چکیده‌ای از فصل چهارم کتاب مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی

صفحه 1:
تما ‎ao‏ 

صفحه 2:
ضوع بروله: 5 ‎fj‏ ‏ا" 0 تررفانی هنر و مب ۱ چکیده ای از فصل چهارم کتاب مبا & (“ 4 رصن ری" ‎se‏ ‏۵ ۰ 

صفحه 3:
دذد ج> هي 2 ۱ وحدت وجود در حکمت و عرفان ‎١‏ ‏مقدمه ‏من كاه که کناب تهافت التهافت لبن رشد. دنیای جدیدی از فلسفهٌ صرفا استدلایی ارسطویی برروی ذهن و زبان ۶ گنود در دنیای اسلام جملات کسانی چون غزالی- با الفلاسفه ...و نیز فخرالیین رازی کارساز افتاد و چی استدلالی صرف روبه نقصان می نهاد و همزمان فضا آندیشه ای صوفی گرلنه و عرفلنی بزرگلنی چون شیخ ‎ste‏ 9 وف آماده می ساخت. ‎poole‏ بر مجادلات 

صفحه 4:
‎SPA <<‏ 3 آلف) شيخ شهاب الدين سهروردى - شيخ اشراق (159 ‎2g pRday.‏ — ‏سهروردى احياء كنندة انديشه تشکیک در مراتب نور ‏مباحت مهم اصحاب وحدت وجود است. به طور ‎AS‏ لين عارفان براین باوراتفاق کلمه دارند که پس از آنکه بر 

صفحه 5:
08 ‏که هانری کرین او را ترکیبی از‎ Sy OLY, > ‏متکلم و فیلسوف و یاکوپ بوهمه عارف می‌دلند شرح‎ ۱ ‏سهادتی غریب تر دارد. سهروردیتتانگذار حکمت‎ ‏هجری در دهکدة سهرورد زا‎ ۵4٩ ‏تمدن اسلامى در سال‎ ‏آمد. سیر و سلوک و کشف و شهود اوبا سفر به اکناف‎ Lid ‏آشنایی با مشایخ و بزرگان صوفیه آغاز سد و بعد از‎ سخن گفتن بی بروا و بدون احتیاطش به دستور مراجع ‎Jal‏ ظاهر به قتل رسید. آثار او بالغ بر پنجاه ‎aS Cus! pi‏ المقاومت. المشارع المطارحاث و حکمه ‎i ve‏ الغربیه به زبان عربی, و کتاب‌های پرتونامه» ‎p‏ 

صفحه 6:
د > حديو- ‎eee? 0 Jes a ۱‏ عد 5 واردات اد | متعدد و 3 ‎oe‏ نها ‎oul‏ قرآنى و سنت رسول 4 سهروردی نیل به اتحاد یا فنا را عامل اتصال با خدا و مب نور نخستين خوانده است. يس از قرآن و ميراث غنى تصوفء منبع بعدی شيخ مقتول: يونان است. او براى ارسطو مقامى شامخ قائل استء ‎١‏ ‏ریت و دریافت. قائل به اعمال زاهدانه است و در 1 افلاطون و هرمس يبروى مى كند. يس ازيفلسفه یونلنی به "حکمت خسروانی" که حکمت حَكماق وايران دیدگاه او پلیه و بنیان حکمت اشراقی است. پلیه ايرام يده اصل نوره ظلمت است. 

صفحه 7:
= ‏ح- عي‎ SX, ‏اصالت ماهيت و تشكيك وجود در‎ 3 شيخ اشراق يك اصالت ماهيتى است؛ اما كثرت ماهيات را به مفهوم “نورالانوار" در يك نظام وحدتكرا مورد توج مىدهد يعنى برخلاف فلاسفه وجودى كه وحدت را در مىجويند او در ماهيت للَن جستجو مى كند. او وحدت و< ديكر معتقد مى شود كه در قلمرو نور و مراتب تشكيكى آن؟ دارد. نور در ذهن و زبان سهروردی همان مقأم و هلت دارد که وجود در ذهن و زبان معتقدان به اصالت و 

صفحه 8:
ات نا همچنین شیخ‌با پیش کشیدن مسئله تشکیک و چ - آن در مقهلة جوهر. نه تنها آغازی-بر-اندیشه های "حرکت جوهری" اعت نود پلکه عاملی ۳ 90و ار ۳ثبات وحدت وجود".به طریقه ای معقول و فلسفی ‎Wi‏ ‏آپیختگی عمیق وجود و ماهیت در قلسفه شیخ ۲۰۱۲۲ صدرای شیرازی راجه تصور نوعی وحدت خودبنیاد میان وجود کشلند و فضا را برای "نظریبه وحدت در عين كثرت در عین وحدت" گشود. او خدا را مجموع هستی‌های انکاری شمرد و از لین رو به فلسفهجدت وجود در نظريه شيخ اشراق» این اماد ند كه ع 

صفحه 9:
مراتب وجود وجود با نورالانوار شروع می شود "ذات نخستین نور خداء پیوسته نور افشلنی می کند و از همین راه متجلی همه چیزها را بوجود می آورد و با اشعه خود به آنها حی بخشد ".هر موجودی که از نور بهره بیشتری داشته باشد و پا لذات باشد نور مجرد است و هر که منبع نورش غیر با 

صفحه 10:
"5: a, - ب) محی الدین ابن عربی(۶۳۸-۵۶۰ لبن عربی ملقب‌به "شیخ اکبر" از بزرگان قلثل به وحدتا مهمترین شارح عرفان نظری در رات اسلامی است. سال ۵71۰ هجری در مرسیه آندلس زاده شد. در سال هجری به طور رسمی وارد طریق تصوف شد و علت آّن ای می داند که شاید دیدار روحانی با شیخ اول خود مسیح- بوده است. وی در سال ۵۹۵ وارد شسهر ‎١‏ 

صفحه 11:
۵ ع : لس ازلن راه مکه را پیش گرفت و در سال ‎64٩‏ ‏مدینه و مکه نکارش فتوحات مکیه را آغاز کرد. چس از وموصل را یس گرفت. در سال ‎bE cease pao eT‏ با مخالفت و تکفیر فقها روبرو می شود. مدتی در مصر ز شود وپس از آزادی از زندان دوباره به مکه می رود. در سا ‎eee‏ ‎en‏ ماند. او د نکارش دومین کتاب مهم خود یعنی فصوص ‏ ریت رسول الله در ریا وزاخذ کتاب از آوست آع 

صفحه 12:
‎wlio‏ فکری ابن عربی ‎ ‎.١‏ اتصال و ارتباط تاریخی میان ابن عربی و متصوفه المریه ۲تأثیر گرفتن از اصول وحدت وجود که توسط قرمطی های اسماعیلیه) در مکه تبلیغ می‌شد. ‏آسکندرانی تأکید می کند* ‎a 

صفحه 13:
و و اه ووه سور Leg ay a nt 7 خصومت و عداوت نسبت به شیعه جد 5 ‎Wat pal‏ مخالفان و منتقدان ابن ‏۲. حلول و اتحاد ۳. عدم رعایت شریعت وپای بندی به حلال و حرام دین 6 ولایت و نیز خاتمیت آن 0 ترجیح ولایت بر نبوت ‏۷ نجات جمیع ملل از عذاب ۸ اظهار استغنا از معرفت به امام زمان . قائل به خطاهاى نوح و ابراهیم تکار حشر جسمانی ‏ا 

صفحه 14:
ات نا " از نظر لبن عربى؛ علوم سه دسته لند: علوم عقلی «عل هه استر وکا رف نظرات .ای پیرامون‌توحدت وجود + است: وجود نهان از آن. حق است. آشکارتر از هر شی ادگذ تحقق. نه مرزى دارد وخه مثلى. نه قسمتى دارد وخه جزئى| نه جنس حى كند ونه فصل. خير محض است. حقيقتى است د دور از کثرت. نور محض است. واجب‌با لذات است.نه جود نه عرض. محیط بر جمیع اشیاء و قوام اشیاء به اوست. جز شهودند. آنها برزخ میان وحدت و کثرت‌اند. نويه وحدت وجود ابر بی قائل به عينيت ‎١‏ 

صفحه 15:
بنجو زیبایی نمایان می سازد: " اینک دل من پذیر صورتها شده. چراگاه آهوان و دیر راهبان» معبد ‎een‏ ‏حاجیان: الواح تورات و کتاب قرآن. ‎Si!‏ دين من نیست و هر جا عشق باشد من هم همانجایم " ریس از خود گذاشت و جهار ‎‘atl‏ ‏شیرازی در حکمت متعالیه انن اندیشه هاء 

صفحه 16:
=F =, <2 ‎ota‏ رومى الكت ملای « روم با نشان دادن توافقی شرلیع و اعمال انبیابا طرلیق و احوال اولیاء موجود است ب ضمنی خاطر نشان می سازد که از مجرد طریقت هم تا محدودبه بحث و نظر است بدون تمسك به عملء نيل.به حاصل نمی آید و بدین گونه نردبانی که انسان را به ‎ 

صفحه 17:
سفر دو ملاقات مهم داشت که بعدها اثری عمیق بر روحش گذاشت. اولین آنها ملاقات با شيخ فريدالدين) نيشابورى بود و دومين ملاقات با شيخ شهاب السين (شيخ الاسلام) در بغداد بود. خاندان مولانا يس از انجام ‎Ba‏ ‏حج براى وعظ و تدريس و فتوى به قونيه مى رود و شهر است كه به سال ‎CWA‏ 0 42 به فرزند جوانش سيرد. a 

صفحه 18:
که ثمره اش فروزانی مثنوی معنوی و دیوان شمس است. آثار مهم مولوی عبارتند از: مثنوی معنوی دیوان شمس» 

صفحه 19:
= SEA A, ‏إأأى زندكى تن و توانم همه تو جانی و دلی ای دل و ج‎ ‏تواهبیتی من ثفلای از آنی همه من من نیست شیدم در ت‎ ‏نیکلسون با توجه به تأثیر افکار نو افلاطونی در عرفان‎ ‏شلوک او را اینگونه توضیح می دهد:‎ ‏هدف فلوطین رسیدن به وصلت کامل با خداست. او با ت‎ ‏حقیقت ما بعدالطبیعی در مقلبل عللم عاده ناگریز است‎ ‏بستکی موجود میان آنها را و (ب) وسایلی را که او بدان‎ 1 ‏كند نسان دهد. لذا او قائل است به:‎ € ‏1.وحدت مطلق‎ ۹ ‏۲.عقل کل‎ ‏۴.نفس کل‎ 

صفحه 20:
تعللی نصیب و بهره می برند. همه به سوی تعللی» روب وحدت در جد و جهدند, وحدتی که بدون آن وجود نداشت عللم هستی از لین جد و جهد پیدا شده است. در آنجا شاهد و مشهود دیگر هم از هم متملیز نیستند. طالب و "عاشق و معشوق یکی است. 

صفحه 21:
اين حكيم متلله را چکیده و سرجمع نهصد سال تفکر ! حاصل نهایی ترکیب و تلفیق مکاتب گوناگون فلسفی وا ۱ اسلامی‌با یکدیگر و حکمت متعالیه اش را مجموع برداشت‌های وی 

صفحه 22:
لین عللم بزرگ اسلامی در سال ‎٩۷۹‏ هجرى در سيرارا آمد. استادان او شیخ بهلیی میرفندرسکی و میرداماد در بودند. بعدها یازده سال به دلیل دشمنی های زملنه به ر كهك قم يناه برد. يس از آن حدود سى سال در شيراز به تدریس شد. سرانجام در سفر سال ۱۰۵۰ درد ۲ سآن شتهر در كذست و مدفوو ون رسائل و تب 

صفحه 23:
Sa Sarr, gu! ‏اسفار‎ اين كتاف بزرگترین اثر ۳ است که در اصل بیان سفر معنوی و شهودی به شرح ذیل است: ۱ سفر از خلق به جانب حق ۲ سفر از حق به سوی حق ۲ سفر از حق به سوی خلق به وسیله حق > سفر از خلق به سوی خلق است به ۱ = 

صفحه 24:
= = 7 A ‏وحدت وجود در ذهن و زبان صدرای‎ | ‏انديشة صدرا درمورد وحدت وجود بر مبانی زیر استوار‎ ٠ ‏وحدت حقیقی وجود‎ * ‏اصالت وجود‎ * ‏تشکیک وجود‎ * ‏وحدت وجود در عین کثرت و کثرت وجود در عین و‎ * اولین سخن پیرامون اندیشه های وجودء 7 در اندیشه و فلم ۶ 

صفحه 25:
تفسی لكل رجو در دستگاه فلسفی ملاصدرا " قللب ار فلسفه اسلامی را متحول ساخت و شهود جدیدی از عمیو نظم واقعیت را تدارک دید که هر چیزی در آن به عنوان " يا "شهود" خود وجود یا خود امر الهی نگریسته شود. از این آموزه بود که ملاصدرا توانست حلقه ای را که همه واقعیت راجه یکدیگر متصل می ساخت نشان دهد و آموزه "وحدت متعللی وجود" که اوج کل قاپدالطبیعه اوج کل عرفان اسلامی است پزتو افکند. " 

صفحه 26:
=e, Sf} 9 تشکیک وجود در نظر ملاصدر ‎me & >‏ مثال منسهور صدرا در مورد تشکیل وجود مثال نور است. واقعیت هشتى به حسب تمثیل چون نور است که به نظر سط ‏ جهت قوت و ضعف. دارای مراتب گوناگهنی است: نه ضعیف آن نور آمیخته به ظلمت است ونه مرتبه قوی آن ‏تور است و بس- هر دو نورند با ايینکه مختلف هستند: حقیقت هستی را اگر به جلوه های گوناگون خودش ذ هم بسیار است هم یکی. البته نبلید تصو گرد کثرت عددی است زیرا عدد و شماره نیز 3 ‏۲تون آقستی اه 

صفحه 27: