کنترل فیزیکوشیمیایی

صفحه 1:


صفحه 2:
جلسه دوم 

صفحه 3:
انواع ناخالصی ها ‎٠‏ الف: ناخالصی های معمولی (حطسمه: رسلن): مانند بعضی کانیونها و آنیون هاء آرسینک » جیوه» رطوبت و غیره. ‏* جستجو و تعیین اين ناخالصی ها اصولاً بر روی مواد اولیه انجام گردیده و مرز مجاز هر یک از آنها که معمولاً کمتر از یک در هزار است نیز در منوگراف فارماکوپه ذکر گردیده است. 

صفحه 4:
* آرسنیک: روشهای مورد استفاده برای شناسائی و یا سنجش میزان اين ناخالصی سمی عبارتند از: 

صفحه 5:
یا روش فارماکوپه آمریکانمسرلی) و اه( روش ۰ طبق این روش در دستگاههای شيشه ای با فرم و اندازه مخصوص فارماکوپه که بنام ژنراتور آرسین معروف است» اين عنصر را بوسیله هیدروژن نوزاد تولید شده از اثر اسید سولفوریک بر فلز روی تبدیل به گار هیدروژن نموده کاز حاصله را پس از (2/,9)) آرسنید يا آرسین گذرانیدن از یک استوانه شيشه ای حاوی پنبه آغشته به محلول استات سرب وارد یک لوله آزمایش حاوی محلول .می نمایند ب9) (0000)) دی اتیل دی تیوکاربامات نقره 

صفحه 6:
Giver det hihioce bande آلا 4 ۱ "قوم۸ 3 CH; 

صفحه 7:
* در اثر این واکنش نقره متالیک کلوئیدی و دی اتیل دی تیوکاربامات آرسن بوجود می آید 

صفحه 8:
با مقایسه بصری اين محلول قرمز رنگ با یک محلول ۰ شاهد و یا با اندازه گیری جذب اين محلول در طول موج 600-9 نانو متر می توان مقدار آرسن را تعيين .نمود ‎٠‏ در مقادير 06-) ميكروكرم از آرسن اين محلول تابع اصل بير- لامبرت مى باشد. 

صفحه 9:
* در اين آزمایش که برای شناسایی و سنجش میزان آرسنیک در مواد غذائی و بیولوژیکی نیز مناسب است؛ بعنوان بلانک از محلول دی اتیل دی تیوکاربامات نقره استفاده می شود: “Lato WW? ‏گیب"‎ 9 ۰ ات60 ترا" بو ۰ 6۵0 «- (0:)000 رای ۵ (00۵/0) 

صفحه 10:
Fig. 9. Modified Gutzeit apparatus (after Fisher Scientific) Bubbler —> Ball and 5 socket joint > ‏هما‎ Glass wood treated with lead acetate Sitver diethyl- ۲ dithiocarbamate ‏اج‎ ‏و‎ <— Guard tube Conical flask ——s» (100 ml) ‘who saro7s 

صفحه 11:
8 

صفحه 12:
۸ مه Hi SH ۰ Phosphice 

صفحه 13:
* استفاده از پنبه آغشته به استات سرب برای جلوگیری از تداخل هیدروژین سولفید ناشی از ترکیبات گوگرد دار و یا فسین ناشی از. تزکیبات فسفردار در اين آزمايش می باشد. دستور کار بر حسب ماده مورد آزمایش (معدنی یا آلی) کمی متفاوت است. بدین صورت که مواد آلی را بایستی در ابتدا با استفاده از اسید سولفوریک غلیظ آب اکسیژنه و حرارت تجزیه نمود. 

صفحه 14:
‎٠»‏ غلظت ارسن را دز اين آزمایش که دارای مرز. اندازه گیری 0/0 میکروگزم است» از مقایسه نمونه با رنگ یک محلول استاندارد تعیین می نماید 

صفحه 15:
* فارماکوپه های اروپا» آلمان و بریتانیا نیز مشابه به روش فوق بوده و منتهی در نهایت گاز آرسین بوجود امده از ناخالصی ارسنیک را به سطح کاغذ آغشته به محلول برمید جیوه 1,۰۵ هدایت می نمایند که در صورت وجود ارسن در نهایت ملح آرسنید جیوه( 20/,۵()) قهوه ای رنگ تولید می شود. 

صفحه 16:
* مقادیر کم از این ناخالصی سمی را می توان با روش اتمیک ابسورپشن بسهولت اندازه گیری نمود 

صفحه 17:
تعیین رطوبت و یا آب مواد و فراورده های دارونی: در مورد تعیین میزان رطوبت و یا آب موجود در مواد داروئی فارماکوپه ها روشهای متفاوتی را پیشنهاد نموده اند. در این رابطه فارماکوپه آمریکا در فصل های عمومی جندين روش مختلف و متفاوت را شرح داده است. روشهای عمومی اندازه گیری رطوبت و يا آب را مى توان بصورت زير تقسيم بندى نمود: 

صفحه 18:
روش هایی که بر اساس توزین و سپس تعیین کاهش وزن نمونه تحت شرایط ویژه بنا گردیده اند. ‎(love Ou Oren , LO‏ | * در دستورهای آزمايش و منوگراف های مواد داروثی به مواردی برخورد می شود که در آنها برای تعیین درصد رطوبت از حرارت. مواد جاذب اللرطوبه و خلاء به تنهایی و یا بطور همزمان استفاده شده است. در این موارد در عمل معمولاً 0 تا © كرم از نمونه را در اوون 089 بمدت یک ساعت (و یا حرارتها و زمانهای متفاوت) و یا در دسیکاتور حاوی مواد جاذب الرطوبه ای مانند اسید سولفوریک غلیظ سیلیکاژل» فسفر پنتا اکسید و کلسیم کلراید انیدر بمدت زمانی طولانی تر (حدود ©) ساعت و بيشتر) قرار داده» از کاهش وزن نمونه به درصد رطوبت آن پی می برند. 

صفحه 19:
۰ در این رابطه استفاده از سیستم گراویمتری حرارتی (تربازوهای حرارتی) و یا دستگاه طپانچه خشک کننده ‎bu gi 4S (Dry Pisiote)‏ اشعه مادون قرمز نمونه های حساس به حرارت را گرم می نماید» نیز رایج می باشد. 

صفحه 20:


صفحه 21:
* نتایج بدست امده از ‎LOD Gk I‏ اغلب نشان دهنده میزان مجموع حلالهای آلی نیز بهمراه رطوبت تبخیر و کاهش وزن را باعث می شوند. 

صفحه 22:
The Desiccator perforated mesh drying agent (calcium chloride) 

صفحه 23:
روش کارل فیشر: ‘What is the Karl Fischer Reaction? ROH + SO; +R'N > [R'NHJSOR+H;0+ |p +2R'N > 2[R'NH]| + [R'NHJSO.R ‏ازجم هام‎ sak] (water) Pocne] ‏اه مه دنت‎ allylsufate sat The alcohol reacts with sulfur dioxide (SO,) and base to form an intermediate alkylsulfite salt, which is then oxidized by iodine to an alkylsulfate salt. This oxidation reaction consumes water. The reactive alcohol is typically methanol or 2-(2-Ethoxyethoxyjethanol, also known as diethylene glycol monoethy! ether (DEGEE), or another suitable alcohol. Classic Karl Fisher reagents contained pyridine, a noxious carcinogen, as the base. The reagents most frequently used today are pyridine-free and contain imidazole or primary amines instead. 

صفحه 24:
* این روش حساس» دقیق و سریع امروزه در اغلب فارماکوپه ها و دستور های آزمایشات جدید برای تعیین درصد رطوبت و اب پيشنهاد گردیده است. اساس تیتراسیون کارل فیشر بر ترکیب ید با انیدریدسولفورو در مجاورت اب طبق واکنش زیر می باشد: 

صفحه 25:
+191 0 ایب ۰ 

صفحه 26:
* در این روش معمولاً بعنوان حلال از متانول استفاده گردیده و برای هدایت کامل و کمی واکنش به سمت راست پیریدین به محیط اضافه می نمایند تا اسیدیدیدریک ایجاد شده را از محیط خارج نماید. بدینصورت واکنش بحالت زیر جریان می یابد: 

صفحه 27:
+ 1gt®Ogt0tCC.,0t0U OW IEC og tOW.14OW, WOOg 

صفحه 28:
* در عمل معمولا نمونه مورد آزمایش (پودر, گرانول و غیره) را در مقدار معینی متانول حل نموده و یا به صورت سوسپانسیون در می آورند. سپس باين محلول مقدار مشخصی از محلول کارل فیشر (() اضافه نموده حین همزدن مداوم؛ اين محلول زرد رنگ را با محلول کارل فیشر(:) تا ایجاد ررنگ قهوه ای - قرمز تیتر می نمایند (روش بصری یا ( اممحزل‌تمامی مراحل اين تیتر اسیون بایستی در دستگاههای مخصوص و به دور از رطوبت هوا انجام گیرد. محلولهای 1 و 11 را بر روش زیر تهیه می نماید: 

صفحه 29:
* محلول 1 کارل فیشر: به مخلوطی از ‎le POD‏ ليتر متانول خشک و 0060 میلی لیتر پیریدیدن بدون آب در دمای صد درجه سانتی گراد گازی دی اکسید گوگرد را که با عبور. از اسید سولفوریک غلیظ خشک شده است وارد می نمایند تا نود گرم به وزن مخلوط متانول - پیریدین اضافه گردد. 

صفحه 30:
* محلول 11 کارل فیشر: اين محلول در حقیقت یک مولار يد در متانول خشک می باشد. هر میلی لیتر از مخلوط 41 و 1 کارل فیشر. معادل سه میلی گرم آب است که اين فاکتور تابع شرایط و زمان تهیه محلولها است . طبق فارماکوکوپه آمریکا تیتراسیون را می توان بطور مستقیم و غير مستقيم با مخلوط کارل فیشر انجام داد. 

صفحه 31:
|s the Karl Fischer Reaction sensitive to pH? The rate of the reaction depends on the pH value of the solvent, or working medium. When pH is between 5 and 8, the titration proceeds normally. However, when the pH is lower than 5, the titration speed is very slow. On the other hand, when pH higher is than 8, titration rate is fast, but only due to an interfering esterification side reaction which produces water, resulting in an vanishing endpoint. Thus, the optimal pH range for the Karl Fischer reaction is from 5 to 8, and highly acidic or basic samples need to be buffered to bring the overall pH into that range. 

صفحه 32:
What are the two types of Karl Fischer Titration? 1( Volumetric KFT 2( Coulometric KFT 

صفحه 33:
* در تیتراسیون کولومتریک مخلوط کارل فیشر دیگر حاوی ید با عیار ثابت نبوده» بلکه ید مورد نیاز از اکسیداسیون محلول پتاسیم یدید در روی الکترود بدست آمده و باعث اکسیداسیون انیدرید سولفور و در مجاورت آب می شود. بمحض تمام شدن آب. پایان واکنش توسط جریان الکتریکی ایجاد شده بین دو الکترود پلاتینی مشخص می گردد. مخلوط کارل فیشر فارماکوپه مذکور را به روش زیر تهیه می نمایند: 

صفحه 34:
۶ در تیتراسیون کولومتریک مخلوط کارل فیشر دیگر حاوی يد با عیار ثابت نبوده» بلکه ید مورد نیاز از اگسیداسیون محلول پتاسیم برمیددر روی الکترود بدست آمده و باعت اگسیداسیون انیدرید سولفور و در مجاورت آب می شود. بمحض تمام شدن آب. پایان واکنش توسط جریان الکتریکی ایجاد شده بین دو الکترود پلاتینی که هر کدام در بخش کوپک کاند و يا بزرگ آند قرار دارند مشخص می گردد. مخلوط کارل فیشر فارماکوپه مذکور را به روش زیر تهیه می نمایند: 

صفحه 35:
* مخلوط کارل فیشر ۰ 696 :06900 گرم ید را در مخلوطی از 07260 میلی لیتر متانول و (720 میلی لیتر پیریدین خشک حل نموده دمای انرا به درجه خرارت محیط می رسانند. در یک بشر دیگر که حاوی ‎le (OO‏ لیتر پیریدین خشک بوده و در حمام بخ قرار. دارد» آنقدر گاز, دی اکسید گوگرد خشک وارد می نماید تا محتویات آن به حجم دویست میلی ليتر برسد. در نهایت این محلول را آهسته آهسته به مخلوط متانولی ید - پیریدین اضافه نموده پس از هم زدن کامل آنرا حدود 6) ساعت به حال خود گذاشته سپس فاکتور آنرا مشخص می نمایند. 

صفحه 36:
* هر میلی لیتر از. این مخلوط تازه تهیه شده معادل پنج میلی گرم اب می باشد که اين عدد در اثر گذشت زمان تغيير مى نماید. در محلولهای جدید کارل فیشر به جای متانول از حلالهای دیگری از قبیل اتیلن کلیکول منومتیل اتر استفاده شده و بعضاً فاقد پیریدین می باشند. 

صفحه 37:


صفحه 38:
تقطیر يا آزئوتروپیک یا تقطیر یا تولونن: * : اساس این روش که بیشتر برای تعیین میزان آب در - اشکال داروئی مایع مورد استفاده قرار. می گرید در بخش کنترل محلولهای تزریقی شرح داده شده است. 

صفحه 39:
آزمایش بر روی فلزات سنگین (2ع۳ ۳۷ ‎(ewy Dette‏ این تست ها که به صورتهای مختلف انجام می گیرندبر اساس ترکیب یونهای سولفید حاصل از تیواستامید و یا سدیم سولفید در محیط اسیدی» با یون فلز سنگین مثل سرب و ایجاد سولفید رنگی از فلز سنگین بنا شده اند. تعیین تقریبی غلظت یون فلز سنگین در نهایت از مقایسه رنگ ایجاد شده با رنگ یک محلول شاهد که حاوی مقدار مشخص و مجاز ( در حد فارماکوپه) از سولفید با فلز سنگین انجام می گیرد. 

صفحه 40:
در روش فارما کوپه آمریکا بجای تیواستامیدو یا سدیم سولفید مسنقیماً از محلول هیدروژن سولفید استفاده می شود. + + CWSOC(G)OWE + LEO > 0G + CHSC(O)OLE + 6 Wt D = Wi, Pb, Cd, Wy) 

صفحه 41:
NH> 3 CH 

صفحه 42:
خاکستر سولفاتی (92) سب۳)): * خاکستر سولفاتی گویای درصدی از ترکیب آلی است که در ار سوزانیدن با اسید سولفوریک باقی می ماند. :له 

صفحه 43:
* در عمل یک گرم از نمونه داروئی را در یک بوته چینی با وزن مشخص و ثابت. دقیقاً توزین و سپس آنرا با کمی اسید سولفوریک مرطوب نموده به آهستگی و با احتیاط سوزانیده و در نهایت پس از سرد شدن بوته چینی و محتویاتش مجدداً آنرا توزین و بدینوسیله بمقدار خاکستر سولفاتی که معرف وجود بعضی کاتیون ها است پی می برند. 

صفحه 44:
OGP * فارماکوپه امریک به جای خاکستر سولفاتی تست باقیمانده سوزانیدن (ماب مس ‎hel 92 48 15 (Residue‏ تعيين همان املاح غیر فربار همراه با ماده آلی است» توصیه می شود. طبق روش این فارماکوپه ابتدا یک تا دو گرم از نمونه مورد آزمایش را در یک بوته چینی که وزن آن قبلاً تثبیت و دقیقاً مشخص گردیده است توسط شعله سوزانیده و سپیس سرد می نماید. 

صفحه 45:
* . پس از اضافه نمودن یک میلی لیتر اسید سولفوریک غلیظ بوته چینی را بدا و تا از بین رفتن گازهای صفید رنگ بملایمت سوزانیده سپس آنرا در یک کوره الکتریکی دارای حرارت 00000 درجه سانتی گراد قرار می دهند تا کربن ایجاد شده تحلیل برود در نهایت بوته چینی را در دسیکاتور خنک و سپس توزین نموده از تفاضل وزن ها بمقدار باقی مانده سوزانیدن که ناشی از وجود املاح غیر فرار معدنی است پی می برند. احتمالا مرحله سورانیدن با اسید را بایستی چندین بار تکرار کرد تا وزن بوته چینی و محتویاتش تثبیت گردد. 

صفحه 46:
* مرز مجاز باقیمانده سوزانیدن که بر حسب درصد ارائه می كرددء بر حسب نوع ماده داروئى معمولاً بین نیم تا یک در هزاراست. 

صفحه 47:
موادی که به سهولت به کربن تبدیل می گردند در این تست از مقایسه شدت تغییر رنگ نمونه پودر شده که به ان مقدار مشخصی اسید سولفوریک (9696) ۳۵9 افزوده می شود با رنگ یک محلول شاهد» پی بمقدار تقریبی ناخالص می برند. طبق منوگرافهای مربوطه بعضی مواد در اين آزمایش احتیاج به حرارت نیز دارند. 

صفحه 48:
کاهش وزن در اثر سوزاندن (مطانمی ‎(Loss po‏ * اين آزمايش تقريباً مشابه تعيين خاکستر سولفاتی بوده با این تفاوت که نمونه را بدون اضافه کردن اسید در کوره و یا اوون مناسب سوزانیده مقدار ماده ذغال و خارج شده را پیدا و بر حسب درصد محاسبه می نمایند. 

صفحه 49:
ناخالصی های آلی فرار ‎Orn Ovtatle)‏ ‎(Ieopurities‏ ‏* اين آزمایشات که به روش های مختلف گاز کریوماتوگرافی (90)) بر روی بعضی مواد اولیه مورد استفاده داروسازی انجام می گیرد, بیشتر. بربای اطمینان از. عدم وجود مقادیر غیر مجاز از حلالهای آلی مانند بنزن» کلروفرم» دی اوکسان» متیل کلرید و تری کلراتیلن در نمونه مورد آزمایش است. 9 0 

صفحه 50:
* درمواردی که تولید کننده ماده یا مواد مشهور و مطمئن باشد» می توان ازانجام این تست صرفنظر کرد. میزان مجاز این ناخالصی ها در جداول فارماکوپه و یا در برگ انالیز ذکر گردیده و معمولاً نبایستی مجموعا با ناخالصی های معمولی بیش از دو درصد ماده مورد آزمایش را تشکیل دهد. 

صفحه 51:
مواد يا ناخالصی های وابسته (عهلع3) ‎(Cowpoucds‏ * این ناخالصی ها اغلب از حاصل تجزیه و یا از موادی که در سنتز و تهیه دارو بکار برده شده اند تشکیل مى شود. نام اين ناخالصی هاء نحوه شناسایی و اندازه گیری آنها و مرزهای مجاز هر کدام از آنها برای هر ماده يا محصول را می توان در همان منوگراف مربوطه فارماکوپه پیدا نمود. در بعضی موارد روشها و خواسته های فارماکوپه های معتبر و جدید نیز کافی نبوده و بایستی از روشهای آنلیز اختصاصی و دقیق که در ژورنال های علمی منتشر شده اند و یا از روشهای آنالیز اختسناسبی:و تقیق که ذر ژورئال های علمی منتشر ‎oad‏ اند و یا روشهای ابداعی خود کارخانه تولید کننده (بشرط معتبر بودن) استفاده نمود. 

صفحه 52:
+ یک مثال بارز در این خصوص کنترل پودر سایمتیدین بعنوان ماده اولیه است. سایمتیدین دارونی بایستی از پلی مورف () تشکیل شده باشد و وجود حداکثر تا دو درصد پلی مورف 9) در پودر داروئی مجاز است. جهت تعیین مقدار این ناخالصی حتی در فارماکوپه های جدید نیز روشی مناسب و دقیق ارانه نگردیده است در صورتیکه در رفرانس ها می توان به روشی با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز براى شناسائى و حتى تعيين درصد يلى مورف ‎(B‏ دست يافت. در اين روش كه در آزمايشكاههاى كنترل دارو و مورد استفاده قرار مى كيرد» جذب نمونه در (00©)0-©006 02 تعيين و با استفاده از يك فرمول ساده مقدار( ناخالصى يلى مورف 09) مشخص مى گردد. 

صفحه 53:
هه و وی اه و تاه راوس وه سامت و موم و۳ ‎swore hos poe Por or oye pinche,‏ 

صفحه 54:
* اپی تتراسیکلین انیدرونتراسیکلین» اپی انیدر و تتراسیکلین ناخالصی های خطرناک تتراسیکلین در مواد اولیه و يا محصولات داروئی انها می باشند که خصوصاً اپی انیدر و تتراسیکلین می تواند باعث سندروم فالکونی و از کارافتادگی کلیه ها شود. میزان اين ناخالصی ها را می توان با روش ()ر90) ابداعی کاظمی فرد و همکاران بدقت تعيين کرد 

صفحه 55:
MNC =Minoeyeline OTC ~Oxytetracycline TC =Teiracycli DMC = Demeclocyeline CPC Chlortetracyeline MTC ~ Methacyeline DC =Doxyeyeline ina epi -tetracyline >=pi -anhydrotetracyeline c= anhydrotetracyel ine Tinie 

صفحه 56:
* بعنوان مثال استفاده سهوی از دی انیلن گیکول به جای حلال پروپیلین گلیکول در شربت پارا اساتامبول در موارد متعددی حتی در کشورهای پیشرفته نیز تلف شدن تعداد زیادی انسان را به همراه داشته است. در حقیقت عدم وجود یک آزمایش ساده و اختصاصی شناسائی برای پروپیلین گلیکول تشابه ظاهری زیاد و سهل انگاری مسئولین آزمایشگاه کنترل در موارد گزارش شده زیر موجب فاجعه گردیده اند. این جابجایی در سال 660 در امریکا و در سال 9 در هندوستان موجب مرگ انسان های بسیاری شد. پس از ان در سال 196600 در کشور نیجریه حدود صد کودک و در سال 900 در بنگلادش تعداد زیادی از کودکان دراثرمصرف شربت پارااستامبول تلف گردیدند. 

صفحه 57:
(Patal rec! Pours coused by diethpleae ‏ذأ ارات‎ poruvetavol eld | the Duocidesh epidewir Guo) | Odor(o) 1 مور . ‎DOLGOOED LOO (1) ; COOPROK . K. () ; ROOGO‏ )00 زم هب بن بف 0۳۳ زب ۵ ب00000001091) : ,ل .ل 000010000907 ‎TW‏ 0 رم( نویه و را نج عطق )(( مادا | تحصو يتا 0 | ‏مج اه ز ماوخ و موی ره ات ای‎ OCD okkdrra uk ‏وی‎ of ‏اه سس‎ : ud were orkemed 7 hooped chareny OG work ‏ررصحول طله‎ (GOO. ara ‏کی مرممی‎ betwera the case on orl pata chicd acd hetpbrard Prunes ‏مت ارام : سوه گم‎ of 80 ‘bones oP paracerned Proxy pacts ox ‏ی مان لت اسف وا‎ oa ec end ‏وه‎ For hier read Pokire, chided unk randy ‏قاری‎ Pakire were expiant (P<O.DG) wore ely kev hep (GO% v 99%), perk (0% ‏ب‎ D%), ‏ب 00۹6 ماج‎ 0050: wha ukeher sonny orate omnes (eu 200 peel y OEP [erell) ‏موجه لحب‎ ‏معا نز ای 10۳ ناس 1 0) مه عماجم‎ been wren ‏بو رم و‎ Povey (O% v 0%) ‏لسوت معا از‎ u bro oP parweerncol shoxwe iy roca eyes vcd (XD% v D%) ; vee 7 kev shed ‏ممصا‎ (0D % v 00%). Dedyarw der ura ncifed 19 (9 brakes of parucermrd, Prec? of OO) brome tested. lathe (cave oPter ‏ن‎ tpuerennent bua on he sue of poruorkinl aba, ‏لمجي اه یی بنج‎ Paks shorewerd by OP %, cen ours oP ureexphiard read Pakire deorrared by OP %. Cowher (Paracstarmd ‏واه قاجا لت عم‎ dharat were ‏مرو‎ Por a fare oxibredh of Pata rec ‏سس‎ ‏تس‎ 

صفحه 58:
* اثبات مواد افزودنى در بج های تولید شد از فراورده های دارونی تا چندی بیش اجباری نبود. امروزه با وضع مقررات جدید و تغییرات در اصول ‎BOP Adsl‏ سعى بر اين است که پروسه تولید ونوع بسته بندی بصورتی تحت کنترل باشند که از هر نوع جابجائی سهوی و يا عمدی مواد اجتناب شود. 

صفحه 59:
۰ طبق مقررات در کشور آلمان و برخی دیگر از کشورهای جامعه ‎clas)‏ هر ماده کمکی و افزودنی نیز بایستی بعنوان ماده شیمیایی درای اثر فارماکولوژیکی تلقی گردیده همانند مواد مثره در مورد آزمایشات شناسائی» خلوص» سنجش میزان و حتی پایداری قرار گیرد و بدین جهت مقامات بهداشتی این کشورها جهت صدور پروانه ثبت و توليدء خواستار ارائه روشهای مناسب آنالیز مواد افزودنی نیز از تولید کنندگان مس شوند. این آزمایشات بایستی اغلب پس از استخراج با روش های ویژه و کاملاًانتخابی و همانند آزمایشاتی که بر روی مواد موثره و یا افزودنی خام صورت می گیرند. انجام می شود 

صفحه 60:
یکی از مسائل مهم در کنترل محصولات و فراورده های داروئی ۰ انتخاب روش استخراج مناسب مواد مورد نظر اعم از مواد موثره و یا جانبی می باشد. با وجود اینکه حتی در فارماکوپه های جدید برای شناسایی» تعیین غلظت و خلوص این فراورده های» روشهای شیمیایی کلاسیک نیز توصیه شده انده ولی در عمل اغلب روشهای دستگاهی مورد استفاده قرار می گیرند.امیتاز این روشهای دستگاهی دردرجه اول دقت و سرعت عمل می باشد و بخصوص می توان در ‎SEMLOLO )‏ با ثبت و ارزیابی یک کروماتوگرام ) یک مرحله علاوه بر شناسائی مواد مورد نظرء همزمان خلوص و غلظت آنها .را نيز تعيين نمود 

صفحه 61:
‎٠‏ سنجش ميزان مواد مؤثره وايسته به نوع ماده و وابسته به فرم دارويى مى باشد. امروزه تا حدى از اهميت تيتراسيونهاى كلاسيك كاسته شده و اغلب با استفاده از روش های دستگاهی مدرن مانند 0ر|<)راك» گاز کروماتوگرافی و انواع متدهای اسپکتروفتومتری و الکتروشیمیایی می توان علاوه بر افزايش دفتربال سرعت و صحت کار آزمایشات شناسائی»خلوص و سنجش کیزان را در یک مرحله انجام داد. روش کار برای سنجش میزان هر ماده پا فراورده داروئی معمولاً آخرین قسمت از منوگراف در فارماکوپه ها را تشکیل می دهد. 

صفحه 62:
کنترل اشکال مختلف داروها داروهای جامداورال (دهانی) و پراوربال (بلعیدنی یا از ‎obey‏ ‏دهانی) 

صفحه 63:
نمونه داروهای جامد اورال» قرصهای بوکال (لپی) لینگوال و ساب لینگوال (زبانی و زیر زبانی) و جویدنی می باشند که .در دهان ار نموده و یا در همانجا جذب می گردند 

صفحه 64:
* در مورد اغلب این اشکال داروئی بایستی علاوه بر کنتریل محصول نهائی (۳6۳0)) در جریان ساخت نیز یک سری کنترل دقیق حین تولید (11020) انجام شود. اين آزمایشات ارگانولیتیکی (با اعضای حسی) و فیزیکی که اغلب به ظاهر دارو» وزن؛ زمان متلاشی شدن» سختی و غیره می باشند» اکثراً جهت هدایت مااشینهای تولیدی و جهت بهتر. نمودن کیفیت محصول انجام گرفته» ولی نتایج آنها را می توان برای ارزیابی و قضاوت در کنترل های نهائی نیز مورد استفاده قرار داد. 

صفحه 65:
اندازه گیری رطوبت گرانول ها قبل از پرس کردن فیزیکی از آزمایشات ‎Cul (TPO)‏ چون کاهش یا افزایش آن از مرز. مجاز علاوه بر اثر بر روی مرغوبیت دارو بر هدایت دستگاهها نیز اثر دارد. رطوبت زیاد گرانول ها علاوه بر چسبندگی به سنبه هاء دوام قرص در برابر فشار را کاهش داده و می تواند باعث هیدرولیز مواد نیز بشود. 

صفحه 66:
* آزمایشات ارگانولپیتیکی کنترل نهائی بر روی اين دارو شامل کنترل ظاهر ومشخصات ظاهری بو و مزه رنگ » فرم» مختصات سطح خارجی» عدم وجود لکه در روی ‎SG) pad lil‏ شکاف و يا قطعات و ذرات ریزو ذرات خارجی می گرددو در مورد قرص های جوشان و یا كرانول هائى كه يس از حل شدن در آب مصرف می كردندء بايستى ظاهر محلول آنها نيز از لحاظ صاف بودن» رنكء بو و مزه بريرسى شود. 

صفحه 67:
در ک پسول‌هایژ لانینی‌س خن محتویاتنیز می‌یایستی‌از نظر ظاهری بررسیو کنترل‌شوند چون‌لین‌ک پسول‌ه را می‌تسوان‌به سهولت . باز نمود كنترل هاى فيزيكى اين اشكال داروئى شامل تعيين ابعاد» ثبات فیزیکی» سختی» فرسایش» انحراف وزنء زمان از هم ياشيدن» .اندازه ذرات» كاهش وزن در اثر حرارت است تعيينو كنترلهاوفيزيكوشيميايىش املة ستحلا لبه شناسائئ ‎PA‏ ‏و تعيينمقدار و تعيينناخا صىها و تركيباتفاشىاز تجزيه ..مواد مؤثره و همجنينآزمايشيكنولختىميزازمادم مؤثره موياشد 

صفحه 68:
به فرم ظاهری یک دارو بایستی در حقیقت در موقع برنامه * ریزی جهت تولید آن توجه بسیار. داشت» تا این فرم داروئی جدید علاوه بر قابل پذیرش بودن دارای یک اختلاف ظاهری نیز با دیگر فراورده های آن کارخانه باشد. این مسئله برای اجتاب از اشتباه گرفتن داریو ها نیز مهم است. وجود لکه بر روی سطح خارجی می تواند نمایانگر تجزییه ماده موثره و یا آلودگی میکروبیولوژیکی باشد. همچنین و یا جدا شدن سطح (مسنم‌نسیرا) لایه ای شدن قرص علایمی در جهت کیفیت (07۳)) خارجی قرص ..نامناسب ناشی از ساخت تولید بد می باشد 

صفحه 69:
* بو: بوی داروهای جامد در حقیقت ترکیبی از بوی ویژه مواد اولیه مورد استفاده است و بندرت با معطر نمودن دارو آنرا تغيير مى دهند» ولی تغییر بوی خود دارو می تواند نشانه تغییرات ناخواسته مانند آلودگی و تجزیه میکروبیولوژیکی و یا تجزیه شیمیایی به یک ماده فرار باشد (مثل آسپرین). ۰ علاوه بر اين می تواند نمایانگر وجود باقیمانده حلالهای مورد استفاده در حین فرایند تولید از قبیل حلال های فرار آلی باشد. آزمایش بو بایستی بر روی حداقل بیست عدد از فراورده های جامد داروئی مثل قرصء کپسول و یا مقدار متعادل و متناسبی پودر و یا گرانول مستقیماً پس از باز کردند بسته بندی انجام گیرد. 

صفحه 70:
اشکال (0<0<)) و کنترل نهائی (16۳6) کنترل های ضروری در جریان تولید جامد داروئی اورال 

صفحه 71:
الفد ازمايشات اركلتوليتيكن يا يا اعضاى a ‏بوإقرصياى جوهان قبل و بعد از حل کرد‎ ‏عزه #قرسهاى جوشان قبل و بعد از دل‎ ‏كيف‎ SBI اسختى إدر مورد دراه ها فقط بر روى هستة). قرسيش انعراف میزان زعان ماقي دن لام إدر عورد مواد ماثره حساس ‎(Pie‏ ‏كافش وزن در اثر حشك كردن اندازه ذرات ابعاد قراورده [قرس,دراز) we OSE شتاسانی ماد مؤترة ‎BES Slee iit‏ (at ole gu) ‏رماش اتحلال‎ د- کتترلهای میکرویولوزیکی: تعییتعداد اجرام آزمون سترونی رم eons shea كيسولهاق 

صفحه 72:
* طعم: مزه یک فرم داروئی جامد می تواند برای بیمار دارای اهمیت ویژه ای باشد. این نکته بیشتر برای داروهای اورال (بوکال» لینگوال و جویدنی) و داروهای خوراکی اطفال مهم است. چون طعم داروها توسط مواد موجود در دستور ساخت تعیین می گردد بایستی در موقع تهیه دستور ساخت» تنوع و طعم مناسب در نظرگرفته شود. 

صفحه 73:
* تعیین و مقایسه ابعاد (قطر» ضخامت و غیره): بعنوان مثال این قسمت بعنوان یک کنترل حین تولید یا نهایی بر روی 0 قرص يا دراژه و با استفاده از کولیس انجام می گیرد. 

صفحه 74:
انحراف وزن یا یکنواختی جرم (۳ه سوام منود كود( عحم()): کنترل وزن در حقیقت یک کنترل مقدار مزثره (بخصوص برای داروهائی مانند آسپرین و ویتامین ث که مقدار ماده موثره شان زياد است) نیز می باشد» چون انحراف وزن عموماً به دوز دارو نیز وابسته است. در تمامی فارماکوپه ها دستورهای ساده ای جهت تعیین انحراف وزن تعداد مشخصی ازیک مجموعه فراورده (مثل بیست عدد قر ص) تعیین انحراف وزن یکایک قرصهای اين مجموعه بیست عددی از میانگین و مقایسه میزان انحراف میانگین با وزن مورد نظر تولید کننده در نظر گرفته شده است. انحراف مجاز فارماکوپه ها وابسته به وزن و عموماً بین 6 تا 06 90 است. بعضی فارماکوپه ها برای تعداد ده درصد از کل تعداد نمونه های یک فراورده (مثلً 0 عدد از بیست عدد) مرز وسیع تری را در نظر گرفته و انحراف وزنی تا خدود دو برایز را مجاز: دانسته اند: 

صفحه 75:
شکل داروني قرص هاي معمولي بي پوشش, با پوشش نازك ‎eld‏ جويدني و جوشان دراژه ها با وزنهاي مختلف كيسولها وزن اعلام شده ‎x(mg)‏ X<=80mg X= 81-249 ms 2 < 20 X <300 mg انحراف مجاز وزن اعلام شده از میانگین وزن ‎(mg%)‏ ‏5+ يعني ميالكين وزن ‎٠١‏ قرص پنجاه ملي‌گرم ميتوائد بين 4/6/5 ميلي كرم باشد. 2 9 انحراف مجاز وزن یکایک نموه ها از وزن میانگین (م9ییس) براي ‎١6‏ قرص حداكثرم09 + و براي ۲ قرص حداکثر 2096 + براي ۱۸ قرص حداکثرم59. + و براي ۲ قرص حداکثر 1596 2 براي ۱۸ فرص حداکثر 596 + و براي ۲ قرص حداکثر 10% + براي ۱۸ نمونه حداکثر 1096 :1 و براي ۲ نمونه حداكثر 2096 + براي ۱۸ نمونه حداکثر 10% و براي ۲ نمونه حداکثر 2096 براي 18نمونه حداكثر7.596 + و براي ‎"١‏ نمونه حداكثر 1590 2 

صفحه 76:
بعضی رفرنسها جهت قرصهای بدون پوشش آزمایشاتی را با توزین بیست قرص بصورت مجزا توصیه نموده اند. در این آزمایشات بر حسب وزن قرصهاء هیجده قرص مجاز به داشتن درصد اختلاف وزنی با میانگین به میزان ذکر شده در زیر بوده و فقط دو قرص می توانند دارای اختلاف وزن تا دو برابر مقدار ذکر شده با میانگین باشند. میانگین وزن قرص بر حسب میلی گرم بالاترین درصد احتلاف وزنی مجاز تا 130 میلی گرم 0 3 130-4 میلی گرم 5 42 بيش از 324 میلی گرم ‎tas‏ 

صفحه 77:
* فارماکوپه آمریکا آزمایشی بنام یکنواخت بودن واحد دوزاژ شده ‎(OviPorenity oP Ovsupe Outi)‏ برای اين شكل داروئی توصیه نموده است. طبق این فارماکوپه آزمایش مذکور در اشکال دارونی به میزان ماده موثره آن ها کمتر از 70960 وزن کل مى باشد در اصل با استفاده از تعیین میزان یکنواختی محتوای تک تک واحد های دارو(رز0۳() -مجمی) انجام می گیرد. 

صفحه 78:
‎٠‏ . در مورد کپسول ها وزن ده کپسول پروسپس پوکه های خالی آنها به صورت مجزا و تک تک را مشخص نموده از تفاضل وزن به مقدار محتویات کپسول و انحراف وزن آنها پی می برند. فارماکوپه امریکا مرزی برای انحراف وزن مجاز اشکال دارونی تعیین ننموده و نیز تعیین انحراف وزن را برای قرص های بدون روکش که مشمول آزمایش یکنواختی میزان ماده موثره هستند توصیه ننموده است. 

صفحه 79:
‎One:‏ اندازه ذرات ‏* اين ازمایش بایستی بعنوان کنترل (10۳0) برای مشخص نمودن اندازه تمامی گرانولها قبل از متراکم کردن انجام می گیرد» چون اندازه ذرات باری بسیاری از خواص و مشخصات قرصها مثل استحکام مهم می باشد. این آزمایش همچنین به عنوان یک کنترل نهائی بر روی گریدها و گرانول های خوراکی نیز انجام می شود. اندازه گیری بصورت ساده و با استفاده از الک های آزمایشگاهی با منافذ استاندارد استفاده از میکروسکوپ های مخصوص و يا دستگاههای لیزری انجام می شود. 

صفحه 80:
‘PW ops * تعیین ,لام داروهای جامد فقط در حالات استثنائی» مثلاً در موقعیکه یک هیدرولیز تابع كم در فرم نهائى دارو انجام گیرد» ضرورى مى باشد. اندازه كيربى راا/م معمولاً در محلول نمونه حاوى 9,601 نيترات يتاسيم و يا به صورت سوسيانسيون حاوى (9000 نيترات يتاسيم (براى ايجاد قدرت یونی کافی بدون تغییر رلام) توسط رام متر انجام می گردد. 

صفحه 81:
{oss va Depry , LOM) o2§ ‏کاهش وزن در اثر خشک‎ اين ازمايش هم در كنترل (10۳0))و هم برای کنترل نهانی ضرورى استء چون رطوبت باقیمانده در گرانول ها بر روی عمل يرس كردن اثر گذاشته (چسپیدن به سنبه ها و غیره) و همچنین مقدار رطوبت می تواند مثلا در قرصها تغییرات مختلفی را در جهت گاهش مرغوبیت مانند تجزیه» تاثیر بر روی زمان از هم پاشیدن» میزان و سرعت حل شدن» سختی و غیزه بوجود اورد. در فارماكويه ها معمولا تعيين مقدرا رطوبت به روش گراوستری ی استفاده أز دسيكاتور حاوى مواد جاذب الرطوبه: اون معمولى و یا تحت خلاء و در درجه حرارت محيط ويا افزايش يافته توصيه كرديده و فقط در مورد مواد خاص مانند بعضي آنتي بیوتیک ها و آتروپین» اندازه گیری درصد آب بروش تیتریمتری کارل فیشر پیشنهادشده است. 

صفحه 82:
استحکام مکانیکی: ‎٠»‏ ازمایشات استحکام مکانیکی قرصها شامل سختی در سقوط سختی يا مقاومت دربرابر فشار و فرسایش می باشند. ‏۶ در آزمایش سختی در سقوط قرص را از ارتفاع یک متری بر روی یک قطعه چوب می اندازد که نبایستی بشکند. سپس بیست قرص را وزن نموده و از ارتفاع یک متری و توسط استوانه ای به قطر 6/2 سانتی متری آنها را بر روی یک صفحه شيشه ای انداخته و در پایان پودرها و قسمتهای شکسته شده را از قرصهای سالم جدا و وزن می نمایند. 

صفحه 83:
* سختی:مقاومت شکل داروئی در برابر شکستگی در اثر فرایندهای گوناگون مثل سقوط و فشار اطلاق می گردد. مقاومت در برابر فشار توسط دستگاههای مخصوص سختی سنج ‎(Aharckess Pevter)‏ مختلفی مانندانواع ‎Crnweku « PRizer ¢ Weberteia « Gobteuciqer‏ انجام می گیرد. 

صفحه 84:
‎٠‏ سختی یک قرص در حقیقت نشان دهنده استحکام مکانیکی آن می باشد. در صورتیکه سختی یک قرص بیش از حد استانداريد باشد» فرايند هاى فاريماكوكينتيكى و فارماكوديناميكى دارو تحت تاثير قرار مى كيرند. در آزمايشات تعيين سختى ابتدا سختى (0) قرص را به دست آورده و سيس ميانكين آن را كزارش ميكنند. 

صفحه 85:
:فرسايش ‎٠‏ براى تعيين ميزان فرسايش و تردى فرم هاى داروئى توليد شده» از دستكاه فرسايش 5 ‎CPricbhator,) G28‏ ‎(Obrusion Tester‏ استفاده می گردد. روش کار بدين صورت است که بعنوان متال ابتدا تعداد 000 عدد از قزص ها را وزن نموده و سپس در دستگاه فرسایش سنج با ‎Ge ys‏ 00 دور در دقیقه برای مدت زمان 4 دقیقه قرار داده و بعد از اين يمان مجددا نمونه ها راتوزین می کنند. 

صفحه 86:
بر اساس داده های بدست آمده و از رابطه زیر می توان :درصد فرسایش را محاسبه نمود ۸۵ (-)) )-رشاه۳) مقدار 68 نشانگر وزن فرم های داروئی قبل از قرار دادن در دستگاه مقدار 9) نمایانگر وزن آن ها پس از آزمایش می باشد. میزان مجاز فرسایش حداکثر هشت در هزار است. ذکر اين نکته ضروری است که در صورت بروز پدیده ‎ULL 5! Ouppicry‏ بایستی تکرار گردد. 

صفحه 87:


صفحه 88: