کميات روشنايی

صفحه 1:


صفحه 2:
جریان نور با شار نوری شدت نور بهره نوری شدت روشنایی درخشندگی منحنی های روشنایی اندازه گیری کمیتهای روشنایی ساير کمیتهای روشنایی 

صفحه 3:
ات یک صحنه دیده شده توسط چشم به توان نورانی دریافت شده توسط چشم در واحد زمان یستگی دارد شار نوری: مقدار کل انواری است که از یک منبع نور در تمام جهات فضا در واحد زمان منتشر می شود (یا کل نور دریافت شده توسط یک جسم) توان امواج الکترومغناطیسی: وات اما یک وات از یک موج الکترومغناطیسی با طول موج 450 نانو متر تاثیر متفاوتی با موجی با طول موج 380 نانو متره روش چشم دارد. بنابراین وات واحد مناسبى نمى باشد 

صفحه 4:
مقدمه: 7 همانطور که گفته شد نور از دسته امواج الکتروه‌غناطسی می باشد و توان این امواج از جنس وات بوده و با توجه به طول موج آنها از رابطه زیر = بدست می آید: مسد ‎(watts)‏ 4۸( ديم ‏مد ‎ 

صفحه 5:
۱- شار نوری: همانطور که گفته شد شار نوری از جنس امواج الکترومفناطیسی بوده و توان‌نوری نیز از جنس وات می باشد و به عبارت دیکر نوان نوری همان توان‌الکتریکی ‎Bad‏ ‏شده به نور مرئی می باشد و با توجه به اینکه تمام طول موجهای نور مرئی اثر نوری یکسانی در چنیم ندارد, لذاتوان نوری با توجه به حماسیت چثم انسان از رابطه زبر بدست می آید : ‎A=t0‏ = ‎p= Jo Arad (watts )‏ 0 < ی 

صفحه 6:
1 لكن با توجه به رابطه فوق و محدوديت تاثير بينايى امواج » راندمان منابع نور 7 : بسیار کوچک است و وات واحد بزرگی برای توان نوری است و واحد آن 1 لومن (1000) و با علامت اختصاری (/) می باشد که هر واحد آن ‎me‏ ل ليا وات است و با عنوان شار نوری شناخته می شود و بنا براین شار نوری بر حسب لومن از رابطه زیر بدست می آید : ‎nm‏ 760 0 = 680» ‏”2(1)م‎ )2(.42 (dunn) 38010 

صفحه 7:
جدول ۴۰۳ : مشخصات لامپهای رشته‌دار استاندارد ۲۲۰ ولتی estes [wos | Gadus [ake ۱۳۰ ۱۵ ۶۰ ۳۰ ۱۰۵ ۶۰ fre ۵ ee ۷۳۰ ۵ Fe 8 ۶۰ ۱۵ Se 1۳۸۰ ۵ ۶۰ Thee We ve re 1۳۸ 1 Bee ۱۸۹ ۰ Ef ‏ون‎ ۱۰ ve ۸۸ ۷۴ We ۳۸۰ Tee 

صفحه 8:
‘Goi ‏۳-راندمان‎ بت شار نوری یک منبع تور پرحسب وات ه توان داده شده به آن ‎a‏ به درصد را, راندمان منبع تور مي نامند: Porat) (۳ 2۳ 

صفحه 9:
+ شدت نور: مقدار جریان نوری است که در یک جهت یا زاویه مشخص در فضا منتشر می شود 1) ۰ مو/- ۱ 

صفحه 10:
۴- شدت نور منبع: ۳ ۱ توزیع شار نوری نحوه منبع در فضای اطرافآن یک ی از مهمترین مشخصه های منابع نو راست که در ‎pol‏ و محاسبات روشنايى بكار ‎a‏ ‏می رود و شدت نور ثبی نکننده آن است ‏ وآن عبارت از تراوش چگالی نار نوری د ر جزء زاویه فضایی در اطراف منبع و در جهات مختلف می باشد؛ 0 1 70 

صفحه 11:
شدت نور منبی حاصل از ثار نوری در جزء زاوبه فضائی 

صفحه 12:
2 1 مت مه دنور و وحن وی ادن کل کم ان she 11 Cn! foul sy ‏مرت از‎ ed) Mab در ‎°K) yd olga cos‏ 245) میب 

صفحه 13:
شکل۱- نعیین زاویه فضاتی سطح,9 از نقطه‌م زاویه فضاتی ۶و ۳ ‎r2 xf‏ 1 : اتصوير سطلح 51 بو روى صفحه عمود بر شعاع 2 مى باشد 

صفحه 14:
محاسبه ژاویه فضانی : شکل ۲- زاویه فضائی روبروی سطح ول در یکت کره به شعاع ج 

صفحه 15:
+ - وه 5-0 38-800 ‏و‎ x=aSind ‏و‎ r=a ds =(27Ta Sin)-(ad9) = 21 a2 Sing da جزء زاویه فضائی مربوط به سطح 5 برابر است با: ioe dQ - ‏0ج‎ 

صفحه 16:
سطح کروی که توسط مخروط در برگرفته شده برابر است با: ‎f a2Sinodo = 2na2(1—Cosa) = Ana2Sin2 3‏ بو 5 ‎o‏ زاویه فضاتی مربوط به سطح 8 برابر است با : = 2-5 in? 2 7 47 Sin 2 ملاحظه مى كنيد اگر 3۴ -» با شد مخروط» نصف سطح‌کره را در برمی‌گیرد. زاویه فضایی آن 27 استرادیان است و زمانی که77-» با شد مخروط همه سطح کره را دربرمی‌گیرد. زاویه فضایی سطح کروی بسته 477 استرادیان می‌شود. 

صفحه 17:
۲-بهره نوری: ۱ | نسبت شارنوری یک تنبع نور پرحسب لومن به توان داده شده به آن برحسب ‎a‏ وات را بهره نوری منبع نور می ‎aia‏ ‎Plan) gy‏ توان الكنريكى ورودى اسم 1 = 

صفحه 18:
جدول ۲-۳: مشخصات ا: 2 وا ‎ane‏ مها نوع لامب رشته‌دار ‎٠٠١‏ واته شيشه رشته‌دار ۱۰۰ وات» شیری رشته‌دار هالوژنی؛ شیشه جیوه پرفشار ۲۰۰ وات؛ پودر فلورسنت جیوه پرفشار ۶۰۰ وات؛ ‏ سدیم پرفشار ۴۰۰ واتء شيشه سدیم پرفشار ۴۰۰ وات؛ پودرفلورسنت سدیم ک‌فشار ۸۰ وات متال هلاید ۴۰۰ وات» پودر فلورسنت قلورسنت ۳۶/۸۶ وات فلورسنت ۳۶/۳۳ وات فلورسنت ۴۰/۳۷ وات بهره تزری لبا احتساب رااتداز). 1 ۳ Yr or 4 ۱ vw 1۵۰ vo vo ۶۷ ۳۵ 

صفحه 19:
7 1 بپره توری - لومن‌بروا 5 مروت و 7 هکل ۵-۱ نمایش پیشرفت صنعت لامپ و افزایش ببره آن 

صفحه 20:


صفحه 21:
و - شد.ت ووشتا یی ی - نسیت شار جزء رسیده به سطح به جزء سطح را شدت روشناییی در آن جزء سطح می امیم و پصورت ز پر و با علامت 2 بیان م ی کنیم : A «= 22 _ AP ‏شدت روتتایی‎ واحد شدت روشه بى برحسب ( ‎fe‏ ( با توکس (9) می باشد . یکت لو کس شدت ووشنایی عبارت از یکت لومن شار نوری‌تاییده شده به يكت متر مربی از سطح می باشد شدت روشنایی متوسط از رابطه زیر بدست مى آید و با علامت (رر7ظ1 بيات مى شود : حسه و = ‎Eng‏ 

صفحه 22:
lity out 

صفحه 23:
عء- درخشن دگیی : نسیت شدت نور جزء تراوش شده از منبی نور به جزء سطح آن را درخشن کی می امیم و بصورت زیر و با علامت رآ بیان م ی کنیم : ‎Z nts‏ درخشن دکی منبع ‎L =F‏ واحد درخشند کی برحسب )4<( & ینت( #نانبی تسیا یک نیت عبارت از ی ککاند یا نور تراوش شده ازیکك متر مربی از سطح منبی نور مى باشد ‎٠‏ 

صفحه 24:
شکل ۴ - ۲ درخشندگی یک منبع گسترده 

صفحه 25:
ک ور خشن دکیی متیی کست رده : د رخشتدحیی در جز- کوچکت در سطح متبع 4 عبارت از نسبت تغییرات شدت تور 27 #ین منبی به چ- عمود این 9 سطح می بش - د رخشت د كي ‎ees‏ شدت دوشنایی حاصل از این جزء منبع در هر نقطه دلخواه روی سطح افق از رابحله زير بدست می ‎eT‏ - ‏يح تاك‎ = tds ane = ‏يفك - م عمه يك‎ Cos شدات روتشنايى حاصل ازكل سطح متبح كسترده 50 در هر تقطه دلخواه دوى سطح افق از رابطه زير بدست مى آید: شدت روشنایی در یکت تقحله ‎fee cose‏ 

صفحه 26:
#7 ts tae 6 1 7 0 il Tl gi ft أسان ثب هنكام بدون مم ‎ot‏ كانديلا بر شر ريع ‎A‏ ‎gl‏ مان روز أه ره كأنديلا بر تر ريع ملع ‎Gah oly yoo gly yl‏ ۷ کنیا بت بیع مطع لامب ‎oo ld‏ وات شيرى أه ابي كانديلا بر مقر مريع ‎you‏ ألم كانديلا بر مثر مريع ‎le fay‏ برا جشم أنسآن أز حدود رونام نیت ست. ‎ 

صفحه 27:
منحنی پخش نود : توزیع پخش نور منابع در زوایای مختلف در اطر اف آنها یکسان نیست و با توجه به اينكه در تمامی محاسبات روشنایی نیاز به شدت نور منابع می باشد. لذا به منظور تبین شدت نور منابی. میتوان میزان شدت تور آنها را در زوایای فضانی اتدازه گیری و بر روی تمودارهای مناسب ترسيم نمود ‎٠‏ کر چه منابع نور در زوایای مختلف و در فضای سه بعدی نور خود را منتشر ی کنند . اما در روشتایی داخلی عموما از منابعی استفاده می شود که در تمامی صفحات قانم 22 بر سطح افق پخش نور این منابع یکسان می باشد و لذا کافی است شدت فور ابن نوع منابع را در یک قائم و برحسب زاویه ۵ که از محور منبع نور و مرکز آن تشکیل می شود ترسیم نمود. 

صفحه 28:
منحنی پخش نور د کارتی: گر چنانچه منحنی توزبع شدت تور منابع را صفحه مختصات دکار تی فر سیم کنیم میتوان از نمودار بدست آمده جهت تبین مشخصه منبع و محاسبات روشنایی استفاده نمود. 708 يعي بو ىو بو هيه ل ‎JO 60 90 120 ISO 180%‏ 4 

صفحه 29:
منحنى يخش نور قطبى : 11 کر چه متحنی‌های پخش نور دکار تی اطلاعات مناسبی از توزیی نور منابع ارائه ‏ می‌کنند. لکن هیچکونه تصویری از توزیع تور حول محور جراغها و مقایسه آنیا ارائه نم ىكنند و به همين د ليل عموماً از منحنى هاى بخش نور قطبى ( و ) (۸ 9 با مقیاس كذارى دايره اى همانتد شكل زير استفاده مى شود . 180 150 120 

صفحه 30:
کاربرد منحتی‌های پخش نور : منحنی‌های پخش نور کاربردهای بسیاری هم در محاسیات دوشنایی و هم مشخصات منایع تور تظیر محاسبات شدت روشتابی در سطوح و نتاطد دلخواه, شار نوری » بهره نوری : راندمان و غیره استفاده نمود. محاسبه شار نوری ‎lhe‏ با کمکت منخنی پخش نور: 

صفحه 31:
اه اي 4 ۳ تس موسر )1 - مه لس شار نورى كل منيع ۰ - ۵ = 5 مار ‎eeepc‏ 00-102 جزء زاویه فضایی ‎dQ =27.Sin(@)d@‏ 

صفحه 32:
شار نورى منابع با تابع شدت نور معين : 1 1 09 إ|)]- ‎J (@).27.Sin‏ ?= شار نوری منابع با توابع غير خطى ae 4 - 5118) [22 Sinod6 1-1 9 AO 2 

صفحه 33:
شار نوری منابع با تابع غیر خطی : ‎a 0 |۳4 Ag)‏ رابطه ریاضی شار نوری منابع غیرخطی: ی = 

صفحه 34:
۰۵۵ ۰۱۸۳۵ ۶۹ ۰۶۸۲ ۰/۳۷۴۴ ۲ ۰۹۶ ۱/۰۹۷۹ ۱/۰۹۱ A 

صفحه 35:
متال : شار نوری چراق با متحنی پخش نور زیر را همراه با شدت روشنایی در تقاط با ارتفاع. ۲ متر از مرکز آن و در زیر آث و فواصل ‏ ۳9۲۰۱ متری در سعلج افق محاسبه کتید . ۱ ‎lum‏ ك20 2 - مكررر ردن ودوو موعن يبد ودعو وود موي دجو دو يد تعرس همع گت یر 8 7 سک سور © جر مد ]سم ‎tax‏ 167.5 = 1 اک ‎By = 282 cosas mane tux | PEATE CORSE = 143 tax ‎ ‎ ‎ ‎ 

صفحه 36:
محاسبه شار ورى منبع به روش كرافيعى : شار توری منبی ‎IO) Si().d0‏ مس كوي سطح نمودار عرافیکی سرد ‎(asf TO).‏ ‎=2R x {us ae hen I Sin(@).d0‏ وم ‎ ‎tay ES‏ اللرسيسين روسو مواق .متخا سمة كان تفراتين ‎ 

صفحه 37:
تیم بندی چراغها بر اساس استاندارد ‎ak Oy ep a gan‏ يتدى ور می رون نا چراق اناد ین ی بر یزان وی وشات در ‏درصد شار نوری نیمکره بالا ‏ويم که این یی که را اه که است: لبق جدول زیر مه دی میدن ‎ ‎ ‏مشخصه چراغ | درصد شار نوری نیمکره پائین ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎ ‎Wale waynes dor ‎ 

صفحه 38:
تقسیم بندی چراغها بر اساس استاندارد انگلیس منحنیپخش تور چرنا بر اما اسنانداود اكيس معابق روابعط رياضى به شرح جدول ‎ad‏ بندى مى ‎ba AE BO‏ آن نیب شوح زیر اسان a 10-۱۵ i lowe جدول تقسیم بندی منطقه‌ای بریتانیائی 

صفحه 39:
بن - با توجه به دو منحنى يخش لور داده شده,شارلوری هریک از دو چرا را بددست آورده با هم مقیسه کنید همچنین شدت روشایی. حاصل از هریت از آتهاوا در ارتفاع 7 مترى در سطح افق در زير جراقها و ‎١‏ ا 3 مترى از لا محاسیه کنیدم منحنی فطبی پخش نور دو چراغدو: 

صفحه 40:
اندازه گیری کمیتهای روشنایی : اندزه گیری کمیتهای روشتابی را توتری می تمد که امروزه پشرفت شاینی کردهاست .ما در اندازه “كيريهاى اوليه جشم انمان تنها وسيله. اندازه کبری بوده است و لا مقیسه مشخصه‌های فتومتری ملاک اندازه گیریها بوده است. ولی با توجه به خاصیت سلولهای فتوالکتریک که انور را تبديل به جريان الكتريكى مى كند. اندازه "كبريها ساده شده است ويكى ازمهمترينابزارهاى اندازه “كيرى فتومترى لوكس مترها هستند كدبا توجه به وابستكى سابر كعيتهاى نورى به آن . به راحنى ميتوان با كمكك شدت روشنابى, سابركميتها نظير شدت نورء شار نورى درخشتدعى و سایر كعيتهارا بدست آورد. در اينجا به انداژه گبری چند کمیت اثاره می کنیم. ۱- اندازه گیری شدت نور لامپ: ‎Ton‏ مارد ‎ ‎ ‎ ‎