نکاتی در استفاده از ضدعفونی کننده ها

نکاتی در استفاده از ضدعفونی کننده ها

اسلاید 1: نکاتی در استفاده از ضدعفونی کننده ها

اسلاید 2: هدفمرور مواردی که در ترویج واجرای برنامه های ضدعفونی میبایست مدنظر قرارگیرند.مرور مواد شیمیایی که به عنوان ضدعفونی کننده استفاده میشوند. همچنین بررسی فواید و مضرات آنهامرور قدم به قدم یک برنامه ضدعفونی

اسلاید 3:

اسلاید 4:

اسلاید 5:

اسلاید 6: چه وسایلی اغلب در کنار بیمار آلوده ھستند؟

اسلاید 7:

اسلاید 8:            حذف تعداد زیاد یا همه میکروارگانیسم‌های پاتوژنی که بر روی اشیاء بی‌جان وجود دارند    بجز اسپورباکتریها.(ضدعفونی) :

اسلاید 9:              حذف یا نابودی کامل تمام انواع میکروارگانیسم‌ها طی فرآیند شیمیایی یا حرارتی. استریلیزاسیون :

اسلاید 10:

اسلاید 11:

اسلاید 12:

اسلاید 13:

اسلاید 14: تقسیم بندي سطوح و وسایل به كار رفته دردرمان بیمار

اسلاید 15: وسایل نیمه بحراني(نیمه حساس)وسایلی هستند که در تماس با غشاهاي موکوسی و پوست غیر سالم هستند.وسایل درمانی تنفسی و بیهوشی، آندوسکوپ ها ، تیغه هاي لارنگوسوپ ها و...اگرچه تعداد کمی اسپور ممکن است بر روي این وسایل وجود دارد، اما باید عاري از میکروارگانیزم ها باشند.

اسلاید 16: وسایل غیر بحراني(غیر حساس)آنهایی هستند که تماس با پوست سالم داشته اما با غشاهاي مخاطی تماسی ندارد.پوست سالم به صورت سد موثري در برابر اغلب میکروارگانیزم ها عمل می کند و استریل بودن وسایلی که با پوست سالم در تماس هستند ضروري نیست.مانند، کاف هاي فشار سنج، عصاهاي زیر بغل، نرده هاي تخت، ملحفه ها، بعضی از ظروف غذا، میز کنار تخت، وسایل بیمار و سطوح و ....

اسلاید 17: تعاریفانواع ضدعفونی کننده هاDisinfectantموادی هستند که برای ضدعفونی اماکن ، وسایل و اشیاء به کار برده میشوند.Antisepticsموادی هستند که برای ضدعفونی سطوح زنده یا بافت ها مورد استفاده قرار میگیرند.

اسلاید 18: تعاریفضدعفونی کننده های قوی (High Level Disinfectants)ضدعفونی کننده های متوسط (Intermediate Level Disinfectants)ضدعفونی کننده های ضعیف (Low Level Disinfectants)

اسلاید 19: ضدعفونی کننده های قویاین دسته از ضدعفونی کننده ها روی کلیه اجرام بیماریزا مؤثراند ولی روی هاگ باکتریها لزوماً مؤثرنیستند.این مواد در صورتی که مدت زمان تماس آنها (12-3 ساعت) افزایش یابد میتوانند عمل استریلیزاسیون را انجام دهند.(استریلیزاسیون شیمیایی)

اسلاید 20:

اسلاید 21:

اسلاید 22:

اسلاید 23: یک ضدعفونی کننده ي ایده آل چهمحلولی است؟

اسلاید 24:

اسلاید 25:

اسلاید 26: • نوع کاربری• طریقه مصرف• نیاز به رقیق سازی• میزان مصرف• مدت زمان مصرف• آمادگی اولیه• تاریخ تولید و انقضاء

اسلاید 27: نکاتی که در استفاده از ضدعفونی کننده ها میبایست رعایت گردد.محدودیت اثراثر ضدعفونی کنندگی یا جرم کشی درمقابل یک گروه از میکروارگانیسم های خاص تعیین میگردد.مؤثربر استافیلوکوکوس آرئوس /مؤثر بر گروه گرم مثبت هامؤثر بر سالمونلا کلرا سوئیس /مؤثر بر گروه گرم منفی ها

اسلاید 28: نکاتی که در استفاده از ضدعفونی کننده ها میبایست رعایت گردد.2. کلمات اخطار دهنده به منظور نشان دادن میزان خطر محصول(به ترتیب از حداقل تا حداکثر ضرر)CautionWarningDangerPoison / Danger

اسلاید 29: شامل اقداماتی است که به هنگام بلع یا تنفس ویا تماس با ضدعفونی میبایست انجام گردد.3. کمک های اولیه

اسلاید 30: 4. رعایت نکات پیشگیرانهمخاطرات زیست محیطیمخاطرات فیزیکی و شیمیایی( قابلیت اشتعال یا اثر خورندگی)اطلاعات مربوط به چگونگی نگهداری و از بین بردن محصول

اسلاید 31: 5. نحوه استفادهنوع مصرف(پاک کنندگی در مقابل ضدعفونی )تعیین رقت مورد استفادهروش استفاده (اسپری)

اسلاید 32: نکات مورد توجه در خصوص ضدعفونی کننده هاضدعفونی کننده ایده الوسیع الطیفدرهر محیطی فعال باشدغیرسمی،غیرمحرک و فاقد خاصیت خورندگی باشد.نسبتاً ارزان باشد.درواقع هیچ ضدعفونی کننده ایده الی وجود ندارد.

اسلاید 33: نکات مورد توجه در خصوص ضدعفونی کننده ها3. زمان تماس یا اثرگذاری ضدعفونی کننده هاضدعفونی کننده ها از نظر مدت زمان مورد نیاز جهت اثر گذاری بسیار متغیراند.محل های مورد نظر میبایست به طور کامل با ضدعفونی کننده پوشیده شود تا از خشک شدگی زودهنگام جلوگیری به عمل آید.ضدعفونی کننده میبایست حداقل به مقدار 10 دقیقه روی سطوح باقی بماند

اسلاید 34: 6. درجه حرارتبیشتر ضدعفونی کننده ها بهترین اثر خود را در20 درجه سانتیگراد دارند.افزایش دما میتواند زمان تماس ضدعفونی کننده ها را کاهش دهد.درجه حرارتهای پائین ممکن است اثربخشی این مواد را کاهش دهد.

اسلاید 35: 7. سختی آبسختی آب میتواند ضدعفونی کننده های خاصی را غیر فعال ویا کارائی آنها را کاهش دهد.8. PHفعالیت برخی از ضدعفونی کننده ها تحت تأثیر PH قرار دارند.گلوتارآلدئید در PH >7 و ترکیبات چهارتایی آمونیوم در PH 10-9 مؤثراند.

اسلاید 36:

اسلاید 37: دسته بندی ضدعفونی کننده هاضدعفونی کننده های قویپراکسید هیدروژنگلوتارآلدئیدفرمالدئیدضدعفونی کننده های متوسطالکل هاترکیبات کلر و یدضدعفونی کننده های ضعیفترکیبات فنلیکترکیبات آمونیوم چهارتایی

اسلاید 38: پراكسيد هيدروژن:برروي طيف وسيعي از ارگانيسم هاشامل باكتريها، قارچ ها ،مخمرها، ويروس ها و اسپورها موثر ميباشد.رقت 1 تا 2 درصد استفاده بالینی دارد6 درصد آن گندزدا سطح بالا و 7/5 درصد به عنوان استریل کنندهموارد مصرف:از بین بردن بوی نامطبوع دهان در استومایتیتزخم هایی که گرایش به عفونت دارندعفونت زدایی آندوسکوپ ها وعدسی های تماسیسترون سازی وسایل غیرفلزیمصرف طولانی مدت آن ممنوع است

اسلاید 39: مشكلات دفع بهداشتي ندارد، محرك نبوده و بوي نامطبوع ندارد، با فلزات، پلاستيك ها و سازگار استمحاسن:معایب:مي تواند تاثيرات مخربي بر روي وسايل كه از جنس روي، مس،المینیوم ،برنج و فلزات داراي روكش نقره يا نيكل داشته باشد؛ دراثر تماس با چشم اسيب هاي جدي وارد مي كند.

اسلاید 40: از پراستيك اسيد براي استريل سازي شيميايي ابزارهاي پزشكي، جراحي و دندانپزشكي(مانند آندوسكوپ ها و آرتروسكوپ ها ) در دستگاه هاي اتوماتيك استفاده مي شود . مزيت خاص اسيد پراستيك اين است كه محصولات حاصل از تجزيه آن مضر نيست و از خود پسمانده اي به جا نمي گذارد.اسیداستیک:

اسلاید 41: اسیدهااسیداستیک:شکل غلیظ آن برای پوست و ریه ها محرک است.در غلظت پایین گندزدا و در غلظت 1 درصد برای یک ساعت سترون کنندهبرای وسایل حساس به حرارت کاربرد داردبرای وسایل فلزی اثر خوردگی دارداسید استیک در حضور مواد آلی فعالیت ضعیفی دارد.

اسلاید 42: آلدئیدها(فرمالدئید،گلوتارآلدئید، دکونکس)ضدعفونی کننده های وسیع الطیف و بسیار مؤثری هستند.اثرضدمیکروبی خود را از طریق تغییر ماهیت پروتئینها و قطع ارتباط اسیدهای نوکلئیک انجام می دهند.روی باکتریها،قارچها،ویروسها،مایکوباکترمها و هاگها مؤثراند.خاصیت خورندگی فلزات،لاستیک و سیمان را ندارند.این مواد برای انسان و حیوان که آن را استنشاق ویا با آن تماس داشته باشند بسیار محرک و سوزاننده و سرطانزا است.لوازم حفاظت شخصی به هنگام استفاده از آنها ضروری است.هزینه مناسبی دارند

اسلاید 43: آلدئیدها(فرمالدئید)فرمالدئید گازی با بوی تند استشکل گازی آن برای ضدعفونی سطوح چوبی، آجری ، درزها و لوازم مکانیکی مورد استفاده قرار میگیرد.در آب به خوبی حل می شودفرمالدئید معمولا به صورت محلول آبی 37% به نام فرمالین عرضه می شودفرمالین محلول 37% فرمالدئید در آب میباشد.

اسلاید 44: فرمالدئیدفرمالدیید‏، میکروب کشی قوی است و تمام انواع میکروب‌ها را نابود می‌کند. از این ماده برای ضدعفونی اماکن و وسایل‏، ابزار جراحی‏، دستگاه دیالیز و آندوسکوپی استفاده می‌شود. توجه کنید که بخارات آن سمی‌است و نباید در معرض آن قرار گرفتممنوعیت مصرف آن در بسیاری از کشورها اعمال شده استیک ماده سرطان زا شناخته شده می باشد

اسلاید 45: آلدئیدها(گلوتارآلدئید، سایدکس)ضدعفونی لوازم پزشکی (آندوسکوپها، لوازم بی هوشی، لوازم جراحی و تنفسی) کاربرد دارد.اثربخشی آن به میزان زیادی به PH (>7)و درجه حرارت بالا بستگی دارد.خطر درماتیت، رینیت، کونژکتیویت، آسم در افرادی که در معرض خطر هستندمحلولی است که ظرف 20 تا90 دقیقه وسایل حساس به حرارت را گندزدایی و ظرف 6 تا 10 ساعت ضدعفونی می نمایداین محلول با محلول فعال کننده حاوی نیتریت سدیم فعال می شود و به رنگ سبز در می ایدنیتریت برای جلوگیری از خوردگی فلزات است. گلوتارالدئید فعال شده برای گندزدایی لوازم فلزی ماده مناسبی است

اسلاید 46: محلول دکونکس Deconex    اسامی رایج : دکونکس، گلی اکسالموارد استفاده : ضدعفونی کننده و گند زدائی سطوح در پزشکیمیکروب کش قوی، فاقد خاصیت خورندگی سطوح

اسلاید 47: محلول هایی که در حال حاضر در بیمارستان مورد استفاده قرار می گیرد:

اسلاید 48: الکل ها(اتانول ، ایزوپروپانول)وسیع الطیف اند و از طریق تغییر ماهیت پروتئین ها و آسیب به غشای سلولی و لیز سلولی میکروارگانیسم ها را از بین میبرند.برای ضدعفونی سطوح زنده و غیرزنده و ضدعفونی دست استفاده میشوند.الکلها به سرعت باکتریها را از بین میبرند(5 دقیقه) اما فعالیت ضدویروسی آنها محدود و روی هاگ باکتریها بی اثراند.

اسلاید 49: الکل هاالکل ها به سرعت تبخیر شده ولی هیچ باقیمانده ای از خود به جای نمی گذارند. الکل ها به شدت قابلیت اشتعال داشته و می توانند به سطوح پلاستیکی و لاستیکی آسیب برسانند.الکل ها میتوانند برای پوست آسیب دیده خیلی محرک باشند. برای ضدعفونی کردن وسایل و سایر ملزومات کوچکدر صورت وجود مواد آلی فعالیت محدودی دارد

اسلاید 50: الکل ها الکل اتیلیک الکل ها به دلیل فاقد خاصیت کشندگی اسپور استفاده محدودتری دارندبهترین غلظت 70 درصدبه دلیل تبخیر ضدعفونی کننده تجهیزات استبا تخریب ساختارهای پروتئینی میکروارگانیسم باعث غیر فعال شدن آن ها می شودضدعفونی پوست حین تزریق، مانیتور، دستگاه ECG، الکتروشوک وسایر وسایلی که نیاز به ضدعفونی داشته و نباید خیس شونداز پارچه یا پنبه آغشته به الکل جهت ضدعفونی استفاده شود

اسلاید 51: محلول ضدعفونی کننده و پاک کننده دستساختمان الکلیبه کارگیری در بخش های بالینی 2 تا 3 سی سی برای 30 ثانیهاسکراب جراحی در عمل های دوم به بعد برای 3 دقیقه و هر بار 3 تا5 سی سیدکوسپت

اسلاید 52: هالوژنها(ترکیبات کلر)هیپوکلریت سدیم (آب ژاول)، وایتکسیکی از پرمصرف ترین ضدعفونی کننده های دارای کلر میباشدماده اصلی موجود در آب ژاول‏، هیپوکلریت سدیم است و ترکیبی فوق‌العاده قوی است که درصد خیلی کم از آن (5 درصد) را در آب حل می‌کنند و با نام‌های مختلف با عنوان سفید‌کننده به بازار عرضه می‌کنند.

اسلاید 53: هیپوکلریت سدیم (آب ژاول)این ماده برای ضدعفونی کردن لگن و وان حمام‏، لباس‌ها‏، دیوارهای حمام‏، توالت و آشپزخانه مناسب است. همچنین در ضدعفونی کردن آزمایشگاه‏هایی که در معرض ویروس هپاتیت قرار دارند، استفاده می‌شود. محلول هیپوکلریت یا آب ژاول‏، تمام میکروب‌ها از جمله قارچ‏، ویروس و باکتری را نابود می‌کند. آب ژاول را باید در ظروف مات و سربسته نگهداری کرد و از به کار بردن آن به همراه جوهر نمک جدا خودداری کرد.

اسلاید 54: - آب ژاول باعث از بین رفتن پشم می شود .براي همین نباید از آن براي پارچه ها پشمی و نیز ابریشمی و چرم استفاده کرد.- خیساندن زیاد پارچه ها در آب ژاول سبب ضعیف شدن الیاف آنها می شود .- آب ژاول سبب خوردگی فلزات و وسایل فلزي می شود .احتیاط در استفاده از آب ژاول

اسلاید 55: احتیاط در استفاده از آب ژاول- آب ژاول ماده اي بسیار سمی است و نباید آن را در محیط هاي بسته به کار برد و از بکار بردن آن به همراه جوهر نمک و موادي مثل آن نیز باید جدا خودداري کرد ( یعنی همیشه آن را به تنهایی و بدون مخلوط با پاك کننده هاي دیگر استفاده کنید ) . زیرا این دو با هم گاز بسیار سمی را تشکیل می دهند .- ماده موثر آب ژاول (سدیم هیپو کلریت ) ، پوست ، چشم و ریه ها را تحریک می کند و به آنها آسیب می رساند . لذا از تماس مستقیم آن با دست باید پرهیز کرد و از ورود ناگهانی آن به چشم باید جلو گیري نمود .

اسلاید 56: محلول موضعی پوویدون آیداین 10 درصد (بتادین)محلول ضدعفونی کننده با طیف گسترده بر علیه باکتري ها ، قارچ ها ، ویروس هاموارد مصرف: محلول موضعی پوویدون آیداین جهت ضدعفونی کردن پوست همچنین ضد عفونی کردن محل تزریق و پیشگیري از عفونت در بخیه و پانسمان به کار می رود .

اسلاید 57: موارد مصرف بتادین یکی از مواد ضدعفونی کننده می‌باشد که به طور گسترده‌ای برای ضدعفونی و پانسمان زخمها به کار می‌رود. بتادین سبز 10% : محلول آنتی سپتیک و از بین برنده باکتری های گرم مثبت و گرم منفی ، قارچ ها ، ویروس ها باید توجه نمود که در سوختگی ها به هیچ عنوان از بتادین استفاده نشود. ( به خاطر وجود ترکیبات یده) برای ضدعفونی نمودن زخم ها 5 الی 6 دقیقه این ترکیب روی پوست قرار گرفته و بلافاصله با محلول نرمال سالین از محل پاک می شود. محلول موضعی پوویدون آیداین 10 درصد (بتادین)

اسلاید 58: عوارض جانبی بتادین در صورت تماس با بافتهای زنده داخل زخم (مانند عضلات و ...) با تخریب آنها موجب تاخیر در التیام زخم و ایجاد بافت جوشگاهی میشود و حساسیت های موضعی نیز ایجاد می کند.( به خاطر وجود ترکیبات یده)محلول موضعی پوویدون آیداین 10 درصد (بتادین)

اسلاید 59: محلول موضعی پوویدون آیداین 10 درصد (بتادین)روش مصرف : مقداري ازمحلول پوویدون آیداین را بدون رقیق کردن در ظرف کوچک دهان گشاد بریزید . گاز استریل را در محلول بخوابانید تا کاملا به آن آغشته شود . گاز را با پنس برداشته و بر روي موضعی که می خواهید ضدعفونی کنید بمالید . ازریختن محلول روي محل اکیدا خودداري کنید . نواحی آغشته شده به محلول را کاملا تمیز کنید و قطرات انباشته شده در محل بخیه را کاملا خشک کنید.موارد منع مصرف : دارو در مناطق وسیع پوست آسیب دیده و در بیماران مبتلا به گواتر با احتیاط مصرف شود. این دارو در بیماران داراي سابقه حساسیت مفرط به ید ، باید با احتیاط فراوان مصرف شود . زیرا ممکن است باعث بروز واکنش هاي التهابی نظیر سرخی و تورم شود .

اسلاید 60: نکات قابل توصیه :1- درصورت بروز تحریک موضعی مصرف دارو باید قطع شود .2- از انباشته شدن دارو در چین خوردگی هاي پوست و یا زیر بدن بیمار بستري جلو گیري شود .3- فقط براي استعمال خارجی است .4- از تماس محل با چشم خودداري شود .روش نگه داري :- در ظروف در بسته نگه داري شود .- دوراز دسترس اطفال نگه داري شود .محلول موضعی پوویدون آیداین 10 درصد (بتادین)

اسلاید 61: بتادین قهوه ای یا اسکراب 7.5% : برای اسکراب نمودن پوست بیمار در عمل های جراحی و جهت شستشوی دست ها قبل از عمل جراحی به کار می رود و حاوی دترژن نیز می باشند که تولید حباب و لغزندگی می کند.محلول موضعی پوویدون آیداین 7 درصد

اسلاید 62: فنل اکثر میکروب‌ها را از بین می‌برد به جز اسپورهادر بیمارستان‌ها برای ضدعفونی کردن سطوح و ظروف آزمایشگاهی استفاده می‌شود و نیز در صابون‌ها و شامپوها به عنوان ماده محافظ به‌کار می‌رود. فنل یک ضدعفونی‌کننده مناسب برای مدفوع است، لذا از محلول 50 درصد آن در برخی از صابون‌های دست‌شویی نیز استفاده می‌شود. فنل ها

اسلاید 63: فنل هادرزمان اضافه شدن به آب ظاهری شیری رنگ دارندوبوی شدید استشمام میشود.فنل ها به طور معمول با محلولهای صابونی به منظور افزایش قدرت نفوذ پذیری ترکیب میشوند.غلظت 5% آن ضدباکتریال ، ضدتوبرکلوز، ضدقارچ و ضدویروس های دارای پوشش میباشد.

اسلاید 64: فنل هافنل ها فعالیت خود را در آبهای سخت و در حضور مواد آلی حفظ میکنندمعمولا ً برای انسان ترکیبات بی خطری هستند ولی تماس طولانی مدت آنها باعث تحریک پوست میشود.

اسلاید 65: Sterillium

اسلاید 66: ساولنساولن در ضدعفونی کردن سریع ابزارها و وسایل پزشکی و جراحی و همچنین شستشوی دست جراح و تمیز کردن زخم ها کاربرد دارد. همچنین محلول یک درصد آن برای ضدعفونی زخم‌ها و شستن پوست و دست و بدن بسیار مناسب است.ساولن توسط صابون شسته و بی‌اثر می‌شود. از تماس ساولن با چشم و گوش باید جلوگیری کرد.