مالاريای انسانی

صفحه 1:
WU 

صفحه 2:
مالاریای انسانی به نامهای پالودیسم ‎(Paludism)‏ تب حاره ای» تب نوبه» تب و لرزء تب متناوب و تب جنگل هم نامیده می شو د. 

صفحه 3:
تاريخجه مالاريا (1115]0157 1/1313113) مالاريا احتمالاً بيمارى قبل از ييدايش انسان است. منشاء احتمالى مالاريا بايد قاره آفريقا باشد ى با مهاجرت انسان در طی دوران نو اروپا و آسیا (خاورمیانه. هند. چین) انتشار يافته است. بیماری به آمریکای مرکزی و جنوبی احتمالا از آسیا در هزاره اول میلادی بوده نشانگان دوره ای که با تب و لرز همراه می باشد و در ادبیات قدیمی در ورقهای پاپیروس, سال ۱۶۷۰ ق. م» شرح داده شده است. بقراط پزشک یونانی در قرن پنجم قبل از میلاد به رابطه تب های متناوب با مرداب ها اشاره نموده و علائم مالاریا نظیر بزرگی طحال را شرح داده است. تب ها بوسیله سقراط فیلسوف یوتانی, قرن ۶ ق. م» به انواع مداوم. روزانه, سه گانه و چهارگانه تقسیم شدند. 

صفحه 4:
در بررسیهای تاریخی علت شکست ارتش آتن در محاصره بندر سیسیلیان سیراکوس, سال ۱۳؛ ق. ‎op‏ ‏و علت مرگ اسکندر مقدونی در سن ۲۲ سالگی, سال ۳۲۳ ق. م» را بیماری مالاریا می دانند. نام مالاریا از دو لغت ایتالیایی " 11810" به معنی بد و "۸۵۲12" به معنی هوا گرفته شده است. به دلیل اينکه رم در زمانهای قدیم شهری بوده که توسط زمینهای باتلاقی احاطه می شده است و انتقال مالاریا در اطراف این شهر را که به سبب ایجاد محل مناسب برای رشد پشه ها فراهم شده بود ناشی از هوای فاسد بر روی آب راکد مى دانستند. لغت مالاریا به معنی آب و هوای بد به اين بیماری اطلاق شد. رونالد راس تحقیقاتی در اسکندررآباد و کلکته هندوستان انجام داد و توانست در سال ۱۸۹۷ اسپوروگونی یک گونه پلاسمودیوم بنام پلاسمودیوم رلیکتوم که در پرندگان وجود داشت را در پشه کولکس کشف و گزارش دهد و به اين طریق توانست انتقال مالاریا توسط پشه ها را اثبات کند. اثباتی که منجر به دریافت جایزه نوبل در سال ۱۹۰۲ گردید , گرچه اید انتقال مالاریا توسط پشه ها توسط دیگران بخصوص توسط پزشک رومی, لانسینی؛ در سال ۱۷۱۷ و آلبرت کینگ در سال ‎yy‏ 

صفحه 5:
اهمیت مالاریا از دیدگاه بهداشتی * گستردگی و شیوع بالای بیماری * شیوع مقاومت علیه داروها و حشره کش ها * موربیدیتی و مورتالیتی بالا * تحمیل هزینه های گزاف به جامعه 

صفحه 6:
عامل بیماریزا عامل بيمارى یک نوع پرتوزوئی خونی به نام پلاسمودیوم 135100111110 می باشد و انواع انسانی آن فالسیپاروم. ویواکس, مالاریه, اوال هستند. پلاسمودیوم فالسیپاروم بیماریزاترین گونه مالاریا است. پلاسمودیوم فالسیپاروم کشندگی بالاتری دارد. پلاسمودیوم مالاریه باعث ایجاد طویل المدت ترین شکل مالاریا می گرد پلاسمودیوم ویواکس بیشترین انتشار را دارد. مرگ و میر ناشی از ویواکس و اوال نادر است. نوع اوال در ایران وجود ندارد و بیشتر در محدود با افریقای گرمسیری است. 

صفحه 7:
ناقل * پشه آنوفل ماده ناقل و میزبان نهایی انگل مالاریاست. از بین ۶۰۷ نوع آنوفل 15 نوع آن ناقل بیماری هستند که در کشورمان ‎۱٩‏ گونه وجود دارد که تا کنون ۷ گونه آن ناقل بیماری بوده اند. * آنوفل استفنسی, کولیسفالیس, فلوویتالیس, سوير ييكتوسء ساکارووی و دتالی از ناقلین مهم شناخته شده اند. 

صفحه 8:


صفحه 9:
میزبان * میزبان اصلی: پشه آنوفل ماده که دوره جنسى انكل در اين حشره رخ می دهد. * میزبان واسط: انسان که دوره غیر جنسی انگل در وی صورت می گیرد. 

صفحه 10:
دوره کمون * فالسیپاروم ۱۲ روز ‎٩(‏ تا ۱۶ روز) ویواکس ۱۶ روز (۸ تا ۱۷ روز) مالاریه ۲۸ روز (۱۸ تا ۶۰ روز) اوال ۱۷ روز (۱۱ تا ۱۸ روز) 

صفحه 11:
علانم مالاریا علامت متداول بیماری تب شدیدی است که همراه با سایر علائم مربوطه ‎So!)‏ عرق) برای مدت ۵ تا ۸ ساعت ادامه یافته و سپس هر ۲ یا ۳ روز یکبار باز می گردد. هر یک از این حملات. نیروی بیمار را به شدت تحلیل برده و باعث کاهش شدید فعالیت های بیمار در طی دوران بیماری می گردد. * حملات اولیه مالاریای حاد حداقل ۲ هفته پا بیشتر طول می کشد و در اثر ابتلاهای مکرر و همراه با پیشرفت بیماری؛ کم خونی و بزرگی طحال حادث شده که در اکثر بیماران در طی یک یا دو هفته بعد از حمله اولیه می توان آنرا لمس نمود. 

صفحه 12:
علایم متداول مالاریا در بين مراجعين به لماذمو۲0 ۱۵۲۷۵1 ۷17۵1 در آمریکا نوع علامت بالينى درصد يروز تب و لرز ‎oF Fever & Chills‏ آسردرد ‎ve Headache‏ آدردهای عضلانی ‎ee Muscle Pain‏ کید قارل لس ‎Liver‏ .۳۳ طحال قابل ليس ‎[Palpable Spleen‏ 76 تهوع واستفراغ ‎vr [Nausea & Vomiting‏ دردهای شکمی : سهال ‎Abdominal Cramps/Diarrhea‏ ۶ 

صفحه 13:
یک حملهٌ مالاریا شامل مراحل زیر است: ۱- مرحله سرما (51206 010/)): ناگهانی شروع می شود. بیمار شدیداً احساس کسالت نموده, دچار سردرد و دردهای استخوانی شده و تمام بدن با سرمای شدید و غير قابل تحملی به مدت ۱ ساعت شروع به لرز می نماید. 

صفحه 14:
‎Stage) L_§ «a. -¥‏ 101): با بالا رفتن دمای بدن به حدود 4۰ تا ۶۱ درجه سانتیگراد لرز متوقف شده و تب شدیدی بدن را فرا می گیرد که مدت ۱ تا ۲ ساعت این وضعیت ادامه دارد. دور تب بر حسب گونه های مختلف پلاسمودیوم متفاوت و به صورت زیر می باشد. * تب ۲ روز یکبار: عامل آن پلاسمودیوم اووال ویواکس و فالسیپارم می باشد. ‏* تب ۳ روز یکبار: توسط پلاسمودیوم مالاریه ایجاد می گردد. ‎ 

صفحه 15:
۳- مرحله تعریق (51206 8۲۷601170): پس از گذشت ۱ تا ۲ ساعت از شروع تب. بیمار شروع به عرق نمودن کرده که در پایان این مرحله و با ذشت ه الی ۸ ساعت از شروع تب. درجه حرارت بدن به حد طبیعی باز مى گردد. بیمار خسته اما بدون علامت است و تا شروع مرحلهٌ بعدی احساس آرامش می کند. 

صفحه 16:
راه انتقال مالاریا Jab ‏انتقال‎ * * انتقال مستقیم * مالاریای مادرزادی 

صفحه 17:
طول دوره بیماری فالسی پاروم : ۲ تا ۳ سال ویواکس: ۳ تا 6 سال اوال : ۳ تا ء سال مالاریا : چند سال 

صفحه 18:
عوامل مربوط به میزبان سن: تمامی سنین را مبتلا می کند. جنس: مردها شانس بیشتری برای ابتلا دارند. وضعیت اقتصادی اجتماعی محل سکونت جابجایی جمعیت عادات انسانی 

صفحه 19:
عوامل مربوط به ناقل انتخاب میزبان طول عمر وفور آنوفل عادات استراحت عادات تخم ریزی زمان گزش مقاومت به حشره کشها ظرقیت ناقل 

صفحه 20:
عوامل محیطی فصل درجه حرارت رطوبت بارندگی ارتفاع مالاریای ناشی از انسان محیط اجتماعی اقتصادی 

صفحه 21:
پروتکل کشوری برخورد با بیماری 

صفحه 22:
تشخیص آزمایشگاهی مهمترین روش تشخیص مالاریاء مشاهده انگل در خون می باشد. مهمترین وسیله آزمايش گسترش ضخیم لام خون که زودتر و بهتر وجود پلاسمودیوم را مشخص می کند. گسترش نازک نوع پلاسمودیوم را نمایان می سازد. 

صفحه 23:
بیماریابی پیماریابی به دو طریق انجام می شود: ۱- مراجعه بهورز هر ماه یکبار (در مناطق آلوده هر ۱۵ روز یکبار) به کلیه منازل روستاهای تحت پوشش خانه بهداشت (اصلی و قمر) و تهیه نمونه خون از گروههای زیر جهت آزمایش (بیماریابی فعال): *_ کلیه افراد تب دار مشکوک * _ کلیه افرادی که طی ماه گذشته تب داشته اند * كليه افرادى كه از مناطق آلوده به مالاریا به منطقه تحت پوشش خانه بهداشت آمده اند. * كليه افرادی که برای مدتی به مناطق آلوده به مالاریا مسافرت داشته و بعد مراجعت نموده اند. * کلیه بیماران درمان شده قبلی ۲ - تهیه نمونه خون از بیمارانی که هنگام مراجعه به خانه بهداشت تب و لرز وعلائم مشکوک به مالاریا داشته اند جهت آزمایش (بیماریابی غیر فعال) 

صفحه 24:
پیشگیری و کنترل مالاریا حذف انگل مالاریا از میزبان انسانی جلوگیری از تماس پشه با انسان * مبارزه با لارو پشه ها و کاهش منابع لاروی مبارزه با ناقل بالغ 

صفحه 25:
حذف انكل مالاریا از میزیان انسانی * پیشگیری دارویی * واکسیناسیون 

صفحه 26:
جلوگیری از تماس پشه با انسان 

صفحه 27:
مبارزه با لارو پشه ها و کاهش منابع لاروی * روش مکانیکی * کنترل شیمیایی * روش های بیولوژیکی 

صفحه 28:
مبارزه با ناقل بالغ * حشره کشهای ابقایی * سمپاشی فضایی * روشهای ژنتیکی 37 

صفحه 29:
وضعبت مالاریا در سایر کشورها 

صفحه 30:
۰ میلیون نفر در سال )+74 در آفریقا) بیش از ‎٩۰‏ کشور دنیامالاریا خیزند. ۲ میلیارد نفر در دنیا در معرض خطر ابتلا به مالاریا هستند. الانه ۳۰۰ تا ۰۰۰ میلیون نفر به مالاریا مبتلا شده که ۲ تا ۳ میلیون نفر از آنان که عمدتاً کودکان و زنان باردار هستند. جان خود را از دست می دهند. اهمیت مبارزه با مالاریا باعث شده تا کاهش پنجاه درصدی موارد بیماری تا سال ۲۰۱۵ بعنوان یکی از اهداف مهم توسعه هزاره توسط سازمان ملل اعلام گردد . 

صفحه 31:
ایران: ۱۷۰۰ مورد پاک ترین همسایه: ازبکستان ۱ مورد آلوده ترین همسایه: افغانستان 9۹۱۶۶۱ مورد آلوده ترین در منطقه: هندوستان ۱۷۸۱۳۳۶ مورد کل دنیا: ۶۰۸۳۸۸۷۰۲ مورد آلوده ترین در دنیا: تانزانیا ۱۰۷۱۲۵۲۲ مورد 

صفحه 32:
مالاریا در کشورمان منطقه شمالی سلسله جبال زاگرس که ۷۰/ جمعیت کشور را تشکیل می دهد مالاریا در آن تحت کنترل است. مناطق غربی و جنوب غربی با حدود ۲5/ جمعیت کل کشور که مالاریا به طور محدود در آن منطقه وجود دارد ولی در حال مهار است. نطقه جنوب شرقی کشور با جمعیتی حدود 0// جمعیت کشور شامل استانهای سیستان و پلوچستان, هرمزگان و قسمت گرمسیری استان کرمان دارای بیشترین موارد بیماری است. 

صفحه 33:
استانهای با بروز شدید (6/۲- 9/۱ در صد هزار نفر جمعیت): استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان استانهای با بروز متوسط (0/۱- ۱/۰ در صد هزار نفر جمعیت): کرمان, فارس, ‎Shek‏ سمنان. یزد. تهران» قم. قزوین» اصفهان» کاشان؛ بوشهر و مازندران. استانهای با بروز پایین (کمتر از ۱/۰ در صد هزار نفر جمعیت): آذربایجان شرقی و غربی, گلستان, گیلان. زنجان. کردستان» کرمانشاه ایلام» خوزستان» چهارمحال بختیاری» مرکزی و اردبیل. 

صفحه 34:
ظرف سالاهای اخیر سالانه بین ۳ تا ۸ هزار مورد مالاریا از اففانستان» پاکستان و بنگلادش به کشور ما وارد شده اند. به طوری که در سال ۱۳۸۱ حدود ۵۲ بیماران گزارش شده موارد غیر ایرانی بوده اند. تا سال ۱۳۸ ‎۸٩۳‏ موارد مالاریا در کشور از ۲ استان کرمان؛ سیستان و بلوچستان و هرمزگان گزارش شده است و بیشترین موارد نیز ‎٩۳(‏ درصد) مربوط به استان سیستان و بلوچستان بوده است. 

صفحه 35:
سیمای کلی مالاریا در كشور طى ينج سال اخير ۱۳۳۸۶۱ تعداد موارد مالاریا در طی سالهای ۸۱-۸۱ به غیر از سال ۸۲ که به طور غیر منتظره ای نسبت به سال افزايش يافته است. سیر نزولی یکنواختی را نشان می دهد. از عمده دلایل افزایش موارد در سال ۸۲ می توان به بارندگی بی سابقه در ماههای مرداد و شهریور سال مورد نظر و به دنبال آن ایجاد محیط های لاروی گسترده در مناطق شرقی استان هرمزگان و جنوب سیستان و بلوچستان. کاهش درجه حرارت و در نتیجه ازدیاد وقور ناقل. افزایش شدید بیماری در مناطق مالاریا خیز کشورهای هم ‎lye‏ عملیات نامناسب کنترل ناقلین به دلایل مختلف تدارکاتی از جمله فرسودگی تجهیزات سمپاشی و کمبود وسایل نقلیه عنوان کرد. با رفع نسبی نقایص و اقدامات مناسب پیشگیرانه در دانشگاه های علوم پزشکی مناطق نوب شرقی کشور و هوشیاری سیستم بهداشتی در سال ۸۳ وضعیت کنترل بیماری بهبود یافته و کاهش پنجاه درصدی موارد مالاریا حاصل گردید. 

صفحه 36:
* سیمای بیماری در استان هرمزگان از الگوی کشوری تبعیت نمی کند به گونه ای که درصد ابتلای گروه سنی زیر ۶ سال به طور فزاینده ای از سال ۱ تا ۸ ازدیاد يافته و به همان نسبت درصد ابتلا در دو گروه سنی 6-۱6 سال و بالای سال ۱۵ نیز کاهش یافته است. * حدود 7/۱۲ از نسبت بیماران مرد در طی این سالها کاسته شده است, که با توجه به کاهش مهاچرین افاغنه از تعداد کاسته شدن از تعداد مبتلایان مرد طبیعی به نظر می رسد. 

صفحه 37:
روند بیماری به لحاظ محل سکونت نیز طی سالهای مزبور تغییر يافته و بیشتر به سمت روستا معطوف گشته و بر این اساس بار دیگر می توان نتيجه كرفت كه بيمارى مالاریا در ايران بیشتر چهره محلی یافته است. در گذشته در شهرها موارد بیشتری از بیماری مشاهده می شد. از طرف دیگر بهبود وضعیت زندگی در شهرها و ارتقاء شاخص های رفاهی و نیز صنعتی شدن شهرهاء کمک قابل توجهی به جلوگیری از انتقال بیماری در مناطق شهری نموده است. در سال ۸۱ به دتبال سیل و طوفان گونو و علی رغم پیش بینی های کارشناسان مبنی بر افزايش جند برابرى موارد مالارياء خوشبختانه بدلیل عملکرد صحیح و اقدامات به موقع کارکنان شاغل در امر کنترل مالاریای استانهای جنوب شرقی تعداد موارد مثبت نسبت به سال ۸۵ تغییر معنی داری نداشت. 

صفحه 38:
در طی سالهای ۸۱ تا ۸۲ همچون سالهای گذشت ویواکس تعلق دا بدیهی است این روند صعودی به استثنای سال ۸۲ نشان دهنده انتقال محلی در مناطق مالاریا خیز جنوب و جنوب شرقی کشور می باشد. کاهش موارد فالسیپارم نیز به شکلی موید افزایش انتقال محلی می باشد. می توان چنین قضاوت نمود که با کاهش تعداد مهاجران افغانی و پاکستانی درصد آلودگی به فالسیپارم در حال کاهش می باشد و به همان میزان موارد ویواکس جایگزین آن می شود. شش سال اخیر چهره مالاریا از نظر توزیع بیماری به تفکیک ملیت. در کشور تغییر داشته است. به طوریکه در سال ۸۱ بیش از نیمی از بیماران کشور را افراد غیر ایراتی تشکیل می دادند. در حالیکه در حال حاضر تنها 7/۱5 موارد بیماری به افراد غیر ایرانی تعلق دارد. در طى اين سالها به تدريج با خروج اقاغنه از کشور روز به روز بر نسبت مبتلایان ایرانی افزوده شده است. بیشترین میزان آلودگی به مالاریای که از سال ۸۱ با یک روند صعودی روبرو بوده است. 

صفحه 39: