صفحه 1:

صفحه 2:
کر بوهبُدرات | > و4 ۵ ۳

صفحه 3:
کربوهیدرات‌ها ‎cae aed hea) eases 2‏ الدثيد يا كتونهيدره”. ‎Jb‏ مىدانند. هيدراتهاى كربن از انم‌های کرین. هیدروین و اکسیژن تشکیل شددائد. ا ‎Segoe gee)‏ ساختار ؛ کربوهیدرات‌های خالص شامل انم‌های کرین. هبدروزر, و ا"سبزر, هستند با نسبت ملکولی 1:2:1 که فرمول عمومی. ‎Cn(H20)n‏ را تشکیل می‌دهند. با لین وجود, خيلى از كربوهيدراتهاى مهم از اين قانون مستثنى هستند (مثل ریز و ارول كه بدين ترتيب أنها را مستقيما نمىتوان كربوهيدرات خوائد. كاهى وقتها تركيبلتى كه شامل عناصر ديكرى نيز مى شوند را هم كربوهيدرات ميخوانند(مثلاً جيتين كه شامل نيتروزن نيز است). دسته‌بندی کریوهیدرات‌ها کربهیدرات‌هاا به صورت تک پاحدی هستند (قندی‌تک‌ها با مووساکاریده) رت رز لین زیر واحدها هستند که به ترتیب هادوقندى (يا دىساكاريد)ها. جندقندىها (يا البكوباكاريدها) و ساکاریدیلی‌ها نامیده می‌شوند. دوقندی‌ها لاکنوز یا قند شیره ساكاروز يا شكر و مالتوز يا قند مالت, نموندهابى از دىساكاريدها هستند. 2

صفحه 4:
يلى ساكاريدها ‎is ea‏ ا ا لس الال ی 00 ارند. مهم تین بلس فادها ‎se‏ نشاسته - آمیلون ‎tee cos‏ کی رات ‏نشاسته کربوهیدرات ذخیره‌ای در گياهان ( سیب زمینی. ۰ نان, برنج و ..) است که از بهم پیوستن تک فندی‌ها به اشکال مختلف حاصل می‌شوند و در بدن پس از گوارش مالتوز تبدیل شده و سرانجام به تک‌قندی‌های گلوکز, فروکتوز و یز میا دب و ار پخش می‌گردد. ‏کلیکوژن تنها شکل ذخیره اثرژی به صورت قند در بدن انسان است. مقدار ذخیره گلیکوین در انسان 350 گرم است. حدود. 0 یا 108 گرم گلیکوژن در کید است و بقیه در ماهیچه‌هاست. مقدار ذخیره گلیکوژن در بدن انسان به اندازه این است. که نیازهای نصف روز انسان را تأمین می‌کند. بدین صورت که فردی گرسنه است و غذا نمی‌خورد. گلیکوین کبدی, قند. خون وی را تأمین می‌کند و گلیکوژن ماهیچه‌ها. نیازهای عضلانی را تأمین می‌کند. زمانی که گرسنگی دوم اتفاق می‌افتد. زمالی است که گلیکوین کبدی تخلیه شده و گلیکوپژن که تحت تأثیر زساید (آلزیم) فسفریلاز قرار می‌گیرد كليكوزن كبدى است نه كليكوزن ماهيجه. ‎

صفحه 5:
0 | سلولر نيز بلىساكاريدى است كه در كياهان توليد مىشود. تفاوت ساختمانی ن با نشاسته لین است که در سلولز پیوندهای . بتا ۱به ۴ وجود دارد اما در روده پستاندرانآنزیمی برای تجزیه آن وجود ندارد. در روده نشخوار کتندگان سلولز توسط آنزیم سلولاز که توسط یاکتری‌های روده‌ای آنها تولید می‌شود تجزیه می‌شود. سوخت وساز کربوهیدرات‌ها کربوهیدراتها به گلوکز تبدیل می‌شوند و گلوکز به دو طریق در بدن دگر کت یا سوخت‌وساز (متابولیسم) هوازی می‌شود: دگرگشت هوازی گلوکز: بدین صورت که ابتدا مولکول گلوکز می‌شکند و دو مولکول اسید پیرویک ایجاد می‌کند, اسد پیرویک دکریکسیله می‌شود وبه مشتق استیل ‎de‏ ی ايجاد مىكند. استيل كوآنزيم8 وارد جرخه كريس می‌شود و طی یک سلسله واکنشهای پیابی به لب انرژی و 2 تبديل مىشود. / 5 دكرئشت بىهوازى: زملنى كه بدن در شرايط اضطرارى قرار مىكيرد متابوليسم بى هوازى رخ مىدهد. مثلاً ورزشكارى كه فعاليت سنكين انجام می‌دهد. قادر به تأمين کل انری مورد نیاز خود از طريق هوازى نيست. قسمتى از انرزى خود را از طریق بی هوازی تأمین می‌کند. با در شرایطی که فرد در حالت خفگی قرار می‌گیرد (آب یا دود) بدن از طریق متابولیسم. ابى هوازى سعى در حفظ حیات می‌کند. بدین صورت که مولکول گلوکز می‌د که بو تولكيل للد وبروواك الك می‌کند. هر مولکول اسید پیروپیک احیاء می‌شود و اسید لاکتیک ایجاد می‌کند. علت اینکه اسید لاکتیک باعث گرفتگی. عضله یا خستگی ورزشکاران می‌شود. متابولیسم بی هوازی است. بنابرلین در شرلیط بی هوازی از متالولیسم گلوکز 2 ۵۲۴ (آدنوزین تری فسفات) و در شرایط هوازی از متابولیسم گلوکز 38 ۸7۳ انرژی حاصل می‌شود. البته ممکن است . تصور کنید هضم دگرگشت بی هوازی باعث تخريب انرؤى مىشود در صورتيكه اسيد لاكتيك جمع شده در عضله با .. ' جریان خون به کبد می‌رود و مجددا تبدیل به کلیکوژن می‌شود و دوباره قند می‌سازد. ‎i‏ ١

صفحه 6:
" توليد كرما نقش اصلى و عمده لين مواد تولید كاركرد مواد قندی و نشاسته دیدن ۱ است. تنظیم قند خون بدن سالم بعد از جذب قندها به وسیله می‌دارد. ذخیره در بدن مقدار اضافی مواد قندی و نشاسته‌ای ربى در بافت جربى ذخيره مىكردد تا در صورت لزوم: بدن اعمللی که انجام می‌دهد. مقدار آن را تا حدودی : بر المج رارصا بتواند به عنوان متبع انرژی از آن استفاده نماید. منابع غذایی قندی و نشاسته‌ای ما بخش عمده انرژی مورد نیاز روزانه خود را از غلات یعتی-گندم. جو. ذرت. برنج. ماکارونی, سیب زمینی و ... حبوبات مانند- لوبیاء نخود. عدس و ... همچنین قند و شکر, لب ‎OLY‏ بیسکویت, خرماء کشمش, عسل و شیرینیجات. میوه‌های شیرین؛ جغندر. نلنم و مانند اینها تآمین می‌کنیم. , انرژی‌زایی کربوهیدرات‌ها كربوهيدراتها انرزىزا هستند و انجام اعمال حیاتی را تسهیل می‌نمین. از انوا هترین مود تغذی‌ایبرایورزشکارند. مواد قندی و نشاسته‌ای یکی از مهم‌ترین و ارزانترین منلبع انرئی در رژیم غذایی انسان بشمار میروند. قسمت مهمی از غذاهای مردم آسیاء افریقا و بسیاری از نقاط الک رن ‎ES Si‏ تا كريوهيدرات هاء اكثر مردم از آنها استفاده مىكنند و 40 تا 50 درصد غذای روزنه را تشکیل می‌دهند.هنگامی كه 0 به انرئى تبديل مىكردند و مقدار و ۲ نقاط دنيا يك ماده ای, غذای اصلی مردم است. در بیش از 50 درصد کشورهای دنیا برنج. گندم. ذرت. ‎et a eo‏ ل قنديهاء سوريبتول است كه از احياى كلوكز به دست می‌آید. ویژگی لن سرعت جذب خیلی کند است. بنابراین به طور کامل جذب نمی‌شود. سرعت کند جذب. سوريبتول در جند زمينه مورد استفاده تغذیه‌ای قرار می‌گیرد: در اقلا ‎SS ae OE‏ له تمليل يه خورذن مريا © ‎١‏ ‎ee ea Ss ee One Boa‏ ۳ وتو قاری اراس وا ور ده ۶ شده و توسط فلور روده تخمیر می‌شود و گاز ایجاد می‌کند. ‎

صفحه 7:
۹ رین فرد مبتلابه مرض قند می‌تولنددو قاشق مرباخوری سررستول بخورد و گر مقدار زیدتری استفاده کند دچار نفخ می‌شود و آگر مقدار پیشتری استفاده کند دچار اسهال می‌شود. یکی از مشکلات افرادی که رزیم لاغری می‌گیرند. پائین آمدن قدد خون و احساس گرسنگی است. بنابرلین سوریبتول درست است که کربوهیدرات است امابه دلیل جذب گند» مصرف مقدار کمی از آن می‌تواند قتد خون را در حد طبیعی نگه دارد و یا در افرادی که در ذخیره سازی گلیکوژن کبدی. مشکل دارندهمی‌توان از این ویژگی بهره جست. مشتقات تک قندی به نام اینوزیتول, که یک هکزوز حلقوی است. معمولاً در سبوس غلات مثل نان به صورت ترکیب با شش مولکول اسید فسقوریک است که اصطلاحا به لن اسيد فيتيك می‌گویند. وقتی اسید فیتیک بدین صورت است. ارزش تغذیه‌ای ندارد زیرا قند و فسفر آن قابل استفاده نیست و در ضمن. مانع جذب کلسیم و آهن غذا نیز می‌شود. اما اگرنانی مثل نان سنکک را تخمیر کنیم به وسیله خمیر ترش اسید فیتیک تجزیه می‌شوده قند و فسفر آن قابل استفاده می‌گردد و مانع از جذب کلسیم و فسفر هم نمی‌شود

صفحه 8:
پروتئین نقش برونلین ها در رژیم غذایی

صفحه 9:
پروتتین ها مواد مغذی اصلی هس سلول زنده اكين دیون و اکسفن وجود دارد؛پلکه ازتاو د ل ‎Hs MR ian ee‏ 2 تس ‎eas eae Re‏ گرفته تا یت یادآوری ویژگیهای فییک و- شیمیایی پروتئین ها اوعدي ا و ل ا ‎ae‏ از آنها (اساسی» هستتد. : ا ار متيونين, ترثونين, لوسين و والین و چون ددر در قادر تیست آنها را بسازده ب اتکی وى پلی پیتیدها پوجود می آیند. از کیپ بدا باه ماه ی وهی وک روت حاصل شود. | اسيدهاى آمينه شكل نهايى ونابوليسم بر.وتئدن ها هستدد قابل انتشار بوده و شامل مواد ساده ای است که مصبارف مختلفی دارند: الف) ذخیره موقتی در بافت ها ب )سنت پروتئین ها: با اسیدهای آمینه بافتهای مختلفه پروتلین ها سنتن می شوند. ج) دز آمیناسیون - ترانس آمیناسیون: با سوختن اسید آمینه,بعد از آنکه اسید آمینه عامل آمیتی (1۳/2) را از دست داده یک اسسدچریب باقی می ماند که حدودا ‎٩۰‏ درصد انرثيى موجود در اسيد آمينه برا در بس مى كيرد ودر زمان كمبود انرثدي يا مصرف بيش ازحد يروتثيين؛ اسيد آمينه يس از دست دادن ازت نود مى سوزد .همجنين اسيدهاى آميده در بدن با جا به جا كردن ات . (ترانس آمیناسیون) بهیکدیگر تیدیل می شوند. ‎١‏

صفحه 10:
پس از اینکه فرد ورزشکار از مییزان اذرژیی مورد ‎eee‏ ۷رد مین نی رابهست. آورده: ‎eee he‏ مورد نیا است که باید از طرریق غذا در شود. برای ورزشکارانی که نیاز به افزایش حجم عضبلات دارند از 7 ‎ao‏ ديكس ورزشکاران از ۱درصد ارشی: ey al ‏درصدمیزان انرژسیمورد نیاز ورزشکار (نقسیم بر) 4 < گرم پروتین مورد نیاز ورزشکار‎ 15 - 7 منابع غذایی پروتئین ها ببوتئين ها بخشى از تركيبات مواد غذايى هستند كه با متدارهاى مختلن در آنها موجودند. تین های دارایمنشاء حیوانی کینیت. خوبی دارند. با وجود این بمضی از مواد غذایی گیاهی «حبوبات غلاته نز دارایمقادیر کمی پروتتین هستند که ارزش حيانى آنه ینت از پروتین‌های حیونیاسته اما به متدار آنها جالب توجه هستند. در مور مارج غنى از بروتلين بطور كامل. وی سس ليع | ىه ل حييا هق ١-كوشت‏ قرم نكوشت هاى ‎lS‏ گوسننده اسبء صرف نظ از آنكه جه قسمتى از بدن حيوان باشد داراى وي كيهاى تخذنيه ای ‎ee‏ ۰ كوشت» بروتثين . اذ فسفيء لشن و ويتامين هاى كروه 8 (مخصوصا 81 )است. میزان چربی هی آن رحس نوح حيوان و قسمت بدن به طور قابل توجهی متفیراست. به طور متوسط ۱۷۰ کیل وکالری بررای هس ‎٠٠١‏ كر! انرثيى توليد مى كند. ارزش غذايى (( گوشت ق رصن باب قوق لانم كرون للا بد مده ارو ‎Goce eee‏ 5 يختن كامل براى از بين برردن اذكل ها( مخصوصاً تنيا ) لازم است.

صفحه 11:
‎a ei‏ وه - كوشت كوبساله غنى از نوكانوبيونئيئ ها است و ممصسرف خيلى زياد ام - اسب داراى كوشت كم جربى است (1 / جربى ). برخلاف آنجه مدتهاى مديد فك مى شد نبايد بصورت خام مصرف شود. دیفم ‎Sa DI 9 a ae ial‏ ا دارای فلع شكللهطسس سقف خودداری شود ‎bp ec‏ گردنده مگ با رعايت احتياط كافى و بصورت كوشت جرخ شده ويخ زده . اك لوشترا در منزل ‎3S 8 ae) Dla 5 c= ob‏ خيلى بهتر اسن وزيا إيذكة صو كرض كوقة بوط فر وشنده مو مقابل خودتان انجام شود و تا دو ساعت بعد مصرف گردد یا در دمای ‎-۱٩‏ درجه فرریز شود. گوشتها را نباید بصورت خار مصرف کرد .رای ضریداری گوشت حتمآ به تاذكى و زمان توليد آن دقت كنيد و براى تكهداري طولانى ‎ee‏ نكهدارى شود منگهداری طولانی مدت و کینیت بهداشتی پاین, ارزش غذايى بروتثين موجود در گوشت را می‌بهد. ۲-فرآورده های امعاء و احشاه» ماکیان و گوشت شکار. الف)امعء و احشاء: زبان و دل دارای ارزش تغذیه ای نزدیک به گوشت هستند.- جگر از جالب ترین احشاه است. به همین جهت است. كه مصرف يك بار در هفته آن را براى ورزشكاران توصيه مى كنيم (اما نبايد بيش از يك بار در هفته مصرف كردد جون داراى ‎Ss‏ پروتلین‌ها ا ل الم ز( 20 تا ؟؟ درصد» آهنء عناص كميابء ضفر زهاى كروء (812 ‎4B (B1, B2, B6, pp,‏ چگ ‎cea‏ مد چگ غنى ترين جك ) است. ‎

صفحه 12:
مروتئين آنها بايين است. ج)ماکیان: گوننت‌ماکیان دارای ارزش تغذیه ای ‎SoS‏ و بوقلمون کم ‎٩(‏ تا ۱۲ درصد )و در مرغ؛ .اشباع آنها يكى از تكات مث زديك به گوشت قرمز استه البتهمینران چرپی در گرروهی از آنها مثل جوجه غاز و اردک بالا (۱۸ ۳۲۱5 درصد) می باشد. میزان اسیدهای چرب غیس

صفحه 13:
‎“tab -¥‏ 6 5 ‎٠‏ ارش تغذيه اى ماهى مشابه كوشت است. ماهى غنى از پروتین (۱۵ ۲۰۵ درصد, شسن که گ ده( آهن کمتری نیت یه گوشت دارد / عس و ند استه همچنین غنی از ویتمین‌های گرروء ‎B‏ می باشد. ماهى هاى جرب حاوى متاديس قابل توجهى ویتاین های ۸ و( هستندبارزش انرژی زاییماهیها رب میزان چربی آنا از ۳-۰۵۸۸ كيلو كالرى براى هر ‎٠٠١‏ گرم تفر استم ها در هر حال این چربی ها با ارزش هستندء جون داراى اسيدهاى جرب با يك بيوند دوكانه ويا جند يبوند دوكانه هستند ودر بين اسيدهاى چرب دارای چند پیوند دوگانه. اسيدهاى جرب امكا- ؟ وجود دارد. در يخت ماهى نين بايد همان نكات احتياطى كه در مورد گوشت توصیه شده رعايت كنيد: ماهى را كباب كنيد يدر ضر يا با بخار ب طبخ نمابيد .از كاربرد ددديرهاء سرغ كردن ودرب .نمك خواباندن ماهى كه موجب مشكل شدن هضم آن مى ككردد خوددارى كنيد. ‎۲ oe ‏ارزش تفذیه ای آن خیلی نزدیک به مود غنایی است كه قبلاً مورد مطالعه قرار داديم. تخم مرغ حاوى 14 درصد يروتئين استه که از‎ ‏نظ كيفيت بهترين بوده و بيشترين تعادل اسيدهاى آمينه در بين تمام مواد غذایی را داراست. چرپی های آن (۱۳ درصد )در زرده‎ ‏تجمع يافته اند و سفيده عملا فاقد جربى است-آنجه مربوط به املاح مى كرد : لدذيج عمدت در سفيده وجود دارد؛ آهن, نادیم و‎ ‏به مقدار خيلى كم در سفيده وجود داشته ومى توان كفت كه فقط در زرده وجود دارند. زرده همجنين از نظ ويتامين ها‎ oul ‏غنى تر است:دو سوم ويتامين هاى 82 : 81 و كل ويتامين هاى .4 9 (] در زرده وجود دارد. تخم مغ تازه یا (خيلى تازه»‎ ‏که دارای تاریخ بسته بندی است دارای بیشترین ضمانت مى باشد. به استثناء موارد عد] تحمل تخم‌دیخ تازه وخوب تهيه شدمه‎ ‏يخته شده بصورت نرع یا سفته دارای هضم آسان است. و این مسأله تخم ممرغ را غذاى مناسبى براى زمان تمرين و بيش از مسابقات.‎ ‏مى كند. يادآورى مى كنيم كه يروتئين هاى سفيده تخم مرغ اككر يخته نباشدء توسط بدن قابل استفاده نيست. تخم مرغ بكار رطته‎ ‏در مخلوط هاى غذابى مثل سوب هاء دسرهاء شيررينى (بدون خامه ) هميشه خوب هضم مى كردد. ‎3 ‎

صفحه 14:
یبلواهدروآرفم‎ 5 مم ب رم ‎cea‏ ‏بهترین شرایط جذب را دارد و با فسفر متعادل بود ‎aD.‏ ل مسرن ات داشت باش میا ‎es‏ رب زين رده ولى نمى توانيم به جاى لبنت ره ‎ps‏ مصرف می گردد. ماده غذايى تقرريباً كامل است كه نها از نس Seen ‏ریس یه هه | چری 9/۲ در‎ allersna ‏كلر: ویتامین‌های گروه ۰9 ۸ تاو در تابستان:‎ os ‏شیم غنى از كلسم و قنف و حاوی بتاسم؛‎ oe ‏زرا‎ oes ‏بارای کب خی نی 2 399۲ وی تابی توسطمی هد‎ | ‏مصرف شیم بهداشت آن‎ * شیی‌های تفییر داده شده: در شیر خشک - شير تخليظ شده بدون شك - طرريقه مصرف: ‎tee ene‏ الاو ل بل انط ش شیر معمولی. را داشته و همان كا ربرد را دارد.- شیر تظیظ شده شیرین شیرین - یک ماده غذابى با اشردى زياد است. طرريقه معمرف: يك حجم شیر ‎٠‏ رابادو حجم آب مخلوط كنيد. از آنمى توان براى تهيد مواد خدايى شيرين 2 استفاده کررد. شیم خشک: کمتر از ۷ درصد آب دارد. انواع مختلفى از شيرهاى نشك وجود دارد كه عبار تند از: شي ررحنشك كامل؛ شيس خشک ‎a ees ee‏ ۳ ۳۳ كنيم. شيرى | که بدین ترتیبتهیه می گردد دارای ارزش تنذیه ای شیم اولیه است و مصرف گردن این نوح شیرها بای غنی کردن پروتین سس سرض ووز شكار كا و سس رياو اروم

صفحه 15:
۱ ‎Obie‏ اعتقادى که هنوز به طور گسترده وجود دار دون گللیم نمی پاش بذكه ماست يك منيع كلسيم ست كه همان ا رز 000 شیرراداردومی تون گنت مات نوعی شیر اختصاصی است. * دس‌های دارای شیر و بستنی. این دسته شامل خامهء دس‌هاء شیمرینی های تهیه شده با آرده شیرینی خامه ای» کافه گلاسه و همچنین دای هاء بستتی تخم مررغی و بستنی میوه ای می باشد.دسس‌ها پر حسب تمکیباتشان, کم و بيش منبع يروتئين و كلدم هستند اما تمام آنها داراى مقدار مهمى قند ساده ين مى باشند.قابليت هضم بستنى هاء بستكي به ركيب و درجه حرارت آنها دارد. مقدار زياد امه اغلب دا رای است. در صورتى كه سرد مصرف شوده هضم مشكل ترى دارد. از خوردن اين مواد غذايى در دوران مسابقات و مخصوصاً روزهاى مسابتات پاید خودداری کررد. 7

صفحه 16:
مواد زیر دارای گرم پروتین ساوی هستند: 7 5 0 گرم گوشت قرمن یا سفید یا امعء و احشاء - 100 گرم ماهی (وزن خالص) سيمع - نيم لي شیر یا معدل آن از لبنیات. هيج وقت نبايد يك مدهعذاییلبنی را بدون جایگزینکردن با ماد لبنیدیگرری که بهتر قابل تحمل استه حنف ‎2S‏ جایگرین های (معادلین)موادغناییلبتی: يك جهارم ليت :نج معمولی را می تون اموا زیر جایگزینی کررد: - 120 گرم شیر تظیظ شده بدون شکر؟ - 80 گرم شیر تقیظ شده دارای شک - 30 گرم شیم حشکید - دو فنجان كوجك ماست؟ - 4 بسته كوجك ينيس قازه؟ - 50 گرم پنیر با بافت سفت يا نيمه ‎foi‏ - دوسهم كوجكا ك0 ‎١‏

صفحه 17:
ارزش متایسه ای پروتنین های حیوانی و گیاهی:.. . - با استفاده از مطالعات ميشل مى توان ارزش تغذیه ی پرروتلین های مختلف را ا هم ملیسه کرد ارزش 1100 به تمام پروئینهایی دادم مى شود كه قادر باشند بدون افزايش ازت اداراى: تعادل ازت رادر يك دوره كوتاه بدون دريافت يروتئين برقرار كنند. . نسبت بروتئين هاى حيوانى به كياهىة از این چند عدد می توان استتباط کرد که ارزش بیولوژیکی پروتنین ها یی که داراى تركيبى از اسيدهاى آمينه اى هستند كه خيلى به پروتنین‌های ساختانی :نان نردیک استه بالاتس از يروتنين هاى كياهى مى باشد. همجنين نتيجه كرفته مى شود كه اين پروتنین ها دارای ضریب هضمی بیشتری هستند 4 لپیدها / لیپیدها دسته‌ای از مولکولهای غیس قابل حل در آ-ب وقابل حل در حلالهاى آلى مانند آنی. و کلروضرع هستند. تواحی غیس قطبى هیدر وکربنی در آنها زیاد و تعدد گروههای قطبی کم است. از نظم ساختاری ‏ ليبيدها در مقايسه با ساي درشت مولكولهاى زیستی کوچک‌اند و واحدهای ساختاری آنها را تركيباتى به شکیل می‌دهند.

صفحه 18:
استيقهاى جرب اججزاى اصلى سازنده ليبيدهارا 1 یک زنجیره دراز تشکیل می‌دهند. اسيدهاى جرب حاصل از منايع جانورى : ساختار سادماى دارند و تعداد كررين آنها بين 14 تا ١؟‏ متغي است. در حالى كه اسيدهاى ‏ چرب گياهی بسیار پیچیدهتر می‌باشند و عواملی ماندد ايوكسى ء هیدرو کسی , كتو و حلتدهاى سيكلويرويان به مولكولهاى آنها افتروده ش‌اند. اسیدهای چرب به علت سمى بودن به صورت آزاد بسيار كم ديده موشوند و اكثرا با ايجاد ت ركيب استرهاى اكسيئن در ساختار. ليبيدها كت می‌کنند. اسيد جرب شامل يك كروه كربوكسيل (00011-) در يك انتهاست كه به آن زنجيرء خطي درازى از هيدر وك بنهاى ‎BS‏ ‏متصل می‌شود. اگ همه اتمهای كلربن موجود در زنجيرء هيدر وكربنى با بيوند يكانه به يكديكر متصل شده باشنده اسيد جرب را اشباع و اككى يك يا جند يبوند دو كانه در زفجير» وجود داشته باشد لن را غي راشباع مونامند. هنكامى كد اسيدهاى جرب در لب قرار مىكيرنده انتهاى قطبى آنها با مولكولهاى تب ببوند قددروز.نى تشکیل م‌دهد و دم غیم قطبی آنا را از لَب دور مىمائد. در سلولها اسيدهاى جرب به صورت آزاد به متدار كم يافت موشوندء ولى به عنوان واحدهاى ساختارى ليبيدهاى ديكس ضراوانتد.

صفحه 19:
اشرثدى حاصل از اكسايش ترى كليس ريدها چند ببس انرثى حاصل از اكسايش. 0 طبيحى ماندد كر » روعن جامد وبايع» جربيياى كوشت (ييله) :آذ بى دح پوست ودره شكس ‎BS ea Sle‏ ‎Be eee eer ty ae‏ تری گلیسریدها از ث ركيب سه مولكول اسيد جرب و يك مولكول بشوند. كليسرول الكاق سه كربنى است كه يك کر ایک مولکول سید چرب با هم يك از كروههاى هيدر وكسيل موجود در كليسرول تركيب و به ازاى هس اتصال حاصل ؛ يك مولكول آب |يجاد موشود. سه اسيد جرب مک زسستازی سک نوع ی سس از انواع خسف باشند. ‎ae EE aoe ce 8‏ ترى اسيل كليس ولهايى كه دو نوح يا جدد نوح سید چرب دا رنه تیاس لگلیسرولهای رکب خوانه مشود در نتيجه جهت معرقى آنه از شماره كرربنهاى كليسرول انتفادء موشود.

صفحه 20:
پوششهای محافظ برخی از مهرهداران و گیاهان از يك لايه ۳ 00 ترشح‌می‌شود. واکسها استرهای اسید چ ا ‎Te‏ ‏کر ار و برگ درخنان را نز برد. ضئوایپیدها برخلاق ترى كليسريدها كيه لازا ‎ate goo‏ ۰۱۳۲۱۱ ا ‎ee‏ ل روا ار ۰ ا فا .لد ص ورت دحيرهاى ديده نموشوند. در ‎ne ee‏ ۳[ ۳ با اسید فسفریک پیوند استرری می‌سازد و به همین دلیل فسفولیپیدها از نظر سأختاری شامل یک سس: ‎ars‏ ‏اين تركيبات اكثرا فسفوگلیسرید نی تامیدهمی‌شوند. یسم سار ریک اسید فسفریک متصل می‌شود. بر حسب نوع الکلی که در ساختار آنها شرکت می‌کندهانواع فسو" شکل میگیررد.

صفحه 21:

صفحه 22:
استنگولیپیدها ‎١‏ ‏ی که دارای یک سر قطبی و دو دم اقطبی هستند. دم ان ترکیبات یک مولکول اسيد جرب ويك مواكول منک هو سشگوزین یکی متا تن است ه دش سر قظبی نامه نز رای باق هتافول أب و كولس سن و ير تسس ل می‌شود. اك تركيب اسيد جرب بوسيله بيوند آميدى به كروه آمين آمينو الكل به : سییر رک بدست مىآيند كه سس آميد ناميده موشود. سسرآميد فتط شامل اسيد جرب و اسفدكوزين است. اككر به اسننكوزين كروههابى متصل ‏ م ديكرى از اسفتكوليبيدها ساحته موشوند. از مهمترين اسنتكوليبيدها موتوان اسنتكوميلينها: سربروزيدها و ارانام برد ليبويروتئينها ‎٠ aoe‏ اين غشاها متشكل از دو لايه فسفوليبيد و بر« اتثينهان در ميان آنهاست كه با نظم ویژه‌ای در آن پراکنده‌ان.الگوی ارانه شده ‎Le gl‏ اگوی موزائیک روان نمیده می‌شود. ‏لیپیدهای‌ساده ‏.. .< << س.<" ۱ از مهمترین آنها می‌توان استرونیدها و تبینتا را نع پرد. ‎

صفحه 23:
استروئیدها ی ‘ ‎ee, 1 3‏ .كه در يك ساختار فنانترن آرايش يافتهائد. سردسته اين گروه استرولها هستتد که از مهمترین آنها ' ارا موتوان نام برد. تمكهاى صفراوى : هو رمونهاى جنسى : ويتامين محلول. در چربی مان اند (1 ونان فیز در اين گرروه ترا هی گیررند. فاقد کلسترول هستند. ترپنها ترپنهالیپیدهای ساده‌ای هستند که به مقدار اندک در یاخته‌ها دیده موشوند. واحد سازنده ترينها هيدر وكربن بنج كربنى 2- متيل ‎١‏ و ‎"١‏ بوتان دان يا ايزويرن است. ترينها در كياهان از مهمترين تركيبات كاروتنوثيدها م باشند كه از انواع مهم آنها با کاروتن را موتوان نام برد. ويتاميتهاى محلول در جربى مانند ۰۸ 20 + ۰2 16 و فیتول (در ساختار كل روفيل ) و يوبى كوثينون از تركيبات عناص ‎em‏ ‎amelie‏ مواد غيس آلى مى باشند. همانند ويتامين هاء اين مواد براى رشدء تكامل و حفظ سلامت اعضاى بدن لازم است.برخى عناص معدني ماندد كلسيم؛ سديم (عناص معدنى طراوان )به متدار زياد و برخى ديك ماند سلنیم و كروميوم (عناص معدنى كمياب ) به متدار محدود در بدن يافت مى شوند. عناص معدنى در بدن داراى عملكردهاى متفاوتى مى باشند.متدار زياد يا كم عناص معدنى اختللالات متعددی در بدن ایجاد می کنند.

صفحه 24:
له تع عناص معدنی موجود مراى يدن 3 ‎Ve‏ ‏بعدقة ‏بورون یسک ماده معدنسی کمیاب مسی باشد که ایتدا در گياهان یافست شد و برای رشد ' كت بورون در بدن به صورت بیوشیمیایی بوریک اسید موجود لج ریگ هسوسو وا مار نوكوي ده ره هاا اسست کسه تنظیسم هوموستاتیک بورون انجام ‎٠‏ مطالعات نشان مى دهد كه بورون بطور موة یولع ادرارى نيك شاخص قوى بساى مجان تبون است.ه بورون احتمالا د ربسيارى از شرايط مانند آرتريت نقش دارد . عملکرد - اگرچه مکانیسمبیوشیماییبورون شنخقهشدهنیست ولیبورون باعثافزایش : ‎in eae‏ وویتاین ما می ‎S‏ بورون در فشاءسلولی نش مهمیبازیمی کند و بعتپاسخگولیبه نقش هوزمون ها ‎ee co.‏ ‎Sis ae Sassy‏ سم هام ‎rae i Ae a)‏ ساخت ‎]٩//۸‏ د رگیر استت.- بورون بططور غیر مستقیم در هموستاز کلسیم ء احتمالاً از طریق متابولیسم. علائم و نشانه های کمبود ‎en‏ و باشد.- با توجه به تقش بورون بر روی متابولیسم استخوان, کمبود بورون احتمالا باعث تشدید کاهش توده استخوانی می گردد. مصرف غيس كافى بورون باعث اطزايش ترشح كلسيم و منزيوم و کاهش غلظلت سمرمی استروژن و تستوسترون می ‎AS‏

صفحه 25:
6 عدانی ‎eee‏ كه اليه ملظل پورون در گرا نگ به لت کانی آن اک دار سار منابع غذايى نوب براى بورون شامل : حبوبات؛ آجيل و بنشن مى باشد.. مستوميث -در افراد بالغسى كله ۱۸ میلسسی گرع بورون روزانه مصسرف كررده انسد مسعوميت كزارش نشده اسست. - هيج عارضه جانبى براى خانم هانى كه در سنين قبل ويس از يانسكى هستند گزارش نشده است. افراد با نياز هاى خاص با توجه به نتش مهمي در متابوليسم استخوان از طريق ويتامين (] و استروثن دارد. در نان يائسه مييزان كافى بورون به بيشكيرى از استثويروز كمك مى كند. تداخل داروئى - هیچ عارضه شناخته شده ای بای بورون گزارش نگر‌دیده است.- در زنان باردار و شیرده پا مشورت پزشک مصرف گرد

صفحه 26:
اطلاعات کلی ‎oie eal geass oe sn‏ کیک یواست کلسیم ماده معدشی اصلی استخوان و دندان است و انباض و انبساط عضلات را بس عهده دارد . كلسيم باعث فعاليت بسيارى از الي م يرلل ا ا ‎re‏ ‏محقتان ثابت كرده اند كه 88 74- 455 از كلسيم موجود در غذا جذب مى گرردد و میزان جذب با افزايش سن و كاهش ويتامين 0 كاهش مى نايد .كميود كلسيم مى تواند به علت كميود كلسيم در مواد خذابى : كمبود ويتامين (0 هيران اسيد كم در معدم درياقت. غذاهای حاوی پروتی ال وي كل يالا د سس تك كوارش باشد. سیستم اسکلتی حدود ‎٩٩‏ 14 از کلسیم بدن را در خود جای داده و محافظ عضلات و ار گان های بدن است؛ همچنین این سیستم. حاوی منييزیم و فسفر می باشد. ‎ea ae SEE otc a a‏ گرد و ‏حم رد ‏که ‏0 (۲۵دی‌هیدرو: کاس الیل زوس ‎SS‏ ‏مرطادى راعشل هضم» كليم أزاد ا لوعت كليم ‎ee‏ ‏کلسیم کربنات در معده خالسی بسیار مشکل جذب مسی شود. ایسن ماده بررای جذب احتیاج به محیسط اسیدی دارد.. ‎Cal pow shag tel OL ae pel‏ + پنابراین در معده خالی به خوبی ‎tL ce‏ سیترات بای جذب به اسید معده. احتیاج ندارد. کلسیم لاکتات در ۳۱ های مختلف جذب می شود و. جذب احتیاجی به مصف همراه با غذا ندارد.كلسيم فسفات ‏ کاملا" نامحلول است و قدرت جذب پائینی دارد ‎ ‎

صفحه 27:
عملکرد ۱ ۳ یاه رتخا و نا نو ریک ترا ادیش درون ریسز؛ رون ریسز و سلولهای نورو" - تنظيم انقباض و انبساط عضلات اسكلتى و قلبى. كلسيم به صورت مهم ترين پیمبس داحل سلولی فعاليت مى كند . ‎i.‏ - تنظيم بسيارى از آنزيم هاء احتمالاً از طريق كالمودولين (111|لا1070©).- بازسازى استخوان ها و فرم دهى توده استخوانی در حین رشد خطی استخوان علائم و نشانه های کمبود - در استئوپورز مصرف ذاکافی کلسیم موجب کاهش توده استخوانی می شود.- در استئومالاسی کمبود ویتامین 10 موجب کاهش کلسسیم مسی گردد؛ در ایسن بیماری عدع کلسسسیفیکاسیون کافسی باعسث نررهسی اسستخوان هسامسی گردد. - هاييوكلمى مسمولاً بدون علامت بوده ودر اس بيمارى هاى زمينه اى (كاتاراكت؛ كلسسيفيكاسيون كاتكلياى قاعده الى و كانديديازيس مزمن در برحنى اطراد با هيبو باراتيروئيديسم ايديوباتيك ) يجاد مى كردد. - علايم بالينى عمدتاً عصبى است. - علامت هابي وكلسمى بيشت به صورت تشنع مى بأشد.

صفحه 28:
- کمبود کلسیم؛ ویتامین های > و:) و(] سيم روي ووضتخر باع الزايش خط استويووز مى كلردد. - هایپ کلسمی در شرایط زیر نیز برروز می کند - بیماری توبولا رکلیوی - نارسایی کلیوی - کمبود منیزیم دوک ‎see}‏ ‎oe‏ ‏بسودوهايبو باراتيروئيديسم [ یپوپروتئینی منابع غذائی ‎ae ae‏ ۰ اونس شیر ‎WS‏ ؛ حاوی ۲۹۱ میلی گرم کلسیم و شیم فرآوري شده حاوی ۳۰۲. ‎ee‏ رده های لبتیمانند ما حاوى مقادیر متتابهی از ‎Sem cheney «Cotta Be $ iia a‏ ‎je eo -‏ - یک فنجان میوه و کي بو تک رب ۰ب رک - ماهى؛ صدف و توفو( )خا منايع غنى كلسيم هستند. ‏- غذاهاى غنى شده مثل آب سيب؛ آب بنرتقال و بدي 565 ‎pals (Cottage)‏ بيشترى را تامين مى كنند ‎

صفحه 29:
افراد با نیاز های خاص - زنانى كه در سنين يانسكى هستند. - زنانى كه به لاكتوز عدم تحمل دارئد. - اضراد سیگاری كه در معرض استئوپورز هشتند. - کسانی که الکل مصبرف می کنند. - كسانى كه در طولانى مدت داروهاى خاص جهت ترشح هورمون پاراتيرروئید را مصرف می ‎BS‏ تداخل داروثى - مکمل های کلسیمی خاصیت پائین وز كي ‎Arena aS grate 1/1202]: tla gs bast‏ کلسیم را مختل می کند (با تداخل بس کمپلکس کلسیم در دستگاه گوارش ee ee ‏-دیورتیک‌های‎ - غلظت سرمی آتتولول (|۸۸:6۲0010/) با مصرق کلسیم کاهش می ‎Tah‏ - ضد اتیاب های استرونیدی با کاهش فعالیت ویتامین ] باعث استنوپورز می گرردد.. - کلسیم باعث کاهش جذب آلندرونات (6:ج ۵1600۲010 )می گردد.

صفحه 30:
اطالاعات ويتامين ها ۲ 53 ییا دی و دا کشا بت ش تنظيم كننده داشته و به عملكرد طبيعى بدن كرك ل ‎eet‏ با الح ار ا ا عنوار از رژیم غذایی؛ مصره ‎ee seo‏ ‎Bi Bi 6 Bae Cece‏ 681 مد مودک لق و ردن باش عر حا که ویتمین های ۸۸ ,0 محلول در چریی می باشند. ‎rating A‏ اطلاعات کلی ويتامين ل ؛ يك اصطلاح كلى بى روى توصيف خانواده ابى از تركيبات ضر ورى با ساختار مشابه ميباشد. اين خانواده شامل. ‎(Retinol 3,‏ هت ‎eT‏ ‎ean Esters) gh‏ ‎aS‏ ‎LA‏ ‏ويتامين ۰ ویتامین محلول در چربی می باشد

صفحه 31:
ویتامین 4 در اشكال مختلف ؛ براى موارد زيس مورد نياز مى اشد' ‎ae‏ ‎ieee 5‏ ا لاه - رشد وحمايت بافت ابى تليال مانند قمرنيه , تمام غشاهاى مخاطى دستكاه كوارش ء ريه هاء واژن: دستگاه ادرارى : مثانه و ابوس عر ا له - تشكيل وعملكرد دستگاه عصبی. - تكثيى سلول ابى تليائى و تماين ابى درم علائم و نشانه هاى كمبود -_اولين علاءت كمبود ويتامين /» ناتواني در ديد شب ميباشد كه به شب كورى معروف مى باشد. علائم ديك كه به سسرعت ايجاد مى شود» شامل پوست خشن و فلسی (هیپمکراتوز فولیکولار » عنوفت سینوس: ل ع - در اطفال. کمبود ویتمین (/ موجب عقب افتادن رشد و اختلال در تشکیل استخوان و دندان می گرردد. - کمبود ویتامین (/ بر روى توليدمثل اث سوء مى گذارد. نكته : كمبود يا مصرف زياد ويتامين هدر دوران باردارى موجب مالفورماسيون در مخز جنين و هیدروسفالوس می گردد.

صفحه 32:
منابع غذائی ‎be‏ ‏~ روغن كبدوروغن كبدماهى منايع سرشار از ويتامين 4 ميباشد. منيع عمده ويتامين ل رزيم غنابى؛ از كاروقن (© 3108601 6). (پرویتامین ‎ath gs (A‏ که در سبزيجاتى با برك هاى زرد و سبن ماندد هويج ؛ ‎libel‏ سيب زمينى شيررين» كدو حلوايى وميوه هاى زرد رثك مانند هلو و طالبى يافت مى شود افراد با نیاز های خاص 1 - مشتقات صناعی ویتامین #مانند آکوتان ( 861013176 )» دارای اشر تراتوژیک در جنین حیوانات و انسان میباشند. بتابراین مصرف آنها در خانم هاى باردار توصیه نمی شود. - جذب ویتامین ۸ در بیماری هایی که موجب احتالال در جذب چربی می گردند؛ با مشکل مواجه مى شود. - گیاء خواران؛ در خطر کمبود ویتامین ۸ میباشند تداخل داروئی - مصرف وارفارین در افرادی که دوز بالایویتامین های محلول در چربی ماند وتامین ۸ مصرف می کنند. موجب افزایش خر اختلال خونریزی می گردد. - آنتى بيوتيك هاى خور اكى مانند ننومايسين (1أع ل00117١‏ )جذب ويتامين ۸ را کاهش میهد.. - مصرف مزمن مسهلها موجب سوء جذب ويتامين هاى محلول در جربى ميكردد. - داروهای رتیتونید ( ۴۹6/0030 ) مانند ترتینونین (0010] ۲۳611 ) از نظر ساختاری مشابه ویتامین ۵ میباشند. به بیمارانی. كه از اين ترٍكيبات استفادء میکنند؛ توصیه میشود که از مرف مکسل های حاوی ویتامین ۸ حودداری کنند تا از مسمومیت احتمالی پیش گیری شود. ۹

صفحه 33:
ویتامین ‏ ‎٠‏ اطلاعات کلی ویتمین -) يا اسيدآسكوربيك به عنوان عامل احيا كننده در واكنش هاى هيدر وكسيلاسيون بدنء داراى تقش بيولوث يكى مى باشد. اين واي را این ویتامین به خشکی مقاوم بوده ؛ اما در هوا به آسانى اكسيد مى شود و به سهولت در اثر ض.آورى و يخته شدن منابع غذابى از بين مى رود. ويتامين -): در كروه ويتامين هاى محلول در آب مى باشد. عملكرد - ويتامين -) به عنوان عامل احيا كننده در واكنش هاى هيدر وكسيلاسيون نقش دارد. - ويتامين 0)ء آنتى اكسيدان محلول در آب مى باشد. نكته : اكسيداسيون ‎LDL‏ به عنوان يكل عامل در ايجاد آقرواسكروذء مطررح شده است. ويتائين أن اكسيداسيون 101-| جلوكيرى. كرده و موجب افزايش-|(]|] مى شود. - وبتامين © از تشكيل ثيرو آمين هاى سرطان زا در خذا و دستگاهگوارش جلوگیری میکند. -ويتاين- ©)براى واكتسش آنزيمو تبديل تريبتوفان ببه ه-هيدر وكسى ترديتوفان نيازاست.. - ويتامين -) علاوه بس فعاليت آنتى اكسيدانى » فعاليت هاى بيولوذ يكى متعددى داردة ضد فشار نون ‎Cam‏

صفحه 34:
علائم و نشانه های ‎mer‏ ‏- كمبود شديد ويتهين ) موجب بيمارى اسكوروى مى كرد كه ييمارى حاد يا مزمن بوده وبا تظاهرات ‎eID) gta zis‏ ساخت استئوئید و دنتین همراء است. - از علانم و نشانه های دیگر اسکوروی می وان به موارد زیر اشاره کرد: » خونريزى بولبار ملتحمه . ‎٠‏ نوروياتى فمورال. 7 ‎٠‏ ادم اندام هاى تحتانى. ‎٠‏ اختلال واكنش عروقى: + آرتریت مشابه آرتریت روماتوئید. منابع غذائی تي رس ریخ مد ایب ند وان ید ماسجا شاط لس ری سیب زمینی + گوجه فرنگی » سبزیجات سبن بررگ (مانند اسفناج و كلم سبن )يافت مى شود. افراد با یاز های خاص - اسهالء دفع ویتامین -) از راه مدفوع را افزایش مى دهد. - جراحی» بیماریهایالتهابی حاد و مزمن و سوختگی بهمتدرقاب توجه ای نیز بدن به ويتامين ‎C‏ را ازايش مى دهد. - افراد زيم درل ‎ast Coat te‏ بیمارن سررطانی و جاح ده

صفحه 35:
تداخل داروئی ‎es, ee 2‏ 07د ادرای ویتمینت - در بيمارانى كه تحت درمان با وارفارين مى باشند . ويتامين -) موجب كاهش اثرات ضد انعقادى وارفارين مى كردد. - در مصسرف همزمان ويتاميسن ) و فلوفنازین ( ۴1000116132106 ), غلظت پلاسمایی فلوفنازین کاهش ی یاید. - با استفاده از ضد بارداری های استروژنی بسا حاوی استروژنی غلظت ویتامین ‏ ب) کاهش می یاید. - دوز زیادویتامین © (بيشتس از ».0 ميلى كرم ) ممكسن است موجب منضى شدن كاذب شاخص هاى قند ادرار كردد. - مصرف سه كرم ويتامين -) به همراء استامينوذن : موجب طولانى شدن زمان باقى ماندن استامينوطن آن در بدن مى شود. ‎Wt‏ ‏كمساو نار ل 0 ‎٠‏ تب در جرخه خود :. مرتبا از حالتى به حالت ديكس تبدیل می‌شوده اما از بين نمی‌رود. هس گونه حیات محتاج آنب موباشد. انسان ها از آب [ثأديش اسستفاده می‌کنند یعضی آیی که کینیت ان ناب سوحخت و ز بین باشد.

صفحه 36:
4 Sl cas ‏ماده ای‎ فرمول شیمیایی

صفحه 37:
نوی طنهع كباس كداز ‎aera 2 92 4S‏ 2 8|| جرح حراس كا نه ‎Cee a tee Cees‏ مولكول آب بوجود مىآيد. يك قطره آب داراى تعداد بى شمارى مولكول آب موياشد. معادله شيميايى واكنش بين هيدروثين و اكسيؤن و تشكيل آآب از قرار زيس است:هس مولكول آآب داراى يك ناحيه مثبت و يك ناحيه مننى است كه اين دو ناحيه در دو طرف مولكول آب واقع شد‌اند. شیمیدانها با كمك شواهد به اين نتيجه رسيدهاند که مولکول آب. ‎easy‏ يعنى به يي صورت نيست كه دواتم هيدروثين بصورت خطى در دو طرف يك أنتم اكسيؤن قرار كلرفته باشند ‏). بلكه مولكول ب حالت خميده اى دارد كه اتم های هیدروتن دس مب مونكول واثم هاى اكسيزن د سر نی ‏مولكول آب تجمع بيدا نموده اند ‎

صفحه 38:
اشکال متفیر ۱9 0 آبدر اشكال متفاوتى بس روى زمين يافت موشود. تنها ماده اي است که در طبیعت به هر سه حالت جامد میع و گاز وجود دارد. ایرها در آسمان» موج درياء كوه يخى؛ توده هاى يخى در دل كوه ها و منابع آبی زیررزمینی تنها چند شکل از آلب م‌باشند. طبی اعمال . ‎aes‏ سدان»آنتماد و نوبه آب مرتب از حالتی بهحالت دیگر تبدیلمی‌شود. ین پدیه تبدیل آب را چررخه بزرگ آب م‌تامندساز آنجا که بارندگی در صنعت داز و همچنین رای خود بش بسیار با اهمیت استه به اشکال مختف بارندگی نام هاى به خصوصی اطلاقمی‌شود. بارندگی معمول بصورت بان است. دیگس اشکال آن» نگ كور فب مه و شبنم مباشند. همجنين؛ از برخورد نور با قطرات بارا پدید می‌آید.آب‌های روی سطح زمین, نقش هاى مهمى ايفا مىكنند؛ تأر ودخانه آلب مورد نیاز کشاورزی را فراهم می‌کنند و دبا هم وسیله ای بررای تجارت و مبادله کالاها محسوب می‌شوند. توده های یخی و آبشارها هم از دیگر اشکال آب هستند. فر‌سایش به وسیله ی آب» نقش مهمی در شکل محرط [ یست‌ایفامی‌کند سبه علاوه دره ها و دلتاهای حاصل از رسویات رودخانه‌ها, محلی پررای سکنی گزیدن اسان ها بوده است. آب به داحل زمین هم نقوذ میکند و آب‌های زيم زمينى را ايجاد م كند. آبهاى زير_زمينى را موتوان با كندن جاء يا نطاب استضراحنمود. البته آب های زیررزمینی به شک جننمه يا جشمه آب كرم هم به سطح زمين م ىآيند ب املاح و مواد معدنى مختلفى دارد که بر حسب آن مواده طعم و مزه اش بسيار تفاوت مىكند. البته ما انسازهاء نود » قادريم كه آشاميدنى بودن آبى را ارزيابى كنيم؛ مثلاً اكب شور دريا ويا آبهاى بدبوی باتلاق ها استفاده نمى كنيم. بلكه آبى مى نوشيم كه سالم بوده و مناسب ذيازهاى بدثمان باشد..

صفحه 39:
اهمیت آب در زندگی " ا ل ی یه حللل بسیا خویی است. لال بالا دار وجالب اين كه وقتی بخ مین یا حرارت م‌بندهچگالی آن اهش ‎hg‏ ‏كرماى تبخيس آب بالاست. يعنى براى تدیل در کمی به بخاره ككرماى زيادى لازم است. اين خاصيت براى بدا بسیز پا (همیت مى باشد. كرماى اضافى بدن با تبخيس تنها مقدار كمى از آب بدن از طريق منافذ يوست تعريق كاسته موشود. ی کشش سطحي آنبه طور شنت نگیزی زیاداست. كهكاء شاهد نشستن حنئیات روی سطلح آب بودمايم. اككى به دقت به طرز فتن حشره روى سطح لَب ذكاه كنيد متوجه موشويد كه سطح لب زيم باى حشرها ‎as‏ اك یب آنب مواد مختلف از جمله شکس و ننک را براحتی در خود حل می‌کند. بسیاری از وا کنش های شیمیایی تنها در حضور آ-ب انجام می‌شوند. البته پاره ای مواد با آب مخلوط نموشونب مثل ليبيدها و ديك مواد غشاء سلولی که حاوی لیپیدها و . بردتتن استه از این خاصیت آب سود جسته و تعاملات محتویات سلولی با مواد شیمیایی خارج سلول را پدقت تحت کنترل دارد..

صفحه 40:
0 جم بيشتري را اشغال مىكند -بنابراين». حجمى از يخ كه هوحجم ب وليه استه جرم كد مس امع ا ‎ate moe‏ از حال- ‎ie‏ سن پیشد اس بت ‎gS, a‏ آ-ب سبب موشود ‎ee ee‏ أب از سطع شروع به انجماد كند. اين يديده را بارها به هنگم شروع يخ زدن آبء درون فريزر منزلتان ديده ايد؛ در زمستان با يخ زدن سطح آآب درياجدهاء لايه عايقى از يخ ايجاد موشود كه اين لايهء از يخ زدن لايه طاى زيرين نود جل وكيرى مىنمايد. در اين شرايطء «التى 10 و ديك آبزيان موتوانند در مناطق كر ةقر زيرين به حيات خود ادامه دهند. ‏ديك ویرگی ‎at‏ عادی آنبه ظررفیت كلرمايى بالاى آن مى باشد. ظرذيت گرمایی یک جسم مقدار ككرمايى است كه به جسم مىدهيم تا دمايش؛ ‎١‏ درجه سانتى كراد امزايش يابد. جالب است بدانيد كه مقدار كرمايى كه لاز است تا دما ۱ گر را درجه سانتی گرد افزایش دهده حدود ۱۰ رایس مقدار گرمایی ستت که رای ۱ گرم تن لا ‎me‏ ‏آب در زندگی‌روزانه ‎٠‏ وجودهر گونه حیاته متکی به وجود آب است. آب در بیشتر فرایندهای یس . هنكام كوارش غذاء مقادیر. ‎ote 5 J‏ آب مورد استفده قرارمیگیرد. ری ‎Coe‏ آب تشكيل مودهد. براى عملكرد درسته بدن ؛ روزانه ‏به ۱ تا ۷ لیتر آب نیاز دار له این من آب بهمتدارفعالیتبدن + دمای هو ء رطوبت و ديك عوامل بستكى دارد. آب از طریق. ‏ادرار؛ مدفوع. » تعریق و همچنین از طریق بازد]به شکل بخار آب دفعمی‌شود. ‎ ‎۹ ‎ ‎

صفحه 41:
= ( مل باكترى يا ديك عوامل بیماری‌زا و یا مواد شيميايى ) نداشته باشد. البته برخى مواد محلول در آآب طعم و مزه آنن را بهت هم ‎Ly Sa ie ear a‏ اسآ تیه راء حل های تحت برررسی؛ توليد بيشت آب + بهبود توزيع وجل وكيرى از هدر رفتن آن موباشد. مصرف آشكار و نهان آب ‎io ee‏ که ميانگین مصرف روزانه آب بای هر نف : حدود 300 ليتتراست. در حالى ‏كه مصرف نهان آب براى هس نف ‎ape‏ ليت واز قرار زيى می‌باشد: آبيارى كشتزارها و تهيه و توديد مواد غذاين: 2600 ليقي تأمين انرذى: 2400 ليس / صنایع و معادن: 700 لیتر ‏امور بازرگانی و خدمات: 34 لیتر ‎

صفحه 42:
منيع كمياب دربسیاری از کشورها؛ ی وک ی او جنكها ازجمله جدك ‎٩‏ روزه در حور میاه پر بس به دست أوردن منايع آبى بيشتر صورت كر بیشتری راهم بيش بينى موكنند كه بدليل رشد جمعيته آلودكى آب ها و كم شدن زمين حادث موشود. آب آشامیدنی آبهاى آشاميدنى را از جشمههاء قنات ها ويا جاه ها استخراج م ىكنند. ا ساحت. باران ودريا هم از ديك منابع آبى هستدد كه البته به عنوان آ.ب آشاميدنى مناسب نيستند. اين كونه آبها را بايد تصفيه نمود. روش های معروق تصنیه آب. تقطیس و جوشاندن می‌باشند. ۲ آب؛ ف‌هنگ و منهب در بيشتى اديان از جمله اسلا مسيحيت و يهوديته آ.ب ماده يا ككننده محسوب موشود. براى مثاله در مسيحيت غسل تعميد را در كليسا با ب انجام مودهند مدر بسيارى اديان همجون اسلام نوعى مراسم عبادى وجود دارد كه در لنء مرده را با آب باك شستشو مىدهند (غسل). در دين اسلام هم قنها پس از وضو گرفتن ( شستن بخش‌هایی از بدن با آلب ياك ) مى توان فريضه نماز را بجا آورد.در مذهب شینتو (منهب ژاپنی )در تما مراسم عبادى از آب براى ياكييزه ساختن بدن رد يا مكان خاصى استفاده موشود. \

صفحه 43:
شناخت محیط رشد:آب 0 ~ اهمیت آب در تولید محصولات گیا ‎eset ae‏ 7 گیاهی را می توان کاشت و چه گیاهی را نمی توان. بسیاری از اعمال حیاتی گیاه توسط آب کنترل می شود. آلب از مواد اصلی. تشکیز دهنده ياضته زفده مي باشد وميزان آن در بافت های مختلف متفاوت بوده از 2۲ در بعضی بذور خشک تا 744۰ در بافت های چوبی در حال خواب و ۸۹۵ اه ‎Se‏ اه در داخل كياه كمبود آآب در كياه باعث توقف رشد و ادامه این کمبود منجر به اختلالات بر" موجب مرگ گیاه می شود. عل عا كنك وك كب لد رگ کردم رن ‎ema a gee eee‏ إبركها »0 كرم دب ودر سبنهای بر گی ۲۵۰۰ گرع آب مصرف می شود بطو رکلی؛ رای بیشتم گياهانء این مقداربین ۰۳۰۰ ‎ee 18‏ ل ‎as‏ آب از سطح برك بستكى به ما جریان هوا و عوامل دیگرری ماد تعاد و جكودكى روزنه هاء رطوبت نسبى هوا و غيره دارد. خورشید ؛ انرثيى لازم را بمرای تبخیس آب از سطح برك تامين مى كند. اگس بین جذب آب و تبخیر تعادل برق رار باشد تمام ‏فرآیندهایگیاهی بلور طبیعی پیش می رود و گرنه یکی از دحا زیر پیش می آید : ‎

صفحه 44:
= ۳ این حالت فشار آنب در آوتنها بالامى رود سس رل آن روی زمین و ترك خوردن ميوه (به علت به هم ورد ‎hah‏ تج و چم )| ب : متدار دفع پیشتر از جذب باشد : :این عالت ممکن است در ‎Warley SSSR‏ یا در اش جابجا كردن كياه بيش بیاید. این حالت باعث تیررگی رنگ بر‌گها و در صورت ادامه باعث پرمردگی آنها و خشک شدن گیاه می شود. کم آبى مزمن در بعضی از انواع هندوانه و گوجه فرنگی باعث پوسیدگی گلگاهمی شود.

صفحه 45:
بایان

عنوان ارائه : کربوهیدرات ها ارائه دهنده : بهزاد حبیبی زیر نظر استاد ارجمند : جناب آقای هاللی بهار 87 کربوهیدرات کربوهیدراتها : ‌ (های کربن‌هیدرات ی)ا مواد قندی) یک)ی از انواع مولکول‌های زیس)تی هس)تند ک)ه از نظ)ر شیمیای)ی آنه)ا را ‌هیدروکسی‌پلی آلدئید ی)ا کتون‌هیدروکسی‌پلی‌ می‌دانند .هیدرات‌های کرب)ن از اتم‌های کرب)ن ،هیدروژ)ن و اکس)یژن تشکیل شده‌اند. ‌ کربوهیدراته)ا بیشت)ر ب)ه عنوان مولکول‌های ذخیره‌کننده انرژ)ی عم)ل می‌کنن)د ،ام)ا کارمردهای س)اختاری و نقش در ‌ انتقال پیام و ...نیز دارند. ساختار : کربوهیدراتهای خال)ص شام)ل اتم‌های کربن ,هیدروژن ,و اکسیژن هس)تند ب)ا نس)بت ملکول)ی 1:2:1ک)ه فرمول عمومی ‌ Cn(H2O)nرا تشکی)ل می‌دهند .ب)ا ای)ن وجود ,خیل)ی از کربوهیدرات‌های مه)م از ای)ن قانون مس)تثنی هس)تند (مثل ریبوز‌دیوکسی و گلیسرول ک)ه بدی)ن ترتی)ب آنه)ا را مس)تقیما نمی‌توان کربوهیدرات خواند .گاه)ی وقته)ا ترکیبات)ی ک)ه شامل عناصر دیگری نیز می‌شوند را هم کربوهیدرات میخوانند(مث ً ال چیتین که شامل نیتروژن نیز است). دستهبندی کربوهیدرات‌ها ‌ کربوهیدراته)ا ی)ا ب)ه ص)ورت ت)ک واحدی هس)تند ( قندی‌تک‌ه)ا ی)ا مونوس)اکاریدها) و ی)ا بص)ورت مر‌دی ،مر‌تری و ی)ا مر‌پلی‌هایی از ‌ الیگوساکاریده)ا) و ساکارید‌پلی‌ها ‌ چندقندیه)ا (ی)ا ‌ )اکارید)ه)ا، ‌ ای)ن زی)ر واحده)ا هس)تند ک)ه ب)ه ترتی)ب ها‌دوقندی (ی)ا دی‌س نامیده می‌شوند. ‌ دوقندیها ‌ دیساکاریدها هستند. نمونههایی از ‌ الکتوز یا قند شیر ،ساکاروز یا شکر و مالتوز یا قند مالت‌ ، پلیساکاریدها ‌ رشتههای پلیمری بلندی را پدی)د می‌آون)د ک)ه پلی‌ساکارید نام ‌ دیس)اکاریدها ب)ه ه)م می‌پیوندن)د هنگام)ی ک)ه مونوس)اکاریدها ی)ا ‌ دارند .مهم‌ترین پلی‌ساکاریدها شامل: نشاسته -آمیلون گلیکوژن -سلولز پکتین می‌باشند. نشاسته کربوهیدرات ذخیره‌ای در گیاهان ( س)یب زمین)ی ، ،نان ،برن)ج و )...اس)ت ک)ه از به)م پیوس)تن ت)ک قندی‌ه)ا به اشکال قندیهای گلوکز ،فروکتوز و مختل)ف حاص)ل می‌شون)د و در بدن پ)س از گوارش مالتوز تبدی)ل شده و س)رانجام ب)ه تک‌ ‌ گاالکتوز در می‌آیند .ای)ن س)ه تک‌قندی جذب خون شده و پ)س از عبور از کب)د ب)ه وس)یله گردش خون در سرتاسر بدن پخش می‌گردد. گلیکوژن تنه)ا شک)ل ذخیره انرژ)ی ب)ه ص)ورت قن)د در بدن انس)ان اس)ت .مقدار ذخیره گلیکوژ)ن در انس)ان 350گرم است .حدود 100یا 108گرم گلیکوژن در کبد است و بقیه در ماهیچه‌هاست .مقدار ذخیره گلیکوژن در بدن انسان به اندازه این است ک)ه نیازهای نص)ف روز انس)ان را تأمی)ن می‌کند .بدی)ن ص)ورت ک)ه فردی گرس)نه اس)ت و غذا نمی‌خورد ،گلیکوژ)ن کبدی ،قند ماهیچهه)ا ،نیازهای عضالن)ی را تأمی)ن می‌کند .زمان)ی ک)ه گرسنگی دوم اتفاق ‌ خون وی را تأمی)ن می‌کن)د و گلیکوژ)ن میافت)د ،زمان)ی اس)ت ک)ه گلیکوژ)ن کبدی تخلی)ه شده و گلیکوژ)ن ک)ه تح)ت تأثی)ر زیمایه (آنزی)م) فسفریالز قرار می‌گیرد ‌ گلیکوژن کبدی است نه گلیکوژن ماهیچه. سلولز نی)ز پلی‌س)اکاریدی اس)ت ک)ه در گیاهان تولی)د می‌شود .تفاوت س)اختمانی آ)ن ب)ا نشاس)ته ای)ن اس)ت ک)ه در سلولز پیوندهای بت)ا ۱ب)ه ۴وجود دارد ام)ا در روده پس)تانداران آنزیم)ی برای تجزی)ه آ)ن وجود ندارد .در روده نشخوار کنندگان س)لولز توسط آنزیم سلوالز که توسط باکتری‌های روده‌ای آنها تولید می‌شود تجزیه می‌شود. سوختوساز کربوهیدرات‌ها ‌ کربوهیدراتها به گلوکز تبدیل می‌شوند و گلوکز به دو طریق در بدن دگرگشت یا سوخت‌وساز (متابولیسم) هوازی می‌شود: دگرگشت هوازی گلوک)ز :بدین ص)ورت ک)ه ابتدا مولکول گلوک)ز می‌شکن)د و دو مولکول اس)ید پیروی)ک ایجاد می‌کن)د ،اس)د پیرویک دکربکسیله می‌شود و ب)ه مشتق استیل تبدی)ل می‌شود ،مشت)ق اس)تیل ب)ا کوآنزی)م Aترکیب می‌شود و استیل کوآنزیم Aرا ایجاد می‌کند .اس)تیل کوآنزیم Aوارد چرخ)ه کرپ)س می‌شود و ط)ی ی)ک س)لسله واکنشهای پیاپ)ی ب)ه آ)ب ،انرژی و CO2 تبدیل می‌شود. دگرگش)ت بی‌هوازی :زمان)ی ک)ه بدن در شرای)ط اضطراری قرار می‌گیرد متابولیس)م ب)ی هوازی رخ می‌دهد .مث ً ال ورزشکاری که فعالی)ت س)نگین انجام می‌ده)د ،قادر ب)ه تأمی)ن ک)ل انرژ)ی مورد نیاز خود از طری)ق هوازی نیس)ت ،قس)متی از انرژی خود را از طریق بی هوازی تأمین می‌کند .یا در شرایطی که فرد در حالت خفگی قرار می‌گیرد (آب یا دود) بدن از طریق متابولیسم ب)ی هوازی س)عی در حف)ظ حیات می‌کند .بدی)ن ص)ورت ک)ه مولکول گلوک)ز می‌شکن)د ،دو مولکول اس)ید پیروویک ایجاد میکن)د ،ه)ر مولکول اس)ید پیرووی)ک احیاء می‌شود و اس)ید الکتی)ک ایجاد می‌کند .عل)ت اینک)ه اس)ید الکتی)ک باع)ث گرفتگی ‌ عضل)ه ی)ا خس)تگی ورزشکاران می‌شود ،متابولیس)م ب)ی هوازی اس)ت .بنابرای)ن در شرای)ط ب)ی هوازی از متالولیس)م گلوکز 2 ( ATPآدنوزین تری فسفات) و در شرایط هوازی از متابولیسم گلوک)ز ATP 38انرژی حاص)ل می‌شود .البت)ه ممکن است تص)ور کنی)د هض)م دگرگش)ت ب)ی هوازی باع)ث تخری)ب انرژ)ی می‌شود در ص)ورتیکه اس)ید الکتی)ک جم)ع شده در عضل)ه با جریان خون به کبد می‌رود و مجدداً تبدیل به گلیکوژن می‌شود و دوباره قند می‌سازد. کارکرد مواد قندی و نشاسته در بدن تولی)د گرم)ا نق)ش اص)لی و عمده ای)ن مواد تولی)د انرژ)ی در بدن اس)ت .تنظی)م قن)د خون بدن س)الم بع)د از جذب قنده)ا ب)ه وسیله اعمال)ی ک)ه انجام می‌ده)د ،مقدار آ)ن را ت)ا حدودی ثاب)ت نگ)ه می‌دارد .ذخیره در بدن مقدار اضاف)ی مواد قندی و نشاسته‌ای ماهیچهها به میزان معینی ذخیره و بقیه به صورت چربی در بافت چربی ذخیره می‌گردد تا در صورت لزوم ،بدن ‌ در کبد و بتواند به عنوان منبع انرژی از آن استفاده نماید. منابع غذایی قندی و نشاسته‌ای ما بخش عمده انرژی مورد نیاز روزانه خود را از غالت یعنی-گندم ،جو ،ذرت ،برنج ،ماکارونی ،سیب زمینی و ....حبوبات مانند- لوبی)ا ،نخود ،عدس و . ...همچنین قن)د و شکر ،آ)ب نبات ،بیس)کویت ،خرم)ا ،کشمش ،عسل و شیرینیجات ،میوه‌های شیرین، چغندر ،شلغم و مانند اینها تأمین می‌کنیم. انرژیزایی کربوهیدرات‌ها ‌ تغذیهای برای ورزشکارانند. ‌ انرژیزا هس)تند و انجام اعمال حیات)ی را تس)هیل می‌نماین)د ،از اینرو از بهترین مواد ‌ کربوهیدراته)ا ‌ )تهای یک)ی از مهم‌تری)ن و ارزانتری)ن مناب)ع انرژ)ی در رژی)م غذای)ی انس)ان بشمار میروند .قس)مت مهمی از مواد قندی و نشاس ‌ نشاس)تهای تشکی)ل شده اس)ت .ب)ه عل)ت ارزانی ‌ غذاهای مردم آس)یا ،افریق)ا و بس)یاری از نقاط جهان از مواد قندی و کربوهیدرات ه)ا ،اکث)ر مردم از آنه)ا اس)تفاده می‌کنن)د و 40ت)ا 50درص)د غذای روزان)ه را تشکی)ل می‌دهند .هنگام)ی که کربوهیدراته)ا وارد بدن می‌شون)د به انرژ)ی تبدی)ل می‌گردن)د و مقدار اضاف)ی آنه)ا در بافتهای چربی ذخیره می‌شود .در همه ‌ )تهای ،غذای اص)لی مردم اس)ت .در بی)ش از 50درص)د کشورهای دنی)ا برنج ،گندم ،ذرت، نقاط دنی)ا ی)ک ماده غذای)ی نشاس ‌ سیب زمینی و نان ،را به عنوان غذای اص)لی اس)تفاده می‌کنند .مشتقات تک قندیها ،س)وریبتول است که از احیای گلوکز به دس)ت می‌آید .ویژگ)ی آ)ن س)رعت جذب خیل)ی کن)د اس)ت .بنابرای)ن ب)ه طور کام)ل جذب نمی‌شود .س)رعت کند جذب تغذیهای قرار می‌گیرد :در افراد مبتال ب)ه مرض قند ک)ه تمای)ل ب)ه خوردن مرب)ا یا ‌ س)وریبتول در چن)د زمین)ه مورد اس)تفاده شرب)ت شیری)ن دارن)د می‌توان از س)وریبتول اس)تفاده کرد .زیرا ب)ه عل)ت جذب کن)د س)وریبتول مقداری از این مواد وارد روده شده و توسط فلور روده تخمیر می‌شود و گاز ایجاد می‌کند . بنابرای)ن فرد مبتال ب)ه مرض قن)د می‌توان)د دو قاش)ق مرباخوری سوربیتول بخورد و اگ)ر مقدار زیادتری اس)تفاده کن)د دچار نفخ میشود و اگ)ر مقدار بیشتری اس)تفاده کن)د دچار اس)هال می‌شود .یک)ی از مشکالت افرادی ک)ه رژی)م الغری می‌گیرن)د ،پائین ‌ آمدن قن)د خون و احس)اس گرس)نگی اس)ت .بنابرای)ن س)وریبتول درس)ت اس)ت ک)ه کربوهیدرات اس)ت ام)ا ب)ه دلی)ل جذب کُند، مصرف مقدار کمی از آن می‌ تواند قند خون را در حد طبیعی نگه دارد و یا در افرادی که در ذخیره سازی گلیکوژن کبدی مشکل دارند ،می‌ توان از این ویژگی بهره جست .مشتقات تک قندی به نام اینوزیتول ،که یک هکزوز حلقوی است ،معموالً در س)بوس غالت مث)ل نان ب)ه ص)ورت ترکی)ب ب)ا ش)ش مولکول اس)ید فس)فوریک اس)ت ک)ه اص)طالحاً ب)ه آ)ن اس)ید فیتیک تغذیهای ندارد زیرا قند و فسفر آن قابل استفاده نیست و در ضمن ‌ میگویند .وقتی اسید فیتیک بدین ص)ورت است ،ارزش ‌ مانع جذب کلسیم و آهن غذا نیز می‌ شود ،اما اگر نانی مثل نان سنگک را تخمیر کنیم به وسیله خمیر ترش اسید فیتیک تجزیه می‌شود ،قند و فسفر آن قابل استفاده می‌گردد و مانع از جذب کلسیم و فسفر هم نمی‌شود پروتئین نقش پر وتئین ها در رژیم غذایی پروتئی ن ه ا مواد مغذی اص لی ه ر س لول زنده هس تند .در س اختمان آنه ا ن ه تنه ا کربن ،هیدر وژ ن و اکسیژ ن وجود دارد ،بلک ه از ت و گاه ی گوگر د نی ز موجود م ی باشد.پروتئینه ا مس ئول انجام اعمال گوناگون ی هس تند .نق ش آنه ا از تشکی ل ماده انقباض ی عضالت گرفت ه ت ا س اختن بعض ی از هور مون ه ا ،آ نز یم ه ا و آنت ی کوره ا ،تبدی ل انرژ ی شیمیای ی به کار و انتقال اکسیژ ن و هیدر وژ ن متنوع می باشد. یادآوری ویژگیهای فیزیک و– شیمیایی پروتئین ها الف) از هیدرولیز پروتئین ها اسیدهای آمینه بدست می آید.تعداد اسیدهای آمینه بیست عدد می باشد که بعضی از آنها «اساسی» هستند که عبارتند از :لیزین ,تریپتوفان فینل آالئین ,متیونین ,ترئونین ,لوسین و والین و چون بدنانسان قادر نیست آنها را بسازد، حتم ًا باید توسط غذا تأمین گردند. ب ) با ترکیب اسیدهای آمینه با هم ،پلی پپتیدها بوجود می آیند .از ترکیب پلی پپتیدها با هم ،تعداد قابل توجهی مولکول پروتئین حاصل شود. متابولیسم اسیدهای آمینه اسیدهای آمینه شکل نهایی متابولیسم پر وتئین ها هستند ،قابل انتشار بوده و شامل مواد ساده ای است که مصارف مختلفی دارند: الف) ذخیره موقتی در بافت ها ب) سنتز پروتئین ها :با اسیدهای آمینه بافتهای مختلف ،پروتئین ها سنتز می شوند. ج) دز آمیناسیون – ترانس آمیناسیون :با سوختن اسید آمینه ،بعد از آنکه اسید آمینه عامل آمینی ( )NH2را از دست داد ،یک اسیدچر ب باقی می ماند که حدوداً 90درصد انرژی موجود در اسید آمینه را در بر می گیرد و در زمان کمبود انرژی یا مصرف بی ش از ح د پروتئی ن ،اس ید آمین ه پ س از دس ت دادن ازت خود م ی س وزد.همچنین اس یدهای آمین ه در بدن ب ا ج ا ب ه جا کردن از ت (ترانس آمیناسیون) به یکدیگر تبدیل می شوند. مقدار مورد نیاز پر وتئین برای یک ورزشکار پس از اینکه فرد ورزشکار از میزان انرژی مورد نیازش اطالع کافی به دست آورد ،بایستی 15تا 17درصد میزان انرژی را به دست آورده ،تقسیم بر عدد 4کند ،عدد به دست آمده گرم پروتئین مورد نیاز ورزشکار است که باید از طریق غذا در طول روز تامین شود .برای ورزشکارانی که نیاز به افزایش حجم عضالت دارند ،از 17درصد و برای دیگر ورزشکاران از 15درصد انرژی، تفاده کرد. د اس ن مورد نیاز بای به پروتئی برای محاس 15 – 17درص د میزان انرژ ی مورد نیاز ورزشکار (تقس یم بر) = 4گرم پروتئی ن مورد نیاز ورزشکار منابع غذایی پروتئین ها پر وتئین ها بخشی از ترکیبات مواد غذایی هستند که با مقدارهای مختلف در آنها موجودند .پر وتئین های دارای منشاء حیوانی کیفیت خوبی دارند .با وجود این بعضی از مواد غذایی گیاهی « حبوبات ،غالت ،نان )...دارای مقادیر کمی پروتئین هستند که ارزش حیاتی آنها پایین تر از پروتئین های حیوانی است ،اما به مقدار آنها جالب توجه هستند .در مورد منابع غنی از پروتئین بطور کامل م: ی دهی حم توضی -1گوش ت قرمزگوش ت های گاو ،گوس فند ،اس ب ،ص رف نظ ر از آنک ه چ ه قس متی از بدن حیوان باش د ،دارای ویژگیهای تغذی ه ای مزیت تغذیه ای گوشت به غنای پروتئینی آن بستگی دارد ( 15تا %20گوشت ،پروتئین است) .گوشتغنی از شبیه به هم هستندّ . فسفر ،آ هن و ویتامین های گروه ( Bمخصوصاً ) B1است .میزان چربی های آن بر حسب نوع حیوان و قسمت بدن به طور قابل توجهی متغیراست .به طور متوسط 170کیلوکالری برای هر 100گرم ،انرژی تولید می کند .ارزش غذایی « گوشت قرمز ال پخت ه شده همان ارزش گوش ت خام ی ا گوشت ی را دارد ک ه مختص راً پخت ه شده باشد .ام ا برابر گوش ت س فید» اس ت .گوش ت کام ً پختن کامل برای از بین بردن انگل ها (مخصوصاً تنیا ) الزم است. ویژگیهای خاص بعضی از گوشت های قرمز گوش ت گوس فند اغل ب چرب اس ت ،حت ی وقت ی ک م چرب ی تری ن بخ ش های آنه ا مص رف گردد. گوش ت گوس اله غن ی از نوکلئوپر وتئین ه ا اس ت و مص رف خیل ی زیاد آ ن م ی توان د عم ل عضالت را مخت ل کند. اسب دارای گوشت کم چربی است ( %2چربی) .برخالف آنچه مدتهای مدید فکر می شد ،نباید بصورت خام مصرف شود. گوشت ها ترجیحاً بهتر است بصورت کباب یا بریان شده مصرف گردند و از گوشتهای سرخ شده ،روغن پرشده ،آبگوشت و سس هایتند ،خودداری شود. ل هس م مشک ه دارای هض چرب ک گوشتهای چرخ شده نباید مصرف گردند ،مگر با رعایت احتیاط کافی و بصورت گوشت چرخ شده و یخ زده .اگر گوشترا درمنزل ،خودتان چرخ کرده و تا دو ساعت بعد ،آن را مصرف کنید خیلی بهتر است و یا اینکه چرخ کردن گوشت توسط فروشنده در مقابل خودتان انجام شود و تا دو ساعت بعد مصرف گردد یا در دمای -19درجه فریز شود. گوشتها را نباید بصورت خام مصرف کرد .برای خریداری گوشت حتماً به تازگی و زمان تولید آن دقت کنید و برای نگهداری طوالنی در دمای -18درج ه نگهداری شود .نگهداری طوالن ی مدت و کیفی ت بهداشت ی پایی ن ،ارزش غذای ی پروتئی ن موجود در گوش ت را کاهش می دهد. -2فرآورده های امعاء و احشاء ،ماکیان و گوشت شکار الف) امعاء و احشاء :زبان و دل دارای ارزش تغذیه ای نزدیک به گوشت هستند -.جگر از جالب ترین احشاء است .به همین جهت است که مصرف یک بار در هفته آن را برای ورزشکاران توصیه می کنیم (اما نباید بیش از یک بار در هفته مصرف گردد چون دارای نوکلئ و پروتئی ن ه ا و کلس ترول اس ت) .جگ ر ی ک منب ع قاب ل توج ه پروتئی ن( 20ت ا 22درص د) ،آهن ،عناص ر کمیاب ،فس فر، ویتامی ن های گروه ) B (B1, B2, B6, pp, B12و ویتامینAاس ت .جگ ر بره دارای ارزش تغذی ه ای معادل جگ ر گاو(غنی ترین جگر) است. امعاء و احشاء دیگر :پاچه ،کله ،سیرابی ،و مغز از نظر بافت عضالنی فقیر ،اما غنی از نظر نوکلئو پروتئین ها هستند و قابل مقایسهبا ارزش تغذیه ای جگر نمی باشند .پس آنها را باید خیلی کم مصرف کرد .چون دارای چربی زیاد هستند ،خصوصا در زمان پیش از مسابقات نباید مصرف شوند. ب) ژامبون ها و سوسیسهای خشکی که خیلی چرب نیستند ،می توانند جایگاهی در تغذیه ورزشکاران داشته باشند ،ولی سطح پروتئین آنها پایین است. ج) ماکیان :گوشتماکیان دارای ارزش تغذیه ای نزدیک به گوشت قرمز است ،البته میزان چربی در گروهی از آنها مثل جوجه کبوت ر و بوقلمون ک م ( 6ت ا 12درص د) و در مرغ ،غاز و اردک باال ( 18ت ا 32درص د) م ی باشد .میزان اس یدهای چرب غی ر اشباع آنها یکی از نکات مثبت است. د) گوشت شکار کم چربی است :مانده آنها نباید مصرف گردد ،به صورت بریان یک منبع عالی پروتئین است. -3ماهی ها ارزش تغذیه ای ماهی مشابه گوشت است .ماهی غنی از پروتئین ( 15تا 20درصد) ،فسفر ،گوگرد ،آ هن (آهن کمتری نسبت به گوشت دارد) ،مسو ید است ،همچنین غنی از ویتامین های گروه Bمی باشد .ماهی های چرب حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین های A و Dهستند.ارزش انرژی زایی ماهیها برحسب میزان چربی آنها از 80تا 200کیلوکالری برای هر 100گرم متغیر است ،اما در هر حال این چربی ها با ارزش هستند ،چون دارای اسیدهای چرب با یک پیوند دوگانه و یا چند پیوند دوگانه هستند و در بین اسیدهای چرب دارای چن د پیون د دوگان ه ،اس یدهای چرب امگ ا– 3وجود دارد .در پخ ت ماه ی نی ز بای د همان نکات احتیاط ی ک ه در مورد گوشت توصیه شده رعایت کنید :ماهی را کباب کنید یا در فر یا با بخار آب طبخ نمایید.از کاربرد سسها ،سرخ کردن و در آ ب نمک خواباندن ماهی که موجب مشکل شدن هضم آن می گردد خودداری کنید. تخم مرغال مورد مطالعه قرار دادیم .تخم مرغ حاوی 14درصد پروتئین است ،که از ارزش تغذیه ای آن خیلی نزدیک به مواد غذایی است که قب ً نظر کیفیت بهترین بوده و بیشترین تعادل اسیدهای آمینه در بین تمام مواد غذایی را داراست .چربی های آن ( 12درصد) در زرده ال فاقد چربی است .آنچه مربوط به امالح می گردد:سدیم عمدتاً در سفیده وجود دارد ،آهن ،پتاسیم و تجمع یافته اند و سفیده عم ً کلسیم به مقدار خیلی کم در سفیده وجود داشته و می توان گفت که فقط در زرده وجود دارند .زرده همچنین از نظر ویتامین ها غنی تر است:دو سوم ویتامین های B1 ، B2و کل ویتامین های Aو Dدر زرده وجود دارد .تخم مرغ تازه یا «خیلی تازه» ک ه دارای تاری خ بس ته بندی اس ت دارای بیشتری ن ضمان ت م ی باشد .ب ه اس تثناء موارد عدم تحم ل ،تخممر غ تازه و خوب تهی ه شده، پخته شده بصورت نرم یا سفت ،دارای هضم آسان است .و این مسأله تخم مرغ را غذای مناسبی برای زمان تمرین و پیش از مسابقات می کند .یادآوری می کنیم که پروتئین های سفیده تخم مرغ اگر پخته نباشد ،توسط بدن قابل استفاده نیست .تخم مرغ بکار رفته در مخلوط های غذایی مثل سوپ ها ،دسرها ،شیرینی های سبک (بدون خامه) همیشه خوب هضم می گردد. -5فرآورده های لبنی لبنیات منابع پروتئین ،با ارزش حیاتی باال هستند و بخصوص از نظر کلسیم تا حد قابل توجهی غنی می باشند .کلسیم موجود در لبنیات بهترین شرایط جذب را دارد و با فسفر متعادل بوده و با مقدار کمی ویتامین Dهمراه است .اگر فرد ورزشکار تمایل بیشتری به مص رف لبنیات داشت ه باش د ،م ی توان بخش ی از س هم گوشترا ب ا لبنیات جایگزی ن کرد ،ول ی نم ی توانی م ب ه جای لبنیات گوش ت را توصیه کنیم ،چون ورزشکار دچار کمبود کلسیم میشود .الف -شیردر ایر ان شیر گاو بیشتر مصرف می گردد .شیر یک ماده غذایی تقریب ًا کامل است که تنها از نظر ویتامین Cو آ هن فقیر است .مقدار پروتئین های آن 5/3درصد ،کربوهیدارت 5درصد و مقدار استاندارد چری 5/3درصد در نظر گرفته شده است. شی ر غن ی از کلسیم و فسفر و حاوی پتاسیم ،سدیم ،کلر ،ویتامی ن های گروه A ،Bویتامینو در تابس تان کم ی ویتامینDاس ت. دارای آ ب خیل ی زیاد اس ت و ارزش انرژ ی زای ی متوس ط م ی باش د 70 :کیلوکالری برای 100گرم شیر .بزرگتری ن مس ئله در مصرف شیر بهداشت آن است. * شیرهای تغییر داده شده :شیرهای تغلیظ شده و شیر خشک شیر تغلیظ شده بدون شکر – طریقه مصرف :یک حجم شیر را با یک حجم آب مخلوط نمایید .شیر بدست آمده ،ارزش شیر معمولیرا داشته و همان کاربرد را دارد -.شیر تغلیظ شده شیرین – یک ماده غذایی با انرژی زیاد است .طریقه مصرف :یک حجم شیر را با دو حجم آب مخلوط کنید .از آن می توان برای تهیه مواد غذایی شیرین نیز استفاده کرد. شیر خشک :کمتر از 6درصد آب دارد .انواع مختلفی از شیرهای خشک وجود دارد که عبارتند از :شیرخشک کامل ،شیر خشکبدون چربی ،شیر خشک دارای شکر یا بدون شکر .برای مصرف آنها 100گرم شیر خشک را در 9/0لیتر آب حل می کنیم .شیری که بدین ترتیب تهیه می گردد دارای ارزش تغذیه ای شیر اولیه است و مصرف کردن این نوع شیرها برای غنی کردن پروتئین ی زیادی دارد. رفی ورزشکار کارای مص برخالف اعتقادی که هنوز به طور گسترده وجود دارد ،ماستبدون کلسیم نمی باشد ،بلکه ماست یک منبع کلسیم است که همان ارزش شیر را دارد و می توان گفت ماست نوعی شیر اختصاصی است. * دسرهای دارای شیر و بستنی این دسته شامل خامه ،دسرها ،شیرینی های تهیه شده با آرد ،شیرینی خامه ای ،کافه گالسه و همچنین بستنی ها ،بستنی تخم مرغی و بستنی میوه ای می باشد.دسرها بر حسب ترکیباتشان ،کم و بیش منبع پروتئین و کلسیم هستند ،اما تمام آنها دارای مقدار مهمی قند ساده نیز می باشند.قابلیت هضم بستنی ها ،بستگی به ترکیب و درجه حرارت آنها دارد .مقدار زیاد خامه اغلب دارای هضم مشکل است .در صورتی که سرد مصرف شود ،هضم مشکل تری دارد .از خوردن این مواد غذایی در دوران مسابقات و مخصوصاً روزهای مسابقات باید خودداری کرد. مواد زیر دارای گرم پروتئین مساوی هستند: جایگزینی مواد غذایی پروتئینی: 100گرم گوشت قرمز یا سفید یا امعاء و احشاء 100گرم ماهی (وزن خالص) 2عدد تخم مرغ نیم لیتر شیر یا معادل آن از لبنیات.هیچ وقت نباید یک ماده غذایی لبنی را بدون جایگزین کردن با ماده لبنی دیگری که بهتر قابل تحمل است ،حذف کرد. جایگزین های (معادلین) موادغذایی لبنی: یک چهارم لیتر شیر معمولی را می توان با مواد زیر جایگزینی کرد: 120گرم شیر تغلیظ شده بدون شکر؛ 80گرم شیر تغلیظ شده دارای شکر؛ 30گرم شیر خشک؛ دو فنجان کوچک ماست؛ 4بسته کوچک پنیر تازه؛ 50گرم پنیر با بافت سفت یا نیمه سفت؛ -دو سهم کوچک خامه ارزش مقایسه ای پروتئین های حیوانی و گیاهی: با استفاده از مطالعات میشل می توان ارزش تغذیه ای پروتئین های مختلف را با هم مقایسه کرد .ارزش 100به تمام پروتئین هایی داده می شود که قادر باشند بدون افزایش ازت ادارای ،تعادل ازت را در یک دوره کوتاه بدون دریافت پروتئین برقرار کنند. نسبت پروتئین های حیوانی به گیاهی: از این چند عدد می توان استنباط کرد که ارزش بیولوژیکی پروتئین ها یی که دارای ترکیبی از اسیدهای آمینه ای هستند که خیلی به پروتئین های ساختمانی بدنانسان نزدیک است ،باالتر از پروتئین های گیاهی می باشد .همچنین نتیجه گرفته می شود که این پروتئین ها دارای ضریب هضمی بیشتری هستند لیپیدها لیپیده ا دس ته‌ای از مولکولهای غی ر قاب ل ح ل در آ ب و قاب ل ح ل در حاللهای آل ی مانن د اتر و کلروفرم هس تند .نواح ی غی ر قطب ی هیدروکربن ی در آنه ا زیاد و تعداد گروههای قطب ی ک م اس ت .از نظ ر س اختاری ،لیپیده ا در مقایس ه ب ا س ایر درش ت مولکولهای زیستی کوچک‌اند و واحدهای ساختاری آنها را ترکیباتی به نام اسیدچر ب تشکیل می‌دهند. اسیدهای چرب اجزای اصلی سازنده لیپیدها را مونوکربوکسیلیک اسیدها با تعداد کربن زیاد ( 4تا 30کربن) در یک زنجیره دراز تشکیل می‌دهند. اسیدهای چرب حاصل از منابع جانوری ،ساختار ساده‌ای دارند و تعداد کربن آنها بین 14تا 20متغیر است .در حالی که اسیدهای چرب گیاهی بسیار پیچیده‌تر می‌باشن د و عواملی مانند اپوکسی ،هیدروکسی ،کتو و حلقه‌های سیکلوپروپان ب ه مولکولهای آنها افزوده شده‌اند .اس یدهای چرب ب ه عل ت س می بودن ب ه ص ورت آزاد بس یار ک م دیده می‌شون د و اکثرا ب ا ایجاد ترکی ب اس ترهای اکسیژن در ساختار لیپیدها شرکت می‌کنند. اسید چرب شامل یک گروه کربوکسیل ( )-COOHدر یک انتهاست که به آن زنجیره خطی درازی از هیدروکربنهای غیر قطبی متصل می‌شود .اگر همه اتمهای کربن موجود در زنجیره هیدروکربنی با پیوند یگانه به یکدیگر متصل شده باشند ،اسید چرب را اشباع و اگر یک یا چند پیوند دو گانه در زنجیره وجود داشته باشد ،آن را غیراشباع می‌نامند .هنگامی که اسیدهای چرب در آب قرار می‌گیرند ،انتهای قطبی آنها با مولکولهای آب پیوندهیدر وژ نی تشکیل می‌دهد و دم غیر قطبی آنها را از آب دور می‌ماند .در سلولها اسیدهای چرب به صورت آزاد به مقدار کم یافت می‌شوند ،ولی به عنوان واحدهای ساختاری لیپیدهای دیگر فراوانند. تری گلیسریدها تری گلیس ریدها ،مهمتری ن شکلهای ذخیره‌ای لیپیدها هس تند ک ه در س لولهای جانوری و گیاه ی ب ه ص ورت ذرات چرب ی وجود دارند. انرژ ی حاص ل از اکس ایش تری گلیس ریدها چن د برابر انرژ ی حاص ل از اکس ایش قندها ی ا ها‌پروتئین می‌باشد .اکث ر چربیهای طبیع ی مانن د کره ،روغ ن جام د و مای ع ،چربیهای گوش ت (پی ه) ،چرب ی زی ر پوس ت و حفره شکم ی جانوران ،تری گلیس رید هستند .بافت چربی مهمترین بافت ذخیره‌ای چربی در بدن جانوران است. تری گلیسریدها از ترکیب سه مولکول اسید چرب و یک مولکول گلیسرول تشکیل می‌شوند .گلیسرول الکلی سه کربنی است که یک گروه هیدروکسیل با هر یک از کربنهای آن در پیوند است .برای تشکیل تری گلیسریدها یک مولکول اسید چرب با هر یک از گروههای هیدروکسیل موجود در گلیسرول ترکیب و به ازای هر اتصال حاصل ،یک مولکول آب ایجاد می‌شود .سه اسید چرب ف باشند. ا از انواع مختل ک نوع ی ت از ی ن اس ممک اگ ر ه ر س ه اس ید چرب اسیدپالمتیک باش د ،ترکی ب را تری پالمتی ن و اگ ر اس ید اس تئاریک باش د ،آ ن را تری اس تئارین می‌نامند. تری اسیل گلیسرولهایی که دو نوع یا چند نوع اسید چرب دارند ،تری اسیل گلیسرولهای مرکب خوانده می‌شود ،در نتیجه جهت معرفی آنها از شماره کربنهای گلیسرول استفاده می‌شود. واکسها پوششهای محافظ برخی از مهره داران و گیاهان از یک الیه نازک لیپیدی به نام واکس تشکیل شده است که بوسیله غده‌های پوستی آنها ترش ح می‌شود .واکس ها اس ترهای اس ید چرب اشباع و ی ا غیراشباع همراه ب ا الکلهای ی هس تند ک ه حدود 16ت ا 22ات م کرب ن در س اختار خود دارند .از انواع مه م واکس ها می‌توان پوششهای محاف ظ م و ،پش م ،خ ز و همچنی ن پوششهای محاف ظ میوه‌ه ا و بر گدر ختان را نام برد. فسفولیپیدها برخالف تری گلیس ریدها ک ه چربیهای خنث ی و ذخیره‌ای هس تند ،فس فولیپیدها ترکیبات باردار و س اختاری هس تند .غشای پالس مایی ، غشای اندامکهای یاخته‌ای و کلی ه س یستمهای غشای ی ک ه در یاخت ه دیده می‌شون د ،اس اسا از فس فولیپید س اخته شده‌اند .ب ه عبارت ورت ذخیره‌ای دیده نمی‌شوند. هص زب فولیپیدها هرگ ر ،فس دیگ در این ترکیبات به کربنهای شماره 1و 2گلیسرول مولکول اسید چرب اشباع شده یا اشباع نشده متصل گردیده و کربن شماره 3 با اسید فسفریک پیوند استری می‌ سازد و به همین دلیل فسفولیپیدها از نظر ساختاری شامل یک سر قطبی و یک دم ناقطبی هستند. ای ن ترکیبات اکثرا فسفوگلیسرید نیز نامیده می‌شوند .فس فوگلیسریدها در س اختار خود دارای یک الکلنوع دومهستند ک ه به اسید فسفریک متصل می‌شود .بر حسب نوع الکلی که در ساختار آنها شرکت می‌کند ،انواع فسفوگلیسرید شکل می‌گیرد. اسفنگولیپیدها اسفنگولیپیدها دسته دیگری از لیپیدهای ساختاری می‌باشند که دارای یک سر قطبی و دو دم ناقطبی هستند .دم این ترکیبات یک مولکول اسید چرب و یک مولکول آمینو الکل به نام اسفنگوزین یا یکی از مشتقات آن است .به بخش سر قطبی اسفنگولیپیدها نیز ترکیباتی ل می‌شود. ن و غیره متص ن ،کولی د اتانول آمی مانن اگر ترکی ب اسید چرب بوسیله پیون د آمیدی ب ه گروه آمین آمین و الکل ب ه نام اس فنگوزین متص ل شود ،دسته‌ای از اس فنگولیپیدها بدست می‌آیند که سرآمید نامیده می‌شود .سرآمید فقط شامل اسید چرب و اسفنگوزین است .اگر به اسفنگوزین گروههایی متصل شون د ،انواع دیگری از اس فنگولیپیدها س اخته می‌شوند .از مهمتری ن اس فنگولیپیدها می‌توان اس فنگومیلینها ،س ربروزیدها و گانگلیوزیدها را نام برد. لیپوپروتئینها غشاهای یاخته‌ای از لیپوپر وتئین س اخته شده‌اند .ای ن غشاه ا متشک ل از دو الی ه فس فولیپید و پر وتئینهایی در میان آنهاس ت ک ه ب ا نظ م ش ،الگوی موزائیک روان نامیده می‌شود. ویژه‌ای در آن پراکنده‌اند .الگوی ارائه شده برای غ ا لیپیدهای ساده لیپیدهای س اده ترکیبات ی هس تند ک ه در س اختارشان اس ید چرب وجود ندارد ،ول ی مانن د لیپیده ا در آ ب نامحلول‌اند .از مهمتری ن آنه ا میتوان استروئیدها و تر پنها را نام برد. ‌ استروئیدها استروئیدها ترکیبات حلقوی درشت مولکولی شامل سه حلقه سیکلوهگزان هستند که در یک ساختار فنانترن آرایش یافته‌اند .سردسته این گروه استرولها هستند که از مهمترین آنها کلسترول را می‌توان نام برد .نمکهای صفراوی ،هورمونهای جنسی ،ویتامین محلول در چربی مانند مانند Dویتامین نیز در این گروه قرار می گیرند .هایگیاهی‌یاخته فاقد کلسترول هستند. ترپنها ترپنها لیپیدهای ساده‌ای هستند که به مقدار اندک در یاخته‌ها دیده می‌شوند .واحد سازنده ترپنها هیدروکربن پنج کربنی -2متیل 1و 3بوتان دی ان یا ایزوپرن است .ترپنها در گیاهان از مهمترین ترکیبات کاروتنوئیدها می‌باشند که از انواع مهم آنها بتا کاروتن را میتوان نام برد .ویتامینهای محلول در چربی مانند K ، E ، D ، Aو فیتول (در ساختار کلروفیل) و یوبی کوئینون از ترکیبات ‌ ترپنی هستند. عناصر معدنی عناصرمعدنی ،مواد غذايي غير آلي مي باشند .همانند ويتامين ها ،اين مواد براي رشد ،تكامل و حفظ سالمت اعضاي بدن الزم است.برخي عناص ر معدن ی مانن د كلس يم ،س ديم (عناص ر معدن ی فراوان) ب ه مقدار زياد و برخ ي ديگ ر مانن د س لنيم و كروميوم (عناص ر معدن ی كمياب) ب ه مقدار محدود در بدن ياف ت م ي شوند .عناص ر معدن ی در بدن ،داراي عملكردهاي متفاوت ي م ي باشند.مقدار زياد يا كم عناصر معدنی اختالالت متعددي در بدن ايجاد مي كنند. چند نوع عناصر معدنی موجود برای بدن : بورون بورون يك ماده معدن ي كمياب م ي باش د كه ابتدا در گياهان ياف ت ش د و براي رش د گياهان مورد اس تفاده قرار م ي گرفت. بورون در بدن ب ه ص ورت بيوشيميايي بوريك اس يد موجود اس ت .بوريك اس يد ب ه ص ورت مجموع ه اي همراه كربوئيدرات و نوكلئوئيد اس ت •.كليه ه ا محل ي اس ت كه تنظيم هوموس تاتيك بورون انجام م ي گيرد. • مطالعات نشان م ي ده د كه بورون بطور موثري جذب شده و غلظ ت ادراري آ ن يك شاخ ص قوي براي ميزان درياف ت بورون است •.بورون احتما ًال در بسياري از شرايط كلينيكي مانند آرتريت نقش دارد . عملکرد اگرچه مكانيسم بيوشيميايي بورون شناخته شده نيست ولي بورون باعث افزايش هورمون هاي استروئيدي مانند هورمون هاي جنسيو ويتامين Dمي گردد -.بورون در غشاء سلولي نقش مهمي بازي مي كند و باعث پاسخگوئي به نقش هورمون ها ،سيگنال هاي بين ي گردد. ام ي يون ه ي و حركت بين غشائ غشائ بورون يك نق ش عمده در تنظيم متابوليك بس ياري از س يستم هاي آنزيم ي دارد .اين ماده در مكانيزم هاي واكنش ي اكس يژن ،ساخت RNAدرگير است -.بورون بطور غير مستقيم در هموستاز كلسيم ،احتما ًال از طريق متابوليسم Vitamin Dدارد عالئم و نشانه های کمبود برخ ي از عالئ م كمبود بورون در بدن در مطالعات انجام شده شام ل تاخير در رش د و كاه ش غلظ ت هورمون هاي اس تروئيدي م يباشد -.با توجه به نقش بورون بر روي متابوليسم استخوان ،كمبود بورون احتما ًال باعث تشديد كاهش توده استخواني مي گردد. مصرف غير كافي بورون باعث افزايش ترشح كلسيم و منزيوم و كاهش غلظت سرمي استروژن و تستوسترون مي گردد. منابع غذائی ميوه ها و سبزيجات منبع غذايي اصلي بورون است .اگرچه غلظت بورون در گياهان بستگي به غلظت كافي آن در خاك دارد .ساير منابع غذايي خوب براي بورون شامل :حبوبات ،آجيل و بنشن مي باشد. مسمومیت در افراد بالغ ي كه 18ميل ي گرم بورون روزان ه مص رف كرده ان د مس موميت گزارش نشده اس ت. هيچ عارضه جانبي براي خانم هائي كه در سنين قبل و پس از يائسگي هستند گزارش نشده استافراد با نیاز های خاص با توجه به نقش مهمي در متابوليسم استخوان از طريق ويتامين Dو استروژن دارد .در زنان يائسه ميزان كافي بورون به پيشگيري از استئوپروز كمك مي كند. تداخل داروئی -هيچ عارضه شناخته شده اي براي بورون گزارش نگرديده است -.در زنان باردار و شيرده با مشورت پزشك مصرف گردد کلسیم اطالعات کلی كلس يم يكي از كاتيون هاي اص لي بدن اس ت .كلس يم موجود در بدن يك فرد 70كيلوگرم ي حدود 1كيلوگرم اس ت. كلس يم ماده معدن ي اص لي اس تخوان و دندان اس ت و انقباض و انبس اط عضالت را بر عهده دارد .كلس يم باع ث فعاليت بس ياري از ش دارد. ي گردد ،و در انعقاد خون نق ام آنزيم ه محققان ثابت كرده اند كه %25 -%35از كلسيم موجود در غذا جذب مي گردد و ميزان جذب با افزايش سن و كاهش ويتامين D كاهش مي يابد.كمبود كلسيم مي تواند به علت كمبود كلسيم در مواد غذايي ،كمبود ويتامين ، Dميزان اسيد كم در معده ،دريافت تگاه گوارش باشد. غذاهاي حاوي پروتئين باال و تحرك باالي دس س يستم اس كلتي حدود % 99از كلس يم بدن را در خود جاي داده و محاف ظ عضالت و ارگان هاي بدن اس ت ،همچنين اين س يستم حاوي منيزيم و فسفر مي باشد. كلسيم موجود در غذا يا مكمل غذايي به صورت نمك هاي نامحلول هضم مي گردد .كلسيم معدني بايستي به صورت يونيزه جذب گردد و ي گردد. ك هاي نامحلول جدا م يم يونيزه از نم اين كلس هر دو مكانيسم انتقال فعال و غير فعال مسئول جذب در روده ي كوچك مي باشند .مكانيسم فعال وابسته به فعاليت فرم فعال ويتامين ي باشد. يفرول) م ه كلس ي كول 25( Dدي هيدروكس در ط ي مراح ل هض م ،كلس يم آزاد از مجموع ه كلس يم كمپلكس فراه م م ي شود كه فرم قاب ل جذب اس ت . كلس يم كربنات در معده خال ي بس يار مشكل جذب م ي شود .اين ماده براي جذب احتياج ب ه محيط اس يدي دارد. كلسيم سيترات در اسيد بسيار محلول است ،بنابراين در معده خالي به خوبي جذب مي گردد .فرم سيترات براي جذب به اسيد معده احتياج ندارد.كلس يم الكتات در pHهاي مختل ف جذب م ي شود و جذب احتياج ي ب ه مص رف همراه ب ا غذا ندارد.كلس يم فس فات كامال" نامحلول است و قدرت جذب پائيني دارد عملکرد مينراليزه كردن اس تخوان و دندان -.انعقاد خون ،تحريك ترشحات داخل ي غدد درون ريز ،برون ريز و س لولهاي نوروكرين. تنظيم انقباض و انبساط عضالت اسكلتي و قلبي .كلسيم به صورت مهم ترين پيامبر داخل سلولي فعاليت مي كند . تنظيم بس ياري از آنزيم ه ا ،احتما ًال از طريق كالمودولين ( -.)Calmodulinبازس ازي اس تخوان ه ا و فرم ده ي تودهاستخواني در حين رشد خطي استخوان عالئم و نشانه های کمبود در اس تئوپورز مص رف ناكاف ي كلس يم موج ب كاه ش توده اس تخواني م ي شود -.در اس تئوماالسي كمبود ويتامين Dموج ب كاه شكلس يم م ي گردد ،در اين بيماري عدم كلس يفيكاسيون كاف ي باع ث نرم ي اس تخوان ه ا م ي گردد. هايپوكلس مي معمو ًال بدون عالم ت بوده و در اث ر بيماري هاي زمين ه اي (كاتاراكت ،كلس يفيكاسيون گانگلياي قاعده اي وكانديديازيس مزمن در برخي افراد با هيپو پاراتيروئيديسم ايديوپاتيك) ايجاد مي گردد. -عاليم باليني عمدتاً عصبي است - .عالمت هايپوكلسمي بيشتر به صورت تشنج مي باشد. كمبود كلسيم ،ويتامين هاي Kو Cو ، Dسديم ،روي و فسفر باعث افزايش خطر استئوپورز مي گردد. هايپوكلسمي در شرايط زير نيز بروز مي كند : بيماري توبوالركليوي نارسايي كليوي كمبود منيزيم شوك سپتيك پانكراتيت حاد هيپوپاراتيروئيديسم حاد پسودوهايپو پاراتيروئيديسم هايپوپروتئينيمنابع غذائی فرآورده هاي لبني بهترين منبع كلسيم هستند 8 .اونس شير كامل ،حاوي 291ميلي گرم كلسيم و شير فرآوري شده حاوي 302ميلي گرم كلسيم است. ساير فرآورده هاي لبني مانند ماست و بستني حاوي مقادير متنابهي از كلسيم است. نصف فنجان از پنير ريكوتا ( ، )Ricottaپنير كوتاژ ( ، )Cottageچدار ( )Cheddarو موتزارال( )Mozzarellaحاوي 155 -337ميلي گرم كلسيم است. يك فنجان ميوه يا سبزي مثل بروكلي ،خردل سبز ،ميوه هاي خشك و حبوبات از 56-300ميلي گرم كلسيم دارد. ماهي ،صدف و توفو ( )Tofuخام منابع غني كلسيم هستند. -غذاهاي غني شده مثل آب سيب ،آب پرتقال و پنير كوتاژ ( )Cottageكلسيم بيشتري را تامين مي كنند افراد با نیاز های خاص زناني كه در سنين يائسگي هستند. زناني كه به الكتوز عدم تحمل دارند. افراد سيگاري كه در معرض استئوپورز هستند. كساني كه الكل مصرف مي كنند. كساني كه در طوالني مدت داروهاي خاص جهت ترشح هورمون پاراتيروئيد را مصرف مي كنندتداخل داروئی مكم ل هاي كلس يمي خاص يت پائين آورندگ ي فشارخون داروي وراپاميل ( )Verapamilرا خنث ي م ي كند .تتراس يكلين جذبكلسيم را مختل مي كند (با تداخل بر كمپلكس كلسيم در دستگاه گوارش). ي گردند. يم در ادرار م ح كلس ش ترش ث كاه ديورتيك هاي تيازيدي باع غلظت سرمي آتنولول ( )Atenololبا مصرف كلسيم كاهش مي يابد. ضد التهاب هاي استروئيدي با كاهش فعاليت ويتامين Dباعث استئوپورز مي گردد. -كلسيم باعث كاهش جذب آلندرونات ( )Alendronateمي گردد. اطالعات ویتامین ها ويتامين ها براي زندگي ضروري مي باشند .این مواد در واكنش هاي بيولوژيكي نقش تنظيم كننده داشته و به عملكرد طبيعي بدن كمك مي كنند .به جز موارد استثنايي (مانند ويتامين ،)Dبدن ما نمي تواند ويتامين ها را به سازد .از اين رو ،تمام ويتامين ها بايد به عنوان بخشي از رژيم غذايي ،مصرف شوند .ويتامين ها به دو گروه محلول در آب و محلول در چربي تقسيم مي شوند.ويتامين هاي محلول در آب شامل ويتامين هاي ,B1, B12, B6 B2نیاسين ،C،اسيد پانتوتنيك ،اسيد فوليك و بيوتين ميباشد ،در حالي كه ويتامين هاي E, D, Aو Kمحلول در چربي مي باشند. Aو3يتام3ين اطالعات کلی ويتامين ، Aيك اصطالح كلي بر روي توصيف خانواده ايي از تركيبات ضروري با ساختار مشابه ميباشد. اين خانواده شامل رتينول()Retinol رتينال ( )Retinalيا رتينالدئيد ()Retinaldehyde استرهاي رتينيل ()Retinyl Esters رتينوئيك اسيد ()Retinoic asid و كارتنوئيدهاي پيش ساز مانند بتاكارتن مي باشد. ويتامين ، Aويتامين محلول در چربي مي باشد ويتامين Aدر اشكال مختلف ،براي موارد زير مورد نياز مي اشد: ديد شب ،به علت نقش آن در واكنش هاي نوري شيميايي شبكيه. رشد و حمايت بافت اپي تليال مانند قرنيه ،تمام غشاهاي مخاطي دستگاه گوارش ،ريه ها ،واژن ،دستگاه ادراري ،مثانه وپوست. عملكرد دستگاه توليدمثل در انسان. تشكيل و عملكرد دستگاه عصبي. تكثير سلول اپي تليالي و تمايز اپي درمعالئم و نشانه های کمبود اولين عالمت كمبود ويتامين ، Aناتواني در ديد شب مي­باشد كه به شب كوري معروف مي باشد .عالئم ديگر كه به سرعت ايجاد ميشود ،شامل پوست خشن و فلسي (هيپركراتوز فوليكوالر) ،عفونت سينوس ،گلودرد مزمن و آبسه هاي دهان و گوش­ها مي­باشد. در اطفال ،كمبود ويتامين Aموجب عقب افتادن رشد و اختالل در تشكيل استخوان و دندان مي گردد. كمبود ويتامين Aبر روي توليدمثل اثر سوء مي گذارد.نكته :كمبود يا مصرف زياد ويتامين Aدر دوران بارداري موجب مالفورماسيون در مغز جنين و هيدروسفالوس مي گردد. منابع غذائی روغن كبد و روغن كبد ماهي منابع سرشار از ويتامين Aميباشد .منبع عمده ويتامين Aرژيم غذايي ،از كاروتن ()Carotene (پرويتامين )Aمي باشد كه در سبزيجاتي با برگ هاي زرد و سبز مانند هويج ،اسفناج ،سيب زميني شيرين ،كدو حلوايي و ميوه هاي زرد رنگ مانند هلو و طالبي يافت مي شود افراد با نیاز های خاص مشتقات ص ناعي ويتامين Aمانن د آكوتان ( ،)Accutaneداراي اث ر تراتوژيك در جنين حيوانات و انس ان ميباشند .بنابراينمصرف آنها در خانم هاي باردار توصيه نمي شود. جذب ويتامين Aدر بيماري هايي كه موجب اختالل در جذب چربي مي گردند ،با مشكل مواجه مي شود. گياه خواران ،در خطر كمبود ويتامين Aمي­باشندتداخل داروئی مصرف وارفارين در افرادي كه دوز باالي ويتامين هاي محلول در چربي مانند ويتامين Aمصرف مي كنند ،موجب افزايش خطراختالل خونريزي مي گردد. آنتي بيوتيك هاي خوراكي مانند نئومايسين ()Neomycinجذب ويتامين Aرا كاهش مي­هد. مصرف مزمن مسهل­ها موجب سوء جذب ويتامين هاي محلول در چربي مي­گردد. داروهاي رتينوئيد ( )Retinoidمانن د ترتینوئین ( )Tretinoinاز نظ ر ساختاري مشاب ه ويتامين Aمي­باشند .ب ه بيمارانيكه از اين تركيبات اس تفاده مي­كنن د ،توص يه ميشود كه از مص رف مكم ل هاي حاوي ويتامين Aخودداري كنن د ت ا از مس موميت احتمالي پيش گيري شود. ويتامين C اطالعات کلی ويتامين Cيا اسيدآسكوربيك به عنوان عامل احيا كننده در واكنش هاي هيدروكسيالسيون بدن ،داراي نقش بيولوژيكي مي باشد .اين ي باشد. هم ش كربن ه گلوكز ش اختاري مشاب رس ويتامين از نظ اين ويتامين به خشكي مقاوم بوده ،اما در هوا به آساني اكسيد مي شود و به سهولت در اثر فرآوري و پخته شدن منابع غذايي از بين مي رود .ويتامين ، Cدر گروه ویتامین های محلول در آب مي باشد. عملکرد ويتامين Cبه عنوان عامل احيا كننده در واكنش هاي هيدروكسيالسيون نقش دارد. ويتامين ، Cآنتي اكسيدان محلول در آب مي باشد.نكته :اكسيداسيون ، LDLبه عنوان يك عامل در ايجاد آترواسكروز ،مطرح شده است .ويتامين از اكسيداسيون LDLجلوگيري كرده و موجب افزايش HDLمي شود. ويتامين Cاز تشكيل نيتروزآمين هاي سرطان زا در غذا و دستگاه گوارش جلوگيري مي كند.ت. ي تريپتوفان نياز اس ه -5هيدروكس ي تبديل تريپتوفان ب ش آنزيم Cبراي واكن ويتامين ويتامين Cعالوه بر فعاليت آنتي اكسيداني ،فعاليت هاي بيولوژيكي متعددي دارد:• ضد فشار خون • ضد ويروسي عالئم و نشانه های کمبود كمبود شديد ويتامين Cموجب بيماري اسكوروي مي گردد كه بيماري حاد يا مزمن بوده و با تظاهرات خونريزي دهنده و اختالل درساخت استئوئيد و دنتين همراه است. از عالئم و نشانه هاي ديگر اسكوروي مي وان به موارد زير اشاره كرد:• خونريزي بولبار ملتحمه . • نوروپاتي فمورال. • اليگوري. • ادم اندام هاي تحتاني. • اختالل واكنش عروقي. • آرتريت مشابه آرتريت روماتوئيد. منابع غذائی تقريباً 90درصد ويتامين Cغذا از منشاء گياهي مي باشد .ويتامين Cدر ميوه ها (عمدتاً مركبات) و سبزيجات شامل فلفل سبز و قرمز ، سيب زميني ،گوجه فرنگي ،سبزيجات سبز برگ (مانند اسفناج و كلم سبز ) يافت مي شود. افراد با نیاز های خاص اسهال ،دفع ويتامين Cاز راه مدفوع را افزايش مي دهد. جراحي ،بيماريهاي التهابي حاد و مزمن و سوختگي به مقدار قابل توجه اي نياز بدن به ويتامين Cرا افزايش مي دهد. افراد زير در خطر كمبود ويتامين Cهستند.• الكلي ها. • افراد مسن. • بيماران سرطاني و جراحي شده تداخل داروئی ي يابد. ع ادراي ويتامين Cافزايش م يدآسكوربيك ،دف پرين و اس رف همزمان آس مص در بيماراني كه تحت درمان با وارفارين مي باشند ،ويتامين Cموجب كاهش اثرات ضد انعقادي وارفارين مي گردد. در مص رف همزمان ويتامين Cو فلوفنازين ( ، )Fluphenazineغلظ ت پالس مايي فلوفنازين كاه ش م ي يابد. ب ا اس تفاده از ض د بارداري هاي اس تروژني يا حاوي اس تروژني غلظ ت ويتامين Cكاه ش م ي يابد. دوز زياد ويتامين ( Cبيشت ر از 500ميل ي گرم) ممكن اس ت موج ب منف ي شدن كاذب شاخ ص هاي قن د ادرار گردد. مصرف سه گرم ويتامين Cبه همراه استامينوفن ،موجب طوالني شدن زمان باقي ماندن استامينوفن آن در بدن مي شود.آب آ ب ماده ای فراوان در کره ز مین اس ت .ب ه شک ل های مختلف ی همچون در یا ،بار ان ،ر ودخانه و ...دیده می‌شود .آ ب در چرخ ه خود ، شمیدنی مرتباً از حالت ی ب ه حال ت دیگ ر تبدی ل می‌شود ،ام ا از بی ن نمی‌رود .ه ر گون ه حیات محتاج آ ب می‌باشد .انس ان ه ا از آب آ ا از بدن باشد. وخت و س بس ن مناس تآ ه کیفی یک ی آب د ،یعن تفاده می‌کنن اس ماده ای شگفت انگیز فرمول شیمیایی آب آب نوعی مادهمر کباست که از دو عنصر اکسیژ ن و هیدر وژ ن س اخته شده است .آب را جزو دسته مخلوط‌ها طبقه‌بندی نمی‌کنند، چون خواص آب نه به خواص هیدروژن شبیه است و نه به خواص اکسیژن .از ترکیب دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن ،یک مولکول آب بوجود می‌آید .یک قطره آب دارای تعداد بی شماری مولکول آب می‌باشد. معادله شیمیایی واکنش بین هیدروژن و اکسیژن و تشکیل آب از قرار زیر است:هر مولکول آب دارای یک ناحیه مثبت و یک ناحیه منفی است که این دو ناحیه در دو طرف مولکول آب واقع شده‌اند .شیمیدان‌ها با کمک شواهد به این نتیجه رسیده‌اند که مولکول آب شکل خطی ندارد ،یعنی به این صورت نیست که دو اتم هیدروژن بصورت خطی در دو طرف یک اتم اکسیژن قرار گرفته باشند (HــOــ .)Hبلکه مولکول آب حالت خمیده ای دارد که اتم های هیدروژن در سر مثبت مولکول و اتم های اکسیژن در سر منفی مولکول آب تجمع پیدا نموده اند. اشکال متغیر آب در اشکال متفاوتی بر روی زمین یافت می‌شود .تنها ماده ای است که در طبیعت به هر سه حالت جامد ،مایع و گاز وجود دارد .ابرها در آس مان ،موج دری ا ،کوه یخ ی ،توده های یخ ی در دل کوه ه ا و مناب ع آب ی زیرزمین ی تنه ا چن د شک ل از آ ب می‌باشند .ط ی اعمال تبخیر ،میعان ،انجماد و ذوب ،آب مرتباً از حالتی به حالت دیگر تبدیل می‌شود .این پدیده تبدیل آب را چرخه بزرگ آب می‌نامند.از آنج ا ک ه بارندگ ی در ص نعت کشاور ز یو همچنی ن برای خود بش ر بس یار ب ا اهمی ت اس ت ،ب ه اشکال مختل ف بارندگ ی نام های ب ه خص وصی اطالق می‌شود .بارندگ ی معمو ًال بص ورت بار ان اس ت .دیگ ر اشکال آ ن ،تگرگ،برف ،م ه و شبن م می‌باشند .همچنی ن ،از آبهای روی س طح زمی ن ،نق ش های مهم ی ایف ا می‌کنن د؛ ها‌رودخانه آ ب برخورد نور ب ا قطرات باران ،ر نگینکمان پدی د می‌آید‌ . مورد نیاز کشاورزی را فراه م می‌کنند و در یاها هم وس یله ای برای تجارت و مبادل ه کاالها محسوب می‌شوند .توده های یخ ی و آبشارها هم از دیگر اشکال آب هستند .فرسایش به وسیله ی آب ،نقش مهمی در شکل محیطز یستایفا می‌کند.به عالوه ،دره ها و دلتاهای حاصل از رسوبات رودخانه‌ها ،محلی برای سکنی گزیدن انسان ها بوده است .آب به داخل زمین هم نفوذ می‌کند و آب‌های زیرزمینی را ایجاد می‌کند .آب‌های زیرزمینی را می‌توان با کندن چاه یا قنات استخراج نمود .البته آب های زیرزمینی به شکل چشمه ی ا چشم ه آ ب گرم ه م ب ه س طح زمی ن می‌آیند.آ ب امالح و مواد معدن ی مختلف ی دارد ک ه بر حس ب آ ن مواد ،طع م و مزه اش ال از آب شور دریا و یا آب‌های بسیار تفاوت می‌کند .البته ما انسان‌ها ،خود ،قادریم که آشامیدنی بودن آبی را ارزیابی کنیم؛ مث ً بدبوی باتالق ها استفاده نمی‌کنیم .بلکه آبی می نوشیم که سالم بوده و مناسب نیازهای بدنمان باشد. اهمیت آب در زندگی آب خواص مهمی دارد که در زندگی ما بسیار با ارزشند .از جمله: حاللبسیار خوبی است. چگالی باالیی دارد و جالب این که وقتی یخ می‌زند یا حرارت می‌بیند ،چگالی آن کاهش می‌یابد. گرمای تبخیر آب باالست .یعنی برای تبدیل مقدار کمی آب به بخار ،گرمای زیادی الزم است .این خاصیت برای بدن ما بسیار با اهمیت می باشد .گرمای اضافی بدن با تبخیر تنها مقدار کمی از آب بدن از طریق منافذ پوست تعریق کاسته می‌شود. ‌ نیروی کشش سطحی آن به طور شگفت انگیزی زیاد است .گهگاه شاهد نشستن حشر ات روی سطح آب بوده‌ایم .اگر به دقت به طرز قرار گرفتن حشره روی سطح آب نگاه کنید ،متوجه می‌شوید که سطح آب زیر پای حشره ،مانند یک تشک ابری فرو می‌رود؛ اما پاره نمی‌شود. آ ب مواد مختل ف از جمل ه شک ر و نمک را براحت ی در خود ح ل می‌کند .بس یاری از واکن ش های شیمیای ی تنه ا در حضور آ ب انجام میشوند .البته پاره ای مواد با آب مخلوط نمی‌شوند ،مثل لیپیدها و دیگر مواد دار‌هیدرات کربن .غشاء سلولی که حاوی لیپیدها و ‌ پر وتئین است ،از این خاصیت آب سود جسته و تعامالت محتویات سلولی با مواد شیمیایی خارج سلول را بدقت تحت کنترل دارد. یکی دیگر از خواص جالب آب ،حالت جامد آن ،یعنی یخ می‌باشد .هنگامی که آب بر اثر سرما به یخ تبدیل می‌شود ،انبساط می‌یابد ،بدین معنا همحجم آب اولیه است ،جرم کمتری دارد .به این علت می‌گویند که که حجم بیشتری را اشغال می‌کند .بنابراین ،حجمی از یخ که ‌ چگالی یخ از آب کمتر است و همین مسئله باعث می‌شود که یخ روی آب شناور بماند .در حالی که در بیشتر موارد ،چگالی ماده ت. ر اس ن بیشت عآ ت مای د از حال جام ای ن ویژگ ی آ ب س بب می‌شود ک ه بر خالف بس یاری از مایعات ،آ ب از س طح شروع ب ه انجماد کند .ای ن پدیده را باره ا ب ه هنگام شروع یخ زدن آب ،درون فریزر منزلتان دیده اید؛ در زمستان با یخ زدن سطح آب دریاچه‌ها ،الیه عایقی از یخ ایجاد می‌شود که این الیه ،از یخ زدن الیه های زیرین خود جلوگیری می‌نماید .در این شرایط ،ماهیها و دیگر آبزیان می‌توانند در مناطق گرم‌تر زیرین به حیات خود ادامه دهند. دیگر ویژگی غیر عادی آب ،ظرفیت گرمایی باالی آن می‌باشد .ظرفیت گرمایی یک جسم ،مقدار گرمایی است که به جسم می‌دهیم تا دمایش 1 ،درجه س انتی گراد افزای ش یابد .جالب است بدانید که مقدار گرمایی که الزم است تا دمای 1گرم آب را 1درجه سانتی گراد افزایش دهد ،حدود 10برابر مقدار گرمایی است که برای 1گرم آ هن الزم است. آب در زندگی روزانه وجود هر گونه حیات ،متکی به وجود آب است .آب در بیشتر فرایندهای متابولیسمی بدن ،نقش حیاتی دارد .هنگام گوارش غذا ،مقادیر قابل توجهی آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.تقریباً 70درصد وزن بدن را آب تشکیل می‌دهد .برای عملکرد درست ،بدن ،روزانه به 1تا 7لیتر آب نیاز دارد البته این میزان آب به مقدار فعالیت بدن ،دمای هوا ،رطوبت و دیگر عوامل بستگی دارد .آب از طریق ادرار ،مدفوع ،تعریق و همچنین از طریق بازدم به شکل بخار آب دفع می‌شود. ( مث ل باکتری ی ا دیگ ر عوام ل بیماری‌زا و ی ا مواد شیمیای ی) نداشت ه باشد .البت ه برخ ی مواد محلول در آ ب طع م و مزه آ ن را بهت ر ه م میکند .امروزه ،ب ا توج ه ب ه رش د روز افزون جمعی ت ،میزان س رانه آ ب آشامیدن ی کاه ش یافت ه اس ت. ‌ راه حل های تحت بررسی ،تولید بیشتر آب ،بهبود توزیع و جلوگیری از هدر رفتن آن می‌باشد. مصرف آشکار و نهان آب تحقیقات آماری در بسیاری از کشورها نشان می‌دهد که میانگین مصرف روزانه آب برای هر نفر ،حدود 300لیتراست .در حالی که مصرف نهان آب برای هر نفر ،حدود 6000لیتر و از قرار زیر می‌باشد: آبیاری کشتزارها و تهیه و تولید مواد غذایی 2600 :لیتر تأمین انرژی 2400 :لیتر صنایع و معادن 700 :لیتر امور بازرگانی و خدمات 34 :لیتر منبع کمیاب در بسیاری از کشورها ،آب نوعی منبع استراتژیک محسوب می‌شود .بسیاری از جنگ‌ها از جمله جنگ 6روزه در خاور میانه ،بر سر به دست آوردن منابع آبی بیشتر صورت گرفت .البته کارشناسان ،مشکالت بیشتری را هم پیش بینی می‌کنند که بدلیل رشد جمعیت ،آلودگی آب ها و گرم شدن زمین حادث می‌شود. آب آشامیدنی آبهای آشامیدن ی را از چشم ه ه ا ،قنات ه ا و ی ا چاه ه ا اس تخراج می‌کنند .بنابرای ن ،برای تولی د بیشت ر آ ب ،می‌توان چاه‌های بیشتری ‌ آبها را باید تصفیه ساخت .باران و دریا هم از دیگر منابع آبی هستند که البته به عنوان آب آشامیدنی مناسب نیستند .این گونه ‌ نمود .روش های معروف تصفیه آب ،تقطیر و جوشاندن می‌باشند. آب ،فرهنگ و مذهب در بیشت ر ادیان از جمل ه اس الم ،مس یحیت و یهودی ت ،آ ب ماده پاک‌کننده محس وب می‌شود .برای مثال ،در مس یحیت غس ل تعمی د را در کلیسا با آب انجام می‌دهند.در بسیاری ادیان همچون اسالم نوعی مراسم عبادی وجود دارد که در آن ،مرده را با آب پاک شستشو میدهند (غسل) .در دین اسالم هم تنها پس از وضو گرفتن (شستن بخش‌هایی از بدن با آب پاک) می توان فریضه نماز را بجا ‌ آورد .در مذهب شینتو (مذهب ژاپنی) در تمام مراسم عبادی از آب برای پاکیزه ساختن بدن فرد یا مکان خاصی استفاده می‌شود. شناخت محیط رشد:آب اهمیت آب در تولید محصوالت گیاهی غیر قابل انکار است .میزان آب موجود در هر منطقه معرف آن است که از نظر اقتصادی چه گیاه ی را م ی توان کاش ت و چ ه گیاه ی را نم ی توان .بس یاری از اعمال حیات ی گیاه توس ط آ ب کنترل م ی شود .آ ب از مواد اص لی تشکیل دهنده یاخته زنده می باشد و میزان آن در بافت های مختلف متفاوت بوده از %2در بعضی بذور خشک تا %40در بافت های چوبی در حال خواب و %95در میوه های آبدار (مانند هندوانه) دیده می شود .آب هم حالل است و هم وسیله ای برای انتقال مواد در داخ ل گیاه کمبود آ ب در گیاه باع ث توق ف رش د ،و ادام ه ای ن کمبود منج ر ب ه اختالالت برگش ت ناپذی ر م ی گردد و گاه ی ه م موج ب مرگ گیاه م ی شود .ای ن عم ل در نواح ی گرم و خش ک و گیاهان ی ک ه بر اس اس ویژگ ی گون ه ای دارای تبخی ر شدی د م ی باشن د ،ب ه س رعت اتفاق م ی افت د میزان مص رف آ ب در گیاهان مختل ف متفاوت اس ت برای مثال برای تولی د ه ر گرم ماده خش ک در سوزنی برگها 50گرم آب و در سبزهای برگی 2500گرم آب مصرف می شود بطورکلی ،برای بیشتر گیاهان ،این مقدار بین 300 ت ا 1000گرم م ی باشد .وقت ی گیاه در حال رش د اس ت پیوس ته آ ب از زمی ن جذب کرده و از برگ ه ا آ ن را تبخی ر م ی کند .میزان تبخیر آب از سطح برگ بستگی به دما جریان هوا و عوامل دیگری مانند تعداد و چگونگی روزنه ها ،رطوبت نسبی هوا و غیره دارد .خورشید ،انرژی الزم را برای تبخیر آب از سطح برگ تامین می کند .اگر بین جذب آب و تبخیر تعادل برقرار باشد تمام فرآیندهای گیاهی بطور طبیعی پیش می رود و گرنه یکی از دو حالت زیر پیش می آید : الف :اگر مقدار جذب بیشتر از مقدار دفع باشد :این حالت ممکن است در اثر کم بودن شاخساره نسبت به ریشه ،پیرایش (هرس) بی قاعده ،حمل ه آفات و امراض و ی ا باال بودن رطوب ت نس بی هوا اتفاق بیفت د در ای ن حال ت فشار آ ب درون یاخت ه ه ا ی ا آونده ا باال م ی رود .عالیم عمومی این حالت ،درازی و باریکی و نرمی ساقه گیاه و خوابیدگی آن روی زمین و ترک خوردن میوه (به علت به هم ت. م) اس طح و حج هس خوردن رابط ب :مقدار دفع بیشت ر از جذب باشد :این حالت ممکن است در اثر خشک بودن خاک ،کمبود ریشه نسبت ب ه شاخساره ،ی ا در اثر جابج ا کردن گیاه پیش بیاید .این حال ت باعث تیرگی رنگ برگها و در صورت ادامه باع ث پژمردگی آنه ا و خشک شدن گیاه می شود .کم آبی مزمن در بعضی از انواع هندوانه و گوجه فرنگی باعث پوسیدگی گلگاه می شود. پايان

51,000 تومان