نور در معماری اسلامی

صفحه 1:
۱ يركزار كننده دوره هاى تخصصى رشعه معمارى آموزش دوره های اتوکد دویعدی وسه یعدی ut Sao vena re iCnsae tee Ren On ea el. Osi noone ore 2056 ‏آموزش 10011]1012م‎ آموزش به همراه انجام يروزه ميباشد 09184460794 

صفحه 2:


صفحه 3:


صفحه 4:
2000 pilbjlSpw isla! pli 

صفحه 5:


صفحه 6:
نور در معماریک زيبائي كه به جشم مى آبد از يرتو نور و روشنائى * ت و گرنه در تاریکی ,زیبائی مفهومی ندارد.زیبائی با ردو رن در ۱۰ .با عزیزترین حس ما که بینائی است دیده می شود و روشنایی چه ظاهری و چه عرفانی باعث می * د كه زیبائی به چشم آید و رنگ و سایر زیبایي های ء جلوه کند. بنابراین بحث نور و پرداختن یه آن تواند در مباحث زیبائی ناس و سر كلك ور داشته باشد. از جمله علوم و هنرهایی كه می توان ۳ نور در آن اشاره داشت ,هن ری است بحث را در زمینه روند بهره گیری از نور به خود اخ: ‎YO‏ می دهد 

صفحه 7:
رو موی به 00 , ‏نور مصنوعی‌هستند‎ SO رك كه ‎lal ES‏ مفاهیم دیگر آز قبیل ساختار .نظم ما رنگو ... مطرح میشود و در ‎[ec ie sie oe‏ بايد نقشخود را ‎ ‏از مهمترین مشخصه های نور طبیعی, توالی و * گفتی آن در طول روز است که باعت حرکت و 4 حالت در ساعات ت مختلف می شود ‏دوره های قبل نيز موقعيت قراركيرى بنا بر اساس ‎٠‏ ‏وبر نور صورت مى فته است . به عنوان در نظر كرفتن قسمت هاى تابستان نشين و ‏تان نشين در بنا خود نشان دهنده ى اين امر 

صفحه 8:
ار رال تال ار سار اسان 5 که تجسمی از یک شیء زنده را در ذهن بیدار می کردند توسط بشر مورد ستایش و احترام قرار گرفته و مشتاة قانه برایشان جشن می گرفتند, ‎Ol‏ ‏ها را عبادت کرده و می پرستیدند.اين توجه بیش از اندازه به عنصر نور در اغلب فرهنگ های اولیه بشری و در جوامعی با آداب و رسوم و عقاید مذهبی متفاوت همچنان در طول زمان مشاهده می شود. برخی از جوامع نور خورشید را در تشریفات مذهبی شان به کار می بردند و برخی دیگر در خشش احسام تورانی راایه عنوان عامل ایا ار را ۱۱۱ .حیطه هایی ماورای دنیای زمینی تلقی ‎wo‏ کردند 

صفحه 9:


صفحه 10:


صفحه 11:


صفحه 12:
إند ی از رو ود ره كير أ نور حول ‎F oie ee‏ که وا ‎ol‏ اطلاع ‎peer ee‏ در آن رمان جهت کسب تور و سایه از آیجاد اختلاف سطح در ديواره هاي خا خار جف استفاده عن كودتد در رد رات های سوم 9 7 فى مانده بود مى توان استنباط کرد طاق ری ی و ار ام داش ناف ۱ یلام در حدود ۱۳۰۰ و 1۴۰۰ ق.م نیز نه اي از پنجره ى شيشه أي بدست آمده که شامل از خمیر شیشه می باشد که در کنار هم و در اه يك قات اه و ولا کرو ال ار بطور تم جه 0 تمونه های در 26 ار ۳۳ نف قلت ماك ی [ales 

صفحه 13:


صفحه 14:
نورگیری بناهای اشکانی اطلاع چندانی در دست نیست ‎iy‏ کب مرت سايكس در مورد كاخ هائر! مى 5 ید: داراى سقف جوبى بوده اند. آن ها ‎pa‏ و نیز روشنائی آن ها از دهنه و هلال به سمت ۱ از روی ازسازی ‎eign os‏ سط سقف با نس مك كا 3 ممکن می سازد که نيان از اين وش براى نوو رق سناد بي سل شا تن تشاد سم ‎cies ote ane‏ 8 نوى_كنبد هاى بناهاى جهار ‎Polo‏ زْ افده يرا براى آفروختن آتش بدان احتياج داشته اند ند اون کرحه در عوزست ن, طرز نور فتن آز | ی 0 ‎Sie‏ ا لا تأمین تور از آن قسمت هايى يوده كه سقف داشته اند.روش ستفاده از طاق ‎Re sh Elsil i « ees lest‏ 5 ساسانی است به معمار اجازه می داد ان دو قوس پنجره تعبیه نماید و روشنایی ‎ost Dt‏ 

صفحه 15:
طریقه ن ورگیرءاز جام خانه نیز همانطور که گفته . بعد از هخامنشیانت ]| مدتهایی سیار به ‎ake‏ ‏سنتطرح گردیده و مورد ستفاده قرار گرفتو در وده ساسانیکه استفاده ‎ae‏ شيشه ‎ee ae‏ تازمانیکه 2 دیوارهای‌حما. الجهت حمل‌بار گنبد استفاده می‌کردند تنها از روزن‌وسط گنبد یا از روزنه هاعتعبیه شده روعآن‌جهت ورگیرعاستفاده می‌کردند.اما پساز آن ار نبدیرا توسط قوس‌ها روی‌جرزها لنتقا ‎Jl‏ ‏و یر را هی 22 نورگیرهاییرا ب صورتهلا [عبیه کنند 

صفحه 16:
عناصر نوركيرى در هعهارى سنتی با ار ارا[ ۳۲ ۳ تال قرار مه یرنه .کنترل کننده های نور مانند انواع سایه بان ها * نورگیر ها * 

صفحه 17:
کنترل کننده هاگ نور | ارد شد دا بنا 5 te iat 425303 ob" ose a at ‏دسته اول | کی باق هستند مانن‎ 3 iy J ‏دسته‎ ‎sole‏ کر عون و و ‎. Gy ie ‏شباک, د‎ , 1098319 58 5a Ob ‏رسی, رو‎ 13) ‎of ten eee 00 00 ‏ا‎ ot ‏کنترل"‎ ‏به عهده دارند ‎ 

صفحه 18:
اکن هواي ‎wall tte‏ آفتاب تند و روشن, باج باران, شور ای لس ی و پنجره؛ پر ‎ps!‏ براى حفاطت د ‎tee eon‏ مان با ن ها و ينجر 0 ب شد سوم )شک هت الب یا کاشی می تباید ند ها شدت نور را ر ضعیف ‎wo ae 0 vers) lie fe‏ 0 انحرف ف ‎lige‏ نود ‏ر اثر ب ‏195 و يخا روشتن ی کت حو کرد صضا تمام فضاي يرون آز دا ‎fe oe‏ ‏۳ نه دیدی در ل روز به داخل ‎ 

صفحه 19:
۰ لآبراى داد . جريا ‎١‏ یت منا © لمعمو رای إن بو جريان هوا و رق ل ن خلوت آهل خانه أست. در منا ‎sab‏ كك سب با شدت ‎eae eee‏ ا 7 ول ‎ETE regis ae‏ كرده شود جلوى ىا نور ديد > خسته شدن چشم د ‎oe‏ ا ‎AN ER Ae‏ ‎HA |‏ یا ی را ‎ee IE‏ ۱ ‎ee‏ می کنند و وقتی نور بیرون شدید ‎ene‏ ت همه ی آن اتاق عبور می دهند. گاهی برای ه های ‎a) Hause yo aie‏ ‎te‏ سس 3 ۵ و روزن ‎Suto Ss‏ چوبی, 7 

صفحه 20:
آرسی سی پنجره مشبکی است که به جای گشتن روی پاشنه د. بالا مى رود و در محفظه اي که در نظر گرفته شده جای می گیرد. ارسی معمولا در اشکوب کوشک ها و شخان و رواق ساختمان های سردسیری دیده می شود. نقش شبکه ای ارسی, معمولاً مانند پنجره و روزن هاى .چوبی است 

صفحه 21:


صفحه 22:
للحت ۳ Pr rear 

صفحه 23:
۳ 33 1 

صفحه 24:
بحامخانه در کلاله گنبد ها و کلمبه های گرمابه ها و غلامخانه ی رباط ها و رسته ها و بازارها هنوز هم روزن مایی هبار كه با جند حلقه الب سوت قبه يا کپه ی برجسته ای درامده اند. در اين قسمت حلقه های سفالین را در كنار هم جيده اند و در زمستان ها جام های گرد شيشه ای مانند ته قرابه در میان حلقه ها کار می گذارند و تابستان ‎See ee‏ برای روشنایی سرپ ایی که به مناسبت ‎ae wal Ses‏ اه که واه مان وسیله است و بر فراز بام گرمابه ها جای خود را .حفظ کرده است 

صفحه 25:
ى بال ‎ee‏ چون در نزديكيهاى زه حرأ نه صورت بية ميسر ی تيزهء سورا رأ بر تمي کدنا در ر نور رسانی را انجام دهد. مثلا در پوشش ‎ea ah‏ | از است ۲ عمل ‎Stig,‏ ‎Tora‏ صورت پذیرد. اد هایس که لفات از بر هدر دیو نبوده شل بازارها و سایر بناهای ‎eS ie ee‏ ‎Ss‏ كا ‎eee‏ اگبور سب و نموم را به ووثرين وجه مسن في كت است به آن روشندان روشندآن ها معمولا به ه قرز بوده و عمود بر.قسمت خو 2 ا از ان ها داراى شيشه ,بوده, بعضی از آن ل دارد 

صفحه 26:


صفحه 27:


صفحه 28:
| 

صفحه 29:


صفحه 30:
خوون یک ‎Bi‏ ‏آشیدی و موراتت آن را پدید آورده اند, آن گاه ‎Soy‏ ‏نک ‎os els otk‏ اند به رنگ های گوناگون رنگرزی می کنند و در لیشانی ساختمان, میانه ستون ها و «فریز در» چیده می شود. ‎sly‏ ورود روشنایی و هوا به اتاق ها لوله ای گلچین را سوراخ کرده و نقش هایی پدید آورده و آن لوله ها را در بالای درها و پنجره ها می نشانیدند ]کات 

صفحه 31:
در فضاهایی که تورگیری و در نتیجه روشنائی فضا از طريق سقف انجام می شود نور به طور مستقیم وارد فضا شده و فقط بخشی از آن را روشن می نماید. کاربندی و مقرنس به غیر از زیبائی برای بهره گیری هر چه بیشتر از نور خورشید نیز استفاده می شود. بدین ترتیب موجب می شود در جهات مختلف از مسیر خود منحرف شده و آن را به صورت پخش شده به داخل راه می دهد. در این صورت در داخل بنا روشنائی یکنواخت و غیرمتمرکزی خواهیم “دانشت. كة حجم بسشترى را ذر بر من كيرد 

صفحه 32:


صفحه 33:


صفحه 34:
2 cv شتی در نهر رسانی به بنا ِ ‏ا م ون‎ ae ‏مى بأيست ر شكسته شود,ء تا داخل ساختمان‎ ۱ ‏ل‎ ele. ‎eee ae‏ تقيسيم و شكست شدت نورء ‏شتی های ور بر ‎es‏ ‏شدند. در بالآى ی وجود دارد که ‏لور متمركز مل ‎Camere‏ ال ‎ee JES‏ بردنراين شيوه براى تنظيم و ‏دل کردن نور و حرارت نت یهای معماری سنتی, به تایه قوب ‎sol‏ ‏زه در انواع طاق ‎٠‏ هاء قوس ها و فيليوش ها نيز در حكونكى ‏يرى در داخل ی . وجود فیلیوش ایجاد سه نى در قسمت تب منطقه هه و مان ۱۳۹ است ‏اف در محورهات أن بنج كن 4 ‎ee‏ ‏.و به نورگیری بنا کمک می کرد ‎ 

صفحه 35:


صفحه 36:
us ‏متعدح‎ cise ff ‏روز‎ aol ‏انود نورك‎ ig ‏تت درو يا‎ ee ‏وت‎ 

صفحه 37:
ی داخلی ازی بنا در اقلیم های ذ بر و أقليم كر م و مرطو هم متفاوت است و هر كدآم در اين منا ‎ete cy ome‏ ا ‏نیز ات ذ مستقیم آشعه جود نداشته ‎es‏ به_همین ‏مختلف مثل گرم ‏السردسير ‎wo. ‎t ‎Det‏ را طلبد 

صفحه 38:
کنترل کنندم هاگ نور رس فضايى است مشتمل بر سقف و ستور ‎ae‏ ز یک ‎cat)‏ ود تشد ورانسان ۱۱۱ تعاس با با بارش و 0 كناب مصون مب دارد و در مناطهی ۵نوز و حرارت تک سب كورشيد زياد باشد نور 9 دهد و در اين صورت روشنائى 0 0 ‎Bb‏ خواهيم داشت 

صفحه 39:
dy yeu تابش بند یا تاووش بند يا آفتاب شکن تیغه * هایی به عرض ۶ الی ۱۸ سانتی متر است که گاهی ارتفاعی تا حدود ۵ متر دارد و با کمک گچ و نی آنها را می ساختند. معمولا در بالای در و پنجره ‎ia‏ را افقی بوده و اصطلاحا به آن سرسایه می و توسط آن ورود آفتاب به درون فضا را کنترل .مى كردند 

صفحه 40:
سايه بان ها _ ایجاد سایه بر روی ۱ آفتاب به سطح بنخره جلوقیری ای حرارت ایجاد شده باب آز فتاب در ‎PG 9‏ کاهش می ‏يابد ‏انها سكن الي یر و ‏کنترل تابش مستقیم آفتاب به دا ل نور و ‏طبیعی داشته باشند ‏کاراب مه ان ها منوت موه وه رگ و سل ‏نصب آن ‎oe eee‏ شرایط ‏يه ۱ ‎Sl‏ بستگی دار( سایه بان ‏هب نواعت ثابت, ک و همچنین سایه بان های ‏ی ال ار ‎ 

صفحه 41:
سرادق سایه ‎ly‏ بر سرا که پرده آنه بر خرپاهایی که بر بالاگ را نشانیده بودند کشیده می شد و بذین ترتیب مانع تآپش پند خورشبد به درون سرا هی شد. ساباط پچه اک سر پوشیده که هم در شهرهای گرمسیری و هم سرد سیرگ به کشم هی خورد. در شهرهاک گرمسپرگ مجبور بودند کویچه را تنگ و دیوار را بلند بگیرند و براک ایچاد سایه ساباط می گذاشتند. 

صفحه 42:


صفحه 43:


صفحه 44:


صفحه 45:
PHOTO BY: 

صفحه 46:
رت رای بزو با ختمان | معمول بوده و همچنین در دورو خلت رت ترس اين ده ۱ ی ان ده است چون ای ی برده ها معمول 2 ‎eee‏ = st he i 

صفحه 47:
تصوير زير مربوط به مسجد شیخ لطف الله است که یکی از شاهکارهای معماری در دوره ی صفویه است. در این مسجد ورود نور از راه روزنه هایی اس فر كس ار ناكا متغیر و گوناگونی را در طول روز ایجاد می کند. از آنجا که - به علت گردش نور خورشید- تابش نور در طول روز فقط بر تعدادی از این روزها صورت مى كيرد. فضای داخلی مسجد در هر ساعت روز حال و هوایی متفاوت و مخصوص به خود (به همان .زمان) پیدا می کند 

صفحه 48:


صفحه 49:
مادی عنصر ارو د ای وق ود بو ‎pisos‏ ‏تشک لام ‎nes‏ ری سنتی نحوه ی ترين درجه ى ۳ س و عَالم معيوى خته مى ی راز آنبارتعالی است و هر معماری حضور دار ‎ARE‏ دنا ری دس رد به سمت حقيقت د مى |رسم و كنا | ما 0 اد ‎alae‏ ها تور ..مطرح مى شود معمارى | ‎Yeats Sat‏ ۳ اشر دهنده ‎oe‏ بق کناص رم کی ۳ فاق رركن ‎ae‏ و