نقد و تحلیل ایستگاه اتوبوس

نقد و تحلیل ایستگاه اتوبوس

اسلاید 1: نقد و تحليل ايستگاه اتوبوس تهیه کننده:مهندس سعید سیفی زاده

اسلاید 2: تاريخچه اتوبوسرانی در ايرانسیستم حمل و نقل در ایران، همگام با بسیاری از کشورهای مترقی دنیا شکل گرفت و البته عمده فعالیتهای اولیه در تهران متمرکز بود. بدنبال ایجاد راه آهن حضرت عبد العظیم توسط یک شرکت بلژیکی و راه اندازی ماشین دودی بین تهران و شهر ری، سیستم حمل و نقل عمومی با دو کارکرد تفریح و خدمات ایاب و ذهاب در محدوده بین شهری، کار خود را آغاز كرد.در سال ۱۳۰۵ لایحه تاسیس شرکت های اتوبوسرانی خصوصی تصویب شد و در این ارتباط مجوز تاسیس به یک شرکت دانمارکی داده شد. مدتی پس از راه اندازی خطوط اتوبوسرانی در تهران و شمیران به دلیل کمبود درآمد، فعالیت این اتوبوسها متوقف شد.

اسلاید 3: به دنبال کودتای سوم اسفند رضاخانی، اتوبوس ها و خطوط اتوبوسرانی به تدریج گسترش یافت. در همین زمان تعدادی اتوبوس مدل زایس از شوروی خریداری شد و با حرکت آنها عملا هشت خط اتوبوس در تهران راه اندازی شد.کرایه این اتوبوسها ۱۰ شاهی بود. در سال ۱۳۲۱ سهیلی نخست وزیر وقت مصوبه ای مبنی بر اجازه ایجاد شرکت های حمل و نقل شهری ارائه کرد. در سال ۱۳۲۳ یکی از بانک ها دستور گرفت تا تعدادی اتوبوس وارد کند. از ۵۰ دستگاه اتوبوس وارداتی مدل جدید ۳۰ دستگاه به تهران اختصاص داده شد. این اتوبوسها که بعدها تعدادشان به ۲۰۰ دستگاه رسید به صورت اقساط به شرکت های خصوصی فروخته شد.

اسلاید 4: به تدریج اتوبوسرانی نظام یافته تر شد و بیشتر تحت کنترل درآمد. رفتار عمومی نیز برای سوار شدن به اتوبوس صحیح تر شد و مردم خود برای سوار شدن به اتوبوس صف می بستند.در سال ۱۳۳۱ قانون تاسیس شرکت های اتوبوسرانی عمومی در شهرها به تصویب مجلس شورای ملی رسید و امتیاز آن نیز به شهرداری ها محول شد. و در همین سال شرکت اتوبوسرانی تبریز تاسیس شد. نهایتا در فروردین ۱۳۳۵ شرکت سهامی اتوبوسرانی تهران با نام شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه با سرمایه سیصد میلیون ریال به ثبت رسید همزمان شرکت اتوبوسرانی اهواز تاسیس شد. بتدریج مسئولین در تدارک تجهیز سیستم اتوبوسرانی بر آمدند تا خدمات مناسبت تری را ارائه دهند اما چون اغلب اقدامات بدون بررسی دقیق و همه جانبه انجام شد، توفیق چندانی حاصل نشد.

اسلاید 5: نمونه آن در سال ۱۳۳۸ بود که هزاران دستگاه فروش بلیط در اتوبوس ها نصب شد اما نداشتن پول خرد و معطلی مسافران و فقدان سیستم کنترل موجب شد که این برنامه ۸ ماه بیشتر دوام نیاورد و برچیده شود. فعالیت تاسیس شرکت های اتوبوسرانی شهری در دهه ۴۰ با تاسیس شرکت های مزبور در مشهد (۱۳۴۲)، رشت (۱۳۴۵)، اصفهان (۱۳۴۶)، کرمان و ارومیه (۱۳۴۷) ادامه یافت. در دهه ۵۰ و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تعداد این شهرها به ۱۴ رسید و شهرهای شیراز ، بوشهر، آبادان، کرمانشاه، گرگان و بابل نیز صاحب سازمان اتوبوسرانی شدند. در سالهای پس از انقلاب و تا سال ۱۳۶۸، ۹ سازمان دیگر تاسیس شد، تا اینکه به زمان اوج ساماندهی شرکت های اتوبوسرانی رسیدیم ( سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱).

اسلاید 6: عوامل تاثيرگذار بر مجتمع هاي زيستي شهري و روستاييواقعيت انسانياقتصاديفرهنگي واجتماعيتاريخيواقعيت طبيعي(فيزيكي)اقليميجغرافيايي

اسلاید 7: عوامل تاثيرگذار بر مجتمع هاي زيستي شهري و روستاييجغرافيايي(شامل موقعيت. عوارض گوناگون زمين و...)اقليمي(شامل جهت باد. بارندگي و دماي هوا و...)اقتصادي(شامل ارتباطات منطقه. راه هاي زميني هوايي. انواع معيشت و علي الخصوص معيشت غالب و...)فرهنگي-اجتماعي(شامل جمعيت و عوامل مربوطه و...)امكانات موجود(از قبيل آموزشي. بهداشتي و...)

اسلاید 8: شناخت اقليم هااقليم معتدل و مرطوباقليم گرم و خشكاقليم سرداقليم گرم و مرطوب

اسلاید 9: بررسي مباحث اقليميبررسي نوع اقليم منطقه (شناخت اقليم ها)-تاثيراتي را كه عوامل اقليمي بر منطقه و شهر يا روستا مي گذارد كه به صورت ذيل طبقه بندي مي شود:-وضعيت بارندگي(متوسط بارندگي و نوع بارندگي) و تعيين روزهاي يخبندان سال.-جريان بادها وتاثير آن(شامل بادهاي شناخته شده.سيستم ها و بادهاي محلي و...)-حرارت دريافت شده.دماي هوا(معدل و درجه حرارت هوا شامل ميانگين حداكثر.ميانگين روزانه و ماه و سال) و معدل رطوبت هوا-وضعيت آلودگي(اعم از هوايي. صوتي. آب و ..)

اسلاید 10: شناخت اقليم هاصاحب نظران نسبت به تقسيم بندي اقليمي جهان و منطقه ديدگاه هايي متفاوت دارند.بر اساس نظريه كوپن دانشمند اتريشي جهان به پنج نوع اقليم شامل باراني و استوايي. گرم و خشك. گرم و معتدل. سرد و برفي و قطبي تقسيم مي شود.ايران با قرار گرفتن در بين 26 تا 42 درجه عرض جغرافيايي شمالي در منطقه گرم قرار گرفته است.

اسلاید 11:

اسلاید 12: معيارهاي انسانيمسايل انساني مورد مطالعه عبارتند از:سن مردم : شامل سن افراد جامعه آن شهر به صورت كل و جدا از هم(گروه هاي مختلف سني براي مؤنث و مذكر و...)وضعيت فرهنگي : شامل امكانات فرهنگي-مذهبيوضعيت فعاليت(معيشت غالب): شامل بررسي در زمينه هاي جمعيت فعال و غير فعال به صورت جدا از هم و مكان اين فعاليت ها و اجزاي تشكيل دهنده فعاليت ها

اسلاید 13: معيارهاي انسانيخدمات اجتماعي : اين مطالعه شامل دو قسمت مي شود:1.بررسي خدمات اوليه در رابطه با واحدهاي شهري. (واحد مسكوني. واحد همسايگي. واحد محله) و مباحثي از قبيل علت سكونت خانوارها در محله(عللي ازقبيل آرام يا تميز بودن محله. دسترسي به فضاهاي موردنياز. ارزاني. وابستگي اجتماعي و...) و روابط فرهنگي اجتماعي مردم محله(از قبيل رفت و آمدها و معاشرتها و استفاده ازفضاهاي عمومي و تفريحي و...)2.ساختاري : شامل خدمات اساسي وابسته به هويت شهري در مجموعه خودش(شامل شهرك ها و مناطق شهري) كه وضعيت خدمات فرهنگي. اجتماعي. تفريحي و تجاري و... در واحد همسايگي. واحد محله.واحد ناحيه و... را دربردارد.

اسلاید 14: فرآيند رفتار انساني محيط رفتار فضايي بازشناسي و اثرگذاري ادراك پاسخ احساسي درك نتايج رفتار الگوس ذهني انگيزه ها و نيازها

اسلاید 15: رعايت ابعاد انسانی در طراحی اجزاء و تجهيزات شهریلحاظ نمودن ابعاد انسانی در طراحی فضاهای شهری یکی از موارد ضروری است که همواره می باید مد نظر قرار گیرد. رعایت این ابعاد و تناسبات باعث بالا رفتن کیفیت عملکرد فضاها و اجزاء شهری گردیده و کمک می نماید تا کاربران مختلف با سهولت بیشتری از این فضاها استفاده نموده و لذت ببرند.به کارگیری این تناسبات به درک آسان و راحت محیط توسط کاربر انجامیده و عملکرد فضاها و تجهیزات انها را بهینه می نماید.

اسلاید 16: مرحله تعيين و تبيين اهداف: نظرسنجي از كارفرما نظرسنجي از شهروندان نظرسنجي از مديران و سازمان ها و مطالعه ضوابط و معيارهاي مدون آن سازمان ها نظرسنجي از كارشناسان و دست اندركاران مسايل شهري راجع به وضع حال و آينده شهري جمع بندي و استخراج داده هاي بندهاي 1 الي 4 تعريف شوراي تحقق پذيري .تدوين برنامه محتوايي و تقويم زماني جلسات هماهنگي زمان مطالعات طرح بررسي اهداف طرح هاي بالادست براي فضاي شهري مورد مطالعه پالايش و تدوين اهداف و اولويت بندي آن ها تعيين معيارهاي سنجش كيفيت هاي محيطي

اسلاید 17: مرحله شناخت و تحليل: مطالعه و بررسي تصوير ذهني شهروندان از حوزه بلافصل و فضاي مورد نظر استخراج و بررسي نقش فضاي شهري در شهر و كيفيت آن از تصوير ذهني شهروندان در حوزه هاي اجتماعي فرهنكي اقتصادي عملكردي تراقيكي كالبدي اقليمي مديريتي مشاركتي. مطالعه و بررسي تصوير ذهني شهروندان از امكان حضور در فضاي مورد نظر مطالعه و بررسي نارسايي هاي ظوابط و مقررات.هدايت شهري و مكانيزم هاي كنترل آن مطالعه و بررسي حسن رابطه بين ارگان هاي ذيربط در شهر

اسلاید 18: مطالعات ترافيك و حمل و نقل: بررسي نحوه رسيدن عابرين از محدوده هاي اطراف به فضاي شهري مطالعه و بررسي تجهيزات وابسته به تاسيسات زيربنايي و شبكه راه ها.سنخيت و تناسبات آن ها با شبكه.دوام و كارآيي آن ها مطالعه و بررسي آرايش محيطي مربوط به شبكه ترافيكي حوزه دخالت مستقيم و نحوه استفاده و كارآيي آن ها

اسلاید 19: انواع فضاهاي شهري وسلسله مراتب آن ها فضاي شهريمسيروروديگرهلبه آبپله ورودي محلهورودي شهرميدان شهريميدان محليميدان تشريفاتيفلكهپله محليپله شهريكناره رود فصليكناره رود دايميساحل دريا و درياچهخيابان محليبلوارخيابان عبوريخيابان شهريكوچه و بن بستپياده راهبزرگراه

اسلاید 20: ايستگاههای اتوبوس: داشتن يک ایستگاه اتوبوس مناسب برای تمام سيستم های حمل و نقل درون شهری امری واجب و ضروری می باشد. اما مناسب بودن اين ايستگاهها بسته به نظرات شهروندانی که از آن استفاده می کنند دارد. از ديد مديران شهری که مسئوليت رسيدگی به اين موارد را بر عهده دارند يک ايستگاه مناسب، ايستگاهی است که به مراقبت و نگهداری کمتری احتياج داشته باشد. از ديد شهروندان يک ايستگاه خوب بايد دارای محيط ديد بالا و امکان سوار شدن راحت به اتوبوس را داشته باشد. هر دو اين نظرات خوب و به جا می باشد، زيرا ساختن ايستگاههایی که مورد استفاده کمتری دارند، تنها هدر دادن سرمايه و ايجاد مشکل برای مسئولان است. طراحی و ساخت مناسب آن می تواند مدت زمان انتظار برای اتوبوس را لذت بخش کند. برای تصميم گيری در مورد اينکه چه نوع ايستگاهی در نقاط مخصوص بايد ساخته شود و کسب اطلاعات پيرامون طراحی و نحوه ساخت، مطالب زير را بررسی می کنيم:  

اسلاید 21: _ آيا به ايستگاه اتوبوس نيازی است؟_ ايستگاه باید در کجا واقع شود؟_ چگونه طراحی کردن ايستگاهها؟ _ چگونگی مديريت و نگهداری از ایستگاهها؟

اسلاید 22:  مکانهای بسیاری هستند که به علت نداشتن سايه بان، مکان های تجاری پر رفت و آمد، مکانی که آمد و شد افراد سالمند در آنجا بيشتر است و مکان هايی که آب و هوا اعتدال مناسبی نداشته باشد، برای رفاه شهروندان احتياج به نصب ايستگاههای اتوبوس درون شهری است.آيا به ايستگاه اتوبوس نيازی است:

اسلاید 23: ايستگاه بايد در کجا واقع شود: بهترين مکان برای قرار دادن  ايستگاههای اتوبوس در نزديکی مغازه ها و در نزديکی تقاطع ها است، که در اين صورت بايد 10 فوت از مسير عبور و مرور عقب تر باشد تا ایجاد ترافيک و برخورد با افراد پياده را نکند.و چنانچه ايستگاه از تقاط دور باشد، سايه بان ايستگاه بايد 40 فوت از پياده رو عقب تر باشد تا برای ايستادن اتوبوس مشکلی را ايجاد نکند. ايستگاهها همچنين بايد در مسير موازی با پياده رو ها قرار گيرد تا  تداخلی با افرادی که در پياده روها در حال عبور و مرور هستند،  پيدا نکند.طرز قرار گرفتن اين ايستگاهها بايد بصورتی باشد که مردم از باد و باران در فصل زمستان و از تابش اشعه خورشید در فصل تابستان محافظت شوند. هرچند این نکته مهم است که ايستگاه دقيقاً باید به سمت خيابان باشد تا به افراد امکان آمد و شد راحتتر را بدهد.کيوسک ها  يا ديگر مراکز فروش يا دستفروشی بايد در سمت پايين اين ايستگاهها واقع شوند.

اسلاید 24: طراحی: ايستگاههای طراحی شده بايد به صورتی باشد که گویای نماد شهری که در آن اين ايستگاه قرار دارد بوده و از موادی که منحصر همان شهر است ساخته شود.گاهی ايستگاههای استاندارد تماماً از نوع مشخصی از مواد ساخته و طراحی می شوند.بجز موارد عنوان شده در طراحی اين مراکز بايد ميدان ديد، تسهيلات ، راحتی و دسترسی آسان به اتوبوس را نيز مد نظر داشت.

اسلاید 25: ميدان ديد مناسب: ميدان ديد مناسب مردم را قادر می سازد تا آمدن اتوبوس را ببينند. ايستگاههایی که از نظر طراحی ضعيف هستند به سبکی طراحی شده اند که برای ديدن رفت و آمد اتوبوس حتماً بايد ايستگاه را ترک کرد و به لب پياده رو آمد.

اسلاید 26: دسترسی آسان: نوع ديگر طراحی بايد به صورتی باشد که سوار شدن اتوبوس برای افراد به راحتی صورت گيرد. اين مورد يکی از موارد مهم در طراحی ايستگاههای اتوبوس می باشد. زيرا مردم دوست دارند به راحتی به اتوبوس مورد نظر خود برسند.

اسلاید 27: تسهيلات و راحتی: ايستگاهها بايد دارای مکانی برای نشستن مسافرين باشند تا در مواقع بارانی يا هوای نامساعد احساس راحتی کنند.

اسلاید 28: اطلاعات: مردم به اطلاعاتی در مورد زمان ورود و خروج به ايستگاه نياز دارند. وجود  تابلوهای اطلاع رسانی در ايستگاه ها برای شهروندان و توريست ها بسيار جالب و مفيد خواهد بود

اسلاید 29:

اسلاید 30:

اسلاید 31:

اسلاید 32:

اسلاید 33:

اسلاید 34:

اسلاید 35:

اسلاید 36: متريال جدارهخوبضعيفمحل قرارگيريمنظرنوربادبارانرنگفرممتريال صندليتجهيزات تبليغاتمتريال سقف

اسلاید 37: متريال جدارهخوبضعيفمحل قرارگيريمنظرنوربادبارانرنگفرممتريال صندليتجهيزات تبليغاتمتريال سقف

اسلاید 38: متريال جدارهخوبضعيفمحل قرارگيريمنظرنوربادبارانرنگفرممتريال صندليتجهيزات تبليغاتمتريال سقف