مدیریت منابع آب زیرزمینی

صفحه 1:
زندگی آب در دست ما و زندگی ما در دست آب است مدیریت منابع آب زیرزمینی ملح 

صفحه 2:
مقدمه منشا اصلی آبهای زیرزمینی. آبهای سطحی هستند که در زمین فرو می‌روند. ولی منلبع دیگری نیز ‎eae eer‏ لا ا امين اب زيرزمينى تفي مؤئر دارلك. نفو مب به خاى غير اشباع تحت تائير نيروى ثقل و موئينه صورت می‌گیرد. ولی در خاك اشباع وی ثقل عمل می‌کند. در اثر نفوذ . لب در سازندهای مناسب جمع شده و سفره‌های آبدار را تشکیل می‌دهند. 

صفحه 3:
سفره‌های آزاد . لایه‌های آبداری هستند كه بين آنها و سطح زمين لايه غير قابل نفوذی وجود نداشته کب سم سای کت دز لبن سفره سطح ایستایی گفته می‌شود. در سفره‌های آزاد سطح ب به حالت آزاد قرار دارد و فشار آن تقریبا پرابر فشار اتمسفر است. ۳ سفره آویزان با معلق گاهی در بالاتر از سطح ایستابی سفره‌های آزاد. لایه کم و بیش غیر قابل نفوذ کوچکی دیده می‌شود که آب نفوذی به صورت یک عدسی در روی آن یک سفره کوچک تشکیل داده است به اين يديده سفره آویزان یا سفره معلق و سطح آب محدود آن را سطح ایستابی معلق می‌گویند. < سفره‌های تحت فشار یا محصو سفره تحت فشار یا سفره محصور ‏ لایه آبداری است که بین دو لایه غیر قابل نفوذ قرار گرفته و به سب پالاتر بودن سطح ایستابی در محل تغذیه سفره آب در سایر نقاط آن تحت فشار می‌باشد. 

صفحه 4:
اد سم سطح ایستایی در سفره‌های آزاد و سفره‌های معلق در جانی که سطح زمین را قطع می‌کند. باتلاقها و چشمه‌ها را بوجود می‌آورند. منشا چشمه‌های پر آب که گاه پس از خروج رودهای نسبتا مهمی را تشکیل می‌دهند. از سفره‌هایی است که در سنگهای آهکی پر حجم وجود دارند که آنها را چشمه‌های کارستیک می‌گویند. سفره‌های آزادی که سطح ایستابی آنها بستر رودها را قطع می‌کند. در مواقع کم آبی قسمتی از جریان رودخانه را تامين ر مقابل زمانی که سطح آب در رودخانه بالاتر از سطح ایستابی سفره باشد. آب رودخانه سفره 

صفحه 5:
چالشهای فرآروی حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی کشور بیلان منفی برخی از سفره‌های آب زیرزمینی الگوی مصرف نامناسب آب تغیبرات کیفی مرتبط با افت سطح آب زیرزمینی مشکلات اجراء و محدودیتهای قانونی توزیع عادلانه آب محدودیتهای فرهنگی و مشکلات اجتماعی در روند حراست از منابع آب زیرزمینی 

صفحه 6:
درصد تفکیکی نوع مصرف منابع آب زیر زمینی فرص مصارف صنعت و خدمات ‏ شرب وبهداست ‏ کنماورزی مح یرد 

صفحه 7:
عوامل موّثر در تشدید بحران درمنابع آب زیرزمینی افزایش جمعیت و توسعه مراکز کشاورزی اههای مجاز و حفر و بهره برداری ازچاههای غیرمجاز ع آلودكى ايجاد شده توسط فاضلاب خانگی و پساب حاصل از فعالیت صنایع مشکلات اجرا و محدودیتهای قانون توزیع عادلائه آب 

صفحه 8:
اثرات منفی ناشی از افت سطح آب زبرزمینی " کاهش آبدهی چاهها. چشمه ها و قنوات تغییر محل وکف شکنی مکرر چاهها © عوارض منفی ناشی از نشست زمین و کاهش ظرفیت حجم مخزن طبیعی ۲ افت کیفی منابع آب و شورشدن تدریجی آنها * ایجاد محدودیت درمصارف کشاورزی. صنعت و شرب 

صفحه 9:
تغییر شکل زمین در اثر افزایش بهره برداری ار 

صفحه 10:
تکالیف قانونی در بخش ایجاد تعادل در منابع آب زیرزمینی * ماده ةقانون توزیع عادلانه آب-درمناطقی که به تشخیص وزارت نیرو مقداربهره برداری از منابع آبهای زیرزمینی بیش از حد مجاز باشد ویادر مناطقی که طرحهای دولتی ایجاب نماید وزارت نیرو مجاز است با حدود جغرافيايى مشخص حفر چاه عمیق يا نیمه عميق و يا قنات و يا هركونه افزايش در بهره بردارى از منابع آب منطقه را براى مدت معين ممنوع سازد. تمديد يا رفع اين ممنوعيت با وزارت نيرو است. * مادهة آثين نامه اجرائى فصل دوم قانون توزيع عادلانه آب -اعلام ممنوعيت مناطق براى حفر جاه و قنات جديد یا تعمیق چاه و ادامه پیشکار قنات به منظور استحصال آب بیشتر از طرف وزارت نیرو به وسیله نشر آگهی در مه رسمی کشور جمهورى اسلامى ويكى از جرايد كثيرالانتشارمركز و محل با ذكر دليل و مدت وحدود جغرافيايى مشخص در يك نوبت به عمل مى آيد و در نقاطی که روزنامه کثیرالانتشار نباشد مراتب به وسیله انجمن يا شوراى ده يا بخشدارى به طريق مقتضى به اطلاع اهالى محل خواهد رسيد. 

صفحه 11:
راهبردهای توسعه بلند مدت منابع آب کشور بهرهبرداری از منابع آلب کشور درهبر یک از حوضه‌های‌آبریزبا رعایت ظرفیت تحمل آنها به گونهای برنامهریزی شود که میزان استحصال از آبهای زیرزمینی حسب مورد (بیلان منفی) ازمیزان فعلی تجاوز نکرده واقدامات سازه‌ای وغیرسازه‌ای برای تعادل بخشی آنها و کشور صورت گیرد. به طوری که سهم بهرهبرداری از منابع آنب سطحی از رقم چهل وشش درصد(17/) فعلی به حدود پنجاه وپنج درصد (00/) در بیست سال آتى افزليش يلبد و حداقل نياز محیطهای طبیعی, آس به ‎sab‏ بابدار ازهای جدید. 

صفحه 12:
برداشت بیش از حد با سفره آب افت‌کننده منابع زیرزمینی آب به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از آب‌های سطحی و بارندگی 0 در سال‌های اخیر در بسیاری از کشورهای جهان برداشت لب اس از میزان تغنیه سالیانه آن‌ها بیشتر است. لين امر به معناى استخراج و استفاده از أبى است كه در طول هراران سال در لايدهاى أبدار زمين ذخيره قتدهاست ما أبن كار سطح ‎a‏ زيرزمينى در منطقه روز به روز افت کرده و سرانجام به جلیی خواهد رسید که آبی برای استخراج وجود نخواهد دات. بایین افتادن سطح آب‌های زیرزمینی به معنای خحشک شدن مناطق پایین دست (مناطق با ارتفاع کمتر که آب جاری در لایه‌های آب‌دار تحت لثر گرا : رفتن چاه‌هاء قناتها و چشمه‌های آن است. به سمت آن‌ها جریان می‌یابند) و از 

صفحه 13:
در سال ۲۰۰۵ (مبلادی) چین. هند و ایران رتبه‌های اول تا سوم برداشت بیش از حل از منلبع زيرزمينى لَب را داشتهاند. ايران به طور متوسط سالانه ينج ميليارد مترمكعب لب بیش از ظرفیت لابه‌های آب‌دار زمین از آن‌ها بهرهبرداری مي‌کند, لین مقدار آب معادل آب مورد نیاز جهت تولید یک سوم کل غله تولیدی این کشور است. تا ۲۰ سال پیش ۱۳۵ میلیارد مترمکمب ‎pale‏ نجدیدشونده» ۲۵۱ میلی متر بارش و ۸۷ میلیارد مترمکعب روانلب سطحی در ایران وجود داشت؛ اما این آمار به تاريخ پیوست و هم‌اکنون حدود ۰ میلیارد متر مکعب منلبع تجدیدشونده داریم و با این وضعیت ۰ میزان روان‌آب‌ها به 41 میلیارد مترمکعب رسیده که ۶۸ درصد کاهش يافته است اين درحاليست كه در همين سالها درجه حرارت ‎١/0‏ درجه زيادتر شده و از طرفی صنایع و کشاورزی و شرب تقاضای بیشتری ای مصرف آب دارند 

صفحه 14:
وضعیت منايع آب زیرسطحی کشور همانگوته که مي دانیم متوسط افت سطع لب زیر زميني در ایران 20 سانتي‌متر در سال بوده و بر پایه اطلاعات منتشر شده در سال 2012 سطح لب زیر زميني در برخي از آبخوانهاي آبرفتي ایران تا 8 متر افت کرده است. درحال حاضر با وجود خشکسالی, به طور معمول 60 درصد نیاز آبی کشور از سفره های آب زیرزمینی کشور تامین می شود ودر برخی متاطق با برداشت بين 70 تا 0 درصد آب از سفره های زیرزمینی نیزوجود دارد. در حال حاضر مشکل کشور کمبود آب نیست بلکه سوء مدیریت منابع آب مي باشد. در سال‌های اخیر به‌غیر از کاهش بارش, الگوی بارش در کشور نیز تغییر کرده است؛ از سوی دیگر آب تجدیدشونده کشور از 130 میلیارد مترمکعب به 120 میلیارد مترمکعب رسیده و حتی در آمارهای پنج سال اخیر حدود 105 میلیارد مترمکعب بوده است میزان تخلیه از منابع آب زیرزمینی فعلي در هر سال 62/3 میلیارد مترمکعب مي باشد که در زمان حاضر هر سال حدود 5/7 میلیارد مترمکعب بیلان منفی آب‌های زیرزمینی وجود دارد و اگر برداشت به 56/6 میلیارد مترمکعب برسد. مي توا طی 20 سال آینده 105 میلیارد مترمکعب از کسری مخزن جبرا ایستایی اولیه برسیم. = 

صفحه 15:
انواع نقشه های مطالعاتی آبهای زیرزمینی (topographic maps) <3 S45 cb te - * این نقشه ها اطلاعات خوبی از شیب سطح زمین و الگوههای زهکشی به دست می دهند و به عنوان پایه ای برای ساختار مقطع عرضی زمین و نقشه هایی که خصوصیات زمین و ارتفاع سطح اب زیرزمینی (ارتفاع از سطح دریا) و شیب سطح اب زیرزمینی و مناطق ‎Recharge) wis‏ ‎Ee Ma) UGS ne areas‏ نرار كيرند. منحنى هاى ميزان با فواصل متساوی ۲۰ متری برای مناطق دارای پستی و بلندی کم (نقشه های بزرگ مقیاس) و ۰.۵ متری برای مناطق بسیار ناهموار (نقشه های کوچک مقیاس) در نظر گرفته می شوند. نقشه ها و مقاطع زمين شناسى ‎Geologic section and)‏ (map SC ‏نقشه ها و مقاطع زمین شناسی هنگامی که با‎ ‏مطالعات آبهای زیرزمینی بسیار مناسب هستند و هنگامی که باید مسئله ای مورد مطالعه قبار‎ كيرند اين نقشه ها لازم هستند. تجزيه و تحليل اين نقشه ها به همراه گزارشها, ‎SNe‏ ‏سطوح لایه های آبدار ارتفاع آب زیرزمینی. جهت حرکت آب و دیگر عوامل مربوطه به دست مى دهد. در ر مناطقى كه نقشه هاو كرارش. های زمین شناسی وجود ندارند بازید مقدمات كمترين إقدام ممكن لازم خبواهد يود 

صفحه 16:
نقشه منحنی های میزان سطح اب زیرزمینی (1۵016 ‎Ground water‏ ‎(map‏ یک نقشه توپوگرافی از سطح آزاد آب زیرزمینی مفیدترین و متداولترین نقشه ای است که برای مطللعه ‎ay‏ آبدار مورد استفاده قرار می گیرد. این نقشه یک نقشه توپوگرافیک است که خطوط ترسیم شده نمایانگر آبهای هم ارتفاع میباشند. از این نقشه ها برای مطالعه لایه آبدارآزاد و مشاهده سطح آب در چاهها. چشمه ها و دریاچه ها استفاده می شود. جهت عمومی جریان آبهای زیرزمینی در نقشه های منحنی میزان سطح آب نشان داده می شود. نقشه های سطح آب زیرزمینی تغیبرات ارتفاع سطح آب را در چاهها در خلال یک فاصله زمانی بخصوص نمایش می دهند (Pizometric surface map) ‏زومتریک‎ نقشه سطوح پیزومتریک شبیه منحنی میزان سطح اب زیرزمینی است با اين تفاوت كه اين نقشه بر بايه يتانسيل پیزومتریک و برای پیزومترهایی در یک لایه آبدار تحت فشار نقوذ کرده اند. ترسیم شده است. ای هم یتانسیل می توان سه مسئله مهم را روشن کرد: سطح ایستابی یک منطقه و انتخاب نقاط مناسب جهت حفاریهای نقشه سطوح ‌ ب- بررسی و تفسیر نوسانات عمومی سطح اب زیرزمینی و محاسبه ذخایر قابل دسترسی. ج- تعیین ساختمان زمین شناسی یک منطقه 

صفحه 17:
(Depth-to-water table contour map) 23 23 Ol Ger gs te” ‏از اين نقشه ها بيشتر در مسايل مربوط به خارج کردن آب از زمین استفاده می شود. این نقشه ها ارتفاع‎ ‏سطح زمین را از لایه آبدار نشان می دهند. لازم به ذکر است که در تهیه و استفاده و ارزیابی این‎ ‏نقشه ها و نقشه هایی که ارتفاع آب زیرزمینی را نشان می دهند باید دقت زیادی به کار برد زیرا كه‎ در مناطق وسیع اين نقشه ها به کمک تنها تعداد محدودی از نقاط اندازه گیری شده (چاهک مشاهده ای ) رسم می شوند و ممکن است سطح آب زیرزمینی در بین این نقاط در بسیاری از موارد نسبت به آنجه انتظار می رود انحراف زیادی داشته باشد (Hydrogeologic profiles).<;.) بی از روی سطح اب و لوگ چاهها یا گمانه های حفاری شده رسم می شود و از شرایط زیرزمینی را توسط روابط خاص که سطوح و برجستگی ها های سطحی با شرایط زیرزمینی 3 لو می کنند. Thickness of aquifer maps) jiu) Calne ps ‏نقشه هاى‎ اين نقشه ها معمولاً به نام نقشه هاى ايزويك ‎USOPACH)‏ نیز نمیده می شوند و با منحنی های میزان, ضخامت مصالح اشباع لایه آبدار آزاد يا ضخامت یک لایه آبدار تحت فشار را که بین دو بستر بالا و پایین آن محدود است. نشان می دهد. اخ هيد تمرح هی نیمرخ های هیدروژئولوژ اطلاعا سمنحنی های میزان ساختاری( ۴۱35 60۳0۵۱۲ ۲6اب ا6) منحنى هاى ميزان ساختارى براى نمايش دادن سطح بالاى يك لايه خاص شود 

صفحه 18:
* دیاگرام نرده ای (۲89۲۵۲0 ۲6۳6) این دیاگرام مقاطع عرضی سه بعدی است که در معرفی فضایی از شرایط زمین شناسی و آب های زیرزمینی منطقه مفيدند. اين مقاطع با استفاده از جداول لوگ چاه و اندازه گیری سطح اب زیرزمینی و توپوگرافی منطقه بدست می آیند. 

صفحه 19:
تعريف بيلان : بررسى و مطالعه تبادلات آب در يك مسعدود با مطقه كه بر اصل بقاء ماده در جره أب تاكيد دارد بيلان خوائده مى شود يلان أب زير زينى شكل ويزء فى ار ببلان أب مى باشد كه در آن أب ورودى و خروجى وت یک آبخوان واحد مورد برسی قرار می گیرد بعضى از اين بارامترها به طور مستقيم قابل محاسيه مى باشند و یرخی دیگر را می توان از اختلاف حجم و یا نسیت ها أب زير زمينى و عوامل ‎eRe‏ تخیر بدست آورد در متليع آب زیر Li) ‏شامل‎ ‏آبی و میزان بهره برداری سفره‎ ale LEY این آمار شامل آبدمی رودخانه ها چشمه ها دریاچه ها و آیندها مياشد و اطلاعات کلیماتولوژ تكن ‎mee ayes‏ و جرع عرارت و اب نا مار و اطلاعات آب مصرفی زراعی ۱ ‎a iva ee Ue ee‏ یی یه نوع كشت و میزان آب آباری لازم است اطلاعات مربوط به سطح زیر کشت ع-آمار و اطلاعات آب مصرفی شرب - بهداشت و صنعت برای اطلاع از میز تفوذ آب مصوفی شرب و صنمت به داعل سفره آب زیر یی لازمست مقدار مصارف مذكور در ورت ه-اطلاعات مربوط به ضرائب هیدره در محاسه بیان برای اندازه گیری مقدار آب ور او خروجى و تغيرات حجم مخزن دستيابى به مقدار ضريب قابليت انتقال و ضريب ذخيره ضروری است 

صفحه 20:
معادله بیلان طریق جریان های سطحی ( 00۳) ی گیاهان ( ام ) پی خروجی از محدوده دشت ) ( ‎Qout‏ آب تخلیه شده توسط چاه چشمه و قنوات (06(6)) ‎CQET ) je 1‏ ۶ - آب زهکش شده از طريق جريان های سطحی) ( ‎QD‏ ۳-آب تخیر شده i ‏سفره آب ز‎ AV = Qin + QR + Qr + QI + Qsw - ( Qout + Qex + QET + QD 

صفحه 21:
نقشه هاي كه بايد براي مطالعات منابع آب زيرزميني تهيه شوند ‎١‏ - نقشه موقعيت منابع آب ومتریک حداکثر ( ماه فروردین ) سای اسر مان ‎ 

صفحه 22:
حدا! ابتدا چاه ها را مثلث بندی کرده وسپس واسطه یابی می کنیم آنگاه اعداد یکسان را توسط منحنی ها به یکدیگر وصل میکنیم Coch ‏اضلاع مثلث کاملا بروی لایه آبدار قرار‎ - ۱ ۲ - مثلث های با يكديكر مناسب باشد ۳ - اگر در داخل منطقه جریان سطحی وجود داشته باشد باید حتی المقدور مثلث ها را طوری ترسیم کنیم که یکی از جات پاشد ماستى ها ی سم مجموعه این منحنی ها به نام نقشه پیزومتریک معروف می باشد براى يك سال آبى يك نقشه پیزومتریک حداقل و حداکثر رسم می شود نقشه پیزومتریک حداقل نقشه ای است که در انتهای تخلیه تهیه می گردد نقشه پیزومتریک حداکثر نقثه ای است که در بالاترین تراز وش يعنى دی ده رسم مي 

صفحه 23:
مهمتردن استفاده ها از نقشه بسزومتر دک ۱ - تعیین خطوط جریان آب زیر زمینی به طوری که خطوط هم پتانسیل را عمود قطع میکند ۲ - تعیین شیب آب زیر زمینی ۳- تعیین حدود تغییرات نفوذ پذیری ؛ - ارتباط آب های سطحی و زیر زمینی ۵ - ارتباط بین لایه آبدار ساکن موجود در دشت 7 - مطالعه سنگ کف از لحاظ تغذیه وتخلیه ملل 

صفحه 24:
نحوه ترسيم نقشه تيسن اين روش استفاده كنيم بايد جند نكته زير را رعايت كنيم الف - انتخاب چاه های مشاهده ای ۱ - چاه مشاهذهای باید معرف نوع سفرهباشد ۲ - چاه مشاهده ای بايد ندازه گیری مستمر داشته باشد ۳ - چاه نبید در محل هایی حفر گردد که دستخوش تغیرات باق حله پلی گون برای پلی گون بندی عمود منصف هر مثلث در روش مثلث بندی را رسم می کنیم و به یکدیگر وصل می کنیم . این عمود. منصف ها تشکیل چند ضلعی هایی را می دهد که بنام پلی گون معروف است . هر چاه در ج - مرحله محاسیات ‎١ -‏ مشخصن نمودن معدوده دفت" 35 مشخص نمودن مساحت محدوده دشت ‏= مشخص نمودن ارتفاع مطلق هر چاه در مقطع زمانی ‎eee .‏ ات ای ال کت ‏= حاصلضرب نسبت بدست آمده در ارتفاع مطلق هر مار 

صفحه 25:
‎oly‏ تهیه هر عدد نان ۲۰۰ گرمی ۲۸۰ لیتر لب مصرف می شود معادل ۶۰ دقيقه باز بودن کامل شیر آب ‏هر لیتر روغن موتور بیش از یک میلیون لیتر آب را غير قابل استفاده می کند درایران میزان سرانه لب تجدیدپنیر به‌شدت کاهش پیدا کرده و هم‌اکنون به‌ازای هر نفر ایرانی کمتر از ۱۵۰۰ مترمکعب شده و در ۱۰ ساله آینده ممکن است به زیر ۱۰۰۰ مترمکعب کاهش پیدا کند. ‏کاهش روان‌لب در رودخانه‌های کشور بسیار خطرناک است بطوریکه میانگین بلندمدت کشور حدود ۸۳ میلیارد مترمکعب بوده اما این رقم در سال آبی ‎٩۲-۹۳‏ به ۶۳ میلیارد مترمکعب رسیده است. ‏ماكنون دو در د لب در بخ نعت» شش درضد در بخش بخش کشاورزی مصرف می‌شود. اما در آمار جهانی مصرف لب کشاورزی حدود ۷۵ درصد می باشد. ‎ ‏شرت و ‎٩۲‏ درصلد در ‎ ‎ 

صفحه 26:
و ....فراوانی آب . تنها یک ت شما این متر یک توهم است... بر اسا ‎ie‏ بر اساس بررسى هاى 00198) در فاصله زمائى كه ف 8 می خوانید یک کودک بر اثر بیماری های مرتبط با آب جان | از ‎eee coe‏ ‎Rete‏ نود را رخست اد 

صفحه 27: