پله و آسانسور

پله و آسانسور

اسلاید 1: پلهمقدمهکمتر کسی هست که با پله سر و کاری نداشته و یا از آن استفاده نکرده .سوال اول: می توانید حساب کنید که تا کنون چند بار از پله بالا و ایین رفته اید؟سوال دوم: آیا تا به حال به پله با دقت نگاه کرده اید؟ چند نوع پله دیده اید؟آیا می توانید پله را تعریف کنید؟به سوال اول اصلا پاسخ ندهید ، زیرا این سوال و جواب آن احیانا بی ارزش است. اما سوال دوم و سووم متفاوت است ، زیرا یک مهندس رشته ی عمران باید پله را بشناسد، تعریف کند، طراحی کند واجرا نماید و از این رو سوال دوم و سوم خیلی با ارزش است و یک مهندس عمران باید بتواند به این قبیل سوالات پاسخ دهد.طراحی معماری نیازمند است تا پاسخگوی یک عملکرد مناسب باشد.  پلکان وسیله معمول دسترسی در بین طبقات ساختمان است. پلکان را باید طوری ساخت که امکان  دسترسی آسان و راحت ساده و ایمنی را توسط پله ها به بالا و پایین فراهم سازد.

اسلاید 2: تعریف پلهپلکان یک راه ارتباطی است که دو سطح مختلف را به هم ارتباط می دهد و انسان با انرژی خود آن را طی می کند. در واقع پله تکیه گاهی برای پا هنگام بالا رفتن است.    

اسلاید 3: فهرست1- فرم پله 2-جنس پله 3-کاربری

اسلاید 4: فرم پله1- راه پله مستقیم                                                      2- راه پله با پله های مایل                                            3- راه پله  4/1 چرخش در بالا                                      4- راه پله  4/1 چرخش در پایین                                   5- راه پله  4/1 چرخش در بالا و پایین                             6- راه پله 4/1 چرخش در بالا و پایین در جهت مخالف           7- راه پله مستقیم با پاگرد                                             8- راه پله مستقیم با 4/1 دور چرخش                               9- راه پله مستقیم با نیم دور چرخش                                 10- راه پله پاسگی همراه با چرخش                                 11- راه پله با ستون پله باز با پاگرد 12- راه پله  سلطنتی 13- راه پله با سه پلکان مستقیم و یک پاگرد 14- راه پله با چهار پلکان  15- راه پله  قوسی 16- راه پله سبدی با پاگرد 17- راه پله نیم دور چرخش 18- راه پله بیضی 19- راه پله حلزونی یا مارپیچی 20- راه پله هندسی

اسلاید 5: از نظر جنس: 1- پله های چوبی 2- پله های فولادی 3- پله های سنگی 4- پله های بتنی 5- پله های پلکسی 6- پله های چوبی-فلزی

اسلاید 6:  از نظر کاربری:در این بخش پله ها از نظر کاربرد در موقعیت مکانی مورد بررسی قرار می گیرند.  این مبحث شامل دسته بندی هایی است که در زیر به آن اشاره می کنیم.1) پله های آموزشی 2) پله های اداری 3) پله های تجاری 4) پله های فرار 5) پله های مراکز تفریحی 6) پله های بیمارستان 7) پله های هتل 8) پله های شهری 9) پله های مسکونی 10) پله های بیرونی

اسلاید 7: اجزاء پله1- کف پله: به سطح فوقانی پله گفته می شود،یعنی محل گذاشتن کف پا برای بالا رفتن یا پایین آمدن از پله.  2- ارتفاع پله: فاصله عمودی کف های دو پله متوالی را ارتفاع پله می گویند.میزان تغییرات ارتفاع پله به مکان و موقعیت پله بستگی دارد.3- پیشانی پله: به قطعه عمودی که میان دو کف پله متوالی قرار می گیرد گفته می شود4-گونه پله:  سطـح بغـل پلـه را می گوینـد.5-عرض پله:  به فاصله بین گونه های پله گفته می شود و به مکان و تعداد استفاده کنندگان از پلکان بستگی دارد.6-لب پلـه:  پیش آمدگی کف پله از پیشانی ،لب پله نامیده می شود. وجود آن موحب بزرگ تر شدن کف پلـه می شود.7-شیار کف پلـه:  در کف پله شیار هایی در امتداد عرض پله ایجاد می کنند. این شیار ها از لیز خوردن افراد جلوگیری می کنند. 8- ردیف یا خیز پلکـان : به مجموعه پله های متوالی بین دو اختلاف سطح ردیف پله گفته می شود. در هر ردیف پله حداقل سه پله متوالی وجود دارد. این خط محل شروع و ختم پله را مشخص می کند. خط مسیر پله در روی پلان و وسط عرض پله ها مشخص می شود .9- خط مسیر پلـه

اسلاید 8: 10-خط شـیب پلـه :  این خط ، لبه پله های یک ردیف پله را به یکدیگر وصل می کند.11-زاویه شـیب پلـه :  به زاویه بین شیب پله با افق ، زاویه شیب پله گفته می شود . زاویه شیب پله رابطه مستقیم با ارتفاع پله و رابطه معکوس با کف پله دارد.12- حجم پلـه : به ضخامت سقف زیر یک ردیف پله گفته می شود.13-طول پلـه :  به طول افقی یک ردیف پله گفته می شود یعنی از لبه اولین پله تا انتها کف آخرین پله در یک شیب .14- پا گـرد : ایستگاه ما بین پله ها که برای رفع خستگی ساخته می شود به پاگرد پله معروف است و حداقل برابر عرض یک کف پله است.15- نرده پلـه : وسیله ای است که برای جلوگیری از سقوط اشخاص ، در طرفین ردیف پله ها نصب می شود.16- دست انداز پلـه : این وسیله بر روی نرده و به موازات خط شیب پله نصب می شود .17- چشم پلـه : به فاصله بین دو ردیف پله گفته می شود .(یعنی شکاف بین دو بازوی پلکان)

اسلاید 9: سیستم ساختاری : در اینجا پله ها بر حسب جنسیت و پایه و اساس هایی که برای نصب ساختار آنها استفاده می شوند دسته بندی شده اند. الف) موادی که برای ساختار پلکان استفاده می شوند. ب) سیستم نصب و نگهداری پله ها

اسلاید 10:   الف) موادی که برای ساختار پلکان استفاده می شود 1) فولاد 2) بتن 3) سنگ 4) چوب 5) پلکسی

اسلاید 11: پله های فولادی:ساختار فولادی متشکلند از شمشیری هایی که از صفحات فولادی فشرده ساخته شده اند.این پله ها سبکتر از انواع دیگر پله هستند و تنظیم مقاومت در برابر آتش برای این پله ها خیلی مهم است.

اسلاید 12: پله های بتنی: شکل معمول پلکان بتن مسلح به صورت پلکان ½ گردش می باشد . در اکثر ساختمان های دو طبقه به عنواع پلکان دسترسی یا فرار استفاده می شود.

اسلاید 13: پله های سنگی:امروزه به خاطر کمبود و قیمت بالای سنگ طبیعی این نوع پله ها از سنگ ریختگی یا بتن ساخته می شوند. پله ها را می توان با همان رویه طبیعی سنگی یا بتنی باقی گذاشت اما معمولا از نوعی پوشش استفاده می شود تا سطح ضد لغزشی به وجود آید.

اسلاید 14: پله های چوبی: پله های چوبی عمر مفید کوتاهی دارند و در برابر آتش سوزی هم مقاومت کمی دارند اما با روشهای کامل سازی می توان تا حد مشخصی آنها را مقاوم کرد. رشته پلکانهای چوبی در واقع پلکان سنتی خانه های دو یا چند طبقه ای هستند که در آنها مسئله مقاومت در برابر آتش سوزی استفاده از پلکان بتنی را ضروری نمی سازد.

اسلاید 15: آسانسور تعریف آسانسوردستگاهی‌ است‌ دائمی‌ که‌ برای‌ جابجایی‌ اشخاص‌ یا کالا، بین‌ طبقات‌ ساختمان‌ بوده‌ و در طبقات‌ مشخصی‌ عمل‌ می‌نماید. دارای‌ کابینی‌ است‌ که‌ ساختار، ابعاد و تجهیزات‌ آن‌ به‌ اشخاص‌ بسهولت‌ اجازة‌ استفاده‌ می‌دهد ومیان‌ ریلهای‌ منصوبة‌ عمودی‌ با حداکثر انحراف‌ ۱۵ درجه‌ حرکت‌ می‌کند.

اسلاید 16: انواع آسانسورآسانسورها در یک تقسیم‌بندی کلی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:الف- آسانسورهایی که اشخاص مجاز به سوارشدن در آن هستند. (مسافربر، مسافربر- باربر، تخت‌بر) ساختار و ابعاد اتاقک این آسانسورها طوری است که به آسانی برای مسافران و بارهای مورد نظر قابل دسترسی و استفاده است.ب– آسانسورهایی که اشخاص مجاز به سوارشدن در آن نیستند (خدماتی یا Service Lift غذابر ، کتاب بر) ابعاد و ساختار اتاقک این آسانسورها طوری است که برای انسانها قابل دسترسی و استفاده نمی‌باشد برای تحقق این امر سطح کف آن از یک متر مربع ، عمق آن از یک متر و ارتفاع آن از ۲/۱ متر نباید بیشتر باشد.

اسلاید 17: آسانسور حمل بار و مسافرآسانسوری است که برای حمل ونقل کالا طراحی شده است و معمولا عمل حمل ونقل بهمراه افراد صورت می گیرد .

اسلاید 18: آسانسور خدماتیآسانسوری است دائمی که برای جابجایی کالا بین طبقات ساختمان می باشد و در طبقات مشخصی عمل می کند ، دارای کابینی است که ابعاد آن به اشخاص اجازه استفاده را نمی دهد و در میان ریلهای منصوبه عمودی و با حداکثر ۱۵ درجه انحراف ، حرکت می کند . ابعادی که کابین را برای افراد غیر قابل استفاده می کند ، نباید از مقادیر زیر بیشتر شود :الف – مساحت کف کابین ۰۰/۱ متر مربعب – عمق ۰۰/۱ مترج – ارتفاع ۲/۱ مترآسانسور خودرو بر ساختمان های خصوصیآسانسوری که اتاقک آن ابعاد مناسبی برای جابجایی خودروهای سواری داشته و طراحی آن امکان این جابجایی را می دهد .آسانسورهای مغناطیسی:این آسانسورها می توانند تا مسافت ۳۵۰ متر را بدون توقف و با سرعت بیشتر از ۱۰m/s طی نمایند. سیستم های آن فوق العاده پیشرفته و قسمت محرکه آن بر روی کابین است و دیگر چیزی به نام بکسل در آن نخواهید دید. از لحاظ ایمنی بسیار ایمن تر از آسانسورهای معمولی هستند و از لحاظ قیمتی در حد چند میلیون دلار می باشند.

اسلاید 19: اجزای آسانسورموتور های هیدرولیک:در این سیستم یک موتور سه فاز یا تک فاز معمولی که درون سیستم POWER UNIT نصب است حرکت و فشار روغن را کم و زیاد و در نتیجه آسانسور را به سمت بالا یا پایین حرکت می دهد.موتورهای گیرلس:همان طور که از نام آن پیداست این موتورها فاقد گیربکس می باشند و این مسئله باعث می شود لرزش کابین هنگام حرکت به حداقل برسد و حداقل ۵۰% در مصرف انرژی الکتریکی صرفه جویی می نماید. نسل جدیدی از موتورها می باشد و از لحاظ حرکتی به هیچ عنوان قابل قیاس با موتورهای گیربکس دار نیستند، اما از لحاظ قیمتی دو برابر انها هستند.موتورهای دارای گیربکس:این موتورهای دارای گیربکس با نام ها و قدرت های مختلفی در بازار وجود دارند که نسبت به ظرفیت و طول مسیر حرکت آسانسور، انتخاب می گردند. بهترین موتور های دارای گیربکس موجود در بازار ایران، ALBERTO SASSI, MONTANORI, ELECOMP, GEM, MONITOR ساخت ایتالیا، TISSEN, ZILABEG ساخت آلمان و HYUNDAI ساخت کره می باشند.

اسلاید 20: امروزه دو نوع آسانسور کاربرد بیشتری دارند: آسانسورهای هیدرولیک و آسانسورهای طنابیآسانسورهای هیدرولیکدر سیستم آسانسورهای هیدرولیک، بار با فشار پمپ های هیدرولیک جابجا می شود .سیستم آسانسور هیدرولیک از سه بخش تشکیل شده است:۱-مخزن روغن۲-یک پمپ (تلمبه) که توسط موتور الکتریکی کار می کند.۳-یک دریچه که بین سیلندر و مخزن قرار دارد.

اسلاید 21: طرز کار این دستگاه بسیار ساده است، ولی اشکالاتی هم دارد که به آن می پردازیم.اشکالات سیستم هیدرولیک مهمترین مزیت سیستم هیدرولیک این است که می تواند به آسانی با نیروی کم پمپ، قدرت زیادی ایجاد کند تا آسانسور به راحتی بالا برود. ولی این سیستم دو عیب عمده دارد.مهمترین مسئله اندازه تجهیزات است. اگر آسانسور بخواهد طبقات زیادی را بالا برود به پیستون بلندتری هم نیاز است، پیستون بلندتر هم به جای زیادی نیاز دارد، مثلا” اگر بخواهیم از این سیستم برای یک ساختمان ۱۰ طبقه استفاده کنیم، باید حداقل ۹ طبقه چاه حفر کنیم تا پیستون در آن جا بگیرد !مشکل دیگر این سیستم ، عدم توانائی آن در ذخیره انرژی پتانسیل است. دراین سیستم پمپ نیروی عظیمی ایجاد می کند تا آسانسور بالا برود، ولی قادر نیست تا انرژی را ذخیره کنند. انرژی پتانسیل فقط وقتی به کار می رود که آسانسور بخاطر وزن خود به طرف پائین حرکت می کند ، ولی اگر دوباره بخواهد بالا برود، باز باید از پمپ انرژی بگیرد.آسانسور کابلی این دو مشکل را حل کرده است. در بخش بعدی به این سیستم می پردازیم.

اسلاید 22: آسانسور کابلیاین سیستم امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.در آسانسورهای کابلی ، کابین توسط یک سری کابل فولادی ( که دور چرخ قرقره ای حلقه شده اند) به یک وزنهء تعادل متصل است و چرخ قرقره نیز به یک موتور الکتریکی متصل شده است . هنگامی که موتور در یک جهت می چرخد، چرخ قرقره ، آسانسور بالا می آید و هنگامی که در جهت عکس می چرخد، آسانسور به سمت پائین حرکت می کند. چرخ قرقره، سیستم کنترل و موتور در بالاترین طبقه در اطاقکی به نام اطاق ماشین بطور ثابت قرار دارند. وزن وزنه تعادل معادل ۴۰% ظرفیت کامل آسانسور است. یعنی هنگامی که آسانسور به ۴۰% ظرفیت کامل خود رسید، آسانسور و وزنه به یک حالت تعادل می رسند. هدف از این تعادل ، ذخیره انرژی است. با بار یکسان در هر دو طرف کابل، چرخ قرقره ، نیروی کمتری برای حرکت دادن آسانسور نیاز دارد. در هر دو طرف کابین و وزنهء تعادل، دو خط ریل دندانه دار وجود دارد تا از حرکت نوسانی کابین و وزنه تعادل جلوگیری کند.