کنترل فیزیک و شیمیایی

صفحه 1:
جلسه دوم 

صفحه 2:
انواع ناخالصی ها الف: ناخالصی های معمولی ‎(Ordivary impurities)‏ مانند بعضی کاتیونها و آنیون هاء آرسینک » جیوه» رطوبت و غیره. جستجو و تعیین اين ناخالصی ها اصولاً بر روی مواد اولیه انجام گردیده و مرز مجاز هر یک از آنها که معمولاً کمتر از یک در هزار است نیز در منوگراف فارماکوپه ذکر گردیده است. 

صفحه 3:
* آرسنیک: روشهای مورد استفاده برای شناسائی و يا سنجش میزان اين ناخالصی سمی عبارتند از: 

صفحه 4:
یا روش ‎Gedver yd 42S’‏ 5 اموه() روش ‎٠‏ ‏طبق اين روش در دستگاههای شيشه ای با فرم و اندازه مخصوص فارماکوپه که بنام ژنراتور آرسین معروف است» اين عنصر را بوسیله هیدروژن نوزاد تولید شده از اثر اسید سولفوریک» بر فلز روی تبدیل به گار هیدروژن نموده کاز حاصله را پس از (2/,9)) آرسنید يا آرسین گذرانیدن از یک استوانه شيشه ای حاوی پنبه آغشته به مكلول استات سبوب«وارد.يك لؤله [زمايقن حازی محلوّل ‎Dy subd we.‏ (060/۳0)) دی اتیل دی تیوکاربامات نقره 

صفحه 5:
Giver det hihioce bande آلا 4 ۱ "قوم۸ 3 CH; 

صفحه 6:
* در اثر این واکنش نقره متالیک کلوئیدی و دی اتیل دی تیوکاریبامات آرسن بوجود می آید 

صفحه 7:
با مقایسه بصری این محلول قرمز, رنگ با یک محلول ۰ شاهد و یا با اندازه گیری جذب اين محلول در طول موج 6۳0-9 نانو متر می توان مقدار آرسن را تعیین ,نمود ۶ در مقادیر 4-9 میکروگرم از آرسن این محلول تابع اصل بیر- لامبرت می باشد. 

صفحه 8:
* در این آزمایش که برای شناسایی و سنجش میزان آرسنیک در مواد غذائی و بیولوژیکی نیز مناسب است؛ بعنوان بلانک از محلول دی اتیل دی تیوکاربامات نقره استفاده می شود: ۰ گیب" وربور ‎S@stOW,1 COsW, °‏ ‎Pe/tOPq(OOPC) > COqt®s +‏ ‎(DONC), +*2LOOTO‏ 

صفحه 9:
Fig. 9. Modified Gutzeit apparatus (after Fisher Scientific) Bubbler —> Ball and 5 socket joint > ‏هما‎ Glass wood treated with lead acetate Sitver diethyl- ۲ dithiocarbamate ‏اج‎ ‏و‎ <— Guard tube Conical flask ——s» (100 ml) ‘who saro7s 

صفحه 10:
8 

صفحه 11:
۸ مه Hi SH میم ۰ 

صفحه 12:
* استفاده از, پنبه آغشته به استات سرب برای جلوگیری از تداخل هیدروژن سولفید ناشی از ترکیبات گوگرد دار و یا فسین ناشی از تزکیبات فسفردار در اين آزمایش می باشد. دستور کار بر حسب ماده مورد آزمایش (معدنی یا آلی) کمی متفاوت است» بدین صورت که مواد آلی را بایستی در بتدا با استفاده از اسید سولفورییک غلیظ آب اکسیژینه و حرارت تجزیه نمود. 

صفحه 13:
‎٠‏ غلظت ارسن را دز این آزمایش که دارای مرز اندازه گیری 0/0 میکروگزم است. از مقایسه نمونه با رنگ یک محلول استاندارد تعیین می نماید 

صفحه 14:
‎٠‏ فارماکوپه های اروپا» آلمان و بریتانیا نیز مشابه به روش فوق بوده و منتهی در نهایت گاز آرسین بوجود امده از ناخالصی ارسنیک را به سطح کاغذ آغشته به محلول برمید جیوه 1,۲70 هدایت می نمایند که در صورت وجود ارسن در نهایت ملح آرسنید جیوه( 61|,۵()) قهوه ای رنگ تولید می شود. 

صفحه 15:
* مقادیر کم از این ناخالصی سمی را می توان با روش اتمیک ابسورپشن بسهولت اندازه گیری نمود 

صفحه 16:
تعیین رطوبت و یا آب مواد و فراورده های دارونی: در مورد تعیین میزان رطوبت و یا آب موجود در مواد دارزفی فازماگویه ها روشهاى متفاوتى را بيشنهاد نموده اند. در اين رابطه فارماكويه آمريكا در فصل هاى عمومى چندین ریوش مختلف و متفاوت را شرح داده است. روشهای عمومی اندازه گیری رطوبت و یا آب را می توان بصورت زیر تقسیم بندی نمود: 

صفحه 17:
روش هایی که بر اساس توزین و سپس تعیین کاهش وزن نمونه تحت شرایط ویژه بنا گردیده اند. ‎(love Ou Oren , LO‏ | * در دستورهای آزمایش و منوگراف های مواد داروئی به مواردی برخورد می شود که در آنها برای تعیین درصد رطوبت. از حرارت. مواد جاذب اللرطوبه و خلاء به تنهایی و یا بطور همزمان استفاده شده است. در اين موارد در عمل معمولاً 6 تا ۵ گرم از نمونه را در اوون 089 بمدت یک ساعت (و یا حرارتها و زمانهای متفاوت) و یا در دسیکاتور حاوی مواد جاذب الرطوبه ای مانند اسید سولفوریک غلیظ سیلیکاژل» فسفر پنتا اکسید و کلسیم كلرايد انيدرء بمدت زمانی طولانی تر (حدود 9 ساعت و بیشتر) قرار داده» از کاهش وزن نمونه به درصد رطوبت آن پی می برند. 

صفحه 18:
* در اين رابطه استفاده از سیستم گراویمتری حرارتی (نرازوهای حرارتی) و یا دستگاه طپانچه خشک کننده ‎La gi 4S (Dry Pisiote)‏ اشعه مادون قرمز نمونه های حساس به حرارت را گرم می نماید» نیز رایج می باشد. 

صفحه 19:


صفحه 20:
* نتایج بدست امده از آزمایش 60), اغلب نشان دهنده میزان مجموع حلالهای آلی نیز بهمراه رطوبت تبخیر و کاهش وزن را باعث می شوند. 

صفحه 21:
The Desiccator perforated mesh drying agent (calcium chloride) 

صفحه 22:
روش کارل فیشر: ‘What is the Karl Fischer Reaction? ROH + SO; +R'N > [R'NHJSOR+H;0+ |p +2R'N > 2[R'NH]| + [R'NHJSO.R ‏ازجم هام‎ sak] (water) Pocne] ‏اه مه دنت‎ allylsufate sat The alcohol reacts with sulfur dioxide (SO,) and base to form an intermediate alkylsulfite salt, which is then oxidized by iodine to an alkylsulfate salt. This oxidation reaction consumes water. The reactive alcohol is typically methanol or 2-(2-Ethoxyethoxyjethanol, also known as diethylene glycol monoethy! ether (DEGEE), or another suitable alcohol. Classic Karl Fisher reagents contained pyridine, a noxious carcinogen, as the base. The reagents most frequently used today are pyridine-free and contain imidazole or primary amines instead. 

صفحه 23:
‎٠‏ اين روش حساسء دقیق و سریع امروزه در اغلب فارماکوپه ها و دستور های آزمایشات جدید برای تعیین درصد رطوبت و اب پیشنهاد گردیده است. اساس تیتراسیون کارل فیشر بر ترکیب ید با انیدریدسولفورو در مجاورت اب طبق واکنش زیر می باشد: 

صفحه 24:
٠ ‏براكقجى60جن1‎ © 1 C14 1O04 

صفحه 25:
* در این روش معمولاً بعنوان حلال از متانول استفاده گردیده و برای هدایت کامل و کمی واکنش به سمت راست پیریدین به محیط اضافه می نمایند تا اسیدیدیدریک ایجاد شده را از محیط خارج نماید. بدینصورت واکنش بحالت زیر جریان می یابد: 

صفحه 26:
۰ ‏بان ۵0+ ان ۵0یا‎ 0 og tOW.140W, LOO, 

صفحه 27:
* در عمل معمولاً نمونه مورد آزمایش (پودر, گرانول و غيره) را در مقدار معینی متانول حل نموده و یا به صورت سوسپانسیون در می آورند. سپس باین محلول مقدار مشخصی از محلول کارل فیشر () اضافه نموده حین همزدن مداوم اين محلول زرد رنگ را با محلول کارل فیشر(ه) تا ایجاد رنگ قهوه ای - قرمز تیتر می نمایند (روش بصری یا ( اسحز)تمامی مراحل اين تیتر, ‎Ose!‏ ‏بایستی در دستگاههای مخصوص و به دور از رطوبت هوا انجام گیرد. محلولهای 1 و 11 را بر روش زیر تهیه می نماید: 

صفحه 28:
* محلول 1 کارل فیشر: به مخلوطی )= ‎le POO‏ ليتر متانول خشک و ‎٩060‏ میلی لیتر پیریدیدن بدون آب در دمای صد درجه سانتی گراد گازبی دی اکسید گوگرد را که با عبور از. اسید سولفوریک غلیظ خشک شده است وارد می نمایند تا نود گرم به وزن مخلوط متانول - پیریدین اضافه گردد. 

صفحه 29:
‎٠‏ محلول 11 کارل فیشر: این محلول در حقیقت یک مولار ید در متانول خشک می باشد. هر میلی لیتر از مخلوط ‎٩‏ و 1 کارل فیشر. معادل سه میلی گرم آب است که اين فاکتور تابع شرایط و زمان تهیه محلولها است . طبق فارماکوکوپه آمریکا تیتراسیون را می توان بطور مستقیم و غیر مستقیم با مخلوط کارل فیشر انجام داد. 

صفحه 30:
|s the Karl Fischer Reaction sensitive to pH? The rate of the reaction depends on the pH value of the solvent, or working medium. When pH is between 5 and 8, the titration proceeds normally. However, when the pH is lower than 5, the titration speed is very slow. On the other hand, when pH higher is than 8, titration rate is fast, but only due to an interfering esterification side reaction which produces water, resulting in an vanishing endpoint. Thus, the optimal pH range for the Karl Fischer reaction is from 5 to 8, and highly acidic or basic samples need to be buffered to bring the overall pH into that range. 

صفحه 31:
What are the two types of Karl Fischer Titration? 1( Volumetric KFT 2( Coulometric KFT 

صفحه 32:
۶ در تیتراسیون کولومتریک مخلوط کال فیشر دیگر حاوی ید با عیار ثابت نبوده» بلکه ید مود نیاز از اکسیداسیون محلول پتاسیم یدید در روی الکترود بدست آمده و باعت اکسیداسیون انیدرید سولفور و در مجاورت آب می شود. بمحض تمام شدن آب. پایان واکنش توسط جریان الکتریکی ایجاد شده بين دو الکترود پلاتینی مشخص می گردد. مخلوط کاریل فیشر فارماکوپه مذکور را به روش زیر تهیه می نمایند: 

صفحه 33:
۶ در تیتراسیون کولومتریک مخلوط کارل فیشر دیگر حاوی يد با عیار ثابت نبوده» بلکه ید مورد نیاز از اگسیداسیون محلول پتاسیم برمیددر روی الکترود بدست آمده و باعث اگسیداسیون انیدرید سولفور و در مجاورت آب می شود. بمحض تمام شدن آب. پایان واکنش توسط جریان الکتریکی ايجاد شده بين دو الکترود پلاتینی که هر کدام در بخش کوپک کاند و یا بززرگ آند قرار دارند مشخص می گردد. مخلوط کاریل فیشر فارماکوپه مذکور را به روش زیر تهیه می نمایند: 

صفحه 34:
‎٠‏ مخلوط کارل فیشر. 096 :200) گرم ید را در مخلوطی از 7000© ميلى ليتر متانول و 07000 ميلى ليتر پیریدین خشک حل نموده دمای انرا به درجه خرارت محیط می رسانند. در یک بشر دیگر که حاوی ‎COO‏ میلی لیتر پیریدین خشک بوده و در حمام بخ قرار دارد؛ آنقدر گاز دی اکسید گوگرد خشک وارد می نماید تا محتویات آن به حجم دویست میلی لیتر برسد. در نهایت این محلول را آهسته آهسته به مخلوط متانولی ید - پیریدین اضافه نموده يس ان هم زدن کامل آنرا حدود 10) ساعت به حال خود گذاشته سپس فاکتور آنرا مشخص می نمایند. 

صفحه 35:
‎٠‏ هر ميلى ليتر از اين مخلوط تازه تهیه شده معادل پنج میلی گرم اب می باشد که اين عدد در اثر گذشت زمان تغییر می نماید. در محلولهای جدید کارل فیشر به جای متانول از حلالهای دیگری از قبیل اتیلن کلیکول منومتیل اتر استفاده شده و بعضاً فاقد پیریدین می باشند. 

صفحه 36:


صفحه 37:
تقطیر يا آزئوتروپیک یا تقطیر یا تولونن: - ‏اساس اين روش که بیشتر برای تعیین میزان آب در‎ : ٠ ‏اشکال داروئی مایع مورد استفاده قرار می گرید» در بخش‎ ‏کنترل محلولهای تزریقی شررح داده شده است.‎ 

صفحه 38:
آزمایش بر روی فلزات سنگین (ع2ع۳ ۳۷ عاهه() برمجباا) این تست ها که به صورتهای مختلف انجام می گیرندبر اساس ترکیب یونهای سولفید حاصل از تیواستامید و يا سدیم سولفید در محیط اسیدی» با یون فلز سنگین مثل سرب و ایجاد سولفید رنگی از فلز سنگین بنا شده اند. تعیین تقریبی غلظت یون فلز سنگین در نهایت از مقایسه رنگ ایجاد شده با رنگ یک محلول شاهد که حاوی مقدار مشخص و مجاز ( در حد فارماکوپه) از سولفید با فلز سنگین انجام می گیرد. 

صفحه 39:
در روش فارما کوپه آمریکا بجای تیواستامیدو یا سدیم سولفید مستقیماً از محلول هیدروژن سولفید استفاده می شود. + + CWSOC(G)OWE + LEO > 0G + CHSC(O)OLE + © ‏+راك‎ D = Wi, Pb, Cd, Wy) 

صفحه 40:
NH> 3 CH 

صفحه 41:
خاکستر سولفاتی (92) سب۳)): * خاکستر سولفاتی گویای درصدی از ترکیب آلی است که در اثر سوزانیدن با اسید سولفوریک باقی می ماند. :له 

صفحه 42:
* در عمل یک گرم از نمونه داروئی را در یک بوته چینی با وزن مشخص و ثابت. دقیفاً توزین و سپس آنرا با کمی اسید سولفوریک مرطوب نموده به آهستگی و با احتیاط سوزبانیده و در نهایت پس از سرد شدن بوته چینی و محتویاتش مجدداً آنرا توزین و بدینوسیله بمقدار خاکستر, سولفاتی که معرف وجود بعضی کاتیون ها است پی می برند. 

صفحه 43:
OGP * فارماکوپه امریک به جای خاکستر سولفاتی تست باقیمانده سوزانيدن ‎hel 2 48 15 (Residue vo Tquiioa)‏ تعيين همان املاح غیر فرار همراه با ماده آلی است؛ توصیه می شود. طبق روش این فارماکوپه ابتدا یک تا دو گرم از نمونه مورد آزمایش را در یک بوته چینی که وزن آن قبلا تثبیت و دقیقاً مشخص گردیده است» توسط شعله سوزانیده و سپیس سرد می نماید. 

صفحه 44:
پس از اضافه نمودن یک میلی لیتر اسید سولفوریک غليظ بوته جيقى :را بدوأً و تا از بین رفتن گازهای صفید رنك بملايمت سوزانيده سيس آنرا در یک کوره الکتریکی دارای حرارت 0000© درجه سانتى كراد قرار مى دهند تا كربن ايجاد شده تحليل برود در نهايت بوته جينى را در دسيكاتور خنى و سيس توزين نموده از تفاضل وزن ها بمقدار باقی مانده سوزانیدن که ناشی از وجود املاح غير فرار معدنی است پی می برند. احتمالاً مرحله سورانیدن با اسید را بایستی چندین بار. تکرار کرد تا وزن بوته چینی و محتویاتش تثبیت گردد. 

صفحه 45:
* مرز. مجاز باقیمانده سوزانیدن که بر. حسب درصد ارائه می گردد» بر حسب نوع ماده داروئی معمولاً بين نیم تا یک در هزاراست. 

صفحه 46:
موادی که به سهولت به کربن تبدیل می گردند در این تست از مقایسه شدت تغییر رنگ نمونه پودر شده که به آن مقدار مشخصى اسيد سولفوريك (0©90) 1000 افزبوده مى شود با رنگ یک محلول شاهد» پی بمقدار تقریبی ناخالص مى برند. طبق منوگرافهای مربوطه بعضی مواد در اين آزمایش احتیاج به حرارت نیز دارند. 

صفحه 47:
کاهش وزن در اثر سوزاندن (مطانمی ‎(Loss po‏ ‎٠‏ اين آزمايش تقريباً مشابه تعيين خاکستر سولفاتی بوده با این تفاوت كه نمونه را بدون اضافه کردن اسید در کوره و یا آوون مناسب سوزانیده مقدار ماده ذغال و خارج شده را پیدا و بر حسب درصد محاسبه می نمایند. 

صفحه 48:
ناخالصی های ‎call‏ فرار (عانهایر) ی ‎(Ieopurities‏ این آزمایشات که به روش های مختلف گاز کروماتوگرافی (90)) بر روی بعضی مواد اولیه مورد استفاده داروسازی انجام می گیرد؛ بیشتر برای اطمینان از. عدم وجود مقادیر غیر مجاز از حلالهای آلی مانند بنزن؛ کلروفرم» دی اوکسان» متیل کلرید و تری کلراتیلن در نمونه مورد آزمایش است. © 0 

صفحه 49:
* درمواردی که تولید کننده ماده یا مواد مشهور و مطمئن باشد» می توان ازانجام این تست صرفنظر کرد. میزان مجاز اين ناخالصی ها در جداول فارماکوپه و يا در برگ انالیز ذکر گردیده و معمولاً نبایستی مجموعا با ناخالصی های معمولی بیش از دو درصد ماده مورد آزمایش را تشکیل دهد. 

صفحه 50:
مواد يا ناخالصی های وابسته (لعهلع3) ‎(Cowpoucds‏ ‎٠‏ این ناخالصی ها اغلب از حاصل نجزیه و یا از موادی که در سنتز و تهیه دارو بکار برده شده اند تشکیل می شود. نام اين ناخالصی هاء نحوه شناسایی و اندازه گیری آنها و مرزهای مجاز هر کدام از آنها برای هر ماده یا محصول را می توان در همان منوگراف مربوطه فارماکوپه پیدا نمود. در بعضی موارد روشها و خواسته های فارماکوپه های معتبر و جدید نیز کافی نبوده و بایستی از روشهای آنالیز اختصاصی و دقیق که در ژورنال های علمی منتشر شده اند و یا از ووشبهای آنالیز ا(ختسباسبیو اققیق که ثرآوورتال های علمی منتشر شده اند و یا روشهای ابداعی خود کارخانه تولید کننده (بشرط معتبر بودن) استفاده نمود. 

صفحه 51:
‎٠‏ يك مثال بارز در اين خصوص كنترل يودر سايمتيدين بعنوان ماده اوليه است. سايمتيدين داروئى بايستى از يلى مورف 9) تشکیل شده باشد و وجود حداكثر تا دو درصد يلى مورف ) در پودر دارونی مجاز است. جهت تعيين مقدار اين ناخالصى حتى در فارماكويه هاى جديد نيز روشى مناسب و دقيق ارائه نكرديده است در صورتيكه در رفرانس ها مى توان به روشى با استفاده از طيف سنجى مادون قرمز برای شناسانی و حتی تعیین درصد پلی مورف () دست یافت. در این روش که در آزمایشگاههای کنترل دارو و مورد استفاده قرار می گیرد» جذب نمونه در 066-0860 0072 تعيين و با استفاده از یک فرمول ساده مقدار( ناخالصی پلی مورف 6) مشخص ‎GA‏ گردد. 

صفحه 52:
۰ Cobworpkisw ‏موی لاو واه رو سوه سوت و‎ io est ‏ما‎ ‎swore ros. oe Porn or crys pinche. 

صفحه 53:
* اپی نتراسیکلین انیدرونتراسیکلین» اپی انیدر و تتراسیکلین ناخالصی های خطرناک تتراسیکلین در مواد اولیه و یا محصولات دارونی انها می باشند كه خصوصاً اپی انیدر و تتراسیکلین می تواند باعث سندروم فالکونی و از کارافتادگی کلیه ها شود. میزان اين ناخالصی ها را می توان با روش ۶),-360) ابداعی کاظمی فرد و همکاران بدقت تعيين کرد 

صفحه 54:
MNC =Minoeyeline OTC ~Oxytetracycline TC =Teiracycli DMC = Demeclocyeline CPC Chlortetracyeline MTC ~ Methacyeline DC =Doxyeyeline ina epi -tetracyline >=pi -anhydrotetracyeline c= anhydrotetracyel ine Tinie 

صفحه 55:
۰ بعنوان مثال استفاده سهوی از دی اتیلن گیکول به جای حلال پروپیلین گلیکول در شربت پارا اساتامبول در موارد متعددی حتی در کشورهای پیشرفته نیز تلف شدن نعداد زیادی انسان را به همراه داشته است. در حقیقت عدم وجود یک آزمایش ساده و اختصاصی شناسانی برای پروپیلین گلیکول» تشابه ظاهری زیاد و سهل انگاری مسئولین آزمایشگاه کنترل در موارد گزارش شده زیر موجب فاجعه گردیده اند. این جابجایی در سال 100 در امریکا و در سال 3 در هندوستان موجب مرگ انسان های بسیاری شد. پس از ان در سال 196600 در کشور نیجریه حدود صد کودک و در سال 96080 در بنگلادش تعداد زیادی از کودکان دراثرمصرف شربت پارااستامبول تلف گردیدند. 

صفحه 56:
(Patal rec! Pours coused by diethpleae ‏ذأ ارات‎ poruvetavol eld | the Duocidesh epidewir مج (سصه DOUVHOOEO LOOK (1) | OCOHHROK.D. B. (() ; ROOHO ©. (1) ; ROWOHO ©. ; 0000000900 ‏بل بل‎ | OCOD (WO. b. ; OPPkctoale) ds ow ely adeurs | udror(e) OPPicara(=) (Q) Okcigs Ohh how. dep. cephrvlocy, Dhera, BPDOLPDEGW Peover | Oooo Obpea Do deerotce he cane of uke Rereusr ta he wnober of ohkdara wk waexphiard rewd Pak. eong-Ouse-crira shady. GeterrOhkiren's kreptd m Okuba, Domkbok. Oubert-Ourrs were of 200 ‏تفای‎ uk radi) ucexphiord read Poke {roxio were OO) ‏اه موی رت فان‎ read ‏اوه سم‎ : ‏و وی مق‎ hoop sharers JG weeks Per kenny (OW. Dan etcove ‏و( مج‎ ‏ما‎ ro paras ni ckard ‏خان مهو لا سم لمی مهد مامتا لحي‎ 0 ‏سا‎ oP paraceknea Proxy pao ‏مان لب تسف وان من‎ wrk oa eal end ‏موی‎ Por fer read Pakire, chided wk randy wxerxphated red Pakire were sient (P<O.DG) wore ‏رادلا‎ kev kerrarmornndy (GO% v 09%), rerkecrn (0% v OD%), oral kyvertewearm (GO% v 09%) ; ] ukiher sonny oruae crue (wou CUO) peel y OF? pvell) aan ‏ميا‎ serv ‏سیم مامتا‎ (O. excell) 7 Fra ‏وف مها‎ rani Por Fever (O% v 0%) jw hae repel a bra of parurerncol showy rect detour cool (XD% v D%) ; ve 7 have shed fompad (D% v 00%). Deyo york ura ‏و اه‎ UO bole of parecer, Brose? of OO) braxmk: ‏ام‎ ha he (2 ‏ص بيجا اجيج وي ن وا ری‎ he de of parame ‏ی بلج مرا‎ oF rend ‏حمطي‎ ‎cored by O(P%, onl ower oF ‏لو ماقم ای‎ byy OP %, Or ‏ی‎ ‏لامتحا واه اتسوا الب ما‎ Por ‏ای اه ان ماه‎ red Pore ‏رت‎ 

صفحه 57:
* اثبات مواد افزودنی در بچ های تولید شد از فراورده های داروئی تا چندی بیش اجباری نبود. امروزه با وضع مقررات جدید و تغییرات در اصول اولیه ‎GOR‏ سعى بر اين است که پروسه تولید ونوع بسته بندی بصورتی تحت کنترل باشند که از هر نوع جابجائی سهوی و یا عمدی مواد اجتناب شود. 

صفحه 58:
‎٠‏ طبق مقررات در کشور آلمان و برخی دیگر از کشورهای جامعه اروياء هر ماده کمکی و افزودنی نیز بایستی بعنوان ماده شیمیایی درای اثر فارماکولوژیکی تلقی گردیده همانند مواد مزثره در مورد آزمایشات شناسائی» خلوصء سنجش میزان و حتی پایداری قرار كيرد و بدين جهت مقامات بهداشتی این کشورها جهت صدور پروانه ثبت و توليدء خواستار ارائه روشهای مناسب آنالیز مواد افزودنی نیز از تولید کنندگان مس شوند. اين آزمایشات بایستی اغلب پس از استخراج با روش های ویژه و کاملا انتخابی و همانند آزمایشاتی که بر روی مواد موثره و یا افزودنی خام صورت می گیرند» انجام می شون ‎ 

صفحه 59:
یکی از مسائل مهم در کنترل محصولات و فراورده های داروئی ۰ انتخاب روش استخراج مناسب مواد مورد نظر اعم از مواد موتره و یا جانبی می باشد. با وجود اینکه حتی در فارماکوپه های جدید برای شناسایی» نعیین غلظت و خلوص این فراورده های» روشهای شیمیایی کلاسیک نیز توصیه شده اند» ولی در عمل اغلب روشهای دستگاهی مورد استفاده قرار می گیرند.امیتاز این روشهای دستگاهی دردرجه اول دقت و سرعت عمل می باشد و بخصوص مثلاً با ثبت و ارزیابی یک ) می توان در یک مرحله علاوه بر شناسانی مواد مورد نظر» ( (,ا۳),!"کروماتوگرام .همزمان خلوص و غلظت آنها را نیز نمود 

صفحه 60:
‎٠‏ سنجش ميزان مواد مؤثره وايسته به نوع ماده و وابسته به فرم دارویی می باشد. امروزه تا حدی از اهميت تیتراسیونهای کلاسیک کاسته شده و اغلب با استفاده از روش های دستگاهی مدرن مانند 0راحل رل گاز کروماتوگرافی و انواع متدهای اسپکتروفتومتری و الکتروشيميایی می توان علاوه بر افزایش دقتریال سرعت و صحت کار آزمایشات شناسانی»خلوص و سنجش کیزان را در یک مرحله انجام داد. روش کار برای سنجش میزان هر ماده یا فراورده دارونی معمولاً آخرین قسمت از منوگراف در فارماکوپه ها را تشکیل می دهد. 

صفحه 61:
کنترل اشکال مختلف داروها داروهای جامداورال (دهانی) و پراورال (بلعیدنی یا از راه دهانی) 

صفحه 62:
نمونه داروهای جامد اورال» قرصهای بوکال (لپی) لینگوال و ساب لینگوال (زبانی و زیر زبانی) و جویدنی می باشند که ,در دهان ار نموده و یا در همانجا جذب می گردند 

صفحه 63:
* در مورد اغلب ‎Gn!‏ اشکال داروئی بایستی علاوه بر کنترل محصول نهانی (0<0)) در جریان ساخت نیز یک سری كنترل دقيق حين توليد (1020) انجام شود. اين آزمايشات ارگانولیتیکی (با اعضای حسی) و فیزیکی که اغلب به ظاهر دارو» وزن» زمان متلاشی شدن» سختی و غیره می باشند» اکثرا جهت هدایت ماشینهای تولیدی و جهت بهتر نمودن کیفیت محصول انجام گرفته» ولی نتایج آنها را می توان برای ارزیابی و قضاوت در کنترل های نهائی نیز مورد استفاده قرار داد. 

صفحه 64:
* اندازه كيرى ريطوبت كربانول ها قبل ان پرس کردن فیزیکی از آزمايشات ‎eal (TPO)‏ جون كاهش يا افزايش آن از مرز. مجاز علاوه بر اثر بر روی مرغوبیت دارو بر. هدایت دستگاهها نیز اثر دارد. رطوبت زیاد گرانول ها علاوه بر چسبندگی به سنبه هاء دوام قرص در برابر فشار را کاهش داده و می تواند باعث هیدرولیز مواد نیز بشود. 

صفحه 65:
‎٠‏ آزمایشات ارگانولپیتیکی کنترل نهائی بر روی اين داریو شامل کنترل ظاهر ومشخصات ظاهری بو و مزه رنگ » فرم» مختصات سطح خارجی؛ عدم وجود لکه در روی آنهاء تغییر رنگ» شکاف و یا قطعات و ذرات ریز و ذرات خارجی می گرددو در مورد قرص های جوشان و یا گرانول هائی که پس از. حل شدن در آب مصرف می گردند» بایستی ظاهر محلول آنها نیز از لحاظ صاف بودن؛ رنگ بو و مزه بررسی شود. 

صفحه 66:
در ک پسول‌هایژ لائینی‌سخت‌محتویاتفیز می‌بایستی‌از نظر ظاهری بررسیو کنترل‌شوند چون‌لینک پسول‌ه را می‌توان‌به سهولت . باز نمود کنترل های فیزیکی اين اشکال داروئی شامل تعبین ابعاد» ثبات فیزیکی» سختی» فرسایش» انحراف وزن» زمان از هم پاشیدن» .اندازه ذرات» کاهش وزن در اثر حرارت است تعيينو کنترل‌هایفیزیکوشیمیایی‌شامل‌ت ستعلا اسانی ‎PW‏ ‏و تعیین‌مقدار و تعیینناخاصی‌ه و ترکیپاتن اشی‌از تجزیه ..مواد موثرم و همچنین‌آ زمایشیکنواختی‌میزان‌مادم مزثرم می‌باشد 

صفحه 67:
به فرم ظاهری یک دارو بایستی در حقیقت در موقع برنامه ۰ ریزی جهت تولید آن توجه بسیار. داشت. تا اين فرم داروئی جدید علاوه بر قابل پذیرش بودن دارای یک اختلاف ظاهری نیز با دیگر فراورده های آن کارخانه باشد. این مسئله بریای اجتناب از اشتباه گرفتن داریو ها نیز مهم است. وجود لکه بر روی سطح خارجی می تواند نمایانگر تجزیه ماده موثره و یا آلودگی میکروبیولوژیکی باشد. همچنین و یا جدا شدن سطح (مسنم‌نسیرا) لایه ای شدن قرص علایمی در جهت کیفیت (۳7۳)) خارجی قرص ..نامناسب ناشی از ساخت تولید بد می باشد 

صفحه 68:
‎٠‏ بو: بوی داروهای جامد در حقیقت ترکیبی از بوی ویژه مواد اولیه مورد استفاده است و بندرت با معطر نمودن دارو آنرا تغییر می دهند» ولی تغییر بوی خود دارو می تواند نشانه تغییرات ناخواسته مانند آلودگی و تجزیه میکروبیولوژیکی و یا تجزیه شیمیایی به یک ماده فرار باشد (مثل آسپرین). ‏۰ علاوه بر این می تواند نمایانگر وجود باقیمانده حلالهای مورد استفاده در حین فرایند تولید از قبیل حلال های فرار آلی باشد. آزمایش بو بایستی بر روی حداقل بیست عدد از فراورده های ‎dala‏ ‏داروئی مثل قرصء کپسول و یا مقدار متعادل و متناسبی پودر و یا گرانول مستفیماً پس از باز کردند بسته بندی انجام گیرد. 

صفحه 69:
اشکال (0<0<)) و کنترل نهائی (16۳6) کنترل های ضروری در جریان تولید جامد داروئی اورال 

صفحه 70:
الفد ازمايشات اركلتوليتيكن يا يا اعضاى a ‏بوإقرصياى جوهان قبل و بعد از حل کرد‎ ‏عزه #قرسهاى جوشان قبل و بعد از دل‎ ‏كيف‎ SBI اسختى إدر مورد دراه ها فقط بر روى هستة). قرسيش انعراف میزان زعان ماقي دن لام إدر عورد مواد ماثره حساس ‎(Pie‏ ‏كافش وزن در اثر حشك كردن اندازه ذرات ابعاد قراورده [قرس,دراز) we OSE شتاسانی ماد مؤترة ‎BES Slee iit‏ (at ole gu) ‏رماش اتحلال‎ د- کتترلهای میکرویولوزیکی: تعییتعداد اجرام آزمون سترونی رم eons shea كيسولهاق 

صفحه 71:
* طعم: مزه یک فرم داروئی جامد می تواند برای بیمار دارای اهمیت ویژه ای باشد. اين نکته بیشتر برای داروهای اورال (بوکال» لینگوال و جویدنی) و داروهای خوراکی اطفال مهم است. چون طعم داروها توسط مواد موجود در دستور ساخت تعیین می گردد؛ بایستی در موقع تهیه دستور ساخت» تنوع و طعم مناسب در نظرگرفته شود. 

صفحه 72:
* تعیین و مقایسه ابعاد (قطر» ضخامت و غیره): بعنوان مثال این قسمت بعنوان یک کنترل حین تولید يا نهایی بر روی 0 قرص يا دراژه و با استفاده از کولیس انجام مى گیرد. 

صفحه 73:
انحراف وزن یا یکنواختی ‎Orkh Ouriaiod .OuPorsiy oP) eo‏ ععب()): کنترل وزن در حقیقت یک کنترل مقدار موثره (بخصوص برای داروهائی مانند آسپرین و ویتامین ث که مقدار ماده موثره شان زياد است) نيز می باشد» چون انحراف وزن عموماً به دوز دارو نیز وابسته است. در تمامی فارماکوپه ها دستور‌های ناده ای جهت تعیین انحراف وزن تعداد مشخصی ازیک مجموعه فراورده (مثل بيست عدد قرص) تعیین انحراف وزن یکایک قرصهای اين مجموعه بیست عددی از میانگین و مقایسه میزان انحراف میانگین با وزن مورد نظر تولید کننده در نظر گرفته شده است. انحراف مجاز فارماکوپه ها وابسته به وزن و عموماً بين 6 تا 06 9۵ است. بعضی فارماکوپه ها برای تعداد ده درصد از کل تعداد نمونه های یک فراورده (مثلا 0 عدد از بیست عدد) مرز وسیع تری را در نظر گرفته و انحراف وزنی تا حدود دو برابر را مجاز دانسته اند: 

صفحه 74:
شکل داروني قرص هاي معمولي بي پوشش, با پوشش نازك ‎eld‏ جويدني و جوشان دراژه ها با وزنهاي مختلف كيسولها وزن اعلام شده ‎x(mg)‏ X<=80mg X= 81-249 ms 2 < 20 X <300 mg انحراف مجاز وزن اعلام شده از میانگین وزن ‎(mg%)‏ ‏5+ يعني ميالكين وزن ‎٠١‏ قرص پنجاه ملي‌گرم ميتوائد بين 4/6/5 ميلي كرم باشد. 2 9 انحراف مجاز وزن یکایک نموه ها از وزن میانگین (م9ییس) براي ‎١6‏ قرص حداكثرم09 + و براي ۲ قرص حداکثر 2096 + براي ۱۸ قرص حداکثرم59. + و براي ۲ قرص حداکثر 1596 2 براي ۱۸ فرص حداکثر 596 + و براي ۲ قرص حداکثر 10% + براي ۱۸ نمونه حداکثر 1096 :1 و براي ۲ نمونه حداكثر 2096 + براي ۱۸ نمونه حداکثر 10% و براي ۲ نمونه حداکثر 2096 براي 18نمونه حداكثر7.596 + و براي ‎"١‏ نمونه حداكثر 1590 2 

صفحه 75:
بعضی رفرنسها جهت قرصهای بدون پوشش آزمایشاتی را با توزین بیست قرص بصورت مجزا توصیه نموده اند. در این آزمایشات بر حسب وزن قرصهاء هیجده قرص مجاز به داشتن درصد اختلاف وزنی با میانگین به میزان ذکر شده در زیر بوده و فقط دو قرص می توانند دارای اختلاف وزن تا دو برابر مقدار ذکر شده با میانگین باشند. میانگین وزن قرص بر حسب میلی گرم پالاترین درصد احتلاق وزنی مجاز تا 130 میلی گرم 0 3 130-4 میلی گرم 5 42 بيش از 324 میلی گرم ‎tas‏ 

صفحه 76:
* فارماکوپه آمریکا آزمایشی بنام یکنواخت بودن واحد دوزاژ شده (طاه() عوموم) و رسب«()) برای اين شکل دارونی توصیه نموده است. طبق این فارماکوپه آزمایش مذکور در اشکال دارونی به میزان ماده موثره آن ها کمتر از 706960 وزن کل مى باشد در اصل با استفاده از تعیین میزان یکنواختی محتوای تک تى ‎all (Ovateu- OuPoraiy) sy Ge ashy‏ می گیرد. 

صفحه 77:
۶ . در مورد کپسول ها وزن ده کپسول پروسپس پوکه های خالی آنها به صنورت نجزا و تک تک را مقخص نموده از تفاضل وزن به مقدار محتویات کپسول و انحراف وزن آنها پی می برند. فارماکوپه امریکا مرزی برای انحراف وزن مجاز. اشکال داروئی تعیین ننموده و نیز تعيين انحراف وزن را برای قرص های بدون روکش که مشمول آزمایش یکنواختی میزان ماده موثره هستند توصیه ننموده است. 

صفحه 78:
‎One:‏ اندازه ذرات ‏* اين ازمایش بایستی بعنوان کنترل ‎(IPO)‏ برای مشخص نمودن اندازه تمامی گرانولها قبل از متراکم کردن انجام می گیرد» چون اندازه ذرات باری بسیاری از خواص و مشخصات قرصها مثل استحکام مهم می باشد. این آزمایش همچنین به عنوان یک کنترل نهائی بر روی گردها و گرانول های خوراکی نیز انجام می شود. اندازه گیری بصورت ساده و با استفاده از الک های آزمایشگاهی با منافذ استاندارد» استفاده از میکروسکوپ های مخصوص و يا دستگاههای لیزری انجام می شود. 

صفحه 79:
‘PW ops * تعیین رام داروهای جامد فقط در حالات استثنائی» مثلاً در موقعیکه یک هیدرولیز تابع رام در فرم نهائی دارو انجام گیرد» ضروری می باشد. اندازه گیری رام معمولاً در محلول نمونه حاوی 160 نیترات پتاسیم و یا به صورت سوسپانسیون حاوی (۵66 نیترات پتاسیم (برای ایجاد قدرت يونى كافى بدون تغيير ‎pL bes (pW‏ متر انجام می گردد. 

صفحه 80:
{oss va Depry , LOM) o2§ ‏کاهش وزن در اثر خشک‎ اين ازمايش هم در كنترل (1062))و هم برای کنترل نهائی ضرورى استء چون رطوبت باقیمانده در گرانول ها بر روی عمل يرس كردن اثر گذاشته (چسپیدن به سنبه ها و غیره) و همچنین مقدار رطوبت می تواند مثلا در قرصها تغییرات مختلفی را در جهت کاهش مرغوبیت مانند تجزیه» تاثیر بر روی زمان از هم پاشیدن» میزان و سرعت حل شدن» سختی و غیزه بوجود اورد. در فارماكويه ها معمولاً تعيين مقدرا رطوبت به روش گراویمتری 5 استفاده از دسیکاتور حاوی مواد جاذب الرطوبه» اون معمولی و یا تحت خلاء و در درجه حرارت محیط و یا افزايش يافته توصیه گردیده و فقط در مورد مواد خاص مانند بعضی آنتي بیوتیک ها و آتروبين» اندازه گیری درصد آب بروش تیتریمتری کارل فیشر ادشده است. 

صفحه 81:
استحکام مکانیکی: ‎٠‏ ازمایشات استحکام مکانیکی قرصها شامل سختی در سقوط سختی يا مقاومت دربرابر فشار و فرسایش می باشند. ‏+ در آزمایش سختی در سقوط قرص را از ارتفاع یک متری بر روی یک قطعه چوب می اندازد که نبایستی بشکند. سپس بیست قرص را وزن نموده و از ارتفاع یک متری و توسط استوانه ای به قطر 6/2 سانتی متری آنها را بر روی یک صفحه شيشه ای انداخته و در پایان پودرها و قسمتهای شکسته شده را از قرصهای سالم جدا و وزن می نمایند. 

صفحه 82:
* سختی:مقاومت شکل داروئی در برابر شکستگی در اثر فرایندهای گوناگون مثل سقوط و فشار اطلاق می گردد. مقاومت در برابر فشار توسط دستگاههای مخصوص سختی سنج (هوج ملس ,1 ) مختلفی مانند انواع ‎Grek « PPizer ¢ Weberteta « Gobteuciger‏ انجام می گیرید. 

صفحه 83:
* سختی یک قرص در حقیقت نشان دهنده استحکام مکانیکی آن می باشد. در صورتیکه سختی یک قرص بیش از حد استاندارید باشد. فرایند های فاریماکوکینتیکی و فارماکودینامیکی دارو تحت تاثیر قرار می گیرند. در آزمایشات تعیین سختی ابتدا سختی () قرص را به دست آورده و سپس میانگین آن را گزاریش میکنند. 

صفحه 84:
:فرسايش ‎٠‏ براى تعيين ميزان فرسايش و تردى فرم هاى داروئى توليد شده» از, دستكاه فرسايش و تردى ‎(Pricbiator,)‏ ‎Tester‏ جوزو !9)) استفاده مى كريدد. روش كار بدين صورت است که بعنوان متال ابتدا تعداد 060 عدد از قزص ها را وزن نموده و سپس در دستگاه فرسایش سنج با سرعت ‎OG‏ دور در دقیقه برای مدت زمان 66 دقیقه قرار داده و بعد از اين زمان مجددا نمونه ها راتوزین می کنند. 

صفحه 85:
بر اساس داده های بدست آمده و از رابطه زیر می توان :درصد فرسایش را محاسبه نمود ۰۸۵ )-رشاه۷<) مقدار 68 نشانگر وزن فرم های داروئی قبل از قرار دادن در دستگاه مقدار 9) نمایانگر وزن آن ها پس از آزمایش می باشد. میزان مجاز فرسایش حداکثر هشت در هزار است. ذکر اين نکته ضروری است که در صورت بروز پدیده ‎ULL 5! Ouppicry‏ بایستی تکرار گردد. 

صفحه 86:


صفحه 87: