گنبد در معماری ایران

گنبد در معماری ایران

اسلاید 1: گنبد در معماری ایران

اسلاید 2: گنبد کمبیزهگنبدی است که پلان بیضی دارد. با این توضیح که با شباهنگ و هنجار آهیانه را می زنند.به همین دلیل ساخت این نوع گنبد کار بسیار مشکلی است.

اسلاید 3: گنبدتقسیم بندی نوع گنبدهارکناراورچین

اسلاید 4: گنبد اورچین (پلکانی یا مضرس)

اسلاید 5: تحلیل اثر نیرو بر روی گنبدشکرگاه22.5

اسلاید 6: گنبدهای یک پوسته گنبدهای دو پوسته پیوسته گنبدهای دو پوسته گسستههورنو

اسلاید 7:

اسلاید 8: اربانه/گریوخشخاشی

اسلاید 9: رگ چيندورچين یا گرد چینتیغهپررومینحوه ساخت گنبدترکیناستفاده از شاهنگ و هنجار در ساختاستفاده از قالب گچ و نی در ساخت

اسلاید 10:

اسلاید 11: کاربرد شاهنگ و هنجار در ساخت گنبد

اسلاید 12: گنبد ترکین: در این نوع چیدن ، گنبد را بصورت ترک ترک اکثراً با قالب گچی می سازند و بعد فاصله میان ترکها را با آجر یا خشت پر می کنند .در اجرا تویزه های گچ ونی را ( نی در داخل گچ حالت آرماتور در بتن دارد ( روی زمین مطابق قوس مطلوب ( قوس گنبد ) می سازند و پس از تکمیل ، همه تویزه ها را در فضای موردنظر توسط ( وادارهائی ) سرپا نگه می دارند بعد بین تویزه ها را با آجر یا خشت پر می کنند . در این طریقه اجرا برخلاف انواع دیگر گنبد از شاهنگ و هنجار استفاده نمی شود .در گنبدهای مرتفع ترکین ترکها را تکه تکه ساخته و رویهم و کنار هم می چیدند به این ترتیب که تا ارتفاع معینی از گنبد یک سری ترک مشابه کنار هم قرار می گرفت و دور تا دور گنبد را می پوشانید بعد سری دیگری از ترکها که ارتفاع بعدی گنبد را شامل می شد روی ردیف زیرین قرار می گرفت و بهمین ترتیب چیدن ادامه پیدا می کرد تا ارتفاع گنبد کامل شود . برای اینکه نظم بهم نخورد همه تویوزه های تَرکی را روی زمین می ساختند سپس آنرا تکه تکه در مراحل مختلف بالا آمدن گنبد کار می گذاشتند .

اسلاید 13:

اسلاید 14: طریقه ساخت قالب نی و گچتصوير 34: قالب ني و گچ، ارگ بم،مأخذ: پروژه درسي طرح مرمت ارگ بم

اسلاید 15: در ساخت آهیانه ضخامت پاکار تا شکرگاه (22/5درجه) 1/16 دهانه است.از شکرگاه تا زاویه 45 درجه یک خشت کم می کنند. از زاویه 45 درجه تا ایوارگاه (67/5) درجه مجددا یک خشت می کاهند.از ایوارگاه تا نزدیکیهای تیزه یک خشت می کاهند.در نزدیکیهای تیزه چون امکان اجرای گنبد بصورت بقیه قسمت ها میسر نیست لذا در نزدیکیهای تیزه سوراخی باقی می ماند که هورنو می نامند که اجرای پوشش آن باید بصورت طوقه چینی (پوشش دهانه چاه) باشد.ایوارگاه 67/522/5

اسلاید 16: گاهی نیز از داخل پوشش زیرین کنبد بسیار کم خیزی می بینیم که آهیانه نیست و پوشش سومی است که در زیر آهیانه اجرا کرده اند و به آن کمرپوش می گوییم.آهیانهخود

اسلاید 17: پوشش سه پوسته مجزا در زیر گنبد ملاحسن کاشی

اسلاید 18:

اسلاید 19: 1- خاگی (هلوچین کند)2- چیله یا سیلو (هلوچین تند)3- بستو (پوشش اکثر یخچالها)4- سبویی یا چمانهمعمولاً قوس آهیانه مازه دار است مگر در دهانه های بزرگ برای تحمل بار بیشتر.انواع پوسته های آهیانه

اسلاید 20: 1- شبدری تند 2- شبدری کند3- قوس پا تو پا4- سروکقوس خود همیشه تیزه دار است.انواع پوسته های خود

اسلاید 21:

اسلاید 22:

اسلاید 23: گنبدخانه : زمینه گنبدبشن : قسمتی که روی زمینه تهرنگ بصورت مکعب بالا می آید.چپیره : قسمت انتهایی بشن به شکل مربع یا مستطیل که با چپیره کردن تبدیل به دایره می کنند و گنبد روی آن سوار می شود.چپیرهساختار گنبدشکنج (چین و چروک)گوشه سازیاسکنجترمبهبا چوبفیلپوشپتکینپتکانهطاق بندیکاربندی

اسلاید 24: دو طاق اریب که همدیگر را در یک نقطه قطع کرده اند.اسکنجبا توجه به اینکه نیروهای وارده در گنبد به گوشه ها منتقل نمی شود، نوع اجرای گوشه سازی تاثیری در سازه (افریز) گنبد ندارد.

اسلاید 25: فیلپوش

اسلاید 26: ترمبه پتکینکنج پیش آمده یا پیش آوردن تدریجی دیوار

اسلاید 27:

اسلاید 28: ترمبه پتکانهبه چند ردیف طاقچه میگویند که روی هم سوار شده و جلو آمده باشد تا گوشه سازی را کامل کند.

اسلاید 29:

اسلاید 30:

اسلاید 31: طاقبندی: ساختن طاقچه روی طاقچهشکنج طاقبندی و کاربندی