صفحه 1:
صفحه 2:
0 Teor a Lee ne Eee,
Ca em a aun انسان تبدیل به نماد شود.
0
مثل ماه و نو رشيد وا جهار عنصي مثالى. مرك در د
؛ معمارى؛ نقاشى؛ و به طور كلى آنجه كه آنرا ۳
فرهنگ و تمدن می نامیم چیزی نیست جر طبیعت ذاب که توسط
Bla he coon nomen ال 0
STURN
صفحه 3:
صفحه 4:
۱ ۲
۱
ly
ايره نمادى از لاق
ى از خلاقيت»
إيت» يعنى خلق
نين هست
صفحه 5:
داييره شكلى است که دلالت بر بی زمانی دار چرا که نه آغازی دارد و نه پایانی
(زمان). بتابراین میتوانیم منهوم دایره به خصوص در معماری گونه ای دیگر
eee ee ete eS erat or ee) و
be any renee sy Ce ees ao) 0
زمان در ساعت های خورشیدی به کار گررفته ميشد ) و زمان سپرری شونده: به خود
ern fer Bey irre ee ee eee و
1
ل نماد تعهد مرحلهء گذر» و نشان مهس است. کلاً فضای درون دایره فضایی
مقدس, جادویی و محافظت شده است
صفحه 6:
صفحه 7:
صفحه 8:
صفحه 9:
۱
ا ا ا ا 0
از اشکال هندسی یعنی نماد ها را در هم ادغام می کند. بال های دو گانه صلیب با تشکیل
چهار نقطه در انتهای خود مبنای تمای نماد های «جهت یاب» را تشکیل می دهند که در
eee LOT TB EES ES Se LST my ed 0
نماد شناسی مربع به مینان زیادی با صلیب رابطه دارد. بخصوص که صلیب رابطه ای
ظریف میان عدد چهار با مریع بمرقرار می کند. صلیب بیش از هس نمادی بیشتررین تعداد
Pe Sea OTE Se ener ا 0 ل
چهار نقطه در انتهای خود مبنای تمای نماد های ((جهت یاب» را تشکیل می دهند که در
etc oe م ل
صفحه 10:
ee
صفحه 11:
صفحه 12:
ایوان غربي مسجد جمعه اصفهار
صفحه 13:
ee a eae Ce شيك
صفحه 14:
صفحه 15:
ا ا ا ل
ا ا rn ا
7 ۱
يعنى همان بناهاى مكعبى در شكل ۳
خود تکریم و تقدیس میشود.
صفحه 16:
صفحه 17:
صفحه 18:
صفحه 19:
ners nee ey] ee ا
صفحه 20:
05508
صفحه 21:
صفحه 22:
صفحه 23:
صفحه 24:
صفحه 25:
1 1 eye [s ee bee anna ee
دارد وايوان هابى كه لن اتاق را اجاطه كررده اند تشكيل شده است. البته يق
اتاق ديك كه به نظ مى رسد بعدها به اش اولیه الحاق شده باشد در سمت"
غربی گنبدخانه وجود دارد و دو اتاق از داخل به يكديك مرتبطند. مطابق بآ
معمارى بومى منطقهء بنا بس روى كرسى قنرار كررفته و بام بنا ثين جهار شيب
سفاليوش است
صفحه 26:
گنبد این آرامگاه از هندسه نسبتا
ور
|
وجود دارده به نحوى كه ناظي معمولى
|
۱
0
0
aC 0000
صفحه 27:
هندسه در معماری اسالمی
ه ر چی ز ،ه ر پدیده ،و ه ر تص ویری در طبیع ت م ی توان د برای
انس ان تبدی ل ب ه نماد شود .از مادی تری ن و ملموس تری ن چون
سنگ و چوب و برگ و حیوانات گرفته تا دور از دسترس ترین
مثل ماه و خورشید و چهار عنصر مثالی .هر آنچه که اثر انسان
بر زمی ن اس ت؛ معماری ،نقاش ی ،و ب ه طور کل ی آنچ ه ک ه آنرا
فرهنگ و تمدن می نامیم چیزی نیست جز طبیعت ناب که توسط
انس ان وام گرفت ه شده و دوباره بازنمای ی شده اس ت .اینج ا انس ان
درست به سان تبدیل کننده ( کاتالیزور) عمل میکند
نمادها در معماری اسالمی:
دایره= آب
مربع=
خاک
مثلث=
آتش
در متنی کهن آمده است :خداوند همچون دایره ای است که
مرکزش همه جا و محیطش هیچ کجاست
دایره نمادی از خالقیت ،یعنی خلق جهان در مقابل خالق
نیز هست
دایره
دایره شکلی است که داللت بر بی زمانی دارد چرا که نه آغازی دارد و نه پایانی
(زمان) .بنابرای ن میتوانیم مفهوم دایره ب ه خص وص در معماری گون ه ای دیگر
بنگریم .این مفهوم به مرور ،معنای حرکت ،چرخ ،راه ،گردونه چرخ زمان ،گردونه
زمان ،گردونه مهر یا خورشید ،که خود به عنوان ابزار سنجش و اندازه گیری
زمان سپری شونده ،به خود
زمان در ساعت های خورشیدی به کار گرفته میشد) و ِ
گرفته است .دایره نماد عهد و پیمان نیز هست ،در ایران تبدیل به حلقهء ایزد مهر و
یا حلقهء فره ایزدی در نماد فروهر شده و هم اکنون نیز در همهء فرهنگ ها کم و
ال فضای درون دایره فضایی
بیش نماد تعه د ،مرحله ء گذر ،و نشان مه ر است .ک ً
مقدس ،جادویی و محافظت شده است
هندسه در تاالر گنبد شمالی مسجد جامع اصفهان
مربع
نماد شناسی مربع به مبزان زیادی با صلیب رابطه دارد .بخصوص که صلیب رابطه ای
ظریف میان عدد چهار با مربع برقرار می کند .صلیب بیش از هر نمادی بیشترین تعداد
از اشکال هندسی یعنی نماد ها را در هم ادغام می کند .بال های دو گانه صلیب با تشکیل
چهار نقطه در انتهای خود مبنای تمای نماد های «جهت یاب» را تشکیل می دهند که در
تمام سطوح زندگی بشر کاربرد دارند و دارای نقشی ترکیب کننده و سنجشی هستند.
نماد شناسی مربع به مبزان زیادی با صلیب رابطه دارد .بخصوص که صلیب رابطه ای
ظریف میان عدد چهار با مربع برقرار می کند .صلیب بیش از هر نمادی بیشترین تعداد
از اشکال هندسی یعنی نماد ها را در هم ادغام می کند .بال های دو گانه صلیب با تشکیل
چهار نقطه در انتهای خود مبنای تمای نماد های «جهت یاب» را تشکیل می دهند که در
تمام سطوح زندگی بشر کاربرد دارند و دارای نقشی ترکیب کننده و سنجشی هستند.
عكس :۱ايوان شمالي مسجد
جمعه اصفهان
عكس :۲مسجد جمعه اصفهان
ايوان غربي مسجد جمعه اصفهان
كاشي كاري مربعي واقع در مدرسه چهارباغ
مثلث
نماد آت ش ،نماد خِ رد نخستین جلوه ای از
دانای ی بیکران و عال م ماورای انس ان است
(مثلث نماد آتش) که در آتشکده یا دارِ مهر،
یعن ی همان بناهای مکعب ی در شک ل ابتدایی
خود تکریم و تقدیس میشود.
متساوی االضالع
االضالع••
مثلث متساوی
مثلث
زمین
الزاویه•
مثلث قائم
مثلث
قائم الزاویه•
آب
االضالع•
مثلث مختلف
مثلث
مختلف االضالع•
هوا
متساوی الساقین•
مثلث متساوی
مثلث
الساقین•
آتش
عقل
قدرت
زیبایی
تولد
رشد
مرگ
.كاشي كاري صفه ي صاحب مسجد جامع اصفهان
کاربرد هندسه در مساجد
اساس طراحی مساجد بهره گیری از نقشه های مرکزی مشتق از مربع و دایره
که البرتی برای طراحی کلیسا سفارش میکرد.
هندسه در گنبد ارامگاه شیخ زاهد گیالنی:
به طور کلی بنای حاضر از یک اتاق مربع شکل که گنبدی برروی آن قرار
دارد و ایوان هایی که آن اتاق را احاطه کرده اند ،تشکیل شده است .البته یک
اتاق دیگر که به نظر می رسد بعدها به اثر اولیه الحاق شده باشد در سمت
غربی گنبدخانه وجود دارد و دو اتاق از داخل به یکدیگر مرتبطند .مطابق با
معماری بومی منطقه ،بنا بر روی کرسی قرار گرفته و بام بنا نیز چهارشیبه
سفالپوش است
گنب د ای ن آرامگاه از هندس ه نسبتا
پیچیده ای برخوردار است و شکستها
و تقس یم بندی های متنوع ی در آن
وجود دارد ،به نحوی که ناظر معمولی
نم ی توان د بس ادگی فرم گنب د را به
حافظه بسپرد .درنتیجه ،با حرکت در
اطراف گنبد و مشاهده از زوایای
مختلف ،گویی از تازگی و بداعت گنبد
کاسته نمی شود
