی ،تا 5میلیارد سال دیگر دوام خواهد داشت .مسیر نامنظم 2میلیون سال طول می‌کشد تا انرژی تولید شده در مرکز خورشید به سطح آن رسیده و بصورت نور و گرما تابش کند ،سپس بعد .از فقط 8دقیقه ،این انرژی به زمین می‌رسد هنگامی که خورشید منبسط می شود تا تبدیل به یک • غول سرخ شود ،قطرش حدود 150برابر بزرگتر خواهد شد .گازهای منبسط شده و داغ ،رنگ زرد و حرارت خود را از دست داده و قرمز رنگ و سرد خواهند شد .اما بخاطر بزرگتر شدن سطح خورشید،درخشندگی آن 1000برابر افزایش یافته و Pageساطع خواهد کرد بیشتری .نور 5 خورشید اجزای یگر منظومه شمسی اجزاي ديگر منظومه شمسي :سيارك ها • : اندازه گيري ها بخوبي نشان ميدهد كه فاصله ي بين سياره مريخ و سياره مشتري بسيار زياد است .هم چنين بررسيها نشان داده است كه در فاصله ي بين اين دو سياره ،قطعات سنگي و فلزي بسياري ،كه قطر آن ها از چند سانتي متر تا صدها كيلومتر متفاوت است و به آن ها سيارك مي گويند .در روي يك مدار و .در جهت حركت ساير سيارات ،به دور خورشيد مي گردند • ‏Page 6 شهاب ها شهاب یا تیر شهاب خطی از نور است که هنگام سوختن شهابواره در جو • زمین ایجاد می شود .در یکشب ص'اف و بدون مهتاب ،حدود 10شهاب در ساعت قابل رویت هستند .تعداد شهابهای قابل مشاهده در حدود ساعت 4بامداد به حداکثر می رسد ،زیرا بیننده در قسمتی از زمین قرار می گیرد .که مستقیما درجهت غبارهای فضایی است بهترین زمان مشاهده شهابها هنگام رگبار شهابهاست که هنگام عبور زمین • از یک جریان غباری بر جای مانده از یک ستاره دنباله دار صورت می .گیرد ‏Page 7 • دنباله دارها : اين اجرام از جنس غبار و يخ اند و تا حدي به «گلوله ي برگ گل آلود» شباهت دارند بعضي از دنباله دارها كه به زمين نزديك مي شوند مي توان با چشم هم ديد .اما بيشتر آن ها را بايد با تلسكوپ ببينيم. وقتي دنباله دارها به خورشيد نزديك مي شوند يخ آنها بخار مي شود و دم درازي به طول هزارها كيلومتر مي سازد .دم .هميشه دو جهت مخالف خورشيد قرار مي گيرد • قمرها : از اجزاي ديگر منظومه شمسي قمرها هستند كه بدور سيارات مي چرخند .به جز عطارد و زهره ،بقيه سيارات منظومه شمسي حداقل يك قمر دارند .بزرگي بعضي از قمرها به بزرگي سياره اي مانند عطارد است .كره ي ماه قمر كروي زمين است .سنگ هايي كه فضانوردان از ماه به زمين آورده اند نشان ميدهد كه مواد سازنده اين قمر مانند موادPage 8 سازنده زمين و سيارك هاست ادامه ستارگان ستارگان • اختر شناسان به كمك تلسكوپ و ابزارهای علمی مختلف اطالعات زیادی را درباره ستارگان دریافت كرده اند. الف :نور اندازه و فاصله یك ستاره از زمین بر مقدار نور آن تاثیر دارد مثال اگر ستاره ای پر نور باشد معنایش آن است كه • ستاره یا بزرگتر و یا فاصله كمی از زمین دارد و جرم آن نیز زیاد است. • ب :دما ستاره ها از دور به صورت یك نقطه نورانی دیده می شوند كه معموال به رنگ آبی – قرمز و زرد دیده می شوند. اخترشناسان از روی رنگ نور آن ها می توانند دمای آن ها را حدس بزنند مثال: ستاره زرد رنگ نسبتا داغ محسوب می شود و دمای آن حدود 6000درجه است ستاره قرمز رنگ سردتر است و دمای آن حدود 3000درجه است ستاره آبی رنگ بسیار داغ است و دمای آن حدود 20تا 35هزار درجه است ج :تركیب به وسیله تجزیه نور اطالعاتی درباره تركیب آن حاصل می شود برای این كار از دستگاهی بنام طیف نگار استفاده .می كنند با مشاهده طیف جذیی ستاره می توان درباره تركیب اتمسفر آن قضاوت كرد • ‏Page 9 • • بزرگی • د:ادامه بزرگ*ی ستارگ*ان بسیار متفاوت است بزرگترین ستاره ای • كه تا كنون شناخته شده است اپسیلون اوریك با قطر 2/3میلیارد كیلومتر و سنگین ترین ستاره كوتوله سفید است كه یك سانتی متر مكعب آن یك تن وزن دارد. ه :فاصله تعیین فاصله ستارگان یكی از مشكالت بزرگ اختر • شناسان است و قتی نمی توانند به ستاره ای سفر كرد چگونه می توان فاصله آنرا مشخص كرد فقط با یك روش قابل اندازه گیری است به مثلث بندی معروف .است ‏Page 10 صورت های فلکی استستاره‌هاصورت‌ فلکی یا پیکرآسمانی گردایه ای از • که از دیدگاه زمینی به شکل ویژه ای مانندسازی و نام‌گذاری شده‌است در واقعیت سه بعدی ،ستارگان یک پیکرآسمانی لزوما ً به هم نزدیک نیستند و پیوندی به هم ندارند .قرار دادن آن‌ها در یک مجموعه تنها به‌خاطر نزدیکی ظاهری از دیدگاه زمینی است .دسته‌بندی ظاهری ستارگان به صورت پیکرهای‌آسمانی از دید نشانی‌دهی و ‌فهم آسمان سودمند است ساختن نقشه‌های آسان ِ ‏Page 11 فهرست صورت های فلکی نام‌های انگلیسی نام‌های دیگر در متون فارسی نام فارسی ‏Hydrus مار آبی ،نرمار ،هیة الماء آبمار ‏Ara مجمره ،عودسوز ،محراب نفاطه ،الببغاء آتشدان ‏Auriga ممسک‌االعنه ،ممسک العِنان ،عناندار، صاحب المعز ارابه‌ران ‏Draco تنین ،جوزهر (عربی‌شده گوزهر فارسی)، َهش َتن َبر اژدها ‏Pegasus فرس اعظم ،فرس ثانی ،اسب بالدار اسب بزرگ ‏Equuleus َف َرس اول ،قطعةال َف َرس ،پاره‌اسب اسب کوچک ‏Caelum قلم اسکنه ‏Chamaeleon حرباء آفتاب‌پرست ‏Vela شراع بادبان ‏Capricornus جُدَی ،بُزیچه چرخ ،بز دریایی ،بزماهی بزغاله ‏Perseus َب َرنده سر دیو ،برنده سر غول ،سوار ،حامل رأس الغول ،دیوکش برساووش ‏Arie َح َمل بره ‏Page 12 ادامه ‏Crater جام ،کاسه بزرگ ،باطیه ،معلف پیاله ‏Sagitta تیر ،سهم پیکان ‏Corona Australis اکلیل جنوبی ،افسر ،قبه تاج جنوبی ‏Corona Borealis فُکّه ،اکلیل شمالی ،کاسه درویشان ،کاسه یتیمان ،کاسه لئیمان ،قصعةالمساکین تاج شمالی ‏Canes Venatici سگ‌های تازی ،سگ‌های شکاری تازی‌ها ‏Libra میزان ،پله ترازو ‏Monocerus - تک‌شاخ ‏Telescopium - تلسکوپ ‏Antlia مفرغة الهواء ،تلمبه بادی تلمبه ‏Reticulum تور ماهیگیری ،تاربست ،شبکه تور ‏Tucana طوقان توکان ‏Eridanus نهر ،رودخانه فلکی ،نهر االردن جوی ‏Lacerta سوسمار ،مارمولک ،بزمجه چلپاسه ‏Crux صلیب جنوبی چلیپا ‏Cancer سرطان خرچنگ دب اکبر ،هفت اورنگ ،ارابه داوود ،بنات نعش کبری خرس بزرگ ‏Ursa Major ‏Page 13 ادامه ‏Ursa Minor دب اصغر ،هفت اورنگ کوچک ،سریر فلک خرس کوچک ‏Lepus ‏Grus ‏Delphinus ‏Aquarius ‏Circinus ‏Gemini ‏Virgo ‏Cassiopeia ‏Vulpecula اَر َنب ریزنده آب ،ساکب‌الماء ،دال پرگار جوزا ،تؤمان عذرا ،خوشه ،سنبله خداوند کرسی ،سرور تخت روباه ،ثعلب برزانونشسته ،الجاثی علی رکبتیه ،پهلوان ،راقص، هرکول - خرگوش ُدرنا دلفین دَلو دوپرگار دوپیکر دوشیزه ذات‌الکرسی روباهک ‏Hercules ‏Camelopardalis زانوزده زرافه ‏Andromeda اِمرأة المُسلسله ،ناقه ،زن زنجیری ،زن در زنجیر، شاهزاده زن برزنجیر ‏Horologium ‏Scutum ‏Sextans السدس ساعت سپر سکستان ‏Canis Major کلب اکبر ،کلب الجبار ،سگ کالن سگ بزرگ ‏Canis Minor کلب اصغر ،کلب مقدم ،الغمیصاء ،تریشگ (از پارسی میانه) سگ کوچک ‏Sculptor کارگاهَ ،حجّ ار سنگتراش ‏Page 14 ادامه ‏Pictor آلةالمصور سه‌پایه (نقاش) ‏Triangulum مثلث ،االشراط سه‌سو ‏Lynx وشق سیاه‌گوش ‏Phoenix عنقاء ،ققنوس سیمرغ ‏Carina کشتی ،تیر حمال ،السفینةالطائر شاه‌تخته ‏Orion جبار ،راعی ،النسق ،بزرگ‌منش شکارچی ‏Lyra چنگ رومی ،دیگ‌پایه ،یک‌پایه ،سه‌پایه ،لورا (از التین)، اثافی ،نسر واقع ،سلحفات ،بربط ،الصنجَ ،ک َشف َشلیاق ‏Leo اسد ،شیر سپهر شیر ‏Leo Minor اسد اصغر شیر کوچک ‏Pavo - طاووس ‏Aquila - عقاب ‏Pyxis - قطبنما ‏Centaurus سنطوروس ،ظلیم قنطورس ‏Cepheus سلطان ،ملتهب قیفاووس ‏Columba حمامه کبوتر ‏Scorpius عقرب کژدم ‏Puppis دنباله کشتی کشتی‌دم ‏Corvus ُغراب ،زاغ کالغ ‏Sagittarius قوس ،رامی ،کماندار ،کمانگیر ،تیرانداز ،نیم‌اسب کمان ‏Fornax تنور کوره ‏Page 15 ادامه ‏Mensa میز ،میز صحرائی کوهمیز ‏Taurus ثور گاو ‏Boötes صیاح ،حارس‌الشمال ،حارس‌السماء ،بورطیس ّ عوا ،گاوچران ،بقارّ ، حارس ،طاردالدب گاوران ‏Lupus سبع گرگ ‏Norma خطکش ،تراز گونیا ‏Coma Berenices گیسوان برنیکه گیسو ‏Serpens حیه ّ مار ‏Hydra شجاع مار باریک ‏Ophiuchus ح ّواء ،حامل مار مارافسای ‏Cygnus دجاجه ،قو ،مرغ ،طایر ،اوز العراقی ،الفوارس ماکیان ‏Pisces حوت ،حوتین ،سمکه ،دوماهی ،ماهی سپهر ماهی ‏Volans ‏Piscis Austrinus حوت جنوبی ماهی پرنده ماهی جنوب ‏Dorado ماهی طالیی ،طالماهی ،ابوسیف ماهی زرین ‏Triangulum Australe پرنده بهشتی مثلث جنوبی مرغ بهشتی ‏Musca مگس ،ذبابه مگس جنوبی ‏Microscopium - میکروسکوپ ‏Cetus ُ قیطس ،هیوالی دریایی ،مجمع الکواکبَ ،کهت (از پارسی میانه) نهنگ ‏Octans ثُمن ،اُکتان َهش َتک ‏Indus - هندی ‏Apus ‏Page 16 • جمالت زير را با كلمات مناسب پر كنيد .جنس دم دنباله‌دارها از يخ است. • رنگ آبي ستاره نشانه اين است كه آن ستاره سرد است. • سيارات داخلي به ترتيب كدام است؟ ب) عطارد ،زهره ،زمين ،مشتري • الف) زهره ،عطارد ،زمين ،مريخ د) مشتري ،زحل ،اورانوس ،نپتون • ج) عطارد ،زهره ،زمين ،مريخ • جنس كدام سياره از سنگ و فلز است؟ ب) مريخ ‏الف) مشتري ‏ج) زحل ‏د) اورانوس • كدام سياره قمر ندارد؟ د) زحل  ج) مريخ  ب) زهره  • الف) پلوتو  • در واكنش‌هاي هسته‌اي خورشيد كدام عنصر به ديگري تبديل مي‌شود؟ ‏ ب) هيدروژن به هليوم • الف) هليوم به هيدروژن د) اكسيژن به هيدروژن • ج) هيدروژن به اكسيژن • دوام لكه‌هاي خورشيد چه مدت است؟ ب) چند ماه تا چند سال • الف) چند روز تا چند ماه د) چند دقيقه تا چند ساعت • ج) چند ساعت تا چند روز • چه اجزايي به دور خورشيد مي‌گردند؟ • سيارك‌ها را توضيح دهيد. • شهاب چيست؟ • شهاب سنگ چيست؟ • دنباله‌دارها را توضيح دهيد. • چرا دنباله‌دارها هميشه دم خود را مخالف خورشيد قرار مي‌دهند؟ ‏Page • قمر 17 چيست؟ سئواالت امتحانی • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • به خورشيد و همه اجزايي كه به دور آن مي چرخند ...........مي‌گويند. به سيارات زمين مانند سيارات ............هم مي‌گويند. نام ديگر سيارات مشتري مانند سيارات ..........است. سياره ............در تقسيم بندي سيارات جاي ندارد. 73%حجم خورشيد را ..............و 25در صد آن را .............تشكيل داده است. منشأ گرماي خورشيد ....................است. در واكنش‌هاي هسته‌اي خورشيد ................به ...........تبديل مي‌شود. به قطعات سنگي ميان دو سياره مريخ و مشتري .............مي‌گويند. به سنگ آسماني كه هنگام ورود به اتمسفر بر اثر اصطكاك با هوا ،داغ و تبخير مي‌شود ..............مي‌گويند. به سنگ آسماني بزرگ كه از اتمسفر زمين مي‌گذرد وروي زمين مي‌افتد ..............مي‌گويند. صحيح و غلط بودن جمالت زير را مشخص كنيد. سياره عطارد در تقسيم‌بندي سيارات جاي ندارد. جنس سياره‌ي مشتري از مايع و گاز است. در واكنش‌هاي هسته‌اي خورشيد هليوم به هيدروژن تبديل مي‌شود. سيارك‌ها در فاصله بين مشتري و زحل قرار دارند. شهاب سنگ آسماني است كه در اتمسفر زمين مي‌سوزد و تمام مي‌شود. سيارة پلوتو قمر ندارد. دنباله‌ دارها دم خود را در جهت موافق خورشيد قرار مي‌دهند. ‏Page ماه از يخ و غبار است. 18كره‌ي جنس