مطالعات مورد - شاهدی

صفحه 1:
مطالعات مورد - شاهدی ۱- یک مطالعةٌ مورد - شاهدی را تشخیص داده و طراحی نماید. ۲- نقاط قوّت و ضعف یک ‎dallas‏ مورد - شاهدی را تشخیص داده و تشریح کند. 

صفحه 2:
ساقار * هم مطالعه های همگروهی و هم مقطعی نمونه های جمعیت کل برای بررسی علل ‎ples‏ بیماری هاء بجز شایع ترین آن هاء گران هستند: هر کدام هزاران شرکت کننده ‏لازم دارند تا عوامل خطر یک بیماری نادر, نظیر سرطان معده را تعیین کنند. ‏دیدیم که مجموعه موارد مبتلایان به بیماری با استفاده از آگاهی قبلی راجع به شیوع ‏عوامل خطر در جمعیت عمومی می تولند یک عامل خطر بدیهی (نظیرتزریق دارو های ‏غیرمجاز برای ایدز) را مشخص کند. ‏* با وجود لین. برای اغلب عوامل خطرء لازم است گروه مرجعی گردآوری شود. به‌طوری که بتوان شیوع عامل خطر در افراد مبتلا به بیماری (موارد) را با شیوع آن در افراد بدون بیماری (شاهد ها) مقایسه کرد. ‎3 ‎ 

صفحه 3:
۲ مطالعات مورد - شاهدی عموما گذشته‌نگر هستند. آن ها گروهی از رادار و گروهی دیگر زاف یریما ‎egal‏ سپس به گذشته آن ها نگاه مى کنند تا اختلاف در متفیر های مستقل را که ممکن است توضیح دهند چرا موارد بیمار شده و شاهد ها نشده لند پیدا خطربیماری ها را شناسایی نماید. بنابرلین, بطور سنتی برای تعیین وضع مورد- شاهدی از وجود با عدم وجود بیماری استفاده می شود. به این دلیل و بخاطرراحت تر نمودن بحثه اغلب به بیماران "مور" می ۰ 

صفحه 4:
عامل خطر وجود ثدارد = شكل "در يك طرح مورد ‏ شاهدى: بزوهشكر: (الف) يك نمونه ازجمعيت مبتلايان به ييمارى (موارد) انتخاب می‌کند, (ب) یک نمونه از جمعيت در خطر كه فاقد آن بيمارى هستند (شاهدها) انتخاب مىكند. (ج) متغيرهاى مستقل را اندازه مى كيرد 

صفحه 5:
"در فهرست طرح های پژوهشی, مطالعه های مورد - شاهدی از همه جذابترند. اين ها از بقیه طرح ها فریبنده تر و اندکی پر مخاطره تر ولی خیلی ارزان تر و گاهی بطور شگفت انگیزی خوب هستند. * بخاطر فرصت های فزاینده سوگرایی» طرح مطالعة مورد - شاهدی بحث انکیز است. هلی مثال های بسیاری از مطالعه های خوب طراحی شده که نتایج مهمی حاصل نمود ه اند وجود دارد. _ 

صفحه 6:
"رابطه بین سرطان وان در دختران و مصرف دی اتیل استیل بسترول (01611۱۷۱5110651۳01]) توسط مادر (یک مطالعه کلاسیک که براساس تنها هفت مورد به يك نتیجه‌گیری قطعی دست یافت). " استفاده از پلوکر های کانال کلسیم کوتاه اثر و افزایش خطر سکته قلبی _ 

صفحه 7:
* بامطالعه های مورد -- شاهدی نمی توان بروز یا شیوع یک بیماری را برآورد کرد زیرا نسبت افراد تحت مطالعه که مبتلا به بیماری هستند بجای نسبت آن ها در جمعیت. بوسیله اینکه پژوهشگر چه تعداد موارد و چه تعداد شاهد برای نمونه انتخاب کرده, تعیین می شود. * آنچه مطالعه های مورد - شاهدی انجام می دهند این است که قدری اطلاعات توصیفی در مورد ویژگی های موارد فراهم می کنند و مهمتر اینکه برآوردی از قدرت ارتباط بین هر یک از متفیر های مستقل و وجود یا فقدان بیماری فراهم می کنند. این برآورد ها به شکل نسبت شانس است که اگر شیوع بیماری خیلی زید نباشد خطر نسبی را تخمین می زند. _ 

صفحه 8:
نقاط قوت مطالعه های مورد - شاهدی ۲-سودمندی برای پیامد های نادر ۴- سودمندی برای ایجاد فرضیه ها د 2 

صفحه 9:
* ۲-سودمندی برای ایجاد فرضیه ها : روش گذشته‌نگر مطالعه های مورد - شاهدی و توانایی آن ها برای بررسی تعداد زیادی از متفیر های مستقل, ن ها را رای ایجاد فرضیه ها در بره علل یک طنیان جدید بیماری سودمند کرده است. برای مثال» در یک مطالعة مورد - شاهدی یک همه گیری نارسایی حادکلیوی در کودکان هائیتی (۱۳) یک نسبت شانس ۷/۵۲ برای خوردن شربت استامینوفن که بطور محلی ساخته می شد یافت شد. بررسی های بیشتر نشان داد که نارسایی کلیوی ناشی از مسمومیت با دی اتیلن گلیکول بود که معلوم شد محلول گلیسیرینی را که برای ساختن شربت استامینوفن مصرف می شده آلوده کرده است. 

صفحه 10:
نقاط ضعف مطالعه های مورد - شاهدی اطلاعاتی که در اختیار مطالعه های مورد - ساهدی می باشند محدود است ۳ ۱-روش مستقیمی برای برآورد بروز یا شیوع بیماری, یا خطر منتسب یا خطر افزوده وجود ندارد. ۳ ۲-لين مشکل وجود دارد که فقط یک پیامد رامی توان مطالعه کرد (وجود یا عدم وجود بیماری که ضابطه گرفتن دو نمونه بود)؛ در حللی که در مطالعه های همگروهی و مقطعی (و تجربی) هر تعداد از متفیر های وابسته را می توان بررسی نمود. * ۲-بزرگ ترین نقطه ضعف مطالعه های مورد - شاهدی استعداد فزاینده آن ها به سوگرایی است. این سوگرایی عمدتا از دو منبع می اید: نمونه‌گیری مجزای موارد و شاهد هاء و اندازه‌گیری گذشته‌نگر متفیر های مستقل. 

صفحه 11:
* سوگرایی نمونه‌گیری و نحوه کنترل آسن : در ینک مطالة مورد - شاهدی نمونه‌گیری با موارد آغاز می شود. انتخاب موارد * ١-موارد:‏ بطور مطلوب» نمونه موارد یک نمونه تصادفی از هرکسی است که بیماری تحت مطالعه را دارد. ولی بلافاصله یک مسئله ظاهر می شود. چطور می دانیم که چه کسی بیماری را دارد و چه کسی ندارد؟ در مطالعه های همگروهی و مقطعی بطور منظم بیماری در تمام افراد تحت مطالعه جستجو می شود ولی در مطالعه های مورد - شاهدى بايد موارد از بين بيمارلنى كه قبلا بيمارى در آن ها تشخیص داده شده و برای مطالعه در اختیار می باشند انتخاب شوند. این نمونه معزف تمام بیماران مبتلا به تن بیماری نیست, زیرا کمتر احتمال دارد کسانی که تشخیص داده نشده اند. غلط تشخیص داده شده. یا فوت کرده اند در بر گرفته شوند. 

صفحه 12:
‎bs‏ که مرارد در یک ال مرد .هد میک اس معرق ثمام مرارد آن ‎gj‏ ناد ‏عدم مراجعه به پزشک جای دیگر مراجعه کرده مراجعه کرده ولی تشخیص داده نشده یا ‏غلط تشخیص داده شده قبل از تشخیص مرده یا تسکین موقتی يافته است ‏موارد موجود برای مطالکة مورد - شاهدی 

صفحه 13:
* بطور کلی» وقتی سوگرایی نمونه‌گیری حائز اهمیت است که نمونه موارد از نظر عامل خطر 7 مطالعه معزف نباشد. نمونه‌گیری از موارد تشخیص داده شده ودر دسترس بیماری هایی نظیر بی مخی ( ۵۱6۱660/۵۷ ۰ قطع عضو های ناشی ازضربه که به تقریب هميشه لازم است در بیمارستان بستری شوند و به نسبت به سادگی تشخیص داده می شوند بطور صحیح امکان پذیر است. از طرف دیگر, حالاتی که ممکن است به پزشک مراجعه نکنند بخاطر اينکه انتخاب قبل از تشخیص بوده برای مطالعه های گذشته‌نگر کاملا مناسب نیستند. برای مثال, زنلنی که در سه ماهه اول آبستنی به خاطر سقط های خودبه خودی به درمانگاه زنان مراجعه می کنند احتمال دارد باتمام زنلنی که سقط های خودبه خودی را تجربه می کنند متفاوت باشند, زیرا آن ها که بیشتر به مراقبت زایملنی دسترسی دارند یا عوارض دارند بیش از حد نمایش داده می شوند. اگر متغیر مستقل مورد نظر با مراقبت زايمانى در آن جامعه رابطه داشته باشد (نظير استفاده قبلى از وسيله داخل رحمى) » نمونه‌گیری از در مانگاه می تولند یک منبع مهم سوگرایی باشد. از طرف دیگر اگر متفیر مستقل جا مراقبت زایملنی رابطه نداشته باشد (نظیر نوع گروه خون) احتمال سوگرایی نمونه‌گیری کمتر خواهد بود. 

صفحه 14:
انتخاب ساهدهال(پاشنه آشیل) " در عمل اغلب انتخاب موارد امری است آسان؛ زیرا منابع در دسترس برای انتخاب شرکت کنندگان محدود است. نمونه موارد ممکن است کاملا معزف نباشد؛ ولی آنچه بوده همین است. تصمیم گیری مشکل تری که معمولا پژوهشگری که یک مطالعة مورد - شاهدی را طراحی می کند با آن روبرو است داشتن دست بازتر در امر انتخاب قباهذ ها ابنت::هدف کلی: نموه گیری شاهد :ها از یک جمعیت.در غطر بیمازی اننت که از سایر جهات مشابه موارد باشد و برای رسیدن به این هدف چهار راهکار عمده وجود دارد: 

صفحه 15:
۳ - شاهد های مبتنی بر درمانگاه یا بیمارستان ‎-7١‏ جور كردن استفاده از نمونه مبتنى بر جمعيت ‏۴۳ استفاده از دو گروه شاهد یا بیشتر. ‏د 2 

صفحه 16:
آیا لازم است مورد ها و شاهد ها همسان شوند؟ ۲ اهداف همسان سازی "افزايش دقت مطالعه * کنترل مخدوش کننده ها * معایب همسان سازی " حذف اثر متغیر همسان شده " مشکلات اجرایی "بیش همسان سازی روشیای همسان سازی "فردی " گروهی * مكانيسم اثر همسان سازى , 

صفحه 17:
نورش ‎slo‏ مطالعه مورد شاهدی "اطلاعات "انتخاب "مخدوش شد کی د 2 

صفحه 18:
ewe per wes 8 Re i ‏پا‎ cre ort ‎pera‏ ۳ معان خر ‎a‏ "تورش بالا ‏" تعیین تاریخچه طبیعی بيمارى ‏ا ل 0 ‏" تعیین انسیدانس بیماری ‎ 

صفحه 19:
مزایا و معایب طر طرح همگروهی آینده نگر گذشته نگر همگروهی چندتائی Use ‏برقراری ترتیب تقدم و تاخر رویداد پیامدهای متعدد رامی‌توان‎ ‏مطالعه کرد. تعدادپیامدها با گذشت زمان زياد ميشود. بروز.‎ ‏خطرنسبی, و خطر افزوده را بدست میدهد‎ ‏کنترل بیشتربر روی انتخاب افراد تحت مطالعه‎ ‏کنترل بیشتر بر روی سنجش‌ها‎ ‏اجتناب ازسو گرایی در اندازه گیری متفیرهای ستقل‎ ارزانتر دوره کوتاهتر وقتی که همگروه‌های مجزا مواجهه‌های متفاوت با نادر داشته باشند مفیدند ج‌های مشباهده‌ای اصلی 

صفحه 20:
‎use olga‏ ببامد را مطاعه كند ‏دورد نس کته ‎ ‏یک قدم نست نامب برال مطالله همگروهی شیوغ و شیوغ تسبى را به دست می‌دهد ‏مورد شاهدی ‎gly‏ مطالقه حالت‌های نادر مفید است. ‏دوره گوتاه ‎Oj ‏لسن‎ 4 ‎Saf ‏سین‎ ‏سبت شانس را به دست می‌دهد ‎aay Ga) Sa Cal yd ‏(مسولا رود وب از خطر‎ (sab) ‎ 

صفحه 21:


صفحه 22:
گزینش از بين طرح های مشاهده ای "از بین تمام این طرح‌هاء هیچکدام بهترین با بدترین نیستنده هر کدام بسته به موضوع پژوهش و شرلیط جایگاه و هدف خودش را دارد. د 2 

-1يك مطالعة مورد ـ شاهدي را تشخيص داده و طراحي نمايد. -2نقاط ق ّوت و ضعف يك مطالعة مورد ـ شاهدي را تشخيص داده و تشريح كند.  هـم مطالعه‌ هاي همگروهـي و هـم مقطعـي نمونه‌ هاي جمعيـت كـل ،براي بررسـي علـل ي هـا ،بجـز شايـع تريـن آن‌ هـا ،گران هسـتند :هـر كدام هزاران شركـت كننده تمام بيمار ‌ الزم دارند تا عوامل خطر يك بيماري نادر ،نظير سرطان معده را تعيين كنند. ديديـم كـه مجموعـه موارد مبتاليان بـه بيماري بـا اسـتفاده از آگاهـي قبلـي راجـع بـه شيوع عوامـل خطـر در جمعيـت عمومـي مـي توانـد يـك عامـل خطـر بديهـي (نظيرتزريـق دارو هاي غيرمجاز براي ايدز) را مشخص كند. بـا وجود ايـن ،براي اغلـب عوامـل خطـر ،الزم است گروه مرجعـي گردآوري شود ،به‌طوري كـه بتوان شيوع عامـل خطـر در افراد مبتال بـه بيماري (موارد) را بـا شيوع آـن در افراد بدون بيماري (شاهد ها) مقايسه كرد.  مطالعات مورد ــ شاهدي عمومـا گذشته‌نگ ر هسـتند .آن‌ هـا گروهـي از افراد بيمار و گروهـي ديگـر از افراد غيربيمار را مشخـص مـي كننـد ،سـپس بـه گذشتـه آن‌ هـا نگاه مـي كننـد تـا اختالف در متغيـر هاي مسـتقل را كـه ممكـن اسـت توضيـح دهنـد چرا موارد ،بيمار شده و شاهـد هـا نشده انـد پيدا كنند. مطالعه‌ هاي مورد ـ شاهدي مطالعه‌ هاي اپيدميولوژـي هسـتند تـا عوامـل خطربيماري‌ هـا را شناسـايي نمايد .بنابرايـن ،بطور سـنتي براي تعييـن وضـع موردــ شاهدي از وجود بـا عدم وجود بيماري اسـتفاده مـي شود .بـه ايـن دليـل و بخاطرراحـت تـر نمودن بحـث ،اغلـب بـه بيماران "مورد" مـي گوييم.  در فهرســت طرح‌ هاي پژوهشــي ،مطالعه‌ هاي مورد ـ ـ شاهدي از همــه جذابترند .اين‌ هـا از بقيـه طر ‌ح هـا فريبنده تـر و اندكـي پـر مخاطره تـر ولـي خيلي ارزانـ تر و گاهي بطور شگفت انگيزي خوب هستند. بخاطـر فرصـت‌ هاي فزاينده سـوگرايي ،طرح مطالعـة مورد ـ شاهدي بحـث ل هاي بسـياري از مطالعه‌ هاي خوب طراحـي شده كـه انگيـز اسـت ،ولـي مثا ‌ نتايج مهمي حاصل نمود ه اند ،وجود دارد.  رابطـه بيـن سـرطان واژـن در دختران و مصـرف دي اتيـل اسـتيل بسـترول ( )Diethylstilbestrolتوسـط مادر (يـك مطالعـه كالسـيك كـه براسـاس تنهـا هفـت مورد به يك نتيجه‌گيري قطعي دست يافت). اسـتفاده از بلوكـر هاي كانال كلسـيم كوتاه اثـر و افزايـش خطر سكته قلبي  بامطالعه‌ هاي مورد ـــ شاهدي نمــي توان بروز يــا شيوع يــك بيماري را برآورد كرد ،زيرا نسـبت افراد تحـت مطالعـه كـه مبتال بـه بيماري هسـتند بجاي نسـبت آن‌ هـا در جمعيـت ،بوسـيله اينكـه پژوهشگـر چـه تعداد موارد و چه تعداد شاهد براي نمونه انتخاب كرده ،تعيين مي شود. آنچـه مطالعه‌ هاي مورد ــ شاهدي انجام مـي دهنـد ايـن اسـت كـه قدري اطالعات توصـيفي در مورد ويژگي‌ هاي موارد فراهـم مـي كننـد و مهمتـر اينكـه برآوردي از قدرت ارتباط بيـن هـر يـك از متغيـر هاي مسـتقل و وجود يـا فقدانـ بيماري فراهـم مـي كنند .ايـن برآورد هـا بـه شكـل نسـبت شانـس است كه اگر شيوع بيماري خيلي زياد نباشد خطر نسبي را تخمين مي زند. -1سودمندي براي پيامد هاي نادر -2سودمندي براي ايجاد فرضيه‌ ها -2 س ودمندي براي ايجاد فرضيه‌ ه ا :روش گذشته‌نگـر مطالعه‌ هاي مورد ـ شاهدي و توانايـي آنـ‌ هـا براي بررسـي تعداد زيادي از متغيـر هاي مسـتقل ،آـن هـا را براي ايجاد فرضيه‌ هـا در باره علـل يـك طغيان جديـد بيماري سـودمند كرده اسـت .براي مثال ،در يـك مطالعـة مورد ــ شاهدي يـك همـه گيري نارسـايي حـاد كليوي در كودكان‌ هائيتـي ()13 يـك نسـبت شانـس 7/52براي خوردن شربـت اسـتامينوفن كـه بطور محلـي سـاخته مـي شـد ،يافـت شد .بررسـي‌ هاي بيشتـر نشانـ داد كـه نارسـايي كليوي ناشـي از مسـموميت بـا دي اتيلـن گليكول بود كـه معلوم شـد محلول گليسـيريني را كـه براي سـاختن شربـت اسـتامينوفن مصـرف مي شده آلوده كرده است. -1 روش مسـتقيمي براي برآورد بروز يـا شيوع بيماري ،يـا خطـر منتسـب يـا خطـر افزوده وجود ندارد. -2 ايـن مشكـل وجود دارد كـه فقـط يـك پيامـد رامـي توان مطالعه كرد (وجود يا عدم وجود بيماري كـه ضابطـه گرفتـن دو نمونـه بود) ،در حالـي كـه در مطالعه‌ هاي همگروهــــي و مقطعي (و تجربي) هر تعداد از متغير هاي وابسته را مي توان بررسي نمود. -3 بزرگ تريـن نقطـه ضعـف مطالعه‌ هاي مورد ــ شاهدي اسـتعداد فزاينده آن‌ هـا بـه سـوگرايي اسـت .ايـن سـوگرايي عمدتـا از دو منبـع مـي ايـد :نمونه‌گيري مجزاي موارد و شاهد ها ،و اندازه‌گيري گذشته‌نگر متغير هاي مستقل.  س وگرايي نمونه‌گيري و نحوه كنترل آ ن :در يــك مطالعــة مورد ـــ شاهدي نمونه‌گيري با موارد آغاز مي شود. انتخاب موارد -1 موارد :بطور مطلوب ،نمونـه موارد يـك نمونـه تصـادفي از هركسـي اسـت كـه بيماري تحـت مطالعـه را دارد .ولـي بالفاصـله يـك مسـئله ظاهـر مـي شود ،چطور مـي دانيـم كـه چـه كســي بيماري را دارد و چــه كســي ندارد؟ در مطالعه‌ هاي همگروهــي و مقطعــي بطور منظـم بيماري در تمام افراد تحـت مطالعـه جسـتجو مـي شود ،ولـي در مطالعه‌ هاي مورد ـ ن هـا تشخيـص داده شده و براي شاهدي بايـد موارد از بيـن بيمارانـي كـه قبال بيماري در آ ‌ مطالعـه در اختيار مـي باشنـد انتخاب شوند .ايـن نمونـه مع ّرف تمام بيماران مبتال بـه آـن بيماري نيســت ،زيرا كمتــر احتمال دارد كســاني كــه تشخيــص داده نشده انــد ،غلــط تشخيص داده شده ،يا فوت كرده اند در بر گرفته شوند.  بطور كلـي ،وقتـي سـوگرايي نمونه‌گيري حائـز اهميـت اسـت كـه نمونـه موارد از نظـر عامـل خطـر تحـت مطالعـه مع ّرف نباشد .نمونه‌گيري از موارد تشخيـص داده شده ودر دسـترس بيماري‌ هايـي نظيـر بـي مخـي ( ، )Anencephalyقطـع عضـو هاي ناشـي ازضربـه كـه بـه تقريـب هميشـه الزم اسـت در بيمارسـتان بسـتري شونـد و بـه نسـبت ،بـه سـادگي تشخيـص داده مـي شونـد بطور صـحيح امكان پذيـر اسـت .از طرف ديگـر ،حاالتـي كـه ممكـن اسـت بـه پزشـك مراجعـه نكننـد بخاطـر اينكـه انتخاب قبـل از تشخيـص بوده براي مطالع ‌ه هاي گذشته‌نگـر كامال مناسـب نيسـتند .براي مثال ،زنانـي كـه در سـه ماهـه اول آبسـتني بـه خاطـر سـقط‌ هاي خودبـه خودي بـه درمانگاه زنان مراجعـه مـي كننـد احتمال دارد باتمام ط هاي خودبـه خودي را تجربـه مـي كننـد متفاوت باشنـد ،زيرا آن‌ هـا كـه بيشتـر به مراقبـت زنانـي كـه سـق ‌ زايمانـي دسـترسي دارنـد يـا عوارض دارنـد بيـش از حـد نمايـش داده مـي شوند .اگـر متغيـر مسـتقل مورد نظـر بـا مراقبـت زايمانـي در آـن جامعـه رابطـه داشتـه باشـد (نظيـر اسـتفاده قبلـي از وسـيله داخـل رحمـي) ، نمونه‌گيري از در مانگاه مـي توانـد يـك منبـع مهـم سـوگرايي باشد .از طرف ديگـر اگـر متغيـر مسـتقل بـا مراقبـت زايمانـي رابطـه نداشتـه باشـد (نظيـر نوع گروه خون) احتمال سـوگرايي نمونه‌گيري كمتـر خواهـد بود.  در عمـل اغلـب انتخاب موارد امري اسـت آسـان ،زيرا منابـع در دسـترس براي انتخاب شركـت كنندگان محدود اسـت .نمونـه موارد ممكـن اسـت كامال مع ّرف نباشـد ،ولـي آنچـه بوده هميـن اسـت .تصـميم گيري مشكـل تري كـه معموال پژوهشگري كـه يـك مطالعـة مورد ـ شاهدي را طراحـي مـي كنـد بـا آـن روبرو اسـت ،داشتـن دسـت بازتـر در امـر انتخاب شاهـد هـا اسـت .هدف كلـي ،نمونه‌گيري شاهـد هـا از يـك جمعيـت در خطـر بيماري اسـت كـه از سـاير جهات مشابـه موارد باشـد و براي رسـيدن بـه ايـن هدف چهار راهكار عمده وجود دارد:  1ـ شاهد هاي مبتني بر درمانگاه يا بيمارستان 2ـ جور كردن 3ـ استفاده از نمونه مبتني بر جمعيت 4ـ استفاده از دو گروه شاهد يا بيشتر.  اهداف همسان سازی ◦ افزایش دقت مطالعه ◦ کنترل مخدوش کننده ها معایب همسان سازی ◦ حذف اثر متغیر همسان شده ◦ مشکالت اجرایی ◦ بیش همسان سازی روشهای همسان سازی ◦ فردی ◦ گروهی مکانیسم اثر همسان سازی  اطالعات انتخاب مخدوش شدگی  كوهورت: ◦ از يك مواجهه به چندين پي آمد ◦ طوالني و هزينه بر ◦ مناسب مواجهه هاي نادر ◦ بررسي تقدم زماني ◦ كنترل نسبت ًا بهتر تورش ها ◦ تعيين تاريخچه طبيعي بيماري ◦ تفسير آسان تر نتايج ◦ تعيين انسيدانس بيماري مورد شاهدي: ◦چندين مواجهه براي يك پي آمد ◦سريع و نسبت ًا كم هزينه ◦مناسب بيماريهاي نادر ◦مشكل تقدم زماني ◦تورش باال ◦...  از بيــن تمام ايــن طرح‌هــا ،هيچكدام بهتريــن يــا بدتريــن نيسـتند ،هـر كدام بسـته بـه موضوع پژوهـش و شرايـط جايگاه و هدف خودش را دارد.