مطالعات اقلیم، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهر بیرجند

مطالعات اقلیم، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهر بیرجند

اسلاید 1: موقعيت وحدود شهرستان بيرجند شهرستان بيرجند باوسعت 34893 كيلومتر مربع در شرق ايران و با فاصله‏اى درحدود 500 كيلومتر از مراكز استانهاى خراسان، سيستان و بلوچستان، كرمان و يزد قرار دارد. بعلاوه در سمت شرق، باكشور افغانستان 220 كيلومتر مرز مشترك دارد.بيرجند از شمال به شهرستان قاين، از جنوب به شهرستان نهبندان و كرمان، از شرق به افغانستان و از غرب به شهرستانهاى فردوس و طبس محدود مى‏شود. فاصله بيرجند با شهر قاين 100 كيلومتر و با ساير شهرها در حدود 200 كيلومتر است.شهرستان بيرجند داراى 4شهر، 4 بخش و 19 دهستان مى‏باشد.طول جغرافيايى اين شهرستان عبارت است از: 12- 59 وعرض جغرافيايى عبارت است از:52 – 32

اسلاید 2: اقلیم شهر بیرجند

اسلاید 3: حوزه تقسیمات چهارگانه اقلیمی ایران

اسلاید 4: آب وهواى شهرستان بيرجند شهرستان بيرجند، از قسمت‏هاى مختلف، شامل جلگه، دشت، وارتفاعات تشكيل شده است. بيرجند باتوجه به وضعيت پستى و بلنديها دارای: 1- اقليم خشك و گرم شامل مناطق دشت و حاشيه شهرستان 2- اقليم خشك ملايم كه در بخش‏هاى مرتفع شمالى و مركزى شهرستان (يعنى نقاط مرتفع كوههاى »باغران« و »مؤمن‏ آباد«) مشاهده مى‏شود. لذا براساس تقسيم ‏بندى »اقلیمی«، بيرجند جزء مناطق خشك محسوب مى‏شود. دارای زمستانهای سرد و تابستانهای خشک و گرم است. میزان بارش در این شهر با توجه به آب و هوای آن، کم بوده و بیشترین میزان آن، از آذر تا اردیبهشت رخ می‌دهد که در فصل زمستان اغلب به صورت بارش برف است.تفاوت نسبتاً زياد درجه حرارت روز وشب و همچنين اختلاف دماى زمستان وتابستان دراين شهرستان به علت نزديكى آن به مناطق كويرى است. فصل گرم بيرجندمعمولاً طولانى است و ماههاى خرداد وتير و مرداد را در بر مى‏گيرد وايام سرد سال شامل ماههاى آذر و دى و بهمن مى‏باشد.بیرجند، به طور میانگین در 72 روز از سال دارای دمای زیر صفر درجه و در ۱۴۲ روز از سال دارای .دمای بالای ۳۰ درجه سانتیگراد است.

اسلاید 5: بارندگیمتوسط بارندگى سالانه در بين سالهاى (1344 - 1383 )1966- 2005 حدود 171 ميلى‏متر بوده است. اين مقدار درمناطق خشك بيابان لوت در حدود 50 ميلى‏متر و در مناطق كوهستانى تا 250 ميلى‏متر و بيشتر، امكان تغيير دارد. توزيع باران دراين منطقه نامناسب است. باران بيشتر در ماههاى آذر و فروردين (زمستان و اوايل بهار) مى‏بارد. متأسفانه قسمت اعظم باران به صورت سيلاب جارى مى‏شود ونه تنها فرصتى براى استفاده مناسب از آن نيست، بلكه موجبات فرسايش شديد خاك را فراهم مى‏سازد.در برخى از سالها خشكسالى شديد و در برخى از سالها و فور باران به چشم مى‏خورد كه بايد دراين سالها آبهاى اضافى مهار گردند. خصوصيات اقليمى شهرستان بيرجند طى سالهاى 1344-1383 به طور خلاصه به شرح زير بوده ‏است:الف. درجه حرارتحداكثر مطلق حرارت 44 درجه سانتى گراد حداقل مطلق حرارت 21/5- درجه سانتى گرادميانگين درجه حرارت 16/4 درجه سانتى گرادميانگين حداكثر حرارت 24/4 درجه سانتى گرادميانگين حداقل حرارت 8/3 درجه سانتى گراد

اسلاید 6: میانگین ماهیانه دمای هوا بر حسب درجه سانتی گراد

اسلاید 7: میزان رطوبت نسبی در ماه های سال ج. رطوبت نسبى متوسط رطوبت نسبى 38%حداكثر رطوبت نسبى دى ماه 58%حداقل رطوبت نسبى تيرماه 18%

اسلاید 8: میزان بارندگی سالانه بر حسب میلیمتر د. بارندگىميانگين بارندگى سالانه 171ميلى‏مترحداكثر بارندگى 24 ساعته 52 ميلى‏متر

اسلاید 9: شاکره محیطی منطقه بيرجند كه درشمال به كوههاى شكر آب و از شرق به كوههاى مؤمن آباد واز جنوب به رشته كوه باغران و از ناحيه غرب به ارتفاعات دشت كوير محدود مى‏گردد ، سنگ‏هاى آذرين بازيك و حد واسط همراه رسوبات عمدتاً فليشى و آهكى به صورت يك آميزه رنگى منطقه را احاطه كرده است.مناطق پست و بلند:شهرستان بيرجند ازنظر مناطق پست و بلند به دو قسمت« كوهستانى ومرتفع»، و« پست و هموار» تقسيم مى‏شود:محدوده شهرکوههای شکرآبكوههاى مؤمن آبادکوههای باغرانارتفاعات دشت کویر

اسلاید 10: بادهاى غالب شهرستان بيرجند(جریان های هوایی)  بادهاى شهرستان بيرجند بيشتر در جهت های شمالى - جنوبى، شرقى- غربى و جنوب غربى- شمال شرقى مى‏وزند. بادهاى جنوب غربى - شمال شرقى در كل به سياه باد موسومند وباران زا مى‏باشند. از بادهاى مخرب مى‏توان از بادهاى شرقى - غربى 120 روزه سيستان نام برد كه در فصل ‏تابستان مى‏وزد و با خود مقاديرى خاك و شن حمل مى‏نمايد. برخى از اوقات اين باد به طورى آسمان بيرجند را تيره وتاريك مى‏سازد كه انسان بزحمت مى‏تواند جابجا شود. در مجموع در1/34 % از ايام سال هوا در بيرجند آرام است و در بقيه ايام سال، انواع جريانهاى جوى فعال مى‏باشند. ضمناً اكثر بادها در سه ماه گرم سال مى‏وزند.

اسلاید 11: بادها صرف نظر از ضربه زدن به درختان و تبخير شديد آب، ايجاد فرسايش بادى مى‏نمايد كه مانند فرسايش آبى زيان بخش است.قريب 50 سال قبل جاده شوسه بيرجند به مشهد آن زمان، هر روز وياهر چند روز يك بار از تلى به ارتفاع چند متر از ماسه بادى پوشيده مى‏شد كه امكان حركت را از ماشين‏ها سلب مى‏نمود و بناچار راننده كه هميشه چند بيل در اتوبوس و يا كاميون داشت، به اتفاق سرنشينان »خودرو« به‏تميز كردن جاده مى‏پرداخت.بعداز اين وقايع، وزارت كشاورزى به كشت درختان گز و تاغ در جوار جاده ‏هاى كويرى (تا عمق نسبتاً زياد) اقدام نمود كه نتيجه آن درختان سرسبز فعلى است و ضمناً نشانى از تپه‏ هاى ماسه‏اى قبلى مشاهده نمى شود

اسلاید 12: 1 - باد شمال شرقى جنوب غربى كه در زمستان مى‏وزد در حقيقت اثر آنتى‏سيكلون‏هاى سيبرى است كه در اصطلاح محلّى به آن سياه باد گويند. بادى است كه براى انگور و زعفران مضر است. به اين ترتيب كه هنگام وزش درجه حرارت را بسرعت پايين مى‏آورد.2 - باد قبله( قبله باد): از جنوب غربى به شمال شرقى مى‏وزد. بادى است گرم و مرطوب كه در فصل زمستان مى‏وزد و عموماً توأم با بارندگى است و در حقيقت اثر سيكلون‏هاى درياى مديترانه و اقيانوس اطلس است در اصطلاح محلّى به آن قبله باد مى‏گويند.3 - فرح باد: از جنوب شرقى به شمال غربى مى‏وزد. بادى است گرم كه درجه حرارت را به سرعت بالا مى‏برد و بيشتر در اواخر زمستان و اوايل بهار مى‏وزد.

اسلاید 13: نمودار گلباد شهرستان بیرجند