کاروانسرای قبله

صفحه 1:


صفحه 2:
پروژه درس مرمت و ابنیه 2 استاد راهنما: خائم مهندس ‎Ghat‏ 

صفحه 3:
استان همدان جزو استانهای غریی ایران است ن ‎ali‏ الیندبا ‎cu‏ 4 مر و پست ترین مکان لین استان توجه‌به موقعیت خاص جغرافیلیی و محل تلاقی‌با استانهای همجوار گویشها و قوميتهاى مختلفى را در خود جای دنه است از جمله آنا أذرى ها , كردها . لرها وولكها مى باشند . 

صفحه 4:
تقسیمات کشوری . 8 شهرستان . 16 شهر , 18 بخش , و 68 دهستان دارد 

صفحه 5:
آب وهوای منطقه همدان بطورکلی متائرازتوده های هوایی مدیقرانه است که از غرب واردکشورمیشود. 

صفحه 6:
همدان از ماد تا قاجاریه مادها: قصری مشهور به هفت‌حصار در آن ساختند همچین قصر عجایب هفتگانه‌ی یابل. در آن زمان هکمتانه به پرجمعیت‌ترین و پررونق‌ترین شهر دنیای زمان خود تبدیل شده بود. 

صفحه 7:
‎Ye‏ همدان از ماد تا قاجاریه ‏هخامنشیان: پایتخت تابستانی, ضرابخانة هخامنشیان, صدور نخستین فرمان حقوق بشر به دست کوروش کبیر و ملجا استر و مردخای تا در نهایت آمدن نام همدان یه نام احمتا در تورات عهد عتيق... ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 8:
همدان از ماد تا قاجاریه سلوکیان:اقامتگاه حکومتی جانشینان اسکندرمقدونی که حدود یک سده بر قسمتی از ایران تیه شده حکویت داشتند. زنديان: على مرادخان -خواهرزاده كريم خان- والى همدان شد كه پس از مرگ کری‌خان ادعای استقلال طلبی داشت و همدان را مرکز و پا ت خود قرا داد به ثام خوذ سكه ضرب فود. و شش سالی در برابر شاه قاجار مقاومت كرد 8 

صفحه 9:


صفحه 10:
بازار همدان استخوان بندی بازار همدان از هملیش سراها. عناصر مذحبی-فرهنگی, راسته ها و معاير شطرنجی پدید آمده است كه جهت محورهاى عمده كن از شمال غريم به |1 جنوب شرقی است. ‎١‏ ‏اواخر دورهقاجار مصادف با يك دوره از تجارت در همدان بوده به همین سبب بخشهای مسکونی جاور بازار به مراکز تجاری جدید تبدیل [[" شدند. در دوران بهلوی با احداث خیابانهای جدید بازار حدود به خیابان های شورین و اکباتان و کمی در مجاورت خيابان باباطاهر شد. خیابانها با گذر از روی بازار شبکه ارتباطی آن را دچار مشکل کردند. 

صفحه 11:
کاروانسرای قبله لين بنا ازبناهاى مجموعه بازار در همدان است که در مرکز شهرواقع شده است. در نظام شهرسازى دايره وار همدان که میدان امام مرکز لین یره است و شش خیابان از میدان منشعب میشود که شش قسمت را به وجود ی وت جح ورد هم رواد که هی بت موسر کی وی هر 

صفحه 12:


صفحه 13:
er SS SG 

صفحه 14:
لین بنا از کاروانسراهای اواخر قاجاریست . سبک معماری اروپایب که در آن زمان تازه وارد ایران شده بود . در بناها خود تابي ى كند. البته روح و كالبد كاروانسرا از نظر جيدمان فضايم و كاريرى سنتى لن و همچنین نوع اجرا و ساخت و ساز آن كاملا ايرانى واصيل است از نظر همجوارى اين بنا در آنار بازار همدان و نزديكى مسجد جا. تک | 1 

صفحه 15:
از نظر فضایی این بنابه چهار بخش تقسیم میشود : -آورودی ها 2- حياط وسط 3- حجره ها 4- زبرزمین 

صفحه 16:
‎Ye‏ در گذشته لین بنا حل اقامت و استراحت کاروانها و مسافران بوده است , که طبقه همکف 2 حجره ها و محل استراحت كاروانيان و زبرزمین هم محلی برای نگهداری احشام کارونین بوده است . درلن زمان کا بطوری که رونق و ميزا ‏روانسراهای موجود در بازار از قطب های مهم اقتصادی بعد از بازار بوده اند اد و ستد درییک شهر بستگی به تعداد کاروانسراها درلن شهر داشته ‎ ‎ ‏يائيز 93 ‎ 

صفحه 17:
‎Ye‏ جه مرور بعد از گذشت سافا کاروانسرا ها و بازار رینق و روح خود را از دست دادند وبه یک بنای‌با ارزش )3 ‎slo bee 9 9 ayy iy ob Soo y st te ab J‏ کاروانیان آن ینگ بوی اجناس مختلف از نقاط ختلف گاری ها و احشام و مرکزیت یک شهر به خاطره ای ‏میدل شد . و اینک کاروانسرا ها به مکانی از یاد رفته تبدیل شده اند . ‎ ‎۳ ‎ 

صفحه 18:
کاروانسرای قبله که اکنون به چند کاربری رسیده است که اعم آن انبار است و سه حجره تخمه پزی مبدل شده اند . 

صفحه 19:


صفحه 20:


صفحه 21:


صفحه 22:
whe معماری کاروانسرای قبله درونگراست. لین بنا2 ورودی دارد که یکی در ضلع جنویی و دیگری در شمال شرق بنا واقع شده است. که یک راهروی طولانب با پشش ‎GE‏ آهنگ است. در طول این راهرو 6 حجره وجود دارد. 

صفحه 23:
حياط داخلى لين بنابه شكل4 ضلعى نزديك به مربع است. و اضلاع ساخته شده با كوشه هاى يع شده به 8 ضلمى تبديل شده است‌نور گیری حجره ها از داخل بنا است. Hamlet 

صفحه 24:
‎Ye‏ معرفی خصوصیات سازه ای بنا: ‏ای قبله همانند دیگر بناهای اقلیم سرد وخشک از پي سنگی استفاده شده است. ‎ ‏ب: در كاروا ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 25:
عناصر و اجزای عمودی : عناصر و اچزای عمودی‌به 2 مورد باریر و غی باربر تقسیم ی شوند. دیوارهای باریربه صورت اجر چینی با چیدمان ساده اجرا شده لند که ضخامت | نبا حدلقل به نیم متر در زیر زمیند و حداقل به 30 سانتیمیر در طبقه همکف می رسد عناصر بار بر عمودی دیگری که در این بنا شاخص است ستونهاى جوى ی باشد که در زیر سایه بان در ایوان دور حياط يافت ميشود. 

صفحه 26:
۷ پوشش افقی : پوششی که‌به روی عناصر عمودی اجرا ی شود و در لین بنابه 3 صورت تاق أهنك ‎٠‏ تاق و تویزه و تخت چویی وجود دارد. تیپ بندی طاقهای موجود در بنا: 1 طاق اهنگ : كبر ‎erie‏ .این پوشش که حدوداتمام پوششهای داخلی طبقه همکف را احا طه کرده است 

صفحه 27:
2 طاق تویزه مرا تنها در زیر زمین کاروانسرا اجرا شدد 3. تخت جوبى: لين بوشش كه تنها براى يوشش رواق بين دو حیاط است به صورت کاملا چویی اجرا شده است. بدین صورت که چس از قرار دادن ستونها ی جویب تیرهای جویب کلفت, را از وی ستون قرار می دهند . كه لين تيرها حامل و منتقل كننده بار تيرهاى أصلى بر روى ديوار و ستون چویی هستند 

صفحه 28:
thas ختلف دارند عند وانواع 5 ‎dhe‏ ‏رفته در ب كار رة مصاغ به بنا 50 که ‎ws‏ ‏‘ شده | 0-6 ‎ae‏ ‏آجری. 5 

صفحه 29:


صفحه 30:
‎Ye‏ مصال سنگی که پیشتر در پی بنا به کار رفته است ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 31:
‎Ye‏ ترکیب مصالم آجر و کاهگل که کاهگل نقش اندود ‏دارد ‎ ‏ترکیب سنگ و چوب که در اینجا سنگ نقش ‎al‏ ‏ستون و چوب نقش ستون را ایفا ‎AS‏ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 32:
۷ مصال گچ که برای اندود استفاده می شود. 

صفحه 33:


صفحه 34:
الحاقات: 1 1 

صفحه 35:


صفحه 36:


صفحه 37:
۳ 1- ترلهای ناشی از نشست زمین زیر پی بنا 2 ترك تاشى از تأثیر عوامل جوى در طول زمان 

صفحه 38:
3- ترگ ناشی از کاهش تدریجی چسیندگی مصالح و ملات‌ها به علت فرسودگی در طول زمان 4 ترك در اثرساخت‌وساز جدید ( الحاق ها) بدون توجه به پیوستگی بخش‌های قدیم و جدید بنا . 

صفحه 39:
عوامل فرسودگی و تخریب رابه صورت قراردادی به دو دسته تقسیم می‌کنيم : الف ) عوامل آسیپ رسان خارجی بنا: ‏ , * عوامل آسيب رسان طبيعى دورداى با تأثير مداوم : باد , ياران , برف . سرما , كرما * عوامل آسیب‌رسان طبیعی غهر مترقبه : زمين لرزه ؛ سیل . طوفان * عوامل آسیب رسان انسانی مربوط به حیط : احداث خيابانهاويناهاى بلند والحاقات و مرمتهاى ناهمكون و غير اصولى در بنا عوامل آسيب رسان داخلی با : عوامل و پدیده‌های وابسته به موقعیت ینا : مقاومت زمين , آب‌های زیر زمنی ‎٠‏ تأثير عوامل جوى بر بوستة بنا 

صفحه 40:
عوامل مربوط یه استخوان بندی بنا : الف ) شالودة ساختمانی یا استخوان‌بندی ب ) عناصر ساختمانی : ۲ ۱ سقف ها . ستون ها , دیوارها . يلنها . 

صفحه 41:
: ‏ج) مصا ساختمانی‎ Ye ۲ شامل بررسی تبات مصال ميزان جسبندكى , رابطه مصالح با اندود تزئييق عوامل زیستی و بیولوژیکی : تماس انسان‌ها . لرزش‌ها . تغیبر کاریری‌ها . حشرات و جانوران . 

صفحه 42:
رطوبت : رطویت در بناهای تاریخی بر دو نوع است : رطویت صعودی : این رطوبت بر اثرنفوذ آب ‎oh‏ به پی و دیوارها و حرکت آن طبق قانون لولههای 5 موئین به طرف بالا به وجود می‌آید 

صفحه 43:
رطوبت نزوى : رطوبت ناشى از اشی از ریزش ‎Ba‏ تسوت ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 44:


صفحه 45:
آجرکاری عمدتا خفته راسته 5 

صفحه 46:
46 

صفحه 47:


صفحه 48:
بازشو :درب وینجره ماختان يوشش داخلى: بوشش خارجى : رنگ شده ترئینات : چوی و فلزی ساده با شيشه ساده و کارشده 48 

صفحه 49:


صفحه 50:
: ‏مکان آسیب‎ Ga A ad be نوع اسیپ : تريب وديزش عامل مخ : عوامل جوی (برف ‎bk‏ عارضه : ندشن ای سست شدن دیا یب مصام دور توضیحات : به علت قخريب يلاك جاور دشن حفظمناسب . پیشنهاد مرمتی: ییا مفظ مناسب بوسیله دیوارحائل وفای کاهگل . 

صفحه 51:
مکان آسیب : درب ورودی بنا در قسمت شمال شرق نوع أسيب : تريب : ‏عامل مخل‎ ope cobs عارضه : خوردگی آجر. تفر رنگ آن و يوسيدكى ملات بين آنه : ‏توضیحات‎ ‎whe Ted saris che on Wes ‏ياين بودن ازسطح زمين‎ oe 

صفحه 52:
مگان سیب : راهروی وروی غرب بنا نوع آسیب: تريب وريزش آمود ديوار عبر تاسیسات از دون ره وهای که رکف هر براى دقع رطويت. ییاد شده است. 

صفحه 53:
تصویر4 مکان آسیب : يله هلى بنلى شمال نوع أسيب : تريب وريزش عامل مخل : رطويت صمودى عارضه : يوسيدكى آجرها وملات و ريزشش الحاقات يله توضیحات : جلب رطوت از کف , جدا شدن كاش هلى الحاق به يله ها . پیشنهاد مرمتی : احدات کانالناکش اصراف پله ,درز بندی شکست چشم پله هاءاستفاد از کدی رها سب و م 

صفحه 54:
مکان آسیب : ‎y‏ ‏دیور خرن + دخل حیاط نوع آسیب : تخريب و ريزش أندود ديوار عامل مخل : عوامل چوی (جذب رطوبت) عارضه : جذب رطويت تغيير حالت يوسته زيرين , تخريب غلى دوي توضيحات : جذب رطویت مصام یار مصالح در بر حرار متبسط و دی سوب ی شوند وا ا 37 شود « چش های حاصلهموجب ماد شکنگی در ما می گرد پيشنهاد مرمتی : سل اول. تفا ما كه جذب ‎beth ah tel‏ أنود ديو وما بوسته زبرین همگنی بیشتری دارند مثلا كاء كل 

صفحه 55:
‎sS‏ سم ای بنای جتویی. ‏نوع آسیب : ترك وشكست عامل مخل : ‏رطويت صعودى ‏عارضه : نشست بى وشكست ديوار وجدا شدن از سقف ‏توضیحات : به علت نزدیکی به چاءآب . جذب رطوبت خاک و نشست پي. ‏يشنهاد مرمتی : ‏تقويت ف . یجاد کانال ناکش ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 56:
مکان آسیپ : نوع آسیب : تر : ‏عامل مخل‎ one cubs عارضه : نشست پي وید ‎Si.» Sp‏ دیور توضیحات : جذب آب خا , نعست ب. ييشتهاد مرمتق : ‎ASE JUS eg out‏ 

صفحه 57:
Banat مکان آسیب : ذير زميت نوع آسیب : شوره وقایع. عامل مخل : عارضه : دیزش و پوسته هدن دود توضیحات : | جذب آب ورطويت پيشنهاد مرمتی : لذن يردن عامل رطويت و هدايت تور طبينى بد دغل 

صفحه 58:


صفحه 59:
با توجه به تصوير آسيب وارده به دليل بار زياد روى سقف . رطويت تزولى بند كشى هاى اين قسمت ازبين رفته وتعدادى از اجرهاى بكار رفته سالييده شده اد ود پرشی انا ری از شوره یه میشد با تجهب تفه حالت زید تير جوى ‎٠‏ باز كرداق ان به حالت اول امكان يذير غى باشد و بايد تير تعويض شود برلى ترميم اجر ها بايد بندا رطوبت نزولى بايد رفع شود و سيس بند كشى ‎aa‏ انهام شده و تعدادى ازاجر هاني كه كاملا تخريب شده اند بايد تعويض شوند . ومابقى اجر ها با فرجه و حلول صابون شستشو شوقد. 

صفحه 60:
همانطور که در تصویر دیده ی شود بار و فشار زیاد از سقف باعت خمش نعل دركاه و رطوبت نزولى نیز باعث خوردگی مصا و از بیت یفتن بند کشی شده است برای درمان ابدا بای بر اضافه از سقف را كم كرد وهمجنين رطوبت نزولى را ازبين برد سيس با توجه به إينكه نعل دركاه اسيب ديده امكان ترميم را ندارد .بايد نعل دركاهى جديد با همان و جایگزین کنیم سپس اجر های اسیب دیده را تعویض و بند کشی مجدد غاییم . 

صفحه 61:
هماتطوركه درعكس مشاهده ميكنيد در حل ديوار دجاربى نظمى در جيدمان اجر جينى شده بم برلى رفع اين مشكل بايد ابتدا اجر هلى اسيب ديده را از ديوار خارج نفاييم سيس حل اسيب ديده را قهز كرده مجدادا اجر در حل خود قرار دهيم و بعد أزهر وج بند كشى متناسب با بند كشى خود بنارا نام دهم یه گر ناژ ابه تعويض اجر ها باشد ى بايست اجر ها رأ تعويض كنيم و بايد توجه داشت كه رنگ اجر هاى تعويض شده يا مرمت شده با اصل اجر فرق داشته بأشد 

صفحه 62:
rey ی شده ام بای رفع اين مشكل بايد ابتدا اجر هاى اسيب دیده را از دور خارج نهاييم سيس سحل اسيب دیده را یز کرد ادا اجر در حل خود قرار دهيم. وبعداز هرن ند کی متسیب ند کنی خی باب مب رن 

صفحه 63:
‎rey‏ ره یه ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎BET ag ee ‏همانطور که در عکس مشاهده ميكنيد در حل ديوار دجار بى نظمى در جيدمان اجر بجينى شده ام بای رف اين مشكل بايد اتنا اجر هاى اسيب ديفه راز ديوار خارج غییم وبرای اجرای مجدد همانند طرح ارأئه شده مرمت عمل كرد و فقظ ‏.بايد توجه داشت كه رتك اجر هاى تعويض شده يا مرمت شده با اصل اجر فرق ماه باشد ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 64:
همانطور که در عکس مشاهده ميكنيد در حل ديوار دجار بى نظمى در جيدمان اجر جينى شده ابم برلى رفع اين مشكل بابد بدا اجر هاى اسيب دبده را از ديوار خارج غییم وبرای اجرای مجدد همانند طرح ارأئه شده مرمت عمل كرد و فقظ .بايد توجه داشت كه رتك اجر هاى تعويض شده يا مرمت شده با اصل اجر فرق ماه باشد 

صفحه 65:
rey te همانطور که در عکس مشاهدهمیکید در نحل ديوار دجار ى نظمى در جيدمان اجر چی شده ابم برلى رفع إين مشكل بايد اتنا اجر هأى اسيب ديده را از ديوار خارج ماييم و برلى اجرلى بجدد هماتند طرح ارآئه شده مرمت عمل كرد و فقظ بايد توجه داشت که رنگ اجر های تمویض شده يا مرمت شده با اصل اجر فرق باشد 

صفحه 66:
* طرح پیشنهادی برای اين مجموعه با توجه به موقعیت بنا .مرکز تجاری ی باشد 

صفحه 67:
منابع * 1- کتاب 12 درس مرمت - دکتر مرادی * 2- آشنابي با مرمت ابنیه - دکتر طبیبیان 3- جزوه درس مرمت 7 خانم مهندس حمدی 5 — ازتوجه هما سپاسگنارم