مراقبت های بهداشتی اولیه و سلامت برای همه

صفحه 1:
‎Gly iit‏ رو ‎(PHC peel‏ ‏ارائه: ‏رتیت مرت ری ‎ 

صفحه 2:
* در سال 1111 در سىامين مجمع جهانى بهذا سابق (قزاقستان 211173-13 ). شعار سلامتی ‎flu G‏ ل ا 1 ‎Blas]‏ * هدف كلى 2000 158ا: دستيابى همه مردم 7 55 ۰ میلادی به سطحی از سلامتی جسمی. رو ۶ اجتماعی که آنها را قادر سازد زندگی سازنده ای ار نظر احتماعى.و اقتصادى داشته باشند. 

صفحه 3:
2 7 pps ۳ ‏اس لت رس مد‎ ‏سال ۲۰۰۰ میلادی به سطحی از سلاا‎ ‏را براف كار‎ i, ‏باشد که امکان بر خورداری از بک زندگی مویر و‎ ‏آورد.‎ ‏در سال 131/8 ا ا‎ ‏ا ل ا‎ MCD) ad 3 ‏مراقبت م ا ل ا ا ا ا معرقی‎ Co ‏درماه مى سال 1917/9 استراتزى ججهانى سلامت براى همه نوسط سى‎ 00 ‏ار‎ ‎Be NCE ‏لت ا‎ CS ‏ا ل‎ D) oa ‏اساس مراقبت های اولیه بهداشتی تدوین و به مرحله عمل در آوردند.‎ 

صفحه 4:
نات ای هسدنه ‎forall - HFA)‏ ۱۶۱2۰۱۹ ال جهانى !| تكميل شد 7 (استرآنژی جهانی یک چارچوب جمهانی فراهم تم اجرای آن توسط همه کشورهای عضو مناسب و بزای ‏ ‎Role‏ و ات ی دستیابی به ۲۱۳۸۸ را برای خود تنظیم نمودند). 

صفحه 5:
‎ORE ROL ER‏ ی ور ؟ سلامت برای همه به این معنی نیست که در سالهای کسی بیمار و نائوان نخواهد بود و کروه پزشعی ایا ۶ را برای بکایک مردم جهان و ناخوشیهای آنان نامین خوا ا ا ‎ON re‏ رس ار زندگی و کار می کنند خدمات بهداشتی در اختبار آنان خواهد بو ‎heore MeO eee RoR Moen Re nt oer)‏ یر فعال را خواهند داشت و افراد و خانواده ها به شیوه قابل قبول و متناسب با توان و مشاركت خود به مراقبت هاى اساسى سلامت 5000 

صفحه 6:
9 اجتماعی در سراسر جهان است. اس ين كد مت جهانء تور سس ol renal cee era e) 3 ‏حق و وظیفه مردم است که به صورت فردی و گروهی در برناقه ربزی‎ ‏ار ات سس را سس(‎ ‏فعال مردم در شکل دادن به آبنده بهداشتی و اقتصادی جامعه از عوامل‎ ‏اساسى در تحقق استراتزى هاى بهداشت براى همه است.‎ 

صفحه 7:
1۳ تا دسر 2 هتاسلا برا كارن سنوار است : ادامه) ۱ rene eels eee Bre TE ia ۰ Nec mes RIP ‏ل‎ ‏را ار تن‎ ‏ا ا ا ا رت ره‎ aD Sy) = ‏ضرورت دارد.‎ * بهداشت و تندرستى بايد به عنوان يايه و اساس نوسته ات و اجتماعی باشد. بنابراین تنها تلاش وزارت بهداشت در این زمينة ‎ce‏ ا ‎CCR a ia arte Sie OY SIS Pee‏ ‎BUS CSS) OC ee aS ADL eee‏ ‎eed Bl ESS be NOD eee ear‏ و رسانه های گروهی نیز ضرورت کامل دارد. 

صفحه 8:
و استراتژی بهداشت برای همه نقش موتری دارد. مسایل بهداشتی. متکی به خود بارآیند. ولی این به معای1 ا رت ار رت های بهداشتی و فایق آمدن بر مشکلات. همکاری و مسئولیت ۳ بین المللی امری ضروری است. 

صفحه 9:
‎eg aL‏ ل لا تدابير لازم به منظور جلب مشاركت مردم در تامين رز ‏باشد. ‏مثال: 620 يا سازمانهای مردم نهاد (سمن) ‎Te a‏ رن رل سح رد ره آمدهء سياست عدم تمركز در تصميم كيرى تحقق يافته و نمايندكان كروهها و سازمانهاى مختلف جون سازمان زنان» كروههاى صنفى و غيره در برنامههاى مار بت ا ‎۰ POC] a ep TEER PeaT LY Jie ۳ ‎ ‎ ‎3 

صفحه 10:
برای بیماریهای غیر واگیر: 22۳6 ‎corner‏ وی ‎A er ene ener kee ey cee ene ‏مراكز بهداشت شهرستان. مراكز بهداشتى درمانى روستابى و شهرى) 0و2‎ ‏قرار كيرد‎ ‏ا ل ا ا ا م مناطق شهرى و روستايى انجام كرفته باشد. ‏۶ استراتژی دقیق برای دستیابی به ۰۲۱۳۸۵ تخصیص منابع کف و تين ميزان نياز به كمكهاى خارجى تدوين شده و امكانات لازم براى اجراى ‎Be EUS‏ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎10 

صفحه 11:
‎TU‏ واکسیناسیون کودکان علیه ۶ بیماری ‎per Cer pee es) bre Cee)‏ ی از هار ‎a tee ae‏ ال زر تس دسترسی به حداقل ۲۰ قلم داروی اساسی با حداکثر فاصله ساعت پیاده روی با وسیله نقلیه ۷ دسترسی به کارکنان آموزش دیده برای مراقبتهای زنان باردار زایمان و کودکان تا حداقل ‏يكسالكى ‎ad 

صفحه 12:
- تغذبه مناسب کودکان به نحوی که: و لا بر رز را ب) حداقل ‎35٠‏ اطفال وزن مناسب براى شن در ۳ ‎sce‏ ول ‎ieee Caen‏ لك ‏خر ها اه ۷ ‎06 

صفحه 13:
‎ee eC eee‏ رز ۱ - رساندن باسوادی به بیش از ۸۷۰ مردان و ونان بر مثال ايالت كرالا در هند براى اهميت اثر سواد در سلامث ‎[Pea] pe) a ces eee Pee‏ سطح سواد بالاتر اکثر شاخصهای سلامت بهتر از سابر ابالتها ۲- افزایش سرانه تولید ناخالص ملی بیش از ۵۰۰ دلار آمریکا ‎16 

صفحه 14:
ai 9 op Soy digi By اك * مراقبتهاى بهداشتى اوليه. و ‎er ee ed‏ سر علمی قابل قبول از نظر تکنولوژی, قابل تحمل از نظر" 0 ل سارت كليل عردم و روحيه خود اتكايى به افراد و خانوادهها درسطح جامعة ‎es‏ ا 

صفحه 15:
سطح تماس‌فردد خانواده و جامعه با نظام بهداشتى؟ ‎ae]‏ ا الا ‎OO Na‏ ‎ae‏ * هدف از ارائه این مراقبتها حفظ نگهداری و ارتقاء سل سا ۳۳۰۳۱ 16 

صفحه 16:
9 ادر ‎Ze rer ere‏ ۱ مرافیشای بهداشتی صروری ۰ ۱ ۰ ۰ 2 آفراد جهان قرار گیرد. برای آنها قابل - را با مشارکت کامل آنها باشد قیمت مناسیی بر جامعه داشته باشد وکشور قادر به پرداخت ‎cee‏ ل 

صفحه 17:
ا سيل مفاهيم و 505 بهداشت براى سح أ. مرابتهاى بهداستى ذرمانى نه فقط نه صرفة بلكه بايد در حد استطاعت مردم و مورد | ". مراقبتهاى بهداشتى درمانى بايد به صورت رح ‎ee ee re TOS‏ ‎ered eR Ce Toes‏ مقابل گروه زیادی از حداقل مراقبتهای بهداشتی درمانی محروم مانند. 

صفحه 18:
۱ por mor I ee 6 50 ‏هاى بهداشتی درمانی مشار‎ Evy Ee) ‏بهداشت بايد به عنوان بخشى از توسعه اقصادق‎ ‏احتماعی تلفی گردد.‎ ‎el eel FL ST‏ رح 

صفحه 19:
عادلانه خدمات بهداشتی ‎ae 5 ee)‏ : اقتصادی بهداشت. بخشی از ‎G a‏ اجتماعى هر كشور محسوب مى شود. ae 

صفحه 20:
* جامع بودن: تمام سطوح پیشکیری را در ۱ * قابل دسترس بودن: تسبت جمعيت با تعداد راح شاه ارا كنئذه حدمت انناسب داستة ناس * قابل پرداخت بودن: دارای کمترین هزینه و حتی الأمكان رايكان بر ارت رز رت تب ابر اراد ماه 

صفحه 21:


صفحه 22:
منابع بهداشتی و خدمات ‎ap‏ 4 07 دبای به صورت برابر در ار( ا د مراقبت های نت ‎sisi Se‏ ول لا ار از ‎ere ener ee ey eee‏ ات ار بر ‎Creal‏ با ازها وجود دارد. ‎Zs ae palace for doctors‏ Or Health centers and local hospitals 2101: ) ۹ ۹ 

صفحه 23:
تر تیب سلامت پدیده‌ای خودجوش است که باید ار 0 -انواع مشاركت با مردم: I-for the people 2-by the people 3- with the people V ‏محدودیتها و مخاطرات مشارکت مردمی:‎ ‏و لورت‎ ‏-تنديد اقتدار سياسى‎ Pete) a eee en ren) oes 

صفحه 24:
(Coordination سلامتی, پدیده ای است که نیازمند همکاری تمام ساز و البته. نبايد سازمانها در قفسها و جزاير جداكانه فعاليثت به کار هم نداشته باشند نقش آموزش و پرورش,تربیت بدنی. شهرداریها و ... در سلامت COE Na PONS MSL BB ae aie od عله 

صفحه 25:
ا ار ‎Cs‏ ا 0 1م ل ا 00 ا ۱ كل كشور قدرت يرداخت هزينه هاى آن را داشته 2 

صفحه 26:
مووي لا ی ری 9 ‎ec One i‏ لت اك ‏- به كار كيرنده نيروى محلى ‎lee ed ieee ee TC) naa‏ كت ‎Fe) ee LOCCC Ig Ov err ites ‏- سازكار با ارزشها و اولويتهاى محلى ‏- قابل قبول جامعه و سرويسهاى بهداشتى 

صفحه 27:
خدمات به منظور ایجاد عدالت اجتماعی نيروهاى جند بيشه (بهورز): انجام تمام خدمات توسط يك نفر (شامل بهداشت حرفه ای. واکسیناسیون. مراقبت مادر باردار. مراقبت کودکان ‎۳۰٩‏ ‎Nene SES ee RC red‏ ا لبه در سطح جامعه با علل اتنا 5300000 اا ا ا ا ا اك عللی است که برای فرد ایجاد مشکل نموده است. ا ‎ed I ee ee‏ ا ا ا در بیمار است < . مداخلات بازتوانی: این مداخلات سبب کوتاه نمودن پی آمد یا عوارض مربوط به مشکل سلامتی افراد می شود. 

صفحه 28:
به اسهال كافى نيست. نكهدارى سلامت كودك نيازمتد آزآئة ا ا ا لل 1 ل woven [Pepe ren yew yr ewe 2) ‎TR SY Oe LD eee SOG [edi‏ ی رشد. بازتوانى تغذيه أى و مراقبتهاى ‎Re rere Pea) er S04‏ ‎mc cee Alen)‏ 2 ل 00 ‎Bye ۳‏ محلى نير باشد' ‎ ‎ ‏م 

صفحه 29:
اجازه اشنياة كردن بدهیم] محاسن تفويض اختيار: افزایش بازدهی ازدیاد علاقه نسبت به انجام وظیفه ‎re ene ent a i‏ ۲ تکامل انفرادی ۱ هه 

صفحه 30:
90 ‎ed ene tao‏ ا ل ابقاى مسؤوليت فرد تفويض كننده قابليت فسخ ‏تناسب اختيار و مسؤوليت تس 2 ‎86 

صفحه 31:
eee ‎pie‏ اعتماد ‎pus’‏ صلاحیت > ملاحظات سياس "فقدان اعتماد به نفس كت ‎a‏ 2 ‎60 

صفحه 32:
مد مد مد نم (آموزش د رخصوص مشكلات سمل 1 Cae ‏بهبود تغذبه‎ ‏مراقبتهای بهداشتی مادران و کودکان و تنظیم‎ ‎cl‏ ما ‎Ren‏ 020 اس( 

صفحه 33:
۸-فراهم کردن امکانات تشخیص و درمان ۱ ٠-سلامت ‎EIS)‏ ‎-١‏ سلامت دهان و دندان ‏۲- پیشگیری از حوادث و سوانح ‎۱ al 

صفحه 34:
“Health promotion 5. Prevention and control of non- communicable diseases 6. Food safety and provision of cealacted food scunnlements عات 

صفحه 35:
لحك مراقبتهای بهداشتی اولیه ضروری سطح ‎oe‏ مراقبتهای پیچیده تر شامل خدمات درقانی ‏ ا : سطح سوم: خدمات فوق تخصصی و پشتیبانی اقدامات اجرايى سطوح اول و دوم 

صفحه 36:
و بهداشتی. تشکیل می دهد. ا ا ‎ee evens en) Tea‏ بر ‎LOS LOMO I eed CA arene}‏ ۰ ‎ed eee eae oad‏ Oe poe ‏چا‎ ‎CI) Cie i ete SMe e es CS) ected ‏سطوح پائین هرم ۳۳۱6 (مطابق با شکل بعد) اختصاص می بابد.‎ 

صفحه 37:
(خدمات بیمارستان‌های عمومی) مراقبت‌های بهداشتی اولیه خدمات ارتقایی. پیشگیری و خدمات پایه درمانی (خانه‌های بهداشت. پایگاه‌های بهداشتی و مراکز بهداشتی درمانی) 

صفحه 38:
مق برخورد با مشکل درمان در منزل (فرد - خانواده) شسکل ( — سطوح مراقبت‌های بهداشنتی 

صفحه 39:
اف سطح اول: خانه بهداشت '؟. سطح دوم: مركز بهداشتى ‏ 5. سطح دوم: مركز ‎ores‏ درمانی شهری ۳ سطح سوم: مرکز بهداشت ‎(Cavs era Tor On‏ ‎Ee ce‏ شهرستانء بيمارستان و شهرستان رد هه 

صفحه 40:


صفحه 41:
‎aa ۲‏ = نمودار الف سطلوح ارائه خدمات و نظام ارجاع ‏بیمارستان تخصصی(آموزشی) ‎ ‎ ‏بیمارستان عمومی شهرستان ‎ee 3‏ مرکز بهداشتی درمانی (شهری/ روستایی» ] ‎te]‏ مشاضني ددسي تشهرك ‏اک ۳۳۳ پابگاه بهدا ‎ore‏ خانهبهداشت (روستااسلی» | وی وتا ‎Co) es‏ ‎ ‎ 

صفحه 42:
مم * بیمارستان محل ارائه خدمت به بیماران ارجاع ةن مراکز بهداشتی درمانی )= ‎AS‏ اژ ان درر کافی را به لحاظ شدن خدمات. بر تا د اد تكرار در عين ‎ean‏ ‏قا تاکید است که به دلیل اهمیت بر خورداری تمامی مردم او ی خدمات سطح اول به گونه ای باشد که هیچ جمعیتی خارج از محدوده عمل آنها قرار نگیرد۰ 

صفحه 43:
ل ا ‎fee nw peor War‏ 2 02 ویژه راه ارتباطى و جمعيتء ممكن است يك يا حِنذد ار( زر يوشش خدمات خود داشته باشد. ۴ نوع نیرو: بهورز (زن 7 مرد) < مشخصات بهورز: بومی» مورد اعتماد مردم. حداقل دبیلم» طی کردن دو سال آموزش بهورزی 9« 

صفحه 44:
مر حد بلس بر سره بر زر بر ‎ay ae‏ اين كاى م ie 2 ‏اميك ور‎ ae Fiala esr ‏ید فا‎ pers Saree eV RN ee eae CHT Coe ea PCCD [od ۱۱۳ a) Pele Dee Cee rea ie Seer sane on pee a) ‏حجم فعاليت و ميدان عملياتى خانه بهداشت روشن مى شود.‎ rs 

صفحه 45:
خانواده و مدرسه. که بیش از دو سوم هدفهای آموزشی بهداشت عمومی را 7 ‎neers CNC Oe ane SBE) Ree ela)‏ نت ‎Brea res Cer Ceres ape 00‏ خواهند بود. کودک به اقتضای قدرت فراكيري با سرعت بیشتری به تغیر رفتار دست ای اتغير يافته را به ميان خانواده مى برد و عادتهاي نو و صحیح را به دیگران انتقال می دهد ابن حال حاضر بر مجموعه آگاهیها و رتر خانواده ار ‎cs ee ee‏ در سم در ‎ee ee a‏ تنك موجود. شايد تنها راه تأمين و تضمين أكاهيهاى بنيانى و مؤثر بهداشتى باشد. در ين رآ ‎ii ae‏ موجبات آموزشی معلمان مدارس روستابى و كسانى كه با جمعيتهاى كروهى سر وكار مستمري دارئد تقش سازنده و پرسود خواهد داشت. بخش عمده دیگری از آموزشهای بهداشت در ‎Ee‏ ‏به چهره خواهد بود که مزثرترین طرق آموزش بهداشت است. eo 

صفحه 46:
۳ بود. مردم موجب مى كردد كه علاقمندى و كرايش آنان ۱ اما ا ا ار ‎bere‏ ل ا لو ا 6 11 ‎ee eel eee ee On‏ ا ‎rere‏ ‎ee oe OSE Cok Se ReneS ees CA‏ 1 ‎SOR nS eee CnC ee ot‏ میک دبا سم تلد مر كودكان. درست كردن محلول 085 و... می تواند مقدمه ای باشد که بتدر تب ‎ee eae eee ene 0520000‏ رن ‎ ‎ 

صفحه 47:
زایسانهای ‎alg‏ ی کی را تسد درم راتیگ - برآورد تاریخ تقریبی زایمان و درخواست آزمایشهای تشخبصی لام - در ديدارهاى بعدى: زنان باردار در شش ماه اول حاملكى تا ار هشتم دوبار و در مه نهم هر ل ل 3:1۳ 0 سنجش پیشرفت حاملگی. آموزش زن باردارا ا ل الل ل ا ‎[eae eC‏ مراقبتهای دوران بارداری. تزریق واکسن کزاز یا توام . آموزش طرز مرافبت صحح از ا ا ار ا ا 00 - اعزام زنان باردار نيازمند مراقبتهاى ويزه به مركز بهداشتى درمانى مربوطه - مساعدتهای لازم برای تأمین امکان زایمان سالم و بهداشتی برای زنان حامله تحت ل ل 1 آنها به مرکز بهداشتی درمانی و ثبت جریان و نتیجه زایمان در پرونده مادر. -آنلوزش مراقیتهای بعد از زایمان و کمک به انجام آنها 

صفحه 48:
ویادگیری دردیران مدرسه آماده میسازد. تجربیات همهارتهای کر دک دردو 0( ‎ae‏ ‏مدرسه است درقدرت یادگیری اودر دوران تحصیل حیاتی است . بنابراین مراقبت از کو: آموزش ورشد وتکامل مطلوب , ازدوره لقاح 1 برای بقاء رشدیتکامل کودک حائز اهمیت است . - كودكانى كه ازمراقبت مطلوب برخوردار ‎EE SEO ce‏ رت اس در رد توان تولید بیشتری دارند وبه قانون بیشتر احترام میگذارند , لذا هزینه های آینده برای آموزش ۰ هت وهزینه های اجتماعی کاهش خواهد یافت وسرمایه های اجتماعی فزونی می توجه خاص به تکامل آنها درسنین زیر ۸سال وبه ویژء زیر ۵ سال از , ازاهمیت ویژه ای برخوردار اس برنامه مراقبت کودک سالم به دنبال یافتن راهی برای جداکردن کودکان سالم از گودکان به ظافر الا ا 1 0 رن رن بئات 0 ‏ل ل ا ات ل‎ pes هم 

صفحه 49:
‎ape aa‏ رت کرد چا مارد که مایا نات سس رح بان ‎ ‎ ‏0 ۳ ز کاشت. برداشت م تكهدارى و بخت صحيح مواد فا ۳۰1۳ ‎Clay le abt sll‏ ‎re} 

صفحه 50:
- بررسی بهداشت محیط اعم از مجموعه کلاسها. . دستشویی ها و فاضلاب ‎٩ 1‏ ا ‎Se‏ ‏و 

صفحه 51:
نظارت بر موازین بهداشت حرفه ای وجود نور کانی <ر بافی و نظایر آن. آموزش تغذیه مناسب برای ۶ که نور كار مى كنند. راههاى محافظت جِسْم و دهان در مَقابل 5ر9 زر محیط کار. محافظت گوشها در برابر صداهای زیان آور ناشی ۳ ‎ee Be)‏ ا ‎eco ea‏ کلیه کار گاههایی که محدوده هر خانه بهداشت قرار دارد باید حداقل هر دو ماه يكبار مورد بازديد قرار كيرد. 

صفحه 52:
تا از ارو ‎espa‏ 500-52 ‎een‏ یکرت یل ی و آموزش مردم در جلوگیری از آلوده کرد؛ أيهاى مصرقى 8 مهمترين اقدامهابى است كه بايد در اير 3 اقدامهای بهداشتی دیگر از قبیل راهنمایی و کمک به ل ا 1 9 از ف خانه بهداشت خواهد بود كه در همه حال با جلب مشاركت مردم صورت مى كير برق عمومی. جاده های ارتباطی. خیابان بندی, درختکاری در محیط روستا و ترویج ‎FS)‏ ‏ها و... مى توائد مضمون فعاليتهاى اجتماعى خانه بهداشت را تشكيل دهد كه با يارى مدير يتهاى سطرح بآ و همكارى سازماتهاى ديكر ييكيرى و اجرا شود. اين فعاليتها نفوذ كاركنان بهداشتى را دز جامعه اراس حَوَاظة 7 35 

صفحه 53:
اشت می تواند زمینه های كن ا 0 ۱ - آموزش و فراهم آوردن وسایل و کمک های لازم برای صاف کردن دیوارها؛ عایق سازی كافى براى اتاقها و بوشش بنجره ها برای جلوگیری از ورودحشرات و مگس 0 SP RC SPT ee Soe Soli - آموزش جداسازی درست و منطبق با ضوابط بهداشتی محل زیست از محل نگهداری دام و طيور ۳ oe rime errs re oii نوع خا بد بفداعت خبط عدار س كه ‎me ey Bi‏ 1 - بهداشت محيط و كاركاههاى كوجى و خانكى (بنيرسازى. قالى بافى و...) 

صفحه 54:
‎sey ey as‏ دري وبر ان اميت ور ‎e‏ ل ا ‏ا ۱ ‏- واقیت محیط زیست مردم و شرابط طبیعی زندگی آنان را به کارکنان خانه بهداشت نشان می دهد. ‏- مملوم می کند که درک افزاد مختلف از دستورهای بهداشتی در عمل چگونه اس تصحیح نمود ‏- امکان پیگیری درمانی بیماران مزمن و مراقتهای ویژه را فراهم می سازد ‏بنابراين بازديد منزل تبايد تنها به بركدن فرمها منحصر شود. بلكه بايد با استفاده از تمام و ‎ ‎ ‎5-000 ‎ ‎ 

صفحه 55:
- غوبال کودث یاون رای - و بسيارى موارد مشابه كه مى توان با برقرارى تكنولوذى مناسبى ابن غربالكربها را برقرار كرد. مشروط بر بين كه سطح 0 ‎eso‏ ااا ااا نحت درمان قراو كلد ‏- كمكهاى اوليه درمائى و بيشكيرى درمان. ‏اا ‎ 

صفحه 56:
‎NN AS Se eee Ee ES‏ رح ‎Fe ala ee a EC eal‏ ‏چه فوری تر مراتب را به مرکز بهداشتی درمانی اطلاع داد و کمک خواستت: 

صفحه 57:
ل ا ا ال 1 رام ‎aon Vn eos Re pees Cy‏ رس المت فراهم آوردن امکان و زمینه فعالیت آنها ضرورت دارد. = بازدید منزل با مکان عمومی 

صفحه 58:
Per at محل استترار خانهبهداشت یاروستای قمر آنتخات نی طو3" اسن: براى بذبرفته شدن در آموزش بهورزى. سن يذبرفته شدكان بابد حداقل 16 سال نمام و خداكتر 010100 9107 سال براى داوطلبين زن باشد. دو شرايظ مساوى افراد 7 جنس : ا ا ا 5 ۲5 ۳ ی ی رس روا سا ای وی درد بكر بهداشت محیط بهداشت کار و کارگاهها. نیز ان می دهد که در این زمینه ها وجود بهورژ مر ‎a Og oc en PP fe‏ ره بهیاری ومدیریت خانودهباشند. ‎ ‎ ‎۱ ee eee Nese b ea See ee eae ree tele] ‏کی و شفاهی انجام می شود‎ 

صفحه 59:


صفحه 60:
رفع نیازهای درملنی عادی مردم روستاهای است. * همچنین در مورد درمانیهای تخصصی و بستری برای ۴ نعت پوشش خود از طریق ارجاع به بیمارستان شهرهتتان ‎RM ep RC‏ مه 

صفحه 61:
در دص سر err re Sear Cr ca ean peewee ieee Bhd ۳- جمعیت زیاد ور( رت 5 ‏ا ا ا‎ Ter") ‏مجاور باشد.‎ per yee cir frre ree 60 

صفحه 62:


صفحه 63:
هردو سطح اول ۳۳۱62 هستند 7 نوت ‎yd‏ بسورز سر حانه داشت تار - وظایف: با ترشتاس بر با الا ‎SA‏ ‏در یانگاه» خیر (ییگیری توسط تلف خامه و رابطین بهدا ۳۳ ترس بر برس ب و لزه ريت ادر يايكاه: خير ‎=z‏ ‏© انجام تست ياب اسمير و كذاردن (الا! ذر يايكاه بهداشت در خانه 00 * پایگاه بهداشتی: ۱۲۵۰۰ نفر-خانه بهداشت: ۱۵۰۰ نفر 

صفحه 64:
۲ سس لاس سید 17 را تحت پوشش دارد. * تفاوت عمده لین واحدبا مراکز بهداشتی دره‌لنی (3* مراجعه مسنقیم بیماران به لن است که لازم تب ‎AS Ce Sed‏ ار رل ‎CANS OS ee eee ey mel Te)‏ دار سس ‎۲ 

صفحه 65:


صفحه 66:
jo eee eee Uns eC eee) ‏شهرستان (مراکز بهداشتی درملنی شهری 3 رو‎ ‏ار‎ ORY Tee ee) Oe ea ee هه 

صفحه 67:
Le 1 ts 

صفحه 68:
هه خانه بهداشت مرکز بهداشتی درمانی روستابی كم مركز بهداشتى درمانى شهرى 

صفحه 69:


صفحه 70:
ristics of 00000 

صفحه 71:
جلسه ينجاه و بكم ©1آلالادر سال 1998 ‎١‏ اعلاميه آلماآتا ‎HFA)‏ و ۳۳۹6) رابرای قرن ١؟‏ نيز مورد تاكيد و تاييد قرار داد. اهداف نوين جهانى بهداشت براى همه (۳۱۳۸۵) در قرن ۲۱: ۲-ازتقاء برابری در سلامت در بین کشورهای:مختلف و نبر در ل ‎pS‏ = 5عء ألارع5 عصة ولع كلاد طاغأاقعط عاطقصمأقغدن5 مغ الق ره و5عع86 -3 ۱ 0 

صفحه 72:
5 8 151000 LIVE pets ‏در‎ EXPECTENCY > 70 YEARS FOR ALL ASE GILOBAL TRENDS FOR FIVE MAJOR PANDEMICS 0 (TB, HIV/AIDS, MALARIA, TOBACCO RELATED 1512۸59, 0 VIOLENCE/TRAUMA) RADICATE AND ELIMINATE CERTAIN DISEASES (Measles, filariasis, Chaga’s disease/2010, Leprosy/2010, Trachoma, and Vitamin-A, / lodine Deficiency by 2020) 5; IMPROVE ACCESS TO WATER, SANITATION, FOOD AND SHELTER BY 2020 

صفحه 73:
0-7 a 1۷۶ ۵ stunting (by 200 ‏رد‎ aos 0) ie laccess to comprehensive essential, quality = Tiealth care (by 2010) 3. ۱۳۴۵۱6۱۸۱6۱۴ ‏احصمنهه 0صد اقطماو‎ 6۵۱۲ ۱۱۴۵۲۱۵۵۲۲۵۱ ۵ surveillance systems (by 2010) LO\Support research for health (by 2010) 

صفحه 74:
را ‎eR CIEEY‏ 7 زر رز زار در حال حاضر علل مرك به ترتيب بيشترين فراوانى عبار تند ار علل قلبى و عروقى سوانح و حوادث ‎LE re)! pee‏ علل حول تولد علل عفونی 

صفحه 75:
د مر ‎Seer‏ وس اك کا2۱:1۱۲/۱۲۱۵۱۱ (۱) (۱ ۰ 0۱۳ سا ‎ee pre Te oa‏ مال ۱۳ ‏". خدمات بهداشتى و درمانى» كيفيت و نحوه ارائة 07 77 ا ‎CE‏ ‎000000 SCPE Pen in & CN Sy ee) ‎ 

صفحه 76:
3 — —— » | ۳ * ارتقاء سلامت به مفهوم توانمند سازی مردم ی فصو مرت لس( در تس وا 

صفحه 77:
© نوري ار لت درس راد ر عادلانه برای همه افراد * توانمندسازى مردم در جهت تغيير شيوه و كر زندکی ‎Slag gli if > rea‏ 2 

صفحه 78:
* فرآیندی سیاسی اجتماعی و جامع که سامل . نقوبت مار نها و توانمندبهای فردی * به منظور افزايش "كنترل خود“ (06]/01© 5617 بر عوا 7 كئنده سلامت : ‎ee‏ را و ا لت فرهذكى محيطى * به منظور كاهش اثرات نامطلوب اين شرايط بر سلامت فردى اجتماعى 

صفحه 79:
‎REE‏ رز ا ۱ ‎Ce Dae Caper ee GHIA Re]‏ رل بیشتری بیدا کنند 

به نام خدا مبحث: سالمت برای همه ()HFA مراقبتهای بهداشتی اولیه ()PHCارائه: دکتر سید علیرضا مروجی متخصص پزشکی اجتماعی استادیار گروه پزشکی اجتماعی دانشکده پزشکی -دانشگاه علوم پزشکی کاشان 1 (Health For All by 2000 (HFA 2000 • در سال 1977در سي‌امين مجمع جهاني بهداشت در شوروي سابق (قزاقستان ،) Alma-Ataشعار سالمتی براي همه تا سال )HFA 2000( 2000اعالم و بیانیه آلماآتا منتشر شد. • هدف كلي :HFA 2000دستيابي همه مردم جهان در سال 2000ميالدي به سطحي از سالمتي جسمي ،رواني و اجتماعي كه آنها را قادر سازد زندگي سازنده اي از نظر اجتماعي و اقتصادي داشته باشند. 2 سالمت (بهداشت) براي همه ()Health for all - HFA • در بيانيه رسمي سي‌امين مجمع جهاني بهداشت در سال 1977كه به بيانيه آلماآتا معروف است اعالم گرديد كه در دهه هاي آينده هدف اجتماعي و اصلي دولت ها و سازمان جهاني بهداشت بايد دستيابي همه مردم جهان در سال 2000ميالدي به سطحي از سالمتي (سالمتي جسمي ،رواني و اجتماعي) باشد كه امكان برخورداري از يك زندگي مؤثر و مولد را براي آنان فراهم آورد. • در سال 1978نيز كنفرانس مراقبت هاي اوليه بهداشتي در آلماآتا (مركز جمهوري قزاقستان)‌تشكيل گرديد و روش دستيابي به سالمت براي همه، مراقبت هاي بهداشتي اوليه( )Primary Health Care- PHCمعرفي شد. • درماه مي سال 1979استراتژي جهاني سالمت براي همه توسط سي و د ّومين اجالس سازمان جهاني بهداشت مورد تصويب قرار گرفت و نمايندگان كشورهاي عضو پذيرفتند كه استراتژي هاي كشوري سالمت براي همه را بر اساس مراقبت هاي اوليه بهداشتي تدوين و به مرحله عمل درآوردند. 3 سالمت براي همه)ادامه) ()Health for all - HFA • درسال 1981توسط سازمان جهاني بهداشت استراتژي جهاني HFAتكميل شد – (استراتژي جهاني يك چارچوب جهاني فراهم نموده كه اجراي آن توسط همه كشورهاي عضو ،مناسب و براي تطابق با شرايط و نيازهاي گوناگون كشورها به اندازه كافي قابل انعطاف بوده است و به دنبال آن كشورهاي عضو ،هريك استراتژي دستيابي به HFAرا براي خود تنظيم نمودند). 4 در زمينه هدف ،اصول استراتژيك و شاخص هاي دستيابي به HFAبايد توجه داشت كه: • سالمت براي همه يك هدف واحد و محدود نيست بلكه جرياني است كه به بهبود مداوم سالمت مردم منجر مي شود. • سالمت براي همه به اين معني نيست كه در سالهاي آتي ديگر كسي بيمار و ناتوان نخواهد بود و گروه پزشكي مراقبتهاي پزشكي را براي يكايك مردم جهان و ناخوشيهاي آنان تامين خواهند كرد. • بلكه بدان معناست كه سالمت پا مي گيرد و در هر كجا كه مردم زندگي و كار مي كنند خدمات بهداشتي در اختيار آنان خواهد بود و مردم امكانات بهتري براي رشد و رسيدن به كهنسالي سالم و فعال را خواهند داشت و افراد و خانواده ها به شيوه قابل قبول و متناسب با توان و مشاركت خود به مراقبت هاي اساسي سالمت دسترسي خواهند يافت. 5 هدف سالمت براي همه بر پايه سياست هاي زير استوار است : • سالمت و تندرستي حق مسلم مردم است و تامين آن يك هدف اجتماعي در سراسر جهان است. • اختالف موجود بين وضعيت بهداشتي مردم جهان ،نگراني مشترك تمام كشورهاست و بايد به شدت كاهش يابد .بنابراين پايه و اساس استراتژي بهداشت براي همه توزيع عادالنه امكانات بهداشتي در بين كشورها و در درون كشورها به ترتيبي كه به دسترسي عموم مردم به مراقبت هاي اوليه بهداشتي و خدمات پشتيبان آن بيانجامد مي باشد. • حق و وظيفه مردم است كه به صورت فردي و گروهي در برنامه ريزي و اجراي مراقبت هاي بهداشتي خودشان نقش داشته باشند .بنابراين مشاركت فعال مردم در شكل دادن به آينده بهداشتي و اقتصادي جامعه از عوامل اساسي در تحقق استراتژي هاي بهداشت براي همه است. 6 هدف سالمت براي همه برپايه سياست هاي زير استوار است (:ادامه) • دولتها در برابر بهداشت و تندرستي مردم كه با فراهم نمودن امكانات اجتماعي و بهداشتي كافي امكان پذير است مسئوليت تام دارند .بنابراين براي تامين بهداشت براي همه تنها تعهد وزارت بهداشت كافي نبوده و تعهد سياسي دولت در سطح كلي ضرورت دارد. • بهداشت و تندرستي بايد به عنوان پايه و اساس توسعه اقتصادي و اجتماعي باشد .بنابراين تنها تالش وزارت بهداشت در اين زمينه كافي نبوده ،هماهنگي و همكاري ساير بخشها كه با توسعه اقتصادي كشور ارتباط دارند چون بخشهاي كشاورزي ،دامپروري، صنعت ،مسكن ،آموزش و پرورش‌،ارتباطات ،كار و امور اجتماعي و رسانه هاي گروهي نيز ضرورت كامل دارد. 7 هدف سالمت براي همه برپايه سياست هاي زير استوار است (:ادامه) • همكاري فني و اقتصادي بين كشورها در توسعه و اجراي استراتژي بهداشت براي همه نقش مؤثري دارد. • اگر قرار باشد دولتها بهداشت براي همه را فراهم كنند بايد در مسايل بهداشتي ،متكي به خود بارآيند .ولي اين به معناي لزوم خودكفايي در بهداشت نيست زيرا براي تامين و توسعه استراتژي هاي بهداشتي و فايق آمدن بر مشكالت ،همكاري و مسئوليت بين المللي امري ضروري است. 8 شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها از نظر ميزان دستيابي به :HFA2000 ( در سال WHO ،1981دوازده شاخص زير ذيل را به عنوان حداقل معيارهاي جهاني براي ارزشيابي و مقايسه كشورها در نظر گرفت) HFA .1تMMوسMط مMقاماتسMMطح اوMلكMMشور بMMه عMنواMنيMيMMكسMMياسMتكMMلي پMMذيرفMته شMMده MبMMاشد. .2تدابير الزم به منظور جلب مشاركت مردم در تامین سالمت اتخاذ شده باشد. مثال NGO :یا سازمانهای مردم نهاد (سمن) به عبارتي ديگر شرايط الزم براي مطرح ساختن خواسته ها و نيازهاي واقعي مردم فراهم آمده ،سياست عدم تمركز در تصميم گيري تحقق يافته و نمايندگان گروهها و سازمانهاي مختلف چون سازمان زنان ،گروههاي صنفي و غيره در برنامه‌هاي بهداشتي مشاركت داشته باشند. .3حداقل %5توليد ناخالص ملي( )GNPبراي سالمت اختصاص یافته باشد. 9 شاخصهاي ارزشيابي و مقايسه كشورها از نظر ميزان دستيابي به :HFA2000 .4درصد منطقي از بودجه ملی سالمت به مراقبتهاي بهداشتي محلی اول خدمات) در هر منطقه ( )local health careاختصاص یافته باشد. (سطح برای بیماریهای غیر واگیرCare : برای بیماریهای واگیرCure : بدين معني كه به منظور ارائه مراقبت ها در اولين سطح تماس با جامعه (خانه بهداشت، مراكز بهداشت شMهرستان ،مراكز بهداشتي درماني روستايي و شهري)‌ مورد استفاده قرار گيرد. .5توزيع عادالنه منابع ( resourceشامل بودجه سرانه و امكانات) براي مناطق شهري و روستايي انجام گرفته باشد. .6استراتژي دقيق براي دستيابي به ، HFAتخصيص منابع كافي و تعيين ميزان نياز به كمكهاي خارجي تدوين شده و امكانات الزم براي اجراي برنامه فراهم آمده باشد. 10  -7برخورداري تمام جمعيت از مراقبتهاي اوليه بهداشتي شامل: )Iآب سالم در منزل یا در فاصله 15دقيقه پياده روي )IIدفع بهداشتي مدفوع در منزل يا نزديكي آن )IIIواكسيناسيون کودکان عليه 6بيماري شامل کزاز ،دیفتری ،سیاه سرفه ،سرخک ،فلج اطفال ،سل )IVدسترسي به مراقبتهای بهداشتی درماني در محل شامل دسترسي به حداقل 20قلم داروي اساسي با حداکثر فاصله یک ساعت پياده روي يا وسيله نقليه )Vدسترسي به كاركنان آموزش ديده برای مراقبتهاي زنان باردار ،زایمان و كودكان تا حداقل يكسالگي 11  -8تغذيه مناسب كودكان به نحوی که: الف) وزن حداقل %90نوزادان در بدو تولد بيشتر از 2500گرم باشد ب) حداقل %90اطفال وزن مناسب براي سن داشته باشند -9کاهش IMRبه كمتر از 50در هزار تولد ‏Infant Mortality Rateمیزان مرگ شیرخواران (زیر یک ساله ها) 12  -10افزایش اميد به زندگي در بدو تولد به بيشتر از 60سال – 11رساندن باسوادي به بيش از %70مردان و زنان بزرگسال مثال ایالت کراال در هند برای اهمیت اثر سواد در سالمت: اقتصاد و ...مانند سایر ایالتها سطح سواد باالتر اکثر شاخصهای سالمت بهتر از سایر ایالتها -12افزایش سرانه توليد ناخالص ملي بيش از 500دالر آمريكا 13 راه رسيدن به:HFA2000 M مراقبتهاي بهدشتي اوليه ()PHC مراقبتهاي بهداشتي اوليه در همه كشورها به عنوان كليد رسيدن به بهداشت (سالمت) براي همه تا سال 2000شناخته شده است. • مراقبتهاي بهداشتي اوليه ،مراقبتهاي بهداشتي اساسي مي‌باشد كه توسط نظام بهداشتي با يك روش عملي و علمي قابل قبول از نظر تكنولوژي ،قابل تحمل از نظر هزينه‌ها (براي جامعه و كشور) و با مشاركت كامل مردم و روحيه Mخود اتكايي به افراد و خانواده‌ها در‌سطح جامعه ارائه مي‌گردد. 14 • سازمان جهاني بهداشت مراقبتهاي بهداشتي اوليه ( )PHCرا اين چنين تعريف مي‌كند: ‏rسrتكه بrrايد بrrراrيهrمهاrفراد و ‏rت ‏rبتهايrصrليدر زrمrينه بrrهداrش ا ا ،PHCمrراrق ‏rيrrظام بrrهداrشrتي ‏rخشrساس ن ا خrانوادrه rها قrابrلدrسrترسبrrاشد .اrينخrدماتبr ‏rتيوrلrيه اوrلrين ‏rتمrراrقrبتهايبrrهداrش ا ‏rيrجrتماعيكشور اrس . و تrrوسrعهاrقrتصاد ا سrطح تrrماسفrرد r،خrانوادrه rو جrامrعه بrrا نrrظام بrrهداrشrتيكشور بrrودrهr و خrدماترا تrrا حrد مrمكنبrrه جrاييكه مrردrم در آنكار و زrندگrيمrيكنند مrيبrrرد. • هدف از ارائه اين مراقبتها حفظ ،نگهداري و ارتقاء سطح سالمت افراد جامعه است 15 )Primary Health Care (PHC • تعریف مراقبتهاي بهداشتي اوليه: مراقبتهاي بهداشتي ضروري كه در دسترس همه افراد جهان قرار گيرد ،براي آنها قابل قبول باشد، با مشاركت كامل آنها باشد ،قيمت مناسبي براي جامعه داشته باشد وكشور قادر به پرداخت هزينههاي آن باشد. ‌ 16 مراقبتهاي اوليه بهداشتي با مفاهيم و محتواي زير كليد تحقق بهداشت براي همه است: .1 .2 17 مراقبتهاي بهداشتي درماني نه فقط به صرفه و مؤثر، بلكه بايد در حد استطاعت مردم و مورد قبول آنان باشد. مراقبتهاي بهداشتي درماني بايد به صورت عادالنه براي تمامي مردم فراهم آيد و نه اينكه بيشترين خدمات براي درصد كمي از مردم تامين شود و در مقابل گروه زيادي از حداقل مراقبتهاي بهداشتي درماني محروم مانند. Qيم و محتواي زير مراقبت هاي اوليه بهداشتي با مفاه كليد تحقق بهداشت براي همه است( :ادامه) .3 .4 18 افراد و جوامع بايد در برنامه ريزي ،اجرا و ارزشيابي برنامه هاي بهداشتي درماني مشاركت داشته و بهداشت بايد به عنوان بخشي از توسعه اقتصادي و اجتماعي تلقّي گردد. واحدهاي ارائه كننده مراقبت هاي بهداشتي و درماني بايد خدمات پيشگيري ،درماني ،توانبخشي و اعتاليي را بطور ادغام يافته ارائه نمايند.  PHCدر هrمه كشورrهااrعماز تrrوسrعه يافrته ‏rاrلrrوسrعه ،ارزrشيكسانrيدارد وrلrيدر يا در ح ت هر كشور شrكلخrاصخrود را دارد . فلسفه : PHCسالمتي حق مسلم انسان است .توزيع عادالنه خدمات بهداشتي درماني و منابع اجتماعي اقتصادي بهداشت ،بخشي از توسعه اقتصادي اجتماعي هر كشور محسوب مي شود. 19 موارد مورد نظر در :PHC • مناسب بودن :خدمات براي رفع نيازهاي ضروري فراهم باشد • كافي بودن :خدمات به اندازه‌اي ارائه شود كه نيازها را برآورده سازد • جامع بودن :تمام سطوح پيشگيري را در برگيرد • قابل دسترس بودن :نسبت جمعيت با تعداد واحدهاي ارائه كننده خدمت تناسب داشته باشد • قابل پرداخت بودن :داراي كمترين هزينه و حتي االمكان رايگان • عملي بودن :از نظر تداركات ،پرسنل و منابع قابل اجرا باشد 20 21 اصول PHC .1برابري و عدالت ()Equity منابع بهداشتي و خدمات مربوط به آن بايد به صورت برابر در اختيار همه افراد جامعه قرار گيرد و مردم با نيازهاي يكسان بايد دسترسي برابر به مراقبت هاي بهداشتي داشته باشند .براي اطمينان از دسترسي برابر بايد توزيع و پوشش مراقبت هاي اوليه بهداشتي در مناطقي بيشتر باشد كه بيشترين نيازها وجود دارد. ‏A disease palace for doctors ‏or ‏Health centers and local hospitals ?for community 22 اصول PHC .2 مشاركت مردمي ()Community Participation در تمام مراحل (تشخیص مشکل ،اتخاذ تصمیم و راه حل ،اجرا ،بهره برداری،ارزشیابی) بدون همكاري و عالقه مردم به تامين و توسعه خدمات هيچگونه موفقيتيعنوان« سالمت به وسيله مردم‌» و « ‌ براي آن پيش بيني نمي شود .اين به قراردادن سالمت مردم در دست خود آنها» توصيف شده است .بدين ترتيب سالمت پديده‌اي خودجوش است كه بايد انگيزه برخورداري از آن در مردم ايجاد گردد و عالوه بر بخش بهداشت ،جامعه بايد درگير مراقبت از خود شود. انواع مشارکت با مردم:√ محدودیتها و مخاطرات مشارکت مردمی: سلب مسؤولیت دولتتهدید اقتدار سیاسیپروبال دادن به برگزیدگان محلی23 -احتمال ایجاد یاس در صورت شکست 1-for the people 2-by the people 3- with the people اصول PHC .3همكاري بين بخشي (Intersectoral )Coordination سالمتی ،پدیده ای است که نیازمند همکاری تمام سازمانها است و البته ،نباید سازمانها در قفسها و جزایر جداگانه فعالیت کنند و کار به کار هم نداشته باشند نقش آموزش و پرورش،تربیت بدنی ،شهرداریها و ...در سالمت مهم :پرهیز از موازی کاری (مثال انواع بیمه در ایران!) 24 اصول PHC .4 25 تكنولوژي مناسب (:)Appropriate Technology ” يعني فناوريي كه از نظر علمي صحيح ، مطابق نيازهاي محلي و قابل قبول افرادي كه از آن بهره مي برند و افرادي كه آن را به كار مي گيرند باشد، و مردم با استفاده از منابع جامعه و حفظ اصل خودكفايي قادر به حفظ آن بوده كل كشور قدرت پرداخت هزينه هاي آن را داشته باشد“ • تکنولوژی مناسب یعنی: – تا حد ممکن ارزان (بدون به خطر انداختن کیفیت – نباید صرفه جویی به حدی شود که خودش باعث اسراف شود) – تا حد ممکن آسان در حد متطقه (بدون نیاز به افراد حرفه ای سطح باال) – متکی به مواد و قطعات محلی – به کار گیرنده نیروی محلی – مشوق و تسهیل کننده تولید محلی تجهیزات و قطعات – تسهیل کننده مشارکت مردم – سازگار با ارزشها و اولویتهای محلی – قابل قبول جامعه و سرویسهای بهداشتی 26 اصول PHC .5 ادغام ( )Integrationیا جامعیت خدمات ()Comprehension به منظور ایجاد عدالت اجتماعی تربیت نیروهای چند پیشه (بهورز) :انجام تمام خدمات توسط یک نفر (شامل بهداشت محیط، بهداشت حرفه ای ،واکسیناسیون ،مراقبت مادر باردار ،مراقبت کودکان و )... مراقبت هاي بهداشتي اوليه يك رويكرد جامع براساس مداخالت زير است : – مداخالت ارتقايي :برخورد مراقبت هاي بهداشتي اوليه در سطح جامعه با علل اساسي است كه بر سالمت تاثير مي گذارد – مداخالت پيشگيري كننده :اين مداخالت كاهش rدهنده بروز بيماري ها يا برخورد سريع با عللي است كه براي فرد ايجاد مشكل نموده است. – مداخالت درماني :اين مداخالت سبب كاهش شيوع بيماري بوسيله توقف پيشرفت بيماري در بيمار است – مداخالت بازتواني :اين مداخالت سبب كوتاه نمودن پي آمد يا عوارض مربوط به مشكل سالمتي افراد مي شود. 27 اصول PHC ادغام ( )Integrationیا جامعیت ()Comprehension خدمات • رويكرد جامع مراقبت هاي بهداشتي اوليه نيازمند كاركناني است كه بتوانند در برخورد با مشكالت مربوط به سالمتي ،راه حل ارائه نمايند. • براي مثال :فقط مايع درماني خوراكي ()ORSبراي كودك مبتال به اسهال كافي نيست ،نگهداري سالمت كودك نيازمند ارائه آموزش به خانواده در مورد نحوه مراقبت از كودك و بهداشت محيط و بهبود تغذيه است. • مثال دیگر :عالوه بر مشاوره در مورد تغذيه با شير مادر ،پايش رشد ،بازتواني تغذيه اي و مراقبتهاي الزم ،برنامه مراقبت بايد شامل تغذيه كودك پس از بازگيري از تغذيه با شير مادر با غذاهاي در دسترس محلي نيز باشد. 28 اصول PHC .6تفويض اختيار ()Decentralization اجازه اشتباه کردن بدهیم! ‏ ‏ ‏ 29 محاسن تفويض اختيار: افزايش بازدهي ازدياد عالقه نسبت به انجام وظيفه تقويت همكاري دسته جمعي تكامل انفرادي جلوگيري از اتالف وقت مديران اصول تفويض اختيار: .1 .2 .3 .4 .5 30 تفويض بخشي از اختيارات نه همه آنها ابقاي مسؤوليت فرد تفويض كننده قابليت فسخ تناسب اختيار و مسؤوليت تمركز نظارت (تفويض اختيار به معني رها كردن نيست) موانع تفويض اختيار • رؤrسا: • مرئوسين: ‏خودبزرگ بيني ‏عدم اعتماد ‏مالحظات سياسي ‏عوامل رواني ‏عدم اعتقاد ‏فرار از مسؤوليت ‏عدم صالحيت ‏فقدان اعتماد به نفس ‏فقدان ضوابط ارزيابي 31 اجزاء PHC .1 آموزش سالمت (آموزش درخصوص مشكالت معمول بهداشتي ،پيشگيري و روشهاي كنترل بيماريها) .2 .3 .4 .5 .6 32 بهبود تغذيه مراقبتهاي بهداشتي مادران و كودكان و تنظيم خانوده تأمين آب سالم و بهسازي محيط بهداشت حرفه‌اي ايمنسازي اجزاء PHC -7پيشگيري و کنترل بيماريهاي واگير شايع و rبومي و كنترل آنها -8فراهم كردن امكانات تشخيص و rدرمان مناسب -9پيش بيني و تدارك داروهاي اساسي -10سالمت روان -11سالمت دهان و دندان -12پيشگيري از حوادث و سوانح -13كنترل بيماريهاي غير واگير 33 PHC: EXTENDED ELEMENTS IN THE 21st CENTURY 1.Expanded options of immunization 2.Reproductive health needs 3.Provision of essential technologies for health 4.Health promotion 5.Prevention and control of noncommunicable diseases 6.Food safety and provision of 34 سطوح PHC .1 سطح اول: مراقبتهاي بهداشتي اوليه ضروري .2 سطح دوم: مراقبتهاي پيچيده تر شrامل خدمات درماني ضروري .3 سطح سوم: خدمات فوقتrخصصي و پشتيباني اقدامات اجرايي سطوح اول و دوم 35 سطوح مراقبت هاي اولیه بهداشتي()PHC • فلسفه اصلي مراقبتهاي ا ّوليه بهداشتي را توزيع عادالنه منابع بهداشتي ،تشكيل مي دهد. • اين هدف وقتي تحقق مي‌يابد كه وسيعترين و ا ّوليه ترين نيازهاي بهداشتي جامعه تا حدامكان در محل كار و زندگي مردم به سهولت قابل دسترسي باشد. • از طرفي مراقبت‌هاي بهداشتي ا ّوليه براساس اين واقعيت است كه بسياري از مشكالت مربوط به سالمتي جمع كثيري از مردم به سطوح پائين هرم ( PHCمطابق با شكل بعد) اختصاص مي يابد. 36 37 38 سطوح PHC روستا .1سطح اول :خانه بهداشت .2سطح دوم :مركز بهداشتي درماني روستايي .3سطح سوم :مركز بهداشت شهرستان ،بيمارستان و كلينيك تخصصي شهرستان 39 شهر .1سطح اول :پايگاه بهداشتي .2سطح دوم :مركز بهداشتي درماني شهري .3سطح سوم :مركز بهداشت شهرستان ،بيمارستان و كلينيك تخصصي شهرستان  مرکز بهداشrت شهرستان -بیمارستان و کلینیک تخصصی شهرستان مرکز بهداشتی درمانی شهری مرکز بهداشتی درمانی روستایی پایگاه بهداشتی خانه بهداشت پایگاه بهداشتی 40 خانه بهداشت روستای قمر روستای قمر روستای قمر 41 • تاكيد برنامه ريزان سالمت بايد متوجه تقويت مراكز سطح اول ارائه مراقبت ها باشد. • ارائه مراقبتها در اين سطح و زيرمجموعه آنها از نظر اقتصادي نيز بسيار هزينه اثر بخش تر از ارائه اين خدمات توسط كاركنان تخصصي در بيمارستانها است. • بيمارستان محل ارائه خدمت به بيماران ارجاع شده از سطوح مراكز بهداشتي درماني است كه نتوانسته اند خدمات درماني كافي را به لحاظ تخصصي شدن خدمات ،دريافت نمايند .پس در توجه شود كه هر سطح ،كامل كننده خدمات سطح توزيع بايد ّ قبلي خود باشد نه تكرار در عين آن خدمت. • قابل تاكيد است كه به دليل اهميت برخورداري تمامي مردم از مراقبت هاي بهداشتي ا ّوليه بايد توزيع واحدهاي ارائه دهنده خدمات سطح اول به گونه اي باشد كه هيچ جمعيتي خارج از محدوده عمل آنها قرار نگيرد0 42 برای امتحان: صفحه 284تا 292کتاب پارک (جلد دوم) (عالوه بر مطالب کالس) خانه بهداشت • خانه بهداشت محیطی‌ترین واحد ارائه خدمت در روستاها است. هMر خانMه بهداشMت بسMته بMه شرایط جغرافیایی بMه ویژه راههای ارتباطMی و جمعیت ،ممکن اسMت یک یا چنMد روستا را در پوشش خدمات خود داشته باشد. • نوع نیرو :بهورز (زن – مرد) – مشخصMات بهورز :بومMی ،مورد اعتماد مردم ،حداقMل دیپلMم ،طی کردن دو سال آموزش بهورزی 43 وظايف بهورزان در خانه هاي بهداشت: -1سرشماري ساالنه و ثبت اطالعات: هر خانه بهداشت ،در شروع كار و در آغاز هر سال ،بايد اطالعات آماري كاملي از منطقه تحت پوشش خود جمع آوري كند .براي اين كار ،منازل هر يك از روستاهاي تحت پوشش طبق نظم خاصي شماره گذاري مي شود .تعداد خانوارها و تعداد افراد هر خانوار به تفكيك نام ،سن جنس ،نسبت با سرپرست خانوار ،شغل و ميزان سواد ،بارداري ،معلوليت و بيماري مزمن و تغييرهاي جمعيتي خانوار(ازدواج، مرگ ،مهاجرت) و ...ثبت مي گQردد .مشخصات مجتمعهاي موجود (آب ،فاضالب ،نوع مصالح بكار رفته در مسكن و دفع فضوالت ،)....شرايط محيطي(راه ارتباطي ،فاصله ها ،اماكن عمومي و،)... چگونگي مواد غذايي و تغذيه مردم و نيز ساير اطالعات الزم در پرونده خانوار ثبت مي شود .براي اين مقصود ،تهيه فرمهاي خالصه و حتي المقدور آسان و ساده اهميت بسياري دارد .پس از سرشماري اوليه يا ساالنه ،گروههاي سني ،جنسي ،شغلي و ...كه برنامه مراقبت بهداشتي معيني دارند ،دسته بندي ،ثبت و برنامه مراقبت بهداشتي آنها تنظيم مي گردد .با جمع آوري و دسته بندي اين اطالعات وسعت عمل، حجم فعاليت و ميدان عملياتي خانه بهداشت روشن مي شود. 44 -2آموزش بهداشت عمومي مشكل ترين ،مهمترين و اميد بخش ترين نقش خانه بهداشت ،آموزش بهداشت است .بعلتظرافت ،بردباري و دقت فراواني كه در اين كار الزم است ،انتظار مي رود وقت زيادي را بخود اختصاص دهد. خانواده و مدرسه ،كه بيش از دو سوم هدفهاي آموزشي بهداشت عمومي را در خود دارد، مناسبترين و بارورترين عرصه هاي اين فعاليت است .اگر آموزشهاي خانه بهداشت در اين عرصه ها بخصوص در مدرسه ،موفقيت آميز باشد ،معلمان در مدرسه و كودكان در خانه تداوم بخش مفاهيم مورد نظر خواهند بود .كودك به اقتضاي قدرت فراگيري Qبا سرعت بيشتري به تغيير رفتار دست مي يابد ،اين رفتارهاي تغير يافته را به ميان خانواده مي برد و عادتهاي Qنو و صحيح را به ديگران انتقال مي دهد .اين كيفيت نه تنها در حال QحQاضر بر مجموعه آگاهيها و رفتار خانواده اثر مستقيم مي گذارد بلكه آشنايي و آميختگي نسل آينده را نيز با مفاهيم و رفتار بهداشتي Qافزون تر مي سازد .بعبارت ديگر خارج ساختن نقش آموزش بهداشت از قالب تنگ موجQود ،شايد تنها راه تأمين و تضمين آگاهيهاي بنياني و مؤثر بهداشتي باشد .در اين راه فراهم آوردن موجبات آموزشي معلمان مدارس روستايي و كساني كه با جمعيتهاي گروهي سر وكار مستمري Qدارند نقشي سازنده و پرسود خواهد داشت .بخش عمده ديگري از آموزشهاي بهداشت در جريان مراقبتها و بصورت چهره به چQهره خواهد بود كه مؤثرترين طرق آموزش بهداشت است. 45  -3تشكيل گروههاي داوطلب و شوراهاي محلي بهداشت اگر ضابطه انتخاب فرد بومي درست انجام گيرد ،بدليل آشنايي عميق كاركنان بومي با آداب و رسوم محل ،باورها و اعتقادهاي مردم و استفاده از گويشهاي محلي امكان برقراي ارتباط كاركنان خانه بهداشت با جامعه و نفوذ آموزشهاي آنان در مردم محل خدمت بيشتر خواهد بود .جلب اعتماد مردم موجب مي گردد كه عالقمندي و گرايش آنان براي مشاركت در فعاليتهاي بهداشتي افزايش يابد .مشاركت و مداخله مردم در خدمات بهداشتي كه عامل تعيين كننده اي براي مراقبت از خويش( )self-careو خود اتكايي ( )self-relianceجامعه است ،بايد اساسي ترين خط مشي نظام بهداشتي كشور باشد .در اين راستا كاركنان بومي خانه بهداشت مناسبترين گروه براي پايه گذاري و گسترش اين مشاركتها بشمار مي روند .مث ً ال ،استفاده كاركنان از بستگان و دوستان خويش براي انجام بعضي از كارها مثل پيگيري و تبليغ كساني كه در موعد مقررمراجعه نمي كنند و يا نامنظم مراجعه مي نمايند ،انجام برخي از خدمات نظير وزن كردن زنان حامله و كودكان ،درست كردن محلول ORSو ...مي تواند مقدمه اي باشد كه بتدريج به تشكيل گروههاي داوطلب ،در زمينه هر يك از خدمات و تشكيل شوراهاي محلي بهداشت منجر گردد. 46  -4مراقبت از زنان باردار: نگهداري آمار دقيق و تشكيل پرونده براي كليه زنان باردار پيگيري آنها در مراحلمختلف پيشرفت حاملگي تكميل فرم مراقبت دوران بارداري در اولين ديدار زن باردار ،ثبت سوابق و نتجهزايمانهاي قبلي ،درج نتايج اولين معاينه در فرم مراقبت برآورد تاريخ تقريبي زايمان و درخواست آزمايشهاي تشخيصي الزم در ديدارهاي بعدي :زنان باردار در شش ماه اول حاملگي ماهي يكبار ،در ماه هفتم وهشتم دوبار و در ماه نهم هر هفته يكبار تحت مراقبت قرار مي گيرد ،تا دوران حاملگي را با شرايط مناسبي به پايان برسانند .سنجش پيشرفت حاملگي ،آموزش زن باردار در مورد تغذيه ،ورزش ،پوشاك ،مراقبت از پستانها ،اهميت دادن آغوز ،تغذيه با شير مادر و ساير مراقبتهاي دوران بارداري ،تزريق واكسن كزاز يا تؤام ،آموزش طرز مراقبت صحيح از نوزاد ،روش درست شير دادن ،تغذيه شير خوار و... اعزام زنان باردار نيازمند مراقبتهاي ويژه به مركز بهداشتي درماني مربوطه مساعدتهاي الزم براي تأمين امكان زايمان سالم و بهداشتي براي زنان حامله تحتنظر ،اعم از همكاري با ماماي محلي يا معرفي و فراهم آوردن تسهيالت الزم براي اعزام آنها به مركز بهداشتي درماني و ثبت جريان و نتيجه زايمان در پرونده مادر. 47آموزش مراقبتهاي بعد از زايمان و كمك به انجام آنها  -5مراقبت از كودكان 0-8سال تکامل کودک ازدوران جنینی آغاز میشود وبامراقبت وتغذیه مطلوب دردوران بارداری ,فرصت رشدوتکامل مطلوب کودک که حق طبیعی اوست فراهم میشود .مهمترین دوران تکامل مغزی کودک دردوسال اوQل زندگی است که نقش قابل مالحظه ای برعملکرد ذهنی ,جسمي,روانی,اجتماعی وایمنی کودک دارد تجربیاتی که کودک درسالهای سوم تاپنجم زندگی کسب میکند اورا برای کسب مهارتهای اجتماعی ویادگیری دردوQران مدرسه آماده میسازد .تجربیات وQمهارتهای کودک دردوران 6-8سالگی که بدوورود به مدرسه است درقدرت یادگیری اودر دوران تحصیل حیاتی است .بنابراین مراقبت ازکودک ,حمایت , آموزش ورشد وتکامل مطلوب ,ازدوره لقاح آغاز میشود ونه تنها مراقبت کودک بلکه مراقبت ازمادر نیز برای بقاء رشدوQتکامل کودک حائز اهمیت است . کودکانی که ازمراقبت مطلوب برخوردار هستند در آموزش وسایر خدمات اجتماعی ازبقیه جلوترهستند .توان تولید بیشتری دارند وبه قانون بیشتر احترام میگذارند ,لذا هزینه های آینده برای آموزش ,بهداشت وهزینه های اجتماعی کاهش خواهد یافت وسرمایه های اجتماعی فزونی می یابد. توجه خاص به تکامل آنها درسنین زیر 8سال وبه ویژه زیر 5سال از ,ازاهمیت ویژه ای برخوردار است برنامه مراقبت کودک سالم به دنبال یافتن راهی برای جداکردن کودکان سالم ازکودکان به ظاهر سالم یا مستعد به بیماری است که هنوز نشانه های بیماری درآنها مستقر نشده است .درحقیت هدف این برنامه طراحی نظام غربالگری استاندارد مراقبت کودکان صفرتا هشت سال واجرای آن میباشد. 48  -6تنظيم خانواده آموزش ،اجرا و پيگيري برنامه هاي تنظيم خانواده در زنان 10تا 49ساله شوهردار اين گروه ماهي يكبار موردمراقبت قرار مي گيرنQد. -7آموزش و مراقبتهاي تغذيه اي مواد غذائي ،چكونگي پخت و مصرف آنها در مناطق مختلف كشور ،تابع شرايط اقليمي -جغرافيايي ،سنتها و عادات مردم آن ناحيه است .شناخت اين ويژگيها ،تعيين علل و نوع كمبودهاي غذايي بايد به دقت مورد توجه قرار گيرد .جا دارد كه آموزشهاي خانه بهداشت بطور عمده در جهت يافتن راههاي استفاده صحيح از مواد غذايي موجود عادت كنند و بتدريج مواد غذايي الزم و جديد در عادتهاي غذايي آنان را يابد .مث ً ال اگر كارشناسان تغذيه مراكز بهداشت استانها ضمن بررسيهاي خود براي شناخت منابع غذايي رايج در منطقه ،كمبودي در مصرف سبزيهاي تازه مالحظه كنند .بايد طبق برنامه ريزي دقيقي محوطه حياط خانه هاي بهداشت را به عرصه اي براي كاشت انواع سبزيها ،گوجه فرنگي و ...بدل كنند و طرز كاشت ،برداشت و استفاده از مواد مذكور را توسط بهورزان عم ً ال به مردم بياموزند .نگهداري و پخت صحيح مواد غذايي قابل دسترس نيز بايد قسمت ديگري از فعاليتهاي خانQه هاي بهداشت باشد 49  - 8مراقبت از دانش آموزان و بهداشت مدارس بازديدهاي منظم از مدارس روستاهاي تحت پوشش در طول سال تحصيلي و تشكيل جلسات آموزشيبراي دانش آموزان معاينه جمعي دانش آموزان بطوري كه هر دانش آموز در طول سال تحصيلي دو بار مورد معاينه قرارگيرد .در اين معاينه ها ،دانش آموزان بايد از نظر ضايعات قارچي مو ،ضايعات پوستي ديگر ،ورم ملتحمه ،تراخم ،مشكالت ديد و شنوايي و ...در بررسي و موارد مشكوك به پزشك ارجاع داده شوند. بررسي بهداشت محيط اعم از مجموعه كالسها ، ،دستشويي ها و فاضالب و... بررسي بهداشت بوفه مدرسه Qاز نظير محيط بوفه ،Qمواد غذايي ،كاركنان بوفه بررسي بهداشت اماكن عمومي مجاور مدرسه مثل بقاليها ،رستورانها ،ساندويچ فروشيها ،دستفروشهاو... 50  -9نظارت بر موازين بهداشت حرفه اي نظارت بر موازين بهداشت حرفه اي وجود نور كافي در كارگاههاي قالي بافي و نظاير آن ،آموزش تغذيه مناسب براي كارگراني كه در اماكن كم نور كار مي كنند ،راههاي محافظت چشم و دهان در مقابل گرد و غبار محيط كار ،محافظت گوشها در برابر صداهاي زيان آور ناشي از كار و ورشهاي پيشگيري از مسموميتها ناشي از حشره كشها و سموم نباتي. كليه كارگاههايي كه محدوده هر خانه بهداشت قرار دارد بايد حداقل هر دو ماه يكبار مورد بازديد قرار گيرد. 51  -10محيط عمومي روستا: در آغاز كار ،جمع آوري اطالعات ،نيازهاي عمومي روستاهاي تحت Qنظر خانQه بهداشت را تا حدود زيادي روشن مي سازد .جلب مشاركت مردم و فراهم آوردن موجبات Qتأمين آب سالم و كافي بايد از مهمترين برنامه هاي بهداشتي تلقي و پيگيرانه دنبال شود ،زيرا تأمين اين نياز و نيز دفع بهداشتي فاضالب و زباله صرفنظر از اثر غير قابل انكاري كه در زندگي روستائيان دارد ،در گسترش نفوذ خانه هاي بهداشت نيز تأثيري بسزا خواهد داشت. آموزش مردم در جلوگيري از آلوده كردن آبهاي مصرفي ده ،پر كردن و خشكانيدن يا سمپاشي گندابها و آبچالها از مهمترين اقدامهايي است كه بايد در اين زمينه صورت گيرد. اقدامهاي بهداشتي ديگر از قبيل راهنمايي و كمك به احداث حمام عمومي ،كشتارگاه ،غسالخانه ،رختشويخانه و... نيز از فعاليتهاي خانه بهداشت خواهد بود كه در همه حال با جلب مشاركت مردم صورت مي گيرد. فعاليت براي تأمين برق عمومي ،جاده هاي ارتباطي ،خيابان بندي ،درختكاري در محيط روستا و ترويج سبزيكاري در خانه ها و ...مي تواند مضمون فعاليتهاي اجتماعي خانه بهداشت را تشكيل دهد كه با ياري مديريتهاي سطوح باال و همكاري سازمانهاي ديگر پيگيري و اجرا شود .اين فعاليتها نفوذ كاركنان بهداشتي را در جامعه افزايش Qخواهد داد. 52  -11بهسازي محيط فعاليت بهسازي: خانه هاي بهداشت مي تواند زمينه هاي گسترده اي را در برگيرد ،از جمله موارد زير را شامل باشد: پيگيري براي تأمين آب مصرفي سالم و ضد عفوني كردن آبهاي آشاميدني با مشاركت مردم كمك به تهيه توالت بهداشتي و دستشوئي آموزش و فراهم آوردن وسايل و كمك هاي الزم براي صاف كردن ديوارها ،عايق سازي كف ،تأمين پنجره و نوركافيبQراي اتاقها و پوشش پنجره ها براي جلوگيري از ورودحشرات و مگس آموزش مردم و فراهم آوردن امكانات الزم براي دفع صحيح زباله آموزش جداسازي درست و منطبق با ضوابط Qبهداشتي محل زيست از محل نگهداري دام و طيور راهنماييهاي الزم در باب جمع آوري و دفع فضوالت حيواني توجه خاص به بهداشت محيط مدارس كه با گروه آسيب پذيرتري سروكار دارد. -بهداشت محيط و كارگاههاي كوچك و خانگي (پنيرسازي ،قالي بافي و)... 53  -12بهداشت محيط اماكن عمومي: بهداشت محيط اماكن عمومي نظير مسجد ،مغازه ها و ...هر سه یکبار ماه كنترل گردد. بهداشت محيط مركز تهيه و توزيع مواد غذايي و سالمت مواد عرضه شده: كنترل بهداشت و سالمت مواد غذايي در رستورانها و كافه ها ،قصابيها ،لبنيات فروشيها و ...هر دو ماه يكبار صورت مي گيرد. بازديد منزل: بازديد از منازل روستايي به داليل زير از اهميت زيادي برخوردار است: دوستي و ارتباط كاركنان بهداشت را با خانواده ها ارتقاء مي بخشد. موجبات آموزش چهره به چهره با آموزش گيرندگان را فراهم مي كند واقعيت محيط زيست مردم و شرایط طبيعي زندگي آنان را به كاركنان خانه بهداشت نشان مي دهد. معلوم مي كند كه درك افراد مختلف از دستورهاي بهداشتي در عمل چگونه است و در چه مواردي و چطور بايد اين عملكرد ها راتصحيح نمود. امكان پيگيري درماني بيماران مزمن و مراقبتهاي ويژه را فراهم مي سازد.بنابراين بازديد منزل نبايد تنها به پركدن فرمها منحصر شود ،بلكه بايد با استفاده از تمام فنون تربيتي ،سنتي ،فرهنگي ،هوش و ذكاوت فردي عوامل اجQرايي ،به صورت فعاليتي ثمر بخش و مؤثر در آيد. 54  -13بيماريابي: بيماريابي يكي از مهمترين فعاليتهاي خانه بهداشت است كه بايد متناسب با تواناييها و آموخته هاي كاركنان خانه بهداشت و يافتن تكنولوژي مناسب براي هر مورد سازمان داده شود .غربالگري( screeningجمعيت تحت پوشش يا گروههاي سني ،جنسي و شغلي خاص از طريق جستجو يك يا چند عالمت واضح ،مشخص كننده و اختصاصي مي تواند بطور مستمر يا در مقاطع زماني معين ،با وسعت و سرعت توسط خانه هاي بهداشت انجام گيرد .مثل: غربال كردن دانش آموزان از نظر كچلي ،عوارض پوستي ،بيماريهاي چشم و مشكالت ديد ،شنوايي ،اسكلتي و.... غربالگري كارگران كارگاهها از نظر عوارض پوستي ،چشمي ،شنوائي و... غربال كردن جمعيت از نظر بيماران داراي لكه هاي بيرنگ پوستي فاقد حس در مناطق آندميك جذام غربال كردن زنان در معرض خطر سرطان پستان با انجام و آموزش معاينه پستان غربالگري بيماران مشكوك به ماالريا در مناطق آندميك ماالريا از طريق گرفتن الم خون از بيماران تب و لرز دار. غربال كردن بيماران رواني و بسياري موارد مشابه كه مي توان با برقراري تكنولوژي مناسبي اين غربالگريها را برقرار كرد ،مشروط بر اين كه سطح بعدي ارجاع براي پذيرش بيمارانغربال شده ارجاعي آماده شده باشد. درمان برخي از بيماريها براساس پروتكل :بيماراني كه پروتكل درماني ابالغ شده اي دارند (مثل اسهال ART ،و )...مي توانند مستقيم ًا توسط خانه بهداشت تحت درمان قرار گيرند. كمكهاي اوليه درماني و پيشگيري درمان.بيماراني كه به خانه بهداشت مراجعه مي كنند ،پس از معاينه اوليه ،تنها از درمانهاي عالمتي كم خطر و مجاز استفاده خواهند كرد. 55 تزريقات: جز تلقيح واكسن انجام تزريقات ديگر توسط بهورزان مطلقاً ممنوع است .تزريقات زير جلدي و عضالني نيز در مورد هر بيمار و بار اول هر دارو ،حتماً بايد با حضور پزشك انجام گيرد. تكرار تزريقات بدون حضور پزشك مشروط به اين است كه تزريق اول با حضور پزشك انجام گيرد. تكرار تزريقات بودن حضور پزشك مشروط به اين است كه تزريق اول با حضور پزشك انجام يافته و دستور ادامه تزريقات بصورت كتبي در نسخه قيد شده و در اختيار بهورز قرار گرفته باشد. پانسمان: انجام پانسمانهاي ساده ،جزو وظايف بهورزان است. فوريتها: در موارد فوريتها و بروز سانحه(خونريزي عمده ،شكستگي ،سوختگي ،ضربه ،خفگي ،مسموميت )...،پس از انجام كمكهاي اوليه مناسب ،بايد هر چه زودتر بيمار را اعزام نمود و در مورد حوادث جمعي ،بايد هر چه فوري تر مراتب را به مركز بهداشتي درماني اطالع داد و كمك خواست. 56 بازتواني و كمك به معلوالن شناسائي معلوالن ،ارجاع آنان به مراكز توانبخشي ،پيگيري آموزشي مددجويان، خانواده ها و جامعه براي رفتار درست با معلوالن و ...بايد از خدمات خانه بهداشت باشد ،كه با برنامه توانبخشي مبتني بر جامعه در حال گسترش است. همكاري با دانشجويان اعزامي در مواقعي كه رده هاي مختلف نيروي انساني پزشكي ،براي كارآموزي و كارورزي ،به خانه هاي بهداشت اعزام مي شوند همكاريهاي خانه بهداشت در فراهم آوردن امكان و زمينه فعاليت آنها ضرورت دارد. ‏Qل يا مكان عمومي بازديد منز 57 – – – – – – – – شرايط انتخاب و تربيت كاركناني كه براي خدمت در خانه بهداشت منظور شده اند: در خانه بهداشت فقط يك رده شغلي از كاركنان بهداشت خدمت مي كنند ،كه بر حسب جنس«بهورز زن» يا«بهورز مرد» ناميده مي شوند. الف -شرايط: بومي بودن :با توجه به وظايفي كه براي خانه بهداشت منظور شده است و براي اينكه عوامل اجرائي درك نزديك تر و صحيح تري از محيط كار و زندگي مردم داشته باشند و باالخره براي اطمينان نسبي از اقامت دائم پرسنل در روستا و تأمين دسترسي مستمر روستائيان به خدمات و كاسته شدن از بار نقل و انتقاالت آتي آنان ،پرسنل هر خانه بهداشت ،از جمعيت تحت پوشش آن و ترجيح ًا از مردم روستاي محل استقرار خانه بهداشت یاروستای قمر انتخاب مي شود. سن :براي پذيرفته شدن در آموزش بهورزي ،سن پذيرفته شدگان بايد حداقل 18سال تمام و حداكثر 28سال براي داوطلبين مرد و 26 سال براي داوطلبين زن باشد .در شرايط مساوي افراد متأهل مرجح خواهند بود. جنس :با توجه به تنوع وظايف خانه بهداشت ،در برنامه هايي كه تماس نزديك و مستمر با مادران و كودكان را ايجاب كند ،وجود پرسنل زن(بهورز زن) ضروري است ،چه در غير اينصورت اين برنامه ها توفيق نخواهد داشت .طبيعت فعاليتهاي ديگر مانند امورمربوط به بهداشت محيط ،بهداشت كار و كارگاهها ...نيز نشان مي دهد كه در اين زمينه ها وجود بهورز مرد ترجيح دارد. تحصيل :داوطلبين آموزش بهورزي بايستي حداقل داراي مدرك ديپلم متوسط رشته های علوم ریاضی ,علوم تجربی ,علوم انسانی , بهیاری ومدیریت خانواده باشند. تذكر :انتخاب بهورزان توسط كميته اي مركب از نمايندگان مركز آموزش بهورزي ،واحد گسترش شبكه ها و گزينش ،از طريق آزمون كتبي و شفاهي انجام مي شود. 58  مرکز بهداشrت شهرستان -بیمارستان و کلینیک تخصصی شهرستان مرکز بهداشتی درمانی شهری مرکز بهداشتی درمانی روستایی پایگاه بهداشتی خانه بهداشت پایگاه بهداشتی 59 خانه بهداشت روستای قمر روستای قمر روستای قمر مرکز بهداشتی درمانی روستایی • وظیفrه آrن نظارت بر فعالیتهای چنrد خانrه بهداشت مجاور و رفrع نیازهای درمانrی عادی مردم روسrتاهای تحrت پوشش است. • همچنیrن در مورد درمانهای تخصrصی و بسrتری برای جمعیت تحrت پوشrش خود از طریrق ارجاع بrه بیمارسrتان شهرستان اقدام می نمایrد. 60 ضوابط احداث یک مرکز بهداشتی درمانی روستایی -1در مسیر طبیعی حرکت مردم بودن -2قرار داشتن در مسیر راه یا گلوگاه جاده اصلی روستاهای مجاور -3جمعیت زیاد -4وجود واحدهای اداری مثل :بخشداری ،دهداری ،پاسگاه انتظامی و... -5وجود مدرسه ،دبیرستان ،حمام و . . .که مورد استفاده روستاهای مجاور باشد. -6داشتن آب ،برق ،تلفن و . . . 61  مرکز بهداشrت شهرستان -بیمارستان و کلینیک تخصصی شهرستان مرکز بهداشتی درمانی شهری مرکز بهداشتی درمانی روستایی پایگاه بهداشتی خانه بهداشت پایگاه بهداشتی 62 خانه بهداشت روستای قمر روستای قمر روستای قمر پایگاه بهداشت • سطح اول ارائه خدمات بهداشتی در مناطق شهری • شباهت و تفاوت وظایف و نوع نیروها با خانه بهداشت روستا؟ – هردو سطح اول PHCهستند – نوع نیرو :بهورز در خانه بهداشت-کاردان یا کارشناس در پایگاه – وظایف: • مراجعه به منازل توسط بهورز در خانه بهداشت (مراقبت بهداشتی فعال) در پایگاه :خیر (پیگیری توسط تلفن ،نامه و رابطین بهداشت) • درمان برخی بیماریها توسط بهورز در خانه بهداشت در پایگاه :خیر • انجام تست پاپ اسمیر و گذاردن IUDدر پایگاه بهداشت در خانه بهداشت :خیر – جمعیت تحت پوشش: • پایگاه بهداشتی 12500 :نفر-خانه بهداشت 1500 :نفر 63 مرکز بهداشتی درمانی شهری • این واحد بر حسب تراکم جمعیت ،چند پایگاه بهداشت شهری را تحت پوشش دارد. • تفاوت عمده ایrن واحrدبrا مراکrز بهداشتrی درمانrی روسrتایی ،در مراجعrه مسrتقیم بیماران بrه آrن اسrت کrه الزم نیست حتم ًا از طریrق ارجاع از پایگاههای بهداشrت صورت گیرد .بیماران می‌توانند به طور مستقیم به پزشکان این مراکز مراجعه کنند. 64  مرکز بهداشrت شهرستان -بیمارستان و کلینیک تخصصی شهرستان مرکز بهداشتی درمانی شهری مرکز بهداشتی درمانی روستایی پایگاه بهداشتی خانه بهداشت پایگاه بهداشتی 65 خانه بهداشت روستای قمر روستای قمر روستای قمر مرکز بهداشت شهرستان (معاونت بهداشتی شبکه بهداشت و درمان شهرستان) • ایrن واحrد پشتیبانrی فنrی در زمینrه خدمات بهداشتی درمانrی و تمامrی امور مدیریتrی واحدهای بهداشتی شهرسrتان (مراکrز بهداشتrی درمانrی شهری و روستایی، خانه ها و پایگاههای بهداشتی) را بر عهده دارد. 66 مرکز بهداشت استان (معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی) • ایrن واحrد بوسrیله ارتباط بrا معاونrت سالمت وزارت، پشتیبانی مراکز بهداشت شهرستانها را بر عهده دارد. 67 متوسط جمعیت تحت پوشش هر واحد واحد 68 جمعیت خانه بهداشت نrrفر 1500 مرکز بهداشتی درمانی روستایی نrrفر 9000 پایگاه بهداشتی 12500نفر مرکز بهداشتی درمانی شهری 50000نفر 69 Characteristics of a Five Star Physician 1.Health care Provider 2.Researcher 3.Educator 4.Social Mobilizer 5.Manager جلسه پنجاه و یکم WHOدر سال ، 1998اعالمیه آلماآتا ( HFAو )PHCرا برای قرن 21نیز مورد تاکید و تایید قرار داد. اهداف نوین جهانی بهداشت برای همه ( )HFAدر قرن :21 1- An increase in life expectancy and in the quality of life ‏for all -1افزايش اميد به زندگي ( )Life Expectancyو كيفيت زندگي ()Quality of Life 2- Improved quality in health between and within countries - 2ارتقاء برابري در سالمت در بين كشورهاي مختلف و نيز در داخل هر كشور 3- Access for all to sustainable health systems and services -3دسترسي همگاني به خدمات قابل قبول سالمتي 71 TARGETS for HFA In 21st century 1. IMPROVE THE HEALTH EQUITY BY 2005 (childhood stunting) 2. INCREASE THE SURVIVAL BY 2020 1. M.M.R 100/100000 LIVE BIRTHS 2. I.M.R 45/1000 LIVE BIRTHS 3. LIFE EXPECTENCY > 70 YEARS FOR ALL COUNTRIES 3. REVERSE GLOBAL TRENDS FOR FIVE MAJOR PANDEMICS by 2020 (TB, HIV/AIDS, MALARIA, TOBACCO RELATED DISEASES, and VIOLENCE/TRAUMA) 4. ERADICATE AND ELIMINATE CERTAIN DISEASES (Measles, Filariasis, Chaga’s disease/2010, Leprosy/2010, Trachoma, and Vitamin-A, / Iodine Deficiency by 2020) 5. IMPROVE ACCESS TO WATER, SANITATION, FOOD AND SHELTER BY 2020 72 TARGETS for HFA In 21st century 1. Health equity: childhood stunting (by 2005) 2. 3. 4. 5. Survival: MMR, IMR, life expectancy (by 2020) Reverse global trends of five major pandemics (by 2020) Eradicate and eliminate certain diseases (by 2010-2020) Improve access to water, sanitation, food and shelter (by 2020) 6. Measures to promote health (by 2020) 7. Develop, implement and monitor national HFA policies (by 2005) 8. Improve access to comprehensive essential, quality health care (by 2010) 9. Implement global and national health information and surveillance systems (by 2010) 10.Support research for health (by 2010) 73 ارتقاء سالمت (Health :)promotion تغییرات مهم در سالمت انسان ناشی از تغییرات جمعیتی و تغییرات اپیدمیولوژیک می‌باشد. یکی از تغییرات اپیدمیولوژیکی که در طول زمان اتفاق افتاده است دگرگونی در علت مرگ بر حسب بیماری می باشد: در گذشته مرگ بر اثر عوامل عفونی بیشترین علت مرگ را شامل می‌شد ولی در حال حاضر علل مرگ به ترتیب بیشترین فراوانی عبارتند از: علل قلبی و عروقی سوانح و حوادث سرطان ها علل حول تولد علل عفونی Health Promotion • .1 .2 .3 75 بطور کلی تعیین کننده‌های سالمت ( )Determinants Of Healthرا می‌توان در سه گروه طبقه بندی کرد: عوامل و شرایط محیطی ،اجتماعی و اقتصادی جامعه (فقر ،اشتغال ،مسکن ) ... خدمات بهداشتی و درمانی ،کیفیت و نحوه ارائه آن (واکسیناسیون ،مراقبت ،غربالگری )... شیوه زندگی و رفتارهای بهداشتی افراد جامعه (فرهنگ ،باورها ،هنجارها )... Health Promotion • ارتقاء سالمت به مفهوم توانمند سازی مردم در شناخت عوامل تأثیر گذار بر سالمت فردی و اجتماعی و تصمیم گیری صحیح در انتخاب رفتارهای بهداشتی و در نتیجه رعایت شیوه زندگی سالم می‌باشد. 76 Health Promotion • توزيع مساوي امكانات و فرصتهاي ارتقاء سالمت به طور عادالنه براي همه افراد • توانمندسازي مردم در جهت تغيير شيوه و فرهنگ زندگي به منظور حفظ و ارتقاء سالمت 77 Health Promotion • فرآيندي سياسي اجتماعي و جامع که شامل: – تقويت مهارتها و توانمنديهاي فردي • به منظور افزايش ”كنترل خود“ ( )Self Controlبر عوامل تعيين كننده سالمت – اقداماتي جهت تغيير دادن شرايط اجتماعي ،اقتصادي، فرهنگي محيطي • به منظور كاهش اثرات نامطلوب اين شرايط بر سالمت فردي اجتماعي 78 Health Promotion • ارتقاء سالمت جوامع و نه فقط افراد تصميمگيريها و ‌ • فرآيندي كه توسط آن مردم بر اقداماتي كه مؤثر در سالمت آنهاست كنترل بيشتري پيدا كنند 79