مدیریت فرآیند‌های کسب و کار و معماری سرویس‌گرا

مدیریت فرآیند‌های کسب و کار و معماری سرویس‌گرا

اسلاید 1: مدیریت فرایندهای کسب و کار و معماری سرویس گرااستانداری اصفهاندکتر فریدون شمسبهار 88

اسلاید 2: معرفی و تاریخچهBusiness Process Management

اسلاید 3: تاريخچه اکوسیستم هاي کسب وکاربا توجه به روند تغییرات محیط های کسب وکار، تمرکز اکوسیستم های کسب وکار را می توان به صورت زیر تقسیم نمود:تولید بیشتر (تعداد)، دهه 1960تولید ارزان (هزینه)، دهه 1970تولید بهتر (کیفیت) ، دهه 1980تولید سریعتر (زمان)، دهه 1990تنوع تولید بیشتر (سرویس)، قرن 21

اسلاید 4: تغيير! ” ... توانايي و قابليت تغيير در كسب وكارهای مدرن، ارزش و اهميت بيشتري نسبت به اولين و پيشرو بودن، دارد. “Business Process Management — The Third Wave Howard Smith & Peter Fingar بزرگترين چالش كسب و كار؛تغییر

اسلاید 5: مديريت فرآيند كسب وكار- يك تعريف يك روش و سيستمي براي تعريف، مديريت، تحليل و بهينه سازي فعاليت هامديريت فرآيندهاي سازماني در باره اين موضوع بحث مي كند كه كليه فرآيندها و همه راه هايي كه به مشتري ختم مي شود تحت كنترل درآيند.BPMپاردايمي است مركب از مفاهيم مديريتي و فناوري اطلاعاتBPMSنوع خاصي از نرم افزار مي باشد كه از تمام چرخه عمر فرآيندهاي كسب وكار پشتيباني مي كند.

اسلاید 6: مقدمه ای در خصوص BPMمديريت فرآيند تجاري (BPM) در دنياي آکادميک دهه هاي 50 و 60 به عنوان اجراي بهبود در رويکرد مديريت کيفيت شناسايي شد. در دهه 80 مولفان،  Hammer and Champy مديران تجاري را به مديريت فرآيندها ، فرآيند مهندسي مجدد و مديريت گردش کار معطوف داشتند.امروزه  BPM زمينه سازي پيشرفت مستمر است. بسياري از شرکتها به تجربه ياد گرفته اند که BPM يک سرمايه گذاري قوي در رويارويي سريع با نيازهاي تغييرات در نوعي از دنياي پوياي امروزه است. فرآيندهاي موجود در سازمانها داراي اين خصوصيات هستند : پيچيده هستند ، پويا و دائما در حال تغيير هستند ، بصورت نامنظمي گسترش يافته اند و در هر سيستم و نهادي بصورتي متفاوت محلي سازي (customized ) شده اند.

اسلاید 7: چرخه عمر و اجزای BPMمدلسازی و طراحیتوسعه و پیاده سازیاجرا و مدیریتتحلیل و بهینه سازیاجراي فرآیندهای کسب وکارتوسعه فرآیندهای جدید ترکیبی با توسعه مولفه هاي موجودپیاده سازی فرآیندها در سيستممدلسازی و مستندسازی فرآیندهای کسب و کارطراحی شماتیک فرم های الکترونیکیطراحی شماتیک برنامه های کاربردی هماهنگ ردیابی بلادرنگ عملکرد فرآیندهای کسب وکار مدیریت شفاف بر روی عملکرد فرآیندهای کسب وکاربهینه سازی بلادرنگ فرآیندیتعامل مستقیم کاربران نهایی با سیستمتعامل با فرآیندهای هماهنگ شده با سیستم های موجودمدیریت موثر و اعمال کنترل بر روی فرآیندها

اسلاید 8: مدیریت فرآیندهای کسب وکارتئوري هاي مديريتيتكنولو‍ژي هاي مدرن+=BPM مدیریت کیفیت جامعمهندسی کسب وکارتفکر سیستمیتوسعه نرم افزارهای کاربردی یکپارچه سازی سیستم ها معماری سرویس گرامدیریت گردش کارمدیریت تراکنش های اطلاعاتی

اسلاید 9: نتایج BPM : مدیریت و اصلاح فرایندها و رضایت مشتریامکان شناسایی و اصلاح فرایندهابهبود فرایندهای ارتباطیبازخورد سریعشناسایی گلوگاه هابهبود مداومتسهیل تغییرات و هماهنگی با شرایط جدیدایجاد مبنای تعریف سیاست گذاری هایکپارچه سازی فرایندها و خدماتتهیه ی گزارش ها و تحلیل های اجرایی و مدیریتیافزایش رضایت مشتریاولویت دهی مؤثرتسریع تصمیم گیری

اسلاید 10: عينيت بخشيدن به BPM با كمك فناوري اطلاعات ...تكنولوژي تا كنون اين توانايي را نداشته است كه خود را كاملا با شرايط واقعي فرآيندهاي سازماني وفق دهد. نياز به نوعي از سيستم ها براي پياده سازي BPM مدتهاست كه وجود دارد.سیستم های مناسب برای BPM باید این ویژگیها را داشته باشند:رویکرد و ساختار افقی داشته باشند (بجای رویکرد عمودی – وظیفه ای)قابیلت تغییر و انعطاف بالائی داشته باشند (به دلیل تغییر مداوم کسب و کار)در سطح کل سازمان به کار گرفته شوند (چون فرایندها به هم وابسته اند)

اسلاید 11: در پاسخ به اين نياز چهار نسل از سيستم هاي اطلاعاتي تا كنون به وجود امده اند.نسل اول: نرم افزارهاي منفردنسل دوم: سيستم هاي ERPنسل سوم: سيستمهاي WFMنسل چهارم: سيستمهاي مديريت فرايندهاي كاري (BPMS)

اسلاید 12: نسل اول: نرم افزارهاي سنتي و قديمي نرم افزارهاي تك كاربره و منفرد(single) مدت زمان زيادي جهت پشتيباني از فرآيندهاي سازماني شركتها به كار گرفته شده اند. تا حدود سال 1990 پشتيباني از فرايندهاي كاري بطور معمول توسط اين برنامه هاي كاربردي انجام مي شد – بصورتيكه امروزه از آنها به عنوان نرم افزارهاي سنتي و قديمي ياد مي شودهنوز تعداد زيادي از شركتها جهت انجام امور اساسي خود از جمله كنترل فرآيند فروش كالاها ، حسابداري و سيستم انجام معاملات از اينگونه نرم افزارها استفاده مي كنند. اين نرم افزارها احتياجات جديد مورد نياز را برآورده نمي سازند، احتياجاتي از قبيل قابليت انعطاف ، تغيير سريع و شفافيت. يك سازمان با تعداد زيادي از اين قبيل نرم افزارها به سادگي قابليت تغيير فرآيندهاي سازماني خود را نداردفرآيندها نمي توانند از منطق ثابت برنامه هاي پشتيباني كننده عبور كنند و حتي روالهاي كاري اين فرايندها قابليت اصلاح و انعطاف ندارند، چه برسد به اينكه بخواهند منطبق بر نيازهاي خاص و جديد شوند.

اسلاید 13: نسل دوم: سيستم هاي ERP بعد از دهه 1990 پكيجهاي ERP مانند SAP ، Peoplesoft ، و Oracle Financials به عنوان نرم افزارهاي در سطح مديريت فروش رفتند و به عنوان نرم افزاري كه ميتوانند تعداد زيادي و يا حتي اكثر احتياجات شركتها را برآورده كنند معرفي شدند.سيستم هاي ERP قرار بود قابل اطمينان و كارا ، با قابليت انعطاف ، سريع و شفاف باشند. در واقع نيز اين سيستم ها نسبت به سيستمهاي قديمي با قابليت انعطاف بيشتر و با قابليت انطباق سريع بودند و در ضمن آنها از عهده پيچيدگي و وابستگي فرآيندهاي سازمانها بر آمده بودند. اما طبق گزارشات و نتايج عملي بدست آمده، تعداد كمي از سازمانها و شركتها انتظاراتي را كه از پروژه هايERP داشته اند را بدست آورده اند، حتي بوجود آورندگان سيستمهاي ERP ايجاد نسل جديد اين گونه سيستمهاي را در دستور كار دارند. در عمل سيستمهاي ERP هيچكدام از قابليتهاي وضوح و قابليت انعطاف سريع را برآورده نكردند. مضاف بر اينكه به دليل هزينه زياد پياده سازي سيستم هاي متفاوت نرم افزاري ERP عملكرد آنها در مواجهه با فرآيندهاي كاري متوقف شد.

اسلاید 14: نسل سوم: سيستمهاي WFMسيستمهاي گردش كاري يكي از راه حلهاي ديگري است كه تاكنون ارائه شده است.اين سيستمها مبتني بر زيستچرخ مستندسازي و عمليات بر اساس فرمهاي اطلاعاتي استبصورت كلي اين سيستمها از فرآيندهاي دفتري، استاتيك و خوش تعريف پشتيباني مي كنند. از آنجايي كه فرآيندها بصورت واضح و آشكار در نرم افزار بيان مي شوند اين نرم افزارها شفافيت و وضوح را برآورده مي سازنداين نرم افزارها قابليت تغيير و بروزرساني سريعي دارند به خاطر اينكه آنها تعاريفي را ايجاد مي كننده كه به راحتي و سرعت قابل تغييرند.محدوديت اصلي كه اينگونه سيستمها دارند عدم يكپارچه سازي است: در ضمينه ارتباط اين نوع سيستمها با يكديگر ضعف وجود دارد. برنامه هاي پياده سازي بر مبناي جريان كار وابسته به كسب و كاري هستند كه براي آن كسب و كار بوجود آمده اند و به راحتي قابل بكارگيري در مورد مشتريان ، تأمين كنندگان و شركاي تجاري ديگر نمي باشند.

اسلاید 15: ظهور BPMS

اسلاید 16: نسل سوم: سيستمهاي مديريت فرايندهاي كسب و كارهمه راهها در حال منتهي شدن به سيستم مديريت فرآيندهاي سازماني به عنوان هسته سيستم هاي سازماني آينده هستند . نسل جديدي از سيستمها در حال ظهور مي باشند که هدف اصلي آنها هماهنگ کردن فرآيندها با کار ديگران است , شعار اصلي آنها اين است که جزئي از سيستم يا افراد آنها باشيم. اين سيستم ها كه از سال 2005 به بعد در حال فراگير شدن هستند اكثر مبتني بر تكنولوژي و پروتكل هاي معماري سرويس گرا هستند. دلیل استفاده این سیستم ها از معماری سرویس گرا قابلیت بالای انعطاف پذیری و استفاده مجدد این معماری است که در مباحث مدیریت فرایندهای کاری مورد نیاز است.

اسلاید 17: چالش های بکارگیری BPMS بحث فناوری و تکنولوژینوع سازمان و بلوغ آنگسترده شدن حوزه و تعداد فرایندهاوابستگی با مفاهیم دیگر مکمل مثل SOA, EAIنظم پذیر نبودن سازمانها و فرهنگ مامتدولوژی و فوت و فن کار

اسلاید 18: معرفی معماری سرویس گرا

اسلاید 19: معماري سرويس گرا : نسل جديدي از معماري هاBatchSingle App.Client/ServerWeb ClientServiceOrientedArchitectures1970s1980s1990s2000s2010s

اسلاید 20: 65% بودجه فناوری اطلاعات سازمانها صرف یکپارچگی می شود ... !Integration LayerLegacyHRFinanceERPNewcompositeapplicationsProcessautomationB2BSuppliersCustomersStrategicpartners

اسلاید 21: تعریف سرویس عملی كه به وسیله یك سرویس دهنده انجام می شود و از نظر سرویس گیرنده ارزشمند است. ممكن است انجام یك درخواست كوچك روی داده مانند دریافت یا ذخیره اطلاعات باشد یا مربوط به انجام كاری پیچیده تر مانند پردازش یك تصویر باشد.در معماری سرویس گرا معمولا سرویس را بصورت خاص تر تعریف می كنند و به نوعی مضمون آن را با شیء و مولفه مرتبط می دانند. واضح است كه ضرورتی برای استفاده از متدولوژی های شیء گرا یا مبتنی بر مولفه جهت معماری سرویس گرا وجود ندارد و اصلا همان گونه كه بارها گفته شده معماری سرویس گرا مستقل از سكو است، اما می توان گفت مفهوم و مضمون سرویس شباهت هایی با شیء و مولفه داشته است.

اسلاید 22: سرويس‌هاسلسله مراتب مفاهيم و عناصر مرتبط با سرويسمولفه‌هااشياءدانه بنديتجريد

اسلاید 23: رابطه بین سرویس با شیء و مولفه

اسلاید 24: تعریف سرویس وب (Web Service)یك سرویس وب، نوعی سیستم نرم افزاری است كه جهت تعامل ماشین با ماشین در سطح شبكه طراحی شده است و دارای یك تعریف(توصیف) قابل پردازش توسط ماشین با نام WSDL است. دیگر سیستم ها بر طبق این توصیف از قبل مهیا شده با سرویس دهنده تعامل خواهند داشت، پیامها توسط پروتكل SOAP (تركیب HTTP با XML ) و یا سایر پروتكل های مربوطه منتقل می شوند.

اسلاید 25: سرویس های وب (Web Service)نرم افزارهای كاربردی كه تحت وب منتشر شده، شناسائی و مورد فراخوانی قرار می گیرندمستقل از سكو و زبان هستندنوعی از پیاده سازی معماری سرویس گرا می باشندبا منطق حرفه در تماس هستند ولی هیچ شخصی مستقیما با آنها ارتباط نداردخود شمول هستندخود توصیف هستند.یك رهیافت كلیدی برای عینیت بخشیدن به معماری سرویس گرا هستند

اسلاید 26: نمونه وب سرویس های موجودوضعیت آب و هواتیتر اخبار اطلاعات بانک و بورستهیه بلیط موتورهای جستجوتبدیل واحدها (فیزیک, شیمی,..)اعلام قیمت اجناس

اسلاید 27: نمونه های وب سرویس Amazon.com

اسلاید 28: نمونه های وب سرویس Amazon.com

اسلاید 29: به طور خلاصه می توان گفت ...Component = Reusable, Portable, Well-Defined, reliable, extendable Modules Service= Business-Driven Platform-Independent ComponentWeb Service = Web-Base Service

اسلاید 30: معماری سرویس گرارهیافتی برای ساخت سیستم های توزیع شده است كه كاركردهای نرم افزاری را در قالب سرویس ارائه می كند. این سرویس ها هم توسط دیگر نرم افزارها قابل فراخوانی هستند و هم برای ساخت سرویس های جدید مورد استفاده قرار می گیرند، این رهیافت برای یكپارچه سازی فناوری ها در محیطی كه انواع مختلفی از سكوهای نرم افزاری و سخت افزاری وجود دارد ایده آل است. خواص معماری سرویس گرا به این شرح است:استفاده از استانداردهای مستقل از فناوری و مورد توافق برای ارائه مولفه های نرم افزاری تحت قالب سرویسمعرفی كننده یك روش مشخص و مورد توافق برای تعریف و ارتباط بین مولفه های نرم افزاریمولفه های نرم افزاری منفرد می توانند در ساخت دیگر نرم افزارها استفاده شوندتقویت كننده رهیافت سرهم بندی اجزاء از قبل تعریف شده برای ساخت نرم افزارها به جای توسعه و پیاده سازی آنهامی تواند به نرم افزاهای خارج سازمانی نیز مانند انواع داخلی آن متصل شوند.

اسلاید 31: عناصر تشکيل دهنده معماري سرويس گراSOAApplication frontendServiceService repositoryService busContractImplementationInterfaceBusiness logicData

اسلاید 32: تاثیر استفاده از معماری سرویس گرا در تسهيل اتصال بين سيستم هاي اطلاعاتيApplicationApplicationApplicationApplicationApplicationApplicationApplicationApplicationAppAppAppAppAppAppAppAppServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterface

اسلاید 33: AppAppAppAppAppAppAppAppServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceService InterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceServiceInterfaceESBتاثیر استفاده از گذرگاه سرويس در معماری سرویس گرا جهت یکپارچگی سیستم های اطلاعاتی(EAI)

اسلاید 34: Orchestrationvs. Choreography

اسلاید 35: نقش هم نواسازی (Orchestration) در معماری سرویس گرا

اسلاید 36: تفاوت مدل فرایندی با مدل سرویس گرا

اسلاید 37: نحوه پاسخ به یک درخواست سرویس (اركستريشن)<process> <sequence> <receive … /> <invoke … /> </sequence></process>Loan Service (Orchestration)Credit ValidationServiceLoan Service 1LoanService 2You’re approved!

اسلاید 38: معماری سرویس گرا از نگاه ذینفعان مختلف مدیر ارشد اجرائی(CEO): محصولات یا فرآیندهای جدید به سادگی توسط فناوری اطلاعات اجرا خواهند شد. سیستم های انعطاف پذیر دیگر مانعی بر سر تغییر و تكامل سریع فرآیندها نخواهند بود.مدیر ارشد اطلاعاتی(CIO): رفع معضل بزرگ یكپارچگی مجموعه سیستم های سازمان، یكی از بزرگترین مشكلاتی كه فناوری اطلاعات در سازمانها بزرگ با آن روبرو بوده است. بدین ترتیب پاسخگوئی به نیازهای حرفه نیز بهبود می یابد.مدیر پروژه های تولید و توسعه سیستم های اطلاعاتی : تقسیم پروژه ها به اجزاء كوچكتر كه می توانند مستقل از هم انجام شوند به سادگی محقق می شود. همچنین كنترل پیشرفت هر زیر پروژه نیز مستقلا قابل محاسبه و كنترل خواهد بود.توسعه دهندگان سیستم: در گذشته یكی از سخت ترین و طاقت فرساترین كارها برای تولید كنندگان سیستم های اطلاعاتی انجام یكپارچگی و اتصال با دیگر سیستمها بوده درحالیكه اكنون وب سرویس رهیافت غالب برای تولید سرویس هائی مستقل از فناوری است كه توسط دیگر سرویس های تحت وب قابل فراخوانی هستند.

اسلاید 39: پروتکل های معماری سرویس گرا(SOAP) Simple Object Access Protocol : ساختاری برای تبادل پیامهای در قالب XML است كه بین سرویس های وب مبادله می شود (WSDL) Web service Description Language : زبانی مبتنی بر XML كه جهت توصیف ویژگی های عملیاتی سرویس های وب استفاده می شود و دارای دو بخش تعریف واسط و پیاده سازی است. (UDDI) Universal Description ,Discovery and Integration: واسطی است برای انتشار و شناسائی سرویس های وب و شامل یك مخزن می شود كه ارائه دهندگان به انتشار و تبلیغ سرویس خود می پردازند تا دیگران بتوانند آن را شناسائی كنند.

اسلاید 40: مراحل درخواست سرویس ServerService RequesterUDDI DirectoryWSDLSOAPRequestSOAPResponseUDDIRequest

اسلاید 41: ضرورت و کاربرد معماری سرویس گرا

اسلاید 42: CICS gatewayORBBrokerScreen scrapeEDI/VANDown- loadfileC++Message queueFOCUSScreen scrapeScreen scrapeAPPCCRM2MessageDown- loadfileCICS gatewayMessage queueTrans-actionfileAPPCWebFOCUSTrans-actionfileERPCRM1RPCCSVORBCICS gatewayنیاز به تعامل بین سیستم های اطلاعاتی در یک سازمان

اسلاید 43: نیاز به تغییر سیستم های اطلاعاتی در سازمانها یک اصل انکارناپذیر است

اسلاید 44: نیاز به تعامل پذیری سازمانها در حوزه فناوری اطلاعاتزیر ساختارهاسیستمها و بانکهای اطلاعاتیسرویس های مبتنی بر فناوری اطلاعات MOTERFIDSensorsFirewallشرکاء و ذینفعان مستقیمسازمانFirewallدیگر سازمانها

اسلاید 45: اهداف اصلی معماری سرویس گرااستاندارد سازی و یکپارچگی سکوها و زیر ساخت های فناوری در درون سازمانبهبود تعامل پذیری بین سازمانیاستفاده مجدد و انعطاف پذیری سرویس های اطلاعاتیهمراستائی بیشتر فناوری اطلاعات با کسب و کار

اسلاید 46: استخراج سرویس های خوش تعریف از سیستم های موجودServiceApplication LandscapeServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceSOA Organization

اسلاید 47: ساخت سیستم های جدید با استفاده از سرویس های خوش تعریفCreate new applicationsServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceServiceUse / reuse

اسلاید 48: وضعیت تجاری بازارمعماری سرویس گرا

اسلاید 49: ضرورت تجاری SOAEnterprise-wide SOA up 200%Department-wide SOA up 300%،سئوال : شرکت شما برای معماری سرویس گرا چه برنامه ای دارد؟Dont KnowNot Planning to DeployEvaluationPilot ProjectsDepartment-wide SOAEnterprise-wide SOA2005200632%21%20%13%4%8%12%7%25%28%12%16%

اسلاید 50:

اسلاید 51: Good architecture means good service design

اسلاید 52: با تشكر از وقت و حوصله شما عزيزان