صفحه 1:
پژوهش در محیط وب
سید مهدی طاهری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
عضو هیئت مدیره و مسئول کمیته آموزش انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران
http://www.smtaheri.ir
511100101
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 2:
رئوس مطالب
سخن آغازین
قابلیت های وب برای پژوهش
فرایند اطلاع یابی و فرایند پژوهش
محیط ها و ابزارهای پژوهشی وب (تعریف, انواع. ساختار. و ...)
طراحی درخواست با راهبرد جستجو متناسب با گام های هفتگانه پژوهش
شیوه های استناددهی به منابع وب
معیارهای ارزیابی منابع وب
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 3:
سخن آغازین
* با ظهور فن آوري هاي نوین اطلاعاتي و به سبب آن ایجاد محیط ها و رسانه هاي جدید - با
ماهيتي کاملا متفاوت با محیط ها و رسانه هاي سنتي - دسترسي به اطلاعات و منابع دانش به
روش هاي متنوعي که تا پیش از این ممکن نبود» میسر شده است؛
* _ این تحولات علیرغم تولید ارزش های افزوده نسبت به محیط سنتی» به نویه خود باعث بوجود
آمدن چالش هایی برای واسط های اطلاعاتی و کاربراننهایی شده اند؛
* تنوع نظام ها و ابزارهای کاوش با قابلیت های ويزه» شیوه ها و راهبردهای دسترسی به اطلاعات
منتشر شده بر روی اين محیط و رسانه ها را تغییر داده است؛
*_ به شکلی که نوع جدیدی از دانش: "یاد بكيريم که چگونه یاد بگیریم"
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 4:
چند نکته:
ساموئل جانسون: دانش بر دو قسم (نوع) است:
۱. دانشی که می دانیم (محفوظات):
۲ آنچه که میدانيم در کجا میتوان اطلاعاتی را یافت؟
شعار قرن بیست و یکم: مسا ط بسا (یاد بگيريم که چگونه یاد بگیریم)؛
سواد اطلاعاتى (ررص هابا ودح -1): توانابى فرد در يافتن اطلاعات مورد نياز خود
رفتارهای اطلاع یابی حرفه ای (اووه۳۳7۳) مهه() بجتاعه9) مس
کنفوسیوس: هر کس یک ماهی به بدهد مرا یک روز سیر کرده است. و اگر ماهیگیری یاد دهد. یک عمر
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 5:
قابلیت های وب برای پژوهش
*_ فراپیوندها: بسط دانش؛
* چند رسانه ای؛
* حجم گسترده اطلاعات دسترس پذیر: 4. در مورد موضوع مورد نظر» 9. در مورد پژوهش به
عنوان یک موضوع؛
*_ تتوع ابزارها: موتورهای جستجو راهنماهای موضوعی»عوامل هوشمند» و ...4
*_ امکان اشتراک دانش در سطح گسترده: درگاه هاء شبکه های اجتماعی» و ...؛
* ابزارهای ارتباطی: پست الکترونیکی» محیط گنتگو (0!۳۵)» و ...؛
* محيط تعاملی: با نظام ذخيره و بازيابى لطلاعات؛ ويلاك هاء و ...؛
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 6:
محیط ها و ابزارهای کمک پژوهشی در وب
* دروازه های اطلاعاتی
* موتورهای کاوش
* فراموتورهای کاوش
* راهنماهای موضوعی
* درگاه ها
*_راهماهای پژوهشی
* _پایگاه های تمام متن
* _پایگاه های کتابشناختی
و
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 7:
درباره موتورهای کاوش: مقدمه
شبکه جهانی وب علیرغم عمر کوتاه خود (حدود ۱۹ سال» به عنوان مهمترین نظام ذخیره و بازیابی
اطلاعات که حجم گسترده ای از منابع و اشیای محتوایی را شامل می شود. مطرح گردیده است؛
میلیون ها نفر از سراسر دنیا از این شبکه برای نامین نیازهای اطلاعاتی روزمره خود استفاده می کنند و
بسیاری از سازمان ها و شرکت ها بر روی گسترش یک نظام بازیابی اطلاعات بهتر بر روی آن سرمایه
گذاری می کنند؛
برای دسترسی به این حجم بالای اطلاعات دسترس پذیر از طریق وب. وجود ابزارهایی برای جستجو
و بازیابی ضروری است؛
این ابزارها همزمان با رشد وب. توسعه یافته و به نظر می رسد در اداره و هدایت وب بسیار تاثیرگذار
هستند. محور اصلی جستجو در وب را موتورهای کاوش به خود اختصاص داده اند. به نحوی که
هشتاد و هشت درصد از زمانی که کاربران وب صرف جستجوی اطلاعات می کنند. در محيط اين
موتورهاست.
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 8:
درباره موتورهای GIS (ادامه)
بخشی از موفقیت موتورهای کاوش به دلیل سادگی استفاده از آنهاست. کاربر واژه ها یا عبارات کلیدی
خود را در جعبه جستجو ستی از نتایج مرتبط را - البته بر اساس الگوریتم های
بن موتورها وارده و
موتورهای کاوش - دریافت می نماید؛
موتورهای کاوش فعلی پایگاههای داده ای (نمایه های مقلوب) خود را بر اساس رخداد و بسامد کلیدواژه
های اشیای محتوایی ساخته - نمایه سازی استخراجی خودکار - و برای پاسخ به نیاز اطلاعاتی کاربران
از اين يايكاه ها استفاده می کنند؛
در حال حاضر بسيارى از اين موتورها به سمت دو وجهى شدن حركت نموده اند و علاوه بر نمایه
مقلوب از راهنماهاى موضوعى براى غنى سازى نتايج خود سود ميبرند.
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 9:
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
* الف. موتورهای کاوش پیمایش - پایه
ن دسته از موتورهای کاوش, نظیر گوگل, فهرست هایشان را
ها
به صورت خودکار ایجاد می کنند. آنها وب را بيمايش نموده. سيس كاربران آن جه را اين نوع موت
یافته اند. جستجو می نمایند. اگر شما صفحات وب يا اشیای محتوایی خود را تغییر دهید. اين موتورها
تغیبرات را می يابند. و بر نمایه شدن و رتبه بندی صفحات شما می گذارند؛
ب. راهنماهای تقویت شده توسط انسان یا نمایه های دستی (راهنماهای موضوعی): این راهنماها؛
نظير OL Ca 8 Gl, Open Oirevtory به انسان وابسته هستند. وقتی یک درخواست به این
راهنماها داده می شود یا فهرست های آنها مرور می شوند. نتایجی برمبنای توصیف هایی که به آنها ارائه
ott بازیابی می گردند. بر خلاف موتورهای کاو:
فهرست شدن آنها در راهنماها تاثیر نمی گذارن
تغییرات صفحات وب يا اشیای محتوایی بر روی
به عبارت دیگر چیزهایی که برای بهبود نمایه شدن و
رتبه بندی اشیای محتوایی در موتورهای کاوش مفید هستند. در راهنماها بی تاثیرند.
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 10:
فرآیند و معماری موتورهای کاوش
| كارير )
نرم افزار
نمایه یا پایگاه
كا
بات(خزنده)
روا
صفحه 11:
آغاز جستجو
Jsearch in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 12:
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
© ج. ابزارهای کاوش دو وجهی ی
ترکیبی: در روزهای نخستین پیدایش وب. موتورهای کاوش. یا
ت پیمایش - پایه بودند يا تقویت شده توسط انسان. امروزه موتورهای کاوش دو وجهی بسیار
متداول هستند و نتایجی ترکیبی برای درخواستهای کاربران نمایش می دهند. معمولا. یک موتور دو وجهی
يك نوع از فهرست ها را بر دیگری اولویت میدهد.
فراموتورهای کاوش: اين ابزارها ترکیبی از چندین موتور کاوش و راهنمای موضوعی هستند و فاقد
پایگاه مستقلی جهت جمع آوری و نمایه سازی می باشند.
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 13:
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
search engine search engine
meta search engine
query 7 response
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 14:
درباره موتورهاى كآوشن (آدامة)
* ساختار موتورهاى كاهش: همه موتورهاى كاوش بيمايشكر - بايه از سه بخش اصلى تشكيل شده اند
نخست. پیمایشگر یا عنکبوت. که توسط برنامه ای به نام روبات: صفحات وب و وب سايت ها را ملاقات
می کنند. می خوانند. و پیوندهای موجود در آنها که به صفحات یا وب سایت های دیگر ارجاع می دهند را
دنبال می نمایند
۴ عتکبوت ها دوباره در فواصل منظم مثل هر روز هر هفته. هر ماه یا هر دوماه و ... به وب سایت هایی که قبلا
ملاقات نموده اند برای آگاهی از آخرین ات و روزآمدسازی ها باز می گردند. هر آن چه از وب سایت
ها یا منابع وب توسط پیمایشگرها پیدا می شود. استخراج و به بخش دوم موتورها یعنی نمی یا پایگاه داده ها
ارسال می گردد.
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 15:
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
نرم افزار موتور کاوش (پردازشگر درخواست): سومین بخش یک موتور کاوش است. برنامه ای که از ميان
بیلیون ها صفحه ثبت شده در نمایه موتور کاوش؛ صفحاتی را که با یک جستجو مطابقت دارند انتخاب. و بر
اساس منطق موتور کاوش در مورد ربط منابع بازیابی شده و الگوریتم های آن موتور, رتبه بندی و
گردند
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 16:
درباره موتورهای کاوش (ادامه): انواع جستجو
* جستجوی ساده (عامج)
جستجوی پایه (ععط)
جستجوی پیشرفته (لععملی)
۴ جستجوی فوق پیشرفته (لععورلمسوجی
جستجوی خبره (9)
* جستجوی یکپارچه مس
* جستجوی متحد لهج
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 17:
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
| USshare Of searches: April 2008 |
‘Source میت
0
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 18:
اولین گام در فرآیند جستجو >
مورد نیاز است. در واقع تشخیص شکافی لست بین آنچه که "دانسته شده" و آنچه که باید "دان
شود". جستجوگران لطلاعات برای روشن سازی مسئله خود باید مراحلی را طی کنند تا بر آن
اساس بتولنند پرسش جستجو را مرحله به مرحله مهیا کنند.
تیلور («ار۳) در تعریف نیاز اطلاعاتی چهار سطح ترسیم کرده است:
3 سطح درونی یا بیان نشده: که در آن احساس نیاز اطلاعاتی در کاربر وجود دارد؛ اما احتمالا
فراتر از نوعی ابهام در عدم احساس رضایت نیست. به عبارت دیگر احساس مبهمی از
نآآرامی حاصل از ندانستن چیزی که باید دانسته شود در فرد وجود دارد.
سطح آگاهی: در این سطح نیاز به اطلاعات آگاهانه بازشناخته می شود و جستجوگر قادر به
توصیف نیاز اطلاعاتی است. اما در قالب عبارتی مبهم و بی ربط
9 سطح رسمی شده: در سطح رسمی نیاز اطلاعاتی به روشنی در قالب بیانی واضح و منطقی
ساخته و پرداخته می شود.
3 سطح مصالحه شده یا ارائه: در طرح مصالحه شده یا ارائه» بیان رسمی در قالب واژگان مورد
قبول نظام جستجو به نظام اطلاعاتی ارائه می شود. از نظر تیلور» مراحل جستجوی اطلاعات
با شروع یک مسئله غیرقابل بیان آغاز شده و با سنوال آماده قابل استفاده در نظام اطلاعاتی
ختم می شود.
» تشخیص مسئله ای است که مجموعه ای از اطلاعات برای حل آن
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 19:
عملگرهای موتور کاوش گوگل
الف. در موتور کاوش گوگل
الف» 4. جستجوی پایه (اسسه) ())
(@dowwed Geach) ay eee الف»
الف» Us poten KO عبارتی: استفاده از علامت () منال
cull ©-©. جستجوى در يك وب سايت يا دامنه خاص: -9): مثال
الف» -0. تفریق منطقی : استفاده از علامت (-) مثال
الف» ©-<4. ضرب منطقى: استفاده از (AS) BOD L(+) Sle مثال
الف» ©-©. جمع منطقى: استفاده از كلمه 008 مثال
will ©-©. جستجو در بافت هاى خاصى از متن
الف. ©-©-01. در عنوان: [ ط#هم: ] مثال
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 20:
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
Bp ORC ديم مر
صفحه 21:
عملگرهای موتور کاوش گوگل (ادامه)
الف» 0-0. جستجو در بافت های خاصی از متن (ادامه)
will ©-6-©. در متن: [ مس ] مثالك
الف. ©-©-©. در نشانى اينترنتى: [sid] مثال
will .--. در صفحاتی که به صفحه مورد جستجو پیوند داده ائد: [ «دا: ]. مثال
will ۵-0 تعبین نوع فايل (فرمت): [ سمرهطلا: ] با [ ۳4 ] مار
الف» 0-0. یافتن صفحات یا سایت هایی که به یک صفحه یا سایت خاص پیوند داده اند: [ با: ] مثال
will ©-©. يافتن صفحات يا سايت هاى مشابه با یک صفحه یا سایت خاص: [ لاس ] مثال با
الف» 0-(0). جستجوی صفحاتی که قبلا در گوگل نمایه سازی شده اند اما ممکن است در هنكام جستجو
در دسترس نباشند: Jes (error 404) [ coarke J
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 22:
عملگرهای موتور کاوش گوگل (آدآمه)
الف» 00-0. جستجوی شماره تلفن اشخاص (آمریکا): [ اسا۳۳: ] منال ادامه
ill 16-0. یافتن اطلاعاتی خاص در مورد وب سایتی خاص 1 :۸:7 ]یا [ 51 ]
الف» 19-0. برخی دستورات دیگر: [ :سمست ][ عصصی: ]
الف. 486-6 [ 9000-0000 :مه [ & priverene:$90-$OO J [
الف. ©-©0. برخى نكات
علامت برلنتز ()
علامات در اصطلاحات عام مانند: 0++ يا #0 مثال
علامت 9 مثال
علامت خط تیره با فاصله (-)
علامت زيرين ( ) و ** يا (نوان) “و اعمح+ قبل از واه+ ؛ / * - + (مثال:
©/ع * 66 - 06 + oP % (IC (مثل:99 جو 6950)
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 23:
مسق دعاق ناا سأ
* موه فا ما اوه سر ۳ زامن Opa Grack | 1P you wad iy seack wit
Por ts syarayes, pice the tide siya (~) eexmedtately i root oP your searck tere
Cxa
Ovtowry OrPatow 200 sero dePiiio Por o word or phrase, sop pe ie ©
word "deProe" thea space, thea the word(s) yaw wot dePiaed. Po ser a bot oF
و لو سول Brow vanos vole sources, pou cos ype "dePiae (or “hot ie"
وا لوا و ای word or phrase. Dote that he remus wil dePro the
xa ectire prose
Dope: Locking Por ora? Dupe he oer or 0.8. 29 onde لمج مصصماه خاه *
he word "crop" ond we'll retirc حجنا لابب موی با من رما ,ما ما خر ور و
xq ypoute cheer version va Borde Dope
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 24:
مسق دعاق ناا سأ
= موی یط : ورن (+) ع Words od charunters suk ws
where, the, ver date cad betters thot buy dowa pour search wikoul keoprovieny the
rests. TP مروت ت Word if espeutal سا ما نا resubs pou wal, pou pas woke
Sure we pay otediog tot by patos oH" sig ta Prot oft, (Bcc
© Pilate Chak 2 Gowers the best way to ask 0 questiva ts i get Borde to Pili
the block! by adda ذه osteros (*) othe pan of the secieare or queria that yo ura
لام fot the Boodle search br. (Exar
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 25:
آناتومی صفحات گوگل
Google tee sl
Wel Fevule 1-10 of aout 12,300,000 fr lame Aut. (0.09 seconds)
image results for Islamic Art ا تعریف وازه در فرهنگ لغت reo nea
تصاویر یافت ده
Istamie لون Quiberi
hat you eR hiro oct of
p Se Bina nt
Va Soni
Anevian Galery
Antiquities & Islanys®vors of Art
Special zing in War Eactorn Ant
aranangallery com
Arts and Architeciure Organization عرواعا جچس. عنوان صفحه
۱ خشهایی از متن
ne و دی مسب بخشمهایی از متن
Caches Siar taze 2 1۷۸۷۵۵۳۷۵۵۵۵۵۸ یس آدر ین صفحه
Islamic Architecture
> This Web presentation explain in deta the historical and cultural significance of Is
frchitecture. Very ich wth information lustrated th
‘roc slamicatt.com/msinatchitectursfindes him =
Cached - Similar pays
صفحات مشابه نسخه موجود روی سود گوید ... موزمنههاناویه همه
of AR, descnbes the development stame ۱
arta heist ard gt spe ich iv ereroes
vanes o-fsla 2 Siar pues
سد ی اس
Taheri
صفحه 26:
Change backgroud nage
موتور هاى كاوش كوكل (ادامه): ©5-©6000-0©-مف#/مدد ب ديه hip
]
زعت ره مهو ره عاوموی و
Google
‘About Google | Privics
تسج جوم
qo oS:
> stare che cock > start playing
acoosieaday
صفحه 27:
طراحی راهبردهای جستجو در موتور کاوش PU
(Basic Gearck) 4b Gores ب؛
بء 6. جستجوی پشرفته (اس«ح6 اعسسمد))
بء ©-). جستجوى عبارتی: استفاده از علامت (۳)
ب» 0-0. جستجوی در یک وب سایت یا دامنه خاص: (فقط یک میزبان خاص)- 1
يا ( or docu: Gite: ([reqouicsta]
ب» 60-0. تفریق منطقی : استفاده از علامت 0070)
ب؛ ۳-۵). ضرب منطقی: استفاده از علامت 080000 يا (عسجج)
ب. 5-0. جمع منطقی: استفاده از کلمه 668
ب. ©-©. جستجو در بافت هاى خاصى از متن
ب. 0-0. در عنوان: [ طله: ]
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 28:
طراحی راهبردهای جستجو در موتور كاوش ياهو (ادامه)
بء ©-©. جستجو در بافت هاى خاصى از متن (ادامه)
بء ©-6-©. در متن: [ بوسا: ]
بء ©-©-9©. در نشانى اينترنتى: ] [sind
بء ©-62-6. در ييوندهاى يك صفحه : [ «داصم: ] * »ا ءا
بء ©-©. يافتن صفحات يا سايت هايى كه به يك صفحه يا سايت خاص بيوند دلده اند: [ (۸:۳0:// ]
و [ همطل ]
بء ©-©. يافتن صفحات يا سايت هاى مشابه با يك صفحه يا سايت خاص: [ لحوام: ] * »ا «
بء ©-(00. جستجوى صفحاتى كه قبلا در ياهو نمايه سازى شده اند اما ممكن است در هنكام جستجو
در دسترس نباشندلاسیی : (در فیرست نتایج. عملگر ندارد)
ب. 11-2 نشانی دقیق یک [ot Hsearckeajeeshoudowe.cow/Peutures] nto
ب. 12-2. تعیین نوع فایل (فرمت): [۷۳۳:]
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 29:
طراحی راهبردهای جستجو در موتور کاوش یاهو (ادامه)
ب. 0-0 جستجوی شماره تلفن اشخاص (آمریکا): [ امساصام: ]
بء ©-©0. يافتن اطلاعاتى خاص در مورد وب سایتی خاص [ :مج ]یا [ لز: ] ۷ ۷ <
bouton + [showicors! | / wove tke + سحام | subject . ب. 19-4. برخی دستورات دیگر:
Looe oP] Lurbevs: ] +
ب» 06۳0. شابک: شماره ها بدون عنوان و خط های تیره: 299006076
بء ©-©0. برخى نكات
علامت برلنتز ()
** يا (توان) *؛ / * - + (مثال: © / م" * ©© - 96 + 6)؛
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 30:
بایدها و نبایدهای جستجوی فارسی
برای گوگل و به طور کلی کامپیوتر حرف ک عربی و حرف ک فارسی متفاوت است. همچنین حرف ی
فارسی و ی نقطه دار عربی برای گوگل دو حرف به حساب میآیند. به همین حاطر کلماتی که دارای این
دو حرف هستند را بايد با هر دو تركيب جستجو کرد. یک بار به صورت مالک بن انس و بار دیگر به
صورت مالک بن انس خواهید دید که در جستجوی دوم سایتهای عربی بیشتر وجود دارند. برای اینکه
خودتان را راحت کنید از طریق ا۳۳) 20۳۵۳۱) صفحه کلید عربی را نیز نصب کنید.
بهتر است که کلماتی که با الف شروع میشوند با حرف و | نیز مورد جستجو قرار گیرد. همچنین حرف
Bye
tee Booed Spee از یک کلمه را پیدا نمیکند. اگر شما به دنبال واقد جستجو كنيد مواردی که
در آنها الواقدی نوشته شده است. یافت نمیشود. به همین خاطر
IL) CYL pls OR بدون ال. با ی دو نقطه بدون ی دو نقطه با كاف عربى؛ با كاف فارسى؛ با
همزه بدون همزه باه بدون نقطه با ه نقطه دار. با فاصله, با نیم فاصله) را مورد جستجو قرار داد
در اين جور موارد بايد با استفاده از
در فارسى با مفهوم نيم فاصله مواجه هستيم كه در ساير زبانها وجود ندارد. در صورتى كه بخواهيد به هر
دليلى اين كلمات را مورد جستجو قرار دهيد بايد توجه داشته باشيد كه در سايتهاى ايرانى و حتى عربى
نيم فاصله به دو صورت نوشته ميشود: فاصله واقعی و نیم فاصله. مثلا واژه کوفهای را باید به دو صورت
کوفه ای و کوفهای جستجو کنید. برای درج نیم فاصله در ۷() از منوی 15۲۲۱ گزینه عاا9(7) و
سپس /(۳۳2() را انتخاب کنید. در لیست گزینه 9۳۳۵) Do-Ditk Option را انتخاب كنيد.
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 31:
راهبرد کاوش چیست؟
راهبرد کاوش
بهزهمتدی از کلیدرایه ها همراهیا عسلگزهاین GLAS
و/یا ترکیبی از آنها در جهت استخراج صفحات وب
c= rategy
این عملگرها میتوانند ip ين موتور کاوش خاص بوده
و یا در بسیاری از موتورهای کاوش بکار گرفته شود
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 32:
مفهوم پردازی و فرمولبندی پرسش
*_بعد از اينکه واژه های مورد نظر برای بیان درخواست اطلاعات تعیین شد با استفاده از
امکانات ابزار و روشبی که تم در اختارقرارمی دمد به گوله ای این واژه ها را در یک
فرمول جستجو با هم ترکیب می کنند تا نتیجه دلخواه از جستجو حاصل گردد.
"فرمولبندی عبارت جستجو" یعنی نظم و ساختی که بر اساس آن واژه های انتخاب شده به
درون رایانه تغذیه شده و ارتباط بین واژه ها و فرمان های مورد استفاده مشخص من شود.
منطق خاص فرمولبندی پرسثر ی می بایستی بر اساس قضاوتی درست و آگاهی از برنمه
کامپیوتر با استفاده از عملگرهای منطق بول ترسیم شود
یک جستجوگر خوب کسی است که همه امکانات فراهم آمده توسط مکانیزم
بر بسط و گسترش منطق پرسش به کار گیرد.
کی وم نی درو رجصوا نمی سس rl ان
ترین فرمول بند ن شروع کند و در صورت عدم پس در مراحل بعدی پرسث
را مره همرت عام تر کند. بکارگیری این شیوه خود به فهم و درک دقیق پرسش و تجزیه
و تحلیل درست نیازمند است.
نظام
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 33:
گام نخست: یافتن زمینه و موضوع مناسب برای پژوهش (مسئله یابی)
سح تسس سس شناسایی و باز
sone ۱ براى ياف
و۱3 فح نم سس مسائل پژوهشی
[aber]
(eters OR varie)
00٩ vie.0ry) نمی :سهج) ("اولویت های
پژوهشی"08) "پیشنهادات پژوهشی" 00
"بيشنهادهاى بزوهشى")
ادر منابع مرتبط
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 34:
گام دوم: مطالعه و مرور پیشینه نظری و پژوهشی
شناسایی بازیابی و ارزیابی منابع
اصلی و هسته مرتبط با موضوع
(or intext) intitle:research
۲ اس دی رل (intitle:guide OR
شیوه صحیح مرور پیشینه intitle:guideline OR
ne intitle:guidance OR
پژوهش؛ سازماندهی اطلاعات intitle:instruction)
بر عرفه شده بر اس يكم allintitle:literature
review” (intitle:guide OR
الگوی مناسب
intitle:guideline OR لگوی مناسب
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 35:
گام سوم: تدوین پرسش ها و یا فرضیه های پژوهش
(or intext) intitle:”research
methodologies”
(intitle:guide OR
intitle:guideline OR
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
(intitle:’research paper” OR
intitle:”research report”)
(intitle:guide OR
intitle:guideline OR
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
See oe
(intitle:“research
questions” OR intitle:
“research hypothesis”)
(intitle:guide OR
intitle:guideline OR
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
قتاسایی و بازیابی معتبرتر
برقراری ارتباط میان ناب
i
۳
Ss
ومشهاو
پژوهثر
صفحه 36:
گام چهارم: تعیین روش پژوهش» ابزار و روش های آماری (روش شناسی)
سس .. ,سس و همسمری]_شناسایی و بازیابی پژوهشهایی که از
ممدورو :من 0۳ ملصهط:لعممز) _ابزارهای گردآرری داده ها و آزمونهای
QR inurl:etd OR inurl:theses +6 استفاده کرده اند
OR inurl:thesis OR
inurl:dissertation)
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 37:
گام پنجم: اجرای پژوهش و گردآوری داده ها
۱۳
quite] سعسسب؟)] _ شناسایی و بازیابی منابعی (از جمله
سایتهایی) که به رفع مشکلات اجرابی
کمک می کند
| تفطما!
Taher
صفحه 38:
گام ششم: تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه یافته ها
۸ (سه )۳۳۵۲ شناسابى و بازيابى كتابها و مقالاتى كه
شيوه تفكر تحليلى و خلاق را
آموزشر
bas
ament/by: Sayyed Mahdi
Taher
صفحه 39:
گام هفتم: بحث و نتیجه گیری و تهیه گزارش پژوهش
(006 لمع 06
7
و
bind” (database OR “Pred _ "شناسایی کانالهای مناسب انتشار
(نیسسید_ پژوهش (مجلات. کتابها. همایشها.
Web dreviories
hansnsy chore.
sment/by: Sayyed Mahdi
Taher
صفحه 40:
نکته
* "شناسگر شیء دیجیتلی (۳)000:
* _ نظامی برای شناسایی دائمی و تبادل میانکنش پذیر مالکیت معنوی بر روی شبکه های دیجیتالی است
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 41:
طراحی راهبردهای جستجو در موتورهای کاوش
:0 نکته
۱۱۳ objet teaiPier") (O\.* [pubien!]
© :نكته
©. dePioe:[pubiert] . :تعاریفصلیاتیو مفهومی
0 نکته
روطنامه وه ویو 9
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 42:
مراحل کلی کاوش در موتورهای کاوش ۱
مراحل هشت گانه کاوش
شناسایی مفاهیم جستجویی
و. انتخاب کلیدواژه هایی که مفاهیم Raa) ct Cot
دهد
. تعیین مترادفهاء واژه های مرتبط یا دیگر
انواع آن [-- 2 ی
م. انتخاب عملكرهاى جستجويى از قبيل»
عملكرهاى بولى و ساير عملكرها
انجام كاوش با كليدوازه ها و تركيب عملكرها [-- حبسي
و ارزیابی نتایج» تعداد i wou tere he et
a
۵
صفحه 43:
چند نکته درباره موتورهای کاوش
رك
Dhe cootect ic sites requirtey a boxy it
C1 vuput suck us dott requesied by o Pore
etrocets} payer ut toked Prow opwhere eb
Oovwwercid resvurces wih docuic leitaizos
(Gites thot use ot robots.bd Pile to keep Ales ocd/or directories vPP با
QOor-Deb resources
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 44:
شیوه های استناد به منابع وب
* سبک ۸۳۸
* سبک 11۸
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 45:
(DL®) شیوه های استناد به منابع وب: سبک انجمن زبان مدرن آمریکا
= Dorks Oted
(Dave or: wii سس ات bare’ Pll eco:
©. Pile oP the orice fa quottiva works.
9. Deb ste care, telcized. ((Dodertoicg i 07 lraer weed.)
| teres miter:
6. Ost se swan we spew ,جات یریخ
©. Dute oP publication (DO OO VV ar 1 16 hue CDOS). Pa
تال تاج ce eaves, sie eink, Pow “her ee
ام با ماب وی موی ون ی tories.
6 توب لیب ی با اه رن ی
6۲۴ ی ,ی اماب موس موم ی وا ای
و با ییاه با( یمسا میب موی ,00 با >
ی Bolued bow perl]
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 46:
شیوه های استناد به منابع وب: سبک انجمن زبان مدرن آمریکا (,ا)
Dorks Oted =
Typed Orb Ores ۱]
Greed: Lustre, Pirstrnve. "Price Mile." Gite Dawe. Orcacizaioa Dave.
Oriticle date. Deb.
Qute oP acess. <u>
© @xcxople: Brick wi w tle: Ooux, losepk. Oukcr Posten. Phe Rock
را 06 Peb. QOOO. Web. IC ۷ ۰
® Otte Prow Orb Cte Oucbwes
© Cecerd: Laskar, Pirskenve. "Brick Vile." Pericdcd Dawe
م۳ Date: Page ancbers. Donte Dawe. Deb. Date oP و
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحه 47:
شیوه های استناد به منابع وب: چند نمونه
* می, ژنز اریک (006). فرایند تجزه و تحلیل در نمایه سازی: رویکردهای حوزه مدرک
مدار و حوزه مدار. ترجمه محمد زره ساز. نماه شماره چهارم؛ دوره پنجم. ]پیوسته[: دسترس
بذير : مها مامص از «لعط له له سساااص! ۰ (۵0 آبان ©©06).
* خالوئی» مرضیه (906)). "درگاههای کتابخانهای". فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات؛ دوره
0 شماره 4. [پیوسته]؛ دسترس پذیر:
مناحسهها عاسة 0حلءسة 6 :10-0 ()عسسده 75 وان سس مسا تلم انوا . [بازدید 06 بهمن
0999
erry, Rachel (1999). “Review of Derndata Porras”. [rake], امه
ot hipi//xcol.cverowes.oryheen-revew. hil. [P Der. DIO).
= ALO Ory Crow oo he Puartood Requieweus Por Bibliographic
Revords (COS). " Pucetowd Requirewents Por Dblowraphic Revords"
[ootoe], awalable نكا ماه نف fe PrbriPrbr_ ODO,
{OS Ou. COO].
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 48:
شیوه های استناد به منابع وب (ادامه): برخی منابع و وب سایت های مرتبط
http://infodome.sdsu.edu/research/gui .
des/cite.shtml
Go to: UVic Libraries Gateway Research
a Topic Reference Tools Citation and
Writing Guides:
http://gateway.uvic.ca/erf/citation. html
3 فارسی:
حری. عباس؛ شاهبداغی, اعظم (1385). شیوه های استناد در نگارش های
علمی: رهنمودهای بین المللی. تهران: دانشگاه تهران.
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 49:
معیارهای ارزیابی منابع وب
= Odor
Oho © he cuhor? ko & respocsble Por publehiy hee tiPorwvaton? kal arr ter
prededtab ood oPPhaice or spoasershiy oP aay 9صص مهن له لو
bow
vbpoive, reich, cad cuhortoive oe hey? Ip the مور امین بو مه wks
ackbesses
(or eet, ewe) boted?
ون «
Oho ااال
wowrny oP
the مدو ونه provided by he source? re cw ovucksias ofPered? “P sv,
besed oo uta
putea? Ore وف perspectives provided? Is the جا رجات تمه pour
kPorraion
vers?
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
صفحه 50:
معیارهای ارزیابی منابع وب
Ober =
Oly) wer tee iPorwraioa provided by he sowce pubbhed? Dal are bor perspectives,
ukeever tr rempocerble Por tes kPorection? “e و مسا لت موه سجن
ارو
sold? Dk ty te tered chou? بسا
Owe "
hero wee ter Pov waza provided by for source pulled? 4s tor kPorwalioe provided
by
tee? “le fry مجو oxford Pore ov: bras bower rented? “tts وا ۵ جیوه بل
or revista? مق requ)? “le there 0 date oP ای مق
تنه *
by the source be Porn? “ls this Portia تروص حول Okere vbr oot
cubis? “Ie his Porat vk or kee # bows oop?
environment/by: Sayyed Mahdi
‘Taheri
پژوهش در محیط وب
سید مهدی طاهری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی؛
عضو هیئت مدیره و مسئول کمیته آموزش انجمن کتابداری و اطالع رسانی ایران
http://www.smtaheri.ir
taherismster@gmail.com
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
رئوس مطالب
-
سخن آغازین
-
قابلیت های وب برای پژوهش
-
فرایند اطالع یابی و فرایند پژوهش
-
محیط ها و ابزارهای پژوهشی وب (تعریف ،انواع ،ساختار ،و )...
-
طراحی درخواست یا راهبرد جستجو متناسب با گام های هفتگانه پژوهش
-
شیوه های استناددهی به منابع وب
-
معیارهای ارزیابی منابع وب
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
سخن آغازین
با ظهور فن آوري هاي نوين اطالعاتي و به سبب آن ايجاد محيط ها و رسانه هاي جديد -با
ماهيتي کامال متفاوت با محيط ها و رسانه هاي سنتي -دسترسي به اطالعات و منابع دانش به
روش هاي متنوعي که تا پيش از این ممکن نبود ،ميسر شده است؛
این تحوالت علیرغم تولید ارزش های افزوده نسبت به محیط سنتی ،به نوبه خود باعث بوجود
آمدن چالش هایی برای واسط های اطالعاتی و کاربران نهایی شده اند؛
تنوع نظام ها و ابزارهای کاوش با قابلیت های ویژه ،شیوه ها و راهبردهای دسترسی به اطالعات
منتشر شده بر روی این محیط و رسانه ها را تغییر داده است؛
به شکلی که نوع جدیدی از دانش” :یاد بگیریم که چگونه یاد بگیریم“
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
چند نکته:
•
ساموئل جانسون :دانش بر دو قسم (نوع) است:
•
.1دانشی که می دانیم (محفوظات)،
•
.2آنچه كه میدانیم در كجا میتوان اطالعاتی را یافت؛
•
شعار قرن بیست و یکم( Learning to Learn :یاد بگیریم که چگونه یاد بگیریم)؛
•
سواد اطالعاتی ( :)Information Literacyتوانایی فرد در یافتن اطالعات مورد نیاز خود
•
رفتارهای اطالع یابی حرفه ای ()Information Seeking Behavior Professional
•
کنفوسیوس :هر کس یک ماهی به بدهد مرا یک روز سیر کرده است ،و اگر ماهیگیری یاد دهد ،یک عمر
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
قابلیت های وب برای پژوهش
فراپیوندها :بسط دانش؛
چند رسانه ای؛
حجم گسترده اطالعات دسترس پذیر .1 :در مورد موضوع مورد نظر .2 ،در مورد پژوهش به
عنوان یک موضوع؛
تنوع ابزارها :موتورهای جستجو ،راهنماهای موضوعی،عوامل هوشمند ،و ...؛
امکان اشتراک دانش در سطح گسترده :درگاه ها ،شبکه های اجتماعی ،و ...؛
ابزارهای ارتباطی :پست الکترونیکی ،محیط گفتگو ( ،)Chatو ...؛
محیط تعاملی :با نظام ذخیره و بازیابی اطالعات ،وبالگ ها ،و ...؛
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
محیط ها و ابزارهای کمک پژوهشی در وب
دروازه های اطالعاتی
موتورهای کاوش
فراموتورهای کاوش
راهنماهای موضوعی
درگاه ها
راهنماهای پژوهشی
پایگاه های تمام متن
پایگاه های کتابشناختی
و ........
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
درباره موتورهای کاوش :مقدمه
شبکه جهانی وب علیرغم عمر کوتاه خود (حدود 16سال) ،به عنوان مهمترین نظام ذخیره و بازیابی
اطالعات که حجم گسترده ای از منابع و اشیای محتوایی را شامل می شود ،مطرح گردیده است؛
میلیون ها نفر از سراسر دنیا از این شبکه برای تامین نیازهای اطالعاتی روزمره خود استفاده می کنند و
بسیاری از سازمان ها و شرکت ها بر روی گسترش یک نظام بازیابی اطالعات بهتر بر روی آن سرمایه
گذاری می کنند؛
برای دسترسی به این حجم باالی اطالعات دسترس پذیر از طریق وب ،وجود ابزارهایی برای جستجو
و بازیابی ضروری است؛
این ابزارها همزمان با رشد وب ،توسعه یافته و به نظر می رسد در اداره و هدایت وب بسیار تاثیرگذار
هستند .محور اصلی جستجو در وب را موتورهای کاوش به خود اختصاص داده اند .به نحوی که
هشتاد و هشت درصد از زمانی که کاربران وب صرف جستجوی اطالعات می کنند ،در محیط این
موتورهاست.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
بخشی از موفقیت موتورهای کاوش به دلیل سادگی استفاده از آنهاست .کاربر واژه ها یا عبارات کلیدی
خود را در جعبه جستجو این موتورها وارد ،و فهرستی از نتایج مرتبط را – البته بر اساس الگوریتم های
موتورهای کاوش – دریافت می نماید؛
موتورهای کاوش فعلی پایگاههای داده ای (نمایه های مقلوب) خود را بر اساس رخداد و بسامد کلیدواژه
در حال حاضر بسیاری از این موتورها به سمت دو وجهی شدن حرکت نموده اند و عالوه بر نمایه
مقلوب از راهنماهای موضوعی برای غنی سازی نتایج خود سود میبرند.
های اشیای محتوایی ساخته – نمایه سازی استخراجی خودکار – و برای پاسخ به نیاز اطالعاتی کاربران
از این پایگاه ها استفاده می کنند؛
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
الف .موتورهای کاوش پیمایش – پایه :این دسته از موتورهای کاوش ،نظیر گوگل ،فهرست هایشان را
به صورت خودکار ایجاد می کنند .آنها وب را پیمایش نموده ،سپس کاربران آن چه را این نوع موتورها
یافته اند ،جستجو می نمایند .اگر شما صفحات وب یا اشیای محتوایی خود را تغییر دهید ،این موتورها
تغییرات را می یابند ،و بر نمایه شدن و رتبه بندی صفحات شما تاثیر می گذارند؛
ب .راهنماهای تقویت شده توسط انسان یا نمایه های دستی (راهنماهای موضوعی) :این راهنماها،
نظیر ،Open Directoryبرای فهرست هایشان به انسان وابسته هستند .وقتی یک درخواست به این
راهنماها داده می شود یا فهرست های آنها مرور می شوند ،نتایجی برمبنای توصیف هایی که به آنها ارائه
شده ،بازیابی می گردند .بر خالف موتورهای کاوش ،تغییرات صفحات وب یا اشیای محتوایی بر روی
فهرست شدن آنها در راهنماها تاثیر نمی گذارند .به عبارت دیگر ،چیزهایی که برای بهبود نمایه شدن و
رتبه بندی اشیای محتوایی در موتورهای کاوش مفید هستند ،در راهنماها بی تاثیرند.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
فرآیند و معماری موتورهای کاوش
کاربر
موتور کاوش
نرم افزار
کاوش
نمایه یا پایگاه
روبات(خزنده)
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
صفحات وب
چگونگی کارکرد
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
ج .ابزارهای کاوش دو وجهی یا نتایج ترکیبی :در روزهای نخستین پیدایش وب ،موتورهای کاوش ،یا
به صورت پیمایش – پایه بودند یا تقویت شده توسط انسان .امروزه ،موتورهای کاوش دو وجهی بسیار
متداول هستند و نتایجی ترکیبی برای درخواستهای کاربران نمایش می دهند .معموال ،یک موتور دو وجهی
یک نوع از فهرست ها را بر دیگری اولویت میدهد.
فراموتورهای کاوش :این ابزارها ترکیبی از چندین موتور کاوش و راهنمای موضوعی هستند و فاقد
پایگاه مستقلی جهت جمع آوری و نمایه سازی می باشند.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
)درباره موتورهای کاوش (ادامه
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
ساختار موتورهای کاوش :همه موتورهای کاوش پیمایشگر – پایه از سه بخش اصلی تشکیل شده اند.
نخست ،پیمایشگر یا عنکبوت ،که توسط برنامه ای به نام روبات ،صفحات وب و وب سایت ها را مالقات
می کنند ،می خوانند ،و پیوندهای موجود در آنها که به صفحات یا وب سایت های دیگر ارجاع می دهند را
دنبال می نمایند.
عنکبوت ها دوباره در فواصل منظم مثل هر روز ،هر هفته ،هر ماه یا هر دوماه و ...به وب سایت هایی که قبال
مالقات نموده اند برای آگاهی از آخرین تغییرات و روزآمدسازی ها باز می گردند .هر آن چه از وب سایت
ها یا منابع وب توسط پیمایشگرها پیدا می شود ،استخراج و به بخش دوم موتورها یعنی نمایه یا پایگاه داده ها
ارسال می گردد.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
درباره موتورهای کاوش (ادامه)
نرم افزار موتور کاوش (پردازشگر درخواست) ،سومین بخش یک موتور کاوش است .برنامه ای که از میان
بیلیون ها صفحه ثبت شده در نمایه موتور کاوش ،صفحاتی را که با یک جستجو مطابقت دارند انتخاب ،و بر
اساس منطق موتور کاوش در مورد ربط منابع بازیابی شده و الگوریتم های آن موتور ،رتبه بندی و تنظیم می
گردند.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
درباره موتورهای کاوش (ادامه) :انواع جستجو
جستجوی ساده ()simple
جستجوی پایه ()basic
جستجوی پیشرفته ()advanced
جستجوی فوق پیشرفته ()super-advanced
جستجوی خبره ()expert
جستجوی یکپارچه ()integerated
جستجوی متحد ()federated
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
)درباره موتورهای کاوش (ادامه
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
تشخیص مساله:
اولین گام در فرآیند جستجو ،تشخیص مسئله ای است که مجموعه ای از اطالعات برای حل آن
مورد نیاز است .در واقع تشخیص شکافی است بین آنچه که ”دانسته شده“ و آنچه که باید ”دانسته
شود“ .جستجوگران اطالعات برای روشن سازی مسئله خود باید مراحلی را طی کنند تا بر آن
اساس بتوانند پرسش جستجو را مرحله به مرحله مهیا کنند.
تیلور ( )Taylorدر تعریف نیاز اطالعاتی چهار سطح ترسیم کرده است:
سطح درونی یا بیان نشده :که در آن احساس نیاز اطالعاتی در کاربر وجود دارد ،اما احتماال
فراتر از نوعی ابهام در عدم احساس رضایت نیست .به عبارت دیگر احساس مبهمی از
ناآرامی حاصل از ندانستن چیزی که باید دانسته شود در فرد وجود دارد.
سطح آگاهی :در این سطح نیاز به اطالعات آگاهانه بازشناخته می شود و جستجوگر قادر به
توصیف نیاز اطالعاتی است .اما در قالب عبارتی مبهم و بی ربط
سطح رسمی شده :در سطح رسمی نیاز اطالعاتی به روشنی در قالب بیانی واضح و منطقی
ساخته و پرداخته می شود.
سطح مصالحه شده یا ارائه :در طرح مصالحه شده یا ارائه ،بیان رسمی در قالب واژگان مورد
قبول نظام جستجو به نظام اطالعاتی ارائه می شود .از نظر تیلور ،مراحل جستجوی اطالعات
با شروع یک مسئله غیرقابل بیان آغاز شده و با سئوال آماده قابل استفاده در نظام اطالعاتی
ختم می شود.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
عملگرهای موتور کاوش گوگل
الف .در موتور کاوش گوگل
الف .1 ،جستجوی پایه ()Basic Search
الف .2 ،جستجوی پیشرفته ()Advanced Search
الف .1-2 ،جستجوی عبارتی :استفاده از عالمت (”“) مثال
الف .2-2 ،جستجوی در یک وب سایت یا دامنه خاص:Site :
الف .3-2 ،تفریق منطقی :استفاده از عالمت ()-
مثال
الف .4-2 ،ضرب منطقی :استفاده از عالمت ( )+یا AND
الف .5-2 ،جمع منطقی :استفاده از کلمه OR
مثال
الف .6-2 ،جستجو در بافت های خاصی از متن
الف .1-6-2 ،در عنوان] :intitle [ :
مثال
مثال
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
(نکات)
مثال
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
عملگرهای موتور کاوش گوگل (ادامه)
الف .6-2 ،جستجو در بافت های خاصی از متن (ادامه)
الف .2-6-2 ،در متن] :intext [ :
مثال
الف .3-6-2 ،در نشانی اینترنتی] :inurl [ :
مثال
الف .4-6-2 ،در صفحاتی که به صفحه مورد جستجو پیوند داده اند] :inanchor [ :
الف .7-2 ،تعیین نوع فایل (فرمت) ] :filetype [ :یا [ ] :ext
مثال
مثال
الف .8-2 ،یافتن صفحات یا سایت هایی که به یک صفحه یا سایت خاص پیوند داده اند ] :link [ :مثال
الف .9-2 ،یافتن صفحات یا سایت های مشابه با یک صفحه یا سایت خاص ] :related [ :مثال یا
الف .10-2 ،جستجوی صفحاتی که قبال در گوگل نمایه سازی شده اند اما ممکن است در هنگام جستجو
در دسترس نباشند )error 404( ] :cache [ :مثال
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
عملگرهای موتور کاوش گوگل (ادامه)
الف .11-2 ،جستجوی شماره تلفن اشخاص (آمریکا) ] :phonebook [ :مثال ادامه
الف .12-2 ،یافتن اطالعاتی خاص در مورد وب سایتی خاص ] [ info:یا [ ] :id
الف .13-2 ،برخی دستورات دیگر] :music [[ movie: ] :
الف ] numrange:2000-2010 [ .14-2 ،یا [ ] pricerange:$60-$80
الف .15-2 ،برخی نکات
-
عالمت پرانتز )(
-
عالمات در اصطالحات عام مانند ++C :یا #Cمثال
-
عالمت $
مثال
عالمت خط تیره با فاصله )(-
عالمت زیرین )_( و ** یا )توان( ^و +sockقبل از واژه +؛ ( + – * /مثال:
)12 + 34 - 56 * 7 / 8؛ ( of %مثال) 45% of 39:
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
Improve Your Search Experience (cont.)
Synonym Search : If you want to search not only for your search term but also
E .for its synonyms, place the tilde sign (~) immediately in front of your search term
xa
Dictionary Definitions : To see a definition for a word or phrase, simply type the
word "define" then a space, then the word(s) you want defined. To see a list of
different definitions from various online sources, you can type "define:“ (or “what is”
or “what are” ) followed by a word or phrase. Note that the results will define the
Exa .entire phrase
Maps : Looking for a map? Type in the name or U.S. zip code of a location and
the word "map" and we’ll return a map of that location. Clicking on the map will take
Exa .you to a larger version on Google Maps
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
Improve Your Search Experience (cont.)
Plus (+) Operator : Google ignores common words and characters such as
where, the, other digits and letters that slow down your search without improving the
results. If a common word is essential to getting the results you want, you can make
sure we pay attention to it by putting a "+" sign in front of it. Exa
Fill in the Blank : Sometimes the best way to ask a question is to get Google to ‘fill in
the blank’ by adding an asterisk (*) at the part of the sentence or question that you want
finished into the Google search box. Exa
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
آناتومی صفحات گوگل
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
http://www.agoogleaday.com/#date=2011-09-06
:)موتورهای کاوش گوگل (ادامه
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
طراحی راهبردهای جستجو در موتور کاوش یاهو
ب .1 ،جستجوی پایه ()Basic Search
ب .2 ،جستجوی پیشرفته ()Advanced Search
ب .1-2 ،جستجوی عبارتی :استفاده از عالمت (”“)
ب .2-2 ،جستجوی در یک وب سایت یا دامنه خاص( :فقط یک میزبان خاص):hostname
یا ) ]or domain: Site: ([region:asia
ب .3-2 ،تفریق منطقی :استفاده از عالمت NOT
ب .4-2 ،ضرب منطقی :استفاده از عالمت ANDیا ()space
ب .5-2 ،جمع منطقی :استفاده از کلمه OR
ب .6-2 ،جستجو در بافت های خاصی از متن
ب .1-6-2 ،در عنوان] :intitle [ :
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
طراحی راهبردهای جستجو در موتور کاوش یاهو (ادامه)
ب .6-2 ،جستجو در بافت های خاصی از متن (ادامه)
ب .2-6-2 ،در متن] :inbody [ :
ب .3-6-2 ،در نشانی اینترنتی] :inurl [ :
ب .4-6-2 ،در پیوندهای یک صفحه × × × ] :inanchor [ :
ب . 8-2 ،یافتن صفحات یا سایت هایی که به یک صفحه یا سایت خاص پیوند داده اند] //:link:http [ :
و [ ] //:linkdomain:http
ب .9-2 ،یافتن صفحات یا سایت های مشابه با یک صفحه یا سایت خاص× × × ] :related [ :
ب . 10-2 ،جستجوی صفحاتی که قبال در یاهو نمایه سازی شده اند اما ممکن است در هنگام جستجو
در دسترس نباشند( : cachedدر فهرست نتایج .عملگر ندارد)
ب .11-2 ،نشانی دقیق یک صفحه] /url: ://searchengineshowdown.com/features[ :
ب .12-2 ،تعیین نوع فایل (فرمت)]:filetype[ :
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
طراحی راهبردهای جستجو در موتور کاوش یاهو (ادامه)
ب .11-2 ،جستجوی شماره تلفن اشخاص (آمریکا)] :phonebook [ :
ب .12-2 ،یافتن اطالعاتی خاص در مورد وب سایتی خاص ] [ info:یا [ × × × ] :id
ب .13-2 ،برخی دستورات دیگرlocation + [ showtimes: ] / movie title + trailers / subject :
[ image of: ] / [ videos: ] +
ب .14-2 ،شابک :شماره ها بدون عنوان و خط های تیره???0764507621 :
ب .15-2 ،برخی نکات
-
-
عالمت پرانتز )(
** یا )توان( ^؛ ( + – * /مثال)12 + 34 - 56 * 7 / 8 :؛
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
بایدها و نبایدهای جستجوی فارسی
برای گوگل و به طور کلی کامپیوتر حرف ك عربی و حرف ک فارسی متفاوت است .همچنین حرف ي
فارسی و ي نقطه دار عربی برای گوگل دو حرف به حساب میآیند .به همین خاطر کلماتی که دارای این
دو حرف هستند را باید با هر دو ترکیب جستجو کرد .یک بار به صورت مالک بن انس و بار دیگر به
صورت مالك بن انس خواهید دید که در جستجوی دوم سایتهای عربی بیشتر وجود دارند .برای اینکه
خودتان را راحت کنید از طریق Control Panelصفحه کلید عربی را نیز نصب کنید.
بهتر است که کلماتی که با الف شروع میشوند با حرف أ و إ نیز مورد جستجو قرار گیرد .همچنین حرف
هوة
جستجوگر Googleبخشی از یک کلمه را پیدا نمیکند .اگر شما به دنبال واقد جستجو کنید ،مواردی که
در آنها الواقدي نوشته شده است ،یافت نمیشود ،به همین خاطر در این جور موارد باید با استفاده از
ORتمامی حاالت (با ال ،بدون ال ،با ی دو نقطه ،بدون ی دو نقطه ،با کاف عربی ،با کاف فارسی ،با
همزه بدون همزه ،با ه بدون نقطه ،با ه نقطه دار ،با فاصله ،با نیم فاصله) را مورد جستجو قرار داد.
در فارسی با مفهوم نیم فاصله مواجه هستیم که در سایر زبانها وجود ندارد .در صورتی که بخواهید به هر
دلیلی این کلمات را مورد جستجو قرار دهید باید توجه داشته باشید که در سایتهای ایرانی و حتی عربی
نیم فاصله به دو صورت نوشته میشود :فاصله واقعی و نیم فاصله .مثال واژه کوفهای را باید به دو صورت
کوفه ای و کوفهای جستجو کنید .برای درج نیم فاصله در Wordاز منوی Insertگزینه Symbolsو
سپس Specialرا انتخاب کنید .در لیست گزینه No-Width Optional Breakرا انتخاب کنید.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
راهبرد کاوش چیست؟
راهبرد کاوش
بهره مندی از کلیدواژه ها همراه با عملگرهای کاوش و/یžžا
ترکیبی از آنها در جهت استخراج صفحات وب
+
=
این عملگرها میتوانند برای یک موتور کžžاوش خžžاص بžžوده
و یا در بسیاری از موتورهای کاوش بکار گرفته شود
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
مفهوم پردازی و فرمولبندی پرسش
بعد از اینکه واژه های مورد نظر برای بیان درخواست اطالعات تعیین شد ،با استفاده از
امکانات ابزار و روشی که نظام در اختیار قرار می دهد به گونه ای این واژه ها را در یک
فرمول جستجو با هم ترکیب می کنند تا نتیجه دلخواه از جستجو حاصل گردد.
”فرمولبندی عبارت جستجو“ یعنی نظم و ساختی که بر اساس آن واژه های انتخاب شده به
درون رایانه تغذیه شده و ارتباط بین واژه ها و فرمان های مورد استفاده مشخص می شود.
منطق خاص فرمولبندی پرسش می بایستی بر اساس قضاوتی درست و آگاهی از برنامه
کامپیوتر با استفاده از عملگرهای منطق بول ترسیم شود.
یک جستجوگر خوب کسی است که همه امکانات فراهم آمده توسط مکانیزم بازیابی در نظام
را در بسط و گسترش منطق پرسش به کار گیرد.
به منظور دستیابی به بازیافتی مطلوب جستجوگر می بایستی جستجو را در ابتدا با اخص
ترین فرمول بندی ممکن شروع کند و در صورت عدم موفقیت سپس در مراحل بعدی پرسش
را مرحله به مرحله عام تر کند .بکارگیری این شیوه خود به فهم و درک دقیق پرسش و تجزیه
و تحلیل درست نیازمند است.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
گام نخست :یافتن زمینه و موضوع مناسب برای پژوهش (مسئله یابی)
اتخاذ راهبرد درست جستجو در
پايگاههاي اطالعاتي و موتورهاي
كاوش
پیشتر گفته شد
“]research priorities” [subject
("research priorities" OR "suggested
)"research
[]subject
()site:.edu OR site:.ac
شناسايي و بازيابي منابع اطالعاتي
براي يافتن زمينه ها ،اولويتها و
مسائل پژوهشي
(”( )site:.ac.ir OR site:.orgاولویت های
پژوهشی“” ORپیشنهادات پژوهشی“ OR
”پیشنهادهای پژوهشی“)
در منابع مرتبط
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
مطالعه و مرور پیشینه نظری و پژوهشی:گام دوم
بازيابي و ارزيابي منابع،شناسايي
اصلي و هسته مرتبط با موضوع
شناسايي و بازيابي متون نشان دهنده
شيوه صحيح مرور پيشينه
پژوهش؛ سازماندهي اطالعات
برگرفته شده بر اساس يك
الگوي مناسب
(inurl:handle OR
inurl:dspace OR inurl:etd
OR inurl:theses OR
inurl:thesis OR
inurl:dissertation) (doi OR
"digital object identifier")
10\.* [subject]
(or intext) intitle:research
(intitle:guide OR
intitle:guideline OR
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
allintitle:”literature
review” (intitle:guide OR
intitle:guideline OR
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
تدوین پرسش ها و یا فرضیه های پژوهش:گام سوم
( شناسايي و بازيابي معتبرترين متونor intext) intitle:”research
روش تحقيق و گزارشهاي پژوهشيmethodologies”
(intitle:guide OR
intitle:guideline OR
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
برقراري ارتباط ميان نتايج پژوهشهاي
ديگر و سؤالها يا فرضيه هاي پژوهش
خود
(intitle:”research paper”
OR intitle:”research
report”) (intitle:guide OR
intitle:guideline OR
intitle:guidance OR
intitle:instruction)
روش شناسی منابع مرتبط
(intitle:“research
questions” OR intitle:
“research hypothesis”)
(intitle:guide OR
OR
Research in theintitle:guideline
Web
environment/by: Sayyed
Mahdi
intitle:guidance
OR
Taheri
intitle:instruction)
گام چهارم :تعیین روش پژوهش ،ابزار و روش های آماری (روش شناسی)
(“research methodologies” OR ”dataشناسايي و بازيابي معتبرترين منابع مربوط
)” gathering tools” OR “statistical testsبه ابزارهاي گردآوري داده ها و متون
] [subjectمربوط به آزمون روايي و پايايي آن ابزارها
(پرسشنامه).... ،؛ شناسايي و بازيابي
معتبرترين متون مربوط به حجم نمونه،
روش نمونه گيري و كاربرد انواع آزمونهاي
آماري
] [approach or test, … nameشناسايي و بازيابي پژوهشهايي كه از
(inurl:handle OR inurl:dspaceابزارهاي گردآوري داده ها و آزمونهاي
OR inurl:etd OR inurl:thesesمشابه استفاده كرده اند
OR inurl:thesis OR
)inurl:dissertation
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
گام پنجم :اجرای پژوهش و گردآوری داده ها
][Literature review
شناسايي و بازيابي كتابها ،دستنامه ها ،پايان
نامه ها ،منابع اينترنتي و گزارشهاي مشابه
[ ]Research guideشناسايي و بازيابي منابعي (از جمله
سايتهايي) كه به رفع مشكالت اجرايي
كمك مي كند
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
گام ششم :تجزیه و تحلیل داده ها و ارائه یافته ها
) ??????(attendersشناسايي و بازيابي منابع مربوط به شيوه
طراحي جدولها و نمودارهاي اماري ؛
شناسايي و بازيابي معتبرترين كتابها و
دستنامه هاي روش تحقيق و بويژه متوني
كه به كاربرد آمار در پژوهشها پرداخته اند
] [creative (analytical or critical) thinkingشناسايي و بازيابي كتابها و مقاالتي كه
شيوه تفكر تحليلي و خالق را
آموزش مي دهند
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
گام هفتم :بحث و نتیجه گیری و تهیه گزارش پژوهش
( inurl:.ac OR inurl:.edu ORشناسايي و بازيابي دستنامه هاي مربوط به
citation style” OR“( )inurl:.orgروش تدوين گزارش پژوهش؛ شناسايي و
)”“references” OR “research guideبازيابي شيوه نامه هاي استناد دهي و
ماخذنويسي
““ subject” (database OR “findشناسايي كانالهاي مناسب انتشار نتايج
)” databaseپژوهش (مجالت ،كتابها ،همايشها)...،
Web directories
http://www.doaj.org
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
نکته
"شناسگر شیء دیجیتالی (:")DOI
نظامی برای شناسایی دائمی و تبادل میانکنش پذیر مالکیت معنوی بر روی شبکه های دیجیتالی است
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
طراحی راهبردهای جستجو در موتورهای کاوش
:1 نکته
1.(doi OR "digital object identifier") 10\.* [subject]
2 نکته:
2. define:[subject]
تعاریف عملیاتی و مفهومی:
:3 نکته
3. “search terms” inurl:glossary
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
مراحل کلی کاوش در موتورهای کاوش
مراحل هشت گانه کاوش
.1
.2
.3
.4
.5
.6
شناسایی مفاهیم جستجویی
انتخاب کلیدواژه هایی که مفاهیم را شرح می
دهد
تعیین مترادفها ،واژه های مرتبط یا دیگر
انواع آن
انتخاب عملگرهای جستجویی از قبیل،
عملگرهای بولی و سایر عملگرها
انجام کاوش با کلیدواژه ها و ترکیب عملگرها
ارزیابی نتایج ،تعداد نتایج ،میزان ربط آنها با
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
•
شناسایی
•مفاهیم
1
انتخاب
•کلیدواژه
2
تعیین مترادف
انتخاب
•عملگر
3
4
•
انجام کاوش
5
•
ارزیابی نتایج
6
•
اصالح کاوش
7
سایر موتورها
8
•
چند نکته درباره موتورهای کاوش
What's Not Included
The content in sites requiring a log in
CGI output such as data requested by a form
Intranets; pages not linked from anywhere else
Commercial resources with domain limitations
Sites that use a robots.txt file to keep files and/or directories off limits
Non-Web resources
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
شیوه های استناد به منابع وب
APA سبک
MLA سبک
..... و
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
)MLA( سبک انجمن زبان مدرن آمریکا:شیوه های استناد به منابع وب
Works Cited
Author or editor's last name, then first name.
2. Title of the article in quotation marks.
3. Web site name, italicized. (Underlining is no longer used.)
4. Edition or version number.
5. Web site owner or sponsor if available.
6. Date of publication (DD MM YYYY as in 15 June 2009). If a
publication date is not available, use n.d. for "no date."
7. The word Web and a period to indicate the publication medium.
8. The date you accessed the site and a period.
9. [If required by your instructor or if it's necessary to find the article, include
the URL (uniform resource locator--that is, Web address) of the document <in
angle brackets> followed by a period.]
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
)MLA( سبک انجمن زبان مدرن آمریکا:شیوه های استناد به منابع وب
Works Cited
Examples of Typical Web Sites
General: Lastname, Firstname. "Article Title." Site Name. Organization Name.
Article date. Web.
Date of access. <url>
Example: Article with no title: Doax, Joseph. Online Posting. The Rock
Hunter. 22 Feb. 2009. Web. 12 April 2009.
Citing from Web Site Databases
General: Lastname, Firstname. "Article Title." Periodical Name
Periodical Date: Page numbers. Database Name. Web. Date of access.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
چند نمونه:شیوه های استناد به منابع وب
رویکردهای حوزه مدرک: فرایند تجزه و تحلیل در نمایه سازی.) 1385( ژنز اریک، می
دسترس،[ ]پیوسته. دوره پنجم، شماره چهارم، نما. ترجمه محمد زره ساز.مدار و حوزه مدار
.)1386 آبان20( . http://www.irandoc.ac.ir/data/e_j/vol5/zerehsaz.htm :پذیر
دوره، فصلنامه علوم و فناوری اطالعات." "درگاههای کتابخانهای.)1385( مرضیه، خالوئی
c.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-4-8
: دسترس پذیر،] [پیوسته.4 شماره،21
]1389 بهمن22 [بازدید.
&sid=1&slc_lan
Heery, Rachel (1996). “Review of Metadata Formats”. [online], available
at: http://xml.coverpages.org/heery-review.html . [7 Dec. 2010].
IFLA Study Group on the Functional Requirements for Bibliographic
Records (2009). " Functional Requirements for Bibliographic Records".
[online], available at: http://www.ifla.org/files/cataloguing/frbr/frbr_2008.pdf
.[05 Agu. 2010].
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
برخی منابع و وب سایت های مرتبط:)شیوه های استناد به منابع وب (ادامه
http://infodome.sdsu.edu/research/gui
des/cite.shtml
2. Go to: UVic Libraries Gateway Research
a Topic Reference Tools Citation and
Writing Guides: http://gateway.uvic.ca/erf/
citation.html
: فارسی.3
شیوه های استناد در نگارش های.)1385( اعظم، عباس؛ شاهبداغی،حری
. دانشگاه تهران: تهران. رهنمودهای بین المللی:علمی
1.
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
معیارهای ارزیابی منابع وب
Authority
Who is the author? Who is responsible for publishing the information? What are the
credentials and affiliation or sponsorship of any named individuals or organizations?
How
objective, reliable, and authoritative are they? Is the author or contact person with
addresses
(street, e-mail) listed?
Content
What can be said about the content, context, style, structure, completeness, and
accuracy of
the information provided by the source? Are any conclusions offered? If so,
based on what
evidence? Are diverse perspectives provided? Is the content relevant to your
information
needs?
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri
معیارهای ارزیابی منابع وب
Objectivity
Why was the information provided by the source published? What are the perspectives,
opinions, assumptions and biases of whoever is responsible for this information? Is
anything
being sold? Who is the intended audience?
Currency
When was the information provided by the source published? Is the information provided
by
the source in its original form or has it been revised? Is this information timely? Is this
information updated regularly? Is there a date of creation or revision?
Authenticity
Where else can the information provided by the source be found? Is this information
authentic? Is this information unique or has it been copied?
Research in the Web
environment/by: Sayyed Mahdi
Taheri